Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Ministerieel Besluit van 19/12/2013
← Terug naar "Ministerieel besluit tot vaststelling van de deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren voor asielzoekers. - Addendum "
Ministerieel besluit tot vaststelling van de deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren voor asielzoekers. - Addendum Ministerieel besluit tot vaststelling van de deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren voor asielzoekers. - Addendum
PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST MAATSCHAPPELIJKE PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST MAATSCHAPPELIJKE
INTEGRATIE, ARMOEDEBESTRIJDING EN SOCIALE ECONOMIE INTEGRATIE, ARMOEDEBESTRIJDING EN SOCIALE ECONOMIE
19 DECEMBER 2013. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de 19 DECEMBER 2013. - Ministerieel besluit tot vaststelling van de
deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren
voor asielzoekers. - Addendum voor asielzoekers. - Addendum
Aan het Belgisch Staatsblad van 28 maart 2014, pagina 11174, dient het Aan het Belgisch Staatsblad van 28 maart 2014, pagina 11174, dient het
volgende toegevoegd te worden : volgende toegevoegd te worden :
Deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren Deontologische code voor de personeelsleden van de opvangstructuren
voor asielzoekers voor asielzoekers
De deontologische code die voor u ligt is het resultaat van een De deontologische code die voor u ligt is het resultaat van een
zorgvuldig overleg tussen afgevaardigden van alle partners binnen het zorgvuldig overleg tussen afgevaardigden van alle partners binnen het
opvangnetwerk. Ze wil een leidraad bieden aan alle personeelsleden van opvangnetwerk. Ze wil een leidraad bieden aan alle personeelsleden van
de opvangstructuren die professionele contacten hebben met de de opvangstructuren die professionele contacten hebben met de
begunstigen van de opvang. In het streven naar een dynamisch begunstigen van de opvang. In het streven naar een dynamisch
integriteitbeleid wil ze helpen bij het beoordelen wat wel en niet integriteitbeleid wil ze helpen bij het beoordelen wat wel en niet
gepast is. Dat gebeurt op basis van een aantal richtlijnen die zijn gepast is. Dat gebeurt op basis van een aantal richtlijnen die zijn
opgebouwd rond vier kernwaarden : opgebouwd rond vier kernwaarden :
- Respect - Respect
- Cliëntgerichtheid - Cliëntgerichtheid
- Onpartijdigheid - Onpartijdigheid
- Discretie - Discretie
Bij elke waarde wordt toegelicht wat ermee bedoeld wordt en vervolgens Bij elke waarde wordt toegelicht wat ermee bedoeld wordt en vervolgens
worden enkele concrete gedragsregels geformuleerd. Volledig sluitende worden enkele concrete gedragsregels geformuleerd. Volledig sluitende
duidelijkheid is weliswaar onmogelijk omdat nu eenmaal niet alle duidelijkheid is weliswaar onmogelijk omdat nu eenmaal niet alle
situaties te voorzien zijn. Idealiter is de code een instrument dat situaties te voorzien zijn. Idealiter is de code een instrument dat
zelfregulatie bevordert en dat fungeert als een gemeenschappelijk zelfregulatie bevordert en dat fungeert als een gemeenschappelijk
kader dat het gesprek over integriteit kan vergemakkelijken. kader dat het gesprek over integriteit kan vergemakkelijken.
Enkel in combinatie met andere instrumenten zoals infosessies, Enkel in combinatie met andere instrumenten zoals infosessies,
dilemmatrainingen (analyse van casussen) en de systematische dilemmatrainingen (analyse van casussen) en de systematische
bespreking van integriteitproblemen op het werkoverleg kan de code bespreking van integriteitproblemen op het werkoverleg kan de code
haar rol kunnen vervullen. haar rol kunnen vervullen.
De bedoeling van de code is niet alleen gedrag helpen sturen, maar De bedoeling van de code is niet alleen gedrag helpen sturen, maar
eveneens de medewerkers stimuleren om zich in te zetten voor een eveneens de medewerkers stimuleren om zich in te zetten voor een
integer en doelmatig opvangnetwerk. Op die manier kan niet alleen de integer en doelmatig opvangnetwerk. Op die manier kan niet alleen de
professionele houding van de personeelsleden versterkt worden, maar professionele houding van de personeelsleden versterkt worden, maar
ook de kwaliteit van de opvang en de begeleiding in het algemeen. ook de kwaliteit van de opvang en de begeleiding in het algemeen.
Bij de toepassing van de code dient voortdurend een evenwicht gezocht Bij de toepassing van de code dient voortdurend een evenwicht gezocht
te worden tussen de rechten en plichten van de begunstigden enerzijds te worden tussen de rechten en plichten van de begunstigden enerzijds
en van de personeelsleden anderzijds. Het uitgangspunt van de en van de personeelsleden anderzijds. Het uitgangspunt van de
hulpverleningsrelatie én van de code is wederzijds respect, met hulpverleningsrelatie én van de code is wederzijds respect, met
erkenning van de eigen verantwoordelijkheden. erkenning van de eigen verantwoordelijkheden.
RESPECT RESPECT
Opvang en begeleiding gebeurt met respect voor de eigenheid van elke Opvang en begeleiding gebeurt met respect voor de eigenheid van elke
bewoner, ongeacht zijn/haar afkomst. Niettegenstaande de afhankelijke bewoner, ongeacht zijn/haar afkomst. Niettegenstaande de afhankelijke
en onzekere situatie waarin de bewoners zich bevinden, worden ze en onzekere situatie waarin de bewoners zich bevinden, worden ze
beschouwd als verantwoordelijke mensen met enerzijds fundamentele beschouwd als verantwoordelijke mensen met enerzijds fundamentele
rechten en vrijheden en anderzijds plichten. rechten en vrijheden en anderzijds plichten.
- U toont respect voor de persoonlijke integriteit van de bewoners. U - U toont respect voor de persoonlijke integriteit van de bewoners. U
bent correct en beleefd. U spreekt geen waardeoordelen uit, in het bent correct en beleefd. U spreekt geen waardeoordelen uit, in het
bijzonder niet met betrekking tot culturele verschillen. bijzonder niet met betrekking tot culturele verschillen.
- U hebt respect voor de vrijheid van meningsuiting, ook met - U hebt respect voor de vrijheid van meningsuiting, ook met
betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening. betrekking tot de kwaliteit van de dienstverlening.
- U respecteert de vrijheid van handelen van de bewoners en de keuzes - U respecteert de vrijheid van handelen van de bewoners en de keuzes
die bewoners maken in verband met hun verblijfssituatie en hun die bewoners maken in verband met hun verblijfssituatie en hun
(asiel)procedure, rekening houdend met de reglementaire en wettelijke (asiel)procedure, rekening houdend met de reglementaire en wettelijke
beperkingen. beperkingen.
- U eerbiedigt het privé-leven van de bewoners. U bent zich bewust van - U eerbiedigt het privé-leven van de bewoners. U bent zich bewust van
het feit dat de opvangstructuur een leefplaats is voor bewoners. U het feit dat de opvangstructuur een leefplaats is voor bewoners. U
respecteert het ouderlijk gezag en de rechten van het kind. respecteert het ouderlijk gezag en de rechten van het kind.
- U respecteert het briefgeheim. - U respecteert het briefgeheim.
CLI"NTGERICHTHEID CLI"NTGERICHTHEID
Bewoners hebben recht op een betrouwbare en efficiënte Bewoners hebben recht op een betrouwbare en efficiënte
dienstverlening. Daarom bieden we hen een kwaliteitsvolle dienstverlening. Daarom bieden we hen een kwaliteitsvolle
ondersteuning, rekening houdend met hun specifieke noden. Het ondersteuning, rekening houdend met hun specifieke noden. Het
stimuleren van zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid staat daarbij stimuleren van zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid staat daarbij
centraal. centraal.
- U bent betrokken en hebt een actieve luisterhouding. In het contact - U bent betrokken en hebt een actieve luisterhouding. In het contact
met bewoners houdt u in de mate van het mogelijke rekening met met bewoners houdt u in de mate van het mogelijke rekening met
specifieke moeilijkheden zoals cultuurshock, verlies van identiteit en specifieke moeilijkheden zoals cultuurshock, verlies van identiteit en
verlies van sociaal draagvlak. verlies van sociaal draagvlak.
- U streeft naar transparantie en zorgt ervoor dat het voor de - U streeft naar transparantie en zorgt ervoor dat het voor de
bewoners duidelijk is welke dienstverlening zij van u kunnen bewoners duidelijk is welke dienstverlening zij van u kunnen
verwachten. In de mate van het mogelijke zorgt u ervoor dat taal en verwachten. In de mate van het mogelijke zorgt u ervoor dat taal en
culturele verschillen een goede communicatie niet in de weg staan. culturele verschillen een goede communicatie niet in de weg staan.
- U bent vakbekwaam. Uw dienstverlening is tijdig en doelgericht. U - U bent vakbekwaam. Uw dienstverlening is tijdig en doelgericht. U
werkt zorgvuldig en correct en zet zich in om kwaliteit te leveren. U werkt zorgvuldig en correct en zet zich in om kwaliteit te leveren. U
doet al het mogelijke om zo goed als mogelijk geïnformeerd te blijven doet al het mogelijke om zo goed als mogelijk geïnformeerd te blijven
van de situatie van de bewoners binnen de grenzen van uw functie. van de situatie van de bewoners binnen de grenzen van uw functie.
- U weegt zorgvuldig het individueel belang van elke bewoner af - U weegt zorgvuldig het individueel belang van elke bewoner af
tegenover het algemeen belang van de opvangstructuur conform het tegenover het algemeen belang van de opvangstructuur conform het
huishoudelijk reglement. U tracht met de beschikbare middelen huishoudelijk reglement. U tracht met de beschikbare middelen
grensoverschrijdend gedrag te (laten) corrigeren conform het grensoverschrijdend gedrag te (laten) corrigeren conform het
huishoudelijk reglement. huishoudelijk reglement.
ONPARTIJDIGHEID ONPARTIJDIGHEID
Bewoners hebben het recht om in gelijke gevallen op eenzelfde manier Bewoners hebben het recht om in gelijke gevallen op eenzelfde manier
te worden behandeld. Daarom moet u in elke situatie uw functie op een te worden behandeld. Daarom moet u in elke situatie uw functie op een
neutrale en objectieve wijze uitoefenen. Uw professioneel handelen neutrale en objectieve wijze uitoefenen. Uw professioneel handelen
staat los van elke vorm van eigenbelang. staat los van elke vorm van eigenbelang.
- U streeft naar gelijke behandeling van personen en/of dossiers die - U streeft naar gelijke behandeling van personen en/of dossiers die
volgens eenzelfde regelgeving behandeld moeten worden. Iedere vorm van volgens eenzelfde regelgeving behandeld moeten worden. Iedere vorm van
discriminatie is verboden. Discriminatie betekent elke vorm van discriminatie is verboden. Discriminatie betekent elke vorm van
onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur op grond van onder onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur op grond van onder
andere nationaliteit, etnische groep, huidskleur, afkomst, geloof of andere nationaliteit, etnische groep, huidskleur, afkomst, geloof of
levensbeschouwing, politieke overtuiging, gezondheidstoestand, levensbeschouwing, politieke overtuiging, gezondheidstoestand,
handicap, geslacht of seksuele geaardheid. handicap, geslacht of seksuele geaardheid.
- Persoonlijke voorkeuren mogen niet leiden tot bevoordeling of - Persoonlijke voorkeuren mogen niet leiden tot bevoordeling of
benadeling. Dit betekent dat u elke actie moet kunnen rechtvaardigen benadeling. Dit betekent dat u elke actie moet kunnen rechtvaardigen
doordat zij stoelt op objectieve criteria. doordat zij stoelt op objectieve criteria.
- U bent zich bewust van het feit dat u zich voortdurend in een - U bent zich bewust van het feit dat u zich voortdurend in een
spanningsveld bevindt tussen professionele betrokkenheid en spanningsveld bevindt tussen professionele betrokkenheid en
professionele afstand. Om (de schijn van) favoritisme te voorkomen en professionele afstand. Om (de schijn van) favoritisme te voorkomen en
de professionele relatie te vrijwaren vermijdt u vriendschappelijke en de professionele relatie te vrijwaren vermijdt u vriendschappelijke en
intieme relaties met de bewoners. Privé-gegevens van uzelf en van intieme relaties met de bewoners. Privé-gegevens van uzelf en van
collega's worden niet aan bewoners meegedeeld. collega's worden niet aan bewoners meegedeeld.
- U aanvaardt geen persoonlijke voordelen die aanleiding kunnen geven - U aanvaardt geen persoonlijke voordelen die aanleiding kunnen geven
tot een wederdienst. Dit geldt ook voor voordelen die ten goede komen tot een wederdienst. Dit geldt ook voor voordelen die ten goede komen
aan vrienden, collega's, familie of andere personen. In uitzonderlijke aan vrienden, collega's, familie of andere personen. In uitzonderlijke
gevallen is het mogelijk dat u symbolische geschenken van geringe gevallen is het mogelijk dat u symbolische geschenken van geringe
waarde accepteert van bewoners. U meldt dit dan altijd aan uw waarde accepteert van bewoners. U meldt dit dan altijd aan uw
leidinggevende. leidinggevende.
DISCRETIE DISCRETIE
Overeenkomstig artikel 49 van de Opvangwet zijn de personeelsleden van Overeenkomstig artikel 49 van de Opvangwet zijn de personeelsleden van
de opvangstructuren gebonden door een geheimhoudingsplicht. Deze de opvangstructuren gebonden door een geheimhoudingsplicht. Deze
geheimhoudingsplicht is onder meer van toepassing op de informatie die geheimhoudingsplicht is onder meer van toepassing op de informatie die
u verstrekt wordt door een bewoner en op de initiatieven die u neemt u verstrekt wordt door een bewoner en op de initiatieven die u neemt
in het kader van de uitvoering van uw taken. in het kader van de uitvoering van uw taken.
Bepaalde beroepsgroepen, zoals artsen, verpleegkundigen en Bepaalde beroepsgroepen, zoals artsen, verpleegkundigen en
maatschappelijk werkers, zijn gebonden aan het beroepsgeheim, zoals maatschappelijk werkers, zijn gebonden aan het beroepsgeheim, zoals
voorzien in artikel 458 van het Strafwetboek.Dit beroepsgeheim is ook voorzien in artikel 458 van het Strafwetboek.Dit beroepsgeheim is ook
van toepassing op alle personen die uit hoofde van hun staat of beroep van toepassing op alle personen die uit hoofde van hun staat of beroep
kennis dragen van geheimen. De geheimhoudingsplicht en het kennis dragen van geheimen. De geheimhoudingsplicht en het
beroepsgeheim zijn geen eenvoudig te hanteren concepten in uw beroepsgeheim zijn geen eenvoudig te hanteren concepten in uw
dagelijks werk. Weeg daarom steeds de verschillende belangen tegen dagelijks werk. Weeg daarom steeds de verschillende belangen tegen
elkaar af. elkaar af.
- Informatie die u te weten komt tijdens de uitoefening van uw taken, - Informatie die u te weten komt tijdens de uitoefening van uw taken,
behandelt u in principe altijd vertrouwelijk. Dit betekent dat u deze behandelt u in principe altijd vertrouwelijk. Dit betekent dat u deze
informatie niet doorgeeft aan derden, of dat u, wanneer u over een informatie niet doorgeeft aan derden, of dat u, wanneer u over een
bepaalde situatie of bewoner spreekt, dit doet zonder dat de betrokken bepaalde situatie of bewoner spreekt, dit doet zonder dat de betrokken
bewoner geïdentificeerd kan worden. bewoner geïdentificeerd kan worden.
- In sommige gevallen mag of moet u de geheimhoudingsplicht en/of het - In sommige gevallen mag of moet u de geheimhoudingsplicht en/of het
beroepsgeheim doorbreken. Het gaat om volgende gevallen : beroepsgeheim doorbreken. Het gaat om volgende gevallen :
o De noodtoestand : het doorbreken van het geheim is noodzakelijk en o De noodtoestand : het doorbreken van het geheim is noodzakelijk en
de enige mogelijkheid om een dreigend ernstig gevaar af te wenden; Het de enige mogelijkheid om een dreigend ernstig gevaar af te wenden; Het
oordeel wordt overgelaten aan de drager van het beroepsgeheim met dien oordeel wordt overgelaten aan de drager van het beroepsgeheim met dien
verstande dat men zich schuldig kan maken aan schuldig verzuim als men verstande dat men zich schuldig kan maken aan schuldig verzuim als men
het nalaat hulp te verlenen aan iemand die in groot gevaar verkeert het nalaat hulp te verlenen aan iemand die in groot gevaar verkeert
(art 422bis van het Strafwetboek) (art 422bis van het Strafwetboek)
o Er bestaat een aangifterecht van bepaalde misdrijven of wanneer er o Er bestaat een aangifterecht van bepaalde misdrijven of wanneer er
een ernstig en dreigend gevaar bestaat t.a.v. minderjarigen, voor een ernstig en dreigend gevaar bestaat t.a.v. minderjarigen, voor
zover deze door uzelf werden vastgesteld, of vernomen van het zover deze door uzelf werden vastgesteld, of vernomen van het
slachtoffer en het onmogelijk is zelf adequate hulp te verlenen. Het slachtoffer en het onmogelijk is zelf adequate hulp te verlenen. Het
gaat hier om een aangifterecht, geen plicht; (art 458bis gaat hier om een aangifterecht, geen plicht; (art 458bis
Strafwetboek); Strafwetboek);
o Als u wordt opgeroepen om in recht of voor een parlementaire o Als u wordt opgeroepen om in recht of voor een parlementaire
onderzoekscommissie getuigenis af te leggen (= spreekrecht); onderzoekscommissie getuigenis af te leggen (= spreekrecht);
o Instemming van de bewoner, maar enkel voor zover deze instemming o Instemming van de bewoner, maar enkel voor zover deze instemming
vrijwillig en uitdrukkelijk wordt gegeven en het delen van de vrijwillig en uitdrukkelijk wordt gegeven en het delen van de
informatie relevant is voor de hulpverlening; informatie relevant is voor de hulpverlening;
o Indien ouders informatie opvragen over hun minderjarig kind en het o Indien ouders informatie opvragen over hun minderjarig kind en het
gaat om informatie die noodzakelijk is binnen de opvoeding én in het gaat om informatie die noodzakelijk is binnen de opvoeding én in het
belang van het kind. U houdt hierbij wel steeds rekening met de belang van het kind. U houdt hierbij wel steeds rekening met de
maturiteit van de minderjarige, en vraagt, wanneer mogelijk, diens maturiteit van de minderjarige, en vraagt, wanneer mogelijk, diens
toestemming. toestemming.
- In de context van de opvangstructuur, kan u in bepaalde situaties - In de context van de opvangstructuur, kan u in bepaalde situaties
vertrouwelijke informatie delen met collega's. Het is noodzakelijk dat vertrouwelijke informatie delen met collega's. Het is noodzakelijk dat
de volgende voorwaarden steeds vervuld zijn vooraleer u informatie de volgende voorwaarden steeds vervuld zijn vooraleer u informatie
deelt : deelt :
- De persoon waarmee u de informatie deelt is gehouden tot dezelfde - De persoon waarmee u de informatie deelt is gehouden tot dezelfde
geheimhoudingsplicht en/of beroepsgeheim; geheimhoudingsplicht en/of beroepsgeheim;
- Deze persoon werkt binnen dezelfde hulpverleningscontext; - Deze persoon werkt binnen dezelfde hulpverleningscontext;
- Het is noodzakelijk voor de hulpverlening dat de informatie gedeeld - Het is noodzakelijk voor de hulpverlening dat de informatie gedeeld
wordt; wordt;
- Enkel relevante en noodzakelijke informatie wordt gedeeld; - Enkel relevante en noodzakelijke informatie wordt gedeeld;
- De bewoner is op de hoogte van het feit dat er informatie over - De bewoner is op de hoogte van het feit dat er informatie over
hem/haar gedeeld kan worden. hem/haar gedeeld kan worden.
- Indien u informatie wenst te delen met derden buiten de - Indien u informatie wenst te delen met derden buiten de
hulpverleningscontext van het opvangnetwerk dan moet u hiervoor het hulpverleningscontext van het opvangnetwerk dan moet u hiervoor het
uitdrukkelijke akkoord van de bewoner hebben. uitdrukkelijke akkoord van de bewoner hebben.
- U registreert enkel gegevens die relevant zijn voor de - U registreert enkel gegevens die relevant zijn voor de
dienstverlening. De informatie moet zo correct mogelijk neergeschreven dienstverlening. De informatie moet zo correct mogelijk neergeschreven
worden. Het moet duidelijk zijn of het om feiten, vermoedens, worden. Het moet duidelijk zijn of het om feiten, vermoedens,
hypotheses of geruchten gaat. Ook de datum van registratie en wie deze hypotheses of geruchten gaat. Ook de datum van registratie en wie deze
informatie registreert, worden vermeld. informatie registreert, worden vermeld.
- U raadpleegt enkel en alleen gegevensbestanden en documenten voor - U raadpleegt enkel en alleen gegevensbestanden en documenten voor
zover die noodzakelijk zijn voor uw taakuitvoering. zover die noodzakelijk zijn voor uw taakuitvoering.
- U zorgt ervoor dat u documenten met individuele gegevens steeds met - U zorgt ervoor dat u documenten met individuele gegevens steeds met
gepaste voorzichtigheid behandelt. gepaste voorzichtigheid behandelt.
- U informeert de bewoner dat er een persoonlijk dossier wordt - U informeert de bewoner dat er een persoonlijk dossier wordt
aangelegd, welke gegevens er geregistreerd worden en wie toegang heeft aangelegd, welke gegevens er geregistreerd worden en wie toegang heeft
tot deze gegevens. U licht de bewoner in over zijn recht op inzage in tot deze gegevens. U licht de bewoner in over zijn recht op inzage in
zijn dossier. zijn dossier.
De Minister van Justitie, De Minister van Justitie,
Mevr. A. TURTELBOOM Mevr. A. TURTELBOOM
De Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke De Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke
Integratie en Armoedebestrijding, Integratie en Armoedebestrijding,
Mevr. M. DE BLOCK Mevr. M. DE BLOCK
^