← Retour vers "Arrêt n° 89/98 du 15 juillet 1998 Numéro du rôle : 1337 En cause : la question préjudicielle
concernant l'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse,
posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour d composée des présidents L.
De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens, G. De Baets, E. Cerexh(...)"
Arrêt n° 89/98 du 15 juillet 1998 Numéro du rôle : 1337 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour d composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. Martens, G. De Baets, E. Cerexh(...) | Arrest nr. 89/98 van 15 juli 1998 Rolnummer 1337 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Arbitragehof, sameng wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij arrest van 4(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 89/98 du 15 juillet 1998 | Arrest nr. 89/98 van 15 juli 1998 |
Numéro du rôle : 1337 | Rolnummer 1337 |
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 58, alinéa | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 58, tweede lid, van de |
2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse, | wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming, gesteld door het |
posée par la Cour d'appel de Gand. | Hof van Beroep te Gent. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents L. De Grève et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters L. De Grève en M. Melchior, en de |
Martens, G. De Baets, E. Cerexhe, A. Arts et R. Henneuse, assistée du | rechters P. Martens, G. De Baets, E. Cerexhe, A. Arts en R. Henneuse, |
greffier L. Potoms, présidée par le président L. De Grève, | bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter L. De Grève, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag |
Par arrêt du 4 mai 1998 en cause de N. Vancoppenolle contre Y. De | Bij arrest van 4 mei 1998 in zake N. Vancoppenolle tegen Y. De Venter |
Venter, la Cour d'appel de Gand a posé la question préjudicielle | heeft het Hof van Beroep te Gent de volgende prejudiciële vraag |
suivante : | gesteld : |
« L'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la | « Houdt artikel 58, tweede lid van de wet van 8 april 1965 betreffende |
protection de la jeunesse viole-t-il les articles 10 et 11 de la | de jeugdbescherming een schending in van de artikelen 10 en 11 G.W. |
Constitution en ce que cette règle fait courir le délai d'appel dans | voor zover die regel in de daarin bepaalde materies de termijn van |
les matières y mentionnées à partir du prononcé, même si la décision a | hoger beroep doet lopen van na de uitspraak, ook wanneer deze |
été rendue contradictoirement, et non à partir de la signification à | uitspraak op tegenspraak werd geveld, en niet vanaf de betekening op |
un moment quelconque par la partie la plus diligente, et à défaut | een willekeurig ogenblik door de meest gerede partij en bij gebrek aan |
d'une disposition légale spécifique concernant le commencement du | specifieke wettelijke bepaling nopens de aanvang van de beroepstermijn |
délai d'appel dans la procédure sur requête contradictoire (article | in de procedure op verzoekschrift op tegenspraak (artikel 1034bis |
1034bis C. jud.) ? » | Ger.W.) ? » |
II. La procédure devant la Cour | II. De rechtspleging voor het Hof |
Par ordonnance du 19 mai 1998, le président en exercice a désigné les | Bij beschikking van 19 mei 1998 heeft de voorzitter in functie de |
juges du siège conformément aux articles 58 et 59 de la loi spéciale | rechters van de zetel aangewezen overeenkomstig de artikelen 58 en 59 |
du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof. |
Le 10 juin 1998, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi | Op 10 juni 1998 hebben de rechters-verslaggevers G. De Baets en P. |
spéciale précitée, les juges-rapporteurs G. De Baets et P. Martens ont | Martens, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de voormelde |
fait rapport devant la Cour et estimé qu'ils pourraient être amenés à | bijzondere wet, voor het Hof verslag uitgebracht en geoordeeld dat zij |
proposer à la Cour de mettre fin à la procédure, par un arrêt de | ertoe zouden kunnen worden gebracht aan het Hof voor te stellen de |
réponse immédiate. | procedure door een arrest van onmiddellijk antwoord af te doen. |
Les conclusions des juges-rapporteurs ont été notifiées aux parties | Overeenkomstig artikel 72, tweede lid, van de organieke wet is van de |
dans l'instance principale conformément à l'article 72, alinéa 2, de | conclusies van de rechters-verslaggevers aan de partijen in het |
la loi organique, par lettres recommandées à la poste le 11 juin 1998. | bodemgeschil kennisgegeven bij op 11 juni 1998 ter post aangetekende |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | brieven. De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
III. Objet de la disposition en cause | III. Onderwerp van de in het geding zijnde bepaling |
L'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la | Artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de |
protection de la jeunesse dispose : | jeugdbescherming bepaalt : |
« Les jugements rendus dans les matières prévues au titre II, chapitre | « De vonnissen gewezen in de aangelegenheden bedoeld in titel II, |
II, ne sont pas susceptibles d'opposition. L'appel est formé par voie | hoofdstuk II, zijn niet vatbaar voor verzet. Hoger beroep wordt bij |
de requête déposée au greffe de la cour d'appel dans le mois du | verzoekschrift ingesteld ter griffie van het hof van beroep, binnen |
prononcé. Le greffier de la chambre de la jeunesse convoque devant | een maand na de uitspraak. De griffier van de jeugdkamer roept voor |
celle-ci les parties qui avaient été convoquées devant le tribunal de | die kamer de partijen op die opgeroepen waren voor de jeugdrechtbank; |
la jeunesse; il joint aux convocations destinées aux autres parties | hij voegt bij de oproeping voor de andere partijen dan de verzoeker, |
que le requérant, une copie conforme de la requête. » | een gelijkluidend afschrift van het verzoekschrift. » |
IV. En droit | IV. In rechte |
- A - | - A - |
A.1. Dans leurs conclusions, les juges-rapporteurs estiment, après | A.1. De rechters-verslaggevers zijn in hun conclusies van oordeel dat |
consultation du dossier, qu'ils pourraient être amenés à proposer à la | zij, na inzage van het dossier, ertoe zouden kunnen worden gebracht |
Cour, par application de l'article 72 de la loi spéciale du 6 janvier | het Hof voor te stellen om, met toepassing van artikel 72 van de |
1989, de mettre fin à l'examen de la question préjudicielle par un | bijzondere wet van 6 januari 1989, de prejudiciële vraag met een |
arrêt de réponse immédiate. | arrest van onmiddellijk antwoord af te doen. |
A.2. Il n'a pas été introduit de mémoire justificatif. | A.2. Er is geen memorie met verantwoording ingediend. |
- B - | - B - |
B.1. La loi du 8 avril 1965 relative à la protection de la jeunesse a | B.1. De wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming heeft |
prévu, pour les matières civiles visées au chapitre II du titre II de | voor de in hoofdstuk II van titel II van die wet bedoelde |
cette loi, une réglementation particulière tant en ce qui concerne la | burgerrechtelijke aangelegenheden in een bijzondere regeling voorzien, |
durée du délai d'appel qu'en ce qui concerne la détermination du jour | zowel wat betreft de duur van de beroepstermijn als wat betreft de |
auquel ce délai prend cours. Cette réglementation différait, sur les | bepaling van de dag waarop die beroepstermijn aanvangt. Die regeling |
deux points précités, du droit commun alors en vigueur en matière | verschilde op beide punten van het op dat ogenblik in burgerlijke |
civile (article 433 du Code de procédure civile) et elle diffère | zaken geldende gemeen recht (artikel 433 van het Wetboek van |
encore, mais exclusivement en ce qui concerne le point de départ du | Burgerlijke Rechtsvordering) en zij verschilt nog, maar uitsluitend |
délai, de la réglementation insérée par la loi du 10 octobre 1967 dans | wat de aanvang ervan betreft, van de regeling zoals zij bij de wet van |
l'article 1051 du Code judiciaire, aux termes duquel le délai d'appel | 10 oktober 1967 werd neergelegd in artikel 1051 van het Gerechtelijk |
est d'un mois à partir de la signification du jugement ou de la | Wetboek, naar luid waarvan de beroepstermijn van één maand aanvangt op |
notification de celui-ci. | de dag van betekening of kennisgeving van het vonnis. |
L'exclusion de l'opposition par la loi du 8 avril 1965 déroge au droit | De uitsluiting van het verzet door de wet van 8 april 1965 wijkt af |
commun en vigueur tant avant qu'après l'adoption du Code judiciaire. | van het gemeen recht van toepassing zowel vóór als na de invoering van |
het Gerechtelijk Wetboek. | |
B.2. Le caractère dérogatoire sur ces points comme sur d'autres de la | B.2. Het op die punten, zoals op andere punten, afwijkende karakter |
procédure devant les juridictions de la jeunesse est justifié dans les | van de rechtspleging voor de jeugdgerechten, wordt volgens de |
travaux préparatoires de la loi du 8 avril 1965 par la volonté de | parlementaire voorbereiding van de wet van 8 april 1965 verantwoord |
rendre cette procédure aussi souple que possible (Doc. parl., Chambre, | door de wil om die rechtspleging zo soepel mogelijk te maken (Gedr. |
1962-1963, n° 637/1, p. 26). Ces dérogations ont notamment pour but de | St., Kamer, 1962-1963, nr. 637/1, p. 26). Die afwijkingen hebben onder |
meer tot doel de rechtbank ertoe in staat te stellen rechtstreeks en | |
permettre au tribunal de prendre un contact direct et personnel avec | persoonlijk contact op te nemen met de betrokken partijen, rekening te |
les parties, de tenir compte de la psychologie spéciale du mineur, | houden met de bijzondere psychische gesteldheid van de minderjarige, |
d'éviter toute publicité lors de l'examen des éléments relatifs à la | alle publiciteit te vermijden tijdens het onderzoek van de gegevens |
personnalité et d'éviter la communication de ceux-ci à des tiers (Doc. | betreffende de persoonlijkheid en te voorkomen dat die gegevens in |
parl., Chambre, 1962-1963, n° 637/7, p. 9). Le souci de simplifier la | handen vallen van derden (Gedr. St., Kamer, 1962-1963, nr. 637/7, p. |
procédure a également été déterminant pour le délai d'appel et pour | 9). De bekommernis de rechtspleging te vereenvoudigen stond ook voorop |
bij de bepaling van de termijn van het hoger beroep en bij het | |
l'exclusion de l'opposition (Doc. parl., Sénat, 1964-1965, n° 153, p. | uitsluiten van het verzet (Gedr. St., Senaat, 1964-1965, nr. 153, p. |
41). | 41). |
B.3. La Cour constate que d'autres juridictions prennent, dans des | B.3. Het Hof stelt vast dat andere rechtscolleges, in analoge |
litiges analogues, des décisions qui sont susceptibles d'opposition ou | geschillen, beslissingen nemen die vatbaar zijn voor verzet of |
pour lesquelles le délai d'appel ne court que du jour de leur | waarvoor de beroepstermijn pas loopt vanaf de betekening of de |
signification ou de leur notification. Il en va ainsi du juge de paix | kennisgeving ervan. Zulks is het geval voor de vrederechter die |
statuant sur la base de l'article 223 du Code civil et du président du | uitspraak doet op grond van artikel 223 van het Burgerlijk Wetboek en |
voor de voorzitter van de rechtbank die in kort geding zitting houdt, | |
tribunal siégeant en référé, selon les règles de l'article 1280 du | volgens de regels van artikel 1280 van het Gerechtelijk Wetboek. |
Code judiciaire. Le contexte juridique dans lequel ces mesures sont prises est | De juridische context waarbinnen die maatregelen worden genomen, is |
différent : alors que le juge de paix ou le président siégeant en | verschillend : terwijl de vrederechter of de voorzitter die zitting |
référé ne sont compétents que dans le contexte de difficultés | houdt in kort geding, enkel bevoegd zijn in het kader van echtelijke |
conjugales ou au cours d'une procédure de divorce ou de séparation de | moeilijkheden of tijdens een procedure van echtscheiding of scheiding |
corps, les mesures prises à l'égard de l'enfant n'intervenant que de | van tafel en bed, waarbij jegens het kind slechts incidenteel |
manière incidente, le juge de la jeunesse statue sur des questions que | maatregelen worden genomen, doet de jeugdrechter uitspraak over vragen |
la loi considère comme affectant essentiellement l'intérêt de | waarvan de wet oordeelt dat zij hoofdzakelijk het belang van het kind |
l'enfant. | raken. |
B.4. La différence de traitement entre certaines catégories de | B.4. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van |
personnes qui résulte de l'application de procédures différentes | personen, dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende |
procedures voor verschillende rechtscolleges in minstens gedeeltelijk | |
devant des juridictions différentes et dans des circonstances au moins | verschillende omstandigheden, houdt op zich geen discriminatie in. Van |
partiellement différentes n'est pas discriminatoire en soi. Il ne | discriminatie zou slechts sprake kunnen zijn, mocht het verschil in |
pourrait y avoir de discrimination que si la différence de traitement | behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die procedures |
résultant de l'application de ces procédures allait de pair avec une | gepaard gaan met een onevenredige beperking van de rechten van de |
limitation disproportionnée des droits des parties concernées. | daarbij betrokken partijen. |
B.5. L'article 50 de la loi du 8 avril 1965 permet au tribunal de la | B.5. Artikel 50 van de wet van 8 april 1965 maakt het mogelijk dat de |
jeunesse de procéder à toutes les investigations utiles pour connaître | jeugdrechtbank alle onderzoeken verricht die dienstig zijn om de |
persoonlijkheid van het betrokken kind te kennen; bovendien staat | |
la personnalité de l'enfant intéressé; en outre, l'article 51 de la | artikel 51 van dezelfde wet haar toe, zodra een zaak aanhangig is |
même loi lui permet, une fois saisi, de convoquer l'enfant, les | gemaakt, de minderjarige, de ouders of degenen die hem onder hun |
parents et les personnes qui en ont la garde. Il en résulte que le | bewaring hebben op te roepen. Daaruit volgt dat de rechtbank de |
tribunal a les moyens d'identifier les parties et d'obtenir toutes les | middelen heeft om de partijen te identificeren en alle nuttige |
informations utiles, même dans le cas où l'une des parties ferait | informatie te krijgen, zelfs in geval een der partijen verstek zou |
défaut. | laten gaan. |
La privation de la voie de recours ordinaire qu'est l'opposition est | Het ontzeggen van het gewone rechtsmiddel van verzet wordt dus |
donc compensée par les larges pouvoirs de convocation et | gecompenseerd door de ruime bevoegdheden van oproeping en onderzoek |
d'investigation que la loi de 1965 accorde au juge de la jeunesse. | die bij de wet van 1965 aan de jeugdrechter worden toegekend. |
B.6. Bien que cela ne soit pas précisé en termes exprès dans les | B.6. Hoewel het niet uitdrukkelijk in de parlementaire voorbereiding |
travaux préparatoires, le fait que le législateur ait fait courir le | is gesteld, beantwoordt het feit dat de wetgever de beroepstermijn |
délai d'appel à partir de la date du prononcé et non, comme il est de | heeft laten lopen vanaf de datum van de uitspraak van het vonnis en |
règle, à partir de la date de la signification du jugement, répond | niet, zoals gebruikelijk is vanaf de datum van de betekening ervan, |
également au souci d'alléger la procédure en matière de protection de | ook aan het streven naar verlichting van de procedure inzake |
la jeunesse, même en matière civile, au souci d'empêcher les mesures | jeugdbescherming, zelfs in burgerlijke zaken, en aan de bekommernis om |
dilatoires et à celui de fixer rapidement l'enfant sur son sort. | opschortende maatregelen te vermijden en snel duidelijkheid te krijgen |
over het lot van het kind. | |
Cette règle, combinée avec celle qui exclut l'opposition, peut | Die regel, in samenhang met de regel die het verzet uitsluit, kan |
toutefois avoir comme conséquence - les articles 770 et 792 du Code | evenwel tot gevolg hebben - de artikelen 770 en 792 van het |
judiciaire n'apportant pas une garantie d'information équivalente à la | Gerechtelijk Wetboek bieden geen informatiewaarborg die gelijkwaardig |
signification qui est de règle, ni même à la notification dont la loi | is met de betekening die de regel is en evenmin met de kennisgeving |
fait le point de départ du délai dans certains cas - qu'une partie qui | waarvan de wet het aanvangspunt van de termijn maakt in bepaalde |
a fait défaut pour une raison indépendante de sa volonté ne soit en | gevallen - dat een partij die om een reden onafhankelijk van haar wil |
mesure d'exercer aucun recours. Cette atteinte aux droits de la | verstek heeft laten gaan niet in staat is enig beroep in te stellen. |
défense, même lorsque le jugement en première instance a été rendu | Die aantasting van de rechten van de verdediging is ook in het geval |
contradictoirement, est disproportionnée aux objectifs poursuivis. Il | |
en est ainsi d'autant plus que le souci de contrecarrer les mesures | dat het vonnis in eerste aanleg op tegenspraak is gewezen onevenredig |
dilatoires et celui de ne pas mettre l'enfant dans des situations | met de nagestreefde doelstellingen. Zulks geldt des te meer daar aan |
changeantes au gré du déroulement de la procédure sont rencontrés par | de bekommernis om opschortende maatregelen tegen te gaan en het kind |
la possibilité dont dispose le juge de la jeunesse d'ordonner | niet in wijzigende situaties te plaatsen naar gelang van het verloop |
l'exécution provisoire de son jugement. | van de procedure, wordt tegemoetgekomen door de mogelijkheid waarover |
Il y a dès lors lieu de répondre par l'affirmative à la question | de jeugdrechter beschikt om de voorlopige tenuitvoerlegging van zijn |
préjudicielle. | vonnis te bevelen. |
De prejudiciële vraag dient derhalve bevestigend te worden beantwoord. | |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 58, alinéa 2, de la loi du 8 avril 1965 relative à la | Artikel 58, tweede lid, van de wet van 8 april 1965 betreffende de |
protection de la jeunesse viole les articles 10 et 11 de la | jeugdbescherming schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in |
Constitution en tant qu'il fait débuter le délai d'appel le jour du | zoverre het de beroepstermijn doet lopen vanaf de datum van de |
prononcé, même si la décision a été rendue contradictoirement, et non | uitspraak, ook wanneer die op tegenspraak is gewezen, en niet vanaf de |
à partir de la signification ou de la notification. | betekening of de kennisgeving. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 15 juillet 1998. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 15 juli 1998. |
Le greffier, | De griffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
Le président, | De voorzitter, |
L. De Grève. | L. De Grève. |