Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van 24/11/2022
← Terug naar "Omzendbrief GPI 100 betreffende het gebruik van geweld tegen leden van de Geïntegreerde Politie "
Omzendbrief GPI 100 betreffende het gebruik van geweld tegen leden van de Geïntegreerde Politie Omzendbrief GPI 100 betreffende het gebruik van geweld tegen leden van de Geïntegreerde Politie
FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN FEDERALE OVERHEIDSDIENST FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN FEDERALE OVERHEIDSDIENST
JUSTITIE JUSTITIE
24 NOVEMBER 2022. - Omzendbrief GPI 100 betreffende het gebruik van 24 NOVEMBER 2022. - Omzendbrief GPI 100 betreffende het gebruik van
geweld tegen leden van de Geïntegreerde Politie geweld tegen leden van de Geïntegreerde Politie
Aan de Dames en Heren Provinciegouverneurs, Aan de Dames en Heren Provinciegouverneurs,
Aan Mevrouw de Hoge Ambtenaar belast met de uitoefening van Aan Mevrouw de Hoge Ambtenaar belast met de uitoefening van
bevoegdheden van de Brusselse Agglomeratie, bevoegdheden van de Brusselse Agglomeratie,
Aan de Dames en Heren Burgemeesters, Aan de Dames en Heren Burgemeesters,
Aan de Dames en Heren Voorzitters van de Politiecolleges, Aan de Dames en Heren Voorzitters van de Politiecolleges,
Aan de Dames en Heren Korpschefs van de Lokale Politie, Aan de Dames en Heren Korpschefs van de Lokale Politie,
Aan de Heer Commissaris-generaal van de Federale Politie, Aan de Heer Commissaris-generaal van de Federale Politie,
Aan de Heer Inspecteur-generaal van de Algemene inspectie van de Aan de Heer Inspecteur-generaal van de Algemene inspectie van de
Federale Politie en de Lokale Politie, Federale Politie en de Lokale Politie,
Ter informatie: Ter informatie:
Aan de Heer Directeur-generaal van de Algemene Directie Veiligheid en Aan de Heer Directeur-generaal van de Algemene Directie Veiligheid en
Preventie, Preventie,
Aan de Heer Voorzitter van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, Aan de Heer Voorzitter van de Vaste Commissie van de Lokale Politie,
Aan de Heer Voorzitter van het College van procureurs-generaal, Aan de Heer Voorzitter van het College van procureurs-generaal,
Aan Mevrouw de Voorzitster van het Comité P, Aan Mevrouw de Voorzitster van het Comité P,
Aan de Heer Voorzitter van het Controleorgaan op de politionele Aan de Heer Voorzitter van het Controleorgaan op de politionele
informatie, informatie,
Mevrouw, Mijnheer de Gouverneur, Mevrouw, Mijnheer de Gouverneur,
Mevrouw de Hoge Ambtenaar, Mevrouw de Hoge Ambtenaar,
Mevrouw, Mijnheer de Burgemeester, Mevrouw, Mijnheer de Burgemeester,
Mevrouw, Mijnheer de Voorzitter, Mevrouw, Mijnheer de Voorzitter,
Mevrouw, Mijnheer de Korpschef, Mevrouw, Mijnheer de Korpschef,
Mijnheer de Commissaris-generaal, Mijnheer de Commissaris-generaal,
Mijnheer de Inspecteur-generaal, Mijnheer de Inspecteur-generaal,
Dames, Heren, Dames, Heren,
Context Context
Geweldsincidenten tegen politiemensen vereisen een bijzondere aandacht Geweldsincidenten tegen politiemensen vereisen een bijzondere aandacht
van zowel de politie zelf, de beleidsverantwoordelijken, de syndicale van zowel de politie zelf, de beleidsverantwoordelijken, de syndicale
organisaties, de media en de burgers. organisaties, de media en de burgers.
Deze feiten van geweld vinden te vaak plaats. Het is dan ook van het Deze feiten van geweld vinden te vaak plaats. Het is dan ook van het
grootste belang dat eenieder in onze maatschappij haar of zijn grootste belang dat eenieder in onze maatschappij haar of zijn
verantwoordelijkheid neemt om het geweld een halt toe te roepen. Deze verantwoordelijkheid neemt om het geweld een halt toe te roepen. Deze
feiten kunnen niet getolereerd worden en de daders van dergelijke feiten kunnen niet getolereerd worden en de daders van dergelijke
feiten moeten vervolgd en gestraft worden. Tegelijkertijd neemt de feiten moeten vervolgd en gestraft worden. Tegelijkertijd neemt de
politieorganisatie de nodige maatregelen om dit geweld te vermijden en politieorganisatie de nodige maatregelen om dit geweld te vermijden en
de slachtoffers zo goed mogelijk op te vangen en te begeleiden. de slachtoffers zo goed mogelijk op te vangen en te begeleiden.
Met deze omzendbrief maken we werk van een integraal beleid en aanpak Met deze omzendbrief maken we werk van een integraal beleid en aanpak
van het geweld tegen politiemensen. van het geweld tegen politiemensen.
Deze omzendbrief heeft concreet als doelstelling: Deze omzendbrief heeft concreet als doelstelling:
* De ontwikkeling van een beleid inzake de uitvoering van politiewerk * De ontwikkeling van een beleid inzake de uitvoering van politiewerk
waarbij alles in het werk wordt gesteld om geweld tegen politiemensen waarbij alles in het werk wordt gesteld om geweld tegen politiemensen
te voorkomen; te voorkomen;
* Dat iedere politiemedewerker op uniforme en gelijke wijze wordt * Dat iedere politiemedewerker op uniforme en gelijke wijze wordt
ondersteund, passende zorg en opvolging aangeboden krijgt en naar ondersteund, passende zorg en opvolging aangeboden krijgt en naar
behoren wordt begeleid; behoren wordt begeleid;
* Nogmaals te bevestigen dat geweld tegen politiemensen nooit * Nogmaals te bevestigen dat geweld tegen politiemensen nooit
getolereerd kan worden en er altijd een passend gevolg aan moet worden getolereerd kan worden en er altijd een passend gevolg aan moet worden
gegeven; gegeven;
* Dat geweld tegen politiemensen altijd moet worden gemeld en * Dat geweld tegen politiemensen altijd moet worden gemeld en
geregistreerd; geregistreerd;
* Dat de materiële en morele schade maximaal wordt vergoed * Dat de materiële en morele schade maximaal wordt vergoed
overeenkomstig de artikelen 52 en 53 van de wet op het politieambt overeenkomstig de artikelen 52 en 53 van de wet op het politieambt
(WPA); (WPA);
* Dat de schade daarna zoveel als mogelijk kan worden verhaald op de * Dat de schade daarna zoveel als mogelijk kan worden verhaald op de
aansprakelijke derde, eventueel door de overheid. aansprakelijke derde, eventueel door de overheid.
De aanpak van geweld tegen politiemensen berust op verschillende De aanpak van geweld tegen politiemensen berust op verschillende
pijlers: de preventie, de begeleiding van de personeelsleden en hun pijlers: de preventie, de begeleiding van de personeelsleden en hun
familie, het strafrechtelijke en burgerrechtelijke aspect en de familie, het strafrechtelijke en burgerrechtelijke aspect en de
administratieve procedures die opgestart kunnen worden. administratieve procedures die opgestart kunnen worden.
De preventie betreft een eerste belangrijke pijler. Een essentiële rol De preventie betreft een eerste belangrijke pijler. Een essentiële rol
is hierbij weggelegd voor risicoanalyses, een kwaliteitsvolle is hierbij weggelegd voor risicoanalyses, een kwaliteitsvolle
opleiding en training en een doeltreffende (beschermings)uitrusting om opleiding en training en een doeltreffende (beschermings)uitrusting om
de gevolgen van geweld tegen politiemensen te vermijden. de gevolgen van geweld tegen politiemensen te vermijden.
De registratie en melding van de feiten, de monitoring van de gegevens De registratie en melding van de feiten, de monitoring van de gegevens
en de mededeling ervan aan de verschillende belanghebbende partijen en de mededeling ervan aan de verschillende belanghebbende partijen
maken ook deel uit van de preventie aangezien dit toelaat om de maken ook deel uit van de preventie aangezien dit toelaat om de
genomen preventiemaatregelen bij te sturen. genomen preventiemaatregelen bij te sturen.
Een adequate en menselijke begeleiding van elke politiemedewerker Een adequate en menselijke begeleiding van elke politiemedewerker
betreft een tweede belangrijke pijler. Slachtoffers van geweld moeten betreft een tweede belangrijke pijler. Slachtoffers van geweld moeten
kunnen rekenen op psychologische begeleiding en moeten vervolgens de kunnen rekenen op psychologische begeleiding en moeten vervolgens de
nodige ondersteuning krijgen om wegwijs te geraken in de nodige ondersteuning krijgen om wegwijs te geraken in de
administratieve, strafrechtelijke/burgerrechtelijke en de financiële administratieve, strafrechtelijke/burgerrechtelijke en de financiële
procedures die in bijlage 5 bij deze omzendbrief worden beschreven en procedures die in bijlage 5 bij deze omzendbrief worden beschreven en
om hun rechten te doen gelden. Het is evenzeer van belang dat partners om hun rechten te doen gelden. Het is evenzeer van belang dat partners
en familieleden van slachtoffers door de politieorganisatie geholpen en familieleden van slachtoffers door de politieorganisatie geholpen
worden bij de afhandeling van feiten van geweld. worden bij de afhandeling van feiten van geweld.
Een kwaliteitsvolle begeleiding is nodig op verschillende vlakken Een kwaliteitsvolle begeleiding is nodig op verschillende vlakken
waaronder de registratie en melding van feiten van geweld, preventie, waaronder de registratie en melding van feiten van geweld, preventie,
de psychosociale hulp, de strafrechtelijke procedure met de psychosociale hulp, de strafrechtelijke procedure met
klachtneerlegging en burgerlijke partijstelling, de procedure klachtneerlegging en burgerlijke partijstelling, de procedure
arbeidsongeval met erkenning en terugbetaling van kosten, de arbeidsongeval met erkenning en terugbetaling van kosten, de
juridische en financiële bijstand, de begeleiding van de familie bij juridische en financiële bijstand, de begeleiding van de familie bij
de afwikkeling van het dossier en, in overleg met het personeelslid, de afwikkeling van het dossier en, in overleg met het personeelslid,
de re-integratie met mogelijkheid tot herplaatsing na een langdurige de re-integratie met mogelijkheid tot herplaatsing na een langdurige
afwezigheid. afwezigheid.
De commissaris-generaal, de directeurs-generaal bij de Federale De commissaris-generaal, de directeurs-generaal bij de Federale
Politie en de korpschefs van de zones van de Lokale Politie, hierna de Politie en de korpschefs van de zones van de Lokale Politie, hierna de
leidinggevenden genoemd, hebben een cruciale rol. We verwachten van leidinggevenden genoemd, hebben een cruciale rol. We verwachten van
hen dat zij de nodige maatregelen nemen opdat bij elk geweldsfeit hen dat zij de nodige maatregelen nemen opdat bij elk geweldsfeit
tegen een politiemedewerker rekening wordt gehouden met alle tegen een politiemedewerker rekening wordt gehouden met alle
verschillende aspecten die deze omzendbrief belicht. We verwachten van verschillende aspecten die deze omzendbrief belicht. We verwachten van
hen dat zij personeelsleden die geconfronteerd werden met geweld hen dat zij personeelsleden die geconfronteerd werden met geweld
ondersteunen om de soms complexe dossiers tot een goed einde te ondersteunen om de soms complexe dossiers tot een goed einde te
brengen. Hoe beter de personeelsleden begeleid worden, des te groter brengen. Hoe beter de personeelsleden begeleid worden, des te groter
de kans dat zij, voor zover mogelijk, in de beste omstandigheden het de kans dat zij, voor zover mogelijk, in de beste omstandigheden het
werk kunnen hervatten. Hiervoor moedigen wij de politiezones aan om werk kunnen hervatten. Hiervoor moedigen wij de politiezones aan om
een afdoende verzekering af te sluiten om bijvoorbeeld de mogelijke een afdoende verzekering af te sluiten om bijvoorbeeld de mogelijke
insolvabiliteit van de dader of de kosten die niet worden gedekt in insolvabiliteit van de dader of de kosten die niet worden gedekt in
het kader van de arbeidsongevallenprocedure te dekken. het kader van de arbeidsongevallenprocedure te dekken.
Uitgebreide toelichting bij de verschillende procedures staat ter Uitgebreide toelichting bij de verschillende procedures staat ter
beschikking van alle leden van de Geïntegreerde Politie op een interne beschikking van alle leden van de Geïntegreerde Politie op een interne
website "Geweld tegen personeelsleden van de politie" op Wikipol. website "Geweld tegen personeelsleden van de politie" op Wikipol.
I. Definitie en toepassingsgebied I. Definitie en toepassingsgebied
Onder geweld wordt verstaan: een situatie die voor de leden van de Onder geweld wordt verstaan: een situatie die voor de leden van de
Geïntegreerde Politie schadelijke gevolgen veroorzaakt, psychisch of Geïntegreerde Politie schadelijke gevolgen veroorzaakt, psychisch of
fysiek, of voor hun goederen. Eén enkel voorval volstaat om als geweld fysiek, of voor hun goederen. Eén enkel voorval volstaat om als geweld
te worden beschouwd. Deze omzendbrief heeft enkel betrekking op te worden beschouwd. Deze omzendbrief heeft enkel betrekking op
gewelddaden die door een derde worden gepleegd en verband houden met gewelddaden die door een derde worden gepleegd en verband houden met
de uitoefening van de functie binnen de Geïntegreerde Politie. Het de uitoefening van de functie binnen de Geïntegreerde Politie. Het
gaat om agressie tijdens de uitoefening van de functie of omdat men gaat om agressie tijdens de uitoefening van de functie of omdat men
lid is van de Geïntegreerde Politie. lid is van de Geïntegreerde Politie.
Deze omzendbrief is van toepassing op alle leden van de Geïntegreerde Deze omzendbrief is van toepassing op alle leden van de Geïntegreerde
Politie en gaat over alle vormen van geweld die het overlijden van het Politie en gaat over alle vormen van geweld die het overlijden van het
slachtoffer niet tot gevolg hebben. slachtoffer niet tot gevolg hebben.
Om een kwaliteitsvolle opvang te bevorderen en het personeelslid dat Om een kwaliteitsvolle opvang te bevorderen en het personeelslid dat
het slachtoffer is van geweld daadwerkelijk steun te bieden, worden de het slachtoffer is van geweld daadwerkelijk steun te bieden, worden de
uren die besteed worden aan de geïnstitutionaliseerde uren die besteed worden aan de geïnstitutionaliseerde
begeleidingszorgen met betrekking tot de professionele risico's (1), begeleidingszorgen met betrekking tot de professionele risico's (1),
aan de raadplegingen in het kader van de wet van 4 augustus 1996 aan de raadplegingen in het kader van de wet van 4 augustus 1996
inzake het welzijn op het werk (2) (welzijnswet), aan de burgerlijke inzake het welzijn op het werk (2) (welzijnswet), aan de burgerlijke
partijstelling (3) en aan de prestaties in het kader van de partijstelling (3) en aan de prestaties in het kader van de
rechtshulp, in aanmerking genomen voor de berekening van de rechtshulp, in aanmerking genomen voor de berekening van de
dienstprestaties voor de werkelijke duur. dienstprestaties voor de werkelijke duur.
Bovendien mag het personeelslid de tijd meetellen die het heeft Bovendien mag het personeelslid de tijd meetellen die het heeft
besteed aan de voorbereiding van zijn verdediging (werkelijke uren), besteed aan de voorbereiding van zijn verdediging (werkelijke uren),
met inbegrip van de tijd die het heeft besteed aan overleg met zijn met inbegrip van de tijd die het heeft besteed aan overleg met zijn
advocaat. De in dit verband aangerekende uren moeten redelijk zijn en advocaat. De in dit verband aangerekende uren moeten redelijk zijn en
in verhouding staan tot de omvang van het betrokken dossier. in verhouding staan tot de omvang van het betrokken dossier.
De leidinggevenden zorgen er bovendien voor dat de rechten en het De leidinggevenden zorgen er bovendien voor dat de rechten en het
welzijn van politiemensen die het slachtoffer zijn van geweld, welzijn van politiemensen die het slachtoffer zijn van geweld,
gewaarborgd worden. gewaarborgd worden.
II. Preventie II. Preventie
1. Goede registratie 1. Goede registratie
Een doeltreffende preventie en aanpak van geweld tegen politiemensen Een doeltreffende preventie en aanpak van geweld tegen politiemensen
steunt op een correcte beeldvorming van het fenomeen. Registratie is steunt op een correcte beeldvorming van het fenomeen. Registratie is
hiervoor van het grootste belang. hiervoor van het grootste belang.
De leidinggevenden dienen hun personeelsleden daarom op te leggen om De leidinggevenden dienen hun personeelsleden daarom op te leggen om
alle feiten van geweld tegen politiemensen correct te registreren in alle feiten van geweld tegen politiemensen correct te registreren in
de programma's die daarvoor voorzien zijn. Deze feiten moeten tevens de programma's die daarvoor voorzien zijn. Deze feiten moeten tevens
vastgelegd worden in processen-verbaal met duidelijke vermelding van vastgelegd worden in processen-verbaal met duidelijke vermelding van
gewelddaden tegen een politiemedewerker. Er moet een gewelddaden tegen een politiemedewerker. Er moet een
kwaliteitscontrole van de in dit verband opgestelde pv's worden kwaliteitscontrole van de in dit verband opgestelde pv's worden
ingevoerd om ervoor te zorgen dat de informatie concreet, correct en ingevoerd om ervoor te zorgen dat de informatie concreet, correct en
volledig is. volledig is.
En dit naast de specifieke meldingsverplichting zoals voorzien in de En dit naast de specifieke meldingsverplichting zoals voorzien in de
GPI 62 van 14 februari 2008 betreffende de bewapening van de GPI 62 van 14 februari 2008 betreffende de bewapening van de
Geïntegreerde Politie, gestructureerd op twee niveaus, met het daarin Geïntegreerde Politie, gestructureerd op twee niveaus, met het daarin
gemaakte onderscheid naar finaliteit van de melding. gemaakte onderscheid naar finaliteit van de melding.
Personeelsleden die het slachtoffer zijn van gewelddaden hebben ook de Personeelsleden die het slachtoffer zijn van gewelddaden hebben ook de
mogelijkheid om hun werkgever anoniem te informeren over de feiten mogelijkheid om hun werkgever anoniem te informeren over de feiten
waarvan ze het slachtoffer zijn via het register van feiten van waarvan ze het slachtoffer zijn via het register van feiten van
derden. Deze registratie stelt de werkgever in staat om de meest derden. Deze registratie stelt de werkgever in staat om de meest
geschikte preventiemaatregelen te nemen om feiten van geweld te geschikte preventiemaatregelen te nemen om feiten van geweld te
beperken. beperken.
Via de tool MISI wordt een algemeen beeld en een monitoring van het Via de tool MISI wordt een algemeen beeld en een monitoring van het
fenomeen tot stand gebracht. MISI is een registratietool, geïntegreerd fenomeen tot stand gebracht. MISI is een registratietool, geïntegreerd
in ISLP en FEEDIS, waarmee geweld tegen politiemensen snel en in ISLP en FEEDIS, waarmee geweld tegen politiemensen snel en
gemakkelijk kan worden geregistreerd. Een regelmatige evaluatie van gemakkelijk kan worden geregistreerd. Een regelmatige evaluatie van
dit algemeen beeld laat toe om de aanpak van geweld, indien nodig, bij dit algemeen beeld laat toe om de aanpak van geweld, indien nodig, bij
te sturen. te sturen.
Het is ook belangrijk dat de gemonitorde cijfers duidelijk en Het is ook belangrijk dat de gemonitorde cijfers duidelijk en
structureel worden meegedeeld aan de verschillende overheden, zodat structureel worden meegedeeld aan de verschillende overheden, zodat
zij op de hoogte blijven van het algemeen beeld en de ontwikkeling van zij op de hoogte blijven van het algemeen beeld en de ontwikkeling van
de situatie. Aan de representatieve vakorganisaties moet op eenzelfde de situatie. Aan de representatieve vakorganisaties moet op eenzelfde
wijze worden voorzien in een structurele mededeling van de gemonitorde wijze worden voorzien in een structurele mededeling van de gemonitorde
cijfers en van de voorgenomen maatregelen. Om een uniforme aanpak en cijfers en van de voorgenomen maatregelen. Om een uniforme aanpak en
opvolging te garanderen, zal deze mededeling plaatsvinden in het kader opvolging te garanderen, zal deze mededeling plaatsvinden in het kader
van het Hoog Overlegcomité van de politiediensten. van het Hoog Overlegcomité van de politiediensten.
2. Preventiemaatregelen 2. Preventiemaatregelen
Preventie is één van de belangrijkste pijlers van onze integrale Preventie is één van de belangrijkste pijlers van onze integrale
aanpak van feiten van geweld tegen politiemensen. De risicoanalyses en aanpak van feiten van geweld tegen politiemensen. De risicoanalyses en
een kwaliteitsvolle opleiding en training vormen daarbij de een kwaliteitsvolle opleiding en training vormen daarbij de
fundamenten, evenals een adequate (beschermings)uitrusting. Hoe beter fundamenten, evenals een adequate (beschermings)uitrusting. Hoe beter
de personeelsleden geïnformeerd, voorbereid en opgeleid zijn, hoe de personeelsleden geïnformeerd, voorbereid en opgeleid zijn, hoe
beter zij in staat zullen zijn om mogelijke incidenten te voorzien en beter zij in staat zullen zijn om mogelijke incidenten te voorzien en
te voorkomen. te voorkomen.
Tegelijkertijd moet de nadruk worden gelegd op de invoering van een Tegelijkertijd moet de nadruk worden gelegd op de invoering van een
proactieve screening van media en sociale media en op de gepaste proactieve screening van media en sociale media en op de gepaste
afhandeling van `valse' klachten die als geweld tegen politiemensen afhandeling van `valse' klachten die als geweld tegen politiemensen
kunnen worden beschouwd, onverminderd de naleving van de voorwaarden kunnen worden beschouwd, onverminderd de naleving van de voorwaarden
van artikel 52 van de WPA met betrekking tot louter morele schade. van artikel 52 van de WPA met betrekking tot louter morele schade.
De werkgever (4) is verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn De werkgever (4) is verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn
van zijn werknemers en de politie zorgt hier voor continuïteit. In dat van zijn werknemers en de politie zorgt hier voor continuïteit. In dat
verband stellen de leidinggevenden alles in het werk opdat alle verband stellen de leidinggevenden alles in het werk opdat alle
personeelsleden de nodige opleidingen en trainingen volgen zodat zij personeelsleden de nodige opleidingen en trainingen volgen zodat zij
de nodige interventietechnieken en -tactieken aangeleerd hebben om zo de nodige interventietechnieken en -tactieken aangeleerd hebben om zo
goed mogelijk en professioneel om te gaan met feiten van geweld of goed mogelijk en professioneel om te gaan met feiten van geweld of
moeilijke situaties. Dit staat reeds vermeld in meerdere omzendbrieven moeilijke situaties. Dit staat reeds vermeld in meerdere omzendbrieven
waaronder de GPI 48 van 17 maart 2006 betreffende de opleiding en waaronder de GPI 48 van 17 maart 2006 betreffende de opleiding en
training in geweldbeheersing voor de personeelsleden van het training in geweldbeheersing voor de personeelsleden van het
operationeel kader van de politiediensten en de GPI 62 van 14 februari operationeel kader van de politiediensten en de GPI 62 van 14 februari
2008 betreffende de bewapening van de geïntegreerde politie, 2008 betreffende de bewapening van de geïntegreerde politie,
gestructureerd op twee niveaus. gestructureerd op twee niveaus.
Om gewelddaden tegen politiemensen te voorkomen, zal bovendien Om gewelddaden tegen politiemensen te voorkomen, zal bovendien
bijzondere aandacht worden besteed aan communicatietechnieken van bijzondere aandacht worden besteed aan communicatietechnieken van
de-escalatie die het escaleren van conflicten kunnen voorkomen of de-escalatie die het escaleren van conflicten kunnen voorkomen of
oplossen, in het bijzonder met oog het op bepaalde maatschappelijke oplossen, in het bijzonder met oog het op bepaalde maatschappelijke
doelgroepen zoals jongeren. Het aanleren van die technieken zal worden doelgroepen zoals jongeren. Het aanleren van die technieken zal worden
geïntegreerd in de verschillende basisopleidingen of opleidingen geïntegreerd in de verschillende basisopleidingen of opleidingen
geweldbeheersing. Deze concepten zullen ook worden opgenomen in de geweldbeheersing. Deze concepten zullen ook worden opgenomen in de
verschillende handboeken met interventietechnieken en -tactieken. verschillende handboeken met interventietechnieken en -tactieken.
Er zal rekening worden gehouden met de feedback van de personeelsleden Er zal rekening worden gehouden met de feedback van de personeelsleden
over de kwaliteit van de verstrekte opleidingen om de relevantie ervan over de kwaliteit van de verstrekte opleidingen om de relevantie ervan
te verbeteren. te verbeteren.
De leidinggevenden nemen ook de nodige maatregelen opdat de De leidinggevenden nemen ook de nodige maatregelen opdat de
noodzakelijke beschermingsuitrusting ter beschikking staat en opdat de noodzakelijke beschermingsuitrusting ter beschikking staat en opdat de
passende opleidingen en opfrissingscursussen gevolgd kunnen worden. passende opleidingen en opfrissingscursussen gevolgd kunnen worden.
Wat preventie betreft, bekijken we verder welke technologische Wat preventie betreft, bekijken we verder welke technologische
hulpmiddelen en (beschermings)uitrusting, zoals bijvoorbeeld bodycams hulpmiddelen en (beschermings)uitrusting, zoals bijvoorbeeld bodycams
en stroomstootwapens, kunnen bijdragen aan een doeltreffende en stroomstootwapens, kunnen bijdragen aan een doeltreffende
bescherming van de politiemensen op het terrein. Gewelddaden tegen bescherming van de politiemensen op het terrein. Gewelddaden tegen
politiemensen filmen met een bodycam bijvoorbeeld, kan een ontradend politiemensen filmen met een bodycam bijvoorbeeld, kan een ontradend
effect hebben. Tegelijkertijd zijn deze beelden van belang voor de effect hebben. Tegelijkertijd zijn deze beelden van belang voor de
strafrechtelijke procedure. strafrechtelijke procedure.
Leidinggevenden moeten bij elke opdracht rekening houden met de Leidinggevenden moeten bij elke opdracht rekening houden met de
mogelijkheid dat geweld wordt gepleegd tegen hun personeelsleden. Zij mogelijkheid dat geweld wordt gepleegd tegen hun personeelsleden. Zij
zullen dit opnemen in de operationele risicoanalyses en hun zullen dit opnemen in de operationele risicoanalyses en hun
personeelsleden voldoende inlichten omtrent de bestaande risico's, de personeelsleden voldoende inlichten omtrent de bestaande risico's, de
eventuele preventiemaatregelen die eruit voorvloeien en omtrent de eventuele preventiemaatregelen die eruit voorvloeien en omtrent de
technieken om zo veel als mogelijk de gevolgen van geweld te technieken om zo veel als mogelijk de gevolgen van geweld te
vermijden. Het beschermen van de identiteit van de personeelsleden is vermijden. Het beschermen van de identiteit van de personeelsleden is
één van de technieken die kan aangewend worden om wraakacties door één van de technieken die kan aangewend worden om wraakacties door
mensen die gearresteerd werden, te vermijden. mensen die gearresteerd werden, te vermijden.
Het basisprincipe is dat alle leden van het operationeel kader steeds Het basisprincipe is dat alle leden van het operationeel kader steeds
moeten kunnen geïdentificeerd worden als zij in functie zijn. Artikel moeten kunnen geïdentificeerd worden als zij in functie zijn. Artikel
41 van de WPA verleent echter de mogelijkheid aan de korpschef, de 41 van de WPA verleent echter de mogelijkheid aan de korpschef, de
commissaris-generaal, de directeur-generaal of zijn afgevaardigde om commissaris-generaal, de directeur-generaal of zijn afgevaardigde om
bij bepaalde interventies te beslissen het naamplaatje te vervangen bij bepaalde interventies te beslissen het naamplaatje te vervangen
door het interventienummer (5). Elke werkgever bepaalt in hoeverre door het interventienummer (5). Elke werkgever bepaalt in hoeverre
deze mogelijkheid kan toegepast worden, rekening houdend met de deze mogelijkheid kan toegepast worden, rekening houdend met de
situatie op het terrein. situatie op het terrein.
Ter ondersteuning hiervan werd daarenboven bepaald dat, onverminderd Ter ondersteuning hiervan werd daarenboven bepaald dat, onverminderd
artikel 47bis, § 1, 3) van het Wetboek van Strafvordering, de naam of artikel 47bis, § 1, 3) van het Wetboek van Strafvordering, de naam of
namen van de leden van het operationeel kader niet vermeld zullen namen van de leden van het operationeel kader niet vermeld zullen
staan in de in dit kader opgestelde aanvankelijke processen-verbaal of staan in de in dit kader opgestelde aanvankelijke processen-verbaal of
ieder ander document in het kader van een gerechtelijke procedure. ieder ander document in het kader van een gerechtelijke procedure.
Bijzondere aandacht dient uit te gaan naar de bijlagen van het Bijzondere aandacht dient uit te gaan naar de bijlagen van het
dossier. dossier.
III. De begeleiding van politiemensen die het slachtoffer zijn van III. De begeleiding van politiemensen die het slachtoffer zijn van
geweld geweld
1. Psychosociale bijstand en opvang van het slachtoffer en de 1. Psychosociale bijstand en opvang van het slachtoffer en de
familieleden (bijlage 1) familieleden (bijlage 1)
Bij een geval van agressie is de werkgever verantwoordelijk voor de Bij een geval van agressie is de werkgever verantwoordelijk voor de
psychosociale opvang van het getroffen personeelslid. De psychosociale psychosociale opvang van het getroffen personeelslid. De psychosociale
opvang moet daarbij op maat zijn van het personeelslid en van haar of opvang moet daarbij op maat zijn van het personeelslid en van haar of
zijn familieleden. Wij wijzen op de cruciale rol van de leidinggevende zijn familieleden. Wij wijzen op de cruciale rol van de leidinggevende
die verantwoordelijk is voor de eerste opvang van het slachtoffer. Het die verantwoordelijk is voor de eerste opvang van het slachtoffer. Het
personeelslid dat het slachtoffer is van geweld moet eerst en vooral personeelslid dat het slachtoffer is van geweld moet eerst en vooral
als slachtoffer worden beschouwd. Er moet eerst gezorgd worden voor als slachtoffer worden beschouwd. Er moet eerst gezorgd worden voor
psychosociale opvang, wat voorrang heeft op alle andere aspecten psychosociale opvang, wat voorrang heeft op alle andere aspecten
(verhoor, ...). De leidinggevenden waken erover dat de rechten en het (verhoor, ...). De leidinggevenden waken erover dat de rechten en het
welzijn van de personeelsleden gewaarborgd zijn. welzijn van de personeelsleden gewaarborgd zijn.
In geval van een schietincident of gebruik van dwangmiddelen moeten de In geval van een schietincident of gebruik van dwangmiddelen moeten de
hierboven beschreven rechten van de personeelsleden tevens worden hierboven beschreven rechten van de personeelsleden tevens worden
gewaarborgd. gewaarborgd.
Artikel 32quinquies van de welzijnswet bepaalt dat de werkgever erover Artikel 32quinquies van de welzijnswet bepaalt dat de werkgever erover
moet waken dat werknemers die het slachtoffer zijn van een daad van moet waken dat werknemers die het slachtoffer zijn van een daad van
geweld, gepleegd door een derde, een passende psychologische geweld, gepleegd door een derde, een passende psychologische
ondersteuning krijgen van gespecialiseerde diensten of instellingen. ondersteuning krijgen van gespecialiseerde diensten of instellingen.
De werkgever draagt hiervan de kosten, onverminderd de toepassing van De werkgever draagt hiervan de kosten, onverminderd de toepassing van
andere wettelijke bepalingen. Hij zorgt ervoor dat de personeelsleden andere wettelijke bepalingen. Hij zorgt ervoor dat de personeelsleden
zich daadwerkelijk kunnen wenden tot gespecialiseerde en adequate zich daadwerkelijk kunnen wenden tot gespecialiseerde en adequate
diensten en instellingen. Indien nodig, organiseert hij diensten en instellingen. Indien nodig, organiseert hij
samenwerkingsverbanden met externe partners. Hij zorgt er ook voor dat samenwerkingsverbanden met externe partners. Hij zorgt er ook voor dat
de externe herverzekeringcontracten de nodige dekking bieden, ook voor de externe herverzekeringcontracten de nodige dekking bieden, ook voor
uitgebreidere psychosociale bijstand. De afgesloten externe uitgebreidere psychosociale bijstand. De afgesloten externe
herverzekeringscontracten worden voorgelegd aan het bevoegde herverzekeringscontracten worden voorgelegd aan het bevoegde
overlegcomité. overlegcomité.
Duidelijke procedures in dit verband worden aan alle personeelsleden Duidelijke procedures in dit verband worden aan alle personeelsleden
gecommuniceerd. gecommuniceerd.
Om in dit domein ondersteuning te kunnen bieden, vindt u in de bijlage Om in dit domein ondersteuning te kunnen bieden, vindt u in de bijlage
1 een niet-limitatieve lijst van personen, stressteams, 1 een niet-limitatieve lijst van personen, stressteams,
maatschappelijke cellen, verantwoordelijken voor politionele maatschappelijke cellen, verantwoordelijken voor politionele
slachtofferbejegening, enz. slachtofferbejegening, enz.
2. Contactpersonen "feiten van geweld" 2. Contactpersonen "feiten van geweld"
Een goede begeleiding en ondersteuning van personeelsleden die Een goede begeleiding en ondersteuning van personeelsleden die
slachtoffer werden van een geweldsincident, draagt ertoe bij dat de slachtoffer werden van een geweldsincident, draagt ertoe bij dat de
impact op psychosociaal, administratief en financieel vlak relatief impact op psychosociaal, administratief en financieel vlak relatief
beperkt kan blijven. De eindverantwoordelijkheid van deze begeleiding beperkt kan blijven. De eindverantwoordelijkheid van deze begeleiding
ligt bij de werkgever. ligt bij de werkgever.
Daartoe stellen de leidinggevenden binnen de HR-dienst van elke lokale Daartoe stellen de leidinggevenden binnen de HR-dienst van elke lokale
politiezone en federale entiteit één of meerdere contactpersonen politiezone en federale entiteit één of meerdere contactpersonen
"feiten van geweld" aan. Deze contactpersonen maken zich de procedures "feiten van geweld" aan. Deze contactpersonen maken zich de procedures
eigen die zijn vermeld in deze omzendbrief en op de interne website. eigen die zijn vermeld in deze omzendbrief en op de interne website.
Zij maken slachtoffers, hun partners en familieleden wegwijs in de Zij maken slachtoffers, hun partners en familieleden wegwijs in de
administratieve procedures en begeleiden en informeren hen in alle administratieve procedures en begeleiden en informeren hen in alle
fases ervan. fases ervan.
De hiërarchie neemt de nodige maatregelen opdat de contactpersonen De hiërarchie neemt de nodige maatregelen opdat de contactpersonen
`feiten van geweld" over actuele informatie over de te volgen `feiten van geweld" over actuele informatie over de te volgen
procedures in geval van geweld tegen politiemensen beschikken en dat procedures in geval van geweld tegen politiemensen beschikken en dat
zij de nodige opleidingen kunnen volgen om op de hoogte te blijven. zij de nodige opleidingen kunnen volgen om op de hoogte te blijven.
De HR- of andere relevante netwerken bespreken op regelmatige De HR- of andere relevante netwerken bespreken op regelmatige
tijdstippen de procedures vermeld in deze omzendbrief en wisselen tijdstippen de procedures vermeld in deze omzendbrief en wisselen
goede praktijken uit. Deze goede praktijken en andere nuttige goede praktijken uit. Deze goede praktijken en andere nuttige
informatie die uit deze netwerken naar voren komt, worden op de informatie die uit deze netwerken naar voren komt, worden op de
interne website geplaatst. interne website geplaatst.
3. Rol van de vakorganisaties 3. Rol van de vakorganisaties
De vakorganisaties kunnen eveneens ondersteuning bieden aan de De vakorganisaties kunnen eveneens ondersteuning bieden aan de
personeelsleden die hen op de hoogte brengen van een tegen hen personeelsleden die hen op de hoogte brengen van een tegen hen
gepleegde gewelddaad. gepleegde gewelddaad.
Hoewel de werkgever de eindverantwoordelijkheid draagt om maatregelen Hoewel de werkgever de eindverantwoordelijkheid draagt om maatregelen
te treffen die een gepaste begeleiding en ondersteuning van te treffen die een gepaste begeleiding en ondersteuning van
personeelsleden die het slachtoffer zijn van gewelddaden garanderen, personeelsleden die het slachtoffer zijn van gewelddaden garanderen,
spreekt het voor zich dat de vakorganisaties de betrokken spreekt het voor zich dat de vakorganisaties de betrokken
personeelsleden ook kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld door de nodige personeelsleden ook kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld door de nodige
informatie te verstrekken, door indien nodig administratieve en informatie te verstrekken, door indien nodig administratieve en
juridische steun te bieden, door emotionele steun te bieden of door juridische steun te bieden, door emotionele steun te bieden of door
zich ervan te vergewissen dat de hiërarchische lijn haar zich ervan te vergewissen dat de hiërarchische lijn haar
ondersteunende rol volledig naar behoren heeft vervuld. ondersteunende rol volledig naar behoren heeft vervuld.
De vakorganisaties hebben in dit verband ook een belangrijke rol te De vakorganisaties hebben in dit verband ook een belangrijke rol te
spelen wanneer ze deelnemen aan het Comité voor Preventie en spelen wanneer ze deelnemen aan het Comité voor Preventie en
Bescherming op het Werk (CPBW). Bescherming op het Werk (CPBW).
De deelname van de vertegenwoordigers van de vakorganisaties aan deze De deelname van de vertegenwoordigers van de vakorganisaties aan deze
CPBW's, in de vorm van overlegcomités (HOC of BOC) binnen de CPBW's, in de vorm van overlegcomités (HOC of BOC) binnen de
Geïntegreerde Politie, stelt de afgevaardigden immers in staat om de Geïntegreerde Politie, stelt de afgevaardigden immers in staat om de
problemen aan de hand van de ervaringen van de personeelsleden door te problemen aan de hand van de ervaringen van de personeelsleden door te
geven en de werkgever te verzoeken meer aandacht te besteden aan deze geven en de werkgever te verzoeken meer aandacht te besteden aan deze
thema's. thema's.
In dit kader tenslotte kunnen de representatieve vakorganisaties de In dit kader tenslotte kunnen de representatieve vakorganisaties de
overheid verzoeken om een analyse van de situatie te maken en om overheid verzoeken om een analyse van de situatie te maken en om
maatregelen te nemen om soortgelijke risico's in de toekomst zoveel maatregelen te nemen om soortgelijke risico's in de toekomst zoveel
mogelijk te voorkomen (primaire, secundaire en tertiaire preventie). mogelijk te voorkomen (primaire, secundaire en tertiaire preventie).
Die maatregelen zullen vervolgens geëvalueerd en zo nodig aangepast Die maatregelen zullen vervolgens geëvalueerd en zo nodig aangepast
worden. worden.
Onafgezien van juridische, administratieve en menselijke Onafgezien van juridische, administratieve en menselijke
ondersteuning, oefenen vakorganisaties alle bevoegdheden uit die hen ondersteuning, oefenen vakorganisaties alle bevoegdheden uit die hen
door wettelijke bepalingen zijn toegekend. De overheid zal de nodige door wettelijke bepalingen zijn toegekend. De overheid zal de nodige
maatregelen nemen zodat de vakorganisaties kunnen deelnemen aan het maatregelen nemen zodat de vakorganisaties kunnen deelnemen aan het
CPBW en aldus hun syndicale prerogatieven kunnen uitoefenen conform de CPBW en aldus hun syndicale prerogatieven kunnen uitoefenen conform de
regelgeving. regelgeving.
IV. De strafrechtelijke gevolgen IV. De strafrechtelijke gevolgen
Gewelddaden tegen politiemensen kunnen in geen geval worden Gewelddaden tegen politiemensen kunnen in geen geval worden
getolereerd en moeten krachtig worden bestreden door in te zetten op getolereerd en moeten krachtig worden bestreden door in te zetten op
nultolerantie. Wie dergelijke gewelddaden pleegt, zal voor de nultolerantie. Wie dergelijke gewelddaden pleegt, zal voor de
strafrechtbank verschijnen. strafrechtbank verschijnen.
De wetgever heeft een duidelijk signaal in die zin gegeven door De wetgever heeft een duidelijk signaal in die zin gegeven door
strafverzwaringen op te nemen in het Strafwetboek voor geweld tegen strafverzwaringen op te nemen in het Strafwetboek voor geweld tegen
politiemensen. politiemensen.
In dat kader heeft justitie ook de omzendbrief COL 10/2017 van het In dat kader heeft justitie ook de omzendbrief COL 10/2017 van het
College van procureurs-generaal herzien, die op 24 november 2020 werd College van procureurs-generaal herzien, die op 24 november 2020 werd
gepubliceerd. Deze omzendbrief bevat dwingendere richtlijnen, die voor gepubliceerd. Deze omzendbrief bevat dwingendere richtlijnen, die voor
het hele land gelden, voor de behandeling van gevallen van geweld het hele land gelden, voor de behandeling van gevallen van geweld
tegen politiemensen. tegen politiemensen.
Dit strikte vervolgingsbeleid is onder meer ontstaan ten gevolge van Dit strikte vervolgingsbeleid is onder meer ontstaan ten gevolge van
de terroristische dreiging en de potentiële doelwitten die de terroristische dreiging en de potentiële doelwitten die
politiemensen zijn geworden, maar ook als reactie op de toename van politiemensen zijn geworden, maar ook als reactie op de toename van
het aantal daden van agressie tegen onze politiemensen. het aantal daden van agressie tegen onze politiemensen.
De procureurs-generaal zien erop toe dat deze nationale richtlijnen De procureurs-generaal zien erop toe dat deze nationale richtlijnen
uniform worden toegepast en nageleefd, onder meer door de aanstelling uniform worden toegepast en nageleefd, onder meer door de aanstelling
van referentiemagistraten die ook als contactpersoon voor de van referentiemagistraten die ook als contactpersoon voor de
politiediensten fungeren. De leidinggevenden en vakorganisaties kunnen politiediensten fungeren. De leidinggevenden en vakorganisaties kunnen
zich bovendien richten tot de magistraten die de korpschefs van het zich bovendien richten tot de magistraten die de korpschefs van het
Openbaar Ministerie hebben aangewezen. Openbaar Ministerie hebben aangewezen.
Feiten van geweld tegen een of meerdere politiemensen worden dus Feiten van geweld tegen een of meerdere politiemensen worden dus
strenger bestraft; het gaat om handelingen die kunnen leiden tot strenger bestraft; het gaat om handelingen die kunnen leiden tot
allerlei vormen van psychische, fysieke of materiële schade. Bij elk allerlei vormen van psychische, fysieke of materiële schade. Bij elk
gebruik van geweld tegen een politiemedewerker, moet de leidinggevende gebruik van geweld tegen een politiemedewerker, moet de leidinggevende
erop toezien dat een proces-verbaal wordt opgesteld zoals voorzien erop toezien dat een proces-verbaal wordt opgesteld zoals voorzien
door de COL 10/2017, herzien op 24 november 2020. De werkgever draagt door de COL 10/2017, herzien op 24 november 2020. De werkgever draagt
de eindverantwoordelijkheid. de eindverantwoordelijkheid.
Pas dan kan justitie haar werk doen, de verdachten opsporen, oppakken Pas dan kan justitie haar werk doen, de verdachten opsporen, oppakken
en vervolgen. en vervolgen.
In geval van geweld tegen politiemensen houdt het beleid een In geval van geweld tegen politiemensen houdt het beleid een
nultolerantie in. Enkel om uitzonderlijke redenen en na overleg met de nultolerantie in. Enkel om uitzonderlijke redenen en na overleg met de
referentiemagistraat van het parket-generaal kan een dossier met een referentiemagistraat van het parket-generaal kan een dossier met een
sepot afgesloten worden. sepot afgesloten worden.
Wie dergelijk geweld pleegt, zal voor de strafrechtbank verschijnen. Wie dergelijk geweld pleegt, zal voor de strafrechtbank verschijnen.
Bij voorkeur wordt snelrecht toegepast. De uitgesproken straffen Bij voorkeur wordt snelrecht toegepast. De uitgesproken straffen
zullen worden uitgevoerd. zullen worden uitgevoerd.
Klacht neerleggen, nultolerantie en het respecteren van het principe Klacht neerleggen, nultolerantie en het respecteren van het principe
om niet zonder gevolg te klasseren (6), geven aan de daders en aan de om niet zonder gevolg te klasseren (6), geven aan de daders en aan de
samenleving een duidelijk signaal dat dergelijke feiten onaanvaardbaar samenleving een duidelijk signaal dat dergelijke feiten onaanvaardbaar
zijn. zijn.
V. De burgerlijke partijstelling (bijlage 2) V. De burgerlijke partijstelling (bijlage 2)
1. De overheid 1. De overheid
De minister van Binnenlandse Zaken neemt ook haar volle De minister van Binnenlandse Zaken neemt ook haar volle
verantwoordelijkheid als bevoegde overheid en zal zich, in voorkomend verantwoordelijkheid als bevoegde overheid en zal zich, in voorkomend
geval, burgerlijke partij stellen als een personeelslid van de geval, burgerlijke partij stellen als een personeelslid van de
Federale Politie slachtoffer is van geweld. Deze burgerlijke Federale Politie slachtoffer is van geweld. Deze burgerlijke
partijstelling wordt vergemakkelijkt door een verklaring van partijstelling wordt vergemakkelijkt door een verklaring van
`benadeelde persoon', overeenkomstig artikel 5bis van de voorafgaande `benadeelde persoon', overeenkomstig artikel 5bis van de voorafgaande
titel van het Wetboek van strafvordering. De burgerlijke titel van het Wetboek van strafvordering. De burgerlijke
partijstelling kan plaatsvinden bij de onderzoeksrechter of nadien partijstelling kan plaatsvinden bij de onderzoeksrechter of nadien
voor de onderzoeksgerechten of de vonnisgerechten. voor de onderzoeksgerechten of de vonnisgerechten.
Wij vragen de colleges van burgemeester en schepenen/de Wij vragen de colleges van burgemeester en schepenen/de
politiecolleges hetzelfde te doen bij procedures inzake geweld tegen politiecolleges hetzelfde te doen bij procedures inzake geweld tegen
leden van hun korps van Lokale Politie. leden van hun korps van Lokale Politie.
De burgerlijke partijstelling tegen de aansprakelijke derde versterkt De burgerlijke partijstelling tegen de aansprakelijke derde versterkt
de duidelijke boodschap dat dergelijke feiten onaanvaardbaar zijn en de duidelijke boodschap dat dergelijke feiten onaanvaardbaar zijn en
maakt het voor de werkgevers ook mogelijk om de door hen geleden maakt het voor de werkgevers ook mogelijk om de door hen geleden
schade te verhalen. schade te verhalen.
Bovendien wordt materiële schade in geval van geweld tegen Bovendien wordt materiële schade in geval van geweld tegen
personeelsleden door de werkgever vergoed overeenkomstig artikel 53 personeelsleden door de werkgever vergoed overeenkomstig artikel 53
van de WPA. De desbetreffende kosten worden vervolgens zoveel mogelijk van de WPA. De desbetreffende kosten worden vervolgens zoveel mogelijk
verhaald op de verantwoordelijke derde. verhaald op de verantwoordelijke derde.
Het personeelslid dat slachtoffer is van geweld wordt ervan op de Het personeelslid dat slachtoffer is van geweld wordt ervan op de
hoogte gebracht dat de overheid zich burgerlijke partij heeft gesteld. hoogte gebracht dat de overheid zich burgerlijke partij heeft gesteld.
2. Het personeelslid 2. Het personeelslid
Overeenkomstig artikel 52 van de WPA en los van de stappen ondernomen Overeenkomstig artikel 52 van de WPA en los van de stappen ondernomen
door derden of een herverzekeringsonderneming, neemt de werkgever de door derden of een herverzekeringsonderneming, neemt de werkgever de
nodige maatregelen en stelt hij de nodige middelen ter beschikking aan nodige maatregelen en stelt hij de nodige middelen ter beschikking aan
het personeelslid dat slachtoffer is van geweld, zodat deze zich het personeelslid dat slachtoffer is van geweld, zodat deze zich
burgerlijke partij kan stellen of een rechtsvordering kan instellen om burgerlijke partij kan stellen of een rechtsvordering kan instellen om
zijn rechten te doen gelden. zijn rechten te doen gelden.
VI. De Commissie voor de erkenning van zware gewelddaden VI. De Commissie voor de erkenning van zware gewelddaden
Het is belangrijk om in herinnering te brengen dat de politiemensen Het is belangrijk om in herinnering te brengen dat de politiemensen
die slachtoffer zijn van ernstige gewelddaden in het kader van hun die slachtoffer zijn van ernstige gewelddaden in het kader van hun
functie, integraal vergoed kunnen worden voor bepaalde kosten functie, integraal vergoed kunnen worden voor bepaalde kosten
opgelopen na 17 mei 2019, zelfs indien deze kosten verbonden zijn aan opgelopen na 17 mei 2019, zelfs indien deze kosten verbonden zijn aan
een ernstige gewelddaad van voor deze datum. In dit geval worden de een ernstige gewelddaad van voor deze datum. In dit geval worden de
kosten terugbetaald tot hun reële kost, voor zover deze redelijk is. kosten terugbetaald tot hun reële kost, voor zover deze redelijk is.
Om de terugbetaling te ontvangen moeten de personeelsleden de Om de terugbetaling te ontvangen moeten de personeelsleden de
erkenning van de feiten als `ernstige gewelddaden' bekomen door de erkenning van de feiten als `ernstige gewelddaden' bekomen door de
erkenningscommissie. Daarenboven geldt de voorwaarde dat die kosten erkenningscommissie. Daarenboven geldt de voorwaarde dat die kosten
niet vergoed worden binnen een redelijke termijn op basis van een niet vergoed worden binnen een redelijke termijn op basis van een
andere wetgevende of reglementaire bepaling. andere wetgevende of reglementaire bepaling.
De commissie voor de erkenning van ernstige gewelddaden is De commissie voor de erkenning van ernstige gewelddaden is
samengesteld uit een lid van de Federale Politie, een lid van de samengesteld uit een lid van de Federale Politie, een lid van de
Lokale Politie en een arts van de medische dienst van de Federale Lokale Politie en een arts van de medische dienst van de Federale
Politie. Politie.
De procedure en de modaliteiten voor de aanvraag tot vergoeding van de De procedure en de modaliteiten voor de aanvraag tot vergoeding van de
kosten die het gevolg zijn van de ernstige gewelddaad, zijn opgenomen kosten die het gevolg zijn van de ernstige gewelddaad, zijn opgenomen
in de artikelen X.III.6bis en X.III.6ter van het koninklijk besluit in de artikelen X.III.6bis en X.III.6ter van het koninklijk besluit
van 30 maart 2001 tot regeling van de rechtspositie van het personeel van 30 maart 2001 tot regeling van de rechtspositie van het personeel
van de politiediensten (RPPol). van de politiediensten (RPPol).
VII. De administratieve procedures die moeten worden toegepast in VII. De administratieve procedures die moeten worden toegepast in
geval van geweld tegen een politiemedewerker geval van geweld tegen een politiemedewerker
1. De procedure voor de erkenning als arbeidsongeval (bijlage 3) 1. De procedure voor de erkenning als arbeidsongeval (bijlage 3)
De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn van De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn van
zijn werknemers. Een correcte aanpak van een feit van geweld kan, zijn werknemers. Een correcte aanpak van een feit van geweld kan,
naast het starten van een strafrechtelijke procedure, ook inhouden dat naast het starten van een strafrechtelijke procedure, ook inhouden dat
een procedure arbeidsongeval wordt gestart. een procedure arbeidsongeval wordt gestart.
De overheid of de hiertoe aangewezen dienst is bevoegd voor de De overheid of de hiertoe aangewezen dienst is bevoegd voor de
juridische kwalificatie van een ongeval als arbeidsongeval. Zodra het juridische kwalificatie van een ongeval als arbeidsongeval. Zodra het
ongeval als arbeidsongeval is erkend (juridische kwalificatie), wordt ongeval als arbeidsongeval is erkend (juridische kwalificatie), wordt
het dossier overgemaakt aan de gerechtelijk geneeskundige dienst het dossier overgemaakt aan de gerechtelijk geneeskundige dienst
(Medex), die overgaat tot de medische kwalificatie van het (Medex), die overgaat tot de medische kwalificatie van het
arbeidsongeval, wat een exclusieve bevoegdheid blijft van Medex. Op arbeidsongeval, wat een exclusieve bevoegdheid blijft van Medex. Op
grond van de bepalingen van de GPI 70 van 30 juli 2012 betreffende de grond van de bepalingen van de GPI 70 van 30 juli 2012 betreffende de
herverzekering voor de vergoeding voor arbeidsongevallen en de rol van herverzekering voor de vergoeding voor arbeidsongevallen en de rol van
de herverzekeringsondernemingen, heeft de herverzekeringsonderneming de herverzekeringsondernemingen, heeft de herverzekeringsonderneming
geen enkele bevoegdheid aangaande de juridische kwalificatie van een geen enkele bevoegdheid aangaande de juridische kwalificatie van een
arbeidsongeval of met betrekking tot de bepaling van de medische arbeidsongeval of met betrekking tot de bepaling van de medische
aspecten van een juridisch erkend arbeidsongeval. Ze speelt een louter aspecten van een juridisch erkend arbeidsongeval. Ze speelt een louter
financiële rol en de leidinggevenden kunnen zich niet achter het financiële rol en de leidinggevenden kunnen zich niet achter het
advies van hun herverzekeringsonderneming verschuilen om hun weigering advies van hun herverzekeringsonderneming verschuilen om hun weigering
tot toekenning van bepaalde vergoedingen aan het personeelslid dat tot toekenning van bepaalde vergoedingen aan het personeelslid dat
slachtoffer is van een arbeidsongeval, te rechtvaardigen. slachtoffer is van een arbeidsongeval, te rechtvaardigen.
De procedure voor Medex kan leiden tot kosten ten laste van het De procedure voor Medex kan leiden tot kosten ten laste van het
betrokken personeelslid (medische kosten, administratieve betrokken personeelslid (medische kosten, administratieve
procedurekosten, ...). Deze kosten worden ofwel voorgeschoten door het procedurekosten, ...). Deze kosten worden ofwel voorgeschoten door het
personeelslid of een derde en geven aanleiding tot een terugbetaling, personeelslid of een derde en geven aanleiding tot een terugbetaling,
ofwel rechtstreeks gedragen door de overheid (bijvoorbeeld art. ofwel rechtstreeks gedragen door de overheid (bijvoorbeeld art.
X.III.36 RPPol). X.III.36 RPPol).
De leidinggevenden zorgen hierbij voor maximale steun aan het De leidinggevenden zorgen hierbij voor maximale steun aan het
getroffen personeelslid. De contactpersoon `feiten van geweld' maakt getroffen personeelslid. De contactpersoon `feiten van geweld' maakt
het getroffen personeelslid wegwijs in de procedure en regelgeving en het getroffen personeelslid wegwijs in de procedure en regelgeving en
volgt het dossier op. volgt het dossier op.
In bijlage 3 worden de volgende aspecten inzake arbeidsongevallen In bijlage 3 worden de volgende aspecten inzake arbeidsongevallen
toegelicht (zie ook bijlage 4 aangaande rechtsbijstand): toegelicht (zie ook bijlage 4 aangaande rechtsbijstand):
- Aangifte; - Aangifte;
- Erkenning; - Erkenning;
- Tijdelijke arbeidsongeschiktheid; - Tijdelijke arbeidsongeschiktheid;
- Blijvende arbeidsongeschiktheid; - Blijvende arbeidsongeschiktheid;
- Schadeloosstelling; - Schadeloosstelling;
- Herziening; - Herziening;
- Verergeringsbijslag; - Verergeringsbijslag;
- Impact van de afwezigheden gelinkt aan een arbeidsongeval op het - Impact van de afwezigheden gelinkt aan een arbeidsongeval op het
ziektecontingent. ziektecontingent.
2. Rechtshulp (bijlage 4) 2. Rechtshulp (bijlage 4)
We vestigen ook de aandacht op het feit dat een politiemedewerker die We vestigen ook de aandacht op het feit dat een politiemedewerker die
slachtoffer is van een gewelddaad recht heeft op bijstand van een slachtoffer is van een gewelddaad recht heeft op bijstand van een
advocaat (art. 52 van de WPA) om eventueel een procedure op te starten advocaat (art. 52 van de WPA) om eventueel een procedure op te starten
tot vergoeding van de geleden schade. De contactpersoon "feiten van tot vergoeding van de geleden schade. De contactpersoon "feiten van
geweld" licht het getroffen personeelslid hierover uitgebreid in en geweld" licht het getroffen personeelslid hierover uitgebreid in en
zorgt ervoor dat deze medewerker alle rechten ter zake kan laten zorgt ervoor dat deze medewerker alle rechten ter zake kan laten
gelden. gelden.
De aanvraag voor rechtshulp wordt ingediend door het personeelslid of De aanvraag voor rechtshulp wordt ingediend door het personeelslid of
door de persoon die hij schriftelijk heeft gemandateerd. In dit geval door de persoon die hij schriftelijk heeft gemandateerd. In dit geval
wordt het door het personeelslid ondertekende schriftelijke mandaat wordt het door het personeelslid ondertekende schriftelijke mandaat
toegevoegd aan de aanvraag (7). toegevoegd aan de aanvraag (7).
In het kader van de rechtshulp beschikt het personeelslid over een In het kader van de rechtshulp beschikt het personeelslid over een
vrije keuze van advocaat. De overheid draagt de kosten van de vrije keuze van advocaat. De overheid draagt de kosten van de
rechtshulp, tenzij de honoraria en kosten van een gekozen advocaat rechtshulp, tenzij de honoraria en kosten van een gekozen advocaat
duidelijk niet in verhouding staan tot de aard en de omvang van de duidelijk niet in verhouding staan tot de aard en de omvang van de
zaak (8). zaak (8).
Wanneer het personeelslid van werkgever verandert nadat de feiten Wanneer het personeelslid van werkgever verandert nadat de feiten
hebben plaatsgevonden waarvoor het rechtshulp vraagt, blijft de hebben plaatsgevonden waarvoor het rechtshulp vraagt, blijft de
oorspronkelijke werkgever bevoegd voor de rechtshulp. Hetzelfde geldt oorspronkelijke werkgever bevoegd voor de rechtshulp. Hetzelfde geldt
wanneer een personeelslid met pensioen gaat, wanneer het ontslag neemt wanneer een personeelslid met pensioen gaat, wanneer het ontslag neemt
of om een andere reden de politie verlaat. of om een andere reden de politie verlaat.
Ieder personeelslid dat voldoet aan de voorwaarden van het artikel 52 Ieder personeelslid dat voldoet aan de voorwaarden van het artikel 52
van de WPA heeft recht op rechtshulp, zonder een beslissing van een van de WPA heeft recht op rechtshulp, zonder een beslissing van een
herverzekeringsonderneming te moeten afwachten. De verlening van herverzekeringsonderneming te moeten afwachten. De verlening van
rechtshulp kan niet worden uitgesteld op grond van het feit dat er een rechtshulp kan niet worden uitgesteld op grond van het feit dat er een
gerechtelijke procedure loopt of dat de vermeende dader niet voor het gerechtelijke procedure loopt of dat de vermeende dader niet voor het
gerecht wordt gebracht. gerecht wordt gebracht.
Wat de politiezones betreft, is het college van burgemeester en Wat de politiezones betreft, is het college van burgemeester en
schepenen of het politiecollege bevoegd om een beslissing te nemen schepenen of het politiecollege bevoegd om een beslissing te nemen
over het verzoek om rechtshulp, niet de herverzekeringsonderneming. De over het verzoek om rechtshulp, niet de herverzekeringsonderneming. De
herverzekeringsonderneming heeft enkel met de werkgever een herverzekeringsonderneming heeft enkel met de werkgever een
contractuele relatie en niet met het personeelslid, dat dus als een contractuele relatie en niet met het personeelslid, dat dus als een
derde ten opzichte van de herverzekeringsonderneming moet worden derde ten opzichte van de herverzekeringsonderneming moet worden
beschouwd. Bijgevolg mag de informatie die het personeelslid in het beschouwd. Bijgevolg mag de informatie die het personeelslid in het
kader van zijn verzoek aan de bevoegde overheid heeft meegedeeld, niet kader van zijn verzoek aan de bevoegde overheid heeft meegedeeld, niet
aan de herverzekeringsonderneming worden doorgegeven, tenzij het aan de herverzekeringsonderneming worden doorgegeven, tenzij het
personeelslid zijn formele schriftelijke toestemming heeft gegeven dat personeelslid zijn formele schriftelijke toestemming heeft gegeven dat
deze informatie aan de herverzekeringsonderneming wordt doorgegeven. deze informatie aan de herverzekeringsonderneming wordt doorgegeven.
Ten slotte dient opgemerkt te worden dat indien de Ten slotte dient opgemerkt te worden dat indien de
herverzekeringsonderneming weigert de kosten van rechtshulp op zich te herverzekeringsonderneming weigert de kosten van rechtshulp op zich te
nemen, het aan de politiezone is om deze kosten op zich te nemen nemen, het aan de politiezone is om deze kosten op zich te nemen
indien aan de voorwaarden van artikel 52 van de WPA is voldaan. indien aan de voorwaarden van artikel 52 van de WPA is voldaan.
Indien de rechtshulp werd toegekend maar naderhand uit de Indien de rechtshulp werd toegekend maar naderhand uit de
gerechtelijke beslissing blijkt dat dit onterecht is, kunnen de in dit gerechtelijke beslissing blijkt dat dit onterecht is, kunnen de in dit
verband gemaakte kosten van het personeelslid worden teruggevorderd verband gemaakte kosten van het personeelslid worden teruggevorderd
overeenkomstig artikel 49 van de WPA. overeenkomstig artikel 49 van de WPA.
3. Andere steun en vergoedingen (bijlage 5) 3. Andere steun en vergoedingen (bijlage 5)
Naast rechtshulp kunnen de leden van de Geïntegreerde Politie, in Naast rechtshulp kunnen de leden van de Geïntegreerde Politie, in
bepaalde gevallen en mits naleving van bepaalde voorwaarden, tevens bepaalde gevallen en mits naleving van bepaalde voorwaarden, tevens
een beroep doen op financiële hulp als de feiten waarvan ze een beroep doen op financiële hulp als de feiten waarvan ze
slachtoffer zijn gekwalificeerd kunnen worden als opzettelijke slachtoffer zijn gekwalificeerd kunnen worden als opzettelijke
gewelddaden en als de vergoeding voor de geleden schade ontoereikend gewelddaden en als de vergoeding voor de geleden schade ontoereikend
is, bijvoorbeeld omdat de dader onbekend of onvermogend is. In is, bijvoorbeeld omdat de dader onbekend of onvermogend is. In
dergelijk geval kan de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers dergelijk geval kan de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers
van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders een van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders een
financiële tussenkomt toekennen. financiële tussenkomt toekennen.
Het personeelslid kan bij deze procedure worden bijgestaan. Het kan Het personeelslid kan bij deze procedure worden bijgestaan. Het kan
hiervoor een beroep doen op de procedure voor rechtshulp. hiervoor een beroep doen op de procedure voor rechtshulp.
Aan bepaalde categorieën van personen die wegens hun lichamelijke Aan bepaalde categorieën van personen die wegens hun lichamelijke
ongeschiktheid genoodzaakt zijn de dienst definitief te verlaten, ongeschiktheid genoodzaakt zijn de dienst definitief te verlaten,
wordt in vredestijd, bovenop de vergoedingen toegekend krachtens de wordt in vredestijd, bovenop de vergoedingen toegekend krachtens de
wetgeving op de arbeidsongevallen of de vergoedingspensioenen, een wetgeving op de arbeidsongevallen of de vergoedingspensioenen, een
(bijzondere) vergoeding voor morele schade toegekend. (bijzondere) vergoeding voor morele schade toegekend.
De leidinggevenden en de contactpersonen "feiten van geweld" staan het De leidinggevenden en de contactpersonen "feiten van geweld" staan het
slachtoffer of zijn rechthebbenden te allen tijde bij tijdens het slachtoffer of zijn rechthebbenden te allen tijde bij tijdens het
aanvragen van deze vergoedingen en bij de opvolging van de procedures. aanvragen van deze vergoedingen en bij de opvolging van de procedures.
4. Mogelijkheid tot herplaatsing van het slachtoffer bij 4. Mogelijkheid tot herplaatsing van het slachtoffer bij
werkhervatting (bijlage 6) werkhervatting (bijlage 6)
Een laatste belangrijk punt betreft de mogelijkheid tot herplaatsing Een laatste belangrijk punt betreft de mogelijkheid tot herplaatsing
van het slachtoffer. Wij verwachten van de leidinggevenden dat zij van het slachtoffer. Wij verwachten van de leidinggevenden dat zij
gedurende de gehele periode van afwezigheid met het getroffen gedurende de gehele periode van afwezigheid met het getroffen
personeelslid contact houden, tenzij het personeelslid dit personeelslid contact houden, tenzij het personeelslid dit
uitdrukkelijk niet wenst. uitdrukkelijk niet wenst.
Daarbij gaan de leidinggevende en de contactpersoon "feiten van Daarbij gaan de leidinggevende en de contactpersoon "feiten van
geweld" zo snel mogelijk na, ondersteund door een multidisciplinair geweld" zo snel mogelijk na, ondersteund door een multidisciplinair
team (HR-, psychosociale en medische dienst), in welke omstandigheden team (HR-, psychosociale en medische dienst), in welke omstandigheden
het personeelslid kan en wenst terug te keren naar de werkvloer en of het personeelslid kan en wenst terug te keren naar de werkvloer en of
een herplaatsing aangewezen is. een herplaatsing aangewezen is.
De herplaatsing gebeurt altijd in overleg met het betrokken De herplaatsing gebeurt altijd in overleg met het betrokken
personeelslid, en met zijn toestemming. In het kader van geweld tegen personeelslid, en met zijn toestemming. In het kader van geweld tegen
politiemensen kan de herplaatsing op besluit van de minister van politiemensen kan de herplaatsing op besluit van de minister van
Binnenlandse Zaken doorgaan in een ander politiekorps dan het korps Binnenlandse Zaken doorgaan in een ander politiekorps dan het korps
van het slachtoffer van de feiten van geweld. van het slachtoffer van de feiten van geweld.
De Minister van Binnenlandse Zaken, De Minister van Binnenlandse Zaken,
A. VERLINDEN A. VERLINDEN
De Minister van Justitie, De Minister van Justitie,
V. VAN QUICKENBORNE V. VAN QUICKENBORNE
_______ _______
Nota Nota
1 art. VI.9, 2°, UBPol. 1 art. VI.9, 2°, UBPol.
2 art. VI.9, 4°, UBPol. 2 art. VI.9, 4°, UBPol.
3 art. VI.9, 19°, UBPol. 3 art. VI.9, 19°, UBPol.
4 Onder werkgever wordt verstaan: de leidinggevende in de zin van deze 4 Onder werkgever wordt verstaan: de leidinggevende in de zin van deze
richtlijn, namelijk de commissaris-generaal en de directeurs-generaal richtlijn, namelijk de commissaris-generaal en de directeurs-generaal
voor de Federale Politie en de korpschefs voor de Lokale Politie. voor de Federale Politie en de korpschefs voor de Lokale Politie.
5 Interventienummer: dit betreft een nummer dat bestaat uit vijf 5 Interventienummer: dit betreft een nummer dat bestaat uit vijf
cijfers die afgeleid zijn van het identificatienummer van het lid van cijfers die afgeleid zijn van het identificatienummer van het lid van
het operationeel kader. Behalve wanneer de omstandigheden het niet het operationeel kader. Behalve wanneer de omstandigheden het niet
toelaten, draagt minstens één van de leden van het operationeel kader, toelaten, draagt minstens één van de leden van het operationeel kader,
die tegenover een persoon optreden in burgerkledij, een armband die op die tegenover een persoon optreden in burgerkledij, een armband die op
zichtbare en leesbare wijze het interventienummer vermeldt waarvan zichtbare en leesbare wijze het interventienummer vermeldt waarvan
deze houder is. deze houder is.
6 COL 10/2017: De magistraat kan desalniettemin maatregelen nemen 6 COL 10/2017: De magistraat kan desalniettemin maatregelen nemen
zoals de pretoriaanse probatie, de minnelijke schikking of de zoals de pretoriaanse probatie, de minnelijke schikking of de
bemiddeling in strafzaken, in zover deze een ernstig, efficiënt en bemiddeling in strafzaken, in zover deze een ernstig, efficiënt en
passend antwoord bieden op de gepleegde feiten. passend antwoord bieden op de gepleegde feiten.
7 Zie artikel 6, § 1 van het koninklijk besluit van 9 maart 2014 7 Zie artikel 6, § 1 van het koninklijk besluit van 9 maart 2014
betreffende de burgerlijke aansprakelijkheid van en de rechtshulp en betreffende de burgerlijke aansprakelijkheid van en de rechtshulp en
zaakschadevergoeding voor personeelsleden van de politiediensten. zaakschadevergoeding voor personeelsleden van de politiediensten.
8 Artikel 7, § 2 van het koninklijk besluit van 9 maart 2014 8 Artikel 7, § 2 van het koninklijk besluit van 9 maart 2014
betreffende de burgerlijke aansprakelijkheid van en de rechtshulp en betreffende de burgerlijke aansprakelijkheid van en de rechtshulp en
zaakschadevergoeding voor personeelsleden van de politiediensten. zaakschadevergoeding voor personeelsleden van de politiediensten.
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
^