WAALSE OVERHEIDSDIENST

2 OKTOBER 2012. - Omzendbrief betreffende de werking van de gemeentelijke Ouderenraden

Aan het gemeentecollege Dames en Heren, Op 23 juni 2006 lag mijn voorganger Philippe Courard aan de basis van een omzendbrief tot bevordering van de oprichting van gemeentelijke Ouderenraden (CCCA). Hierbij werd een referentiekader voorgesteld voor de goede werking van deze raden. Dit referentiekader, zonder verplicht karakter, dat de gemeentelijke autonomie in acht neemt, bepaalt voornamelijk de doelstellingen van deze structuren, hun mandaat, hun verantwoordelijkheid en de modaliteiten van de organisatie.

Overeenkomstig de gewestelijke beleidsverklaring 2009-2014 heeft de Waalse Regering o.a. als prioriteit om de ouderen een ware plaats te geven dankzij de activering van hun burgerschap. Om de ouderen volledig te laten deelnemen aan het beleid, is de Waalse Regering vooral van plan om "de bestaande voorzieningen te evalueren, de bakens te definiëren die zorgen voor een goede werking van de gemeentelijke Ouderenraden, en hun deelname aan de verschillende gemeentelijke en paracommunale structuren mogelijk te maken".

De ervaring op het terrein en de behoeften uitgedrukt door de "CCCA" tijdens de gemeentelijke legislatuur 2006-2012 hebben aangetoond dat het noodzakelijk is de omzendbrief van 2006 te actualiseren om de organisatie- en werkingsmodaliteiten van de "CCCA" te verduidelijken maar ook om hun adviesverlenende en participerende functie binnen de gemeente te versterken.

Deze vaststelling heeft mij ertoe geleid om deze omzendbrief bij te werken. Dit is een collectief werk van de verantwoordelijken en van de leden van de "CCCA" die op het terrein actief zijn, van de verantwoordelijken van de « Coordination des Associations de Seniors", alsook van het "DGO5" en mijn Kabinet.

In bijlage vindt u het referentiekader dat bijgevolg aangepast is.

De voorgestelde wijzigingen zijn voornamelijk bestemd om de adviesverlenende opdracht van de CCCA (Mandaat) te verstevigen, om de organisatiemodaliteiten van de "CCCA" te omschrijven (Organisatie/Samenstelling /Werking) : samenstellingsregels, procedure van oproep tot de kandidaten, en werkingsmodaliteiten via de goedkeuring van een huishoudelijk reglement), en om de beginselen te vermelden die voor optimale relaties tussen de "CCCA" en de gemeentelijke overheden moeten zorgen (De relaties met de gemeentelijke overheden). Er wordt trouwens (Benaming) aangeraden om de benaming "Ouderenraad" te gebruiken (Overeenkomstig artikel L1122-35 van het Wetboek van de plaatselijke democratie en decentralisatie) om het representatieve Ouderenorgaan aan te duiden en dit voor de samenhang en de zichtbaarheid van het hele proces.

Ter aanvulling van de omzendbrief kan een model van huishoudelijk reglement gedownload worden op de website van het "DGO5" van de Waalse Overheidsdienst (http://pouvoirslocaux.wallonie.be). Dit model van huishoudelijk reglement (overdraagbaar en aanpasbaar) bevat de voornaamste bepalingen betreffende de samenstelling en de werking van een "CCCA".

Ik hoop dat deze omzendbrief een bron van inspiratie zal zijn voor de voortzetting en de uitvoering van een gemeentelijk beleid dat de noden, zorgen en behoeften van de ouderen integreert.

Hoogachtend.

Namen, 2 oktober 2012.

De Minister van de Plaatselijke Besturen en de Stad, P. FURLAN

Gemeentelijke Ouderenraden Referentiekader [1] Benaming.

Artikel 1122-35 van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie bekrachtigt de benaming "Ouderenraad". Voor de samenhang en de zichtbaarheid van het hele proces dient deze benaming gebruikt te worden om de "Ouderenraad" aan te duiden.

Doelstellingen.

De oprichting van een gemeentelijke Ouderenraad voldoet aan verschillende doestellingen van algemeen belang : 1. de behoeften van de ouderen in het beleid van de plaatselijke besturen opnemen;2. zorgen voor het behoud van de ouderen als volwaardige burgers in de verschillende domeinen van het maatschappelijk leven, met de anderen maar op hun eigen manier, volgens hun behoeften en middelen;3. regelmatige overleg- en dialoogmechanismen verstevigen of invoeren die de ouderen de mogelijkheid geven om via hun representatieve organisaties bij te dragen tot de planning, de uitvoering, de opvolging, de beoordeling van elke politieke en sociale actie die de gelijkheid en de inclusie beoogt. Mandaat.

De eerste opdracht van de Ouderenraad (CCCA) is de bespreking van de gemeentelijke belangen om aanbevelingen te doen zodat de gemeentelijke overheden een beleid kunnen voeren dat rekening houdt met de behoeften van de ouderen. Via hun vertegenwoordiging in de "CCCA" kunnen de ouderen hun "dagelijkse expertise" delen en adviezen geven over vraagstukken van gemeentelijk belang. Het college dat het advies krijgt, deelt mee welke gevolgen aan het advies zullen gegeven worden.

Dit sluit echter de mogelijkheid niet uit voor de "CCCA" om bijeenkomsten te organiseren die andere thema's bespreken dan de onderwerpen die op dit niveau worden geregeld (bijvoorbeeld, de gezondheid of de pensioenen).

De Ouderenraad moet de zorgen, behoeften en rechten van de ouderen die op het grondgebied van de gemeente verblijven, overmaken, duidelijk maken en in aanmerking laten nemen om hun levenskwaliteit te verbeteren en om een betere sociaal evenwicht tot stand te brengen. De besprekingen van de "CCCA" hebben betrekking op onderwerpen van gemeentelijk belang zoals veiligheid, mobiliteit, huisvesting,... enz.

De Ouderenraad kan met verschillende verantwoordelijkheden worden belast : - de bewustwording van de ouderen bevorderen t.o.v. de rol die ze moeten vervullen in de gemeente en telkens als het mogelijk is, hun deelname (DEELNAME) opwekken; - hen de mogelijkheid geven om hun mening en zorgen uit te drukken (UITDRUKKING-TRIBUNE); - de betrokken bevolking raadplegen alsook de verschillende groepen en instellingen om te bepalen welke de actualiteitsvragen zijn en deze vragen meedelen aan de gemeenteraad en het gemeentebestuur (RAADPLEGING); - de wensen, behoeften en rechten van de ouderen bekendmaken, hen informeren over de activiteiten, initiatieven en diensten die hen in het bijzonder aanbelangen (INFORMATIE); - de gemeenteraad begeleiden inzake de vraagstukken betreffende het praktisch beleid en de programma's van de gemeente die een effect hebben op het leven van de ouderen zowel op moreel als op materieel vlak, o.a. de vraagstukken die betrekking hebben op de effectieve integratie van de ouderen (ADVIES/INTEGRATIE); - de ouderen de gelegenheid geven om elkaar te ontmoeten in een mensvriendelijke en opbouwende geest (ONTMOETING); - zorgen voor relaties tussen personen uit verschillende generaties om een blijvende dialoog tussen deze personen op te bouwen (INTERGENERATIONELE DIALOOG); - de bevolking van de gemeente en de openbare sector gevoelig maken voor vraagstukken die een effect hebben op het leven van de ouderen (SENSIBILISERING); - elk initiatief dat bijdraagt tot de bevordering en de verdediging van het morele, sociale, economische en culturele welzijn van de ouderen voorleggen, aanmoedigen en steunen (BEVORDERING/VERDEDIGING); - de verspreiding coördineren, bij de ouderen en het publiek in het algemeen, van de gegevens in verband met de beslissingen van de "CCCA" en van de gemeente die hen aanbelangen (COMMUNICATIE); - een federaliserende rol vervullen tussen de activiteiten, initiatieven en verenigingen die als doel hebben om in te spelen op de specifieke verwachtingen van de ouderen en eventueel de aanzet geven tot innoverende activiteiten en projecten (CENTRALISATIE-ACTIE); - de efficiëntie van het beleid en van de praktijken van de gemeente beoordelen, vooral wat de ouderen betreft (BEOORDELING);

Deze verantwoordelijkheden worden bepaald in het huishoudelijk reglement en maken het voorwerp uit van een beoordeling na afloop van het mandaat van de "CCCA".

Organisatie.

Samenstelling.

Voor de oprichting van een "CCCA", wordt onder "oudere" de persoon van minstens vijfenvijftig jaar verstaan.

De grootte van een "CCCA" kan variëren in functie van de omvang van de gemeente.

De "CCCA" bestaat gemiddeld uit 10 tot 15 ouderen die als gewoon of plaatsvervangend lid zetelen, ten persoonlijke titel en/of als vertegenwoordiger van hun verschillende representatieve verenigingen (of afgevaardigden van de betrokken groeperingen) die actief zijn op het grondgebied van de gemeente volgens een evenwichtige verdeling. De grootte van de "CCCA" moet juist zijn om de goede afloop van de werkzaamheden te garanderen.

De samenstelling van de "CCCA" is gegrond op een evenwichtige vertegenwoordiging van de verschillende wijken van de gemeente.

Overeenkomstig artikel L1122-35 van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie legt de gemeenteraad de samenstelling van de "CCCA" vast in functie van zijn opdrachten en bepaalt, indien hij het wenst, de gevallen waarin de raadpleging van de "CCCA" verplicht is.

Maximum twee derde van de leden van de "CCCA" zijn van hetzelfde geslacht. Indien deze voorwaarde niet wordt nageleefd, worden de adviezen van de "CCCA" niet geldig uitgebracht.

De gemeenteraad kan op gemotiveerd verzoek van de "CCCA" (om functionele redenen of om redenen die te maken hebben met het specifiek karakter van de "CCCA"), afwijkingen toestaan wanneer het onmogelijk is om te voldoen aan de bovengenoemde voorwaarde. In dit geval legt de gemeenteraad de voorwaarden vast waaraan dit verzoek moet voldoen en bepaalt hij de procedure.

Indien geen enkele afwijking wordt toegestaan, heeft de "CCCA" drie maanden om aan deze voorwaarde te voldoen. Indien hij daar niet aan voldoet na afloop van deze termijn, kan de "CCCA" vanaf die datum geen enkel geldig advies meer uitbrengen.

De "CCCA" wordt vernieuwd na de installatie van de nieuwe gemeenteraad om de continuïteit van de activiteit te verzekeren.

De nieuwgekozen gemeenteraad belast het gemeentecollege ermee om een openbare oproep tot de kandidaten op te stellen. Het college gebruikt alle communicatiekanalen om deze oproep zo goed mogelijk te verspreiden onder het doelpubliek (website, mailing, aanplakking op strategische plaatsen, enz.). Het college stelt aan de gemeenteraad een lijst met kandidaten voor die de criteria in acht neemt die van te voren bepaald worden in het kader van de procedure van oproep tot de kandidaten. Desgevallend zal het college zijn keuzes motiveren.

De gemeenteraad wijst de gewone leden en de plaatsvervangende leden aan.

Om de continuïteit van de werkzaamheden te garanderen, wordt het gewoon lid door het plaatsvervangend lid vervangen in geval van langdurige afwezigheid. Hij vervangt het ontslagnemend gewoon lid rechtstreeks zonder te moeten verschijnen voor de gemeenteraad.

Bovendien zetelen de volgende personen in de "CCCA" als contactpersonen, verbindingsagent of adviseur : - een vertegenwoordiger(ster) van het gemeentebestuur (niet stemgerechtigd); - de niet stemgerechtigde contactpersonen van de volgende diensten zullen ook uitgenodigd worden om zo nodig de vergaderingen van de "CCCA" bij te wonen : administratie, diensten voor gezinshulp die actief zijn op het grondgebied van de gemeente, huisvestingsinstellingen voor bejaarde personen, verzorgingsinstellingen, vervoerdiensten, diensten en openbare werken, of en andere gemeentelijke dienst of intercommunale die door de "CCCA" als relevant worden geacht.

Het selectieproces van de leden van de "CCCA" moet overeenstemmen met het goedgekeurde benoemingsbeleid.

De "CCCA" kiest onder zijn leden een voorzitter.

Werking.

Een huishoudelijk reglement wordt door de juist geïnstalleerde "CCCA" aangenomen.

De "CCCA" komt minstens vier keer per jaar bijeen.

Hij kan thematische commissies vormen en deskundigen uitnodigen op deze commissies. De commissies kunnen onder hun leden een verslaggever aanwijzen.

De "CCCA" brengt de gemeenteraad regelmatig op de hoogte van zijn werkzaamheden en legt een evaluatierapport voor aan het einde van de gemeentelijke legislatuur. De "CCCA" kan jaarlijkse activiteitenverslagen opstellen en ze meedelen aan de gemeenteraad.

De relaties met de gemeentelijke overheden.

De voorzitter van de "CCCA" zorgt voor de relaties met de gemeentelijk overheden.

De gemeenteraad bepaalt, indien hij het wenst, de gevallen waarin de raadpleging van een "CCCA" verplicht is.

Het gemeentecollege informeert de "CCCA" over het gevolg dat het college zal geven aan de uitgebrachte adviezen.

Het gemeentecollege wijst binnen de administratie een verbindingsagent aan die belast is met de relaties met de "CCCA".

De "CCCA" ressorteert onder een lid van het gemeentecollege en moet verantwoording afleggen aan de gemeenteraad via zijn voorzitter.

In het jaar waarin de gemeenteraad hernieuwd wordt, legt het gemeentecollege de gemeenteraad een evaluatieverslag voor.

De gemeenteraad stelt de "CCCA" de nodige middelen ter beschikking dat hij nodig heeft voor het volbrengen van zijn opdracht.

Het gemeentecollege sluit een verzekeringscontract dat de leden en deskundigen van de raad vergoedt voor de lichamelijke schade veroorzaakt door een ongeval gebeurt tijdens een vergadering van de raad of op de heen- en terugweg, in het kader van de opdracht van deze raad. [1] Deze omzendbrief vervangt de omzendbrief van 23 juli 2006 betreffende de werking van de "CCCA".