Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 64/99 du 9 juin 1999 Numéro du rôle : 1581 En cause : le recours en annulation de l'article 245 et du nombre « 245 » dans l'article 260, alinéa 1 er , de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police intégré, str La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. Boel, L(...)"
Arrêt n° 64/99 du 9 juin 1999 Numéro du rôle : 1581 En cause : le recours en annulation de l'article 245 et du nombre « 245 » dans l'article 260, alinéa 1 er , de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police intégré, str La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. Boel, L(...) Arrest nr. 64/99 van 9 juni 1999 Rolnummer 1581 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 245 en het cijfer « 245 » in artikel 260, eerste lid, van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestru Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters H. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 64/99 du 9 juin 1999 Arrest nr. 64/99 van 9 juni 1999
Numéro du rôle : 1581 Rolnummer 1581
En cause : le recours en annulation de l'article 245 et du nombre « In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 245 en het cijfer «
245 » dans l'article 260, alinéa 1er, de la loi du 7 décembre 1998 245 » in artikel 260, eerste lid, van de wet van 7 december 1998 tot
organisant un service de police intégré, structuré à deux niveaux, organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op
introduit par A. Vander Zwalmen. twee niveaus, ingesteld door A. Vander Zwalmen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de
Boel, L. François, J. Delruelle, H. Coremans et M. Bossuyt, assistée rechters H. Boel, L. François, J. Delruelle, H. Coremans en M.
de la référendaire B. Renauld, faisant fonction de greffier, présidée Bossuyt, bijgestaan door referendaris B. Renauld, waarnemend griffier,
par le président M. Melchior, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours I. Onderwerp van het beroep
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 5 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 januari
janvier 1999 et parvenue au greffe le 6 janvier 1999, un recours en 1999 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 6
januari 1999, heeft A. Vander Zwalmen, wonende te 1650 Beersel,
Diepenbeemd 39, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 245 en
annulation de l'article 245 et du nombre « 245 » dans l'article 260, het cijfer « 245 » in artikel 260, eerste lid, van de wet van 7
alinéa 1er, de la loi du 7 décembre 1998 organisant un service de december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst,
police intégré, structuré à deux niveaux (publiée au Moniteur belge du gestructureerd op twee niveaus (bekendgemaakt in het Belgisch
5 janvier 1999) a été introduit par A. Vander Zwalmen, demeurant à Staatsblad van 5 januari 1999).
1650 Beersel, Diepenbeemd 39.
Par la même requête, le requérant demandait également la suspension Bij hetzelfde verzoekschrift vorderde de verzoeker ook de schorsing
des mêmes dispositions légales. Par son arrêt n° 31/99 du 10 mars 1999 van dezelfde wettelijke bepalingen. Bij zijn arrest nr. 31/99 van 10
(publié au Moniteur belge du 13 mars 1999), la Cour a suspendu maart 1999 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 13 maart
l'article 260, alinéa 1er, de ladite loi, en tant qu'il vise l'article 1999) heeft het Hof artikel 260, eerste lid, van vermelde wet, in
245 de cette même loi. zoverre het artikel 245 van die wet beoogt, geschorst.
II. La procédure II. De rechtspleging
Par ordonnance du 6 janvier 1999, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 6 januari 1999 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
Le recours a été notifié conformément à l'article 76 de la loi Van het beroep is kennisgegeven overeenkomstig artikel 76 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 15 janvier 1999. organieke wet bij op 15 januari 1999 ter post aangetekende brieven.
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 26 janvier 1999. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 januari 1999.
Le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, a De Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, heeft een memorie
introduit un mémoire par lettre recommandée à la poste le 26 février ingediend bij op 26 februari 1999 ter post aangetekende brief.
1999. Ce mémoire a été notifié conformément à l'article 89 de la loi Van die memorie is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettre recommandée à la poste le 22 avril 1999. organieke wet bij op 22 april 1999 ter post aangetekende brief.
La partie requérante a introduit un mémoire en réponse, par lettre De verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend bij op
recommandée à la poste le 30 avril 1999. 30 april 1999 ter post aangetekende brief.
Par ordonnance du 5 mai 1999, la Cour a déclaré l'affaire en état et Bij beschikking van 5 mei 1999 heeft het Hof de zaak in gereedheid
fixé l'audience au 26 mai 1999 après avoir invité le Conseil des verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 26 mei 1999,
ministres à exposer à l'audience son point de vue sur les motifs nadat het de Ministerraad uitgenodigd heeft om op de terechtzitting
pertinents du point de vue de l'objectif de la loi, pour lesquels les zijn standpunt uiteen te zetten over de pertinente redenen, vanuit het
officiers et agents judiciaires qui remplissent la condition d'âge oogpunt van de doelstelling van de wet, om welke de gerechtelijke
fixée par l'article 245 de la loi attaquée sont soumis ou échappent à officieren en agenten die de bij artikel 245 van de aangevochten wet
la mesure de mise à la retraite d'office suivant qu'ils comptent ou vastgestelde leeftijdsvoorwaarde vervullen, aan de maatregel van
ambtshalve inrustestelling zijn onderworpen of eraan ontsnappen
non vingt-cinq années de services admissibles pour l'ouverture du naargelang zij al dan niet vijfentwintig aanneembare dienstjaren
droit à la pension. tellen voor de opening van het recht op het pensioen.
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 6 mai 1999. bij op 6 mei 1999 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 26 mai 1999 : Op de openbare terechtzitting van 26 mei 1999 :
- ont comparu : - zijn verschenen :
. Me J. Putzeys, avocat au barreau d'Anvers, pour la partie . Mr. J. Putzeys, advocaat bij de balie te Antwerpen, voor de
requérante; verzoekende partij;
. Me R. Ergec loco Me P. Peeters et Me P. Traest, avocats au barreau . Mr. R. Ergec loco Mr. P. Peeters en Mr. P. Traest, advocaten bij de
de Bruxelles, pour le Conseil des ministres; balie te Brussel, voor de Ministerraad;
- les juges-rapporteurs L. François et H. Coremans ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers L. François en H. Coremans verslag uitgebracht;
- les avocats précités ont été entendus; - zijn de voornoemde advocaten gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
III. En droit III. In rechte
- A - - A -
Quant à l'intérêt du requérant Ten aanzien van het belang van de verzoeker
A.1.1. Le requérant a atteint le 30 juillet 1997 l'âge de soixante ans A.1.1. De verzoeker heeft op 30 juli 1997 de leeftijd van zestig jaar
bereikt en is, door de onmiddellijke inwerkingtreding die aan de wet
et est, par l'effet immédiat donné à la loi, pensionné d'office le 5 is gegeven, ambtshalve gepensioneerd op 5 januari 1999. Hij wil aldus
janvier 1999. Il entend ainsi prouver l'intérêt requis pour demander het vereiste belang bewijzen om de vernietiging te vorderen van de
l'annulation des dispositions attaquées, en ce compris celle de aangevochten bepalingen, met inbegrip van die van het tweede lid van
l'alinéa 2 de l'article 245, qui lui serait applicable par l'effet de artikel 245, dat op hem van toepassing zou zijn ten gevolge van de
l'annulation de l'alinéa 1er. vernietiging van het eerste lid.
A.1.2. L'intérêt dont le requérant justifie est à la fois pécuniaire A.1.2. Het belang waarvan de verzoeker doet blijken is zowel geldelijk
et moral. Le préjudice peut être estimé à environ un quart des als moreel. Het nadeel kan op ongeveer een vierde van zijn inkomsten
revenus; comme tout fonctionnaire prévoyant, il a pris des engagements worden geraamd; zoals ieder vooruitziend ambtenaar heeft hij
financiers « de sauvegarde » (assurance-vie, emprunts, etc.), jusqu'à financiële verbintenissen aangegaan « om zich veilig te stellen »
l'âge normal de la retraite, à savoir soixante-cinq ans. Or, la mesure (levensverzekering, leningen, enz.), tot de normale pensioenleeftijd,
attaquée ne prévoit aucune mesure transitoire et le prive, pour le namelijk vijfenzestig jaar. Nu heeft de aangevochten maatregel in geen
calcul de sa pension, d'une durée d'activité de trois ans et sept enkele overgangsmaatregel voorzien en ontneemt hem, voor de berekening
mois. Par ailleurs, les dispositions attaquées, en écartant le van zijn pensioen, een activiteitsduur van drie jaar en zeven maanden.
requérant de ses fonctions, le privent de l'autorité et de Overigens ontnemen de aangevochten bepalingen, door de verzoeker uit
l'expérience requises pour les reprendre, fût-ce par équivalence. zijn ambt te ontzetten, hem het vereiste gezag en de vereiste ervaring
om zijn ambt opnieuw op te nemen, zij het bij gelijkwaardigheid.
Quant au fond Ten gronde
A.2.1. L'article 245 de la loi du 7 décembre 1998, attaqué, doit A.2.1. Het aangevochten artikel 245 van de wet van 7 december 1998
entrer en vigueur le jour de sa publication au Moniteur belge en vertu dient in werking te treden op de dag van de bekendmaking ervan in het
d'un arrêté royal non encore publié à ce jour. En imposant une mise à Belgisch Staatsblad krachtens een koninklijk besluit dat tot op heden
la retraite d'office à l'âge de soixante ans aux seuls agents qu'il nog niet is bekendgemaakt. Door een ambtshalve pensionering op de
leeftijd van zestig jaar enkel op te leggen aan de ambtenaren die het
vise, alors que la loi attaquée n'impose pas dès à présent de telles bedoelt, terwijl de aangevochten wet thans geen dergelijke maatregelen
mesures aux autres membres de la police locale et de la police oplegt aan de andere leden van de lokale politie en de federale
fédérale qui assurent le service de police intégré, l'article 245 politie die de geïntegreerde politiedienst verzekeren, schendt het
précité viole les articles 10 et 11 de la Constitution. voormelde artikel 245 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
A.2.2. L'article 245, alinéa 1er, utilise les mêmes termes que ceux A.2.2. In artikel 245, eerste lid, zijn dezelfde bewoordingen gebruikt
qu'un projet de loi antérieur prévoyait de donner à une disposition als die welke een vroeger wetsontwerp wilde geven aan een bepaling die
qu'il insérait dans la loi du 7 avril 1919 instituant des officiers et het invoegde in de wet van 7 april 1919 tot instelling van
agents judiciaires près les parquets. Ce projet visait à abaisser rechterlijke officieren en agenten bij de parketten. Dat ontwerp had
l'âge moyen des membres de la police judiciaire qui passent dans le tot doel de gemiddelde leeftijd van de leden van de gerechtelijke
politie die overgaan naar het operationeel korps te verlagen en, in
corps opérationnel et, dans l'attente d'une fixation de l'âge de la afwachting van een vaststelling van de pensioenleeftijd van alle leden
pension de tous les membres du corps opérationnel de la police van het operationeel korps van de nationale politie, de persoonlijke
nationale, à harmoniser la situation personnelle des anciens membres situatie van de gewezen leden van de gerechtelijke politie te
de la police judiciaire avec les âges de la pension valables à la gendarmerie. harmoniseren met de pensioenleeftijden die gelden bij de rijkswacht.
Tout en admettant que le législateur puisse tendre à un abaissement de Weliswaar erkennend dat de wetgever zou kunnen streven naar een
l'âge moyen du corps opérationnel, le requérant fit valoir dans une verlaging van de gemiddelde leeftijd van het operationeel korps, deed
(première) pétition à la Chambre des représentants que ce projet était de verzoeker in een (eerste) verzoekschrift aan de Kamer van
discriminatoire, notamment en ce que les membres de la police volksvertegenwoordigers gelden dat dat ontwerp discriminerend was, met
judiciaire ne forment qu'une catégorie de membres du personnel name doordat de leden van de gerechtelijke politie slechts een
transférés au corps opérationnel, et qu'est imposée à cette seule categorie van personeelsleden vormen die zijn overgeheveld naar het
catégorie la mesure de la mise à la pension d'office. En effet, les operationeel korps, en dat enkel aan die categorie de maatregel van
membres du personnel d'autres services, plus précisément les membres ambtshalve pensionering wordt opgelegd. De personeelsleden van andere
de la gendarmerie (loi du 18 août 1923) et les membres du service de diensten, meer bepaald de leden van de rijkswacht (wet van 18 augustus
police (loi du 21 juillet 1844, article 1er et la loi du 14 février 1923) en de leden van de politiedienst (wet van 21 juli 1844, artikel
1961, article 115; pour les membres des polices communales, article 1 en de wet van 14 februari 1961, artikel 115; voor de leden van de
156 de la nouvelle loi communale) n'entrent pas en ligne de compte gemeentepolities, artikel 156 van de nieuwe gemeentewet) komen immers
pour une mise à la pension d'office. niet in aanmerking voor een ambtshalve pensionering.
A.2.3. Le requérant fit également valoir que le projet ne prévoyait ni A.2.3. De verzoeker deed ook gelden dat het ontwerp niet voorzag in
modalités d'accompagnement concernant les droits acquis et témoignant begeleidende modaliteiten met betrekking tot de verkregen rechten die
du souci d'adoucir les effets de la mesure critiquée ni élément de getuigen van de zorg om de gevolgen van de betwiste maatregel te
nature à démontrer ou présumer que les départs volontaires seraient en milderen, noch in enig element dat zou kunnen aantonen of doen
soi suffisants pour atteindre l'objectif recherché (voy. C.A., 39/97, vermoeden dat het vrijwillig vertrek op zich ontoereikend zou zijn om
du 14 juillet 1997, dans l'affaire B.R.T.N. où il était prévu que les membres du personnel pensionnés d'office bénéficiaient d'une bonification égale au nombre de mois écoulés entre leur mise à la retraite et le moment où ils atteignent l'âge de soixante-cinq ans). A.2.4. Dans une (seconde) pétition à la Chambre des représentants introduite après le dépôt du projet de loi dont sont issues les dispositions attaquées, le requérant soutint que la mise à la pension d'office des fonctionnaires de la police locale à l'âge de soixante ans accomplis n'interviendra pas avant le 1er janvier 2001; en het nagestreefde doel te bereiken (cf. arrest nr. 39/97 van 14 juli 1997, in de zaak B.R.T.N., waar bepaald was dat de ambtshalve gepensioneerden een tijdsbonificatie toegekend kregen gelijk aan het aantal maanden die verlopen tussen het tijdstip waarop zij gepensioneerd worden en het tijdstip waarop zij de leeftijd van vijfenzestig jaar bereiken). A.2.4. In een (tweede) verzoekschrift aan de Kamer van volksvertegenwoordigers, dat werd ingediend na het neerleggen van het wetsontwerp waaruit de aangevochten bepalingen zijn voortgesproten, beweerde de verzoeker dat de ambtshalve pensionering van de ambtenaren van de lokale politie op de volle leeftijd van zestig jaar niet vóór 1 januari 2001 zal plaatsvinden; de gerechtelijke officieren en agenten
revanche, les officiers et agents judiciaires ne seront jamais daarentegen zullen nooit in de federale politie worden geïntegreerd
intégrés dans la police fédérale si, à la date de parution de la loi indien, op de datum van de bekendmaking van de wet (1998), zij reeds
(1998), ils ont déjà atteint l'âge de soixante ans accomplis, ou y de volle leeftijd van zestig jaar hebben bereikt, of zullen erin
seront jusqu'à avoir atteint l'âge de soixante ans accomplis, avant le worden geïntegreerd tot zij de volle leeftijd van zestig jaar hebben
1er janvier 2001, ou l'auront atteint pendant la période s'étendant bereikt, vóór 1 januari 2001, of zullen hebben bereikt gedurende de
jusqu'à la date d'entrée en vigueur de la loi, au plus tard le 1er periode die zich uitstrekt tot de datum van inwerkingtreding van de
janvier 2001. wet, uiterlijk op 1 januari 2001.
A.2.5. Le requérant fit également valoir que le projet ne réglait pas A.2.5. De verzoeker deed ook gelden dat in het ontwerp niet het lot
le sort, avant l'âge de la pension définitive, des agents et officiers werd geregeld, vóór de leeftijd van het definitieve pensioen, van de
de la police judiciaire intégrés dans la police fédérale et n'ayant agenten en officieren van de gerechtelijke politie die in de federale
pas atteint l'âge de soixante ans accomplis au 1er janvier 2001, ni politie worden geïntegreerd en niet de volle leeftijd van zestig jaar
celui des mêmes membres de la police judiciaire ne comptant pas au hebben bereikt op 1 januari 2001, noch dat van dezelfde leden van de
moins vingt-cinq années de services admissibles et qui pourront gerechtelijke politie die niet ten minste vijfentwintig jaar
aanneembare dienstjaren tellen en die zullen kunnen blijven werken tot
continuer à travailler jusqu'à l'âge de soixante-cinq ans. Ainsi, les de leeftijd van vijfenzestig jaar. Aldus zullen de officieren en
officiers et agents ayant atteint l'âge de soixante ans, sans compter agenten die de leeftijd van zestig jaar hebben bereikt zonder
vingt-cinq années de services admissibles, et les membres des polices vijfentwintig aanneembare dienstjaren te tellen, en de leden van de
fédérale et locale seront pensionnés, en fonction des conditions d'âge federale en lokale politie worden gepensioneerd op grond van de
et d'ancienneté propres à leurs statuts actuels, « à une date leeftijds- en anciënniteitsvoorwaarden die eigen zijn aan hun huidig
déterminée le 1er janvier 2001 » (sic) et donc, en principe, avec une statuut, « op een datum vastgesteld op 1 januari 2001 » (sic) en dus,
pension complète, par mesure transitoire qui devra être étudiée dans in beginsel, met een volledig pensioen, bij overgangsmaatregel die zal
moeten worden bestudeerd binnen de twee komende jaren tijdens het
les deux ans à venir lors de l'examen des projets de statuts de la onderzoek van de ontwerpen van statuut van de federale politie door de
police fédérale par les organisations syndicales. vakbondsorganisaties.
A.2.6. Le requérant fit encore valoir que, contrairement aux A.2.6. De verzoeker voerde ook aan dat, in tegenstelling met de
commissaires de la police judiciaire ayant un grade équivalent, les commissarissen van de gerechtelijke politie die een gelijkwaardige
commissaires de brigade ne subissent pas la mesure critiquée (article graad hebben, de brigadecommissarissen niet aan de betwiste maatregel
240 de la loi). zijn onderworpen (artikel 240 van de wet).
A.2.7. Ici encore, le requérant soutint qu'aucune mesure A.2.7. Ook hier beweerde de verzoeker dat in geen enkele
begeleidingsmaatregel was voorzien, terwijl de pensioenen van de
d'accompagnement n'était prévue, alors que les pensions des intéressés betrokkenen over een uitzonderlijk lange loopbaan worden berekend,
sont calculées sur une carrière exceptionnellement longue, le maximum zodat het maximum pas na de leeftijd van zestig of vijfenzestig jaar
ne pouvant être atteint qu'après l'âge de soixante ou soixante-cinq kan worden bereikt. Volgens de memorie van toelichting gaat het niet
ans. Il ne s'agit pas, selon l'exposé des motifs, de « moderniser » la om het « moderniseren » van de gerechtelijke politie als voorbereiding
police judiciaire en préparation de son passage dans la police op de overgang ervan in de federale politie, maar om het verwijderen
fédérale, mais d'éliminer ceux de ses cadres qui ont ou vont atteindre van die personeelsleden die de leeftijd van zestig jaar hebben bereikt
l'âge de soixante ans. of zullen bereiken.
A.2.8. La discussion du projet de loi amena le ministre à justifier la A.2.8. De bespreking van het wetsontwerp bracht de minister ertoe het
différence de traitement critiquée : ses arguments tiennent à ce que bekritiseerde verschil in behandeling te verantwoorden : zijn
seules quinze personnes, dont cinq officiers supérieurs, sont argumenten houden in dat slechts vijftien personen, onder wie vijf
concernées (mais le principe d'égalité ne se mesure pas à la quantité) hoofdofficieren, betrokken zijn (maar het gelijkheidsbeginsel wordt
et à ce que, d'une part, les fonctionnaires âgés de plus de soixante niet aan de kwantiteit gemeten) en dat, enerzijds, de ambtenaren die
meer dan zestig jaar oud zijn, niet meer geschikt zijn voor de dienst
ans ne sont plus aptes au service : ils ne sont plus susceptibles want zij zijn niet meer in staat zich aan te passen of te veranderen
d'adaptation ou de changement et ne sont plus motivés et, d'autre en zij zijn niet meer gemotiveerd en, anderzijds, de harmonisering van
part, l'harmonisation des régimes de pension s'impose dans le service concerné. de pensioenregelingen in de betrokken dienst noodzakelijk is.
A.2.9. Pour apprécier l'argument tiré de l'harmonisation des régimes A.2.9. Om het argument van de harmonisering van de pensioenregelingen
te beoordelen dient men, volgens de verzoeker, rekening te houden met
de pension, il faut, selon le requérant, tenir compte de ce qu'à la het feit dat bij de rijkswacht de norm op zesenvijftig jaar ligt,
gendarmerie, la norme est de cinquante-six ans, sauf pour les chefs de behalve voor de korpsoversten, terwijl de luitenanten-generaal worden
corps, les lieutenants-généraux étant admis à la retraite à l'âge de gepensioneerd op de leeftijd van tweeënzestig jaar (aldus is duidelijk
soixante-deux ans (la volonté est ainsi bien exprimée de laisser la uiting gegeven aan de wil om de leiding van de federale politie in de
direction de la police fédérale entre les mains de la gendarmerie), et handen van de rijkswacht te laten), en met het feit dat de agenten die
de ce que les agents intégrés dans la police fédérale (corps in de federale politie worden geïntegreerd (operationeel korps) de
opérationnel) conservent les droits acquis à leur statut, dès lors, le volgens hun statuut verkregen rechten behouden en derhalve, in
cas échéant, à une fonction jusqu'à soixante-cinq ans. Quant au voorkomend geval, het recht op een ambt tot vijfenzestig jaar. Ten
nouveau statut des membres de la police fédérale et de la police aanzien van het nieuwe statuut van de leden van de federale politie en
locale, les décisions sont encore à prendre. Il apparaît ainsi que les van de lokale politie, dienen de beslissingen nog te worden genomen.
dispositions attaquées visent à régler immédiatement, sans mesure Aldus blijkt dat de aangevochten bepalingen tot doel hebben
transitoire ni d'accompagnement, et sans concertation, le sort des onmiddellijk, zonder overgangs- of begeleidingsmaatregel, en zonder
quelques officiers de la police judiciaire, âgés de soixante ans. Le overleg, het lot te regelen van de enkele officieren van de
requérant pose la question de savoir si leur intégration au sommet de gerechtelijke politie die zestig jaar oud zijn. De verzoeker stelt de
la hiérarchie pourrait gêner « l'intégration » dans la gendarmerie vraag of hun integratie in de top van de hiërarchie de « integratie »
in de rijkswacht, die de federale politie is geworden, zou kunnen
devenue police fédérale. hinderen.
A.2.10. Selon le requérant, l'article 245 attaqué est la seule A.2.10. Volgens de verzoeker is het aangevochten artikel 245 de enige
disposition portant sur le statut des agents « intégrés » qui entre en bepaling betreffende het statuut van de « geïntegreerde » agenten die
vigueur le jour de la publication de la loi au Moniteur belge. in werking treedt op de dag van de bekendmaking van de wet in het
L'ensemble des mesures relatives aux autres agents de l'ensemble des Belgisch Staatsblad. De overige maatregelen die betrekking hebben op
corps de police ne devront être arrêtées, au plus tard, que le 1er de andere agenten van de politiekorpsen zullen uiterlijk pas op 1
janvier 2001. januari 2001 moeten worden genomen.
A.2.11. Selon le requérant, l'argument tiré de l'absence de motivation A.2.11. Volgens de verzoeker kan het argument van het gebrek aan
ou de faculté d'adaptation au changement ne peut susciter que motivatie of aanpassingsvermogen slechts verontwaardiging of een
l'indignation ou le sourire. Admettre une application générale et non glimlach opwekken. Een algemene en niet-discriminerende toepassing van
discriminatoire de ce nouveau principe entraînerait un mouvement dat nieuwe beginsel toestaan zou leiden tot een algemene beweging in
général dans les administrations et les corps juridictionnels et, de gerechtelijke besturen en korpsen en, althans mathematisch, tot een
mathématiquement à tout le moins, un rajeunissement des cadres. verjonging van de personeelsformatie.
A.3.1. Rappelant l'objectif poursuivi par le législateur, à savoir la A.3.1. De Ministerraad herinnert aan het door de wetgever nagestreefde
modernisation de la police judiciaire, l'abaissement de l'âge moyen de doel, namelijk de modernisering van de gerechtelijke politie, de
ses membres et l'harmonisation des pensions, le Conseil des ministres verlaging van de gemiddelde leeftijd van de leden ervan en de
estime que les officiers et les agents judiciaires ne se trouvent pas harmonisering van de pensioenen, en is van mening dat de gerechtelijke
dans une situation comparable à celle des autres membres de la police officieren en agenten zich niet in een situatie bevinden die
locale et de la police fédérale. Leurs statuts ont toujours été vergelijkbaar is met die van de andere leden van de lokale politie en
distincts et l'harmonisation de ceux-ci sera progressive en attendant de federale politie. Hun statuten zijn steeds verschillend geweest en
de harmonisering ervan zal geleidelijk verlopen in afwachting van de
l'entrée en vigueur du statut unique. inwerkingtreding van het eenheidsstatuut.
A.3.2. Même s'il s'agissait de situations comparables, la mesure A.3.2. Zelfs mocht het om vergelijkbare situaties gaan, dan nog zou de
critiquée resterait justifiée. Eu égard aux différences existant entre betwiste maatregel verantwoord blijven. Gelet op de verschillen tussen
les agents des différentes polices quant à l'âge de mise à la pension de agenten van de onderscheiden politiediensten inzake de leeftijd van
et quant au calcul de celle-ci et à la nécessité de préparer une pensionering en de berekening van het pensioen en op de noodzaak om
intégration aussi harmonieuse que possible dans un statut unique, des een zo harmonieus mogelijke integratie in een eenheidsstatuut voor te
mesures transitoires ont été arrêtées dont font partie les bereiden, werden overgangsmaatregelen genomen waarvan de aangevochten
dispositions attaquées. Pour survivre, la police judiciaire doit en bepalingen deel uitmaken. Om te kunnen overleven moet de gerechtelijke
effet disposer des cadres pouvant assurer une certaine continuité, une fois la phase de transition terminée. Il n'est donc pas souhaitable que la police judiciaire soit dirigée pendant cette phase par des personnes devant être pensionnées dès leur intégration dans la police fédérale. Or, l'âge est un élément déterminant dans un service opérationnel qui doit s'intégrer au sein de corps plus jeunes. Il ne s'agit donc pas de décapiter le sommet de la police judiciaire, la mesure en cause ne concernant ni les agents âgés de moins de soixante ans ni ceux comptant moins de vingt-cinq ans de service. A.3.3. Selon le Conseil des ministres, la différence quant à la date d'entrée en vigueur des mesures de mise à la pension d'office à la police judiciaire et à la police communale se justifie par un argument financier. La charge des pensions des membres de la police judiciaire est et sera assumée par le Trésor public alors que la charge financière des pensions des membres de la police communale incombe quant à elle aux communes et ce jusqu'au jour de la constitution des nouvelles politie immers beschikken over kaderpersoneel dat een zekere continuïteit kan verzekeren zodra de overgangsfase beëindigd is. Het is dus niet wenselijk dat de gerechtelijke politie gedurende die fase wordt geleid door personen die moeten worden gepensioneerd op het ogenblik van hun integratie in de federale politie. Nu is de leeftijd een bepalend element in een operationele dienst die moet worden geïntegreerd in jongere korpsen. Het gaat er dus niet om de top van de gerechtelijke politie te onthoofden aangezien de in het geding zijnde maatregel geen betrekking heeft op de agenten die minder dan zestig jaar oud zijn noch op degenen die minder dan vijfentwintig jaar dienst tellen. A.3.3. Het verschil ten aanzien van de datum van inwerkingtreding van de maatregelen van ambtshalve pensionering bij de gerechtelijke politie en bij de gemeentepolitie wordt volgens de Ministerraad verantwoord door een financieel argument. De last van de pensioenen van de leden van de gerechtelijke politie wordt en zal worden gedragen door de Openbare Schatkist terwijl de financiële last van de pensioenen van de leden van de gemeentepolitie op de gemeenten terechtkomt en zulks tot de dag van de oprichting van
structures juridiques, les zones de police. Etant donné l'incertitude de nieuwe juridische structuren, de politiezones. Gelet op de
qui règne quant aux zones pluricommunales, il n'était pas opportun que onzekerheid die ten aanzien van de meergemeentezones bestaat, was het
la mise à la pension des membres de la future police locale niet opportuun dat de pensionering van de leden van de toekomstige
intervienne avant la constitution de la nouvelle autorité chargée de lokale politie zou gebeuren vóór de samenstelling van de nieuwe
la gestion du personnel et des pensions. Cela s'explique par le souci overheid belast met het beheer van het personeel en van de pensioenen.
d'éviter que l'autorité qui aujourd'hui aurait pris la mesure de mise Dat wordt verklaard door de zorg om te vermijden dat de overheid die
à la pension ne diffère de l'entité qui reprendra les charges des thans de maatregel van pensionering zou hebben genomen, zou
pensions. En effet, dans les zones pluricommunales, une entité verschillen van de entiteit die de pensioenlast op zich zal nemen. In
juridique distincte des communes sera créée et celle-ci reprendra la de meergemeentezones zal immers een juridische entiteit los van de
gestion du personnel selon des termes encore inconnus à l'heure gemeenten worden opgericht en zij zal het beheer van het personeel
actuelle. Il convenait donc d'attendre que les conséquences overnemen volgens thans nog niet bekende formuleringen. Er diende dus
financières de la mise à la pension des membres de la future police te worden gewacht tot de financiële gevolgen van de pensionering van
locale soient claires, quod non, avant de mettre en uvre une telle de leden van de toekomstige lokale politie duidelijk zouden zijn, quod
non, alvorens een dergelijke maatregel ten uitvoer te leggen. Is het
mesure. S'il est vrai que cet argument vaut uniquement pour les zones weliswaar zo dat dat argument enkel geldt voor de meergemeentezones,
pluricommunales, le raisonnement garde toutefois tout son poids si dan behoudt die redenering evenwel haar volle gewicht indien men weet
l'on sait qu'au moment du vote de la loi, la clé de répartition dat op het ogenblik van de goedkeuring van de wet de verdeelsleutel
relative aux communes se retrouvant dans une zone unicommunale plutôt betreffende de gemeenten die zich veeleer in een eengemeentezone dan
que pluricommunale n'était pas connue. in een meergemeentezone bevinden, niet bekend was.
A.3.4. L'on doit enfin tenir compte, selon le Conseil des ministres, A.3.4. Tot slot dient men, volgens de Ministerraad, rekening te houden
de ce que le Gouvernement fédéral n'accorde pas de bonification de met het feit dat de federale Regering geen tijdsbonificatie toekent
temps à des personnes de plus de soixante ans. Il convient notamment aan personen van meer dan zestig jaar oud. Er dient onder meer te
de se référer à l'article 279, § 2, de la loi-programme du 22 décembre worden verwezen naar artikel 279, § 2, van de programmawet van 22
1989 (Moniteur belge, 30 décembre 1989; err. 4 avril 1990) qui limite december 1989 (Belgisch Staatsblad, 30 december 1989; err. 4 april
la bonification de temps « à la période comprise entre le moment de la 1990) waarin de tijdsbonificatie wordt beperkt « tot de periode
gelegen tussen het ogenblik van de ambtshalve oppensioenstelling en de
mise à la retraite d'office et le dernier jour du mois durant lequel laatste dag van de maand tijdens welke het personeelslid de leeftijd
l'agent atteint l'âge de 60 ans ». Le requérant ayant déjà atteint le van 60 jaar bereikt ». Aangezien de verzoeker het plafond van het
plafond de la pension maximale - la pension étant maximale après maximale pensioen reeds heeft bereikt - het pensioen bereikt het
trente-sept années de service -, une bonification de temps n'aurait en maximum na zevenendertig jaar dienst - zou een tijdsbonificatie te
l'espèce pas pu augmenter le montant de sa pension. dezen het bedrag van zijn pensioen niet hebben kunnen verhogen.
A.4.1. Dans son mémoire en réponse, le requérant fait valoir, à propos A.4.1. In zijn memorie van antwoord doet de verzoeker gelden, ten
de l'article 260 de la loi attaquée (suspendu par l'arrêt n° 31/99 de aanzien van artikel 260 van de aangevochten wet (geschorst bij het
la Cour), que l'opinion du Conseil des ministres selon laquelle une arrest nr. 31/99 van het Hof), dat de mening van de Ministerraad
mesure de mise à la pension généralisée mettrait les zones volgens welke een maatregel van veralgemeende oppensioenstelling de
pluricommunales dans une situation irréversible peut certes être meergemeentezones in een onomkeerbare situatie zou plaatsen, weliswaar
partagée mais que cela ne justifie pas l'anticipation de la mesure attaquée pour les seuls agents et officiers judiciaires. A défaut d'autres arguments, la Cour ne peut que confirmer dans un arrêt d'annulation la décision qu'elle a prise dans l'arrêt de suspension. A.4.2. Constatant que la Cour, en se référant à l'appréciation politique d'une assemblée démocratiquement élue à laquelle elle ne peut se substituer, n'a pas suspendu l'article 245, le requérant fait valoir que cette considération de la Cour n'est pas critiquable à condition que l'appréciation des organes législatifs soit raisonnablement justifiée par des motifs cohérents, objectifs et non kan worden gedeeld maar dat dit de vervroeging van de aangevochten maatregel enkel voor de gerechtelijke agenten en officieren niet verantwoordt. Bij ontstentenis van andere argumenten kan het Hof niet anders dan in een vernietigingsarrest de beslissing bevestigen die het in het schorsingsarrest heeft genomen. A.4.2. De verzoeker, die vaststelt dat het Hof, verwijzend naar de politieke beoordeling door een democratisch verkozen vergadering die het niet kan vervangen, artikel 245 niet heeft geschorst, doet gelden dat die overweging van het Hof niet voor kritiek vatbaar is op voorwaarde dat de beoordeling door de wetgevende organen redelijk verantwoord wordt door coherente, objectieve en niet-tegenstrijdige
contradictoires. Or, il apparaît notamment de la proposition de statut motieven. Nu blijkt uit het voorstel van statuut van de leden van het
des membres du cadre opérationnel de la police intégrée que l'âge de operationeel kader van de geïntegreerde politie onder meer dat de
la pension de ceux-ci serait fixé à 65 ans, les officiers ayant la pensioenleeftijd op 65 jaar zou worden vastgesteld, en dat de
faculté de demander plus tôt leur mise à la pension; il est impossible officieren hun pensionering vroeger kunnen vragen; het is thans
de dire actuellement quelles décisions seront prises. Mais les onmogelijk te zeggen welke beslissingen zullen worden genomen. Maar de
positions contradictoires du Conseil des ministres démontrent que la tegenstrijdige standpunten van de Ministerraad tonen aan dat de
mesure attaquée est une mesure hâtive qui ne repose sur aucune aangevochten maatregel een inderhaast genomen maatregel is die niet op
justification raisonnable et il serait inadmissible que enige redelijke verantwoording berust en het zou onaanvaardbaar zijn
l'harmonisation qui serait ultérieurement décidée soit sans effet pour dat de harmonisering waartoe later zou worden beslist, zonder gevolg
ceux mis à la pension d'office dès le 5 janvier 1999. zou zijn voor degenen die vanaf 5 januari 1999 ambtshalve worden
L'article 245, tel qu'il existe actuellement, impose au requérant une gepensioneerd. Artikel 245, zoals het thans is geformuleerd, verplicht de verzoeker
retraite à 60 ans, au prétexte de faciliter l'harmonisation future, met pensioen te gaan op 60 jaar, onder het voorwendsel de toekomstige
alors qu'au même moment, le groupe de travail interministériel fixe le harmonisering te vergemakkelijken, terwijl op dit ogenblik de
interministeriële werkgroep het harmoniseringscriterium vaststelt op
critère d'harmonisation à 65 ans, et non plus à 60 ans, comme imposé 65 jaar, en niet meer op 60 jaar, zoals opgelegd bij artikel 245.
par l'article 245.
Si l'article 245 ne devait pas être annulé, le requérant serait mis à Mocht artikel 245 niet worden vernietigd, dan zou de verzoeker
la pension d'office, soit le 5 janvier 1999, soit au jour du prononcé ambtshalve worden gepensioneerd, hetzij op 5 januari 1999, hetzij op
de l'arrêt, c'est-à-dire avant le 1er janvier 2001, alors que, pour de dag van de uitspraak van het arrest, dat wil zeggen vóór 1 januari
tous les autres agents et officiers des trois services de police, les 2001, terwijl voor alle andere agenten en officieren van de drie
arrêtés d'application qui doivent être publiés avant le début de 2000 politiediensten de toepassingsbesluiten die vóór begin 2000 moeten
worden gepubliceerd, de pensioenregeling van de leden van de
fixeront le régime de pension des membres de la police intégrée à 65 ans. geïntegreerde politie op 65 jaar zullen vaststellen.
- B - - B -
B.1. La loi du 7 décembre 1998 organisant un service de police B.1. De wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde
intégré, structuré à deux niveaux, prévoit la constitution d'une politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, voorziet in de
police locale (titre II, articles 9 et suivants) et d'une police oprichting van een lokale politie (titel II, artikelen 9 en volgende)
fédérale (titre III, articles 92 et suivants). La police locale et la en van een federale politie (titel III, artikelen 92 en volgende). De
police fédérale sont l'une et l'autre composées d'un cadre lokale en de federale politie zijn beide samengesteld uit een
opérationnel comprenant des fonctionnaires de police et d'un cadre operationeel kader dat politieambtenaren omvat en uit een
administratif et logistique comprenant des membres du personnel qui ne administratief en logistiek kader dat bestaat uit personeelsleden
sont pas revêtus de la qualité d'agent de police administrative ou zonder bevoegdheid inzake bestuurlijke of gerechtelijke politie
judiciaire (articles 116 à 118). L'article 119 de la loi prévoit que « (artikelen 116 tot 118). Artikel 119 van de wet bepaalt : « Het
le statut est le même pour tous les fonctionnaires de police, qu'ils statuut is voor alle politieambtenaren gelijk, ongeacht of zij tot de
appartiennent à la police fédérale ou à la police locale. La même federale politie of tot de lokale politie behoren. Hetzelfde geldt,
règle vaut, par catégorie, pour les agents auxiliaires de police et per categorie, voor de hulpagenten van politie en het personeel van
pour le personnel du cadre administratif et logistique ». het administratief en logistiek kader ».
Les articles 235 et 241 de la loi prévoient le transfert des membres De artikelen 235 en 241 van de wet voorzien in de overgang van de
de la police communale et d'agents qui leur sont assimilés à la police leden van de gemeentepolitie en van ermee gelijkgestelde ambtenaren
locale, et des membres de la gendarmerie et de la police judiciaire et naar de lokale politie, en van de leden van de rijkswacht en van de
d'agents qui leur sont assimilés à la police fédérale. Les articles gerechtelijke politie en ermee gelijkgestelde ambtenaren naar de
236 et 242 prévoient que ce personnel est soumis aux dispositions federale politie. De artikelen 236 en 242 bepalen dat dat personeel
fixant le statut ou la position juridique qui régiront le personnel de onderworpen is aan de bepalingen die het statuut of de rechtspositie
la police locale et de la police fédérale, à moins que les intéressés vastleggen die zullen gelden voor het personeel van de lokale politie
ne choisissent de rester soumis aux lois et règlements qui leur en de federale politie, tenzij de betrokkenen verkiezen onderworpen te
étaient applicables avant la réforme. Ces articles doivent être mis en blijven aan de wetten en reglementen die op hen van toepassing waren
vóór de hervorming. Die artikelen moeten door de Koning in werking
vigueur par le Roi à une date qui ne peut être ultérieure au 1er worden gesteld op een datum die niet later kan vallen dan 1 januari
janvier 2001 (article 260, alinéa 5). 2001 (artikel 260, vijfde lid).
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de aangevochten bepalingen
B.2. Les articles 245 et 260 de la loi du 7 décembre 1998 disposent : B.2. De artikelen 245 en 260 van de wet van 7 december 1998 bepalen :
«

Art. 245.Les officiers et agents judiciaires qui, à la date

«

Art. 245.De gerechtelijke officieren en agenten die op de datum van

d'entrée en vigueur du présent article, ont atteint l'âge de soixante inwerkingtreding van dit artikel de volle leeftijd van zestig jaar
ans accomplis sont pensionnés d'office à condition qu'ils comptent au hebben bereikt, worden ambtshalve gepensioneerd op voorwaarde dat zij
moins vingt-cinq années de services admissibles pour l'ouverture du ten minste vijfentwintig jaar aanneembare dienstjaren tellen voor de
droit à la pension dans le secteur public, à l'exclusion des opening van het recht op pensioen in de openbare sector, met
bonifications pour études et des autres périodes bonifiées à titre de uitsluiting van de bonificaties voor studies en andere perioden die
services admis pour la fixation du traitement. voor de vaststelling van de wedde in aanmerking werden genomen.
Tijdens de periode die aanvangt op de datum van inwerkingtreding van
Durant la période débutant le jour de l'entrée en vigueur du présent dit artikel en eindigt op de datum van inwerkingtreding van artikel
article et se terminant à la date d'entrée en vigueur de l'article 241, worden de gerechtelijke agenten en officieren ambtshalve
241, les agents et officiers judiciaires sont pensionnés d'office le gepensioneerd op de eerste dag van de maand die volgt op de datum
premier jour du mois qui suit la date à laquelle ils atteignent ou ont waarop ze de volle leeftijd van zestig jaar bereiken of hebben bereikt
atteint l'âge de soixante ans et qu'ils remplissent la condition de en de bij het vorige lid vermelde voorwaarde inzake het aantal
services admissibles visée à l'alinéa précédent. » aanneembare dienstjaren vervullen. »
«

Art. 260.Les articles 1er, 2, 5, 9, 121 à 127 et 130 à 133, 139,

«

Art. 260.De artikelen 1, 2, 5, 9, 121 tot 127 en 130 tot 133, 139,

141, 142, 197 et 198, 2°, 3° et 6°, 245 et 258 entrent en vigueur le 141, 142, 197 en 198, 2°, 3° en 6°, 245 en 258 treden in werking op de
jour de la publication de la présente loi au Moniteur belge. dag van de bekendmaking van deze wet in het Belgisch Staatsblad.
Jusqu'à la constitution de la police fédérale et des corps de police Tot de oprichting van de federale politie en van de lokale
locale, les articles 122, alinéa 2, 123, 125, alinéas 2 et 3, 126, politiekorpsen, zijn de artikelen 122, tweede lid, 123, 125, tweede en
127, alinéas 2 et 3, 130, alinéas 2 et 3, 131, alinéas 2 et 3, et 132 derde lid, 126, 127, tweede en derde lid, 130, tweede en derde lid,
131, tweede en derde lid, en 132 van toepassing op de leden van de
s'appliquent aux membres de la police communale, aux membres du corps gemeentepolitie, de leden van het operationeel korps en van de
opérationnel et de la catégorie de personnel de police spéciale de la personeelscategorie bijzondere politie van de rijkswacht, en op de
gendarmerie, et aux officiers et agents de la police judiciaire près officieren en agenten van gerechtelijke politie bij de parketten,
les parquets ainsi que, selon les distinctions prévues à l'article alsook, volgens het onderscheid gemaakt in artikel 133, op de
133, aux agents auxiliaires de police de la police communale, aux hulpagenten van politie van de gemeentepolitie, de militairen, de
militaires, aux militaires transférés et aux civils qui font partie du overgedragen militairen en de burgerlijke personeelsleden die deel
corps administratif et logistique de la gendarmerie, au personnel uitmaken van het administratief en logistiek korps van de rijkswacht,
het burgerlijk hulppersoneel van de rijkswacht, het hulppersoneel van
civil auxiliaire de la gendarmerie, au personnel auxiliaire de la de gerechtelijke politie bij de parketten, het statutair en
police judiciaire près les parquets, au personnel statutaire et contractueel personeel van de parketten dat is aangesteld bij de
contractuel des parquets en service à la police judiciaire et au gerechtelijke politie en het contractueel personeel van de algemene
politiesteundienst.
personnel contractuel du service général d'appui policier. Tijdens de periode bedoeld in het tweede lid, wordt de bij artikel
Pendant la période visée à l'alinéa 2, la compétence attribuée par 126, § 2, toegekende bevoegdheid, uitgeoefend volgens het hierna
l'article 126, § 2, est exercée selon les distinctions suivantes : gemaakte onderscheid :
1° par le ministre de l'Intérieur et le ministre de la Justice, 1° door de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van
Justitie, gezamenlijk, met betrekking tot de leden van het
conjointement, à l'égard des membres du corps opérationnel et de la operationeel korps en van de personeelscategorie bijzondere politie
catégorie de personnel de police spéciale de la gendarmerie, des van de rijkswacht, de militairen, de overgedragen militairen, de
militaires, des militaires transférés, des civils qui font partie du burgers die deel uitmaken van het administratief en logistiek korps
corps administratif et logistique de la gendarmerie, et du personnel van de rijkswacht en van het burgerlijk hulppersoneel van de
civil auxiliaire de la gendarmerie; rijkswacht;
2° par le ministre de la Justice, à l'égard des officiers et agents de 2° door de minister van Justitie, met betrekking tot de officieren en
la police judiciaire près les parquets, du personnel auxiliaire de la agenten van gerechtelijke politie bij de parketten, het hulppersoneel
police judiciaire près les parquets, et du personnel statutaire et van de gerechtelijke politie bij de parketten en het statutair en
contractuel des parquets en service à la police judiciaire; contractueel personeel van de parketten dat is aangesteld bij de
gerechtelijke politie;
3° par le ministre de l'Intérieur et par le ministre de la Justice, 3° door de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Justitie
conjointement, à l'égard du personnel contractuel du service général samen, met betrekking tot het contractueel personeel van de algemene
d'appui policier; politiesteundienst;
4° par le bourgmestre, à l'égard des membres de la police communale et 4° door de burgemeester, met betrekking tot de leden van de
des agents auxiliaires de police de la police communale. gemeentepolitie en de hulpagenten van politie van de gemeentepolitie.
Le Roi détermine la date d'entrée en vigueur des articles 4, 6 à 8, De Koning bepaalt de datum van inwerkingtreding van de artikelen 4, 6
11, 38, 39, 41, 47 à 60, 65 à 90, 93, 94, 96, alinéa 2, 98, 106, 108, tot 8, 11, 38, 39, 41, 47 tot 60, 65 tot 90, 93, 94, 96, tweede lid,
128, 149, 247 et 257, laquelle ne peut être ultérieure au 1er janvier 98, 106, 108, 128, 149, 247 en 257, die niet later kan plaatsvinden
2000. dan 1 januari 2000.
Le Roi détermine la date d'entrée en vigueur des autres articles de la De Koning bepaalt de datum van inwerkingtreding van de andere
présente loi, laquelle ne peut être ultérieure au 1er janvier 2001. » Quant à l'intérêt du requérant B.3.1. Le requérant, commissaire général adjoint de la police judiciaire, au service de laquelle il est entré le 5 septembre 1958, a atteint l'âge de soixante ans le 30 juillet 1997. Il justifie de l'intérêt requis à demander l'annulation de l'article 245, alinéa 1er, de la loi du 7 décembre 1998 qui pensionne d'office, à la date à artikelen van deze wet, die niet later kan plaatsvinden dan 1 januari 2001. » Ten aanzien van het belang van de verzoeker B.3.1. De verzoeker, adjunct-commissaris-generaal van de gerechtelijke politie, waar hij op 5 september 1958 in dienst is getreden, heeft op 30 juli 1997 de leeftijd van zestig jaar bereikt. Hij doet blijken van het vereiste belang om de vernietiging te vorderen van artikel 245, eerste lid, van de wet van 7 december 1998, waarbij de gerechtelijke officieren en agenten die op die datum de volle leeftijd van zestig jaar hebben bereikt en ten minste vijfentwintig aanneembare dienstjaren tellen in de zin van de aangevochten wet, ambtshalve
laquelle cette disposition a été publiée au Moniteur belge, à savoir worden gepensioneerd op de datum waarop die bepaling in het Belgisch
le 5 janvier 1999, les officiers et agents judiciaires qui, à cette Staatsblad is bekendgemaakt, namelijk op 5 januari 1999.
date, ont atteint l'âge de soixante ans accomplis et comptent au moins
vingt-cinq années de services admissibles au sens de la loi attaquée.
Il en va de même de l'article 260, alinéa 1er, de la loi attaquée en Hetzelfde geldt voor artikel 260, eerste lid, van de aangevochten wet,
tant qu'il met en vigueur l'article 245, alinéa 1er, et y est donc in zoverre het artikel 245, eerste lid, in werking doet treden en dus
indissolublement lié. onlosmakelijk ermee verbonden is.
B.3.2. L'article 245, alinéa 2, de la loi attaquée prévoit, durant la B.3.2. Artikel 245, tweede lid, van de aangevochten wet voorziet,
période se situant entre le 5 janvier 1999 et la date de la tijdens de periode tussen 5 januari 1999 en de datum van de oprichting
constitution de la police fédérale, une mise à la pension d'office des van de federale politie, in een ambtshalve pensionering van de
agents et officiers judiciaires qui atteignent ou ont atteint l'âge de gerechtelijke officieren en agenten die de volle leeftijd van zestig
soixante ans accomplis et qui remplissent la condition d'ancienneté de jaar bereiken of hebben bereikt en die de voormelde voorwaarde van
service précitée; le requérant peut se trouver visé par cette dienstanciënniteit vervullen; de verzoeker kan door die bepaling
disposition si la Cour annule l'article 245, alinéa 1er, et justifie worden beoogd indien het Hof artikel 245, eerste lid, vernietigt, en
d'un intérêt à demander l'annulation de l'alinéa 2. doet blijken van een belang om de vernietiging van het tweede lid te vorderen.
Quant au fond Ten gronde
B.4.1. Le requérant fait grief aux dispositions qu'il attaque de B.4.1. De verzoeker klaagt aan dat de door hem aangevochten
prévoir, en violation des articles 10 et 11 de la Constitution, la bepalingen, met schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet,
mise à la retraite d'office, dès le 5 janvier 1999, des officiers et voorzien in de ambtshalve pensionering, vanaf 5 januari 1999, van de
agents judiciaires qui, à cette date, ont atteint l'âge de soixante gerechtelijke officieren en agenten die op die datum de volle leeftijd
ans accomplis et comptent au moins vingt-cinq années de services van zestig jaar hebben bereikt en ten minste vijfentwintig aanneembare
admissibles au sens de la disposition attaquée. dienstjaren tellen in de zin van de aangevochten bepaling.
Selon lui, de manière générale, les intéressés subiraient une Volgens de verzoeker zouden de betrokkenen op een algemene manier een
discrimination vis-à-vis de l'ensemble des autres agents visés par la discriminatie ondergaan ten opzichte van de andere ambtenaren bedoeld
loi du 7 décembre 1998 en ce que les premiers sont les seuls pour in de wet van 7 december 1998, doordat de eerstgenoemden de enigen
lesquels une disposition prévoyant une mise à la retraite d'office zijn voor wie een bepaling die voorziet in een ambtshalve pensionering
entre en vigueur dès la publication de la loi au Moniteur belge. Par in werking treedt vanaf de bekendmaking van de wet in het Belgisch
ailleurs, les intéressés subiraient une discrimination vis-à-vis Staatsblad. Voorts zouden de betrokkenen een discriminatie ondergaan
d'autres officiers et agents de la police judiciaire qui, tout en ten opzichte van andere officieren en agenten van de gerechtelijke
politie die, hoewel zij de leeftijd van zestig jaar hebben bereikt op
ayant atteint l'âge de soixante ans à la date du 5 janvier 1999, 5 januari 1999, minder dan vijfentwintig aanneembare dienstjaren
comptent moins de vingt-cinq années de services admissibles et tellen en dus aan de bekritiseerde maatregel ontsnappen, alsmede ten
échappent donc à la mesure critiquée ainsi que vis-à-vis des
commissaires de brigade qui, en vertu de l'article 240 de la loi du 7 opzichte van de brigadecommissarissen die, krachtens artikel 240 van
décembre 1998, peuvent continuer à exercer leur fonction avec le de wet van 7 december 1998, hun ambt kunnen blijven uitoefenen met
maintien de leur statut. behoud van hun rechtspositie.
B.4.2. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.4.3. La Cour constate que les mesures critiquées sont prises dans le cadre d'une restructuration générale des services de police, qu'elles B.4.2. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.4.3. Het Hof stelt vast dat de betwiste maatregelen genomen zijn in
font partie d'un ensemble de mesures et que la mise à la retraite est het kader van een algemene herstructurering van de politiediensten,
décidée sur la base des critères objectifs que constituent l'âge des dat zij deel uitmaken van een geheel van maatregelen en dat tot de
intéressés et leur ancienneté de service. pensionering is besloten op grond van de objectieve criteria van de
Ainsi que l'admet le requérant, il appartient au législateur leeftijd van de betrokkenen en hun dienstanciënniteit.
d'apprécier dans quelle mesure l'abaissement de l'âge moyen des Zoals de verzoeker erkent, komt het de wetgever toe te oordelen in
membres d'un corps de police est souhaitable; par ailleurs, il hoeverre de verlaging van de gemiddelde leeftijd van de leden van een
appartient au législateur d'apprécier quelles mesures il convient de politiekorps wenselijk is; het staat aan de wetgever te oordelen welke
prendre « en vue de moderniser la police judiciaire en préparation à maatregelen dienen te worden genomen « om de gerechtelijke politie te
son passage dans la police fédérale » (Doc. parl., Chambre, 1997-1998, moderniseren ter voorbereiding van haar overgang in de federale
n° 1676/1, p. 117). politie » (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1676/1, p. 117).
Het Hof zou zijn oordeel in de plaats stellen van dat van een
La Cour substituerait son appréciation à celle d'une assemblée democratisch verkozen vergadering mocht het een beslissing om een
démocratiquement élue si elle censurait une décision de moderniser bepaalde openbare dienst vlugger of minder vlug te moderniseren dan
plus ou moins rapidement tel service public plutôt que tel autre ou si een andere, censureren, of mocht het de maatregelen censureren die
elle censurait les mesures prises par le législateur pour mettre en door de wetgever zijn genomen om die beslissing ten uitvoer te leggen.
uvre cette décision. S'agissant d'une réforme aussi importante que Met betrekking tot een zo belangrijke hervorming als die waarin de wet
celle engagée par la loi du 7 décembre 1998, l'on peut admettre que, van 7 december 1998 voorziet, kan men ervan uitgaan dat, met het doel
dans le but de réaliser l'unicité du statut des agents appartenant à om de eenheid in de rechtspositie van de ambtenaren die tot eenzelfde
un même corps (article 119 de la loi précitée), le législateur arrête korps behoren te verwezenlijken (artikel 119 van de voormelde wet), de
des mesures d'harmonisation des différents régimes applicables aux wetgever maatregelen neemt om de verschillende stelsels die op de
agents intéressés et que cette harmonisation soit progressive (ibid., betrokken ambtenaren van toepassing zijn te harmoniseren en dat die
p. 8). harmonisering geleidelijk verloopt (ibid., p. 8).
B.4.4. De telles mesures ne peuvent toutefois créer des différences de B.4.4. Dergelijke maatregelen mogen evenwel geen verschillen in
traitement qui ne reposeraient pas sur un critère objectif, ou qui behandeling teweegbrengen die niet op een objectief criterium zouden
seraient dépourvues de pertinence ou disproportionnées. berusten of die niet pertinent of niet evenredig zouden zijn.
B.4.5. La différence de traitement établie entre les officiers et les B.4.5. Het verschil in behandeling tussen de gerechtelijke officieren
agents judiciaires mis d'office à la retraite à l'âge de soixante ans en agenten die ambtshalve worden gepensioneerd op de leeftijd van
et les commissaires de brigade qui échappent à cette mesure se zestig jaar en de brigadecommissarissen die aan die maatregel
justifie par la circonstance que - même si, par le fait de la ontsnappen, is verantwoord door de omstandigheid dat - zelfs indien,
disparition de la police rurale, les commissaires de brigade perdent door het feit van de verdwijning van de landelijke politie, de
la mission d'encadrement, d'assistance et d'inspection de celle-ci - brigadecommissarissen de opdracht van begeleiding, ondersteuning en
inspectie van laatstgenoemde verliezen - door hun functies van
leurs fonctions de collaborateurs spécialisés, qu'ils exercent auprès gespecialiseerde medewerkers, die zij bij de provinciegouverneurs
des gouverneurs de province pour les affaires de sûreté, les désignent uitoefenen voor veiligheidszaken, zij worden aangewezen om een rol van
pour assurer un rôle de fonctionnaire de liaison auprès du gouverneur, verbindingsambtenaar bij de gouverneur te verzekeren, die een algemene
celui-ci étant investi d'une compétence générale en matière de bevoegdheid heeft inzake de handhaving van de openbare orde alsmede
maintien de l'ordre public et de pouvoirs déterminés en matière bepaalde bevoegdheden op het gebied van wapens, privé-wachters en
d'armes, de gardes privés et de chasse (ibid., pp. 111 et 112). jachtwachters (ibid., pp. 111 en 112).
B.4.6. En revanche, l'article 260, alinéa 1er, de la loi du 7 décembre B.4.6. Artikel 260, eerste lid, van de wet van 7 december 1998
1998 crée, entre les officiers et les agents judiciaires visés par daarentegen brengt een verschil in behandeling teweeg tussen de
l'article 245 de cette loi et les fonctionnaires de la police gerechtelijke officieren en agenten bedoeld in artikel 245 van die wet
communale visés à l'article 237, une différence de traitement en ce en de ambtenaren van de gemeentelijke politie bedoeld in artikel 237,
qu'il met en vigueur la mesure de mise à la retraite d'office des doordat het de maatregel van ambtshalve pensionering van de
premiers, prévue à l'article 245, dès la publication de la loi, alors eerstgenoemden, voorgeschreven bij artikel 245, vanaf de bekendmaking
van de wet in werking stelt, terwijl de analoge maatregel die
que la mesure analogue frappant les seconds n'entrera en vigueur, toepasselijk is op de laatstgenoemden, overeenkomstig de artikelen
conformément aux articles 237, 248 et 260, alinéa 5, que dans un délai 237, 248 en 260, vijfde lid, pas in werking zal treden binnen een
de plusieurs mois, voire de plusieurs années. termijn van verschillende maanden, of zelfs verschillende jaren.
Il n'est pas nécessairement déraisonnable que diverses dispositions Het is niet noodzakelijkerwijs onredelijk dat verschillende bepalingen
d'une même loi entrent en vigueur à des moments différents mais en van eenzelfde wet op een ander tijdstip in werking treden, maar noch
l'espèce, ni les travaux préparatoires de la loi attaquée, ni les uit de parlementaire voorbereiding van de aangevochten wet, noch uit
pièces de la procédure, ni les réponses fournies à l'audience aux de procedurestukken, noch uit de antwoorden gegeven ter terechtzitting
questions de la Cour portant, précisément, sur le fait que la op de vragen van het Hof, die juist betrekking hadden op het feit dat
nécessité de faire entrer en vigueur dès la publication de la loi la de noodzaak om de maatregel van ambtshalve pensionering in werking te
mesure de mise à la pension d'office ait été perçue dans le cas des doen treden vanaf de bekendmaking van de wet in het geval van de in de
officiers et agents judiciaires visés par la disposition attaquée et aangevochten bepaling bedoelde gerechtelijke officieren en agenten zou
non dans celui des membres de la police communale, ne permettent d'apercevoir la raison pour laquelle la mesure précitée devrait s'appliquer plus rapidement aux uns qu'aux autres. L'argument tiré par le Conseil des ministres de ce que la question du financement des pensions des membres de la future police locale n'est pas réglée à l'heure actuelle et empêche donc que la mesure de mise à la pension d'office applicable aux agents de la police locale soit mise en vigueur avant la constitution de la police locale ne suffit pas à justifier qu'une telle mesure soit immédiatement applicable zijn waargenomen en niet in het geval van de leden van de gemeentepolitie, blijkt te dezen de reden waarom de voormelde maatregel sneller toepasselijk zou moeten zijn op de enen dan op de anderen. Het argument dat de Ministerraad afleidt uit het feit dat het probleem van de financiering van de pensioenen van de leden van de toekomstige lokale politie thans nog niet is geregeld en dus belet dat de maatregel van ambtshalve pensionering die van toepassing is op de lokale politie ten uitvoer wordt gelegd vóór de oprichting van de lokale politie, volstaat niet om te verantwoorden dat een dergelijke maatregel onmiddellijk van toepassing zou zijn wanneer hij de agenten
lorsqu'elle frappe les agents de la police judiciaire. van de gerechtelijke politie raakt.
En visant l'article 245 de la loi attaquée, l'article 260, alinéa 1er, Door artikel 245 van de aangevochten wet te vermelden, is artikel 260,
eerste lid, van die wet derhalve niet in overeenstemming met de
de cette loi n'est pas conforme aux exigences des articles 10 et 11 de vereisten van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
la Constitution.
B.4.7. L'argument, développé par le requérant, selon lequel l'autorité B.4.7. Het door de verzoeker uiteengezette argument volgens hetwelk de
aurait l'intention de fixer à soixante-cinq ans l'âge de la retraite overheid de bedoeling zou hebben in de toekomstige geïntegreerde
dans la future police intégrée, de sorte qu'il serait incohérent et politie de pensioenleeftijd op vijfenzestig jaar vast te stellen,
discriminatoire de maintenir la mesure attaquée, ne peut être retenu, zodat het incoherent en discriminerend zou zijn de aangevochten
faute que les intentions alléguées aient été à ce jour réalisées. maatregel te handhaven, kan niet in aanmerking worden genomen
aangezien de aangevoerde bedoelingen tot heden niet zijn
B.4.8. Quant aux motifs pertinents du point de vue de l'objectif de la verwezenlijkt. B.4.8. Ten aanzien van de vanuit het oogpunt van de doelstelling van
loi, pour lesquels les officiers et agents judiciaires qui remplissent de wet pertinente motieven, om welke de gerechtelijke officieren en
la condition d'âge fixée par l'article 245 sont soumis ou échappent à agenten die de bij artikel 245 vastgestelde leeftijdsvoorwaarde
la mesure de mise à la retraite d'office suivant qu'ils comptent ou vervullen, aan de maatregel van ambtshalve pensionering zijn
onderworpen of eraan ontsnappen naargelang zij al dan niet
non vingt-cinq années de services admissibles pour l'ouverture du vijfentwintig aanneembare dienstjaren tellen voor de opening van het
droit à la pension, la thèse présentée à l'audience par le Conseil des recht op pensioen, kan de stelling die de Ministerraad tijdens de
ministres peut être admise : il ne peut être reproché au législateur terechtzitting heeft voorgebracht, worden aanvaard : aan de wetgever
d'avoir limité de cette façon le champ d'application de la mesure de kan niet worden verweten het toepassingsgebied van de maatregel van
mise à la retraite à soixante ans en considération de l'incidence pensionering op zestig jaar op die wijze te hebben beperkt, gelet op
qu'une telle mesure pouvait avoir sur la pension. de weerslag die een dergelijke maatregel op het pensioen kan hebben.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
- annule l'article 260, alinéa 1er, de la loi du 7 décembre 1998 - vernietigt artikel 260, eerste lid, van de wet van 7 december 1998
organisant un service de police intégré, structuré à deux niveaux, en tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op
tant qu'il vise l'article 245 de cette même loi; twee niveaus, in zoverre het melding maakt van artikel 245 van die wet;
- rejette le recours pour le surplus. - verwerpt het beroep voor het overige.
Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 9 juin 1999. het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 9 juni 1999.
Le greffier f.f., De wnd. griffier,
B. Renauld. B. Renauld.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^