Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Wet van 29/01/2014
← Terug naar "Wet houdende instemming met het Verdrag nr. 189 betreffende waardig werk voor het huispersoneel, aangenomen te Genève op 16 juni 2011 door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 100e zitting (2) "
Wet houdende instemming met het Verdrag nr. 189 betreffende waardig werk voor het huispersoneel, aangenomen te Genève op 16 juni 2011 door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 100e zitting (2) Loi portant assentiment à la Convention n° 189 concernant le travail décent pour les travailleuses et travailleurs domestiques, adoptée à Genève le 16 juin 2011 par la Conférence internationale du travail à sa 100e session (2)
FEDERALE OVERHEIDSDIENST BUITENLANDSE ZAKEN, BUITENLANDSE HANDEL EN SERVICE PUBLIC FEDERAL AFFAIRES ETRANGERES, COMMERCE EXTERIEUR ET
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING COOPERATION AU DEVELOPPEMENT
29 JANUARI 2014. - Wet houdende instemming met het Verdrag nr. 189 29 JANVIER 2014. - Loi portant assentiment à la Convention n° 189
betreffende waardig werk voor het huispersoneel, aangenomen te Genève concernant le travail décent pour les travailleuses et travailleurs
op 16 juni 2011 door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar domestiques, adoptée à Genève le 16 juin 2011 par la Conférence
100e zitting (1)(2) internationale du travail à sa 100e session (1)(2)
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit :

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet.

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution.

Art. 2.Het Verdrag nr. 189 betreffende waardig werk voor het

Art. 2.La Convention n° 189 concernant le travail décent pour les

huispersoneel, aangenomen te Genève op 16 juni 2011 door de travailleuses et travailleurs domestiques, adoptée à Genève le 16 juin
Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 100e zitting, zal 2011 par la Conférence internationale du travail à sa 100e session,
volkomen gevolg hebben sortira son plein et entier effet
Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met `s Lands zegel zal worden Promulguons la présente loi, ordonnons qu'elle soit revêtue du Sceau
bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt. de l'Etat et publiée par le Moniteur belge.
Gegeven te Brussel, 29 januari 2014. Donné à Bruxelles, le 29 janvier 2014.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Vice-Eerste Minister en Minister van Buitenlandse Zaken, Le Vice-Premier Ministre et Ministre des Affaires étrangères,
D. REYNDERS D. REYNDERS.
De Minister van Werk, La Ministre de l'Emploi,
M. DE CONINCK M. DE CONINCK
Met 's Lands zegel gezegeld : Scellé du sceau de l'Etat :
De Minister van Justitie, La Ministre de la Justice,
Mevr. A. TURTELBOOM Mme A. TURTELBOOM
_______ _______
Nota's Note
(1) Kamer van volksvertegenwoordigers (www.dekamer.be) : (1) Chambre des représentants (www.lachambre.be) :
Stukken : 53-3120 Documents : 53-3120
Integraal verslag : 05/12/2013 Compte rendu intégral : 05/12/2013
Senaat (www.senate.be) : Sénat (www.senate.be) :
Stukken : 5-2251 Documents : 5-2251
Integraal verslag : 22/10/2013 Compte rendu intégral :22/10/2013
(2) Zie Decreet van de Vlaamse Gemeenschap/het Vlaamse Gewest van (2) Voir Décret de la Communauté flamande/la Région flamande du
31/1/2014 (Belgisch Staatsblad van 24/02/2014), Decreet van de 31/01/2014 (Moniteur belge du 24/02/2014), Décret de la Communauté
Duitstalige Gemeenschap van 12/12/2013 (Belgisch Staatsblad van germanphone du 12/12/2013 (Moniteur belge du 18/02/2014), Décret de la
18/02/2014), Decreet van het Waalse Gewest van 13/03/2014 (Belgisch
Staatsblad van 28/03/2014), Ordonnantie van het Brussels Région wallonne du 13/03/2014 (Moniteur belge du 28/03/2014),
Hoofdstedelijk Gewest van 05/02/2015 (Belgisch Staatsblad van Ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 05/02/2015 (Moniteur
19/02/2015). belge du 19/02/2015).
Verdrag betreffende waardig werk voor het huispersoneel Convention concernant le travail décent pour les travailleuses et
travailleurs domestiques
De Algemene Conferentie van de Internationale Arbeidsorganisatie. La Conférence générale de l'Organisation internationale du Travail,
Bijeengeroepen te Genève door de Raad van Bestuur van het Convoquée à Genève par le Conseil d'administration du Bureau
Internationaal Arbeidsbureau en daar vergaderd op 1 juni 2011 in haar international du Travail, et s'y étant réunie le 1er juin 2011, en sa
honderdste zitting; centième session;
Zich bewust van de verbintenis die werd aangegaan door de Consciente de l'engagement pris par l'Organisation internationale du
Internationale Arbeidsorganisatie om het waardige werk voor iedereen Travail de promouvoir le travail décent pour tous par la réalisation
te bevorderen door de verwezenlijking van de doelstellingen van de des objectifs de la Déclaration de l'OIT relative aux principes et
Verklaring van de IAO betreffende de beginselen en de fundamentele rechten op het werk en de Verklaring van de IAO over de sociale rechtvaardigheid voor een eerlijke globalisering; Zich bewust van de grote bijdrage van het huispersoneel tot de wereldeconomie, met inbegrip van de grotere mogelijkheden voor een betalende baan voor de werknemers en werkneemsters met gezinsverantwoordelijkheden, de ontwikkeling van persoonsgerichte diensten voor oudere bevolkingsgroepen, kinderen en personen met een handicap en de grote overdracht van inkomens binnen de landen of tussen de landen; Overwegende dat het huishoudelijke werk nog steeds ondergewaardeerd wordt en onzichtbaar is en dat het voornamelijk wordt uitgevoerd door vrouwen en jonge meisjes onder wie vele migranten of personen die deel uitmaken van kansarme gemeenschappen en vooral worden blootgesteld aan discriminatie die te maken heeft met arbeidsomstandigheden en andere schendingen van de mensenrechten. Overwegende ook dat in de ontwikkelingslanden, waar de mogelijkheden inzake formeel werk historisch laag liggen, het huispersoneel een groot deel van de actieve bevolking van deze landen uitmaakt en uit de meest marginale mensen bestaat. Eraan herinnerend dat -behoudens andersluidende bepaling- de internationale verdragen en aanbevelingen inzake werk van toepassing zijn op alle werknemers, met inbegrip van het huispersoneel; Wetende dat het (herziene) verdrag (nr.97) over de werkende migranten, 1949, het verdrag (nr 143) over de werkende migranten (bijkomende droits fondamentaux au travail et de la Déclaration de l'OIT sur la justice sociale pour une mondialisation équitable; Reconnaissant la contribution significative des travailleurs domestiques à l'économie mondiale, y compris par l'augmentation des possibilités d'emploi rémunéré pour les travailleuses et travailleurs ayant des responsabilités familiales, le développement des services à la personne pour les populations vieillissantes, les enfants et les personnes handicapées ainsi que les transferts de revenus substantiels au sein des pays et entre eux; Considérant que le travail domestique continue d'être sous-évalué et invisible et qu'il est effectué principalement par des femmes et des jeunes filles, dont beaucoup sont des migrantes ou appartiennent aux communautés défavorisées et sont particulièrement exposées à la discrimination liée aux conditions d'emploi et de travail et aux autres violations des droits humains; Considérant également que, dans les pays en développement où les opportunités d'emploi formel sont historiquement rares, les travailleurs domestiques représentent une proportion significative de la population active de ces pays et demeurent parmi les plus marginalisés; Rappelant que, sauf disposition contraire, les conventions et recommandations internationales du travail s'appliquent à tous les travailleurs, y compris les travailleurs domestiques; Notant que la convention (n° 97) sur les travailleurs migrants (révisée), 1949, la convention (n° 143) sur les travailleurs migrants
bepalingen), 1975, het verdrag (nr 156) over de werknemers met (dispositions complémentaires), 1975, la convention (n° 156) sur les
gezinsverantwoordelijkheid, 1981, het verdrag (nr 181) over de travailleurs ayant des responsabilités familiales, 1981, la convention
privé-werkgelegenheidsagentschappen, 1997, de aanbeveling (nr 198) (n° 181) sur les agences d'emploi privées, 1997, la recommandation (n°
over de arbeidsrelatie, 2006, zijn bijzonder relevant voor het 198) sur la relation de travail, 2006, sont particulièrement
pertinentes pour les travailleurs domestiques tout comme l'est le
huispersoneel, net zoals het multilaterale kader van de IAO voor de Cadre multilatéral de l'OIT pour les migrations de main-d'oeuvre :
arbeidsmigratie : niet-bindende beginselen en richtsnoeren voor een Principes et lignes directrices non contraignants pour une approche
aanpak van de arbeidsmigratie gebaseerd op de rechten (2006); des migrations de main-d'oeuvre fondée sur les droits (2006);
Erkennend dat de bijzondere omstandigheden waarin het huishoudelijke Reconnaissant que les conditions particulières dans lesquelles
werk wordt verricht, het wenselijk maken de algemene normen aan te s'effectue le travail domestique rendent souhaitable de compléter les
vullen met specifieke normen voor het huispersoneel om deze personen normes de portée générale par des normes spécifiques aux travailleurs
de mogelijkheid te bieden hun rechten ten volle te genieten. domestiques afin de leur permettre de jouir pleinement de leurs
Herinnerend aan andere relevante internationale instrumenten zoals de droits; Rappelant d'autres instruments internationaux pertinents tels que la
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Internationaal Déclaration universelle des droits de l'homme, le Pacte international
Pact betreffende de burgerlijke en politieke rechten, het relatif aux droits civils et politiques, le Pacte international
Internationaal Pact betreffende de economische, sociale en culturele relatif aux droits économiques, sociaux et culturels, la Convention
rechten, het Internationale Verdrag over de uitroeiing van alle vormen internationale sur l'élimination de toutes les formes de
van rassendiscriminatie, het verdrag over de uitroeiing van alle discrimination raciale, la Convention sur l'élimination de toutes les
vormen van discriminatie tegenover vrouwen, het Verdrag van de formes de discrimination à l'égard des femmes, la Convention des
Verenigde Naties tegen de georganiseerde internationale criminaliteit Nations Unies contre la criminalité transnationale organisée, et
en meer bepaald het aanvullende Protocol ervan dat tot doel heeft de notamment son Protocole additionnel visant à prévenir, réprimer et
mensenhandel -vooral van vrouwen en kinderen- te voorkomen, te punir la traite des personnes, en particulier des femmes et des
beteugelen en te bestraffen, evenals het Protocol tegen de verboden enfants, ainsi que son Protocole contre le trafic illicite de migrants
handel van migranten over het land, via de lucht of over zee, het par terre, air et mer, la Convention relative aux droits de l'enfant
Verdrag betreffende de Rechten van het Kind en het Internationale et la Convention internationale sur la protection des droits de tous
Verdrag over de bescherming van de rechten van alle werkende migranten les travailleurs migrants et des membres de leur famille;
en hun familieleden.
Na beslist te hebben verscheidene voorstellen inzake waardig werk voor Après avoir décidé d'adopter diverses propositions relatives au
het huispersoneel te aanvaarden een probleem dat als het vierde travail décent pour les travailleurs domestiques, question qui
agendapunt van de vergadering genoteerd staat; constitue le quatrième point à l'ordre du jour de la session;
Na beslist te hebben dat deze voorstellen in een internationaal Après avoir décidé que ces propositions prendraient la forme d'une
verdrag zouden worden gegoten, keurt de Internationale Conferentie op convention internationale, adopte, ce seizième jour de juin deux mille
zes juni tweeduizend en elf het Verdrag goed dat hierna het Verdrag onze, la convention ci-après, qui sera dénommée Convention sur les
over de het huispersoneel, 2011 zal worden genoemd. travailleuses et travailleurs domestiques, 2011.
Artikel 1 Article 1
Ter fine van dit verdrag : Aux fins de la présente convention :
a) betekent de uitdrukking huishoudelijk werk het werk dat wordt (a) l'expression travail domestique » désigne le travail effectué au
uitgevoerd binnen of voor één of meerdere gezinnen; sein de ou pour un ou plusieurs ménages;
b) geldt de uitdrukking huispersoneel voor elke mannelijke of (b) l'expression travailleur domestique désigne toute personne de
vrouwelijke persoon die huishoudelijk werk verricht in het kader van genre féminin ou masculin exécutant un travail domestique dans le
een arbeidsrelatie; cadre d'une relation de travail;
c) is een persoon die slechts bij gelegenheid of sporadisch (c) une personne qui effectue un travail domestique seulement de
huishoudelijk werk verricht zonder hiervan zijn of haar beroep te manière occasionnelle ou sporadique sans en faire sa profession n'est
maken, geen huishoudelijk werker of werkster. pas un travailleur domestique.
Artikel 2 Article 2
1. Het verdrag is van toepassing op al het huispersoneel. 1. La convention s'applique à tous les travailleurs domestiques.
2. Een Lid dat dit verdrag ratificeert, kan, na overleg met de meest 2. Un Membre qui ratifie cette convention peut, après consultation des
representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties en, indien deze organisations d'employeurs et de travailleurs les plus représentatives
bestaan, met de representatieve organisaties van huispersoneel en van et, lorsqu'elles existent, des organisations représentatives de
de werkgevers van huispersoneel, de volgende categorieën volledig of travailleurs domestiques et de celles d'employeurs de travailleurs
ten dele uitsluiten van het toepassingsveld van het verdrag : domestiques, exclure totalement ou partiellement de son champ d'application :
a) categorieën van werknemers die op een andere manier eenzelfde en (a) des catégories de travailleurs qui bénéficient à un autre titre
minstens equivalente bescherming genieten; d'une protection au moins équivalente;
b) beperkte categorieën van werknemers voor wie zich bijzondere en (b) des catégories limitées de travailleurs au sujet desquelles se
zeer belangrijke problemen stellen. posent des problèmes particuliers d'une importance significative.
3. Elk lid dat zich beroept op de mogelijkheid die wordt aangeboden in 3. Tout Membre qui se prévaut de la possibilité offerte au paragraphe
de vorige paragraaf, moet, in zijn eerste verslag over de toepassing précédent doit, dans son premier rapport sur l'application de la
van het verdrag krachtens artikel 22 van het Statuut van de convention en vertu de l'article 22 de la Constitution de
Internationale Arbeidsorganisatie, elke bijzondere categorie van l'Organisation internationale du Travail, indiquer toute catégorie
werknemers aanduiden die zo wordt uitgesloten en de redenen van deze particulière de travailleurs ainsi exclue en précisant les raisons
uitsluiting vermelden en moet in latere verslagen elke maatregel d'une telle exclusion et, dans ses rapports ultérieurs, spécifier
toelichten die kan worden genomen om de toepassing van het verdrag uit toute mesure qui pourra avoir été prise en vue d'étendre l'application
te breiden tot de betrokken werknemers. de la convention aux travailleurs concernés.
Artikel 3 Article 3
1. Elk Lid moet maatregelen nemen om de daadwerkelijke bevordering en 1. Tout Membre doit prendre des mesures pour assurer la promotion et
bescherming van de menselijke rechten van al het huispersoneel te la protection effectives des droits humains de tous les travailleurs
waarborgen zoals bepaald in dit verdrag. domestiques comme prévu dans la présente convention.
2. Elk Lid moet ten aanzien van het huispersoneel de maatregelen nemen 2. Tout Membre doit prendre à l'égard des travailleurs domestiques les
die zijn bepaald door dit verdrag om de beginselen en fundamentele mesures prévues par la présente convention pour respecter, promouvoir
rechten op werk te respecteren, te bevorderen en de verwezenlijken, et réaliser les principes et droits fondamentaux au travail, à savoir
namelijk : :
a) de vrijheid van vereniging en de daadwerkelijke erkenning van het (a) la liberté d'association et la reconnaissance effective du droit
recht op collectief overleg; de négociation collective;
b) de uitroeiing van elke vorm van dwangarbeid of verplichte arbeid; (b) l'élimination de toute forme de travail forcé ou obligatoire;
c) de daadwerkelijke afschaffing van kinderarbeid; (c) l'abolition effective du travail des enfants;
d) de uitroeiing van de discriminatie inzake werk en beroep. (d) l'élimination de la discrimination en matière d'emploi et de
3. Wanneer de Leden maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het profession. 3. Lorsqu'ils prennent des mesures afin d'assurer que les travailleurs
domestiques et les employeurs des travailleurs domestiques jouissent
huispersoneel en de werkgevers van het huispersoneel vakbondsvrijheid de la liberté syndicale et de la reconnaissance effective du droit de
en daadwerkelijke erkenning van het recht op collectief overleg négociation collective, les Membres doivent protéger le droit des
genieten, moeten ze het recht beschermen van het huispersoneel en de travailleurs domestiques et des employeurs des travailleurs
werkgevers van dienstboden om hun eigen organisaties, federaties en domestiques de constituer leurs propres organisations, fédérations et
confederaties op te richten en om hen de mogelijkheid te bieden toe te confédérations et, à la condition de se conformer aux statuts de ces
treden tot de organisaties, federaties en confederaties van hun keuze, dernières, de s'affilier aux organisations, fédérations et
op voorwaarde dat ze zich schikken naar de statuten ervan. confédérations de leur choix.
Artikel 4 Article 4
1. Elk Lid moet een minimum leeftijd bepalen voor het huispersoneel; 1. Tout Membre doit fixer un âge minimum pour les travailleurs
deze leeftijd moet in overeenstemming zijn met de bepalingen van het domestiques qui doit être compatible avec les dispositions de la
verdrag (nr 138) over de minimumleeftijd, 1973, en met het verdrag (nr convention (no 138) sur l'âge minimum, 1973, et de la convention (n°
182) betreffende het verbod van de ergste vormen van kinderarbeid, 182) sur les pires formes de travail des enfants, 1999, et ne pas être
1999, en mag niet lager liggen dan de leeftijd die is bepaald door de inférieur à celui qui est prévu par la législation nationale
nationale wetgeving die van toepassing is op alle werknemers. applicable à l'ensemble des travailleurs.
2. Elk Lid moet maatregelen nemen om erop toe te zien dat het werk dat 2. Tout Membre doit prendre des mesures pour veiller à ce que le
travail effectué par les travailleurs domestiques d'un âge inférieur à
wordt uitgevoerd door het huispersoneel dat jonger is dan 18 jaar en 18 ans et supérieur à l'âge minimum d'admission à l'emploi ne les
ouder dan de minimum leeftijd voor de toegang tot de werkgelegenheid, prive pas de la scolarité obligatoire ni ne compromette leurs chances
de leerplicht niet belemmert of de mogelijkheden om verder te studeren de poursuivre leurs études ou de suivre une formation professionnelle.
of een beroepsopleiding te volgen, niet in gevaar brengt.
Artikel 5 Article 5
Elk Lid moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het Tout Membre doit prendre des mesures afin d'assurer que les
huispersoneel een daadwerkelijke bescherming geniet tegen alle vormen travailleurs domestiques bénéficient d'une protection effective contre
van misbruik, pesterijen en geweld. toutes les formes d'abus, de harcèlement et de violence.
Artikel 6 Article 6
Elk Lid moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het Tout Membre doit prendre des mesures afin d'assurer que les
huispersoneel net als alle werknemers, gelijke voorwaarden inzake travailleurs domestiques, comme l'ensemble des travailleurs, jouissent
werkgelegenheid geniet en kan werken in waardige omstandigheden en dat de conditions d'emploi équitables ainsi que de conditions de travail
deze personen, wanneer ze bij een gezin logeren, waardig kunnen leven décentes et, lorsqu'ils sont logés au sein du ménage, de conditions de
met respect voor hun privé-leven. vie décentes qui respectent leur vie privée.
Artikel 7 Article 7
Elk Lid moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de Tout Membre doit prendre des mesures afin d'assurer que les
huishoudelijke werkers en werksters op een gepaste, controleerbare en travailleurs domestiques soient informés de leurs conditions d'emploi
makkelijk verstaanbare manier worden ingelicht over hun d'une manière appropriée, vérifiable et facilement compréhensible, de
arbeidsvoorwaarden, bij voorkeur en indien mogelijk aan de hand van préférence, lorsque cela est possible, au moyen d'un contrat écrit
een schriftelijke overeenkomst conform de nationale wetgeving of de conformément à la législation nationale ou aux conventions
collectieve overeenkomsten, meer bepaald wat betreft : collectives, notamment en ce qui concerne :
a) de naam en het adres van de werkgever en de werknemer; (a) le nom et l'adresse de l'employeur et du travailleur;
b) het adres van de gangbare arbeidsplaats(en); (b) l'adresse du ou des lieux de travail habituels;
c) de startdatum van het werk en de duur ervan, indien het om een (c) la date de commencement de l'emploi et, si le contrat est d'une
overeenkomst van bepaalde duur gaat; durée déterminée, sa durée;
d) het soort werk dat moet worden uitgevoerd; (d) le type de travail à effectuer;
e) het loon, de berekeningswijze ervan en de periodiciteit van de (e) la rémunération, son mode de calcul et la périodicité des
betalingen; paiements;
f) de normale arbeidsduur; (f) la durée normale de travail;
g) het jaarlijks betaald verlof en de dagelijkse en wekelijkse (g) le congé annuel payé et les périodes de repos journalier et
rustpauzes; hebdomadaire;
h) de terbeschikkingstelling van voeding en een woonplaats, indien (h) la fourniture de nourriture et d'un logement, le cas échéant;
nodig; i) de proefperiode, indien nodig; (i) la période d'essai, le cas échéant;
j) de voorwaarden inzake repatriëring, indien nodig; (j) les conditions de rapatriement, le cas échéant;
k) de voorwaarden voor de beëindiging van de arbeidsrelatie met (k) les conditions relatives à la cessation de la relation de travail,
inbegrip van elke vooropzegging die door de werkgever of door de y compris tout préavis à respecter par l'employeur ou par le
werknemer moet worden gerespecteerd. travailleur.
Artikel 8 Article 8
1. De nationale wetgeving moet bepalen dat het migrant-huispersoneel dat wordt aangeworven in het ene land om huishoudelijk werk te verrichten in een ander land, een schriftelijke werkaanbieding of een uitvoerende arbeidsovereenkomst moet ontvangen in het land waar het werk zal worden uitgevoerd; hierin worden de arbeidsvoorwaarden opgesomd bedoeld in artikel 7 voordat men zijn/haar land verlaat om het huishoudelijke werk te verrichten waarop de aanbieding of de overeenkomst betrekking heeft. 2. De voorgaande paragraaf is niet van toepassing op de werknemers die gebruik kunnen maken van het vrije verkeer om een functie te bekleden krachtens bilaterale, regionale of multilaterale akkoorden of in het kader van gewestelijke economische integratiezones. 3. De Leden moeten maatregelen nemen om onderling samen te werken om 1. La législation nationale doit prévoir que les travailleurs domestiques migrants qui sont recrutés dans un pays pour effectuer un travail domestique dans un autre pays doivent recevoir par écrit une offre d'emploi ou un contrat de travail exécutoire dans le pays où le travail sera effectué, énonçant les conditions d'emploi visées à l'article 7, avant le passage des frontières nationales aux fins d'effectuer le travail domestique auquel s'applique l'offre ou le contrat. 2. Le paragraphe précédent ne s'applique pas aux travailleurs qui jouissent de la liberté de circulation aux fins d'occuper un emploi en vertu d'accords bilatéraux, régionaux ou multilatéraux ou dans le cadre de zones d'intégration économique régionales. 3. Les Membres doivent prendre des mesures pour coopérer entre eux
ervoor te zorgen dat de bepalingen van deze overeenkomst daadwerkelijk afin d'assurer l'application effective des dispositions de la présente
worden toegepast op het migrant-huispersoneel. convention aux travailleurs domestiques migrants.
4. Elk Lid moet via zijn wetgeving of andere maatregelen de 4. Tout Membre doit, par voie de législation ou d'autres mesures,
voorwaarden bepalen krachtens dewelke het huispersoneel recht heeft op déterminer les conditions en vertu desquelles les travailleurs
een terugkeer naar hun land na afloop of beëindiging van de domestiques migrants ont droit au rapatriement après expiration ou
arbeidsovereenkomst waarmee dit personeel werd aangeworven. résiliation du contrat de travail par lequel ils ont été recrutés.
Artikel 9 Article 9
Elk Lid moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het Tout Membre doit prendre des mesures afin d'assurer que les
huispersoneel : travailleurs domestiques :
a) vrij is om tot een akkoord te komen met hun werkgever of hun (a) soient libres de parvenir à un accord avec leur employeur ou leur
potentiële werkgever over het feit of er al dan niet woongelegenheid employeur potentiel sur le fait de loger ou non au sein du ménage;
wordt aangeboden binnen het gezin;
b) dat inwoont bij het gezin, niet verplicht is bij het gezin de (b) qui sont logés au sein du ménage ne soient pas obligés de rester
gezinsleden te blijven tijdens de dagelijkse of wekelijkse rustpauzes au sein du ménage ou avec les membres du ménage pendant les périodes
of tijdens de jaarlijkse verloven; de repos journalier ou hebdomadaire ou de congés annuels;
c) het recht heeft persoonlijke reisdocumenten en hun (c) aient le droit de garder en leur possession leurs documents de
identiteitsdocumenten in hun bezit te houden. voyage et leurs pièces d'identité.
Artikel 10 Article 10
1. Elk Lid moet maatregelen nemen om de gelijke behandeling te 1. Tout Membre doit prendre des mesures en vue d'assurer l'égalité de
waarborgen tussen het huispersoneel en alle werknemers wat betreft de traitement entre les travailleurs domestiques et l'ensemble des
normale arbeidsduur, de compensatie van de overuren, de dagelijkse en travailleurs en ce qui concerne la durée normale de travail, la
wekelijkse rustpauzes en het betaald jaarlijks verlof conform de compensation des heures supplémentaires, les périodes de repos
journalier et hebdomadaire et les congés annuels payés, conformément à
nationale wetgeving of de collectieve overeenkomsten, rekening houdend la législation nationale ou aux conventions collectives, compte tenu
met de bijzondere kenmerken van het huishoudelijke werk. des caractéristiques particulières du travail domestique.
2. De wekelijkse rustpauze moet ten minste 24 opeenvolgende uren 2. Le repos hebdomadaire doit être d'au moins 24 heures consécutives.
bedragen. 3. De periodes tijdens dewelke het huispersoneel niet vrij kan 3. Les périodes pendant lesquelles les travailleurs domestiques ne
beschikken over zijn tijd en ter beschikking blijft van het gezin voor peuvent disposer librement de leur temps et restent à la disposition
het geval dit beroep op hen zou doen, moeten worden beschouwd als du ménage pour le cas où celui-ci ferait appel à eux doivent être
arbeidstijd in de mate die wordt bepaald door de nationale wetgeving, considérées comme du temps de travail dans la mesure déterminée par la
door de collectieve overeenkomsten of door enig ander middel dat législation nationale, par les conventions collectives ou par tout
overeenstemt met de nationale praktijk. autre moyen compatible avec la pratique nationale.
Artikel 11 Article 11
Elk Lid moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het Tout Membre doit prendre des mesures afin d'assurer que les
huispersoneel een minimumloon ontvangt daar waar een stelsel voor travailleurs domestiques bénéficient du régime de salaire minimum, là
minimumlonen bestaat en dat het loon wordt bepaald zonder gegronde où un tel régime existe, et que la rémunération soit fixée sans
discriminatie op basis van het geslacht. discrimination fondée sur le sexe.
Artikel 12 Article 12
1. Het huispersoneel moet in contant geld en op regelmatige 1. Les travailleurs domestiques doivent être payés directement en
tijdstippen worden betaald, ten minste één keer per maand. De betaling espèces, à intervalles réguliers et au moins une fois par mois. A
kan gebeuren via een overschrijving bij de bank of bij de post, met moins que le mode de paiement ne soit prévu par la législation
een bank- of postcheque, via een betalingsopdracht of een ander nationale ou les conventions collectives, le paiement peut se faire
wettelijk middel voor een betaling, wanneer de betrokken werknemers par transfert bancaire, par chèque bancaire ou postal, par ordre de
hiermee instemmen, tenzij de betalingswijze is bepaald door de paiement, ou autre moyen légal de paiement monétaire, lorsque les
nationale wetgeving of de collectieve overeenkomsten. travailleurs intéressés y consentent.
2. De nationale wetgeving, de collectieve overeenkomsten of de 2. La législation nationale, les conventions collectives ou les
arbitrale uitspraken kunnen voorzien in de betaling van een beperkt sentences arbitrales peuvent prévoir le paiement d'un pourcentage
percentage van het loon van het huispersoneel in de vorm van limité de la rémunération des travailleurs domestiques, sous la forme
betalingen in natura die niet minder gunstig zijn dan diegene die over de paiements en nature qui ne soient pas moins favorables que ceux
het algemeen van toepassing zijn op de andere categorieën van généralement applicables aux autres catégories de travailleurs, à
werknemers, op voorwaarde dat er maatregelen worden genomen om ervoor condition que des mesures soient prises pour assurer que ces paiements
te zorgen dat deze betalingen in natura worden aanvaard door de en nature sont acceptés par le travailleur, visent son usage et son
werknemer, dat ze gericht zijn op zijn persoonlijk gebruik en belang intérêt personnels, et que la valeur monétaire qui leur est attribuée
en dat de geldwaarde ervan rechtvaardig en redelijk is. est juste et raisonnable.
Artikel 13 Article 13
1. Elke huishoudelijke werker heeft het recht op een veilige en 1. Tout travailleur domestique a droit à un environnement de travail
gezonde werkomgeving. Elk Lid moet, conform de nationale wetgeving en sûr et salubre. Tout Membre doit prendre, conformément à la
de nationale praktijk, doeltreffende maatregelen nemen, terdege législation et à la pratique nationales, des mesures effectives en
rekening houdend met de bijzondere kenmerken van het huishoudelijke tenant dûment compte des caractéristiques particulières du travail
werk om te zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van de domestique, afin d'assurer la sécurité et la santé au travail des
dienstboden op het werk. travailleurs domestiques.
2. De maatregelen bedoeld in de vorige paragraaf, kunnen geleidelijk 2. Les mesures visées au paragraphe précédent peuvent être appliquées
worden toegepast na overleg met de meest representatieve werkgevers- progressivement en consultation avec les organisations d'employeurs et
en werknemersorganisaties en, indien deze bestaan, met de de travailleurs les plus représentatives et, lorsqu'elles existent,
representatieve organisaties van huispersoneel en van de werkgevers avec les organisations représentatives de travailleurs domestiques et
van huispersoneel. celles d'employeurs de travailleurs domestiques.
Artikel 14 Article 14
1. Tout Membre doit prendre des mesures appropriées, conformément à la
1. Elk Lid moet, conform de nationale wetgeving en terdege rekening législation nationale et en tenant dûment compte des caractéristiques
houdend met de specifieke eigenschappen van het huishoudelijke werk, spécifiques du travail domestique, afin d'assurer que les travailleurs
geschikte maatregelen nemen, om ervoor te zorgen dat het huispersoneel domestiques jouissent, en matière de sécurité sociale, y compris en ce
inzake sociale zekerheid, met inbegrip van het moederschap, qui concerne la maternité, de conditions qui ne soient pas moins
voorwaarden kan genieten die niet minder gunstig zijn dan diegene die favorables que celles applicables à l'ensemble des travailleurs.
worden toegepast op alle werknemers. 2. Les mesures visées au paragraphe précédent peuvent être appliquées
2. De maatregelen die worden bedoeld in de vorige paragraaf, kunnen progressivement en consultation avec les organisations d'employeurs et
geleidelijk worden toegepast na overleg met de meest representatieve de travailleurs les plus représentatives et, lorsqu'elles existent,
werkgevers- en werknemersorganisaties en, indien deze bestaan, met de avec les organisations représentatives de travailleurs domestiques et
representatieve organisaties van huispersoneel en van de werkgevers celles d'employeurs de travailleurs domestiques.
van huispersoneel.
Artikel 15 Article 15
1. Om ervoor te zorgen dat het huispersoneel, met inbegrip van het 1. Afin d'assurer que les travailleurs domestiques, y compris les
migrant-huispersoneel- dat werd aangeworven of geplaatst door travailleurs domestiques migrants, recrutés ou placés par des agences
privé-werkgelegenheidsagentschappen, daadwerkelijk wordt beschermd d'emploi privées sont effectivement protégés contre les pratiques
tegen onrechtmatige praktijken, moet elk Lid : abusives, tout Membre doit :
a) de voorwaarden bepalen voor de uitoefening van hun activiteiten (a) déterminer les conditions d'exercice de leurs activités par les
door privé-werkgelegenheidsagentschappen, wanneer ze huispersoneel agences d'emploi privées lorsqu'elles recrutent ou placent des
aanwerven of plaatsen, conform de nationale wetgeving en de nationale travailleurs domestiques, conformément à la législation et à la
praktijk; pratique nationales;
b) ervoor zorgen dat er geschikte mechanismen en procedures bestaan om (b) assurer qu'il existe des mécanismes et des procédures appropriés
klachten in te dienen en beschuldigingen van misbruik en frauduleuze aux fins d'instruire les plaintes et d'examiner les allégations d'abus
praktijken te onderzoeken betreffende de activiteiten van de privé- et de pratiques frauduleuses, concernant les activités des agences
werkgelegenheidsagentschappen in verband met het huispersoneel; d'emploi privées en rapport avec des travailleurs domestiques;
c) alle noodzakelijke en geschikte maatregelen nemen binnen de grenzen (c) prendre toutes les mesures nécessaires et appropriées, dans les
van zijn rechtspraak en indien nodig, in samenwerking met andere Leden limites de sa juridiction et, le cas échéant, en collaboration avec
om erop toe te zien dat het huispersoneel dat op hun grondgebied wordt aangeworven of geplaatst door privé-werkgelegenheidsagentschappen, een passende bescherming geniet en om te vermijden dat ze het slachtoffer worden van misbruik. Deze maatregelen moeten wetten of reglementen omvatten die de respectieve verplichtingen toelichten van het privé-werkgelegenheidsagentschap en van het huisgezin tegenover het huispersoneel en die sancties bepalen met inbegrip van de uitsluiting van privé-werkgelegenheidsagentschappen die zich overgeven aan misbruiken en frauduleuze praktijken; d) overwegen om, wanneer het huispersoneel in het ene land wordt aangeworven om te werken in een ander land, bilaterale of multilaterale akkoorden te sluiten om misbruik en frauduleuze praktijken inzake aanwerving, plaatsing en werkgelegenheid te voorkomen : e) maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de erelonen die worden d'autres Membres, pour faire en sorte que les travailleurs domestiques recrutés ou placés sur son territoire par des agences d'emploi privées bénéficient d'une protection adéquate, et pour empêcher que des abus ne soient commis à leur encontre. Ces mesures doivent comprendre des lois ou règlements qui spécifient les obligations respectives de l'agence d'emploi privée et du ménage vis-à-vis du travailleur domestique et qui prévoient des sanctions, y compris l'interdiction des agences d'emploi privées qui se livrent à des abus et à des pratiques frauduleuses; (d) envisager de conclure, lorsque des travailleurs domestiques sont recrutés dans un pays pour travailler dans un autre, des accords bilatéraux, régionaux ou multilatéraux pour prévenir les abus et les pratiques frauduleuses en matière de recrutement, de placement et d'emploi; (e) prendre des mesures visant à assurer que les honoraires facturés
gefactureerd door de privé- werkgelegenheidsagentschappen niet worden par les agences d'emploi privées ne soient pas déduits de la
afgetrokken van het loon van het huispersoneel. rémunération des travailleurs domestiques.
2. Opdat de bepalingen van dit artikel effect zouden ressorteren, moet 2. Pour donner effet à chacune des dispositions du présent article,
elk Lid de meest representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties tout Membre doit consulter les organisations d'employeurs et de
travailleurs les plus représentatives et, lorsqu'elles existent, les
raadplegen, alsook de representatieve organisaties van huispersoneel organisations représentatives de travailleurs domestiques et celles
en de representatieve organisaties van de werkgevers van d'employeurs de travailleurs domestiques.
huispersoneel.
Artikel 16 Article 16
Elk Lid moet maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat al het Tout Membre doit prendre des mesures afin d'assurer, conformément à la
huispersoneel, alleen of via een vertegenwoordiger en conform de législation et à la pratique nationales, que tous les travailleurs
nationale wetgeving en de nationale praktijk, daadwerkelijk toegang domestiques, seuls ou par l'intermédiaire d'un représentant, aient un
hebben tot de rechtbanken of andere mechanismen om geschillen te accès effectif aux tribunaux ou à d'autres mécanismes de règlement des
regelen, dit aan voorwaarden die niet minder gunstig zijn dat diegene différends, à des conditions qui ne soient pas moins favorables que
die zijn bepaald voor alle werknemers. celles qui sont prévues pour l'ensemble des travailleurs.
Artikel 17 Article 17
1. Elke Lid moet klachtenmechanismen oprichten,alsook doeltreffende en 1. Tout Membre doit mettre en place des mécanismes de plainte et des
toegankelijke middelen om ervoor te zorgen dat de nationale wetgeving moyens effectifs et accessibles afin d'assurer le respect de la
inzake de bescherming van het huispersoneel wordt nageleefd. législation nationale relative à la protection des travailleurs
2. Elk Lid moet maatregelen inzake arbeidsinspectie en sancties domestiques. 2. Tout Membre doit établir et mettre en oeuvre des mesures en matière
opstellen en toepassen, terdege rekening houdend met de bijzondere d'inspection du travail, de mise en application et de sanctions, en
kenmerken van het huishoudelijk werk, conform de nationale wetgeving. tenant dûment compte des caractéristiques particulières du travail
domestique, conformément à la législation nationale.
3. In de mate waarin dit verenigbaar is met de nationale wetgeving 3. Dans la mesure où cela est compatible avec la législation
moeten deze maatregelen de voorwaarden bepalen waaraan de toegang tot nationale, ces mesures doivent prévoir les conditions auxquelles
de woning van het gezin kan worden toegestaan, terdege rekening l'accès au domicile du ménage peut être autorisé, en tenant dûment
houdend met het respect voor de privé-levenssfeer. compte du respect de la vie privée.
Artikel 18 Article 18
Elk Lid moet de bepalingen van deze overeenkomst uitvoeren in overleg Tout Membre doit mettre en oeuvre les dispositions de la présente
met de meest representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties convention, en consultation avec les organisations d'employeurs et de
binnen het kader van de wetgeving en aan de hand van collectieve travailleurs les plus représentatives par voie de législation ainsi
overeenkomsten of bijkomende maatregelen conform de nationale que par des conventions collectives ou des mesures supplémentaires
praktijk, waarbij de bestaande maatregelen worden uitgebreid naar of conformes à la pratique nationale, en étendant ou en adaptant les
aangepast aan het huispersoneel of waarbij specifieke maatregelen voor mesures existantes aux travailleurs domestiques, ou en élaborant des
hun plaats worden uitgewerkt, indien nodig. mesures spécifiques à leur endroit, s'il y a lieu.
Artikel 19 Article 19
Deze overeenkomst doet geen afbreuk aan de gunstigere bepalingen die La présente convention n'affecte pas les dispositions plus favorables
van toepassing zijn op het huispersoneel krachtens andere applicables aux travailleurs domestiques en vertu d'autres conventions
internationale arbeidsovereenkomsten. internationales du travail.
Artikel 20 Article 20
De formele ratificaties van deze overeenkomst worden meegedeeld aan de Les ratifications formelles de la présente convention sont
Directeur-generaal van het Internationaal Arbeidsbureau zodat ze communiquées au Directeur général du Bureau international du Travail
kunnen worden geregistreerd. aux fins d'enregistrement.
Artikel 21 Article 21
1. Deze overeenkomst bindt alleen de leden van de Internationale 1. La présente convention ne lie que les Membres de l'Organisation
Arbeidsorganisatie waarvan de ratificatie werd geregistreerd door de internationale du Travail dont la ratification a été enregistrée par
Directeur-generaal van het Internationaal Arbeidsbureau. le Directeur général du Bureau international du Travail.
2. Ze treedt in werking twaalf maanden nadat de ratificaties van twee 2. Elle entre en vigueur douze mois après que les ratifications de
Leden werden geregistreerd door de Directeur-generaal. deux Membres ont été enregistrées par le Directeur général.
3. Vervolgens treedt deze overeenkomst in werking voor elk Lid twaalf 3. Par la suite, cette convention entre en vigueur pour chaque Membre
maanden na de registratie van de ratificatie ervan. douze mois après la date de l'enregistrement de sa ratification.
Artikel 22 Article 22
1. Elk Lid dat deze overeenkomst goedgekeurd heeft, kan ze opzeggen na 1. Tout Membre ayant ratifié la présente convention peut la dénoncer à
verloop van een periode van tien jaar na de eerste inwerkingtreding l'expiration d'une période de dix années après la date de la mise en
van het verdrag met een akte die wordt meegedeeld aan de vigueur initiale de la convention, par un acte communiqué au Directeur
Directeur-generaal van het Internationaal Arbeidsbureau waar deze akte général du Bureau international du Travail aux fins d'enregistrement.
wordt geregistreerd. De opzegging treedt in werking één jaar nadat ze La dénonciation prend effet une année après avoir été enregistrée.
werd geregistreerd.
2. Elk Lid dat deze overeenkomst heeft goedgekeurd en dat na verloop 2. Tout Membre ayant ratifié la présente convention qui, dans l'année
van de periode van tien jaar die is vermeld in de vorige paragraaf, après l'expiration de la période de dix années mentionnée au
geen gebruik maakt van de opzeggingsmogelijkheid waarin wordt voorzien paragraphe précédent, ne se prévaut pas de la faculté de dénonciation
in dit artikel, zal gebonden zijn voor een nieuwe periode van tien prévue par le présent article sera lié pour une nouvelle période de
jaar en zal deze overeenkomst bijgevolg pas kunnen opzeggen in het dix années et, par la suite, pourra dénoncer la présente convention
eerste jaar van elke nieuwe periode van tien jaar volgens de dans la première année de chaque nouvelle période de dix années dans
voorwaarden die zijn bepaald in dit artikel. les conditions prévues au présent article.
Artikel 23 Article 23
1. De Directeur-generaal van het Internationaal Arbeidsbureau betekent 1. Le Directeur général du Bureau international du Travail notifie à
aan alle Leden van de Internationale Arbeidsorganisatie de registratie tous les Membres de l'Organisation internationale du Travail
van alle ratificaties en opzeggingen die hem werden meegedeeld door de l'enregistrement de toutes les ratifications et dénonciations qui lui
Leden van de Organisatie. sont communiquées par les Membres de l'Organisation.
2. Bij de kennisgeving van de registratie van de tweede meegedeelde 2. En notifiant aux Membres de l'Organisation l'enregistrement de la
ratificatie aan de Leden van de Organisatie, vestigt de deuxième ratification communiquée, le Directeur général appelle
Directeur-generaal de aandacht van de Leden van de Organisatie op de l'attention des Membres de l'Organisation sur la date à laquelle la
datum waarop deze overeenkomst in werking zal treden. présente convention entrera en vigueur.
Artikel 24 Article 24
De Directeur-generaal van het Internationaal Arbeidsbureau deelt de Le Directeur général du Bureau international du Travail communique au
Secretaris-generaal van de Verenigde Naties met het oog op registratie Secrétaire général des Nations Unies, aux fins d'enregistrement,
en conform artikel 102 van het Handvest van de Verenigde Naties de conformément à l'article 102 de la Charte des Nations Unies, des
volledige inlichtingen mee met betrekking tot alle geregistreerde renseignements complets au sujet de toutes ratifications et
ratificaties opzeggingen. dénonciations enregistrées.
Artikel 25 Article 25
Telkens wanneer de Raad van Bestuur van het Internationaal Chaque fois qu'il le juge nécessaire, le Conseil d'administration du
Arbeidsbureau dit nodig acht, legt deze de Algemene Conferentie een Bureau international du Travail présente à la Conférence générale un
verslag voor over de toepassing van deze overeenkomst en onderzoekt rapport sur l'application de la présente convention et examine s'il y
deze of het nodig is het probleem van de totale of gedeeltelijke a lieu d'inscrire à l'ordre du jour de la Conférence la question de sa
herziening ervan op de agenda van de Conferentie te plaatsen. révision totale ou partielle.
Artikel 26 Article 26
1. Voor het geval de Conferentie een nieuwe overeenkomst houdende 1. Au cas où la Conférence adopte une nouvelle convention portant
herziening van deze overeenkomst goedkeurt en tenzij de nieuwe révision de la présente convention, et à moins que la nouvelle
overeenkomst dit anders bepaalt : convention n'en dispose autrement :
a) houdt de ratificatie door een Lid van een nieuwe overeenkomst (a) la ratification par un Membre de la nouvelle convention portant
houdende herziening van rechtswege en in weerwil van Artikel 22 de révision entraîne de plein droit, nonobstant l'article 22, la
onmiddellijke opzegging in van onhavige overeenkomst, onder voorbehoud dénonciation immédiate de la présente convention, sous réserve que la
dat de nieuwe overeenkomst houdende herziening in werking is getreden; nouvelle convention portant révision soit entrée en vigueur;
b) kan onderhavige overeenkomst vanaf de datum van de inwerkingtreding (b) à partir de la date de l'entrée en vigueur de la nouvelle
van de nieuwe overeenkomst houdende herziening, niet meer worden convention portant révision, la présente convention cesse d'être
goedgekeurd door de Leden. ouverte à la ratification des Membres.
2. Deze overeenkomst blijft in ieder geval als dusdanig geldig voor de 2. La présente convention demeure en tout cas en vigueur dans sa forme
Leden die ze zouden hebben goedgekeurd en die de overeenkomst houdende et teneur pour les Membres qui l'auraient ratifiée et qui ne
herziening niet zouden goedkeuren. ratifieraient pas la convention portant révision.
Artikel 27 Article 27
De Franse en Engelse versies van de tekst van deze overeenkomst zijn Les versions française et anglaise du texte de la présente convention
ook rechtsgeldig. font également foi.
Land Pays
Ratificatiedatum Date de ratification
Type Type
Datum inwerkingtreding Date entrée en vigueur
Argentinië Argentine
24/03/2014 24/03/2014
Bekrachtiging Ratification
24/03/2015 24/03/2015
België Belgique
10/06/2015 10/06/2015
Bekrachtiging Ratification
10/06/2016 Brazilië 31/01/2018 Bekrachtiging 31/01/2019 Bolivia 15/04/2013 Bekrachtiging 15/04/2014 10/06/2016 Bolivie 15/04/2013 Ratification 15/04/2014 Brésil 31/01/2018 Ratification 31/01/2019
Chili Chili
10/06/2015 10/06/2015
Bekrachtiging Ratification
10/06/2016 10/06/2016
Colombia Colombie
09/05/2014 09/05/2014
Bekrachtiging Ratification
09/05/2015 09/05/2015
Costa Rica Costa Rica
20/01/2014 20/01/2014
Bekrachtiging Ratification
20/01/2015 20/01/2015
Dominicaanse Rep. Rép. Dominicaine
15/05/2015 15/05/2015
Bekrachtiging Ratification
15/05/2016 15/05/2016
Ecuador Equateur
18/12/2013 18/12/2013
Bekrachtiging Ratification
18/12/2014 18/12/2014
Finland Finlande
08/01/2015 08/01/2015
Bekrachtiging Ratification
08/01/2016 08/01/2016
Duitsland Allemagne
20/09/2013 20/09/2013
Bekrachtiging Ratification
20/09/2014 Guyana 09/08/2013 Bekrachtiging 09/08/2014 Guinee 25/04/2017 Bekrachtiging 25/04/2018 Ierland 20/09/2014 Guinée 25/04/2017 Ratification 25/04/2018 Guyane 09/08/2013 Ratification 09/08/2014 Irlande
28/08/2014 28/08/2014
Bekrachtiging Ratification
28/08/2015 28/08/2015
Italië Italie
22/01/2013 22/01/2013
Bekrachtiging Ratification
22/01/2014 22/01/2014
Jamaica Jamaïque
11/10/2016 11/10/2016
Bekrachtiging Ratification
11/10/2017 11/10/2017
Mauritius Maurice
13/09/2012 13/09/2012
Bekrachtiging Ratification
13/09/2013 13/09/2013
Nicaragua Nicaragua
10/01/2013 10/01/2013
Bekrachtiging Ratification
10/01/2014 10/01/2014
Panama Panama
11/06/2015 11/06/2015
Bekrachtiging Ratification
11/06/2016 11/06/2016
Paraguay Paraguay
07/05/2013 07/05/2013
Bekrachtiging Ratification
07/05/2014 07/05/2014
Filipijnen Philippines
05/09/2012 05/09/2012
Bekrachtiging Ratification
05/09/2013 05/09/2013
Portugal Portugal
17/07/2015 17/07/2015
Bekrachtiging Ratification
17/07/2016 17/07/2016
Zuid-Afrika Afrique du sud
20/06/2013 20/06/2013
Bekrachtiging Ratification
20/06/2014 20/06/2014
Zwitserland Suisse
12/11/2014 12/11/2014
Bekrachtiging Ratification
12/11/2015 12/11/2015
Uruguay Uruguay
14/06/2012 14/06/2012
Bekrachtiging Ratification
05/09/2013 05/09/2013
^