← Terug naar "Indicatoren voor de beoordeling van het voorschrijven van geneesmiddelen onderworpen aan een a posteriori
controle De wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen
gecoördineerd op 14 juli 1994 heeft aan De eerste twee therapeutische klassen waarvoor indicatoren
opgesteld werden, zijn de statines en de(...)"
| Indicatoren voor de beoordeling van het voorschrijven van geneesmiddelen onderworpen aan een a posteriori controle De wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen gecoördineerd op 14 juli 1994 heeft aan De eerste twee therapeutische klassen waarvoor indicatoren opgesteld werden, zijn de statines en de(...) | Indicateurs pour l'évaluation de la prescription de médicaments soumis au contrôle a posteriori La loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités coordonnée le 14 juillet 1994 a chargé le Comité d'évaluation des pratiques mé Les deux premières classes thérapeutiques pour lesquelles des indicateurs ont été élaborés sont les(...) |
|---|---|
| FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID | SERVICE PUBLIC FEDERAL SECURITE SOCIALE |
| Indicatoren voor de beoordeling van het voorschrijven van | Indicateurs pour l'évaluation de la prescription de médicaments soumis |
| geneesmiddelen onderworpen aan een a posteriori controle | au contrôle a posteriori |
| De wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige | La loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités |
| verzorging en uitkeringen gecoördineerd op 14 juli 1994 heeft aan het | coordonnée le 14 juillet 1994 a chargé le Comité d'évaluation des |
| Comité voor de Evaluatie van de Medische Praktijk inzake | pratiques médicales en matière de médicaments de concevoir des |
| geneesmiddelen de opdracht gegeven om indicatoren te ontwikkelen om | indicateurs pour évaluer la prescription de médicaments inscrits au |
| het voorschrijven te beoordelen van geneesmiddelen opgenomen in | |
| hoofdstuk II. | chapitre II. |
| De eerste twee therapeutische klassen waarvoor indicatoren opgesteld | Les deux premières classes thérapeutiques pour lesquelles des |
| werden, zijn de statines en de protonpompremmers. De uitgangspunten | indicateurs ont été élaborés sont les statines et les inhibiteurs de |
| die het Comité gehanteerd heeft om deze indicatoren op te stellen zijn | la pompe à protons. Le Comité a appliqué les principes suivants pour |
| : | concevoir ces indicateurs : |
| 1. De indicatoren moeten peilen naar doelmatig voorschrijfgedrag; met | 1. Les indicateurs servent à mesurer l'efficacité du comportement en |
| andere woorden moeten de indicatoren de uiting zijn van | matière de prescription, autrement dit les indicateurs doivent |
| wetenschappelijk gefundeerd en kostenbewust voorschrijven. | refléter une prescription scientifiquement étayée et rationnelle. |
| 2. De waarde van elke indicator wordt berekend met de gegevens over de | 2. La valeur de chaque indicateur est calculée à partir des données |
| voorschrijver die beschikbaar zijn in de Farmanet-databank (1). Dit | relatives au prescripteur disponibles dans la banque de données |
| houdt ondermeer in dat er geen informatie beschikbaar is met | Pharmanet (1). Ceci implique notamment qu'aucune information n'est |
| betrekking tot de indicatie voor het voorschrift of over de eventuele | disponible sur l'indication pour la prescription ou sur l'éventuelle |
| comorbiditeit die aanwezig zijn bij de patiënt. Een uitzondering | comorbidité chez le patient. Les pathologies, comme le diabète et les |
| hierop zijn de ziektebeelden die identificeerbaar zijn door middel van | affections cardiovasculaires, susceptibles d'être identifiées à partir |
| het geneesmiddelengebruik, zoals diabetes en cardiovasculaire | des médicaments utilisés, constituent cependant une exception. |
| aandoeningen. _______ Nota (1) Farmanet dekt de afleveringen in de open officina's, die door het RIZIV zijn terugbetaald. Zijn dus niet inbegrepen : de geneesmiddelen die in het ziekenhuis worden afgeleverd en de geneesmiddelen die worden afgeleverd door een open officina zonder tegemoetkoming van het RIZIV (bijv. : niet- terugbetaalbare geneesmiddelen, een zelfstandige die niet verzekerd is voor de kleine risico's, een patiënt die als internationaal ambtenaar wordt gedekt door zijn eigen verzekering, een patiënt die van zijn adviserend geneesheer geen akkoord heeft gekregen voor de terugbetaling van een geneesmiddel waarvoor een voorafgaande toelating nodig is, enz.). De volgende verstrekkingen zijn geregistreerd : | _______ Note (1) Pharmanet couvre les délivrances en officine publique, ayant fait l'objet d'un remboursement par l'INAMI. Ne sont donc pas repris : les médicaments délivrés à l'hôpital et les médicaments délivrés par une officine publique sans intervention de l'INAMI (ex : non remboursables, patient indépendant non assuré pour les petits risques, patient fonctionnaire international couvert par sa propre assurance, patient n'ayant pas obtenu l'accord du médecin conseil pour le remboursement d'un médicament soumis à autorisation préalable, etc.). Les prestations suivantes sont enregistrées : |
| - Farmaceutische specialiteiten | - Spécialités pharmaceutiques |
| - Medische voeding | - Nutritions médicales |
| - Diagnostische middelen | - Moyens diagnostiques |
| - Magistrale bereidingen | - Préparations magistrales |
| - Forfaits mucosviscidose | - Forfaits mucoviscidoses |
| - Forfaits zuurstof | - Forfaits oxygène |
| - Insulinespuiten | - Seringues à insuline |
| - Wachthonoraria van de apothekers | - Honoraires de garde des pharmaciens. |
| Statines | Statines |
| De statines (ATC-code C10AA) hebben een bewezen rol in de aanpak van | Le rôle des statines (code ATC C10AA) dans la gestion du risque |
| het globale cardiovasculaire risico. De huidige richtlijnen zijn | cardiovasculaire global est prouvé. Les recommandations actuelles sont |
| gebaseerd op de principes van evidence-based medicine en stellen dat | basées sur les principes de « l'evidence-based medicine » et affirment |
| de beslissing om te behandelen met deze cholesterolverlagende | que la décision de traiter le patient avec ces hypolipidémiants doit |
| geneesmiddelen moet gebaseerd zijn op de ernst van het cardiovasculair | être motivée par la gravité du risque cardiovasculaire que présente le |
| risico van de patiënt eerder dan op de hoogte van de | |
| cholesterolspiegel in het bloed (zie ook de consensusvergadering | patient plutôt que par le taux de cholestérol dans le sang (voir aussi |
| georganiseerd door het RIZIV : "Het doelmatig gebruik van de | la réunion de consensus organisée par l'INAMI : « L'usage adéquat des |
| hypolipemiërende geneesmiddelen" (28 mei 2002) | médicaments hypolipidémiants » (28 mai 2002), |
| http://www.riziv.fgov.be/drug/nl/statistics-scientific-information/consensus/index.htm). | http://www.riziv.fgov.be/drug/fr/statistics-scientific-information/consensus/index.htm). |
| Bij patiënten die al een klinische uiting van een cardiovasculaire | Chez les patients présentant déjà des signes cliniques d'affection |
| aandoening vertonen, moeten de statines opgestart worden onafgezien | cardiovasculaire, un traitement aux statines doit être entamé quel que |
| van de hoogte van de cholesterolspiegel. In primaire preventie daarentegen is de statinebehandeling slechts doelmatig (kosten-effectief) bij hoogrisicopatiënten. Het cardiovasculair risico hangt af van de aanwezigheid van één of meerdere risicofactoren. De zogenaamde "klassieke" risicofactoren zijn : diabetes, hypercholesterolemie, hypertensie, roken, de leeftijd en het mannelijk geslacht. Voor het bepalen van het cardiovasculair risico in de praktijk werden instrumenten ontwikkeld, zoals het SCORE-model (http://www.cri.be/pdfolder/Score2005.pdf). De Belgische versie van dit SCORE-model laat toe om in de Belgische populatie het risico in te schatten om binnen de tien jaar te overlijden ten gevolge van een cardiovasculaire aandoening. Indien dit risico volgens het SCORE-model | soit le taux de cholestérol. Par contre, dans le cas de la prévention primaire, le traitement aux statines est seulement efficient (rentable) chez les patients à haut risque. Le risque cardiovasculaire dépend de la présence d'un ou plusieurs facteurs de risque. Les facteurs de risque dits « classiques » sont les suivants : diabète, hypercholestérolémie, hypertension, tabagisme, âge et sexe masculin. Des outils tels que le modèle SCORE (http://www.cri.be/pdfolder/Score2005.pdf) ont été mis au point pour déterminer le risque cardiovasculaire en pratique. La version belge de ce modèle SCORE permet d'évaluer, pour la population belge, le risque de décès dans les dix ans à la suite d'une affection cardiovasculaire. |
| hoger is dan 5 % wordt primaire preventie met statines als doelmatig | Si ce risque est supérieur à 5 % selon les résultats du modèle SCORE, |
| beschouwd. | la prévention primaire à l'aide de statines est jugée efficiente. |
| Indicator 1 | Indicateur 1 |
| Een eerste indicator gaat na of statines vooral zijn voorgeschreven | Un premier indicateur sert à vérifier si les statines sont surtout |
| bij hoogrisicopatiënten. Vertrekkend vanuit de Farmanet-gegevens kan | prescrites chez les patients à haut risque. En se basant sur les |
| de aanwezigheid van diabetes en van voorafbestaand cardiovasculair | données Pharmanet, on peut vérifier si les patients à qui une statine |
| lijden worden nagegaan bij patiënten aan wie een statine is | a été délivrée sont atteints de diabète et d'une affection |
| afgeleverd. Veel statines voorschrijven aan patiënten met een | cardiovasculaire préexistante. Prescrire beaucoup de statines aux |
| cardiovasculaire aandoening of diabetes en weinig statines | patients atteints d'une affection cardiovasculaire ou de diabète et |
| voorschrijven aan patiënten zonder risicofactoren getuigt van | peu de statines à ceux ne présentant pas de facteur de risque est un |
| doelmatig voorschijfgedrag. De indicatoren DIAB, CARD, en DICA (zie | comportement efficient. Plus la prescription est efficiente, plus les |
| figuur 1) geven een hogere waarde naarmate er meer doelmatig wordt | valeurs pour les indicateurs DIAB, CARD et DICA (voir schéma 1) sont |
| voorgeschreven. Als de waarde van deze indicatoren ver onder de waarde 1 ligt, kan dit een aanwijzing zijn van minder doelmatig voorschrijven. De Dienst voor Geneeskundige Controle en Evaluatie zal het afkappunt bepalen waaronder een voorschrijver uitgenodigd wordt om toelichting te geven, waarna de voorschrijver eventueel onder monitoring wordt geplaatst. Een beperking van deze indicator is dat risicofactoren zoals roken, een zware familiale belasting en nierinsufficiëntie, die de voorschrijver aangezet hebben om een statinebehandeling te initiëren bij een bepaalde patiënt, niet in aanmerking genomen worden in de berekening van deze indicator. Om de indicator met de nodige precisie te kunnen berekenen, zal deze alleen | élevées. Si la valeur de ces indicateurs se situe bien en dessous de 1, cela peut indiquer que la prescription est moins efficiente. Le Service de contrôle et d'évaluation médicaux déterminera la valeur limite en dessous de laquelle un prescripteur sera invité à fournir une explication; le prescripteur peut ensuite faire l'objet d'un contrôle éventuel. Cet indicateur a une limite : certains facteurs de risque tels le tabagisme, de lourds antécédents familiaux et l'insuffisance rénale, qui ont incité le prescripteur à commencer un traitement aux statines chez un patient donné ne sont pas pris en compte dans le calcul de cet indicateur. Pour que cet indicateur puisse être calculé le plus précisément possible, il sera uniquement déterminé pour les prescripteurs qui ont délivré une prescription pour |
| bepaald worden bij voorschrijvers die minimaal aan 20 verschillende | des statines à 20 patients différents par an au moins. |
| patiënten per jaar een voorschrift voor statines hebben afgeleverd. | |
| Figuur 1 | Schéma 1 |
| Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld | Pour la consultation du tableau, voir image |
| Indicator 2 | Indicateur 2 |
| Een tweede indicator (zie Figuur 2) peilt naar het kostenbewust | Un deuxième indicateur (voir schéma 2) évalue le caractère rationnel |
| voorschrijven van statines bij het opstarten van een behandeling. | de la prescription de statines au début d'un traitement (of : si la |
| prescription initiale tient compte du coût de la statine). La | |
| Simvastatine en pravastatine zijn goedkope statines, waarvan de | simvastatine et la pravastatine sont des statines bon marché, dont |
| werkzaamheid is aangetoond in vele klinische studies. Deze indicator | l'efficacité a été démontrée dans beaucoup d'études cliniques. Cet |
| zal enkel berekend worden bij voorschrijvers die in een bepaald jaar | indicateur sera uniquement calculé pour les prescripteurs qui ont |
| bij minimaal 5 patiënten een statine hebben opgestart. | commencé un traitement avec une statine chez 5 patients au moins |
| Figuur 2 Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Concreet moeten statines vooral voorgeschreven worden aan patiënten met een verhoogd cardiovasculair risico zoals bij diabetes en voorafbestaand cardiovasculair lijden, inclusief hypertensie. Protonpompinhibitoren | pendant une année donnée. Schéma 2 Pour la consultation du tableau, voir image Concrètement, les statines doivent surtout être prescrites à des patients présentant un risque cardiovasculaire accru, par exemple en cas de diabète et d'affection cardiovasculaire préexistante, hypertension y compris. Inhibiteurs de la pompe à protons |
| De protonpompinhibitoren (PPI; ATC-code A02BC) zijn geïndiceerd bij de | Les inhibiteurs de la pompe à protons (IPP; code ATC A02BC) sont |
| behandeling van gastroduodenaal ulcus, de preventie van ulcera bij | indiqués pour le traitement de l'ulcère gastroduodénal, la prévention |
| patiënten die behandeld worden met NSAID en bij gastro-oesofagale | d'ulcères chez les patients traités avec des AINS et pour le reflux |
| reflux met symptomen of oesofagitis. PPI zijn niet geïndiceerd bij | gastro-oesophagien avec symptômes d'oesophagite. Les IPP ne sont pas |
| dyspepsie zonder refluxsymptomen (bron : www.bcfi.be). Uit | indiqués en cas de dyspepsie sans symptômes de reflux (source : |
| http://www.cbip.be/). Des données épidémiologiques montrent que le | |
| epidemiologische gegevens blijkt dat gastro-oesofagale reflux (GERD) | reflux gastro-oesophagien (RGO) est le motif le plus fréquent de |
| de meest voorkomende reden is voor een PPI-voorschrift. Volgens de | prescription d'un IPP. Selon les recommandations actuelles, en cas de |
| huidige richtlijnen dient de voorschrijver bij GERD in overleg met de | RGO, le prescripteur doit, après concertation avec le patient, |
| patiënt steeds na te gaan of sterkte van de PPI-dosering kan | toujours vérifier si la posologie de l'IPP peut être diminuée ou si le |
| verminderd worden en of de behandeling kan onderbroken worden. PPI | traitement peut être interrompu. Les IPP ont en effet des effets |
| hebben immers frequente neveneffecten, zoals diarree, en een verhoogd | indésirables fréquents comme la diarrhée et présentent un risque accru |
| risico op gastro-intestinale infecties. | d'infections gastro-intestinales. |
| Om het voorschrijven van PPI te beoordelen zijn twee indicatoren | Deux indicateurs ont été conçus pour évaluer la prescription d'IPP. Si |
| ontwikkeld. Bij het gelijktijdig overschrijden van de twee | les deux valeurs seuils sont simultanément dépassées, le prescripteur |
| drempelwaarden wordt de voorschrijver uitgenodigd om toelichting te | sera invité à fournir une explication; le prescripteur peut ensuite |
| geven, waarna de voorschrijver eventueel onder monitoring wordt | faire l'objet d'un contrôle éventuel. Le Service d'évaluation et de |
| geplaatst. De drempelwaarden worden vastgelegd door de Dienst voor | contrôle médicaux détermine ces seuils. Pour qu'ils puissent être |
| Geneeskundige Controle en Evaluatie. Om deze indicatoren met de nodige | calculés le plus précisément possible, ces indicateurs seront |
| precisie te kunnen berekenen, zullen deze alleen bepaald worden bij | uniquement déterminés pour les prescripteurs qui ont délivré une |
| voorschrijvers die minimaal aan 20 verschillende patiënten per jaar | prescription pour IPP à 20 patients différents par an au moins. |
| een voorschrift voor PPI hebben afgeleverd. | |
| Indicatoren | Indicateurs |
| De eerste indicator (zie Figuur 3) peilt naar de prevalentie van | Le premier indicateur (voir schéma 3) évalue la prévalence de patients |
| patiënten die bij de voorschrijver behandeld worden met PPI. Indien | qui sont traités par IPP par ce prescripteur. Si la prévalence est |
| bij een bepaalde voorschrijver deze prevalentie uitzonderlijk hoog is, | exceptionnellement élevée chez un prescripteur donné, cela peut donner |
| kan dit een aanwijzing zijn voor een minder nauwkeurige | à penser que l'indication a été déterminée de façon moins précise. Le |
| indicatiestelling. De tweede indicator (zie figuur 4) is een maat voor de gemiddelde behandelingsduur met PPI. Indien een voorschrijver hoog scoort op deze indicator kan dit wijzen op het onnodig verderzetten van de PPI-behandeling na bijvoorbeeld Helicobacter pylori eradicatie of bij symptoomvrije reflux. Ook overmatig voorschrijven van PPI met dubbele sterkte verhoogt deze indicator. Bij het afleveren van een hernieuwingsvoorschrift van PPI moet steeds overwogen worden of de dosis niet kan verminderd worden en of de behandeling niet kan onderbroken worden. | deuxième indicateur (voir schéma 4) mesure la durée moyenne de traitement aux IPP. Si un prescripteur obtient des résultats élevés pour cet indicateur, cela peut indiquer qu'il a poursuivi inutilement le traitement aux IPP après l'éradication d' Helicobacter pylori par exemple ou en cas de reflux asymptomatique. La prescription exagérée d'IPP à double puissance fait augmenter la valeur obtenue pour cet indicateur. Lors de la délivrance d'une prescription pour le renouvellement d'IPP, il faut toujours se demander si le dosage ne peut pas être diminué ou si le traitement ne peut pas être interrompu. |
| Figuur 3 | Schéma 3 |
| Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld | Pour la consultation du tableau, voir image |
| Figuur 4 | Schéma 4 |
| Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld | Pour la consultation du tableau, voir image |