24 JANUARI 2025. - Ministerieel besluit betreffende de voorlopige opname van de Wase Chappe-telegraaf in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap

Cultuur, Jeugd, Sport en Media

Bij besluit van de Vlaamse minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen van 24 januari 2025 betreffende de voorlopige opname van roerende goederen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap wordt bepaald: Enig artikel. Het volgende cultuurgoed wordt als voorlopige maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 2, historisch erfgoed: a) korte beschrijving: Wase Chappe-telegraaf, Claude Chappe (ontwerper), 1809, eikenhout en ijzer;b) motivatie: de Franse uitvinder Claude Chappe (1763-1805) introduceerde in 1792 de optische telegraaf of semafoor.Tussen 1794 en 1855 bestond in Frankrijk en in de door haar bezette gebieden een netwerk van Chappe-telegrafen. Het was het eerste bruikbare telecommunicatiesysteem dat een snelle én betrouwbare visuele communicatie met behulp van seintekens over lange afstanden toeliet.

Van de meer dan vijfhonderd Chappe-telegrafen is deze van Sint-Gillis-Waas het enige exemplaar ter wereld dat nog in goede en originele staat bewaard bleef (uiterst zeldzaam).

De Chappe-telegraaf toont aan hoe technologie werd ontwikkeld en toegepast om de territoriale eenmaking van een land te faciliteren tijdens de Franse revolutie en daarna. Het toestel is een materieel overblijfsel van de nood in Frankrijk (en de Franse veroverde gebieden) om het relatief grote land met snelle communicatie te kunnen overspannen. De semafoor heeft als duidelijke herinnering aan deze belangrijke mijlpaal in de communicatietechnologie een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen. De Wase telegraaf zelf stond op de lijn van Antwerpen naar Vlissingen en speelde in 1809-1810 een hoofdrol in de plannen van de Franse keizer Napoleon Bonaparte om zijn rijk te verdedigen tegen een Engelse aanval.

De Chappe-telegraaf vormt als eerste bruikbare telecommunicatiesysteem eveneens een relevante schakel in de ontwikkeling van de communicatietechnologie (schakelfunctie). Er valt ook een lijn te trekken van de Chappe-telegraaf naar de eerste, manueel bediende seinsystemen van de spoorwegen (ijkwaarde).

Het vinden van nieuwe elektrische toepassingen in de loop van de 19de eeuw leidde ertoe dat vanaf 1855 de optische telegrafen vervangen werden door elektrische; c) bewaarplaats: privé;d) eigendomssituatie: privé. Tegen dit besluit kan een beroep tot nietigverklaring of een verzoek tot schorsing van de tenuitvoerlegging worden ingediend bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het verzoekschrift wordt ingediend, hetzij elektronisch via een beveiligde website van de Raad van State (http://eproadmin.raadvst-consetat.be/), of met een ter post aangetekende brief die wordt toegezonden aan de Raad van State (Wetenschapsstraat 33 te 1040 Brussel). Het verzoekschrift wordt ingediend binnen een termijn van zestig dagen nadat de beslissing werd betekend. Indien de beslissing niet betekend diende te worden, gaat de termijn in met de dag waarop de verzoeker er kennis van heeft gehad.