29 MAART 2025. - Voorlopige opname van `De zomer' en `De taal der bloemen' van Gustave De Smet (BK009651 en BK009652) in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap

Cultuur, Jeugd, Sport en Media

Bij besluit van de Vlaamse minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen van 29 maart 2025 betreffende de voorlopige opname van roerende goederen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap wordt bepaald: Enig artikel. De volgende cultuurgoederen worden als voorlopige maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 4, artistiek erfgoed: 1° a) korte beschrijving: Gustave De Smet, De Zomer, 1926, olie op doek, 120 x 135 cm, gesigneerd onderaan links Gust.De Smet, BK009651; b) motivatie: het schilderij `De zomer' van Gust De Smet uit 1926 is onmiskenbaar een topstuk.Het dateert uit de korte tijdsperiode 1926-1928 waarin De Smet zijn artistiek hoogtepunt kent. Het gaat over een periode met een al bij al beperkte productie in vergelijking met de totaliteit van diens uitgebreide oeuvre (zeldzaam).

De Smet heeft op dat moment zijn artistieke maturiteit bereikt en de financiële onafhankelijkheid staat hem toe om vrij te experimenteren.

Onder invloed van internationale tendensen, zoals het kubisme en het purisme, realiseert hij in die periode als Vlaams expressionist zijn meest voldragen composities. De Smet slaagt erin om de invloeden te verwerken in een unieke, eigen stijl met een vormelijke moderniteit en een universele, diepmenselijke thematiek.

Het werk is ook onmisbaar in de zin van het Tostukkendecreet.

Het werk heeft een bijzondere artistieke waarde door het collageprincipe dat De Smet hier heel treffend toepast. De geometrische structuur is alom tegenwoordig. De figuren worden gedepersonaliseerd, alle verschillende elementen krijgen een gestandaardiseerde vorm, maar worden door de warme kleuren tot een evenwichtige en tijdloze compositie omgetoverd. `De zomer' neemt een aparte plaats in de Europese en de Belgische kunstgeschiedenis in, waar abstractie en figuratie met elkaar fuseren en elkaar versterken.

Het is dan ook een exemplarisch en iconisch werk binnen het oeuvre van Gust De Smet (ijkwaarde). c) bewaarplaats: depot Collectie Vlaamse Gemeenschap;d) eigendomssituatie: overheidsbezit. 2° a) korte beschrijving: Gustave De Smet, De taal der bloemen, 1927, olie op doek, 101 x 81 cm, gesigneerd onderaan rechts Gust.De Smet, BK009652; b) motivatie: het schilderij `De taal der bloemen' van Gust De Smet uit 1927 dateert uit de periode 1926-1928 die als hoogtepunt in het oeuvre van De Smet wordt beschouwd. In deze korte periode realiseert De Smet werk van topniveau, terwijl de productie al bij al beperkt is in vergelijking met de totaliteit van diens uitgebreide oeuvre (zeldzaam).

Onder invloed van internationale tendensen, zoals het kubisme en het purisme, realiseert hij in die periode als Vlaams expressionist zijn meest voldragen composities. De Smet slaagt erin om de invloeden te verwerken in een unieke, eigen stijl met een vormelijke moderniteit en een universele, diepmenselijke thematiek.

Dit werk is ook onmisbaar in de zin van het Topstukkendecreet. `De taal der bloemen' is een kwalitatief sterk werk (artistieke waarde) en is vooral belangrijk als schakelpunt voor de integratie van het postkubisme en de geometrische abstractie in het werk van De Smet (schakelwaarde). De Smet hechtte veel belang aan een stabiele en uitgezuiverde compositie en de directe expressie die hij bereikte via de toepassing van een strenge en hoekige vormstilering. De ruimtelijke schikking van de vlakke vormen en de grote aandacht voor kleur en materie verwijzen duidelijk naar het postkubisme dat in het oeuvre van De Smet kortstondig aanwezig is. Zijn interesse voor het zuiver plastische en voor de geometrische benadering van het schilderij bepaalde in belangrijke mate zijn artistieke ontwikkeling tot het einde van de jaren 1920. Een aantal schilderijen in het oeuvre van De Smet kreeg een uitgesproken collage-karakter dat herinnert aan de collage-experimenten van de Franse kubisten en waarvan `De taal der bloemen' een voldragen voorbeeld is. Het tafereel is opgebouwd als een puzzel van geometrische plans die bestaan uit een combinatie van abstracte kleurvlakken met concrete, decoratieve elementen uit een stadsdecor en een stilleven. Vaak liet de kunstenaar enkele kleuren domineren, zoals op dit schilderij de gradaties van roze.

In de jaren '20 is bij Gust De Smet de vrije tijd en de ontspanning met het volksvermaak, het uitgaansleven en de vrouw het centrale thema.

De Smet realiseert in `De taal der bloemen' een decoratieve compositie waar de abstractie begeleidend werkt en het speelse onderwerp met de vrouw, het kaartspel, de bloemen en de vogels de symbolen zijn van een maatschappij die op het einde van de jaren '20 vooral bezig is met vermaak (bijzondere waarde voor het collectieve geheugen); c) bewaarplaats: depot Collectie Vlaamse Gemeenschap;d) eigendomssituatie: overheidsbezit. Tegen dit besluit kan een beroep tot nietigverklaring of een verzoek tot schorsing van de tenuitvoerlegging worden ingediend bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het verzoekschrift wordt ingediend, hetzij elektronisch via een beveiligde website van de Raad van State (http://eproadmin.raadvst-consetat.be/), of met een ter post aangetekende brief die wordt toegezonden aan de Raad van State (Wetenschapsstraat 33 te 1040 Brussel). Het verzoekschrift wordt ingediend binnen een termijn van zestig dagen nadat de beslissing werd betekend. Indien de beslissing niet betekend diende te worden, gaat de termijn in met de dag waarop de verzoeker er kennis van heeft gehad.