Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Wet van 15/05/2007
← Terug naar "Wet tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek betreffende het deskundigenonderzoek en tot herstel van artikel 509quater van het Strafwetboek "
Wet tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek betreffende het deskundigenonderzoek en tot herstel van artikel 509quater van het Strafwetboek Loi modifiant le Code judiciaire en ce qui concerne l'expertise et rétablissant l'article 509quater du Code pénal
FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE
15 MEI 2007. - Wet tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek 15 MAI 2007. - Loi modifiant le Code judiciaire en ce qui concerne
betreffende het deskundigenonderzoek en tot herstel van artikel 509quater van het Strafwetboek (1) l'expertise et rétablissant l'article 509quater du Code pénal (1)
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit :
HOOFDSTUK I. - Algemene bepaling CHAPITRE Ier. - Disposition générale

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 78 de la Constitution.

HOOFDSTUK II. - Wijzigingen van het Gerechtelijk Wetboek CHAPITRE II. - Modifications du Code judiciaire

Art. 2.In het Gerechtelijk Wetboek wordt een artikel 875bis

Art. 2.Un article 875bis, rédigé comme suit, est inséré dans le Code

ingevoegd, luidende : judiciaire :
«

Art. 875bis.De rechter beperkt de keuze van de onderzoeksmaatregel

«

Art. 875bis.Le juge limite le choix de la mesure d'instruction à ce

tot wat volstaat om het geschil op te lossen, waarbij de meest qui est suffisant pour la solution du litige, en privilégiant la
eenvoudige, snelle en goedkope maatregel de voorkeur geniet. » mesure la plus simple, la plus rapide et la moins onéreuse. »

Art. 3.In deel IV, boek II, titel III, hoofdstuk VIII, afdeling VI

Art. 3.II est inséré dans la quatrième partie, livre II, titre III,

van hetzelfde Wetboek, wordt een onderafdeling 1 ingevoegd die artikel chapitre VIII, section VI du même Code, une sous-section lre qui
962 omvat, waarvan het opschrift luidt als volgt : contiendra l'article 962, dont l'intitulé est rédigé comme suit :
« Onderafdeling 1. Algemene bepaling. » « Sous-section 1re. Disposition générale. »

Art. 4.Artikel 962 van hetzelfde Wetboek wordt aangevuld met een

Art. 4.L'article 962 du même Code est complété par un alinéa 2,

tweede lid, luidende : rédigé comme suit :
« Hij is niet verplicht het advies van de deskundigen te volgen, « II n'est point tenu de suivre l'avis des experts si sa conviction
indien het strijdig is met zijn overtuiging. » s'y oppose. »

Art. 5.In hetzelfde Wetboek worden opgeheven :

Art. 5.Sont abrogés dans le même Code :

1° de artikelen 963 en 964; 1° les articles 963 et 964;
2° artikel 965, gewijzigd bij de wet van 24 juni 1970. 2° l'article 965, modifié par la loi du 24 juin 1970.

Art. 6.In dezelfde afdeling van hetzelfde Wetboek wordt een

Art. 6.Il est inséré dans la même section du même Code une

onderafdeling 2 ingevoegd die de artikelen 966 tot 971 omvat, waarvan sous-section 2 qui contiendra les articles 966 à 971 inchangés, dont
het opschrift luidt als volgt : l'intitulé est rédigé comme suit :
« Onderafdeling 2. Wraking van de deskundigen. » « Sous-section 2. De la récusation des experts. »

Art. 7.Artikel 969 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 7.L'article 969 du même Code est remplacé par la disposition

« Na de installatievergadering, of, bij gebreke daarvan, na aanvang suivante : « Aucune récusation ne peut être proposée après la réunion
van de werkzaamheden van de deskundige, mag geen wraking meer worden d'installation, ou, à défaut, après le début des travaux de l'expert,
voorgedragen tenzij de partij eerst nadien kennis heeft gekregen van à moins que la cause de la récusation n'ait été révélée ultérieurement
de wrakingsgronden. » à la partie. »

Art. 8.In dezelfde afdeling van hetzelfde Wetboek wordt een

Art. 8.II est inséré dans la même section du même Code une

onderafdeling 3 ingevoegd die de artikelen 972 tot 983 omvat, waarvan sous-section 3 qui contiendra les articles 972 à 983, dont l'intitulé
het opschrift luidt als volgt : est rédigé comme suit :
« Onderafdeling 3. Verloop van het deskundigenonderzoek. » « Sous-section 3. Du déroulement de l'expertise. »

Art. 9.Artikel 972 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 9.L'article 972 du même Code est remplacé par la disposition

§ 1. De beslissing waarbij het deskundigenonderzoek wordt bevolen,
bevat minstens : suivante :
§ 1er. La décision qui ordonne l'expertise comporte au moins :
- de vermelding van de omstandigheden die het deskundigenonderzoek, en - l'indication des circonstances qui rendent nécessaires l'expertise
de eventuele aanstelling van meerdere deskundigen noodzaken; et la désignation éventuelle de plusieurs experts;
- de vermelding van de identiteit van de aangestelde deskundige of - l'indication de l'identité de l'expert ou des experts désignés;
deskundigen;
- een nauwkeurig omschrijving van de opdracht van de deskundige; - une description précise de la mission de l'expert;
- de vermelding van de datum van de installatievergadering, tenzij de - l'indication de la date de la réunion d'installation, à moins que le
rechter ervan afziet met instemming van de partijen. juge n'y renonce, avec l'accord des parties.
De kennisgeving van deze beslissing door de griffier gebeurt La notification de cette décision est effectuée par le greffier
overeenkomstig artikel 973, § 2, derde lid. conformément à l'article 973, § 2, alinéa 3.
Na deze kennisgeving beschikt de deskundige over acht dagen om : - desgewenst de opdracht met behoorlijk omklede redenen te weigeren; - indien geen installatievergadering is bepaald : de plaats, de dag en het uur mee te delen waarop hij zijn werkzaamheden zal aanvangen. De deskundige geeft hiervan kennis bij een ter post aangetekende brief aan de partijen en bij gewone brief aan de rechter en de raadslieden. § 2. De installatievergadering vindt plaats in de raadkamer voor de rechter die, ofwel het deskundigenonderzoek heeft bevolen, ofwel met controle ervan belast is. De partijen verschijnen voor de rechter. De deskundige kan telefonisch of via enig ander telecommunicatiemiddel worden bereikt, tenzij een van de partijen of de rechter vraagt dat hij persoonlijk voor deze verschijnt. De na afloop van de installatievergadering genomen beslissing vermeldt : - de eventuele aanpassing van de opdracht; - de plaats, de dag, en het uur van de verdere werkzaamheden van de deskundige; Après cette notification, l'expert dispose de huit jours pour : - refuser la mission, s'il le souhaite, en motivant dûment sa décision; - si aucune réunion d'installation n'a été prévue : communiquer les lieu, jour et heure du début de ses travaux. L'expert en avise les parties par lettre recommandée à la poste et le juge et les conseils par lettre missive. § 2. La réunion d'installation a lieu en chambre du conseil, devant le juge qui a ordonné l'expertise ou qui est chargé du contrôle de celle-ci. Les parties se présentent devant le juge. L'expert peut être joint téléphoniquement ou par tout autre moyen de télécommunication, à moins qu'une des parties ou le juge ne demande sa comparution personnelle devant ce dernier. La décision prise à l'issue de la réunion d'installation précise : - l'adaptation éventuelle de la mission; - les lieu, jour et heure des travaux ultérieurs de l'expert;
- de noodzaak voor de deskundige om al dan niet een beroep te doen op - la nécessité pour l'expert de faire appel ou non à des conseillers
technische raadgevers; techniques;
- de raming van de algemene kostprijs van het deskundigenonderzoek, of - l'estimation du coût global de l'expertise ou, à tout le moins, le
tenminste de manier waarop de kosten en het ereloon van de deskundige mode de calcul des frais et honoraires de l'expert et des éventuels
en de eventuele technische raadgevers zullen berekend worden; conseillers techniques;
- het bedrag van het voorschot; - le montant de la provision;
- het redelijk deel van het voorschot dat kan worden vrijgegeven aan - la partie raisonnable de la provision pouvant être libérée au profit
de deskundige; de l'expert;
- de termijn waarbinnen de partijen hun opmerkingen kunnen laten - le délai dans lequel les parties pourront faire valoir leurs
gelden aangaande het voorlopig advies van de deskundige; observations à l'égard de l'avis provisoire de l'expert;
- de termijn voor het neerleggen van het eindverslag. - le délai pour le dépôt du rapport final.
Bij gebreke van installatievergadering kan de rechter bovenstaande A défaut de réunion d'installation, le juge peut inclure les mentions
vermeldingen opnemen in de beslissing waarbij het deskundigenonderzoek susvisées dans la décision qui ordonne !'expertise.
wordt bevolen. De kennisgeving van deze beslissing door de griffier gebeurt La notification de cette décision par le greffier a lieu conformément
overeenkomstig artikel 973, § 2, derde lid. » à l'article 973, § 2, alinéa 3. »

Art. 10.In hetzelfde Wetboek wordt een artikel 972bis ingevoegd,

Art. 10.Dans le même Code, il est inséré un article 972bis, rédigé

luidende als volgt : comme suit :
«

Art. 972bis.§ 1. De partijen zijn verplicht mee te werken aan het

«

Art. 972bis.§ 1er. Les parties sont tenues de collaborer à

deskundigenonderzoek. Bij gebreke daarvan kan de rechter daaruit de l'expertise. A défaut, le juge peut en tirer toute conséquence qu'il
conclusies trekken die hij geraden acht. jugera appropriée.
De partijen overhandigen ten laatste op de installatievergadering en, Au plus tard lors de la réunion d'installation et, à défaut, au début
bij gebreke daarvan, bij de aanvang van de werkzaamheden, een geïnventariseerd dossier met alle relevante stukken aan de deskundige. § 2. De oproeping voor verdere werkzaamheden gebeurt overeenkomstig artikel 972, § 1, laatste lid, tenzij de deskundige van de partijen en de raadslieden toestemming heeft gekregen om gebruik te maken van een andere oproepingswijze. Indien alle partijen of hun raadslieden om uitstel verzoeken, dan moet de deskundige dit toestaan. In alle andere gevallen kan hij het uitstel weigeren of toestaan en geeft hij de rechter bij gewone brief kennis van zijn beslissing. De deskundige stelt een verslag op van de vergaderingen die hij organiseert. Hij stuurt bij gewone brief een afschrift ervan aan de rechter, de partijen en de raadslieden, en, in voorkomend geval, bij een ter post aangetekende brief aan de partijen die verstek hebben laten gaan. » des travaux, les parties remettent à l'expert un dossier inventorié rassemblant tous les documents pertinents. § 2. La convocation en vue de travaux ultérieurs se fait conformément à l'article 972, § 1er, dernier alinéa, sauf si l'expert a été autorisé par les parties et les conseils à recourir à un autre mode de convocation. Si toutes les parties ou leurs conseils demandent un report, l'expert est tenu d'y consentir. Dans tous les autres cas, il peut refuser ou consentir le report et il notifie sa décision au juge par lettre missive. L'expert dresse un rapport des réunions qu'il organise. II en envoie une copie au juge, aux parties et aux conseils par lettre missive, et, le cas échéant, aux parties qui ont fait défaut, par lettre recommandée. »

Art. 11.Artikel 973 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 11.L'article 973 du même Code est remplacé par la disposition

Art. 973.§ 1. De rechter die het deskundigenonderzoek heeft bevolen of de daartoe aangewezen rechter volgt het verloop van het onderzoek op en ziet er met name op toe dat de termijnen worden nageleefd en dat de tegenspraak in acht wordt genomen. De rechter kan om redenen van hoogdringendheid de in deze onderafdeling bepaalde termijnen inkorten of de deskundigen ontslaan van bepaalde oproepingswijzen. De deskundigen vervullen hun opdracht onder toezicht van de rechter, die te allen tijde ambtshalve of op verzoek van de partijen de werkzaamheden kan bijwonen. De griffier verwittigt hiervan bij gewone brief de deskundigen, de partijen en de raadslieden en in voorkomend geval, bij gerechtsbrief, de partijen die verstek hebben laten gaan. § 2. Alle betwistingen die in de loop van het deskundigenonderzoek met betrekking tot dit onderzoek ontstaan tussen de partijen of tussen de partijen en de deskundigen, met inbegrip van het verzoek tot vervanging van de deskundigen en van elke betwisting aangaande de uitbreiding of de verlenging van de opdracht, worden door de rechter beslecht. De partijen en de deskundigen kunnen zich daartoe bij gewone brief, met vermelding van de redenen, tot de rechter wenden. De rechter gelast onmiddellijk de oproeping van de partijen en de deskundigen. De griffier geeft hiervan binnen vijf dagen bij gewone brief kennis aan de partijen en raadslieden en bij gerechtsbrief aan de deskundige en, in voorkomend geval, bij gerechtsbrief aan de partijen die verstek hebben laten gaan. De verschijning in raadkamer vindt plaats binnen een maand na de oproeping. De rechter doet binnen acht dagen uitspraak bij met redenen omklede beslissing. De kennisgeving van deze beslissing door de griffier gebeurt overeenkomstig het derde lid. In geval van een verzoek tot vervanging, gebeurt de kennisgeving naargelang van het geval aan de deskundige wiens taak is bevestigd of aan de deskundige die van zijn taak is ontheven en de nieuw aangestelde deskundige. »

suivante :

Art. 973.§ 1er. Le juge qui a ordonné l'expertise, ou le juge désigné à cet effet, suit le déroulement de celle-ci et veille notamment au respect des délais et de son caractère contradictoire. Le juge peut, pour des motifs d'urgence, réduire les délais prévus par la présente sous-section ou dispenser les experts de certains modes de convocation. Les experts exécutent leur mission sous le contrôle du juge, qui peut à tout moment, d'office ou à la demande des parties, assister aux opérations. Le greffier en informe les experts, les parties et leurs conseils par lettre missive, et, le cas échéant, les parties qui ont fait défaut, par pli judiciaire. § 2. Toutes les contestations relatives à l'expertise survenant au cours de celle-ci, entre les parties ou entre les parties et les experts, y compris la demande de remplacement des experts et toute contestation relative à l'extension ou à la prolongation de la mission, sont réglées par le juge. A cet effet, les parties et les experts peuvent s'adresser au juge par lettre missive, motivée. Le juge ordonne immédiatement la convocation des parties et des experts. Dans les cinq jours, le greffier en avise les parties et leurs conseils par lettre missive, ainsi que l'expert et, le cas échéant, les parties qui ont fait défaut, par pli judiciaire. La comparution en chambre du conseil a lieu dans le mois qui suit la convocation. Le juge statue, par décision motivée, dans les huit jours. Le greffier notifie cette décision conformément à l'alinéa 3. En cas de demande de remplacement, la décision est notifiée, selon le cas, à l'expert confirmé, ou à l'expert déchargé et au nouvel expert désigné par pli judiciaire. »

Art. 12.Artikel 974 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 12.L'article 974 du même Code est remplacé par la disposition suivante :

«

Art. 974.§ 1. Indien de termijn voor het indienen van het

«

Art. 974.§ 1er. Si le délai fixé pour le dépôt du rapport final est

eindverslag op meer dan zes maanden is bepaald, bezorgt de deskundige supérieur à six mois, l'expert adresse tous les six mois un rapport
om de zes maanden een tussentijds verslag over de stand van zaken aan de rechter, de partijen en de raadslieden. Deze stand van zaken vermeldt : - de reeds uitgevoerde werkzaamheden; - de werkzaamheden die uitgevoerd zijn sinds het laatste tussentijds verslag; - de nog uit te voeren werkzaamheden. § 2. Alleen de rechter mag de termijn voor de indiening van het eindverslag verlengen. De deskundige kan zich daartoe tot de rechter wenden met opgave van de reden waarom de termijn zou moeten worden verlengd. De rechter weigert de verlenging wanneer hij van oordeel is dat die niet redelijk verantwoord is. Hij motiveert deze beslissing. intermédiaire sur l'état d'avancement de ses travaux au juge, aux parties et aux conseils. Cet état d'avancement mentionne : - les travaux déjà réalisés; - les travaux réalisés depuis le dernier rapport intermédiaire; - les travaux qui restent à réaliser. § 2. Seul le juge peut prolonger le délai pour le dépôt du rapport final. A cet effet, l'expert peut s'adresser au juge en indiquant la raison pour laquelle le délai devrait être prolongé. Le juge refuse de prolonger le délai lorsqu'il estime qu'une prolongation n'est pas raisonnablement justifiée. II motive cette décision.
§ 3. Bij overschrijding van de vooropgestelde termijn en bij gebreke § 3. En cas de dépassement du délai prévu et en l'absence de demande
van tijdig ontvangen verzoek tot verlenging gelast de rechter de prolongation avenue dans les délais, le juge ordonne d'office la
ambtshalve de oproeping overeenkomstig artikel 973, § 2. » convocation, conformément à l'article 973, § 2. »

Art. 13.Artikel 975 van hetzelfde Wetboek wordt opgeheven.

Art. 13.L'article 975 du même Code est abrogé.

Art. 14.Artikel 976 van hetzelfde Wetboek, wordt vervangen als volgt

Art. 14.L'article 976 du même Code est remplacé par la disposition

: suivante :
«

Art. 976.Na afloop van zijn werkzaamheden stuurt de deskundige ter

«

Art. 976.A la fin de ses travaux, l'expert envoie pour lecture au

lezing zijn bevindingen waarbij hij reeds een voorlopig advies voegt, juge, aux parties et à leurs conseils, ses constatations, auxquelles
aan de rechter, de partijen en hun raadslieden. Bij gebreke van een il joint déjà un avis provisoire. Faute de réunion d'installation,
installatievergadering bepaalt de deskundige, rekening houdende met de l'expert fixe un délai raisonnable, compte tenu de la nature du
aard van het geschil, een redelijke termijn waarbinnen de partijen hun litige, dans lequel les parties doivent formuler leurs observations.
opmerkingen moeten maken. De deskundige ontvangt de opmerkingen van de partijen en van hun L'expert reçoit les observations des parties et de leurs conseillers
technische raadgevers voor het verstrijken van deze termijn. De techniques avant l'expiration de ce délai. L'expert ne tient aucun
deskundige houdt geen rekening met de opmerkingen die hij laattijdig compte des observations qu'il reçoit tardivement. Ces observations
ontvangt. De rechter kan deze ambtshalve uit de debatten weren. » peuvent être écartées d'office des débats par le juge. »

Art. 15.Artikel 977 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 15.L'article 977 du même Code est remplacé par la disposition suivante :

«

Art. 977.§ 1. De deskundige poogt de partijen te verzoenen.

«

Art. 977.§ 1er. L'expert tente de concilier les parties.

Als de partijen zich verzoenen, stelt de deskundige vast dat zijn Si les parties se concilient, l'expert constate que son expertise est
onderzoek doelloos is geworden. De partijen kunnen handelen devenue sans objet. Les parties peuvent agir conformément à l'article
overeenkomstig artikel 1043. 1043.
§ 2. De vaststelling van verzoening, de stukken en nota's van de § 2. Le constat de conciliation, les pièces et notes des parties et un
partijen en een gedetailleerde staat van de kosten en het ereloon van
de deskundige, worden ter griffie neergelegd.
Op de dag van de neerlegging van de vaststelling van verzoening zendt état de frais et honoraires détaillé de l'expert sont déposés au
de deskundige bij een ter post aangetekende brief een afschrift van de greffe. Le jour du dépôt du constat de conciliation, l'expert envoie, par
vaststelling van verzoening en een gedetailleerde staat van de kosten lettre recommandée à la poste, une copie du constat de conciliation et
en het ereloon aan de partijen, en bij gewone brief aan hun un état de frais et honoraires détaillé aux parties, et, par lettre
raadslieden. » missive, à leurs conseils. »

Art. 16.Artikel 978 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 16.L'article 978 du même Code est remplacé par la disposition suivante :

«

Art. 978.§ 1. Het eindverslag wordt gedagtekend en vermeldt de

«

Art. 978.§ 1er. Le rapport final est daté et relate la présence des

tegenwoordigheid van de partijen bij de werkzaamheden, hun mondelinge parties lors des travaux, leurs déclarations verbales et leurs
verklaringen en hun vorderingen. Het bevat bovendien een opgave van de réquisitions. II contient en outre le relevé des documents et des
stukken en nota's die de partijen aan de deskundigen hebben notes remis par les parties aux experts; il ne peut les reproduire que
overhandigd; het mag de tekst ervan slechts overnemen in zoverre dat dans la mesure ou cela est nécessaire à la discussion.
nodig is voor de bespreking. Le rapport est, à peine de nullité, signé par l'expert.
Het verslag wordt op straffe van nietigheid door de deskundige La signature de l'expert est, à peine de nullité, précédée du serment
ondertekend. ainsi conçu :
De handtekening van de deskundige wordt, op straffe van nietigheid, « Je jure avoir rempli ma mission en honneur et conscience, avec
voorafgegaan door de volgende eed : exactitude et probité. »; ou
« Ik zweer dat ik mijn opdracht in eer en geweten, nauwgezet en « Ik zweer dat ik mijn opdracht in eer en geweten, nauwgezet en
eerlijk vervuld heb. »; eerlijk vervuld heb. »;
of « Je jure avoir rempli ma mission en honneur et conscience, avec
exactitude et probité. »;
of ou
« Ich schwöre, dass ich den mir erteilten Auftrag auf Ehre und « Ich schwöre, dass ich den mir erteilten Auftrag auf Ehre und
Gewissen, genau und erlich erfüllt habe. » Gewissen, genau und erlich erfüllt habe. »
§ 2. De minuut van het verslag, de stukken en nota's van de partijen § 2. La minute du rapport, les documents et notes des parties ainsi
en een gedetailleerde staat van de kosten en het ereloon van de
deskundige, worden ter griffie neergelegd.
Op de dag van de neerlegging van het verslag zendt de deskundige bij qu'un état de frais et honoraires détaillé de l'expert sont déposés au
een ter post aangetekende brief een afschrift van het verslag en een greffe. Le jour du dépôt du rapport, l'expert envoie, par lettre recommandée à
gedetailleerde staat van de kosten en het ereloon aan de partijen, en la poste, une copie du rapport et un état de frais et honoraires
bij gewone brief aan hun raadslieden. » détaillé aux parties, et, par lettre missive, à leurs conseils. »

Art. 17.Artikel 979 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten

Art. 17.L'article 979 du même Code, modifié par les lois des 27 mai

van 27 mei 1974 en 3 augustus 1992, wordt vervangen als volgt : 1974 et 3 août 1992, est remplacé comme suit :
«

Art. 979.§ 1. Indien een partij hierom verzoekt, kan de rechter de

«

Art. 979.§ 1er. Si une partie en fait la demande, le juge peut

deskundige die zijn opdracht niet naar behoren vervult, vervangen. remplacer l'expert qui ne remplit pas correctement sa mission.
Indien de partijen hier gezamenlijk om verzoeken, moet de rechter de Si les parties en font conjointement la demande, le juge doit
deskundige vervangen. remplacer l'expert.
Indien geen van de partijen hierom verzoekt, kan de rechter ambtshalve Si aucune des parties n'en fait la demande, le juge peut ordonner
in artikel 973, § 2, bedoelde oproeping gelasten. d'office la convocation visée à l'article 973, § 2.
De rechter motiveert de beslissing tot vervanging en gaat onmiddellijk Le juge motive sa décision de remplacement et procède immédiatement à
over tot de aanstelling van een nieuwe deskundige. la désignation d'un nouvel expert.
§ 2. De vervangen deskundige legt binnen vijftien dagen ter griffie de § 2. L'expert remplacé dispose d'un délai de quinze jours pour déposer
stukken en nota's van de partijen en een gedetailleerde staat van de au greffe les documents et notes des parties ainsi qu'un état de frais
kosten en het ereloon neer. et honoraires détaillé.
Op de dag van de neerlegging zendt de deskundige bij een ter post
aangetekende brief een afschrift van de gedetailleerde staat van de Le jour du dépôt, l'expert envoie aux parties, par lettre recommandée
kosten en het ereloon aan de partijen, en bij gewone brief aan hun à la poste, et aux conseils des parties, par simple lettre, une copie
raadslieden. » de l'état de frais et honoraires détaillé. »

Art. 18.Artikel 980 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt : «

Art. 980.Wanneer het deskundigenonderzoek is bevolen bij verstek ten aanzien van een of meer partijen, kunnen deze zonder verdere formaliteiten deel hebben aan elke stand van het deskundigenonderzoek, hetzij door er bij aanwezig te zijn of zich te laten vertegenwoordigen, hetzij door schriftelijke opmerkingen te laten kennen. In dat geval verlopen ten aanzien van die partijen het onderzoek en de verdere rechtspleging op tegenspraak en kunnen die partijen tegen de voorgaande beslissingen en handelingen geen verzet aantekenen. »

Art. 18.L'article 980 du même Code est remplacé par la disposition suivante : «

Art. 980.Lorsque l'expertise est ordonnée par défaut à l'égard d'une ou de plusieurs parties, celles-ci peuvent prendre part sans autres formalités à n'importe quel stade de l'expertise, soit en étant présentes ou en se faisant représenter, soit en communiquant des observations écrites. En pareil cas, l'expertise et la procédure se poursuivent contradictoirement à l'égard de ces parties, lesquelles ne peuvent faire opposition aux décisions et actes antérieurs. »

Art. 19.Artikel 981 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 19.L'article 981 du même Code est remplacé par la disposition

«

Art. 981.Het deskundigenonderzoek kan niet tegengeworpen worden aan

suivante : «

Art. 981.L'expertise est inopposable à la partie appelée en

de partij die gedwongen tussenkomt nadat de deskundige zijn voorlopig intervention forcée après l'envoi de l'avis provisoire de l'expert,
advies heeft verstuurd, tenzij zij van het middel van de sauf si cette partie renonce au moyen de l'innoposabilité.
niet-tegenwerpbaarheid afziet.
De derde die tussenkomst kan niet eisen dat reeds gedane werkzaamheden Le tiers intervenant ne peut pas exiger que des travaux déjà réalisés
in zijn bijzijn worden overgedaan, tenzij hij aantoont daar belang bij soient recommencés en sa présence, à moins qu'il ne justifie de son
te hebben. ». intérêt à leur égard. ».

Art. 20.Artikel 982 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van

Art. 20.L'article 982 du même Code, modifié par la loi du 26 juin

26 juni 1992, wordt vervangen als volgt : 1992, est remplacé par la disposition suivante :
«

Art. 982.De rechter stelt slechts één deskundige aan, tenzij het

«

Art. 982.Le juge ne désigne qu'un seul expert à moins qu'il ne juge

nodig acht om meerdere deskundigen aan te stellen. nécessaire d'en désigner plusieurs.
De deskundigen maken één enkel verslag op, zij geven één enkel advies Les experts dressent un seul rapport; ils forment un seul avis à la
bij meerderheid van stemmen. Bij verschil van mening vermelden zij de pluralité des voix, ils indiquent néanmoins, en cas d'avis différents,
onderscheiden meningen met de gronden ervan. Het verslag wordt door les motifs des divers avis. Le rapport est signé par tous les experts
alle deskundigen ondertekend. judiciaires.
Voor verscheidene deskundigen in een zelfde zaak wordt een L'état des frais et honoraires détaillé est collectif s'il y a
gedetailleeerde gezamenlijke staat vna de kosten en het ereloon plusieurs experts judiciaires pour la même cause. Il indique
opgemaakt, met een duidelijke opgave van ieders aandeel. » clairement la quote-part de chacun. »

Art. 21.Artikel 983 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van

Art. 21.L'article 983 du même Code, modifié par la loi du 21 avril

21 april 1982, wordt vervangen als volgt : 1982, est remplacé par la disposition suivante :
«

Art. 983.De griffier stuurt bij gewone brief een afschrift van het

«

Art. 983.Le greffier envoie, par simple lettre, une copie du

eindvonnis naar de deskundige. » jugement définitif à l'expert. »

Art. 22.In dezelfde afdeling van hetzelfde Wetboek wordt een

Art. 22.Il est inséré dans la même seciton du même Code une

onderafdeling 4 ingevoegd die de artikelen 984 tot 986 omvat, waarvan sous-section 4 contenant les articles 984 à 986, dont l'intitulé est
het opschrift luidt als volgt : rédigé comme suit :
« Onderafdeling 4. Beperkte tussenkomst van de deskundigen. » « Sous-section 4. De l'intervention limitée des experts. »

Art. 23.Artikel 984 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 23.L'article 984 du même Code est remplacé par la disposition

«

Art. 984.Indien de rechter in het verslag niet voldoende

suivante : «

Art. 984.Si le juge ne trouve pas dans le rapport les

opheldering vindt, kan hij een aanvullend onderzoek door dezelfde éclaircissements suffisants, il peut ordonner soit la réalisation
deskundige ofwel een nieuw onderzoek door een andere deskundige bevelen. d'une expertise complémentaire par le même expert, soit la réalisation
d'une nouvelle expertise par un autre expert.
De nieuwe deskundige mag aan de vroeger benoemde deskundige de Le nouvel expert peut demander à l'expert précédemment nommé les
inlichtingen vragen die hij dienstig acht. » renseignements qu'il jugera utiles. »

Art. 24.Artikel 985 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van

Art. 24.L'article 985 du même Code, modifié par la loi du 27 mai

27 mei 1974, wordt vervangen als volgt : 1974, est remplacé par la disposition suivante :
«

Art. 985.De rechter kan de deskundige ter zitting horen. De

«

Art. 985.Le juge peut entendre l'expert à l'audience. Celui-ci peut

deskundige mag zich bij het verhoor van stukken bedienen.
Alvorens hij wordt gehoord, legt de deskundige mondeling de eed af in s'aider de documents lors de l'audition.
de volgende bewoordingen :
« Ik zweer dat ik in eer en geweten, nauwgezet en eerlijk verslag zal L'expert prête, avant d'être entendu, le serment dans les termes
doen. »; of suivants :
« Je jure de faire mon rapport en honneur et conscience, avec « Je jure de faire mon rapport en honneur et conscience, avec
exactitude et probité. »; exactitude et probité. »;
ou « Ik zweer dat ik in eer en geweten, nauwgezet en eerlijk verslag zal doen. »;
of ou
« Ich schwöre mein Gutachten auf Ehre und Gewissen, genau und ehrlich « Ich schwöre mein Gutachten ouf Ehre und Gewissen, genau und ehrlich
abzugeben. » De verklaringen van de deskundige worden vermeld in een proces-verbaal dat de rechter, de griffier en hijzelf ondertekenen na lezing en eventuele opmerkingen. Op verzoek van de partijen kan de rechter hun technische raadgevers horen. Het ereloon en de kosten van de deskundige worden door de rechter onmiddellijk begroot onderaan het proces-verbaal met bevel tot tenuitvoerlegging ten laste van de partij of partijen die hij aanwijst en in de verhouding die hij bepaalt. Deze bedragen zullen in de eindbeslissing als gerechtskosten worden begroot. » abzugeben. » Les déclarations de l'expert sont actées dans un procès-verbal signé par le juge, par le greffier et par lui même après lecture et observations s'il y a lieu. A la demande des parties, le juge peut entendre leurs conseillers techniques. Le juge taxe immédiatement les frais et honoraires de l'expert au bas du procès-verbal et il en est délivré exécutoire contre la partie ou les parties qu'il désigne et dans la proportion qu'il détermine. Dans la décision finale, ces montants seront taxés comme frais de justice. »

Art. 25.Artikel 986 van hetzelfde Wetboek, wordt vervangen als volgt

Art. 25.L'article 986 du même Code est remplacé par la disposition

: suivante :
«

Art. 986.De rechter kan een deskundige aanwijzen die aanwezig moet zijn bij een onderzoeksmaatregel die hij heeft bevolen om technische toelichting te verstrekken of om mondeling verslag te doen op de daartoe vastgestelde zitting. De rechter kan die deskundige ook gelasten tijdens zijn verhoor stukken over te leggen die dienstig zijn voor de oplossing van het geschil. De deskundige mag zich van stukken bedienen. De deskundige legt mondeling de eed af in de volgende bewoordingen :

«

Art. 986.Le juge peut désigner un expert afin qu'il soit présent lors d'une mesure d'instruction qu'il a ordonnée pour fournir des explications techniques ou pour faire rapport oralement à l'audience fixée à cet effet. Le juge peut également enjoindre à cet expert de produire pendant l'audition des documents utiles pour la solution du litige. L'expert peut s'aider de documents. L'expert prête verbalement serment dans les termes suivants : « Je jure de donner toutes les explications qui me seront demandées, en honneur et conscience, avec exactitude et probité. »; ou :

« Ik zweer dat ik alle gevraagde toelichting in eer en geweten, « Ik zweer dat ik alle gevraagde toelichting in eer en geweten,
nauwgezet en eerlijk zal verstrekken. »; nauwgezet en eerlijk zal verstrekken. »;
of : « Je jure de donner toutes les explications qui me seront demandées,
en honneur et conscience, avec exactitude et probité. »;
of : ou :
« Ich schwöre, alle geforderten Erläuterungen auf Ehre und Gewissen, « Ich schwöre, alle geforderten Erläuterungen auf Ehre und Gewissen,
genau und ehrlich zu geben. » genau und ehrlich zu geben. »
Van de verklaring van de deskundige wordt procesverbaal opgemaakt. II est dressé procès-verbal des déclarations de l'expert.
Het ereloon en de kosten van de deskundige worden door de rechter Le juge taxe immédiatement les frais et honoraires de l'expert au bas
onmiddellijk begroot onderaan het proces-verbaal met bevel tot du procès-verbal et il en est délivré exécutoire contre la partie ou
tenuitvoerlegging ten laste van de partij of partijen die hij aanwijst les parties qu'il désigne et dans la proportion qu'il détermine. Dans
en in de verhouding die hij bepaalt. Deze bedragen zullen in de la décision finale, ces montants seront taxés comme frais de justice.
eindbeslissing als gerechtskosten worden begroot. ». ».

Art. 26.In dezelfde afdeling van hetzelfde Wetboek wordt een

Art. 26.II est inséré dans la même section du même Code une

onderafdeling 5 ingevoegd die de artikelen 987 tot 991bis omvat, sous-section 5 comprenant les articles 987 à 991bis, dont l'intitulé
waarvan het opschrift luidt als volgt : est rédigé comme suit :
« Onderafdeling 5. Kosten en erelonen van deskundigen. » « Sous-section 5. Des frais et honoraires des experts. »

Art. 27.Artikel 987 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van

Art. 27.L'article 987 du même Code, modifié par la loi du 27 mai

27 mei 1984, wordt vervangen als volgt : 1984, est remplacé par la disposition suivante :
«

Art. 987.De rechter kan het voorschot bepalen dat elke partij moet

«

Art. 987.Le juge peut fixer la provision que chaque partie est

consigneren ter griffie of bij de kredietinstelling die de partijen gezamenlijk hebben gekozen, en de termijn waarbinnen zij aan deze verplichting moet voldoen. De rechter kan deze verplichting niet opleggen aan de partij die overeenkomstig artikel 1017 niet in de kosten kan worden verwezen. De rechter kan het redelijk deel van het voorschot bepalen dat wordt vrijgegeven teneinde de kosten van de deskundige te dekken. Zodra het voorschot in consignatie werd gegeven, brengt de griffie of de kredietinstelling de deskundige hiervan op de hoogte bij gewone brief. In voorkomend geval stort de griffie het vrijgegeven deel door naar de deskundige. » tenue de consigner au greffe ou auprès de l'établissement de crédit dont les parties ont convenu, ainsi que le délai dans lequel elle doit satisfaire à cette obligation. Le juge ne peut imposer cette obligation à la partie qui, conformément à l'article 1017, ne peut être condamnée aux dépens. Le juge peut déterminer la partie raisonnable de la provision à libérer en vue de couvrir les frais de l'expert. Dès que la provision est consignée, le greffe ou l'établissement de crédit en informe l'expert par lettre missive. Le cas échéant, le greffe verse la partie libérée à l'expert. »

Art. 28.Artikel 988 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 28.L'article 988 du même Code est remplacé par la disposition suivante :

«

Art. 988.Indien de deskundige meent dat het voorschot of het

«

Art. 988.Si l'expert considère que la provision ou que la partie

vrijgegeven deel daarvan niet volstaat, kan hij de rechter om de libérée de celle-ci ne suffit pas, il peut demander au juge de
consignatie van een bijkomend voorschot of verdere vrijgave verzoeken. consigner une provision supplémentaire ou d'en libérer une plus grande partie.
Verdere vrijgave is ook mogelijk om een redelijk deel van het ereloon Une autre libération est également possible pour couvrir une partie
voor reeds uitgevoerde werkzaamheden te dekken. raisonnable des honoraires afférents aux travaux déjà exécutés.
De rechter weigert de bijkomende consignatie of verdere vrijgave van Le juge refuse la consignation supplémentaire ou la libération d'une
het voorschot wanneer hij van oordeel is dat die niet redelijk plus grande partie de la provision s'il estime qu'elle n'est pas
verantwoord is. Deze beslissing wordt met redenen omkleedt. » raisonnablement justifiée. II motive cette décision. »

Art. 29.Artikel 989 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 29.L'article 989 du même Code est remplacé par la disposition

« Art. 989 Indien een partij niet binnen de termijn consigneert, kan suivante : «

Art. 989.Si une partie ne procède pas à la consignation dans le

de rechter daaruit de conclusies trekken die hij geraden acht. » délai imparti, le juge peut en tirer les conclusions qu'il juge appropriées. »

Art. 30.Artikel 990 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van

Art. 30.L'article 990 du même Code, modifié par la loi du 24 juin

24 juni 1970, wordt vervangen als volgt : 1970, est remplacé par la disposition suivante :
«

Art. 990.De gedetailleerde staat van de kosten en het ereloon van

«

Art. 990.L'état de frais et honoraires détaillé de l'expertise

het deskundigenonderzoek vermeldt afzonderlijk : mentionne séparément :
- het uurloon; - le tarif horaire;
- de verplaatsingskosten; - les frais de déplacement;
de verblijfkosten; - les frais de séjour;
- de algemene kosten; - les frais généraux;
- de bedragen die aan derden zijn betaald; - les montants payés à des tiers;
de verrekening van vrijgegeven bedragen. - l'imputation des montants libérés.
Indien de deskundige nalaat zijn staat van kosten en ereloon in te Si l'expert ne dépose pas son état de frais et honoraires, les parties
dienen, kunnen de partijen de rechter verzoeken deze te begroten. » peuvent demander au juge de procéder à la taxation. »

Art. 31.Artikel 991 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt :

Art. 31.L'article 991 du même Code est remplacé par la disposition suivante :

«

Art. 991.§ 1. Indien de partijen binnen vijftien dagen na de

«

Art. 991.§ 1er. Si, dans les quinze jours du dépôt de l'état

neerlegging ter griffie van de gedetailleerde staat schriftelijk aan détaillé au greffe, les parties ont informé, par écrit, le juge
de rechter hebben medegedeeld dat zij het eens zijn met het bedrag van qu'elles sont d'accord sur le montant des honoraires et des frais
het ereloon en de kosten die door de deskundigen worden aangerekend, worden deze door de rechter begroot onderaan op de minuut van de staat en wordt daarvan een bevel tot tenuitvoerlegging gegeven, overeenkomstig het akkoord dat de partijen gesloten hebben of tegen de partij of partijen, zoals bepaald voor de consignatie van het voorschot. § 2. Indien de partijen niet binnen de in § 1 bedoelde termijn hun instemming hebben betuigd, kunnen de deskundige of de partijen overeenkomstig artikel 973, § 2, beroep doen op de rechter teneinde de kosten en het ereloon te laten begroten. De rechter stelt het bedrag vast van de kosten en het ereloon onverminderd eventuele schadevergoeding en intresten. Hij houdt hoofdzakelijk rekening met de zorgvuldigheid waarmee het werk werd uitgevoerd, de nakoming van de vooropgestelde termijnen en de kwaliteit van het geleverde werk. De rechter verklaart het vonnis uitvoerbaar tegen de partij of partijen zoals bepaald voor de consignatie van het voorschot. réclamés par les experts, ceux-ci sont taxés par le juge au bas de la minute de l'état et il en est délivré exécutoire conformément à l'accord intervenu entre les parties ou contre la ou les parties, ainsi qu'il est prévu pour la consignation de la provision. § 2. Si, dans le délai visé au § 1er, les parties n'ont pas donné leur accord, l'expert ou les parties peuvent, conformément à l'article 973, § 2, saisir le juge afin qu'il procède à la taxation de frais et honoraires. Le juge fixe le montant des frais et honoraires sans préjudice des dommages et intérêts éventuels. II tient surtout compte de la rigueur avec laquelle le travail a été exécuté, du respect des délais impartis et de la qualité du travail fourni. Le juge déclare le jugement exécutoire contre la ou les parties, ainsi qu'il est prévu pour la consignation de la provision.
§ 3. Deze bedragen zullen in de eindbeslissing als gerechtskosten § 3. Dans la décision finale, ces montants seront taxés comme frais de
worden begroot. » justice. »

Art. 32.In hetzelfde Wetboek, wordt een artikel 991 bis ingevoegd,

Art. 32.Un article 991bis, rédigé comme suit, est inséré dans le même

luidende als volgt : Code :
«

Art. 991bis.Na definitieve begroting nemen de deskundigen het

«

Art. 991bis.Après la taxation définitive, la provision est retirée

voorschot op ten belope van de hun verschuldigde som. Het eventuele par les experts à concurrence de la somme qui leur est due. Le
saldo wordt door de griffier ambtshalve aan de partijen terugbetaald reliquat éventuel est remboursé d'office aux parties par le greffier
in verhouding tot de bedragen die zij in consignatie moesten geven en au prorata des montants qu'elles étaient tenues de consigner et
die zij ook werkelijk hebben geconsigneerd. qu'elles ont effectivement consigné.
De deskundigen mogen slechts een rechtstreekse betaling in ontvangst Les experts peuvent seulement recevoir un paiement direct après que
nemen nadat hun staat van kosten en ereloon definitief is begroot en leur état de frais et honoraires a été définitivement taxé et pour
voor zover het geconsigneerde voorschot ontoereikend is. » autant que la provision consignée soit insuffisante. »
HOOFDSTUK III. - Wijziging van het Strafwetboek CHAPITRE III. - Modification du Code pénal

Art. 33.Artikel 509quater van het Strafwetboek, ingevoegd bij de wet

Art. 33.L'article 509quater du Code pénal inséré par la loi du 9 mars

van 9 maart 1989 en opgeheven bij de wet van 4 december 1990, wordt 1989 et abrogé par la loi du 4 décembre 1990, est rétabli dans la
hersteld in de volgende lezing : rédaction suivante :
«

Art. 509quater.Met gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden

«

Art. 509quater.Sera puni d'un emprisonnement de huit jours à trois

en met geldboete van tweehonderd euro tot vijftienhonderd euro of met mois et d'une amende de deux cents euros à quinze cents euros, ou
een van die straffen alleen wordt gestraft de deskundige die, wetende d'une de ces peines seulement, l'expert qui, sachant qu'un paiement
dat een rechtstreekse betaling niet toegelaten is, deze toch aanvaardt direct n'est pas autorisé, l'accepte malgré tout d'une partie à la
van een partij in het geding. » cause. »
HOOFDSTUK IV. - Overgangsbepalingen CHAPITRE IV. - Dispositions transitoires

Art. 34.Deze wet is van toepassing op deskundigenonderzoeken die

Art. 34.La présente loi s'applique aux expertises ordonnées après

bevolen worden na de inwerkingtreding van deze wet. l'entrée en vigueur de la présente loi.
Volgende bepalingen zijn evenwel reeds van toepassing op Les dispositions suivantes s'appliquent cependant déjà aux expertises
deskundigenonderzoeken die aanhangig zijn bij de inwerkingtreding van deze wet : en cours au moment de l'entrée en vigueur de la présente loi :
- het nieuwe artikel 875bis ; - le nouvel article 875bis ;
- het nieuwe artikel 972bis, § 1, eerste lid; - le nouvel article 972bis, § 1er, alinéa 1er;
- het nieuwe artikel 973, § 1; - le nouvel article 973, § 1er;
- het nieuwe artikel 974, § 1; - le nouvel article 974, § 1er;
- het nieuwe artikel 991, § 2, tweede en derde lid. - le nouvel article 991, § 2, alinéas 2 et 3.
Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden Promulguons la présente loi, ordonnons qu'elle soit revêtue du sceau
bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt. de l'Etat et publiée par le Moniteur belge.
Gegeven te Brussel, 15 mei 2007. Donné à Bruxelles, le 15 mai 2007.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Vice-Eerste Minister en Minister van Justitie, La Vice-Première Ministre et Ministre de la Justice,
Mevr. L. ONKELINX Mme L. ONKELINX
Met 's Lands zegel gezegeld : Scellé du sceau de l'Etat :
De Minister van Justitie, La Ministre de la Justice,
Mevr. L. ONKELINX Mme L. ONKELINX
_______ _______
Nota Note
(1) Zitting 2005-2006. (1) Session 2005-2006.
Kamer van volksvertegenwoordigers : Chambre des représentants :
Parlementaire stukken : Documents parlementaires :
51-2540 : 51-2540 :
Nr. 1 : Wetsvoorstel. N° 1 : Proposition de loi.
Nr. 2 : Amendementen. N° 2 : Amendements.
Nr. 3 : Advies van de Raad van State. N° 3 : Avis du Conseil d'Etat.
Nrs. 4 tot 6 : Amendementen. nos 4 à 6 : Amendements.
Nr. 7 : Verslag. N° 7 : Rapport.
Nr. 8 : Tekst aangenomen door de commissie. N° 8 : Texte adopté par la commission.
Nr. 9 : Tekst aangenomen in plenaire vergadering en overgezonden aan N° 9 : Texte adopté en séance plénière et transmis au Sénat.
de senaat. Integraal verslag : 12 april 2007. Compte rendu intégral : 12 avril 2007.
Senaat : Sénat :
Parlementaire stukken : Documents parlementaires :
3-2390 : 3-2390 :
Nr. 1 : Ontwerp niet geëvoceerd door de Senaat. N° 1 : Projet non évoqué par le Sénat.
^