Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt De La Cour Constitutionelle du --
← Retour vers "Arrêt n° 99/98 du 24 septembre 1998 Numéro du rôle : 1126 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 55 de la loi du 29 mars 1962 organique de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. Boel, L(...)"
Arrêt n° 99/98 du 24 septembre 1998 Numéro du rôle : 1126 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 55 de la loi du 29 mars 1962 organique de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme La Cour d'arbitrage, composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. Boel, L(...) Arrest nr. 99/98 van 24 september 1998 Rolnummer 1126 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 55 van de wet van 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de stedebouw Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de rechters H. (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Arrêt n° 99/98 du 24 septembre 1998 Arrest nr. 99/98 van 24 september 1998
Numéro du rôle : 1126 Rolnummer 1126
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 55 de la loi In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 55 van de wet van
du 29 mars 1962 organique de l'aménagement du territoire et de 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van
l'urbanisme (actuellement l'article 53 du décret de la Région flamande de stedebouw (thans artikel 53 van het decreet van het Vlaamse Gewest
relatif à l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996), betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober
posée par le Conseil d'Etat. 1996), gesteld door de Raad van State.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges H. samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de
Boel, L. François, J. Delruelle, H. Coremans et M. Bossuyt, assistée rechters H. Boel, L. François, J. Delruelle, H. Coremans en M.
du greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève, Bossuyt, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par arrêt n° 66.931 du 24 juin 1997 en cause de la s.a. Carwim et Bij arrest nr. 66.931 van 24 juni 1997 in zake de n.v. Carwim en
autres contre la Région flamande, dont l'expédition est parvenue au anderen tegen het Vlaamse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 9 juillet 1997, le Conseil d'Etat a posé la het Hof is ingekomen op 9 juli 1997, heeft de Raad van State de
question préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 55 de la loi du 29 mars 1962 organique de l'aménagement du « Schendt artikel 55 van de wet van 29 maart 1962 houdende organisatie
territoire et de l'urbanisme [actuellement l'article 53 du décret de van de ruimtelijke ordening en van de stedebouw [thans artikel 53 van
la Région flamande relatif à l'aménagement du territoire, coordonné le het decreet van het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke
22 octobre 1996] viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996], de artikelen 10 en 11 van
de Gecoördineerde Grondwet, doordat aan het college van burgemeester
en schepenen en aan de gemachtigde ambtenaar - naast de
coordonnée, en ce que - outre le délai - la condition (cumulative) de termijnvereiste - de (cumulatieve) ontvankelijkheidsvoorwaarde wordt
recevabilité est imposée au collège des bourgmestre et échevins et au opgelegd om het administratief beroep (bij de Koning, thans bij de
fonctionnaire délégué de notifier ' en même temps au demandeur ' (' Vlaamse regering), namelijk de datum en de motieven ervan, ' ter
comme l'expression du traitement sur un pied d'égalité voulu par le zelfdertijd ter kennis van de aanvrager ' te brengen (' als uiting van
législateur '), le recours administratif (auprès du Roi, à présent de door de wetgever gewilde [op-gelijke-voet-stelling] '), terwijl
auprès du gouvernement flamand), à savoir sa date et ses motifs, alors
que cette condition de recevabilité n'est pas prévue pour le demandeur deze ontvankelijkheidsvereiste niet is voorzien voor de aanvrager die
qui forme un recours administratif, alors que, selon le texte de la een administratief beroep instelt, terwijl volgens de tekst van de wet
loi, le recours du demandeur ne doit pas être motivé, et alors que le het beroep van de aanvrager niet moet worden gemotiveerd, en terwijl
Ministre doit adresser une copie de ce recours du demandeur au collège de Minister een afschrift van dit beroep van de aanvrager ' binnen de
' dans les cinq jours de la réception ' ? » vijf dagen na de ontvangst ' aan het college moet sturen ? »
II. Les faits et la procédure antérieure II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil
Le ministre flamand des Travaux publics, de l'Aménagement du De Vlaamse Minister van Openbare Werken, Ruimtelijke Ordening en
territoire et des Affaires intérieures a accueilli, le 29 mai 1995, le Binnenlandse Aangelegenheden heeft op 29 mei 1995 het beroep
recours formé par le collège des bourgmestre et échevins de la ville ingewilligd dat het college van burgemeester en schepenen van de stad
d'Audenarde contre la décision de la députation permanente du conseil Oudenaarde had ingesteld tegen de beslissing van de bestendige
provincial de la Flandre orientale délivrant à la s.a. Carwim le deputatie van de provincieraad Oost-Vlaanderen houdende afgifte aan de
permis de bâtir pour la construction de « 30 résidences-services », 2 n.v. Carwim van een bouwvergunning voor het oprichten van « 30
appartements et 5 lits de maison de repos à l'Abdijstraat à Audenarde. service-flats, 2 appartementen en 5 rusthuisbedden » aan de Abdijstraat te Oudenaarde.
La s.a. Carwim ainsi que trois locataires ont introduit une demande de De n.v. Carwim heeft samen met drie huurders tegen het besluit van de
suspension et un recours en annulation au Conseil d'Etat contre Vlaamse Minister een vordering tot schorsing en een beroep tot
l'arrêté du ministre flamand. vernietiging ingediend bij de Raad van State.
Le 18 juin 1996, le Conseil d'Etat a ordonné la suspension de Op 18 juni 1996 heeft de Raad van State de schorsing van de
l'exécution de l'arrêté du ministre flamand, considérant que cet tenuitvoerlegging van het besluit van de Vlaamse Minister bevolen op
arrêté déclare à tort recevable le recours du collège des bourgmestre grond van de overweging dat dit besluit het beroep van het college van
et échevins. En effet, le recours n'a pas été intégralement porté à la burgemeester en schepenen ten onrechte ontvankelijk verklaart. Het
connaissance du demandeur du permis de bâtir et violerait par beroep werd immers niet integraal ter kennis van de aanvrager van de
bouwvergunning gebracht en zou daarom een schending inhouden van het
conséquent la formalité visée à l'article 55, § 2, alinéa 1er, de la vormvereiste bepaald in artikel 55, § 2, eerste lid, van de wet van 29
loi du 29 mars 1962 organique de l'aménagement du territoire et de maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de
l'urbanisme, actuellement l'article 53, § 2, alinéa 1er, du décret stedebouw, thans artikel 53, § 2, eerste lid, van het decreet
relatif à l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996. betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996.
Avant de statuer sur le recours en annulation, le Conseil d'Etat pose Alvorens zich over het beroep tot vernietiging uit te spreken, stelt
la question préjudicielle mentionnée ci-avant à la demande de la de Raad van State op verzoek van de verwerende partij de hiervoor
partie défenderesse. aangehaalde prejudiciële vraag.
III. La procédure devant la Cour III. De rechtspleging voor het Hof
Par ordonnance du 9 juillet 1997, le président en exercice a désigné Bij beschikking van 9 juli 1997 heeft de voorzitter in functie de
les juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof.
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was
des articles 71 ou 72 de la loi organique. om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen.
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 14 août 1997. 77 van de organieke wet bij op 14 augustus 1997 ter post aangetekende
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au brieven. Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is
Moniteur belge du 19 août 1997. bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 19 augustus 1997.
Des mémoires ont été introduits par : Memories zijn ingediend door :
- la s.a. Carwim, Dries 29, 9320 Nieuwerkerken, R. De Maegd, - de n.v. Carwim, Dries 29, 9320 Nieuwerkerken, R. De Maegd,
Lindestraat 177, 9470 Denderleeuw, H. De Pelsemaeker, Heldergemstraat Lindestraat 177, 9470 Denderleeuw, H. De Pelsemaeker, Heldergemstraat
35, 9450 Haaltert, et E. De Cooman, Donkerstraat 24, 9450 Haaltert, 35, 9450 Haaltert, en E. De Cooman, Donkerstraat 24, 9450 Haaltert,
par lettre recommandée à la poste le 24 septembre 1997; bij op 24 september 1997 ter post aangetekende brief;
- le Gouvernement flamand, place des Martyrs 19, 1000 Bruxelles, par - de Vlaamse Regering, Martelaarsplein 19, 1000 Brussel, bij op 30
lettre recommandée à la poste le 30 septembre 1997. september 1997 ter post aangetekende brief.
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de
organique, par lettres recommandées à la poste le 10 octobre 1997. organieke wet bij op 10 oktober 1997 ter post aangetekende brieven.
Le Gouvernement flamand a introduit un mémoire en réponse par lettre recommandée à la poste le 10 novembre 1997. De Vlaamse Regering heeft een memorie van antwoord ingediend bij op 10 november 1997 ter post aangetekende brief.
Par ordonnances du 18 décembre 1997 et du 30 juin 1998, la Cour a Bij beschikkingen van 18 december 1997 en 30 juni 1998 heeft het Hof
prorogé respectivement jusqu'aux 9 juillet 1998 et 9 janvier 1999 le de termijn waarbinnen het arrest moet worden gewezen, verlengd tot
délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. respectievelijk 9 juli 1998 en 9 januari 1999.
Par ordonnance du 8 juillet 1998, la Cour a déclaré l'affaire en état Bij beschikking van 8 juli 1998 heeft het Hof de zaak in gereedheid
et fixé l'audience au 16 septembre 1998. verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 16 september
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, 1998. Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten
par lettres recommandées à la poste le 10 juillet 1998. bij op 10 juli 1998 ter post aangetekende brieven.
A l'audience publique du 16 septembre 1998 : Op de openbare terechtzitting van 16 september 1998 :
- a comparu Me P. Lefranc, avocat au barreau de Gand, pour le - is verschenen : Mr. P. Lefranc, advocaat bij de balie te Gent, voor
Gouvernement flamand; de Vlaamse Regering;
- les juges-rapporteurs H. Coremans et L. François ont fait rapport; - hebben de rechters-verslaggevers H. Coremans en L. François verslag uitgebracht;
- l'avocat précité a été entendu; - is de voornoemde advocaat gehoord;
- l'affaire a été mise en délibéré. - is de zaak in beraad genomen.
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof.
IV. En droit IV. In rechte
- A - - A -
Mémoire du Gouvernement flamand Memorie van de Vlaamse Regering
A.1. Le collège des bourgmestre et échevins ainsi que le fonctionnaire A.1. Het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde
délégué doivent, en vertu du paragraphe 2, alinéa 1er, de l'article en ambtenaar moeten krachtens paragraaf 2, eerste lid, van het in het
cause, informer le demandeur du permis de leur recours formé auprès du geding zijnde artikel hun beroep bij de Vlaamse Regering tegen de
Gouvernement flamand contre la décision de la députation permanente. Le demandeur peut ainsi en apprécier la régularité et défendre ses intérêts, notamment lors de l'audition par le ministre compétent ou son délégué. Selon les travaux préparatoires, l'audition entend offrir des chances égales au demandeur, au collège des bourgmestre et échevins et au fonctionnaire délégué lors du traitement de la demande, en degré d'appel. Le Conseil d'Etat en déduit que tant le demandeur que le ministre doivent se voir notifier la requête dans son intégralité. Même lorsque le demandeur introduit le recours, le traitement égal des parties doit être respecté. En son paragraphe 2, alinéa 2, l'article litigieux ne prévoit toutefois pas que le recours du demandeur soit motivé. Il ne prévoit pas davantage que le demandeur porte le recours à la connaissance des autres parties. Il dispose uniquement que le ministre, dans les cinq jours de la réception du recours, envoie une copie au collège des bourgmestre et échevins. Il s'agit de savoir si la jurisprudence du Conseil d'Etat réalise le traitement égal des parties, poursuivi par le législateur. En effet, elle conduit à un traitement inégal du collège des bourgmestre et échevins et du fonctionnaire délégué par rapport au demandeur. beslissing van de bestendige deputatie aan de aanvrager van de vergunning ter kennis brengen. Aldus kan deze laatste de regelmatigheid ervan beoordelen en zijn belangen verdedigen, onder meer tijdens het horen door de bevoegde minister of diens gemachtigde. Het horen is blijkens de parlementaire voorbereiding bedoeld om de aanvrager, het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar gelijke kansen te bieden bij de behandeling van de aanvraag in beroep. De Raad van State leidt daaruit af dat zowel aan de aanvrager als aan de minister het volledige beroepschrift ter kennis moet worden gebracht. Ook wanneer de aanvrager het beroep instelt, moet een gelijke behandeling van de partijen worden gewaarborgd. Het in het geding zijnde artikel bepaalt in zijn paragraaf 2, tweede lid, evenwel niet dat het beroep van de aanvrager moet worden gemotiveerd. Het bepaalt evenmin dat de aanvrager het beroep ter kennis brengt van de andere partijen. Het bepaalt enkel dat de minister binnen vijf dagen na ontvangst van het beroep een afschrift naar het college van burgemeester en schepenen stuurt. De vraag rijst of door de rechtspraak van de Raad van State de door de wetgever beoogde gelijke behandeling van de partijen wordt verwezenlijkt. Zij leidt immers tot een ongelijke behandeling van het college van burgemeester en schepenen en van de gemachtigde ambtenaar
Mémoire de la s.a. Carwim et autres ten opzichte van de aanvrager.
A.2. Pour ce qui est de l'application des dispositions en cause, le Memorie van de n.v. Carwim en anderen
fonctionnaire délégué, le collège des bourgmestre et échevins et le A.2. Wat de toepassing van de in het geding zijnde bepalingen betreft,
ministre, d'une part, et le demandeur d'un permis, d'autre part, se bevinden de gemachtigde ambtenaar, het college van burgemeester en
trouvent dans des situations objectivement différentes. schepenen en de minister, enerzijds, en de aanvrager van een
Lorsque le demandeur introduit un recours contre la décision de la vergunning, anderzijds, zich in objectief van elkaar onderscheiden
députation permanente, les travaux, dans l'attente de la décision du situaties. Wanneer de aanvrager beroep instelt tegen de beslissing van de
ministre, ne peuvent pas être réalisés. En effet, le recours est bestendige deputatie, mogen de bouwwerken, in afwachting van de
dirigé contre un refus du permis de bâtir ou contre une partie de la beslissing van de minister, niet worden uitgevoerd. Het beroep is
décision. La notification du recours à d'autres parties dans un délai immers gericht tegen een weigering van de bouwvergunning of tegen een
de cinq jours leur offre la sécurité juridique nécessaire et ne les gedeelte van de beslissing. De kennisgeving van het beroep aan de
met pas dans une situation manifestement déraisonnable. andere partijen binnen vijf dagen biedt hun de nodige rechtszekerheid
Lorsque le fonctionnaire délégué ou le collège des bourgmestre et en plaatst hen niet in een kennelijk onredelijke toestand.
échevins introduit un recours contre la décision de la députation Wanneer de gemachtigde ambtenaar of het college van burgemeester en
permanente, la sécurité juridique exige que le demandeur soit schepenen beroep instelt tegen een beslissing van de bestendige
immédiatement informé de ce recours. En effet, ce recours est dirigé deputatie, vereist de rechtszekerheid dat de aanvrager onmiddellijk
contre une décision d'accorder le permis et sur la base de laquelle van dat beroep in kennis wordt gesteld. Dat beroep is immers gericht
les travaux en question peuvent être exécutés. A défaut de tegen een beslissing die de vergunning verleent en op basis waarvan de
betrokken bouwwerken kunnen worden uitgevoerd. Bij gebrek aan
signification du recours dans le délai de trente jours, le particulier betekening van het beroep binnen de termijn van dertig dagen beschikt
dispose d'un permis de bâtir exécutoire. Il serait manifestement de particulier over een uitvoerbare bouwvergunning. Het ware kennelijk
déraisonnable d'empêcher le demandeur du permis d'entamer les travaux onredelijk de aanvrager van de vergunning te verhinderen de werken aan
ou de passer des contrats à ce sujet en raison d'un recours qui ne lui te vangen of daarover contracten te sluiten vanwege een beroep dat hem
aurait pas été signifié dans des délais stricts. Tant l'intérêt niet binnen strikte termijnen zou zijn betekend. Zowel het algemeen
général que l'intérêt particulier exigent que le demandeur soit als het particulier belang vereisen dat de aanvrager gelijktijdig met
informé en même temps que le ministre du recours, qui suspend le de minister in kennis wordt gesteld van het beroep, dat de vergunning
permis. schorst.
La distinction entre le recours du demandeur et celui du collège des Het onderscheid tussen het beroep van de aanvrager en dat van het
bourgmestre et échevins ou du fonctionnaire délégué a été créée par le college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar is
législateur lui-même, compte tenu de la mission spécifique du door de wetgever zelf gecreëerd, rekening houdend met de specifieke
fonctionnaire délégué et du collège en tant que gardiens de l'intérêt opdracht van de gemachtigde ambtenaar en het college als bewakers van
général et du bon aménagement du territoire. het algemeen belang en de goede ruimtelijke ordening.
A.3. Même si le fonctionnaire délégué et le collège des bourgmestre et A.3. Zelfs indien de gemachtigde ambtenaar en het college van
échevins, d'une part, et le demandeur d'un permis, d'autre part, se burgemeester en schepenen, enerzijds, en de aanvrager van een
trouvaient dans une situation comparable, leur traitement distinct, en vergunning, anderzijds, zich in een vergelijkbare situatie zouden
ce qui concerne le recours introduit contre la décision de la bevinden, is hun onderscheiden behandeling inzake het beroep tegen de
députation permanente, est objectivement justifié. Le ministre, le beslissing van de bestendige deputatie objectief verantwoord. De
fonctionnaire délégué et le collège des bourgmestre et échevins minister, de gemachtigde ambtenaar en het college van burgemeester en
poursuivent l'intérêt général, tandis que le demandeur d'un permis schepenen streven het algemeen belang na, terwijl de aanvrager van een
poursuit un intérêt privé. vergunning een particulier belang beoogt.
Il n'est pas porté atteinte à l'intérêt général par la disposition qui Door te bepalen dat de minister het beroep van de aanvrager binnen
prévoit que le ministre communique le recours du demandeur dans les vijf dagen na ontvangst meedeelt aan het college van burgemeester en
cinq jours de la réception au collège des bourgmestre et échevins, schepenen, zonder de aanvrager te verplichten zijn beroep gelijktijdig
sans obliger le demandeur à adresser simultanément son recours au aan de minister en het college te richten, wordt het algemeen belang
ministre et au collège. Le caractère contradictoire et objectif de la niet geschaad. Het tegensprekelijk en objectief karakter van de
procédure demeure suffisamment garanti et le demandeur ne peut procedure blijft voldoende gevrijwaard en de aanvrager kan de
exécuter les travaux. bouwwerken niet uitvoeren.
L'intérêt particulier, la sécurité juridique et le caractère Het particulier belang, de rechtszekerheid en het tegensprekelijk
contradictoire de la procédure seraient cependant affectés si le karakter van de procedure zouden echter worden geschaad indien het
recours du collège des bourgmestre et échevins ou celui du beroep van het college van burgemeester en schepenen of van de
fonctionnaire délégué n'étaient pas signifiés simultanément au gemachtigde ambtenaar niet gelijktijdig aan de minister en aan de
ministre et au demandeur du permis, « eu égard à la situation inégale aanvrager van de vergunning zouden worden betekend, « gelet op de
qui en résulterait entre le particulier et l'autorité, et eu égard aux alsdan ongelijke positie tussen particulier en overheid en de nefaste
conséquences néfastes pour l'exécution du permis ». gevolgen op de uitvoerbaarheid van de vergunning. »
Mémoire en réponse du Gouvernement flamand Memorie van antwoord van de Vlaamse Regering
A.4. L'autorité et le demandeur privé d'un permis de bâtir se trouvent A.4. De overheid en de particuliere bouwaanvrager bevinden zich te
en l'espèce dans des situations bel et bien comparables. Cela ressort dezen wel degelijk in een vergelijkbare situatie. Dit blijkt uit het
du fait que tant le particulier que la commune et le fonctionnaire feit dat zowel de particulier als de gemeente en de gemachtigde
délégué peuvent introduire un recours administratif. Des situations ambtenaar een administratief beroep kunnen instellen. Vergelijkbare
comparables doivent en principe être traitées de manière égale. gevallen moeten in beginsel gelijk worden behandeld.
A.5. La distinction n'est pas adéquate. Si la sécurité juridique est A.5. Het onderscheid is niet adequaat. Indien de rechtszekerheid de
la ratio legis de l'obligation de communication simultanée du recours ratio legis is van de verplichting tot gelijktijdige mededeling van
du collège des bourgmestre et échevins au ministre et au demandeur, het beroep van het college van burgemeester en schepenen aan de
cet objectif est atteint par la simple notification du fait et de la date du recours. La sécurité juridique n'est en outre pas compromise, étant donné que le demandeur du permis, entre-temps détenteur du permis, doit le communiquer au fonctionnaire délégué et au collège des bourgmestre et échevins au moins huit jours avant le commencement des travaux faisant l'objet du permis. La jurisprudence du Conseil d'Etat, selon laquelle la simple notification du fait que le fonctionnaire délégué ou le collège des bourgmestre et échevins a introduit un recours n'offre pas les mêmes garanties que la notification des motifs de ce recours, ne peut être suivie. minister en de aanvrager, dan wordt dit doel bereikt door de loutere kennisgeving van het feit en de datum van het beroep. De rechtszekerheid komt bovendien niet in het gedrang aangezien de aanvrager van de vergunning, inmiddels vergunninghouder, ten minste acht dagen voorafgaand aan de aanvang van de vergunde werken de gemachtigde ambtenaar en het college van burgemeester en schepenen daarvan in kennis moet stellen. De rechtspraak van de Raad van State volgens welke de loutere kennisgeving van het feit dat door de gemachtigde ambtenaar of het college van burgemeester en schepenen beroep is ingesteld, niet dezelfde waarborgen biedt als de kennisgeving van de motieven van dat beroep, kan niet worden gevolgd.
- B - - B -
B.1. Les motifs de la décision de renvoi et les termes de la question B.1. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing en uit de
bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat zij slechts
préjudicielle font ressortir que seul est en cause l'article 55, § 2, betrekking heeft op artikel 55, § 2, eerste en tweede lid, van de wet
alinéas 1er et 2, de la loi du 29 mars 1962 organique de l'aménagement van 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en
du territoire et de l'urbanisme, actuellement l'article 53, § 2, van de stedebouw, thans artikel 53, § 2, eerste en tweede lid, van het
alinéas 1er et 2, du décret de la Région flamande relatif à decreet van het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke ordening,
l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996. Ces dispositions énoncent : « Le collège des bourgmestre et échevins ainsi que le fonctionnaire délégué peuvent introduire un recours auprès du Gouvernement flamand, dans les trente jours qui suivent la réception de la décision de la députation permanente octroyant un permis. Ce recours, de même que le délai pour former recours, est suspensif. Il est adressé en même temps au demandeur et au Gouvernement flamand. Lorsque le recours est introduit par le fonctionnaire délégué, ce dernier avertit également le collège. Le demandeur peut introduire un recours auprès du Gouvernement flamand dans les trente jours qui suivent la réception de la décision de la députation permanente ou à défaut de cette réception, l'expiration du délai dans lequel elle devait avoir lieu. Ce recours est envoyé, par lettre recommandée à la poste, au Gouvernement flamand, qui en adresse copie au collège, dans les cinq jours de la réception. B.2. Les dispositions en cause s'inscrivent dans le cadre de la réglementation des recours administratifs en matière d'aménagement du territoire. gecoördineerd op 22 oktober 1996. Die bepalingen luiden : « Het college van burgemeester en schepenen alsook de gemachtigde ambtenaar kunnen bij de Vlaamse Regering in beroep komen binnen dertig dagen na de ontvangst van de beslissing van de bestendige deputatie tot verlening van een vergunning. Dit beroep, evenals de termijn voor instelling van het beroep, schorst de vergunning. Het wordt terzelfder tijd ter kennis van de aanvrager en van de Vlaamse Regering gebracht. Komt de gemachtigde ambtenaar in beroep, dan geeft deze daarvan bovendien kennis aan het college. De aanvrager kan bij de Vlaamse Regering in beroep komen binnen dertig dagen na de ontvangst van de beslissing van de bestendige deputatie, of, bij gebreke van die ontvangst, na afloop van de termijn waarbinnen deze plaats moest hebben. Dit beroep wordt bij een ter post aangetekende brief gezonden aan de Vlaamse Regering, die een afschrift ervan aan het college stuurt binnen vijf dagen na ontvangst. » B.2. De in het geding zijnde bepalingen maken deel uit van de regeling van de administratieve beroepen inzake ruimtelijke ordening.
Le demandeur peut introduire un recours auprès de la députation Tegen de beslissing van het college van burgemeester en schepenen of
permanente contre la décision du collège des bourgmestre et échevins van de gemachtigde ambtenaar houdende weigering van een bouwvergunning
ou du fonctionnaire délégué portant refus d=un permis de bâtir. Le kan de aanvrager beroep instellen bij de bestendige deputatie. Tegen
collège des bourgmestre et échevins et le fonctionnaire délégué comme de beslissing van de bestendige deputatie houdende verlening of
le demandeur peuvent introduire un recours auprès du Gouvernement weigering van de vergunning kunnen zowel de aanvrager als het college
flamand contre la décision de la députation permanente octroyant ou van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar beroep
refusant le permis. instellen bij de Vlaamse Regering.
B.3. La question préjudicielle soumise à la Cour porte sur la B.3. De aan het Hof voorgelegde prejudiciële vraag betreft het
différence de traitement établie entre le collège des bourgmestre et verschil in behandeling, bij het instellen van het beroep bij de
échevins et le fonctionnaire délégué, d'une part, et le demandeur d'un Vlaamse Regering, tussen het college van burgemeester en schepenen en
permis, d'autre part, lorsqu'ils introduisent un recours auprès du de gemachtigde ambtenaar, enerzijds, en de aanvrager van een
Gouvernement flamand. vergunning, anderzijds.
B.4. En vertu de l'alinéa 1er de l'article 53, § 2, le collège des bourgmestre et échevins et le fonctionnaire délégué qui introduisent un recours auprès du Gouvernement flamand contre la décision de la députation permanente doivent adresser en même temps ce recours au demandeur du permis. Cette notification implique, selon le Conseil d'Etat, que le demandeur soit également informé directement de l'intégralité du texte du recours, de sorte qu'il puisse vérifier si le recours a été introduit régulièrement et connaître les motifs qui le fondent. Le recours qui n'est pas notifié intégralement au demandeur du permis serait irrecevable pour cette raison. B.4. Volgens het eerste lid van artikel 53, § 2, moeten het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar die bij de Vlaamse Regering tegen de beslissing van de bestendige deputatie beroep instellen, dat beroep tegelijk ter kennis brengen van de aanvrager van de vergunning. Die kennisgeving houdt naar het oordeel van de Raad van State in dat ook aan de aanvrager de integrale tekst van het beroep rechtstreeks wordt meegedeeld, zodat die kan nagaan of het beroep regelmatig is ingesteld en kan kennisnemen van de redenen waarop het is gebaseerd. Het beroep dat niet volledig ter kennis van de aanvrager van de vergunning is gebracht, zou om die reden onontvankelijk zijn.
B.5. En vertu de l'alinéa 2 de l'article 53, § 2, le demandeur qui B.5. Volgens het tweede lid van artikel 53, § 2, moet de aanvrager die
introduit un recours contre la décision de la députation permanente tegen de beslissing van de bestendige deputatie beroep instelt, dat
doit uniquement envoyer ce recours au Gouvernement flamand. Ce dernier adresse copie du recours au collège des bourgmestre et échevins dans les cinq jours de la réception. Par conséquent, le recours que le demandeur du permis ne notifie pas au collège des bourgmestre et échevins ne saurait être irrecevable pour cette raison. B.6. Bien que le collège des bourgmestre et échevins et le fonctionnaire délégué, en raison de la mission d'intérêt général dont ils sont chargés, ne soient en principe pas suffisamment comparables à des particuliers, les travaux préparatoires révèlent que les uns et les autres sont mis sur un pied d'égalité dans la procédure dont les dispositions en cause règlent certains aspects (Doc. parl., Chambre, beroep enkel aan de Vlaamse Regering doen toekomen. Laatstgenoemde stuurt binnen vijf dagen na ontvangst een afschrift van het beroep naar het college van burgemeester en schepenen. Het beroep dat door de aanvrager van de vergunning niet ter kennis van het college van burgemeester en schepenen is gebracht kan dus niet om die reden onontvankelijk zijn. B.6. Hoewel het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar, wegens de opdracht van algemeen belang waarmee zij zijn belast, in beginsel niet voldoende vergelijkbaar zijn met particulieren, blijkt uit de parlementaire voorbereiding ervan dat zij, in de rechtspleging tot de regeling waarvan de in het geding zijnde bepalingen behoren, op gelijke voet tegenover elkaar zijn geplaatst (Gedr. St., Kamer, 1970-1971, nr. 773/2, p. 30, en Senaat,
1970-1971, n° 773/2, p. 30, et Sénat, 1969-1970, n° 525, p. 43). 1969-1970, nr. 525, p. 43).
De ce fait, le collège des bourgmestre et échevins, le fonctionnaire Daardoor bevinden het college van burgemeester en schepenen, de
délégué et les particuliers se trouvent - contrairement à ce que gemachtigde ambtenaar en de particulieren - in tegenstelling met wat
soutiennent les demandeurs devant le juge a quo - dans des situations door de eisers voor de verwijzende rechter wordt aangevoerd - zich in
suffisamment proches pour que l'on puisse conclure à leur situaties die voldoende dicht bij elkaar liggen opdat tot hun
comparabilité. B.7. La différence de traitement entre le collège des bourgmestre et échevins et le fonctionnaire délégué, d'une part, et le demandeur d'un permis, d'autre part, peut être justifiée de manière objective et raisonnable. A l'inverse du recours introduit par le demandeur du permis, le recours du collège des bourgmestre et échevins et celui du fonctionnaire délégué produisent des effets juridiques immédiats : leur recours suspend le permis de bâtir octroyé par la députation permanente jusqu'à ce que le Gouvernement flamand ait pris une décision relativement audit recours. Le fait que le recours soit notifié en même temps au demandeur du permis permet à ce dernier de savoir immédiatement que le permis qui vergelijkbaarheid kan worden besloten. B.7. Het verschil in behandeling tussen het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar, enerzijds, en de aanvrager van een vergunning, anderzijds, kan op objectieve en redelijke wijze worden verantwoord. In tegenstelling tot het beroep van de aanvrager van de vergunning, heeft het beroep van het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar onmiddellijke rechtsgevolgen : het schorst de door de bestendige deputatie verleende bouwvergunning totdat door de Vlaamse Regering over het beroep uitspraak is gedaan. Met de gelijktijdige mededeling van het beroep aan de aanvrager van de vergunning weet deze onmiddellijk dat de vergunning die hem door de
lui a été octroyé par la députation permanente n'est pas exécutoire - bestendige deputatie is verleend, niet uitvoerbaar is - waardoor
ce qui évite l'insécurité juridique - et de connaître les motifs qui rechtsonzekerheid wordt vermeden - en neemt hij kennis van de motieven
fondent le recours - ce qui permet à ce demandeur d'apprécier s'il y a waarop het beroep steunt - waardoor hij kan beoordelen of er reden is
lieu de demander au Gouvernement flamand d'être entendu (article 53, § om aan de Vlaamse Regering te vragen om te worden gehoord (artikel 53,
2, alinéa 3, du décret du 22 octobre 1996) et ce qui lui permet en § 2, derde lid, van het decreet van 22 oktober 1996) en tevens in
outre de préparer sa défense. staat wordt gesteld zijn verweer voor te bereiden.
B.8. La différence de traitement n'est disproportionnée, ni par B.8. Het verschil in behandeling is niet onevenredig, noch ten aanzien
rapport à l'objectif de la règle, qui consiste à garantir l'égalité van de doelstelling van de regel die een gelijkheid tussen de partijen
des parties, ni par rapport à la possibilité pour le collège des beoogt, noch ten aanzien van de mogelijkheid voor het college van
bourgmestre et échevins et pour le fonctionnaire délégué de défendre burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar om hun standpunt
leur point de vue devant le Gouvernement flamand : lorsque le voor de Vlaamse Regering te verdedigen : wanneer de aanvrager van de
demandeur du permis introduit un recours auprès du Gouvernement vergunning bij de Vlaamse Regering beroep instelt tegen de beslissing
flamand contre la décision de la députation permanente, le collège des van de bestendige deputatie, wordt het college van burgemeester en
bourgmestre et échevins n'est certes pas informé A en même temps , schepenen weliswaar niet « terzelfder tijd » op de hoogte gebracht,
mais il reçoit une copie du recours de la part du Gouvernement flamand maar krijgt het niettemin van de Vlaamse Regering binnen vijf dagen na
dans les cinq jours de la réception. ontvangst een afschrift van het beroep.
B.9. La question appelle une réponse négative. B.9. De vraag moet ontkennend worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 55 de la loi du 29 mars 1962 organique de l'aménagement du Artikel 55 van de wet van 29 maart 1962 houdende organisatie van de
territoire et de l'urbanisme (actuellement l'article 53 du décret de ruimtelijke ordening en van de stedebouw (thans artikel 53 van het
la Région flamande relatif à l'aménagement du territoire, coordonné le decreet van het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke ordening,
22 octobre 1996) ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution gecoördineerd op 22 oktober 1996), schendt de artikelen 10 en 11 van
en ce qu'il impose au collège des bourgmestre et échevins et au de Grondwet niet doordat aan het college van burgemeester en schepenen
fonctionnaire délégué de notifier en même temps au demandeur, dans son en aan de gemachtigde ambtenaar de verplichting wordt opgelegd om het
intégralité, le recours administratif introduit auprès du Gouvernement administratief beroep bij de Vlaamse Regering terzelfder tijd
flamand, alors que cette obligation n'est pas imposée au demandeur qui integraal ter kennis van de aanvrager te brengen, terwijl in die
introduit un recours administratif. verplichting niet is voorzien voor de aanvrager die een administratief
beroep instelt.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 24 septembre 1998. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 24 september 1998.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
L. De Grève. L. De Grève,
^