Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 129/98 du 9 décembre 1998 Numéro du rôle : 1103 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4, § 1 er , de la loi du 9 mars 1953 réalisant certains ajustements en matière de pensions militaires et accordan La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. Boel, (...)"
Arrêt n° 129/98 du 9 décembre 1998 Numéro du rôle : 1103 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4, § 1 er , de la loi du 9 mars 1953 réalisant certains ajustements en matière de pensions militaires et accordan La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. Boel, (...) Arrest nr. 129/98 van 9 december 1998 Rolnummer 1103 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, § 1, van de wet van 9 maart 1953 houdende sommige aanpassingen in zake militaire pensioenen en verlening van kosteloze genees- en Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters H. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 129/98 du 9 décembre 1998 Arrest nr. 129/98 van 9 december 1998
Numéro du rôle : 1103 Rolnummer 1103
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4, § 1er, de In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, § 1, van de wet
la loi du 9 mars 1953 réalisant certains ajustements en matière de van 9 maart 1953 houdende sommige aanpassingen in zake militaire
pensions militaires et accordant la gratuité des soins médicaux et pensioenen en verlening van kosteloze genees- en artsenijkundige
pharmaceutiques aux invalides militaires du temps de paix, posée par verzorging voor de militaire invaliden van vredestijd, gesteld door de
le Tribunal de première instance de Namur. Rechtbank van eerste aanleg te Namen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges H. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de
Boel, L. François, G. De Baets, R. Henneuse et M. Bossuyt, assistée du rechters H. Boel, L. François, G. De Baets, R. Henneuse en M. Bossuyt,
greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par jugement du 10 juin 1997 en cause de J. Grégoire contre l'a.s.b.l. Bij vonnis van 10 juni 1997 in zake J. Grégoire tegen de v.z.w.
Hôpital du Sacré-Coeur de Mol, dont l'expédition est parvenue au Heilig-Hartziekenhuis van Mol, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 18 juin 1997, le Tribunal de première instance de het Hof is ingekomen op 18 juni 1997, heeft de Rechtbank van eerste
Namur a posé la question préjudicielle suivante : aanleg te Namen de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 4, § 1er, de la loi du 9 mars 1953, relative aux pensions « Schendt artikel 4, § 1, van de wet van 9 maart 1953 betreffende de
militaires, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce militaire pensioenen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in
que, disposant que "les faits dommageables survenus en temps de paix zoverre, door te bepalen dat "op de schadelijke feiten die zich in
après le 25 août 1947 tombent sous l'application des dispositions vredestijd na 25 augustus 1947 hebben voorgedaan, [...] de
légales en matière de pension de réparation dont bénéficient les wetsbepalingen in zake vergoedingspensioenen, welke voor de invaliden
invalides de la guerre 1940-1945", il rend applicable à
l'indemnisation du préjudice physique résultant de faits dommageables van de oorlog 1940-1945 gelden, [van toepassing zijn]", het de wetten
survenus aux militaires en temps de paix, durant le service et par le op de vergoedingspensioenen gecoördineerd bij het besluit van de
fait du service, les lois sur les pensions de réparation coordonnées
par l'arrêté du Régent du 5 octobre 1948, modifié par la loi du 26 Regent van 5 oktober 1948, gewijzigd bij de wet van 26 juli 1952, en
juillet 1952 et, plus spécialement, l'article 1er, alinéa final, meer in het bijzonder artikel 1, laatste lid, van de genoemde wetten,
desdites lois, ainsi libellé : "toutes les pensions et allocations dat luidt als volgt : "Al de krachtens deze wet verleende pensioenen
attribuées en exécution de ces dispositions légales constituent une en toelagen zijn een forfaitaire vergoeding, waardoor de toekenning
réparation forfaitaire, excluant l'attribution, pour le même fait van om 't even welke andere vergoeding voor hetzelfde schadelijk feit
dommageable, de toute autre indemnité. Cette disposition couvre la uitgesloten wordt. Deze bepaling dekt de verantwoordelijkheid van het
Staatsorgaan, materiële verwekker van het ongeval dat aanleiding
responsabilité de l'organe de l'Etat, agent matériel de l'accident qui gegeven heeft tot de toekenning van het invaliditeitspensioen",
toepasbaar maakt op de schadeloosstelling voor een fysiek nadeel dat
a donné lieu à l'attribution de la pension d'invalidité", alors que le voortvloeit uit schadelijke feiten die de militairen in vredestijd,
même fait dommageable survenu à la même personne, en dehors de tout tijdens de dienst en door het feit van de dienst zijn overkomen,
contexte militaire, serait susceptible, selon le droit commun des terwijl hetzelfde schadelijke feit dat dezelfde persoon buiten de
militaire context overkomt, volgens het gemeen recht van de artikelen
articles 1382 et suivants du Code civil, d'une réparation intégrale et 1382 en volgende van het Burgerlijk Wetboek integraal en
non forfaitaire ? » niet-forfaitair zou kunnen worden vergoed ? »
II. Les faits et la procédure antérieure II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil
Victime d'un accident intervenu lors d'un exercice militaire, J. Als slachtoffer van een ongeval dat plaatsvond tijdens een militaire
Grégoire s'est vu attribuer une pension de réparation sur la base des oefening, kreeg J. Grégoire een vergoedingspensioen toegekend op basis
lois coordonnées du 9 mars 1953. van de gecoördineerde wetten van 9 maart 1953.
Il assigne l'hôpital civil dans lequel il a été soigné - l'Hôpital du Hij dagvaardde het burgerlijk ziekenhuis waarin hij is verzorgd - het
Sacré-Coeur de Mol -, le médecin qui l'y a soigné ainsi que l'Etat Heilig-Hartziekenhuis van Mol -, de geneesheer die hem er heeft
belge, afin d'obtenir la réparation intégrale, sur la base des verzorgd, alsmede de Belgische Staat, teneinde op basis van de
articles 1382 et 1383 du Code civil, du dommage qu'il estime avoir artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek de integrale
vergoeding te verkrijgen van de schade die hij meent te hebben
subi. L'Etat belge ayant soulevé l'irrecevabilité de cette action au geleden. Aangezien de Belgische Staat de onontvankelijkheid van die
regard de l'article 1er, dernier alinéa, des lois coordonnées sur les vordering heeft opgeworpen gelet op artikel 1, laatste lid, van de
pensions de réparation, le juge a quo interroge la Cour, dans les gecoördineerde wetten op de vergoedingspensioenen, vraagt de
termes exposés ci-dessus, sur la compatibilité de cette disposition verwijzende rechter in de hiervoor uiteengezette bewoordingen aan het
avec les articles 10 et 11 de la Constitution. Hof of die bepaling verenigbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 18 juin 1997, le président en exercice a désigné les Bij beschikking van 18 juni 1997 heeft de voorzitter in functie de
juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 14 août 1997. 77 van de organieke wet bij op 14 augustus 1997 ter post aangetekende
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au brieven. Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 19 août 1997. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 19 augustus 1997.
Des mémoires ont été introduits par : Memories zijn ingediend door :
- l'a.s.b.l. Hôpital du Sacré-Coeur de Mol, dont le siège social est - de v.z.w. Heilig-Hartziekenhuis van Mol, waarvan de maatschappelijke
établi à 2400 Mol, Gasthuisstraat 1, par lettre recommandée à la poste zetel is gevestigd te 2400 Mol, Gasthuisstraat 1, bij op 15 september
le 15 septembre 1997; 1997 ter post aangetekende brief;
- J. Grégoire, demeurant à 5020 Temploux, rue Jean Fontaine 2, par - J. Grégoire, wonende te 5020 Temploux, rue Jean Fontaine 2, bij op
lettre recommandée à la poste le 29 septembre 1997; 29 september 1997 ter post aangetekende brief;
- le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par - de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 29 september
lettre recommandée à la poste le 29 septembre 1997. 1997 ter post aangetekende brief.
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 8 octobre 1997. organieke wet bij op 8 oktober 1997 ter post aangetekende brieven.
Des mémoires en réponse ont été introduits par : Memories van antwoord zijn ingediend door :
- l'a.s.b.l. Hôpital du Sacré-Coeur de Mol, par lettre recommandée à - de v.z.w. Heilig-Hartziekenhuis van Mol, bij op 3 november 1997 ter
la poste le 3 novembre 1997; post aangetekende brief;
- J. Grégoire, par lettre recommandée à la poste le 6 novembre 1997; - J. Grégoire, bij op 6 november 1997 ter post aangetekende brief;
- le Conseil des ministres, par lettre recommandée à la poste le 7 - de Ministerraad, bij op 7 november 1997 ter post aangetekende brief.
novembre 1997. Par ordonnances du 25 novembre 1997 et du 27 mai 1998, la Cour a Bij beschikkingen van 25 november 1997 en 27 mei 1998 heeft het Hof de
prorogé respectivement jusqu'aux 18 juin 1998 et 18 décembre 1998 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot respectievelijk 18 juni 1998 en 18 december 1998.
Par ordonnance du 11 mars 1998, la Cour a interrogé le Tribunal de Bij beschikking van 11 maart 1998 heeft het Hof de Rechtbank van
première instance de Namur sur l'incidence sur la question eerste aanleg te Namen ondervraagd over de weerslag op de prejudiciële
préjudicielle de la modification de l'article 1er, dernier alinéa, des vraag van de wijziging van artikel 1, laatste lid, van de
lois coordonnées sur les pensions de réparation, par l'article 31, § 1er, gecoördineerde wetten op de vergoedingspensioenen, door artikel 31, §
de la loi du 7 juin 1989 « instaurant de nouvelles mesures en faveur 1, van de wet van 7 juni 1989 « houdende instelling van nieuwe
des victimes de la guerre », et de l'interprétation conciliante donnée maatregelen van de oorlogsslachtoffers », en van de verzoenende
par le Conseil des ministres à la disposition modificative précitée. interpretatie die door de Ministerraad aan de voormelde wijzigende
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'au président du bepaling is gegeven.
Tribunal de première instance de Namur par lettres recommandées à la Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen alsmede aan de
poste le 13 mars 1998. Par ordonnance du 21 octobre 1998, la Cour a fixé l'audience au 18 voorzitter van de Rechtbank van eerste aanleg te Namen bij op 13 maart
novembre 1998 afin d'entendre les parties sur l'état de l'affaire 1998 ter post aangetekende brieven. Bij beschikking van 21 oktober 1998 heeft het Hof de dag van de
terechtzitting bepaald op 18 november 1998 teneinde de partijen te
devant le juge a quo. horen over de stand van de zaak voor de verwijzende rechter.
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 23 octobre 1998. bij op 23 oktober 1998 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 18 novembre 1998 : Op de openbare terechtzitting van 18 november 1998 :
- ont comparu : - zijn verschenen :
- Me P. Van der Plancke loco Me D. Lagasse, avocats au barreau de - Mr. P. Van der Plancke loco Mr. D. Lagasse, advocaten bij de balie
Bruxelles, pour J. Grégoire; te Brussel, voor J. Grégoire;
- Me M. Mahieu, avocat au barreau de Bruxelles, pour l'a.s.b.l. - Mr. M. Mahieu, advocaat bij de balie te Brussel, voor de v.z.w.
Hôpital du Sacré-Coeur de Mol; Heilig-Hartziekenhuis van Mol;
- Me N. Cahen, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des - Mr. N. Cahen, advocaat bij de balie te Brussel, voor de
ministres; Ministerraad;
- les juges-rapporteurs R. Henneuse et M. Bossuyt ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers R. Henneuse en M. Bossuyt verslag uitgebracht;
- les avocats précités ont été entendus; - zijn de voornoemde advocaten gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. En droit IV. In rechte
1. Par ordonnance du 11 mars 1998, la Cour a interrogé le juge a quo 1. Bij beschikking van 11 maart 1998 heeft het Hof de verwijzende
sur l'incidence sur sa question préjudicielle de deux éléments : d'une rechter ondervraagd over de weerslag op diens prejudiciële vraag van
part, la modification de l'article 1er, dernier alinéa, des lois twee elementen : enerzijds, de wijziging van artikel 1, laatste lid,
coordonnées sur les pensions de réparation par l'article 31, § 1er, de van de gecoördineerde wetten op de vergoedingspensioenen, door artikel
la loi du 7 juin 1989 « instaurant de nouvelles mesures en faveur des 31, § 1, van de wet van 7 juni 1989 « houdende instelling van nieuwe
victimes de la guerre », modification entrée en vigueur le 1er juillet maatregelen van de oorlogsslachtoffers », een wijziging die in werking
1989; d'autre part, l'interprétation conciliante donnée par le Conseil is getreden op 1 juli 1989; anderzijds, de verzoenende interpretatie
des ministres à la disposition modificative précitée. die door de Ministerraad aan de voormelde wijzigende bepaling is
La Cour a en outre transmis au juge a quo les mémoires et mémoires en gegeven. Het Hof heeft bovendien aan de verwijzende rechter de voor het Hof
réponse déposés devant elle. neergelegde memories en memories van antwoord overgezonden.
2. N'obtenant pas de réponse à la double demande précitée, la Cour a 2. Bij ontstentenis van antwoord op het voormelde tweevoudige verzoek,
fixé une audience destinée à entendre les parties sur l'état de heeft het Hof een terechtzitting vastgesteld bedoeld om de partijen te
l'affaire devant le juge a quo. horen over de stand van de zaak voor de verwijzende rechter.
Il ressort des pièces déposées par la partie a.s.b.l. Hôpital du Uit de door de partij v.z.w. Heilig-Hartziekenhuis van Mol neergelegde
Sacré-Coeur de Mol ainsi que des plaidoiries : stukken alsmede uit de pleidooien volgt :
- d'une part, que le président du Tribunal de première instance de - enerzijds, dat de voorzitter van de Rechtbank van eerste aanleg te
Namur a organisé l'échange de conclusions entre parties et fixé Namen de uitwisseling van de conclusies tussen de partijen heeft
l'affaire pour premières plaidoiries à la date du 23 mars 1999; georganiseerd en de zaak voor eerste pleidooien heeft vastgesteld op 23 maart 1999;
- anderzijds, dat nieuwe verzoeken tot het stellen van prejudiciële
- d'autre part, que de nouvelles demandes de questions préjudicielles vragen zijn geformuleerd voor de verwijzende rechter, die verschillend
sont formulées devant le juge a quo, distinctes de la question zijn van de oorspronkelijke vraag en waarin rekening is gehouden met
originaire et intégrant la modification, par la loi du 7 juin 1989, de de wijziging, bij de wet van 7 juni 1989, van artikel 1, in fine, van
l'article 1er, in fine, des lois coordonnées sur les pensions de de gecoördineerde wetten op de vergoedingspensioenen.
réparation. 3.1. Aux termes de l'article 109 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, 3.1. Naar luid van artikel 109 van de bijzondere wet van 6 januari
la Cour statue sur les questions préjudicielles qui lui sont soumises 1989 doet het Hof op de voorgelegde prejudiciële vragen uitspraak
dans un délai qui, en règle, ne peut excéder les dix-huit mois qui binnen een termijn die, in de regel, de achttien maanden na de
suivent la réception de la décision de renvoi. ontvangst van de verwijzingsbeslissing niet mag overschrijden.
Dans la présente affaire, ce délai expire le 18 décembre 1998. Il In deze zaak verstrijkt die termijn op 18 december 1998. Daaruit volgt
s'ensuit que, à supposer qu'elle attende l'issue de la procédure dat, in de veronderstelling dat het Hof de afloop van de voormelde
contradictoire précitée devant le juge a quo et compte tenu des délais rechtspleging op tegenspraak voor de verwijzende rechter afwacht, en
rekening houdend met de termijnen waarin voor die rechtspleging is
prévus pour celle-ci, la Cour serait nécessairement amenée à statuer voorzien, het Hof noodzakelijkerwijze ertoe zou worden gebracht pas
en dehors du délai que lui impartit l'article 109 de sa loi organique. 3.2. En outre, la Cour observe que, à supposer que le juge a quo fasse droit aux nouvelles demandes de questions préjudicielles formulées devant lui, il apparaît que, d'une part, celles-ci porteront sur une autre disposition que celle visée par la question préjudicielle actuellement soumise à la Cour, et que, d'autre part, elles s'en distingueront par leur contenu. 4. En conséquence, il y a lieu de rayer l'affaire du rôle, le juge a quo pouvant poser à la Cour une nouvelle question préjudicielle. Par ces motifs, la Cour décide de rayer l'affaire du rôle. Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, uitspraak te doen na de termijn die artikel 109 van de organieke wet aan het Hof toekent. 3.2. Bovendien merkt het Hof op dat, in de veronderstelling dat de verwijzende rechter ingaat op de voor hem geformuleerde nieuwe verzoeken tot het stellen van prejudiciële vragen, blijkt dat die vragen, enerzijds, betrekking zullen hebben op een andere - gewijzigde - bepaling dan die welke is bedoeld in de thans aan het Hof voorgelegde prejudiciële vraag en dat, anderzijds, zij zich door hun inhoud ervan zullen onderscheiden. 4. Bijgevolg moet de zaak van de rol worden geschrapt, waarna de verwijzende rechter aan het Hof een nieuwe prejudiciële vraag kan stellen. Om die redenen, het Hof beslist dat de zaak van de rol wordt geschrapt. Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 9 décembre 1998. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 9 december 1998.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^