← Retour vers "Arrêt n° 60/97 du 14 octobre 1997 Numéros du rôle : 1017 et 1018 En cause : la question
préjudicielle relative à l'article 44bis de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, inséré
par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 port La
Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...)"
Arrêt n° 60/97 du 14 octobre 1997 Numéros du rôle : 1017 et 1018 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44bis de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 port La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. Martens(...) | Arrest nr. 60/97 van 14 oktober 1997 Rolnummers 1017 en 1018 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44bis van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december 1994 h Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de rechters P. (...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Arrêt n° 60/97 du 14 octobre 1997 | Arrest nr. 60/97 van 14 oktober 1997 |
Numéros du rôle : 1017 et 1018 | Rolnummers 1017 en 1018 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 44bis de la | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 44bis van de wet |
loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, inséré par l'article | op de ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987, ingevoegd bij |
29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des dispositions sociales et | artikel 29 van de wet van 21 december 1994 houdende sociale en diverse |
diverses, posée par la Commission de recours instituée auprès du | bepalingen, gesteld door de Beroepscommissie opgericht bij het |
ministère de la Santé publique et de l'Environnement. | Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents M. Melchior et L. De Grève, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en L. De Grève, en de |
Martens, G. De Baets, H. Coremans, A. Arts et R. Henneuse, assistée du | rechters P. Martens, G. De Baets, H. Coremans, A. Arts en R. Henneuse, |
greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, | bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag |
Par décisions du 20 novembre 1996 en cause respectivement de | Bij beslissingen van 20 november 1996 in zake respectievelijk de |
l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre | v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre |
Hospitalier du Grand Hornu » et l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de | Hospitalier du Grand Hornu » en de v.z.w. « Centre Hospitalier de |
Mouscron » contre le Gouvernement wallon, dont les expéditions sont | Mouscron » tegen de Waalse Regering, waarvan de expedities ter griffie |
parvenues au greffe de la Cour le 4 décembre 1996, la Commission de | van het Hof zijn ingekomen op 4 december 1996, heeft de |
recours instituée auprès du ministère de la Santé publique et de | Beroepscommissie opgericht bij het Ministerie van Volksgezondheid en |
l'Environnement a posé la question préjudicielle suivante : | Leefmilieu de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 44bis de la loi sur les hôpitaux coordonnée le 7 août 1987 | « Schendt artikel 44bis van de op 7 augustus 1987 gecordineerde wet op |
inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des | de ziekenhuizen, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december |
1994 houdende sociale en diverse bepalingen, in die zin | |
dispositions sociales et diverses, interprété comme limitant le nombre | geïnterpreteerd dat het het aantal hartcatheterisatiediensten voor |
de services de cathétérisme cardiaque pour examens invasifs, le nombre | invasief onderzoek, het aantal hartcatheterisatiediensten voor |
de services de cathétérisme cardiaque pour la cardiologie | interventionele cardiologie, het aantal diensten voor chronische |
interventionnelle, le nombre de services d'hémodialyse chronique en | hemodialyse in een ziekenhuis en het aantal diensten voor collectieve |
milieu hospitalier et le nombre de services d'autodialyse collective | autodialyse beperkt tot het aantal diensten dat daadwerkelijk erkend |
au nombre de services effectivement agréés à la date de publication de | was op de datum van bekendmaking van de wet van 21 december 1994, de |
la loi du 21 décembre 1994, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet, in zoverre die |
Constitution coordonnée, dans la mesure où cette disposition établit | bepaling een verschil in behandeling in het leven roept tussen de |
un traitement différent entre les établissements hospitaliers dont les | |
services susvisés, à cette date d'application, étaient déjà agréés et | ziekenhuizen waarvan de bovengenoemde diensten, op die |
les établissements qui avaient introduit leur demande d'agrément | toepassingsdatum, reeds erkend waren en de instellingen die hun |
antérieurement à cette date, mais sur les demandes desquels le | aanvraag tot erkenning vóór die datum hadden ingediend maar over wier |
Ministre compétent n'avait pas encore statué ? » | aanvragen de bevoegde minister nog geen uitspraak had gedaan ? » |
II. Les faits et la procédure antérieure | II. De feiten en de rechtspleging in het bodemgeschil |
Dans l'affaire inscrite au rôle sous le numéro 1017 | In de zaak met rolnummer 1017 |
Le 6 mars 1995, le ministre de l'Action sociale, du Logement et de la | Op 6 maart 1995 heeft de Minister van Sociaal Beleid, Volksgezondheid |
Santé de la Région wallonne a refusé d'accorder l'agrément du service | en Huisvesting van het Waalse Gewest geweigerd de erkenning van de |
de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif que l'a.s.b.l. « | hartcatheterisatiedienst voor invasief onderzoek te verlenen die de |
Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre Hospitalier du | v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre |
Grand Hornu » avait sollicité le 2 décembre 1994. L'association a | Hospitalier du Grand Hornu » op 2 december 1994 had aangevraagd. De |
exercé un recours devant la Commission de recours instituée auprès du | vereniging heeft beroep ingesteld bij de Beroepscommissie opgericht |
ministère de la Santé publique et de l'Environnement. Cette | bij het Ministerie van Volksgezondheid en Leefmilieu. Die commissie |
commission, par sa décision du 20 novembre 1996, a posé à la Cour la | heeft bij haar beslissing van 20 novembre 1996 aan het Hof de |
question précitée. | voormelde vraag gesteld. |
Dans l'affaire inscrite au rôle sous le numéro 1018 | In de zaak met rolnummer 1018 |
Le 24 novembre 1995, le ministre de l'Action sociale, du Logement et | Op 24 november 1995 heeft de Minister van Sociaal Beleid, |
de la Santé de la Région wallonne a refusé d'accorder l'agrément du | Volksgezondheid en Huisvesting van het Waalse Gewest geweigerd de |
service de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif que | erkenning van de hartcatheterisatiedienst voor invasief onderzoek te |
l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » avait sollicité le 6 | verlenen die de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » op 6 |
décembre 1994. L'association a exercé un recours devant la Commission | december 1994 had aangevraagd. De vereniging heeft beroep ingesteld |
de recours instituée auprès du ministère de la Santé publique et de | bij de Beroepscommissie opgericht bij het Ministerie van |
l'Environnement. Cette Commission, par sa décision du 20 novembre | Volksgezondheid en Leefmilieu. Die commissie heeft bij haar beslissing |
1996, a posé à la Cour la question précitée. | van 20 november 1996 aan het Hof de voormelde vraag gesteld. |
III. La procédure devant la Cour | III. De rechtspleging voor het Hof |
Par ordonnances du 4 décembre 1996, le président en exercice a désigné | Bij beschikkingen van 4 december 1996 heeft de voorzitter in functie |
pour chacune des affaires les juges du siège conformément aux articles | voor ieder van beide zaken de rechters van de zetel aangewezen |
58 et 59 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage. | overeenkomstig de artikelen 58 en 59 van de bijzondere wet van 6 |
januari 1989 op het Arbitragehof. | |
Les juges-rapporteurs ont estimé n'y avoir lieu de faire application | De rechters-verslaggevers hebben geoordeeld dat er geen aanleiding was |
des articles 71 ou 72 de la loi organique. | om artikel 71 of 72 van de organieke wet toe te passen. |
Par ordonnance du 7 janvier 1997, la Cour réunie en séance plénière a | Bij beschikking van 7 januari 1997 heeft het Hof in voltallige zitting |
joint les affaires. | de zaken samengevoegd. |
La décision de renvoi a été notifiée conformément à l'article 77 de la | Van de verwijzingsbeslissing is kennisgegeven overeenkomstig artikel |
loi organique, par lettres recommandées à la poste le 10 janvier 1997; | 77 van de organieke wet bij op 10 januari 1997 ter post aangetekende |
l'ordonnance de jonction a été notifiée par les mêmes lettres. | brieven; bij dezelfde brieven is tevens kennisgegeven van de |
beschikking tot samenvoeging. | |
L'avis prescrit par l'article 74 de la loi organique a été publié au | Het bij artikel 74 van de organieke wet voorgeschreven bericht is |
Moniteur belge du 18 janvier 1997. | bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18 januari 1997. |
Des mémoires ont été introduits par : | Memories zijn ingediend door : |
- l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron », rue du Couvent 39, | - de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron », Kloosterstraat 39, |
7700 Mouscron, par lettre recommandée à la poste le 18 février 1997; | 7700 Moeskroen, bij op 18 februari 1997 ter post aangetekende brief; |
- l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre | - de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre |
Hospitalier du Grand Hornu », route de Mons 63, 7301 Hornu, par lettre | Hospitalier du Grand Hornu », route de Mons 63, 7301 Hornu, bij op 21 |
recommandée à la poste le 21 février 1997; | februari 1997 ter post aangetekende brief; |
- le Conseil des ministres, rue de la Loi 16, 1000 Bruxelles, par | - de Ministerraad, Wetstraat 16, 1000 Brussel, bij op 25 februari 1997 |
lettre recommandée à la poste le 25 février 1997. | ter post aangetekende brief. |
Ces mémoires ont été notifiés conformément à l'article 89 de la loi | Van die memories is kennisgegeven overeenkomstig artikel 89 van de |
organique, par lettres recommandées à la poste le 6 mars 1997. | organieke wet bij op 6 maart 1997 ter post aangetekende brieven. |
Des mémoires en réponse ont été introduits par : | Memories van antwoord zijn ingediend door : |
- l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron », par lettre | - de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron », bij op 24 maart 1997 |
recommandée à la poste le 24 mars 1997; | ter post aangetekende brief; |
- l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre | - de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre |
Hospitalier du Grand Hornu », par lettre recommandée à la poste le 2 | Hospitalier du Grand Hornu », bij op 2 april 1997 ter post |
avril 1997; | aangetekende brief; |
- le Conseil des ministres, par lettre recommandée à la poste le 4 avril 1997. | - de Ministerraad, bij op 4 april 1997 ter post aangetekende brief. |
Le 16 avril 1997, l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » a | Op 16 april 1997 heeft de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » |
introduit un « mémoire en réplique » qui, n'étant pas prévu par la loi | een « memorie van wederantwoord » ingediend die, aangezien daarin niet |
spéciale du 6 janvier 1989, est rejeté des débats. | is voorzien door de bijzondere wet van 6 januari 1989, uit de debatten werd geweerd. |
Par ordonnance du 28 mai 1997, la Cour a déclaré les affaires en état | Bij beschikking van 28 mei 1997 heeft het Hof de zaken in gereedheid |
et fixé l'audience au 26 juin 1997, après avoir invité le Conseil des | verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 26 juni 1997, |
ministres : | nadat het de Ministerraad uitgenodigd had : |
- à répondre à l'audience aux questions suivantes : | - te antwoorden op de volgende vragen : |
a) Quel sort fut réservé à la demande d'agrément introduite le 8 avril | a) Welk gevolg werd gegeven aan het verzoek tot erkenning ingediend op |
1991 par l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » ? | 8 april 1991 door de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » ? |
b) A-t-on accordé des agréments entre le 29 décembre 1993 et le 23 | b) Zijn er erkenningen verleend tussen 29 december 1993 en 23 december |
décembre 1994 ? | 1994 ? |
- à déposer à l'audience les demandes d'agrément introduites en | |
décembre 1994 par le « Centre Hospitalier du Grand Hornu » et par le « | - de in december 1994 door het « Centre Hospitalier du Grand Hornu » |
Centre Hospitalier de Mouscron ». | en het « Centre Hospitalier de Mouscron » ingediende verzoeken tot |
erkenning ter terechtzitting over te leggen. | |
Cette ordonnance a été notifiée aux parties ainsi qu'à leurs avocats, | Van die beschikking is kennisgegeven aan de partijen en hun advocaten |
par lettres recommandées à la poste le 29 mai 1997. | bij op 29 mei 1997 ter post aangetekende brieven. |
Par ordonnance du 29 mai 1997, la Cour a prorogé jusqu'au 4 décembre | Bij beschikking van 29 mei 1997 heeft het Hof de termijn waarbinnen |
1997 le délai dans lequel l'arrêt doit être rendu. | het arrest moet worden gewezen, verlengd tot 4 december 1997. |
Par ordonnance du 26 juin 1997, le président en exercice a constaté | Bij beschikking van 26 juni 1997 heeft de voorzitter in functie |
que le juge E. Cerexhe, membre du siège, était légitimement empêché et | vastgesteld dat rechter E. Cerexhe, lid van de zetel, wettig |
remplacé par le juge R. Henneuse. | verhinderd was, en vervangen door rechter R. Henneuse. |
A l'audience publique du 26 juin 1997 : | Op de openbare terechtzitting van 26 juni 1997 : |
- ont comparu : | - zijn verschenen : |
. Me Chr. Everaerts, avocat au barreau de Bruxelles, pour l'a.s.b.l. « | . Mr. Chr. Everaerts, advocaat bij de balie te Brussel, voor de v.z.w. |
Centre Hospitalier de Mouscron »; | « Centre Hospitalier de Mouscron »; |
. Me D. Millecam loco Me J. Debacker, avocats au barreau de Mons, pour | . Mr. D. Millecam loco Mr. J. Debacker, advocaten bij de balie te |
l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité Chrétienne, Centre | Bergen, voor de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité |
Hospitalier du Grand Hornu »; | Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu »; |
. Me J.-M. Wolter, avocat au barreau de Bruxelles, pour le Conseil des | . Mr. J.-M. Wolter, advocaat bij de balie te Brussel, voor de |
ministres; | Ministerraad; |
- les juges-rapporteurs P. Martens et G. De Baets ont fait rapport; | - hebben de rechters-verslaggevers P. Martens en G. De Baets verslag uitgebracht; |
- les avocats précités ont été entendus; | - zijn de voornoemde advocaten gehoord; |
- les affaires ont été mises en délibéré. | - zijn de zaken in beraad genomen. |
La procédure s'est déroulée conformément aux articles 62 et suivants | De rechtspleging is gevoerd overeenkomstig de artikelen 62 en volgende |
de la loi organique, relatifs à l'emploi des langues devant la Cour. | van de organieke wet, die betrekking hebben op het gebruik van de talen voor het Hof. |
IV. En droit | IV. In rechte |
- A - | - A - |
Mémoire de l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » | Memorie van de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » |
A.1. La disposition litigieuse rompt l'égalité et crée une | A.1. De betwiste bepaling verbreekt de gelijkheid en doet een |
discrimination entre les services qui avaient obtenu leur agrément | discriminatie ontstaan tussen de diensten die hun erkenning hadden |
avant le 23 décembre 1994 et ceux qui, tout en satisfaisant aux | verkregen vóór 23 december 1994 en die welke, ofschoon ze aan de |
conditions requises, n'avaient pas été agréés à cette date. Cette | vereiste voorwaarden voldeden, op die datum niet waren erkend. Die |
discrimination n'avait pas échappé à la Commission de la Santé | discriminatie was de Senaatscommissie voor de Volksgezondheid en het |
publique et de l'Environnement du Sénat et la ministre avait déclaré | Leefmilieu van de Senaat niet ontgaan en de Minister had verklaard dat |
que le nécessaire serait fait pour que les services qui avaient | het nodige zou worden gedaan om de diensten die tijdig een verzoek |
introduit une demande en temps voulu et qui satisfaisaient aux | hadden ingediend en die aan de vereiste voorwaarden voldeden van de |
conditions requises ne soient pas visés par l'exclusion. Cette | uitsluiting te vrijwaren. Die ruime interpretatie was niet |
interprétation extensive n'a pas prévalu puisque l'association s'est | doorslaggevend, vermits aan de vereniging de erkenning die ze reeds op |
vu refuser l'agrément qu'elle avait sollicité déjà le 8 avril 1991 | 8 april 1991 had aangevraagd, werd geweigerd, terwijl zij aan die |
alors qu'elle remplissait ces conditions. | voorwaarden voldeed. |
A.2. La mesure critiquée ne correspond pas à l'aspect qualitatif de | A.2. De bekritiseerde maatregel beantwoordt niet aan het kwalitatieve |
l'objectif poursuivi. Quant à son objectif économique, rien ne | aspect van de nagestreefde doelstelling. Ten aanzien van de |
démontre qu'il serait atteint en opérant une sélection en fonction | economische doelstelling ervan is er geen bewijs dat die zou worden |
d'une date arbitrairement choisie. | bereikt door een selectie te maken op basis van een willekeurig |
gekozen datum. | |
A.3. L'arrêté royal du 18 avril 1991 impose l'acquisition d'un | A.3. Het koninklijk besluit van 18 april 1991 verplicht tot het |
équipement coûteux, la présence de différents services et la | aanschaffen van een dure uitrusting, de aanwezigheid van verschillende |
constitution d'une équipe médicale. La disposition critiquée porte une | diensten en de oprichting van een medische staf. De betwiste bepaling |
atteinte disproportionnée aux droits économiques des personnes | doet op onevenredige wijze afbreuk aan de economische rechten van de |
concernées, méconnaissant de manière discriminatoire les droits | betrokken personen, doordat ze op discriminerende wijze de in artikel |
garantis par l'article 23 de la Constitution. Elle porte également | 23 van de Grondwet gewaarborgde rechten miskent. Zij doet eveneens |
atteinte à la sécurité juridique puisque l'association pouvait croire | afbreuk aan de rechtszekerheid, vermits de vereniging te goeder trouw |
en toute bonne foi qu'en mettant sur pied un service de cathétérisme | kon geloven dat zij, door een hartcatheterisatiedienst op te richten |
cardiaque et en acquérant l'équipement requis, elle pourrait obtenir | en de vereiste uitrusting aan te schaffen, die erkenning zou kunnen |
cet agrément. | verkrijgen. |
A.4. Le critère adopté, qui dépend du bon vouloir du ministre | A.4. Het aangenomen criterium, dat van de goede wil van de betrokken |
concerné, n'est pas pertinent. La date retenue est arbitraire. | minister afhangt, is niet relevant. De in aanmerking genomen datum is |
Mémoire de l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité | willekeurig. Memorie van de v.z.w. « Providence des Malades et Mutualité |
Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu » | Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu » |
A.5. L'immense équivoque de cette affaire trouve son origine dans | A.5. Het enorme misverstand in deze zaak vindt zijn oorsprong in de |
l'attitude ambiguë adoptée par le ministre régional, ainsi qu'il | dubbelzinnige houding van de gewestminister, zoals blijkt uit de |
ressort des discussions ayant précédé l'adoption de la loi et du | besprekingen die aan de aanneming van de wet voorafgingen alsmede uit |
courrier échangé entre les ministres. | de briefwisseling tussen de ministers. |
Les services qui, en vue d'obtenir l'agrément, ont fait de lourds | De diensten die, met het oog op het verkrijgen van de erkenning, zware |
investissements et remplissent les conditions prévues ont droit à cet | investeringen hebben gedaan en aan de vastgestelde voorwaarden |
agrément. Ils sont frappés par le moratoire parce qu'ils n'étaient pas | voldoen, hebben recht op die erkenning. Zij worden getroffen door het |
encore formellement agréés lors de la publication de la loi. Ils sont | moratorium, omdat zij nog niet formeel erkend waren toen de wet werd |
donc traités de manière discriminatoire puisqu'il n'y a aucune | bekendgemaakt. Zij worden dus op discriminerende wijze behandeld, |
justification objective et raisonnable. | vermits er geen enkele objectieve en redelijke verantwoording is. |
A.6. La méthode adoptée n'est pas pertinente pour atteindre l'objectif | A.6. De gevolgde methode is niet relevant om de nagestreefde |
budgétaire qui est poursuivi. | budgettaire doelstelling te bereiken. |
Mémoire du Conseil des ministres | Memorie van de Ministerraad |
A.7. La disposition litigieuse doit s'interpréter en ce sens que le | A.7. De betwiste bepaling moet in die zin worden geïnterpreteerd dat |
blocage du nombre des services concernés s'applique à l'ensemble de | de blokkering van het aantal betrokken diensten van toepassing is op |
ceux qui n'étaient pas formellement agréés à la date de parution de la | alle diensten die niet uitdrukkelijk waren erkend op de datum van de |
bekendmaking van de wet, ook al voldeden ze aan de vereiste | |
loi, même s'ils satisfaisaient aux conditions requises et si une | voorwaarden en was er reeds een verzoek tot erkenning ingediend. De |
demande d'agrément avait déjà été introduite. L'engagement pris par | verbintenis aangegaan door Mevrouw de Minister van Sociale Zaken, |
Madame la ministre des Affaires sociales, selon lequel ceux qui | volgens welke diegenen die een verzoek hadden ingediend gelijk zouden |
avaient introduit une demande seraient mis sur le même pied que les | worden gesteld met de erkende diensten (Gedr. St., Senaat, 1994-1995, |
services agréés (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, n° 1318-3, pp. 12 et | nr. 1318-3, pp. 12 en 13) werd onmiddellijk omgezet in het koninklijk |
13), a été immédiatement traduit dans l'arrêté royal du 28 mars 1995, | besluit van 28 maart 1995, waarvan de aanhef de vijf voorwaarden |
dont le préambule définit les cinq conditions auxquelles il peut être | bepaalt waaronder van de blokkering mag worden afgeweken. |
dérogé au blocage. L'engagement de Madame la ministre a par ailleurs été consacré en | De verbintenis van Mevrouw de Minister is overigens bekrachtigd inzake |
matière de services d'autodialyse collective (voy. l'arrêté royal du | de diensten voor collectieve autodialyse (zie het koninklijk besluit |
15 mars 1995), la création d'un tel service étant autorisée à la seule condition qu'il se trouve sur le site d'un hôpital comprenant un service de tutelle. A.8. Le législateur a donné au Roi, dès l'instauration des fondements de la législation hospitalière, les moyens d'une politique qui devait tendre à la maîtrise des coûts, tout en respectant l'intérêt des patients. Ces objectifs de rigueur budgétaire et de santé publique ne peuvent être critiqués. A.9. Le préjudice financier allégué ne peut exister, sauf pour les cliniques ou les hôpitaux concernés qui n'auraient pas respecté les dispositions légales applicables en la matière. Le matériel ne pouvait | van 15 maart 1995), aangezien de oprichting van een dergelijke dienst is toegestaan op de enkele voorwaarde dat hij zich op het terrein bevindt van een ziekenhuis dat een dienst van toezicht bevat. A.8. De wetgever heeft aan de Koning, zodra de basis voor de wetgeving op de ziekenhuizen was gelegd, de middelen gegeven voor een beleid dat moest strekken tot de kostenbeheersing rekening houdend met het belang van de patiënten. Die doelstellingen van een strak begrotingsbeleid en inzake volksgezondheid kunnen niet worden bekritiseerd. A.9. Het aangevoerde financiële nadeel kan niet bestaan, tenzij voor de betrokken ziekenhuizen die de ter zake van toepassing zijnde wetsbepalingen niet in acht zouden hebben genomen. Het materieel kon niet worden geïnstalleerd vooraleer de erkenning werd verkregen |
être installé avant l'obtention de l'agrément (articles 8 à 15 et 16, | (artikelen 8 tot 15 en 16, § 3, van het koninklijk besluit van 18 |
§ 3, de l'arrêté royal du 18 avril 1991); pour les services déjà | april 1991); voor de reeds bestaande ziekenhuizen, was een moratorium |
existants, un moratoire avait été instauré par l'arrêté royal du 18 | ingevoerd bij het koninklijk besluit van 18 april 1991, waarbij de |
avril 1991, les conditions à leur agrément devant être réunies pour le | voorwaarden voor hun erkenning uiterlijk tegen 1 januari 1992 moesten |
1er janvier 1992 au plus tard (article 19). | zijn vervuld (artikel 19). |
A.10. On n'aperçoit pas en quoi l'article 44bis, qui vise un secteur | A.10. Men ziet niet in hoe artikel 44bis, dat een non-profitsector |
non marchand, impliquerait une disproportion dès lors que la capacité | beoogt, een onevenredigheid zou inhouden, vermits niet wordt betwist |
suffisante d'accueil des services agréés ou qui remplissaient les | dat de opvangcapaciteit van de erkende diensten of de diensten die aan |
conditions d'un tel agrément n'est pas contestée et alors que l'Etat | de voorwaarden voor een dergelijke erkenning voldeden toereikend was |
est par ailleurs tenu de subsidier l'installation d'un tel service | en vermits de Staat overigens ertoe gehouden is de installatie van een |
médico-technique lourd. | dergelijke zware medisch-technische dienst te subsidiëren. |
A.11. La mesure contestée ne peut être considérée comme comportant un | A.11. Er kan niet worden gesteld dat de betwiste maatregel een |
critère de distinction subjectif, au motif que l'agrément dépendrait | subjectief criterium van onderscheid omvat, om reden dat de erkenning |
de la célérité avec laquelle l'administration traite les demandes, dès | zou afhangen van de snelheid waarmee de administratie de aanvragen |
lors que le blocage est sans effet à l'égard de toute clinique | behandelt, aangezien de blokkering zonder gevolg is ten aanzien van |
disposant déjà d'un service de chirurgie cardiaque et qui, répondant | ieder ziekenhuis dat reeds over een dienst voor hartchirurgie beschikt |
aux normes d'agrément, peut bénéficier des dispositions dérogatoires | en, als het aan de erkenningsnormen beantwoordt, de bij het koninklijk |
instaurées par l'arrêté royal du 28 mars 1995 ou qui, disposant d'un | besluit van 28 maart 1995 ingevoerde afwijkende maatregelen kan |
service de tutelle, est en droit d'assurer un service d'autodialyse | genieten of, als het over een dienst van toezicht beschikt, het recht |
collective. | heeft een dienst voor collectieve autodialyse te verzekeren. |
Un parallèle intéressant peut être fait avec les solutions retenues | Er kan een interessante parallel worden getrokken met de oplossingen |
par la Cour dans les arrêts nos 88/93, 25/90 et 5/94. | die het Hof in de arresten nrs. 88/93, 25/90 en 5/94 in aanmerking |
heeft genomen. | |
Mémoire en réponse de l'a.s.b.l. « Centre Hospitalier de Mouscron » | Memorie van antwoord van de v.z.w. « Centre Hospitalier de Mouscron » |
A.12. La dérogation accordée par l'arrêté royal du 28 mars 1995 ne | A.12. De bij het koninklijk besluit van 28 maart 1995 verleende |
afwijking strekt de diensten die tijdig een aanvraag hadden ingediend | |
profite pas aux services qui avaient introduit une demande en temps | en die aan de vereiste voorwaarden voldeden niet tot voordeel. In |
utile et qui satisfaisaient aux conditions requises. En réalité, ces | werkelijkheid worden die diensten aan nieuwe voorwaarden onderworpen. |
services sont soumis à des conditions nouvelles. En outre, la | Bovendien kan de overeenstemming van de wet met de Grondwet niet |
conformité de la loi à la Constitution ne peut s'apprécier en fonction | worden beoordeeld op basis van afwijkingen die later worden bepaald |
de dérogations ultérieurement définies par la volonté de l'exécutif. | door de wil van de uitvoerende macht. |
A.13. Le débat doit se limiter à l'examen des implications financières | A.13. Het debat moet zich beperken tot het onderzoek van de financiële |
de la création d'un service de cathétérisme cardiaque et des | gevolgen van de oprichting van een hartcatheterisatiedienst en de in |
prestations exécutées dans ce service. | die dienst uitgevoerde prestaties. |
A.14. Si l'installation du matériel est soumise à autorisation | A.14. Hoewel de installatie van het materieel aan een voorafgaande |
préalable, celle-ci ne peut être accordée que moyennant la possession | toelating is onderworpen, kan die slechts worden verleend op |
de ce matériel, en vertu de l'article 8 de l'arrêté royal du 18 avril | voorwaarde dat men dat materieel bezit krachtens artikel 8 van het |
1991. | koninklijk besluit van 18 april 1991. |
Mémoire en réponse de l'a.s.b.l. « Providence des Malades et Mutualité | Memorie van antwoord van de v.z.w. « Providence des Malades et |
Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu » | Mutualité Chrétienne, Centre Hospitalier du Grand Hornu » |
A.15. La botte du Hainaut occidental était, à la date de publication | A.15. De « laars » van het westelijke Henegouwen was, op de datum van |
de la disposition litigieuse, particulièrement mal desservie en | de bekendmaking van de betwiste bepaling, bijzondere slecht voorzien |
matière de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif. | inzake hartcatheterisatie voor invasief onderzoek. |
Il n'y a aucune raison « médico-qualitative » pour interdire qu'un tel | Er is geen enkele « medisch-kwalitatieve » reden om te verbieden dat |
service fonctionne au sein d'un hôpital ne disposant pas d'un centre | een dergelijke dienst operationeel is binnen een ziekenhuis dat niet |
cardiaque à part entière si un accord de collaboration existe avec un | over een volwaardig hartcentrum beschikt, indien er een |
centre cardiaque à part entière. | samenwerkingsakkoord bestaat met een volwaardig hartcentrum. |
A.16. L'arrêté royal du 15 mars 1995 (annulé par le Conseil d'Etat) | A.16. Het koninklijk besluit van 15 maart 1995 (vernietigd door de |
n'a pas, contrairement à la thèse du Conseil des ministres, dérogé au | Raad van State) is, in tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad |
moratoire instauré par la disposition litigieuse. | betoogt, niet afgeweken van het bij de betwiste bepaling ingestelde moratorium. |
De toute manière, il n'appartient pas à la Cour d'apprécier | In ieder geval staat het niet aan het Hof de opportuniteit te |
l'opportunité de mesures ultérieurement prises par le pouvoir | beoordelen van maatregelen die later door de uitvoerende macht zijn |
exécutif. | genomen. |
A.17. Le Conseil des ministres n'établit pas la justification | A.17. De Ministerraad toont niet aan of de bekritiseerde maatregel |
objective et raisonnable de la mesure critiquée. | objectief en redelijk verantwoord is. |
Mémoire en réponse du Conseil des ministres | Memorie van antwoord van de Ministerraad |
A.18. S'il est vrai que l'article 8 de l'arrêté royal du 18 avril 1991 | A.18. Hoewel artikel 8 van het koninklijk besluit van 18 april 1991 |
précise que le service doit, au moment de la demande, posséder | preciseert dat de dienst, op het ogenblik van de aanvraag, de vereiste |
l'équipement requis, les services acquièrent celui-ci sous la | uitrusting moet bezitten, schaffen de diensten die slechts aan onder |
condition suspensive de l'agrément et non de manière définitive. | de opschortende voorwaarde van de erkenning en niet op definitieve |
A.19. On ne peut invoquer ni l'automaticité de l'agrément ni un | wijze. A.19. Men kan noch het automatisch karakter van de erkenning, noch een |
quelconque droit subjectif à l'obtenir. | of ander subjectief recht om die te verkrijgen aanvoeren. |
A.20. L'article 23 de la Constitution, invoqué par les parties | A.20. Het door de tegenpartijen aangevoerde artikel 23 van de Grondwet |
is niet van onmiddellijke toepassing, bij ontstentenis van een | |
adverses, n'est pas d'application immédiate, faute de disposition | wettelijke en administratieve bepaling waarbij aan de individuen een |
législative et administrative accordant aux individus sa protection | daadwerkelijke bescherming wordt verleend, temeer daar het gaat om een |
effective, d'autant qu'il s'agit d'une obligation de faire. Par | verplichting om te handelen. De inachtneming van de fundamentele |
ailleurs, le respect des droits économiques et sociaux fondamentaux ne | economische en sociale rechten valt overigens niet onder de |
relève pas de la compétence de la Cour. | bevoegdheid van het Hof. |
A.21. Quant au principe de sécurité juridique, il est renvoyé aux | A.21. Ten aanzien van het rechtszekerheidsbeginsel, wordt verwezen |
arrêts nos 36/90 et 46/94. | naar de arresten nrs. 36/90 en 46/94. |
- B - | - B - |
B.1. Par deux décisions du 20 novembre 1996, la Commission de recours | B.1. Bij twee beslissingen van 20 november 1996 stelt de |
instituée auprès du ministère de la Santé publique et de | Beroepscommissie opgericht bij het Ministerie van Volksgezondheid en |
l'Environnement pose à la Cour la question suivante : | Leefmilieu aan het Hof de volgende vraag : |
« L'article 44bis de la loi sur les hôpitaux coordonnée le 7 août 1987 | « Schendt artikel 44bis van de op 7 augustus 1987 gecoördineerde wet |
inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des | op de ziekenhuizen, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 |
december 1994 houdende sociale en diverse bepalingen, in die zin | |
dispositions sociales et diverses, interprété comme limitant le nombre | geïnterpreteerd dat het het aantal hartcatheterisatiediensten voor |
de services de cathétérisme cardiaque pour examens invasifs, le nombre | invasief onderzoek, het aantal hartcatheterisatiediensten voor |
de services de cathétérisme cardiaque pour la cardiologie | interventionele cardiologie, het aantal diensten voor chronische |
interventionnelle, le nombre de services d'hémodialyse chronique en | hemodialyse in een ziekenhuis en het aantal diensten voor collectieve |
milieu hospitalier et le nombre de services d'autodialyse collective | autodialyse beperkt tot het aantal diensten dat daadwerkelijk erkend |
au nombre de services effectivement agréés à la date de publication de | was op de datum van bekendmaking van de wet van 21 december 1994, de |
la loi du 21 décembre 1994, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde Grondwet, in zoverre die |
Constitution coordonnée dans la mesure où cette disposition établit un | bepaling een verschil in behandeling in het leven roept tussen de |
traitement différent entre les établissements hospitaliers dont les | ziekenhuizen waarvan de bovengenoemde diensten, op die |
services susvisés, à cette date d'application, étaient déjà agréés et | toepassingsdatum, reeds erkend waren en de instellingen die hun |
les établissements qui avaient introduit leur demande d'agrément | aanvraag tot erkenning vóór die datum hadden ingediend maar over wier |
antérieurement à cette date, mais sur les demandes desquels le | |
Ministre compétent n'avait pas encore statué ? » | aanvragen de bevoegde minister nog geen uitspraak had gedaan ? » |
B.2. En vertu de l'article 40 de la loi sur les hôpitaux, coordonnée | B.2. Krachtens artikel 40 van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd |
le 7 août 1987, un équipement considéré comme appareillage médical | op 7 augustus 1987, mag een uitrusting die als zware medische |
apparatuur wordt beschouwd, niet worden geïnstalleerd zonder | |
lourd ne peut être installé sans autorisation préalable du ministre | voorafgaande toelating van de Minister die de Volksgezondheid onder |
qui a la Santé publique dans ses attributions. L'article 44 de la même | zijn bevoegdheid heeft. Artikel 44 van dezelfde wet staat de Koning |
loi permet au Roi, après avis du Conseil national des établissements | toe, na advies van de Nationale Raad voor ziekenhuisvoorzieningen, die |
hospitaliers, d'étendre cette règle « aux services médicaux et | regel uit te breiden tot « medische diensten en medisch-technische |
services médico-techniques, que ceux-ci soient créés dans le cadre de | diensten, ongeacht of deze al dan niet in ziekenhuisverband zijn |
l'hôpital ou non ». L'alinéa 2 de l'article 44 habilite le Roi à | opgericht ». Het tweede lid van artikel 44 machtigt de Koning ertoe « |
définir « après avis du Conseil national des établissements | na advies van de Nationale Raad voor ziekenhuisvoorzieningen, de |
hospitaliers, les normes auxquelles les services doivent répondre pour | normen [te bepalen] waaraan de diensten moeten beantwoorden om als |
être agréés comme service médical et service médico-technique ». | medische dienst en medisch-technische dienst te worden erkend ». |
B.3. L'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des | B.3. Artikel 29 van de wet van 21 december 1994 houdende sociale en |
dispositions sociales et diverses a introduit dans la loi sur les | diverse bepalingen heeft in de wet op de ziekenhuizen een artikel |
hôpitaux un article 44bis selon lequel : | 44bis ingevoegd, dat bepaalt : |
« Le nombre de services de cathétérisme cardiaque pour examens | « Het aantal hartcatheterisatiediensten voor invasief onderzoek, het |
invasifs, le nombre de services de cathétérisme cardiaque pour la | aantal hartcatheterisatiediensten voor interventionele cardiologie, |
cardiologie interventionnelle, le nombre de services d'hémodialyse | het aantal diensten voor chronische hemodialyse in een ziekenhuis en |
chronique en milieu hospitalier et le nombre de services d'autodialyse | het aantal diensten voor collectieve autodialyse worden beperkt tot |
collective sont limités au nombre de services qui, à la date de la | het aantal dat, op het ogenblik van de bekendmaking van de wet van 21 |
publication de la loi du 21 décembre 1994 portant des dispositions | december 1994 houdende sociale en diverse bepalingen, in het Belgisch |
sociales et diverses, au Moniteur belge, étaient agréés conformément | Staatsblad, erkend was overeenkomstig de desbetreffende vigerende |
erkenningsnormen. | |
aux normes d'agrément y afférentes en vigueur. | Teneinde rekening te kunnen houden met de technische en |
Afin de tenir compte de l'évolution scientifique ou technologique en | wetenschappelijke evolutie terzake, kan de Koning, bij een in |
la matière, le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, | Ministerraad overlegd besluit, de voorwaarden en modaliteiten |
définir les conditions et les modalités selon lesquelles il peut être | omschrijven onder dewelke mag afgeweken worden van de in het vorig lid |
dérogé au blocage visé à l'alinéa précédent. » | bedoelde blokkering. » |
La loi du 21 décembre 1994 a été publiée au Moniteur belge du 23 | De wet van 21 december 1994 is bekendgemaakt in het Belgisch |
décembre 1994. | Staatsblad van 23 december 1994. |
Un arrêté royal du 8 juillet 1993 avait déjà bloqué le nombre de | Een koninklijk besluit van 8 juli 1993 had het aantal |
services de cathétérisme cardiaque. Il a été annulé par l'arrêt du | hartcatheterisatiediensten reeds geblokkeerd. Het werd vernietigd bij |
Conseil d'Etat n° 45.533 du 29 décembre 1993, au motif qu'il n'avait | het arrest van de Raad van State nr. 45.533 van 29 december 1993, om |
pas été soumis à l'avis de sa section de législation sans que | reden dat het niet was voorgelegd aan het advies van de afdeling |
l'urgence alléguée pour éluder cette consultation fût légalement | wetgeving, zonder dat de beweerde dringende noodzakelijkheid om die |
justifiée. Le Roi a renoncé à prendre un deuxième arrêté royal après | raadpleging te omzeilen wettelijk was verantwoord. De Koning heeft |
que la section de législation du Conseil d'Etat, consultée sur un | ervan afgezien een tweede koninklijk besluit te nemen, nadat de |
nouvel arrêté en projet, eut fait observer que la loi sur les hôpitaux | afdeling wetgeving van de Raad van State, die over een nieuw ontworpen |
n'offrait pas de base légale suffisante à la mesure de blocage envisagée (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, n° 1218-1, p. 5). B.4. L'article 44bis a pour effet d'établir une différence de traitement entre deux catégories de personnes qui ont, les unes et les autres, introduit une demande d'agrément avant son entrée en vigueur. Seules celles dont la demande a été accueillie avant cette date peuvent installer un des services mentionnés à l'article 44bis, les autres étant touchées par la mesure de blocage qu'il contient. B.5. Le législateur pouvait, sans méconnaître le principe d'égalité et de non-discrimination, ne plus permettre l'agrément de services nouveaux dès lors qu'il estimait, sans que son appréciation apparaisse comme manifestement erronée, que le nombre de services déjà agréés était suffisant. Le grief qui est fait au législateur est de ne pas avoir prévu de mesures transitoires en faveur des services qui avaient introduit leur | besluit was geraadpleegd, had doen opmerken dat de wet op de ziekenhuizen voor de beoogde maatregel van blokkering geen toereikende wettelijke basis bood (Gedr. St., Senaat, 1994-1995, nr. 1218-1, p. 5). B.4. Artikel 44bis heeft als gevolg dat het een verschil in behandeling instelt tussen twee categorieën van personen die beiden een aanvraag tot erkenning hebben ingediend vóór de inwerkingtreding ervan. Enkel diegenen wier aanvraag is ingewilligd vóór die datum kunnen een van de in artikel 44bis vermelde diensten installeren, terwijl de anderen getroffen worden door de erin vervatte blokkeringsmaatregel. B.5. De wetgever vermocht, zonder het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie te miskennen, de erkenning van nieuwe diensten niet langer toe te staan, wanneer hij van oordeel was, zonder dat zijn beoordeling klaarblijkelijk verkeerd lijkt, dat het aantal reeds erkende diensten volstond. De wetgever wordt verweten niet in overgangsmaatregelen te hebben voorzien ten gunste van de diensten die hun erkenningsaanvraag hadden |
demande d'agrément avant l'entrée en vigueur de la loi. | ingediend vóór de inwerkingtreding van de wet. |
B.6. Au cours des réunions de la Commission sénatoriale de la Santé | B.6. Tijdens de vergaderingen van de Senaatscommissie voor de |
publique et de l'Environnement, un intervenant avait suggéré d'adopter | Volksgezondheid en het Leefmilieu had een lid gesuggereerd een tekst |
un texte qui eût traité de la même manière les deux catégories de | aan te nemen waarin de beide categorieën van personen, vermeld in B.4, |
personnes mentionnées en B.4. La ministre, qui avait déclaré partager | op dezelfde wijze zouden worden behandeld. De Minister, die verklaard |
l'interprétation de l'intervenant, avait cependant estimé qu'il n'y | had de interpretatie van het lid te onderschrijven, was evenwel van |
avait pas lieu de modifier le texte initial, ajoutant qu' « on fera le | mening dat de oorspronkelijke tekst niet diende te worden gewijzigd en |
nécessaire pour que, lors de la mise en pratique de l'article, les | voegde daaraan toe dat « al het nodige zal worden gedaan om bij de |
services qui ont introduit une demande d'agrément en temps voulu et | omzetting van het artikel in de praktijk de diensten die tijdig een |
répondent à tous les critères en la matière, soient mis sur le même | verzoek tot erkenning hebben ingediend en aan alle criteria ter zake |
pied que les services agréés » (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, n° | voldoen, gelijk te stellen met erkende diensten » (Gedr. St., Senaat, |
1218-3, p. 13). Cette intention ne s'est toutefois concrétisée ni dans | 1994-1995, nr. 1218-3, p. 13). Die bedoeling is echter niet |
les textes ni dans l'interprétation qui leur fut donnée. | geconcretiseerd, noch in de teksten, noch in de interpretatie die |
eraan werd gegeven. | |
B.7. Fut également rejeté, un amendement qui proposait de déroger au | B.7. Tevens is een amendement verworpen waarin werd voorgesteld af te |
moratoire en faveur des établissements qui avaient introduit une | wijken van het moratorium ten gunste van de instellingen die een |
demande avant la publication de la loi (Doc. parl., Sénat, 1994-1995, | aanvraag hadden ingediend vóór de bekendmaking van de wet (Gedr. St., |
n° 1218 - 16 à 25, p. 6). | Senaat, 1994-1995, nr. 1218 - 16 tot 25, p. 6). |
B.8. L'alinéa 2 de l'article 44bis permet au Roi de définir, par | B.8. Het tweede lid van artikel 44bis staat de Koning toe, bij een in |
arrêté délibéré en Conseil des ministres, les conditions et les | Ministerraad overlegd besluit, de voorwaarden en modaliteiten te |
modalités selon lesquelles il peut être dérogé au blocage. Mais cette | omschrijven waaronder van de blokkering mag worden afgeweken. Die |
dérogation n'est possible qu'« afin de pouvoir tenir compte de | afwijking is echter enkel mogelijk « teneinde rekening te kunnen |
l'évolution technique et scientifique en la matière », c'est-à-dire, | houden met de technische en wetenschappelijke evolutie ter zake », dit |
wil zeggen, volgens een door de gemachtigde van de Regering aan de | |
selon une précision fournie au Conseil d'Etat par le délégué du | Raad van State verstrekte precisering, « indien, op basis van de |
Gouvernement, « si les normes d'agrément en vigueur étaient modifiées | technische en wetenschappelijke evolutie, de vigerende |
pour suivre l'évolution technique et scientifique » (Doc. parl., | erkenningsnormen zouden worden gewijzigd » (Gedr. St., Senaat, |
Sénat, 1994-1995, n° 1218-1, p. 229). Cette interprétation est | 1994-1995, nr. 1218-1, p. 229). Die interpretatie wordt bevestigd door |
confirmée par l'exécution donnée à l'article 44bis, notamment par | de uitvoering die aan artikel 44bis is gegeven, met name bij het |
l'arrêté royal du 15 mars 1995 « fixant les normes auxquelles le | koninklijk besluit van 15 maart 1995 « tot bepaling van de normen |
centre cardiaque doit répondre pour être agréé comme service | waaraan het hartcentrum moet voldoen om erkend te worden als |
médico-technique au sens de l'article 44 de la loi sur les hôpitaux, | medisch-technische dienst zoals bedoeld in artikel 44 van de wet op de |
coordonnée le 7 août 1987 ». La section 2 du chapitre II de cet arrêté | ziekenhuizen, gecoördineerd op 7 augustus 1987 ». Afdeling 2 van |
fixe les nouvelles conditions auxquelles doivent satisfaire les | hoofdstuk II van dat besluit stelt de nieuwe voorwaarden vast waaraan |
services de cathétérisme cardiaque pour diagnostic invasif. | de hartcatheterisatiediensten voor invasief onderzoek moeten voldoen. |
B.9. Il s'ensuit que, malgré les déclarations contraires faites au | B.9. Daaruit volgt dat, ondanks de tegenstrijdige verklaringen tijdens |
cours des travaux préparatoires de la loi, celle-ci ne prévoit ni ne | de parlementaire voorbereiding van de wet, die wet noch erin voorziet |
permet de déroger au blocage en faveur d'établissements qui, comme les | noch toestaat dat van de blokkering wordt afgeweken ten gunste van |
parties appelantes devant le juge a quo, avaient introduit leur | instellingen die, zoals de appellanten voor de verwijzende rechter, |
demande d'agrément avant l'entrée en vigueur de la loi et qui | hun aanvraag tot erkenning hadden ingediend vóór de inwerkingtreding |
satisfaisaient aux conditions qui étaient alors exigées. | van de wet en die aan de destijds vereiste voorwaarden voldeden. |
B.10. La Cour ne pourrait infléchir le sens d'une disposition | B.10. Het Hof zou de zin van een wetsbepaling niet kunnen ombuigen |
législative en faisant prévaloir sur son texte clair des déclarations | door verklaringen die aan de aanneming ervan zijn voorafgegaan, te |
qui ont précédé son adoption. Il lui revient seulement d'apprécier si | laten voorgaan op de duidelijke tekst van die bepaling. Het komt het |
la disposition législative sur laquelle elle est interrogée est | Hof enkel toe te beoordelen of de wetsbepaling in verband waarmee aan |
compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination. | het Hof een vraag wordt gesteld verenigbaar is met het gelijkheids- en |
niet-discriminatiebeginsel. | |
B.11. La loi sur les hôpitaux contient de nombreuses mesures qui, soit | B.11. De wet op de ziekenhuizen bevat talrijke maatregelen die, hetzij |
directement, soit par le biais d'habilitations accordées au Roi, | rechtstreeks, hetzij via aan de Koning verleende machtigingen, ertoe |
visent à maîtriser les dépenses publiques et à favoriser une | strekken de overheidsuitgaven te beheersen en een meer rationele |
organisation plus rationnelle des hôpitaux. En modifiant la loi sur | organisatie van de ziekenhuizen te bevorderen. Met de wijziging van de |
les hôpitaux par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994, le | wet op de ziekenhuizen door artikel 29 van de wet van 21 december |
législateur, outre qu'il donnait un fondement légal au régime de | 1994, beoogde de wetgever, naast het verlenen van een wettelijke |
l'agrément des services de cathétérisme cardiaque, entendait limiter | grondslag aan het stelsel van de erkenning van catheterisatiediensten, |
les dépenses dont s'accompagne le fonctionnement de tels services | de uitgaven die met het functioneren van zulke diensten gepaard gaan, |
(Doc. parl., Chambre, 1994-1995, n° 1630/10, p. 8). | te beperken (Gedr. St., Kamer, 1994-1995, nr. 1630/10, p. 8). |
B.12. Le blocage immédiat des services de cathétérisme cardiaque est | B.12. De onmiddellijke blokkering van de hartcatheterisatiediensten |
staat in verhouding met dergelijke doelstellingen. Al moet, zoals de | |
en rapport avec de tels objectifs. Si, comme le soutiennent les | appellanten voor de verwijzende rechter volhouden, de wetgever zich |
parties appelantes devant le juge a quo, le législateur doit se | bekommeren om de economische rechten en om het recht op arbeid van de |
soucier des droits économiques et du droit au travail des | medische hulpverleners, toch moet die bekommernis verenigbaar zijn met |
dispensateurs de soins, cette préoccupation doit se concilier avec les | de voormelde doelstellingen van algemeen belang. Blijft dus de vraag |
objectifs d'intérêt général précités. Il reste donc à voir si, en | of, door de blokkering effectief te maken vanaf de dag waarop de wet |
rendant le blocage effectif dès le jour de la publication de la loi | wordt bekendgemaakt, zonder rekening te houden met de situatie van |
sans avoir égard à la situation de ceux qui avaient sollicité leur | diegenen die hun erkenning hadden aangevraagd en die aan de destijds |
agrément et qui auraient été dans les conditions requises alors pour | vereiste voorwaarden zouden hebben voldaan om ze te verkrijgen, de |
l'obtenir, le législateur n'a pas donné à la mesure critiquée des | wetgever aan de bekritiseerde maatregelen geen gevolgen heeft gegeven |
effets disproportionnés par rapport à ces objectifs. | die onevenredig zijn met die doelstellingen. |
B.13. L'arrêté royal précité du 8 juillet 1993 avait déjà limité les | B.13. Het voormelde koninklijk besluit van 8 juli 1993 had de |
hartcatheterisatiediensten reeds beperkt tot het bestaande aantal op | |
services de cathétérisme cardiaque au nombre existant à la date de sa | de datum van de bekendmaking ervan, zijnde 26 augustus 1993, terwijl |
publication, soit le 26 août 1993, tandis qu'un arrêté royal du 19 | bij een koninklijk besluit van 19 oktober 1993 het aantal diensten |
octobre 1993 avait bloqué le nombre de services de chirurgie cardiaque | voor hartchirurgie werd geblokkeerd en de normen voor de erkenning |
et défini les normes de leur agrément. S'il est vrai que le premier de | ervan werden bepaald. Hoewel het eerste van de genoemde besluiten werd |
ces arrêtés a été annulé par un arrêt du Conseil d'Etat du 23 décembre | vernietigd bij een arrest van de Raad van State van 23 december 1993, |
1993, il reste qu'ils ont été l'un et l'autre inspirés par la | blijft het feit dat beide ingegeven zijn door de vaststelling dat het |
constatation que le nombre de services agréés était suffisant et que | aantal erkende diensten toereikend was en dat de betrokken |
les établissements intéressés devaient savoir dès 1993 que l'autorité | instellingen vanaf 1993 ervan op de hoogte moesten zijn dat de |
envisageait des mesures de blocage. | overheid blokkeringsmaatregelen nastreefde. |
B.14. Par ailleurs, même s'il ne prévoit de dérogations au blocage | B.14. Overigens, zelfs al voorziet het tweede lid van artikel 44bis |
qu'afin de tenir compte de l'évolution scientifique ou technologique en la matière, l'alinéa 2 de l'article 44bis annonce que de nouveaux agréments seront accordés au-delà du nombre fixé, tempérant ainsi la rigueur du blocage prévu par son alinéa 1er. B.15. Dans ces conditions, la mesure critiquée n'apparaît pas comme manifestement disproportionnée par rapport à l'objectif qu'elle poursuit. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour | enkel in afwijkingen van de blokkering om rekening te houden met de wetenschappelijke of technologische evolutie ter zake, toch stelt het in het vooruitzicht dat nieuwe erkenningen zullen worden toegekend, boven het vastgestelde aantal, waarbij aldus de strengheid van de in het eerste lid ervan bedoelde blokkering wordt getemperd. B.15. In die omstandigheden lijkt de bekritiseerde maatregel niet klaarblijkelijk onevenredig ten aanzien van de doelstelling die hij nastreeft. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 44bis de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, | Artikel 44bis van de op 7 augustus 1987 gecoördineerde wet op de |
inséré par l'article 29 de la loi du 21 décembre 1994 portant des | ziekenhuizen, ingevoegd bij artikel 29 van de wet van 21 december 1994 |
dispositions sociales et diverses, en ce qu'il limite le nombre des | houdende sociale en diverse bepalingen, schendt de artikelen 10 en 11 |
services qui y sont énumérés à celui des services agréés à la date de | van de Grondwet niet door het aantal diensten die erin worden |
opgenoemd te beperken tot het aantal erkende diensten op de datum van | |
publication de la loi du 21 décembre 1994, ne viole pas les articles | de bekendmaking van de wet van 21 december 1994. |
10 et 11 de la Constitution. | |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 octobre 1997. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 14 oktober 1997. |
Le greffier, | De griffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Melchior. | M. Melchior. |