26 FEBRUARI 2025. - Voorlopige opname van `Portret van Jan Vekemans' van Cornelis de Vos (privébezit) in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap

Cultuur, Jeugd, Sport en Media

Bij besluit van de Vlaamse minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen van 26 februari 2025 betreffende de voorlopige opname van roerende goederen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap wordt bepaald: Enig artikel. Het volgende cultuurgoed wordt als voorlopige maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 4, artistiek erfgoed: a) korte beschrijving: Cornelis de Vos, Portret van Jan Vekemans, 1624, olieverf op paneel, 122 x 79 cm, inv.nr. MMB.IB.0001; b) motivatie: Het portret van Jan Vekemans maakt deel uit van een grotere opdracht die Cornelis de Vos in 1624 ontving van de belangrijke Antwerpse koopman Joris Vekemans: het schilderen van de portretten van Joris Vekemans, zijn vrouw Maria Ghinderdeuren en hun kinderen.Vier van deze portretten zijn samen aangekocht door Fritz Mayer van den Bergh en werden reeds als topstukken opgenomen in de Topstukkenlijst.

Het portret van Jan Vekemans maakt integraal deel uit van het zeer uitzonderlijke reeks portretten van deze vroeg-zeventiende-eeuwse Antwerpse familie met aanzien (zeldzaam).

Net zoals bij de andere portretten geeft de levensechte voorstelling van de geportretteerde de reeks een bijzondere artistieke waarde. Het sluit typologisch en coloristisch perfect aan bij de portretten van de twee andere kinderen van het echtpaar Vekemans-van Ghinderdeuren. Het jongetje op het portret vormt nagenoeg het spiegelbeeld van het al eerder bekende knapenportret uit de reeks portretten. Omdat het kinderportret onafgewerkt werd overgeleverd, heeft men op een later tijdstip het achterplan van dit portret duidelijk bijgewerkt. De vroege dood van vader Joris Vekemans heeft er allicht voor gezorgd dat de opdracht - mogelijk omwille van financiële problemen - niet helemaal kon worden afgewerkt. Het feit dat het om een onvoltooid schilderij gaat, geeft een uitzonderlijke inkijk in het ontstaansproces van de portretten van De Vos. Omdat drie van de vijf portretten volledig zijn afgewerkt en de portretten van Jan en Elisabeth (of Cornelia) Vekemans maar gedeeltelijk, kunnen deze nauwgezet met elkaar worden vergeleken (ijkwaarde).

De voorgestelde Jan Vekemans (1620-1665) is bovendien ook een van de meest toonaangevende figuren van de familie geworden, met een belangrijke maatschappelijke rol. De geportretteerde ontpopte zich tot de meest `bekende Antwerpenaar' van de familie. Als advocaat, schepen en aalmoezenier bouwde hij een schitterende loopbaan uit. Drie jaar voor zijn dood, in 1662, werd hij geadeld. Zijn oudste dochter Catharina huwde met Albert-Maria Rubens, kleinzoon van de schilder (belang voor het collectieve geheugen); c) bewaarplaats: privé;d) eigendomssituatie: privébezit. Tegen dit besluit kan een beroep tot nietigverklaring of een verzoek tot schorsing van de tenuitvoerlegging worden ingediend bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het verzoekschrift wordt ingediend, hetzij elektronisch via een beveiligde website van de Raad van State (http://eproadmin.raadvst-consetat.be/), of met een ter post aangetekende brief die wordt toegezonden aan de Raad van State (Wetenschapsstraat 33 te 1040 Brussel). Het verzoekschrift wordt ingediend binnen een termijn van zestig dagen nadat de beslissing werd betekend. Indien de beslissing niet betekend diende te worden, gaat de termijn in met de dag waarop de verzoeker er kennis van heeft gehad.