27 JANUARI 2025. - Definitieve opname van oorkonden in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap

Cultuur, Jeugd, Sport en Media

Bij besluit van de Vlaamse minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen van 27 januari 2025 betreffende de definitieve opname van roerende goederen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap wordt bepaald: Enig artikel. De volgende cultuurgoederen worden als definitieve maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 3, cultuurhistorisch erfgoed: 1° Pseudo-origineel van de oorkonde van graaf Robert voor de abdij van Sint-Truiden, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Sint-Truiden - benedictijnen,

Opdrachtgever:

Robert, graaf,

Datering:

741-743 (gepretendeerd), 12de eeuw (wetenschappelijk),

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij Sint-Truiden - Oorkonden, nr.1,

Inhoud:

graaf Robert schenkt de domeinen van Donk, Halen, Schaffen, Velpen (Halen) en Meerhout (Donk) aan de benedictijnenabdij van Sint-Truiden;

b) Motivatie: dit charter van de historisch belangrijke benedictijnenabdij van Sint-Truiden, één van de oudste abdijen van Vlaanderen, is zeldzaam en mogelijk het meest bekende 'pseudo-origineel' uit de oorkondegeschiedenis van middeleeuwse religieuze instituten.Het document pretendeert te zijn uitgegeven in 742 of 743, maar werd na wetenschappelijk onderzoek gedateerd in de twaalfde eeuw. Vermoedelijk is het een kopie of een vervalsing (inclusief monogram rechtsonder) van een verloren gegaan origineel dat voor de abdij van groot belang was voor de legitimatie van haar onroerend bezit. Voor onderzoek naar praktijken en strategieën van vervalste oorkonden heeft het dan ook een belangrijke ijkwaarde; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Hasselt, Rijksarchief Hasselt.2° Oorkonde van keizer Lodewijk de Vrome voor de Sint-Baafsabdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Sint-Baafs, Gent - benedictijnen,

Opdrachtgever :

Lodewijk de Vrome (778-840), keizer van het Roomse Rijk,

Datering:

819,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Baafs - Charters (K78), nr.1,

Inhoud:

Lodewijk de Vrome bevestigt de immuniteit die aan de abdij is toegekend door zijn vader, Karel de Grote, keizer van de Franken;

b) Motivatie: dit charter van keizer Lodewijk de Vrome, zoon van Karel de Grote, is zeldzaam daar het de oudste in België bewaarde originele oorkonde is die betrekking heeft op de geschiedenis van Vlaanderen en België.Het is een zeer mooi voorbeeld van Merovingisch diplomatiek handschrift en draagt nog het originele zegel van de keizer. Het document heeft dus een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde en is ook van uitzonderlijk belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.3° Oorkonde van de bisschop van Luik voor de Sint-Baafsabdij in Gent over de relieken van Sint-Landoaldus, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Sint-Baafs, Gent - benedictijnen,

Opdrachtgever :

Notger (930-1008), bisschop van Luik,

Datering:

980,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

Perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Baafs - Charters (K78), nr.14Bis,

Inhoud:

de bisschop informeert abt Womarus van de Sint-Baafsabdij over het leven van en de `translatio' van de relieken van Sint-Landoaldus en zijn medestanders van Wintershoven naar de Sint-Baafsabdij;

b) Motivatie: de oorkonde illustreert de contacten van de Sint-Baafsabdij met het bisdom Luik en de overlevering van verhalen over enkele prominente heiligen.Dit document is immers niet alleen een oorkonde, maar ook een zeldzaam voorbeeld van een geïntegreerde `vita', met name het levensverhaal van Sint-Landoaldus, een medestander van Sint-Amandus (7de eeuw), de 'apostel der Franken' en vroege grondlegger van de bekende Sint-Baafsabdij. De oorkonde is daarom van belang voor het collectief geheugen en heeft een interessante schakelfunctie voor onderzoek. Het is bovendien een uitzonderlijk goed bewaard, tiende-eeuws charter met een intact zegel van bisschop Notger, een sleutelfiguur uit de vroege geschiedenis van het prinsbisdom Luik, en heeft dus ook een bijzondere artistieke waarde; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.4° Oorkonde van Regenza voor de abdij van Munsterbilzen, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Munsterbilzen - benedictinessen (later seculiere kanunnikessen),

Opdrachtgever:

Regenza,

Datering:

1040 (document) 1163 (wetenschappelijk),

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij Munsterbilzen - oorkonden, nr.1,

Inhoud:

de vrije vrouw, genaamd Regenza, `schenkt' zich aan de abdij;

b) Motivatie: deze zeldzame en uitzonderlijke oorkonde van een 'vrije vrouw' die zich 'schenkt' aan de abdij van Munsterbilzen illustreert de 'agency' van vrouwen in het middeleeuwse kloosterwezen en heeft als dusdanig een bijzondere ijkwaarde voor het historisch onderzoek.De ontstaansgeschiedenis van de oorkonde - een kopie uit 1163 van een akte uit 1040 die verloren is gegaan - illustreert tevens het belang van de praktijk van het kopiëren van oorkonden.

De oorkonde heeft ook een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen omdat de abdij van Munsterbilzen de enige stichting van seculiere kanunnikessen in Vlaanderen was en als dusdanig ook in de seculiere maatschappij een bijzonder machtige positie innam. Het charter draagt nog het originele zegel van de abdij met afbeelding van de patroonheilige Sint-Amor en heeft daarom ook een bijzondere iconografische waarde; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Hasselt, Rijksarchief Hasselt.5° Stichtingsoorkonde van de graaf en gravin van Vlaanderen betreffende de abdij Sint Salvator te Ename, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Sint-Salvator, Ename - benedictijnen,

Opdrachtgever:

Boudewijn V (1013-1067) en Adela van Mesen (1009-1079), graaf en gravin van Vlaanderen,

Datering:

1063

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij Ename, nr.21,

Inhoud:

stichtingsakte van de benedictijnenabdij Sint-Salvator te Ename door de graaf en de gravin van Vlaanderen;

b) Motivatie: de stichtingsoorkonde van de benedictijnenabdij van Ename is één van de oudste grafelijke stichtingsoorkonden in Vlaanderen en is daarom niet alleen zeldzaam, maar heeft als dusdanig - en in combinatie met de nauw gerelateerde oorkonden van de bisschop van Kamerrijk (nr.6) en paus Alexander II (nr. 7) - ook een belangrijke schakelfunctie voor de geschiedenis van de benedictijnse kloosterstichtingen. Het document kan tevens gelinkt worden aan gravin Adela, een belangrijk figuur in de ontwikkeling van het kloosterleven in het graafschap Vlaanderen. De abdijsite van Ename is bovendien een belangrijke historische site.

Beide laatste aspecten dragen bij tot de belangrijke waarde van deze oorkonde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.6° Bevestigingscharter van de bisschop van Kamerijk van de stichting van de abdij Sint-Salvator te Ename, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Sint-Salvator, Ename - benedictijnen,

Opdrachtgever:

Lietbert, bisschop van Kamerijk (1051-1076),

Datering:

1064

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij Ename, nr.6,

Inhoud:

de stichting van de abdij Sint-Salvator te Ename door de graaf en gravin van Vlaanderen (zie nr. 5) wordt bevestigd door de bisschop van Kamerijk;

b) Motivatie: Deze aan de stichting verbonden oorkonde van de bisschop van Kamerijk illustreert samen met de oorkonden van de graaf en gravin van Vlaanderen (nr.5) en paus Alexander II (nr. 7) op een zeldzaam coherente manier het stichtingsproces (en betrokken actoren) van een benedictijnenabdij. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie voor de geschiedenis van de benedictijnse kloosterstichtingen en een ijkwaarde voor het onderzoek. De documenten zijn - gezien de nog steeds bestaande kloostersite in Ename - ook van belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.7° Bevestigingscharter van Paus Alexander II van de stichting van de abdij Sint-Salvator te Ename, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Sint-Salvator, Ename - benedictijnen,

Opdrachtgever:

Alexander II, paus (1061-1073),

Datering:

1070

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij Ename, nr.7,

Inhoud:

bevestigingscharter door paus Alexander II van de stichting van de abdij van Ename;

b) Motivatie: Deze aan de stichting verbonden oorkonde van paus Alexander II illustreert samen met de oorkonden van de graaf en gravin van Vlaanderen (nr.5) en de bisschop van Kamerijk (nr. 6) op een zeldzaam coherente manier het stichtingsproces (en betrokken actoren) van een benedictijnenabdij. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie voor de geschiedenis van de benedictijnse kloosterstichtingen en een ijkwaarde voor het onderzoek. De documenten zijn - gezien de nog steeds bestaande kloostersite in Ename - ook van belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent. 8° Oorkonde van de Franse koning Philippe voor de abdij van Mesen, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij O.L.V., Mesen - benedictinessen,

Opdrachtgever :

Philippe I (1052-1108), koning van Frankrijk,

Datering:

1066,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij Mesen, nr. 4,

Inhoud:

Koning Philippe I bevestigt op vraag van Boudewijn V en Adele, graaf en gravin van Vlaanderen, de vrijheden van de abdij en geeft een opsomming van haar bezittingen;

b) Motivatie: deze oorkonde is zeldzaam daar het document het oudste bewaarde authentieke stuk is van de voorname benedictinessenabdij van Mesen. Het heeft daarom ook een belangrijke schakelfunctie. De abdij werd in de achttiende eeuw omgevormd tot een koninklijke stichting ten voordele van gezinnen van gesneuvelde militairen. De stichting bestaat nog steeds, ook al werd de abdijsite tijdens de Eerste Wereldoorlog totaal verwoest. Door de verwoesting en de plundering door de Duitsers is een groot deel van het abdijarchief verdwenen, ook al duiken soms nog stukken op.

Deze oorkonde is om die reden niet alleen zeldzaam, maar ook een belangrijke getuige van een instelling wiens woelige geschiedenis belangrijk is voor het collectieve geheugen. Het document bevat ook nog het zegel van de koning en zijn monogram; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Brugge, Rijksarchief Brugge. 9° Stichtingsoorkonde van de bisschop van Terwaan voor de priorij van Voormezele, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

proosdij (later priorij) O.L.V., Voormezele - reguliere kanunniken van Sint-Augustinus,

Opdrachtgever:

Drogo (+1078), bisschop van Terwaan,

Datering:

ca. 1069,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van de Abdij van Voormezele, nr. C219/1,

Inhoud:

Drogo ontheft, op vraag van Isaac I van Voormezele, het altaar van Voormezele van alle lasten en plaatst er enkele kanunniken;

b) Motivatie: deze zeldzame stichtingsoorkonde van één van de oudste stichtingen van seculiere kanunniken in Vlaanderen heeft een belangrijke historische schakelfunctie.Het charter illustreert tevens de rol van lokale heren (hier: Isaac I van Voormezele) in het stichtingsproces van middeleeuwse religieuze instituten en heeft daarom ook een belangrijke ijkwaarde voor historisch onderzoek; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Brugge, Bisdom Brugge.10° Stichtingsoorkonde van het seculier kapittel van Sint-Donaas in Brugge, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kapittel Sint-Donaas, Brugge - seculiere kanunniken,

Opdrachtgever:

Robert II van Jeruzalem (1065-1111), graaf van Vlaanderen,

Datering:

1089,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Donaaskapittel, Oorkondenverzameling, nr.A240/2,

Inhoud:

de graaf van Vlaanderen kent het kapittel privileges en bezittingen toe, ontheft het kapittel van bepaalde belastingen en verheft de proost tot de waardigheid van kanselier;

b) Motivatie: deze elfde-eeuwse oorkonde is zeldzaam daar het behoort tot de oudst overgeleverde oorkonden van het belangrijke kapittel van Sint-Donaas in Brugge, ook al wordt de echtheid ervan door sommige wetenschappers in vraag gesteld.De oorkonde heeft bovendien een bijzondere schakelfunctie voor historisch onderzoek omdat in dit document de oudste vermelding voorkomt van vele dorpen en plaatsen in de ruime omgeving van Brugge (waar het kapittel bezittingen had); c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Brugge, Bisdom Brugge.11° Oorkonde van de bisschop van Noyon-Doornik voor de abdij Ter Doest in Lissewege, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Ter Doest, Lissewege - benedictijnen, later cisterciënzers,

Opdrachtgever:

Baudry, bisschop van Noyon-Doornik (1098-1112),

Datering:

1106,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archieven Ter Duinen en Ter Doest, nr.201,

Inhoud:

de Bisschop geeft aan Ansegarius, abt van Saint-Riquier (Frankrijk), de kapel van Ter Doest in Lissewege om er een priorij te stichting die kan verheven worden tot een abdij als er voldoende monniken zijn;

b) Motivatie: dit charter van de cisterciënzerabdij van Ter Doest is het oudste stuk uit het belangrijke archieffonds van de abdijen van Ter Doest en Ter Duinen en heeft daarom een belangrijke schakelfunctie voor de studie van de (voorgeschiedenis van de) cisterciënzerorde in het graafschap Vlaanderen.Aan de oorkonde is bovendien nog het originele zegel van bisschop Baudry bevestigd. Dit alles maakt deze oorkonde uiterst zeldzaam; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Brugge, Groot Seminarie.12° Schenkingsoorkonde voor het Sint-Pietersgasthuis in Leuven, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

gasthuis Sint-Pieter, Leuven - gasthuiszusters-augustinessen,

Opdrachtgevers:

diverse edelen en burgers van Leuven,

Datering:

ca.1120,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Gasthuiszusters Leuven, nr. 2,

Inhoud:

diverse edelen en burgers van Leuven doen schenkingen aan het gasthuis van Leuven;

b) Motivatie: deze oorkonde betreffende het gasthuis van Leuven is het oudst bewaarde charter uit de beginperiode van een gasthuisgemeenschap in Vlaanderen en is daarom niet alleen zeldzaam, maar heeft ook een belangrijke schakelfunctie voor het onderzoek naar het ontstaan van vrouwelijke gasthuisgemeenschappen.Het zegel is het oudst bekende zegel van het belangrijke Sint-Pieterskapittel van Leuven, beschermheer van het gasthuis. Het document heeft om die reden ook een bijzondere iconografische waarde; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Leuven, KADOC.13° Oorkonde van de bisschop van Kamerijk voor het OLV-kapittel in Antwerpen, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kapittel Onze -Lieve-Vrouw, Antwerpen - seculiere Kanunniken,

Opdrachtgever:

Burchard (+1130), bisschop van Kamerijk,

Datering:

1124,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief OLV-kapittel, nr.II, 1 (1),

Inhoud:

de bisschop bevestigt de stichting van het kapittel van Antwerpen en de overdracht van het kapittel naar de Onze Lieve Vrouwkerk;

b) Motivatie: deze oorkonde is een zeldzaam stuk uit de ontstaansperiode van het belangrijke OLV-kapittel van Antwerpen en heeft een belangrijke schakelfunctie omdat het document de overdracht illustreert van het kapittel naar de OLV-kerk nadat de oorspronkelijke parochiekerk van Antwerpen (Sint-Michiel) tot een norbertijnenabdij was omgevormd.Aan de oorkonde is nog het originele zegel van bisschop Burchard bevestigd wat het stuk ook een bijzondere iconografische waarde geeft; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Antwerpen, Rijksarchief Antwerpen.14° Schenkingsoorkonde van de hertog van Brabant voor de Sint-Maartensabdij van Laon in functie van de stichting van de abdij van Park, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Park, Heverlee - norbertijnen,

Opdrachtgever:

Godfried I (1063-1139), hertog van Brabant,

Datering:

1129,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

Godfried schenkt zijn jachtgronden nabij Leuven aan Gautier, abt van de Sint-Maartensabdij in Laon, met als doel op zijn domein een nieuwe abdij te stichten;

b) Motivatie: deze oorkonde is - samen met de oorkonde van keizer Barbarossa (nr.15) - de oudst overgeleverde en daarom zeldzame stichtingsoorkonde van een norbertijnenabdij in de Zuidelijke Nederlanden.Het document heeft om die reden een belangrijke schakelfunctie. Het heeft daarenboven betrekking op een nog steeds bestaande en unieke historische site en in die zin ook een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Heverlee, Abdij van Park.15° Oorkonde van keizer Barbarossa ter bevestiging van de bezittingen en privileges van de abdij van Park, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Park, Heverlee - norbertijnen,

Opdrachtgever:

Frederik Barbarossa (1122-1190), keizer van het Heilig Roomse Rijk,

Datering:

1154,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

keizer Barbarossa bevestigt een kwarteeuw na de stichting de bezittingen en privileges van de abdij van Park;

b) Motivatie: deze oorkonde van de illustere keizer Frederik Barbarossa is - samen met de oorkonde van de hertog van Brabant (nr.14) - de oudst overgeleverde en daarom zeldzame stichtingsoorkonde van een norbertijnenabdij in de Zuidelijke Nederlanden. Het document heeft om die reden een belangrijke schakelfunctie. Het heeft daarenboven betrekking op een nog steeds bestaande en unieke historische site en in die zin ook een bijzondere waarde voor het collectief geheugen.

Omwille van het originele zegel van Barbarossa heeft de oorkonde ook een unieke iconografische waarde; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Heverlee, Abdij van Park.16° Oorkonde tot oprichting van de abdij van Averbode door de bisschop van Luik, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Averbode - norbertijnen,

Opdrachtgever:

Alexandre de Juliers, bisschop van Luik (1128-1135),

Datering:

ca.1133,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

de bisschop van Luik bevestigt de stichting van de norbertijnenabdij van Averbode door de graaf van Loon;

b) Motivatie: deze oorkonde heeft - in combinatie met de overige oorkonden die betrekking hebben op de oprichting van de abdij van Averbode (nrs. 17-19) - een belangrijke ijkwaarde omdat het op een zeldzame manier de wisselwerking illustreert tussen de landsheer, de bisschop en de paus bij het stichtingsproces van een norbertijnenabdij. Het document wordt bovendien bewaard in de nog steeds bestaande norbertijnenabdij van Averbode en is dan ook van belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Scherpenheuvel-Zichem, Abdij van Averbode.17° Pseudo-originele oorkonde van Arnold II, graaf van Loon, tot oprichting van de abdij van Averbode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Abdij van Averbode - norbertijnen,

Opdrachtgever:

Arnold II (1084-ca.1138), graaf van Loon,

Datering:

1139,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

Perkament,

Inhoud:

de graaf van Loon neemt het initiatief voor de stichting van een abdij in Averbode;

b) Motivatie: deze oorkonde heeft - in combinatie met de overige oorkonden die betrekking hebben op de oprichting van de abdij van Averbode (nrs.16, 18-19) - een belangrijke ijkwaarde omdat het op een zeldzame manier de wisselwerking illustreert tussen de landsheer, de bisschop en de paus bij het stichtingsproces van een norbertijnenabdij. De aanwezigheid van een vervalsing (de oorkonde van de graaf van Loon) in deze cluster illustreert bovendien de strategieën waarmee middeleeuwse abdijen hun (on)afhankelijkheid trachtten te legitimeren. Circa 1139 had de abdij genoeg aan drie oorkonden om haar bestaan en privileges te bewijzen.

Tegen het einde van de eeuw wilde de abdij vermoedelijk haar onafhankelijkheid ten aanzien van de hertog van Lotharingen (Brabant) aantonen door zich te presenteren als een stichting van de graaf van Loon; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Scherpenheuvel-Zichem, Abdij van Averbode.18° Oorkonde Etienne de Bar, bisschop van Metz, tot oprichting van de abdij van Averbode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Averbode - norbertijnen,

Opdrachtgever:

Etienne de Bar (+1163), bisschop van Metz,

Datering:

1180,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

de bisschop schenkt aan de nieuwe abdij van Averbode, met toestemming van de abdij van Sint-Truiden, een deel van de gronden die toebehoorden aan de abdij van Sint-Truiden;

b) Motivatie: deze oorkonde heeft - in combinatie met de overige oorkonden die betrekking hebben op de oprichting van de abdij van Averbode (nrs. 16-17, 19) - een belangrijke ijkwaarde omdat het op een zeldzame manier de wisselwerking illustreert tussen de landsheer, de bisschop en de paus bij het stichtingsproces van een norbertijnenabdij. Omdat deze oorkonde nog het originele zegel draagt van de bisschop is het stuk ook van belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Scherpenheuvel-Zichem, Abdij van Averbode.19° Oorkonde paus Innocentius II tot oprichting van de abdij van Averbode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij van Averbode - norbertijnen,

Opdrachtgever:

Innocentius II, paus (1130-1143),

Datering:

1220,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

de paus neemt de abdij in bescherming en bevestigt de bezittingen van de abdij;

b) Motivatie: deze oorkonde heeft - in combinatie met de overige oorkonden die betrekking hebben op de oprichting van de abdij van Averbode (nrs. 16-18) - een belangrijke ijkwaarde omdat het op een zeldzame manier de wisselwerking illustreert tussen de landsheer, de bisschop en de paus bij het stichtingsproces van een norbertijnenabdij.

Omdat deze oorkonde nog het originele zegel draagt van de paus is het stuk ook van belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Scherpenheuvel-Zichem, Abdij van Averbode.20° Oorkonde van graaf Boudewijn IX tot oprichting van het OLV-kapittel in Kortrijk, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kapittel OLV, Kortrijk - seculiere kanunniken,

Opdrachtgever:

Boudewijn IX (1171-1205), graaf van Vlaanderen,

Datering:

1205,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van het Kapittel van OLV, nr.22,

Inhoud:

Boudewijn informeert de koning van Frankrijk en zijn vertegenwoordigers in Vlaanderen over de stichting van een kapittel in Kortrijk;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de twee andere oorkonden van de illustere graaf Boudewijn IX tot oprichting van het OLV-kapittel in Kortrijk (nrs.21-22) - uniek omdat het op zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel illustreert waarbij de graaf zijn stichting verantwoordde ten aanzien van zijn leenheer, de Franse koning, en tegelijkertijd het kapittel voorzag van de nodige gronden en financiële middelen. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden zijn bovendien opgesteld in het kasteel van Boudewijn, op dat moment keizer van het Latijnse keizerrijk (1204-1205), in Constantinopel en herinneren (collectief geheugen) aan de rol van Boudewijn in de vierde kruistocht. Vormelijk uit zich dat ook in enkele Griekse aantekeningen in rood vermiljoen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Kortrijk, Rijksarchief Kortrijk.21° Oorkonde van graaf Boudewijn IX (1171-1205) met betrekking tot prebenden van het kapittel van Kortrijk, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kapittel OLV, Kortrijk - seculiere kanunniken,

Opdrachtgever:

Boudewijn IX (1171-1205), graaf van Vlaanderen,

Datering:

1205,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament

Inventarisnummer:

Archief van het Kapittel van OLV, nr.23,

Inhoud:

Boudewijn IX vraagt aan zijn vertegenwoordigers in Vlaanderen om gronden en tienden aan te kopen voor de prebenden van het nieuw opgerichte kapittel van Kortrijk;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de twee andere oorkonden van de illustere graaf Boudewijn IX tot oprichting van het OLV-kapittel in Kortrijk (nrs.20, 22) - uniek omdat het op zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel illustreert waarbij de graaf zijn stichting verantwoordde ten aanzien van zijn leenheer, de Franse koning, en tegelijkertijd het kapittel voorzag van de nodige gronden en financiële middelen. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden zijn bovendien opgesteld in het kasteel van Boudewijn, op dat moment keizer van het Latijnse keizerrijk (1204-1205), in Constantinopel en herinneren (collectief geheugen) aan de rol van Boudewijn in de vierde kruistocht. c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Kortrijk, Rijksarchief Kortrijk.22° Oorkonde van graaf Boudewijn IX over de bezittingen van het kapittel van Kortrijk a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kapittel OLV, Kortrijk - seculiere kanunniken,

Opdrachtgever:

Boudewijn IX (1171-1205), graaf van Vlaanderen,

Datering:

1205,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van het Kapittel van OLV, nr.24,

Inhoud:

Boudewijn IX informeert de koning van Frankrijk dat hij zijn klerk toestemming heeft gegeven om aan het kapittel van Kortrijk een grond te schenken;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de twee andere oorkonden van de illustere graaf Boudewijn IX tot oprichting van het OLV-kapittel in Kortrijk (nrs.20-21) - uniek omdat het op zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel illustreert waarbij de graaf zijn stichting verantwoordde ten aanzien van zijn leenheer, de Franse koning, en tegelijkertijd het kapittel voorzag van de nodige gronden en financiële middelen. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden zijn bovendien opgesteld in het kasteel van Boudewijn, op dat moment keizer van het Latijnse keizerrijk (1204-1205), in Constantinopel en herinneren (collectief geheugen) aan de rol van Boudewijn in de vierde kruistocht.

Vormelijk uit zich dat ook in enkele Griekse aantekeningen in rood vermiljoen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Kortrijk, Rijksarchief Kortrijk.23° Oorkonde van Zeger III, burggraaf van Gent, tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

Zeger III (+1227), burggraaf van Gent,

Datering:

19 mei 1211,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_A_011,

Inhoud:

de burggraaf van Gent stelt de grond genaamd 'Bijloke' in Gent vrij van alle feodale verplichtingen.Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), nr. A11;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.24-29) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden. Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.24° Oorkonde van Ferrand van Portugal en Johanna van Constantinopel, graaf en gravin van Vlaanderen en Henegouwen, tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

oorkonders: Ferrand van Portugal, graaf-gemaal en Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen (1212-1244)

Datering:

augustus 1228,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_B_006,

Inhoud:

Ferrand van Portugal en Johanna van Constantinopel, graaf en gravin van Vlaanderen en Henegouwen, geven kennis van hun intentie om naast het OLV-hospitaal in Gent een Cisterciënzerinne-abdij op te richten. Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), charters, nr. B6;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.23, 25-29) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden. Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen. De oorkonde bevat bovendien het authentieke zegel van graaf Ferrand, wat het document een bijkomend iconografische waarde geeft.

Het zegel van gravin Johanna is verdwenen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.25° Oorkonde van Walter van Marvis de bisschop van Doornik tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

oorkonder: Walter van Marvis, bisschop van Doornik (1219-1252),

Datering:

9 augustus 1228,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_B_007,

Inhoud:

de bisschop van Doornik maakt kenbaar dat hij heeft ingestemd met de stichting van een abdij van monialen van Cîteaux, buiten Gent, bij het hospitaal.Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), charters, nr. B7;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.23-24, 26-29) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden.

Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.26° Oorkonde van de pauselijk legaat tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

Romano of Sant'Angelo, pauselijk legaat,

Datering:

23 september 1228,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_B_016,

Inhoud:

de pauselijke legaat bevestigt de stichting van een abdij van monialen van Cîteaux door Ferrand van Portugal en Johanna van Constantinopel, graaf en de gravin van Vlaanderen en Henegouwen, buiten de stad Gent. Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), charters, nr. B16;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.23-25, 27-29) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden. Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.27° Oorkonde van de abt van de Sint-Baafsabdij tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

Baldwin II, abt van de Sint-Bavo abdij,

Datering:

19 oktober 1228,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_B_012,

Inhoud:

Boudewijn II, de abt van Sint-Baafs (Gent) laat de bisschop van Doornik (Walter van Marvis) weten dat hij en zijn priesters die de parochiekerk van Gent (Sint-Michiel) bedienen hebben ingestemd met een stichting van een abdij van monialen van Cîteaux buiten Gent.Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), charters, nr. B12;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.23-26, 28-29) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden. Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.28° Oorkonde van de abt van Clairvaux tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

Rudolf de Pinis, abt van Clairvaux,

Datering:

28 oktober 1228,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_B_015,

Inhoud:

de abt van Clairvaux vraagt aan Radulf de Pinis, de abt van Boudelo,om enkele monialen van Nieuwenbos naar de nieuwe abdij van Gent (Bijloke), genaamd "Portus Beate Maria", over te plaatsen, en belast hem ook met het benoemen van een abdis en met het bewaken van de monastieke discipline.Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), charters, nr. B15;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.23-27, 29) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant.De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden. Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.29° Oorkonde van de graaf en gravin van Vlaanderen met de naamgeving en opname in de orde van Cîteaux van de Bijloke-abdij van Gent a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij en hospitaal van de Bijloke, Gent - cisterciënzerinnen,

Opdrachtgever:

Ferrand van Portugal, graaf-gemaal en Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen (1212-1244),

Datering:

28 oktober 1228,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_BIJ_LAV_B_009,

Inhoud:

de graaf en de gravin van Vlaanderen geven de abdij die ze hebben gesticht op de plaats "Portus Monialium" de naam "Portus Beate Maria" en verklaren dat dit klooster, opgenomen in de orde van Cîteaux, zal beschouwd worden als een dochter van de abdij van Clairvaux.Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), charters, nr. B9;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.23-28) tot oprichting van de Bijloke-abdij in Gent een uniek en zeldzaam geheel gelet dat ze in een tijdsspanne van minder dan twintig jaar werden opgesteld en op een exemplarische manier de hiërarchische ladder illustreren die werd gevolgd bij de stichting van een cisterciënzerklooster: lokale heren en abten, bisschoppen, landsheren, de abt van Clairvaux en de pauselijke gezant. De oorkonden hebben daarom een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde als bron voor de geschiedschrijving rond de ontwikkeling van de vrouwelijke stichtingen van de cisterciënzerorde in de Nederlanden. Bovendien kunnen de oorkonden nog steeds gelinkt worden aan de bestaande site van de Bijloke en hebben ze daarom een bijzondere waarde voor het collectief geheugen. De oorkonde bevat bovendien authentieke zegels, wat het document een bijkomend iconografische waarde geeft; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.30° Oorkonde van Huges de Pierrepont, bisschop van Luik ter bevestiging van schenking van een leengoed te Alden Biesen aan de broeders van de Duitse orde.a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

landcommanderij Alden Biezen - Duitse orde,

Opdrachtgever:

Huges de Pierrepont (1165-1229), bisschop van Luik,

Datering:

1221,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van de Commanderij van Alden Biezen - Oorkonden, nr.6,

Inhoud:

de bisschop van Luik bevestigt dat Godfried van Zoutleeuw de broeders van de Duitse orde een leengoed heeft geschonken;

b) Motivatie: deze oorkonde is zeldzaam daar het de oudst bekende, in Vlaanderen bewaarde oorkonde is van de monumentale en nog steeds bestaande site van Alden Biezen, de meest prominente herinnering aan de geschiedenis van de ridderorden in Vlaanderen.Het document heeft daarom een belangrijke schakelfunctie en een bijzondere waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Hasselt, Rijksarchief Hasselt.31° Oorkonde van de heer van Mechelen voor de commanderij Pitzemburg in Mechelen, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

commanderij Pitzemburg, Mechelen - Duitse orde,

Opdrachtgever:

Walter III Berthout (+ ca.1220) heer van Mechelen,

Datering:

ca. 1220,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Oorkonden van Pitsenburg (0012), nr. 9,

Inhoud:

de heer van Mechelen kondigt aan zijn verwanten aan dat hij, toen hij zich bevond bij de kruisvaarders in Dumyât, aan de broeders van de Duitse orde (Pitzemburg) bossen heeft geschonken in `Rama' en `Grootloo' en in het Waverwoud, alsook de rechten voor de ontginning ervan;

b) Motivatie: in deze oorkonde wordt op zeldzame wijze duidelijk hoe de kruistochten ook een impact hadden op de Nederlanden. De heren van Mechelen (Berthout), een prominente familie in de Brabantse geschiedenis en de geschiedenis van religieuze instituten, maakten tijdens de kruistocht kennis met de ridders van de Duitse orde en schonken de orde gronden en rechten in hun eigen heerlijkheid in Mechelen. De documenten hebben dan ook een belangrijke schakelfunctie voor onderzoek. De site van de voormalige commanderij werd in de negentiende eeuw omgevormd tot een stadsschool (huidige College Busleyden - Campus Pitzemburg) waar nog steeds enkele gebouwen herinneren aan de geschiedenis van de ridderorde. Op die manier is de oorkonde ook belangrijk voor het collectief geheugen. De oorkonde draagt bovendien nog een authentiek zegel, wat bijdraagt tot de iconografische waarde van het document; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Stadsarchief Mechelen.32° Oorkonde van de bisschop van Doornik voor de minderbroeders in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

minderbroeders, Gent,

Opdrachtgever:

Gauthier de Marvis (1175-1252), bisschop Doornik,

Datering:

ca.1227,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Charters van de Sint-Pietersabdij (K99), nr.484,

Inhoud:

de bisschop van Doornik, met instemming van de abt van de Sint-Pietersabdij van Gent en de pastoors van de Gentse parochies, geeft de minderbroeders toestemming om zich in de stad te vestigen;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert op een unieke manier het stichtingsproces - en de betrokken actoren - van één van de oudste bedelordegemeenschappen in de Nederlanden: de bisschop van Doornik geeft in overleg met de reguliere (abt Sint-Pieter) en seculiere geestelijkheid van de stad de toestemming aan de minderbroeders om zich in Gent te vestigen.Het document heeft daarom een belangrijke ijkwaarde en schakelfunctie voor onderzoek. Bovendien is de oorkonde gelieerd aan een site die nog steeds prominent in het Gentse stadsbeeld aanwezig is. Op de site van het voormalige klooster van de minderbroeders werd in de negentiende eeuw het Gentse justitiepaleis (Koophandelsplein; voormalig Recolletenplein) gebouwd. Het charter draagt een beschadigd zegel van de bisschop; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.33° Oorkonde van de hertog van Brabant voor de priorij 's Hertogeneiland in Gempe, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Priorij 's Hertogeneiland, Pellenberg/Gempe - norbertinessen,

Opdrachtgever:

Hendrik I (1165-1235), hertog van Brabant,

Datering:

1229,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

de hertog van Brabant geeft aan de monialen van Prémontré, gevestigd in Pellenberg, enkele gronden in Sint-Joris-Winge om er hun klooster naar te verhuizen.Het klooster zal dan 's Hertogeneiland heten of Gempe;

b) Motivatie: deze oorkonde is zeldzaam en heeft een belangrijke schakelfunctie omdat het document betrekking heeft op de definitieve vestigingsplaats van één van de oudste stichtingen van reguliere kanunnikessengemeenschappen (norbertinessen) in Vlaanderen.De stichting was één van de weinige norbertinessengemeenschappen die het volledige koorgebed zongen en aldus een uitzonderingspositie bekleedden binnen de wereld van de reguliere kanunnikessen; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Heverlee, Abdij van Park.34° Oorkonde van de familie Berthout voor de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

abdij Sint-Bernardus, Hemiksem - cisterciënzers,

Opdrachtgever:

Walter IV Berthout (+1243),

Datering:

1236,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Abdij van Sint-Bernaards te Hemiksem, nr.1 (a dato),

Inhoud:

de `vir nobilis' Walter IV Berthout bevestigt de schenking van bezittingen in Vremde, Millegem, Broechem en Grobbendonk aan de abdij van Villers, door zijn verwant Gillis II, voor de stichting van een klooster van religieuzen van de orde van Cîteaux op één van deze plaatsen;

b) Motivatie: dit charter biedt een treffend voorbeeld van de manier waarop lokale heren, hier de belangrijke Berthoutfamilie uit Mechelen, via de schenking van gronden de stichting van een cisterciënzerabdij kon faciliteren.Het document heeft daarom een zeldzame en belangrijke ijkwaarde voor onderzoek naar de rol van wereldlijke heren in het stichtingsproces van abdijen. De oorkonde kan ook gelieerd worden aan de nog steeds bestaande abdijsite in Hemiksem en is dan ook van belang voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Antwerpen, Rijksarchief Antwerpen.35° Oorkonde van gravin Johanna van Constantinopel voor de aankoop van woningen voor de begijnen van het Sint-Elisabethbegijnhof in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Groot Begijnhof Sint-Elisabeth, Gent,

Opdrachtgever:

Johanna van Constantinopel (ca.1212-1244), gravin van Vlaanderen,

Datering:

december 1235,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_ROM_LXXVIII_CH_002,

Inhoud:

de gravin van Vlaanderen en Henegouwen kent de abdis van de Bijloke-abdij een jaarlijkse cijns toe om woningen te kunnen kopen voor de arme begijnen van Gent en voor de betaling van een kapel en een kapelaan zodra ze die hebben. Oorkonde bewaard door Archief Gent, Oud Archief, Archief Sint-Elisabethbegijnhof (reeks LXXVIII), charters Bethune, nr. 2;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.36-39) van gravin Johanna van Constantinopel voor het groot begijnhof van Gent een zeldzaam en uniek geheel met een belangrijke ijkwaarde voor het onderzoek. De documenten illustreren immers op een gedetailleerde manier de rol die de gravinnen van Vlaanderen hebben gespeeld in de stichting, financiering, ondersteuning en consolidatie van de begijnenbeweging in Vlaanderen.

Bovendien is de site van het Groot Begijnhof in Gent, erkend als UNESCO-werelderfgoed, nog steeds duidelijk te herkennen in het stadscentrum (collectief geheugen), ook al verhuisde het eigenlijke begijnhof in de negentiende eeuw naar Sint-Amandsberg; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.36° Oorkonde van de graaf en gravin van Vlaanderen over de gronden voor het Sint-Elisabethbegijnhof in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Groot Begijnhof Sint-Elisabeth, Gent,

Opdrachtgever:

Thomas van Savoie (1237-1244) en Johanna van Constantinopel (ca. 1200-1244), graaf en gravin van Vlaanderen,

Datering:

mei 1242,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_094_0055,

Inhoud:

de graaf en de gravin van Vlaanderen maken bekend dat de schepenen en de gemeente van Gent verzaken aan hun rechten op het terrein dat ze hebben afgestaan voor de vestiging van een begijnhof. Deze gronden komen opnieuw de stad toe moesten de begijnen er vertrekken.

Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief van de Stad Gent, Stadscharters (reeks 94), nr. 55;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.35, 37-39) van gravin Johanna van Constantinopel voor het groot begijnhof van Gent een zeldzaam en uniek geheel met een belangrijke ijkwaarde voor het onderzoek. De documenten illustreren immers op een gedetailleerde manier de rol die de gravinnen van Vlaanderen hebben gespeeld in de stichting, financiering, ondersteuning en consolidatie van de begijnenbeweging in Vlaanderen. Bovendien is de site van het Groot Begijnhof in Gent, erkend als UNESCO-werelderfgoed, nog steeds duidelijk te herkennen in het stadscentrum (collectief geheugen), ook al verhuisde het eigenlijke begijnhof in de negentiende eeuw naar Sint-Amandsberg; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.37° Oorkonde van gravin Johanna van Constantinopel tot oprichting van het Sint-Elisabethbegijnhof in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Groot Begijnhof Sint-Elisabeth, Gent,

Opdrachtgever:

Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen,

Datering:

14 mei 1242,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

OA_094_0056,

Inhoud:

de gravin van Vlaanderen vraagt aan de schepenen van Gent om hun een terrein af te staan voor de stichting van een begijnhof.Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief van de Stad Gent, Stadscharters (reeks 94), nr. 56;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.35-36, 38-39) van gravin Johanna van Constantinopel voor het groot begijnhof van Gent een zeldzaam en uniek geheel met een belangrijke ijkwaarde voor het onderzoek. De documenten illustreren immers op een gedetailleerde manier de rol die de gravinnen van Vlaanderen hebben gespeeld in de stichting, financiering, ondersteuning en consolidatie van de begijnenbeweging in Vlaanderen. Bovendien is de site van het Groot Begijnhof in Gent, erkend als UNESCO-werelderfgoed, nog steeds duidelijk te herkennen in het stadscentrum (collectief geheugen), ook al verhuisde het eigenlijke begijnhof in de negentiende eeuw naar Sint-Amandsberg; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.38° Oorkonde van gravin Johanna van Constantinopel ter goedkeuring van het reglement het Sint-Elisabethbegijnhof in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Groot Begijnhof (Sint-Elisabeth), Gent,

Opdrachtgever:

Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen,

Datering:

1242,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van Sint-Baafs - Charters (K78), nr.274,

Inhoud:

de gravin van Vlaanderen ratificeert met een vidimus van een akte van de abt van de Sint-Baafsabdij het reglement, opgesteld door twee Dominicanen van Gent en Fulco van Gent, kanunnik van Rijsel (S. Pierre), betreffende de kapel van het begijnhof van Ekkergem (Gent);

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.35-37, 39) van gravin Johanna van Constantinopel voor het groot begijnhof van Gent een zeldzaam en uniek geheel met een belangrijke ijkwaarde voor het onderzoek.De documenten illustreren immers op een gedetailleerde manier de rol die de gravinnen van Vlaanderen hebben gespeeld in de stichting, financiering, ondersteuning en consolidatie van de begijnenbeweging in Vlaanderen. Bovendien is de site van het Groot Begijnhof in Gent, erkend als UNESCO-werelderfgoed, nog steeds duidelijk te herkennen in het stadscentrum (collectief geheugen), ook al verhuisde het eigenlijke begijnhof in de negentiende eeuw naar Sint-Amandsberg. Het charter draagt nog een authentiek zegel (iconografische waarde); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.39° Oorkonde van gravin Johanna van Constantinopel met een verzoek aan de Bijloke-abdij om een schenking te doen voor het Sint-Elisabethbegijnhof in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Groot Begijnhof Sint-Elisabeth, Gent,

Opdrachtgever:

Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen,

Datering:

1242,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnumer:

OA_BIJ_LAV_E_018,

Inhoud:

de gravin van Vlaanderen informeert de monialen van de Bijloke dat ze beslist heeft een begijnhof te stichten, toegewijd aan de H.Elisabeth en vraagt hen om een schenking te doen voor de nieuwe stichting. Het bedrag moet minstens evenveel zijn als de opbrengsten van het hospitaal dat wijlen haar man, graaf Ferrand, aan de Bijloke heeft geschonken na de brand in het eigen hospitaal.

Oorkonde bewaard door Archief Gent onder Oud Archief, Archief abdij en hospitaal van de Bijloke (schenking 2011_0083), nr. E18;

b) Motivatie: deze oorkonde vormt in combinatie met de andere oorkonden (nrs.35-38) van gravin Johanna van Constantinopel voor het groot begijnhof van Gent een zeldzaam en uniek geheel met een belangrijke ijkwaarde voor het onderzoek. De documenten illustreren immers op een gedetailleerde manier de rol die de gravinnen van Vlaanderen hebben gespeeld in de stichting, financiering, ondersteuning en consolidatie van de begijnenbeweging in Vlaanderen. Bovendien is de site van het Groot Begijnhof in Gent, erkend als UNESCO-werelderfgoed, nog steeds duidelijk te herkennen in het stadscentrum (collectief geheugen), ook al verhuisde het eigenlijke begijnhof in de negentiende eeuw naar Sint-Amandsberg. Het charter draagt nog een authentiek zegel (iconografische waarde); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Archief Gent.40° Oorkonde van de bisschop van Doornik voor het Rijke Gasthuis in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Rijke Gasthuis, Gent,

Opdrachtgever:

Gauthier de Marvis (1175-1252), bisschop van Doornik,

Datering:

1236,

Taal:

Middelnederlands,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Baafs en Bisdom Gent, Reeks B, nr.4593,

Inhoud:

de bisschop van Doornik neemt de gemeenschap van het Rijke gasthuis in bescherming en keurt de statuten van de gemeenschap goed;

b) Motivatie: deze oorkonde met de statuten van het Rijke Gasthuis werd aanvankelijk in het Latijn opgesteld, maar is in zijn - nagenoeg gelijktijdige - Middelnederlandse vertaling de oudst overgeleverde en in Vlaanderen bewaarde ambtelijke tekst in het Middelnederlands.Het document is zeldzaam, heeft een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde voor onderzoek en is van bijzonder belang voor het collectief geheugen van Vlaanderen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.41° Oorkonde van Hendrik, burgemeester van Antwerpen, betreffende de verhuis van het Sint-Elisabethgasthuis in Antwerpen, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

gasthuis Sint-Elisabeth, Antwerpen - gasthuiszusters-augustinessen,

Opdrachtgever:

Hendrik, Schout te Antwerpen,

Datering:

1238,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Elisabethgasthuis, nr.885#6,

Inhoud:

het stadsbestuur stemt in met een verhuis van het gasthuis naar het Elzenveld, schenken gronden en privileges en wijden de instelling toe aan Sint-Elisabeth;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert samen met de oorkonde van het de hertog van Brabant (nr.42) op treffende manier het transferproces van een middeleeuws gasthuis van de eerste voorlopige vestigingsplaats naar de definitieve inplanting in de stad en heeft daarom een belangrijke schakelfunctie, ijkwaarde en waarde voor het collectief geheugen. De oorkonden onderstrepen tevens de betekenis van de toewijding van middeleeuwse gasthuizen aan de heilige Elisabeth van Hongarije (1207-1231), kenmerkend voor de transformatie van pelgrims- en passantenhuizen naar hospitalen. De charters zijn bovendien de oudst bewaarde authentieke charters van een nog steeds bestaande ziekenhuissite en daarom ook zeldzaam. Deze oorkonde draagt bovendien nog een oorspronkelijk zegel; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Antwerpen, Felixarchief.42° Oorkonde van de hertog van Brabant tot schenking van gronden voor het Sint-Elisabethgasthuis in Antwerpen.a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

gasthuis Sint-Elisabeth, Antwerpen - gasthuiszusters-augustinessen,

Opdrachtgever:

Hendrik II (1207-1248), hertog van Brabant,

Datering:

1238,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Elisabethgasthuis, nr.1782#3004,

Inhoud:

de hertog schenk het gasthuis van Antwerpen de plaats `Alnetum' (Elzenveld) om er de instelling naar te verplaatsen;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert samen met de oorkonde van het het stadsbestuur (nr.41) op treffende manier het transferproces van een middeleeuws gasthuis van de eerste voorlopige vestigingsplaats naar de definitieve inplanting in de stad en heeft daarom een belangrijke schakelfunctie, ijkwaarde en waarde voor het collectief geheugen.

De oorkonden onderstrepen tevens de betekenis van de toewijding van middeleeuwse gasthuizen aan de heilige Elisabeth van Hongarije (1207-1231), kenmerkend voor de transformatie van pelgrims- en passantenhuizen naar hospitalen. De charters zijn bovendien de oudst bewaarde authentieke charters van een nog steeds bestaande ziekenhuissite en daarom ook zeldzaam; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Antwerpen, Felixarchief.43° Oorkonde van Renier, kanunnik van Tongeren, tot stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

begijnhof Sint-Catharina, Tongeren,

Opdrachtgever:

Renier, kanunnik van Tongeren,

Datering:

1243,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief begijnhof, nr.02.-02.05.-02.05.-Beg R1,

Inhoud:

Renier, kanunnik van Tongeren en beschermheer van de begijnen van deze stad, verklaart dat Ida van Lauw en haar zus Oda, begijnen, de arme begijnen van Tongeren een huis hebben geschonken nabij het hospitaal;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de overige oorkonden (nrs.44-46) in verband met de stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren - biedt op een uitzonderlijk coherente manier inzicht in het stichtingsproces van een middeleeuws begijnhof. De oorkonden hebben een belangrijke ijkwaarde omdat ze een mooie illustratie zijn van de manier waarop de begijnen de inzet waren van de verdeling van pastorale rechten en inkomsten tussen verschillende partijen van seculiere geestelijken. De oorkonden verwijzen bovendien naar een nog steeds bestaande en als UNESCO-werelderfgoed erkende site. Via deze oorkonde zijn we bovendien uitzonderlijk op de hoogte van de namen van individuele vrouwen die bij de stichting betrokken waren; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Tongeren, Stadsarchief Tongeren.44° Oorkonde van de plebaan van Tongeren tot stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

begijnhof Sint-Catharina, Tongeren,

Opdrachtgever:

Thibaud, kanunnik van Luik (Saint-Denis, plebaan van Tongeren,

Datering:

1245,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief begijnhof, nr.02.-02.05.-02.05.-RAH,

Inhoud:

kanunnik Thibaud van Luik (S. Denis), plebaan van Tongeren, geeft de begijnen toestemming om de diensten te volgen in de kerk van het hospitaal van Tongeren;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de overige oorkonden (nrs.43, 45-46) in verband met de stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren - biedt op een uitzonderlijk coherente manier inzicht in het stichtingsproces van een middeleeuws begijnhof. De oorkonden hebben een belangrijke ijkwaarde omdat ze een mooie illustratie zijn van de manier waarop de begijnen de inzet waren van de verdeling van pastorale rechten en inkomsten tussen verschillende partijen van seculiere geestelijken. De oorkonden verwijzen bovendien naar een nog steeds bestaande en als UNESCO-werelderfgoed erkende site. Deze oorkonde heeft ook een bijzondere iconografische waarde daar het nog twee authentieke zegels draagt; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Tongeren, Stadsarchief Tongeren.45° Oorkonde van Robert de Thourotte, bisschop van Luik, tot stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

begijnhof Sint-Catharina, Tongeren,

Opdrachtgever:

Robert de Thourotte, bisschop van Luik,

Datering:

1245,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief begijnhof, nr.02.-02.05.-02.05.-RAH,

Inhoud:

de bisschop van Luik bevestigt de beslissingen genomen door kanunnik Thibaud en kanunnik Renier;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de overige oorkonden (nrs.43-44, 46) in verband met de stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren - biedt op een uitzonderlijk coherente manier inzicht in het stichtingsproces van een middeleeuws begijnhof.De oorkonden hebben een belangrijke ijkwaarde omdat ze een mooie illustratie zijn van de manier waarop de begijnen de inzet waren van de verdeling van pastorale rechten en inkomsten tussen verschillende partijen van seculiere geestelijken. De oorkonden verwijzen bovendien naar een nog steeds bestaande en als UNESCO-werelderfgoed erkende site; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Tongeren, Stadsarchief Tongeren.46° Oorkonde van Marcauld de Modène, aartsdiaken van het bisdom Luik tot stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

begijnhof Sint-Catharina, Tongeren,

Opdrachtgever:

Marcauld de Modène, aartsdiaken van het bisdom Luik,

Datering:

1246,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief begijnhof, nr.02.-02.05.-02.05.-RAH,

Inhoud:

de aartsdiaken bekrachtigt de beslissingen van de kanunniken van Tongeren en Luik aangaande het begijnhof van Tongeren;

b) Motivatie: deze oorkonde is - in combinatie met de overige oorkonden (nrs.43-44, 46) in verband met de stichting van het Sint-Catharinabegijnhof in Tongeren - biedt op een uitzonderlijk coherente manier inzicht in het stichtingsproces van een middeleeuws begijnhof.De oorkonden hebben een belangrijke ijkwaarde omdat ze een mooie illustratie zijn van de manier waarop de begijnen de inzet waren van de verdeling van pastorale rechten en inkomsten tussen verschillende partijen van seculiere geestelijken. De oorkonden verwijzen bovendien naar een nog steeds bestaande en als UNESCO-werelderfgoed erkende site. De oorkonde draagt bovendien nog steeds een authentiek zegel (iconografische waarde); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Tongeren, Stadsarchief Tongeren.47° Schenkingsoorkonde voor het klooster van de witvrouwen in Leuven, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

witvrouwen, Leuven - orde van de H.Maria Magdalena,

Opdrachtgever:

Renbold en Renbolda van de Wijngaard,

Datering:

1245,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Kerkarchief Brabant, nr. 15264 bis, nr. 1,

Inhoud:

schenking van Renbold van de Wijngaard en zijn echtgenote van een huis aan de orde van de H. Maria Magdalena in Leuven;

b) Motivatie: deze oorkonde is de oudste getuige van een klooster van `witvrouwen' of `witte dames' (Orde van de H.Maria Magdalena) op het grondgebied van het huidige Vlaanderen en is daarom niet alleen zeldzaam maar heeft ook een belangrijke schakelfunctie.

De witvrouwen waren aanvankelijk kloostergemeenschappen van 'gevallen' vrouwen (prostituees, ongehuwde moeders, ...), maar sloten zich in de loop van de dertiende eeuw - de Leuvense zusters deden dat in 1252 - meestal aan bij de reguliere kanunnikessen van Sint-Victor.

Het charter draag nog de originele zegels (iconografische waarde) en is illustratief voor de rol van leken in het stichtingsproces van religieuze instituten (ijkwaarde); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.48° Oorkonde van gravin Margaretha van Constantinopel voor de begarden in Brugge, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

begarden, Brugge,

Opdrachtgever:

Margaretha van Constantinopel (1202-1280), gravin van Vlaanderen,

Datering:

1252 [1302],

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Reeks 438, oorkonden 1ste reeks, nr.2,

Inhoud:

de gravin van Vlaanderen neemt de begijnen en de begarden in bescherming tegen lieden die hen molesteren en kent hen dezelfde vrijheden toe;

b) Motivatie: de oorkonde wijst op de interessante, maar ook gecontesteerde positie van de begarden (en ook de begijnen) in de stedelijke samenleving als mannelijke tegenhanger van de begijnen en heeft als dusdanig een belangrijke en zeldzame ijkwaarde.Omdat begarden - in tegenstelling tot begijnen - grotendeels verdwenen zijn uit het collectief geheugen, heeft deze oorkonde ook in dit opzicht een belangrijke waarde. Het charter is geïnsereerd in een latere `vidimus' uit 1302 en draagt nog twee sterk beschadigde zegelfragmenten; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Brugge, Stadsarchief Brugge.49° Oorkonde van Philippe I, bisschop van Doornik, aan de karmelieten van Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

geschoeide karmelieten, Gent,

Opdrachtgever:

Philippe I, bisschop van Doornik (1275-1282),

Datering:

1282,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Sint-Baafs - Charters (K78), nr.489,

Inhoud:

de bisschop van Doornik geeft aan de prior en broeders die reeds in de Sint-Michielsparochie verbleven een machtiging om een kerk te bouwen en er de erediensten te vieren, op voorwaarde zekere verplichtingen na te komen ten overstaan van de parochiale clerus en de Sint-Baafsabdij;

b) Motivatie: deze oorkonde is een zeldzame, oudste getuige van het ontstaan van de belangrijke karmelietengemeenschap van Gent en heeft daarom een belangrijke schakelfunctie voor het onderzoek.Het stuk heeft ook een belangrijke ijkwaarde omdat het illustreert hoe de bedelorden bij hun vestiging in de steden rekening moesten houden met de al aanwezige seculiere en reguliere clerus. De oorkonde heeft bovendien betrekking om een nog steeds bestaande site in de Gentse binnenstad (Caermersklooster) en is dus ook van belang van het collectief geheugen. Bij de oorkonde worden nog de zegels (of zegelfragmenten) van de pastoors van de Sint-Michielsparochie, de prior-generaal van de karmelieten en de prior van de Franse provincie van de karmelieten bewaard (iconografische waarde); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.50° Oorkonde van gravin Margaretha van Constantinopel voor de dominicanen in Ieper, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

dominicanen, Ieper,

Opdrachtgever:

Margaretha van Constantinopel (1202-1280), gravin van Vlaanderen, en haar zoon Guido van Dampierre (1226-1305). Datering:

1268,

Taal:

Frans,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Klooster Dominicanen Leuven, nr. 30,

Inhoud:

Margaretha van Constantinopel, gravin van Vlaanderen, en haar zoon Guido geven aan de predikheren gronden te Ieper om een klooster te bouwen;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert het belang van gravin Margaretha van Constantinopel voor de verspreiding van het kloosterwezen in het algemeen en de dominicanen in het bijzonder en heeft daarom een belangrijke ijkwaarde voor het onderzoek.Dominicanenkloosters werden immers vaak opgericht dichtbij vorstelijke hoven, zo ook hier in Ieper. De oorkonde is - uitzonderlijk in deze collectie - opgesteld in het Frans en draagt ook nog de originele zegels van de gravin en haar zoon. Ze geven dit charter ook een bijzondere iconografische waarde; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.51° Oorkonde van het OLV-kapittel in Brugge voor de zakbroeders in Brugge, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

zakbroeders, Brugge,

Opdrachtgever:

kapittel van OLV, Brugge,

Datering:

1271,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van de OLV-kerk, Oorkonde nr.O 217,

Inhoud:

het OLV-kapittel geeft toestemming voor de stichting van een klooster in de OLV-parochie;

b) Motivatie: De zakbroeders vormden een Franciscaans geïnspireerde broedergemeenschap die er niet in slaagde om een definitieve, kerkelijke erkenning te verwerven als bedelorde.Ze verdwenen dan ook snel uit het collectief geheugen. Deze zeldzame stichtingsoorkonde van een zakbroederklooster illustreert dat niet alle religieuze bewegingen binnen de middeleeuwse kerk uiteindelijk voet aan de grond kregen; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Brugge, Rijksarchief Brugge.52° Oorkonde van het OLV-kapittel in Brugge voor de augustijnen in Brugge, a) Korte beshrijving:

Betrokken instituut:

augustijnen, Brugge - augustijner-eremieten,

Opdrachtgever:

Kapittel van OLV, Brugge,

Datering:

1286,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van de OLV-kerk, Oorkonde nr.O 111,

Inhoud:

de augustijnen sluiten met het kapittel een overeenkomst over de verdeling van parochiale rechten, de prediking, de biecht en het begrafenisrecht;

b) Motivatie: dit charter is een zeldzaam stuk dat betrekking heeft op de eerste stichtingsgolf van augustijnenkloosters in Vlaanderen.Het heeft een belangrijke ijkwaarde omdat het de impact illustreert van de stichting van een klooster van de augustijnen-eremieten, een bedelorde, op het parochiale en pastorale leven nabij hun klooster.

Het heeft ook een schakelfunctie omdat het de definitieve vestiging van een augustijnengemeenschap in Brugge bevestigt; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Brugge, Rijksarchief Brugge.53° Oorkonde van Nicolaas van Biervliet voor de dominicanessen in Brugge;a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

dominicanessen Engelendale, Brugge,

Opdrachtgever:

Nicolaas van Biervliet, ambtenaar Brugge,

Datering:

1293,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archieven Ter Duinen en Ter Doest, nr.1321,

Inhoud:

de zusters van Engelendale, `sorores predicatores', worden genoemd in het testament van Nikolaas van Biervliet;

b) Motivatie: deze oorkonde is zeldzaam omdat ze de oudst bewaarde vermelding bevat van een dominicanessenklooster in Vlaanderen, tevens één van de belangrijkste middeleeuwse dominicanessenstichtingen met een link naar een nog steeds bestaande Brugse zustercongregatie (Dominicanessen van de H.Catherina van Siena). Als zodanig heeft ze een belangrijke schakelfunctie voor het historisch onderzoek en een bijzondere waarde voor het collectief geheugen. Het klooster wordt vermeld in het testament van ambtenaar Nicolaas van Biervliet. Het document heeft daarom tevens een ijkwaarde omdat het toelaat de rol te onderzoeken die `gewone' burgers konden spelen in het stichtingsproces van kloosters; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Brugge, Groot Seminarie.54° Oorkonde van Gerard, heer van Diest, en Johanna van Vlaanderen ter oprichting van het kartuizerklooster in Zelem, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kartuizers, Zelem,

Opdrachtgever:

Gerard, heer van Diest, en echtgenote Johanna van Vlaanderen,

Datering:

1329,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van het Kartuizerklooster te Zelem, oorkonden, nr.5,

Inhoud:

Gerard en zijn echtgenote schenken grond voor de stichting van een kartuizerklooster, met goedkeuring van de parochiepastoor van Zelem;

b) Motivatie: deze oorkonde, alsook de oorkonde van de pastoor van Zelem (nr.55), illustreren op unieke wijze de spanningen die bij kloosterstichtingen konden ontstaan tussen de wensen van lokale wereldlijke heersers en de plaatselijke seculiere geestelijkheid. De stichtingsoorkonde van de heer van Diest en zijn echtgenote werd immers nog op dezelfde dag aangevuld met een charter dat tegemoet kwam aan de eisen van de pastoor van Zelem. Deze oorkonde bevat nog het oorspronkelijk zegel van de vrouwelijke opdrachtgeefster Johanna van Vlaanderen en heeft daarom ook een iconografische waarde. De beide oorkonden hebben ook een waarde voor het collectief geheugen omdat ze betrekking hebben op een kloosterorde die sinds de Franse Revolutie volledig uit de Zuidelijke Nederlanden verdween, maar omwille van de strenge en afgezonderde levenswijze van de monniken nog steeds tot de verbeelding spreekt. De huidige (sterk verbouwde) kloostersite in Zelem bevat nog enkele sporen van de aanwezigheid van de kartuizers; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Hasselt, Rijksarchief Hasselt.55° Oorkonde van de pastoor van Zelem met betrekking tot schenking van gronden aan de kartuizers in Zelem, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kartuizers, Zelem,

Opdrachtgever:

Johannes, pastoor van Zelem,

Datering:

1329,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief van het Kartuizerklooster te Zelem, oorkonden, nr.6,

Inhoud:

de pastoor van Zelem geeft zijn goedkeuring voor de schenking van gronden aan de kartuizers te Zelem;

b) Motivatie: deze oorkonde, alsook de oorkonde van de heer van Zelem (nr.54), illustreren op unieke wijze de spanningen die bij kloosterstichtingen konden ontstaan tussen de wensen van lokale wereldlijke heersers en de plaatselijke seculiere geestelijkheid. De stichtingsoorkonde van de heer van Diest en zijn echtgenote werd immers nog op dezelfde dag aangevuld met een charter dat tegemoet kwam aan de eisen van de pastoor van Zelem. De beide oorkonden hebben ook een waarde voor het collectief geheugen omdat ze betrekking hebben op een kloosterorde die sinds de Franse Revolutie volledig uit de Zuidelijke Nederlanden verdween, maar omwille van de strenge en afgezonderde levenswijze van de monniken nog steeds tot de verbeelding spreekt. De huidige (sterk verbouwde) kloostersite in Zelem bevat nog enkele sporen van de aanwezigheid van de kartuizers; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Hasselt, Rijksarchief Hasselt.56° Oorkonde van de deken van het OLV-kapittel voor de zwartzusters in Antwerpen, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

zwartzusters-augustinessen, Antwerpen,

Opdrachtgever:

deken van het kapittel OLV, Antwerpen,

Datering:

1346,

Taal:

Middelnederlands,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Zwartzusters Antwerpen, nr.101 - B1,

Inhoud:

de deken bevestigt de akte te hebben gezien (`vidimus') waarin koopman Hendrik Suderman een huis ter beschikking stelt van de zwartzusters in Antwerpen;

b) Motivatie: dit charter is zeldzaam daar het één van de oudst overgeleverde, Middelnederlandse oorkonden over de zwartzusters in Vlaanderen. De schakelfunctie en ijkwaarde van het document worden nog versterkt door het feit dat er melding wordt gemaakt van de bijzondere figuur van de in Antwerpen opererende, Duitse koopman Hendrik Suderman. Hij speelde een belangrijke rol in de ondersteuning van de tertiarissen-, begarden- en gasthuisgemeenschappen in en buiten Antwerpen en daarbuiten (zie ook nr. 58) en is exemplarisch voor de impact van lekenweldoeners op het ontstaan van de religieus geïnspireerde middeleeuwse caritas in stedelijke milieus. Het charter bevat nog een origineel zegel; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Antwerpen, Rijksarchief Antwerpen.57° Oorkonde van chirurgijn Willem Scote voor de kartuizerinnen in Brugge, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

kartuizerinnen Sint-Anna-ter-Woestijne, Brugge,

Opdrachtgever:

Willem Scote, chirurgijn,

Datering:

1349,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Oorkonden Blauw nummer, nr.4214,

Inhoud:

chirurgijn Willem Scote schenkt gronden en een boomgaard om een klooster op te stichten;

b) Motivatie: deze stichtingsoorkonde van het klooster in Brugge is zeldzaam daar de Brugse instelling het enige kartuizerinnenklooster was dat in de Nederlanden heeft bestaan. Het document heeft dan ook een bijzondere schakelfunctie voor het onderzoek naar de geschiedenis van de kartuizerorde. De oorkonde illustreert bovendien de verrassende rol die een chirurgijn kon spelen als stichter van een klooster; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Brugge, Rijksarchief Brugge.58° Oorkonde van de bisschop van Doornik voor de grauwzusters in Brugge, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

grauwzusters (Magerzo), Brugge,

Opdrachtgever:

Philippe van Arbois, bisschop van Doornik (1351-1377),

Datering:

14de eeuw (na 1373),

Taal:

Middelnederlands,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Oorkonden Blauw Nummer, nr.6106,

Inhoud:

de bisschop bekrachtigt de stichting van drie missen in de kapel van de zusters van de derde orde in de Ganzenstraat voor het zielenheil van de overleden Hendrik Suderman;

b) Motivatie: deze Brugse gemeenschap van de derde orde van Sint-Franciscus, die in de 16de eeuw verdween, gaat mogelijk terug tot de vroege jaren 1340 en zou daarmee de oudste vertegenwoordiger in de Nederlanden zijn van deze belangrijke beweging binnen de kloosterwereld.Het zeldzame karakter en de schakelfunctie van dit document wordt nog versterkt door het feit dat deze oorkonde ook één van de oudst bewaarde charters is met betrekking tot een tertiarissengemeenschap (gemeenschap van derde-ordelingen) in Vlaanderen. Interessant is bovendien dat het hier om een geautoriseerde Middelnederlandse kopie gaat van de oorspronkelijke Latijnse tekst. Bovendien wordt in het document opnieuw (zie ook nr. 56) verwezen naar een belangrijke weldoener van het klooster, de Duitse koopman Hendrik Suderman, die een belangrijke rol speelde in de ondersteuning van de tertiarissen-, begarden- en gasthuisgemeenschappen in de Zuidelijke Nederlanden; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Brugge, Rijksarchief Brugge.59° Oorkonde van de stichtende leden van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

priorij Zevenborren, Sint-Genesius-Rode - reguliere kanunniken (Windesheim),

Opdrachtgever:

Egide van Breedyck, Pieter van Hoede, Godfried van Maastricht en Sugger Trippaert, kloosterlingen,

Datering:

1389,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Kerkarchief Brabant, nr.15506/68,

Inhoud:

Egide van Breedyck, Pieter van Hoede, Godfried van Maastricht en Sugger Trippaert, schenken hun bezittingen om een priorij te stichten;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert - samen met de andere vier oorkonden betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode (nrs.60-63) - op een exemplarische en tegelijkertijd zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel van reguliere kanunniken. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden geven ons de kans om te reconstrueren hoe een groep mannen zich verenigde tot een gemeenschap en erkenning wist te verkrijgen van de wereldse overheid (in dit geval een vrouw: de hertogin van Brabant) en de kerkelijke overheid (uitzonderlijk geen paus in Rome, maar de tegenpaus in Avignon). De kanunniken van Zevenborren, gelegen in het Zoniënwoud, sloten zich uiteindelijk aan bij de belangrijke congregatie van Windesheim; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.60° Kerkelijke stichtingsoorkonde voor de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

priorij Zevenborren, Sint-Genesius-Rode - reguliere kanunniken (Windesheim),

Opdrachtgever:

kapittel van Kamerijk,

Datering:

1388,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Kerkarchief Brabant, nr.15506/60,

Inhoud:

notariële akte waarin bevestigd wordt dat Egide van Breedyck, Pieter van Hoede, Godfried van Maastricht en Sugger Trippaert zich verenigd hebben in een kloostergemeenschap (Zevenborren) en waarin alle documenten van het kerkelijk stichtingsproces (kerkelijke goedkeuring, oprichting, aanstelling priorskeuze) zijn gevidimeerd;

b) Motivatie: Deze oorkonde illustreert - samen met de andere vier oorkonden betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode (nrs.59, 61-63) - op een exemplarische en tegelijkertijd zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel van reguliere kanunniken. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden geven ons de kans om te reconstrueren hoe een groep mannen zich verenigde tot een gemeenschap en erkenning wist te verkrijgen van de wereldse overheid (in dit geval een vrouw: de hertogin van Brabant) en de kerkelijke overheid (uitzonderlijk geen paus in Rome, maar de tegenpaus in Avignon).

De kanunniken van Zevenborren, gelegen in het Zoniënwoud, sloten zich uiteindelijk aan bij de belangrijke congregatie van Windesheim; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.61° Oorkonde van Johanna, hertogin van Brabant, betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

Priorij Zevenborren, Sint-Genesius-Rode - reguliere kanunniken (Windesheim),

Opdrachtgever:

Johanna (1322-1406), hertogin van Brabant,

Datering:

ca.1388,

Taal:

Middelnederlands,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Kerkarchief Brabant, nr. 15506/66,

Inhoud:

privilegebrief van de hertogin voor het nieuw gestichte klooster van Zevenborren;

b) motivatie: deze oorkonde illustreert - samen met de andere vier oorkonden betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode (nrs.59-60, 62-63) - op een exemplarische en tegelijkertijd zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel van reguliere kanunniken. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden geven ons de kans om te reconstrueren hoe een groep mannen zich verenigde tot een gemeenschap en erkenning wist te verkrijgen van de wereldse overheid (in dit geval een vrouw: de hertogin van Brabant) en de kerkelijke overheid (uitzonderlijk geen paus in Rome, maar de tegenpaus in Avignon). De kanunniken van Zevenborren, gelegen in het Zoniënwoud, sloten zich uiteindelijk aan bij de belangrijke congregatie van Windesheim. Deze oorkonde draagt nog een origineel, maar beschadigd zegel; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.62° Oorkonde van paus Benedictus XIII betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

priorij Zevenborren, Sint-Genesius-Rode - reguliere kanunniken (Windesheim),

Opdrachtgever:

Benedictus XIII, tegenpaus (1394-1417)

Datering:

1404,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Kerkarchief Brabant, nr.15507/107,

Inhoud:

bul van Benedictus XIII ter bevestiging van de stichting en goedkeuring van de statuten;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert - samen met de andere vier oorkonden betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode (nrs.59-61, 63) - op een exemplarische en tegelijkertijd zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel van reguliere kanunniken. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden geven ons de kans om te reconstrueren hoe een groep mannen zich verenigde tot een gemeenschap en erkenning wist te verkrijgen van de wereldse overheid (in dit geval een vrouw: de hertogin van Brabant) en de kerkelijke overheid (uitzonderlijk geen paus in Rome, maar de tegenpaus in Avignon). De kanunniken van Zevenborren, gelegen in het Zoniënwoud, sloten zich uiteindelijk aan bij de belangrijke congregatie van Windesheim; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.63° Oorkonde van Jan van Gavere, bisschop van Kamerijk betreffende de opname van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode in de congregatie van Windesheim, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

priorij Zevenborren, Sint-Genesius-Rode - reguliere kanunniken (Windesheim),

Opdrachtgever:

Jan van Gavere (1385-1439), bisschop van Kamerijk,

Datering:

1417,

Taal:

Latijn

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Kerkarchief Brabant, nr.15508/170,

Inhoud:

akte van bisschop van Kamerijk waarin het klooster wordt onderworpen aan het kapittel van Windesheim;

b) Motivatie: deze oorkonde illustreert - samen met de andere vier oorkonden betreffende de stichting van de priorij Zevenborren in Sint-Genesius-Rode (nrs.59-62) - op een exemplarische en tegelijkertijd zeldzame manier het stichtingsproces van een kapittel van reguliere kanunniken. De stukken hebben daarom een belangrijke ijkwaarde voor onderzoek. De oorkonden geven ons de kans om te reconstrueren hoe een groep mannen zich verenigde tot een gemeenschap en erkenning wist te verkrijgen van de wereldse overheid (in dit geval een vrouw: de hertogin van Brabant) en de kerkelijke overheid (uitzonderlijk geen paus in Rome, maar de tegenpaus in Avignon). De kanunniken van Zevenborren, gelegen in het Zoniënwoud, sloten zich uiteindelijk aan bij de belangrijke congregatie van Windesheim. Bij deze oorkonde wordt nog het oorspronkelijk zegel bewaard; c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Leuven, Rijksarchief Leuven.64° Bulle van de paus Martinus V voor de coletienen in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

clarissen-coletienen, Gent,

Opdrachtgever:

Martinus V, paus,

Datering:

1422,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inhoud:

de paus geeft toestemming voor het bouwen van een clarissenklooster;

b) Motivatie: deze stichtingsakte betreft de eerste stichting van een coletienengemeenschap in de Nederlanden.Het is om die reden zeldzaam, en heeft een belangrijke historische schakelfunctie. De coletienen waren een door Coleta van Corbie (1381-1447) gestichte tak van de clarissen die in Vlaanderen voor en ook na de Franse Revolutie een grote populariteit heeft gekend. Coleta overleed in het Gentse klooster, dat tot 2020 door de zusters werd bewoond. Het document heeft dan ook een belangrijke waarde voor het collectief geheugen; c) Eigendomssituatie: privé;d) Bewaarplaats: Gent, Bisdom Gent.65° Oorkonde van de vicaris-generaal van het bisdom Doornik voor de alexianen in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

alexianen, Gent,

Opdrachtgever:

Vicaris-generaal van het bisdom Doornik,

Datering:

1444,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Fonds Gent, nr.322,

Inhoud:

mandement van de vicaris-generaal van het bisdom Doornik aan de deken van de Christenheid van Gent om de bulle van Paus Eugenius IV, betreffende de bescherming van de cellenbroeders ten uitvoer te brengen;

b) Motivatie: deze oorkonde overstijgt de geschiedenis van het klooster van de alexianen of `cellenbroeders' van Gent en handelt over de bescherming van de cellietenbeweging in het algemeen.Gezien de turbulente geschiedenis van deze sterk gecontesteerde beweging en het belang ervan voor de (zorg)geschiedenis van Vlaanderen heeft deze oorkonde dan ook een belangrijke schakelfunctie en ijkwaarde.

Er zijn parallellen te trekken met een gelijkaardige oorkonde voor de broeders van het Gemene Leven (nr. 66); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.66° Oorkonde van de officiaal van het bisdom van Kamerijk voor de broeders van het Gemene Leven in Gent, a) Korte beschrijving:

Betrokken instituut:

klooster Sint-Hiëronymus, Gent - broeders van het Gemene Leven,

Opdrachtgever:

officiaal (rechter) van het bisdom Kamerijk,

Datering:

1446,

Taal:

Latijn,

Materiaal:

perkament,

Inventarisnummer:

Archief Hiëronymieten Gent, nr.1,

Inhoud:

vidimus door de officiaal van het bisdom Kamerijk van een bulle van paus Eugenius IV van 13 september 1444 voor de mannen- en vrouwengemeenschappen onder het patroonschap van de H.H. Apostelen en de H. Hiëronymus, recent gesticht te Gent en elders in de kerkprovincie Reims waarbij hij de stichting en de levenswijze goedkeurt, hun toestaat vrij een biechtvader te kiezen en alle wijdingen te ontvangen;

b) Motivatie: in deze oorkonde, die het klooster van Gent overstijgt, wordt de pauselijke erkenning bevestigd van de broeders en zusters van het Gemene Leven, een tot dan toe gecontesteerde religieuze beweging die in de Nederlanden een grote verspreiding zou kennen.Het charter heeft dan ook een zeldzame en belangrijke schakelfunctie voor het historisch onderzoek naar deze beweging. Het document toont bijzondere parallellen met een gelijkaardig charter voor de cellenbroeders (nr. 65); c) Eigendomssituatie: overheidsbezit;d) Bewaarplaats: Gent, Rijksarchief Gent.

Tegen dit besluit kan een beroep tot nietigverklaring of een verzoek tot schorsing van de tenuitvoerlegging worden ingediend bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Het verzoekschrift wordt ingediend, hetzij elektronisch via een beveiligde website van de Raad van State (http://eproadmin.raadvst-consetat.be/), of met een ter post aangetekende brief die wordt toegezonden aan de Raad van State (Wetenschapsstraat 33 te 1040 Brussel).

Het verzoekschrift wordt ingediend binnen een termijn van zestig dagen nadat de beslissing werd betekend. Indien de beslissing niet betekend diende te worden, gaat de termijn in met de dag waarop de verzoeker er kennis van heeft gehad