Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Wet van 14/12/2000
← Terug naar "Wet tot vaststelling van sommige aspecten van de organisatie van de arbeidstijd in openbare sector "
Wet tot vaststelling van sommige aspecten van de organisatie van de arbeidstijd in openbare sector Loi fixant certains aspects de l'aménagement du temps de travail dans le secteur public
MINISTERIE VAN AMBTENARENZAKEN MINISTERE DE LA FONCTION PUBLIQUE
14 DECEMBER 2000. - Wet tot vaststelling van sommige aspecten van de 14 DECEMBRE 2000. - Loi fixant certains aspects de l'aménagement du
organisatie van de arbeidstijd in openbare sector (1) temps de travail dans le secteur public (1)
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : Les Chambres ont adopté et Nous sanctionnons ce qui suit :
HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen CHAPITRE Ier. - Dispositions générales

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 78 de la Constitution.

Art. 2.Bij deze wet wordt de richtlijn 93/104/EEG van de Raad van 23

Art. 2.La présente loi transpose la directive 93/104/CEE du Conseil

november 1993 betreffende sommige aspecten van de organisatie van de du 23 novembre 1993 concernant certains aspects de l'aménagement du
arbeidstijd omgezet. temps de travail.
HOOFDSTUK II. - Definities en toepassingsgebied CHAPITRE II. - Définitions et champ d'application

Art. 3.Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder :

Art. 3.Pour l'application de la présente loi, on entend par :

1° werknemers : de personen die, krachtens een arbeidsrelatie van 1° travailleurs : les personnes qui, dans le cadre d'une relation de
statutaire of van contractuele aard, met inbegrip van de stagiairs en de tijdelijken, arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon; 2° werkgevers : de personen die de onder 1° genoemde personen tewerkstellen.

Art. 4.Deze wet is van toepassing op de werknemers die in de overheidssector tewerkgesteld zijn en op hun werkgevers, met uitzondering van : 1° de instellingen die een industriële of commerciële activiteit uitoefenen en de instellingen die geneeskundige, profylactische of hygiënische verzorging verlenen; 2° de contractuele werknemers in dienst genomen voor behoeften in het

travail de nature statutaire ou contractuelle, en ce compris les stagiaires et les temporaires, exécutent des prestations de travail sous l'autorité d'une autre personne; 2° employeurs : les personnes qui occupent les personnes visées au 1°.

Art. 4.La présente loi s'applique aux travailleurs occupés dans le secteur public et à leurs employeurs, à l'exclusion : 1° des établissements exerçant une activité industrielle ou commerciale et des établissements dispensant des soins de santé, de prophylaxie ou d'hygiène; 2° des travailleurs contractuels recrutés pour des besoins à

buitenland. l'étranger.
De hoofdstukken III en IV van deze wet zijn niet van toepassing op de Les chapitres III et IV de la présente loi ne sont pas applicables aux
personeelsleden onderworpen aan de wet van 7 december 1998 tot membres du personnel soumis à la loi du 7 décembre 1998 organisant un
organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op service de police intégré, structuré à deux niveaux et au personnel
twee niveaus en op het militair personeel, noch op het burgerlijk militaire, ainsi qu'aux agents civils dont la présence est requise
personeel waarvan de aanwezigheid vereist is bij de militairen die auprès des militaires accomplissant des prestations en sous-position «
prestaties verrichten in de deelstand « intensieve dienst », « service intensif », « assistance » et « engagement opérationnel ». Le
hulpverlening » en « operationele inzet ». De Koning stelt, bij een Roi fixe, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, des
besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, prescriptions minimales de sécurité et de santé en matière
minimumvoorschriften op het vlak van veiligheid en gezondheid inzake
organisatie van de arbeidstijd en bijzondere bepalingen inzake d'aménagement du temps de travail et des dispositions particulières en
nachtarbeid vast die aangepast zijn aan de specifieke opdrachten die matière de travail de nuit adaptées aux missions spécifiques à
deze werknemers moeten vervullen en waarborgt hun daarbij niettemin accomplir par ces travailleurs, leur garantissant néanmoins au niveau
een beschermingsniveau dat gelijkwaardig is aan dat van de andere de protection équivalent à celui des autres travailleurs visés par la
werknemers die door deze wet beoogd worden. présente loi.
HOOFDSTUK III. - Arbeids- en rusttijden CHAPITRE III. - Temps de travail et de repos

Art. 5.§ 1. De werknemers hebben in elk tijdvak van vierentwintig uur

Art. 5.§ 1er. Les travailleurs ont droit au cours de chaque période

tussen de beëindiging en de hervatting van de arbeid recht op ten de vingt-quatre heures, entre la cessation et la reprise du travail, à
minste elf opeenvolgende uren rust. une période minimale de repos de onze heures consécutives.
§ 2. Van paragraaf 1 kan worden afgeweken : § 2. Il peut être dérogé au paragraphe 1er :
1° wanneer het gaat om werknemers die een leidende functie uitoefenen 1° lorsqu'il s'agit de travailleurs exerçant une fonction dirigeante
of die over een autonome beslissingsbevoegdheid beschikken; ou disposant d'un pouvoir de décision autonome;
2° voor de werkzaamheden waarbij de werkplaats en de standplaats van 2° pour les activités caractérisées par un éloignement entre le lieu
de werknemer ver van elkaar verwijderd zijn of waarbij de de travail et le lieu de résidence du travailleur ou par un
verschillende werkplaatsen van de werknemer ver van elkaar verwijderd zijn; éloignement entre différents lieux de travail du travailleur;
3° voor bewakings-, toezicht- en wachtdiensten die verband houden met 3° pour les activités de garde, de surveillance et de permanence
de noodzakelijke bescherming van goederen en personen; caractérisées par la nécessité d'assurer la protection des biens et
des personnes;
4° in opvoedings- en opvangtehuizen; 4° dans le cadre de l'hébergement et de la prise en charge pédagogique
5° voor de werkzaamheden die gekenmerkt worden door de noodzaak om de de personnes; 5° pour les activités caractérisées par la nécessité d'assurer la
continuïteit van de dienst of de productie te verzekeren; continuité du service ou de la production;
6° in geval van dringende werken aan machines of materieel; 6° en cas de travaux urgents à effectuer aux machines ou au matériel;
7° in geval van arbeid die door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist; 7° en cas de travaux commandés par une nécessité imprévue;
8° in geval van voorzienbare activiteitstoename; 8° en cas de surcroît prévisible d'activité;
9° om het hoofd te beiden aan een voorgekomen of dreigend ongeval 9° en vue de faire face à un accident survenu ou imminent;
10° wanneer het werk georganiseerd is in continudienst of met 10° lorsque le travail est organisé en continu ou en équipes
opeenvolgende ploegen, alleen in het geval van verandering van ploeg, successives, uniquement en cas de changement d'équipe, sans qu'un
zonder dat een werknemer aan het werk mag worden gehouden in twee travailleur puisse être occupé dans deux équipes successives;
opeenvolgende ploegen;
11° voor de werkzaamheden die gekenmerkt worden door onderbroken 11° pour les activités caractérisées par des périodes de travail
arbeidsperiodes; fractionnées;
12° voor de diensten die bijdragen tot de burgerlijke, openbare en 12° pour les services qui concourent à la sécurité civile, publique et
militaire veiligheid. militaire.
De Koning kan onder de door Hem te stellen voorwaarden toestaan dat er Le Roi peut, dans les conditions qu'il détermine, autoriser qu'il soit
van § 1 wordt afgeweken in sommige bedrijfstakken of voor het dérogé au § 1er dans certaines branches d'activité ou en vue de
uitvoeren van sommige werken. l'exécution de certains travaux.
§ 3. Behalve in de gevallen vermeld in § 2, eerste lid, 3°, 4°, 6°, § 3. Sauf dans les cas visés au § 2, alinéa 1er, 3°, 4°, 6°, 9°, 12°
9°, 12° en tweede lid, mag de arbeidsduur niet meer bedragen dan elf et alinéa 2, la durée du travail ne peut excéder onze heures par jour,
uur per dag, zelfs niet bij de gelijktijdige toepassing van verschillende bepalingen. même en cas d'application simultanée de différentes dispositions.
§ 4. Behalve in het geval vermeld in § 2, 1°, worden de afwijkingen § 4. Sauf dans le cas visé au § 2, 1°, les dérogations ne sont
slechts toegestaan op voorwaarde dat gelijkwaardige periodes van autorisées qu'à la condition que des périodes équivalentes de repos
inhaalrust toegekend worden in de loop van de veertien volgende dagen. compensatoires soient octroyées au cours des quatorze jours qui suivent;
Deze periode van veertien dagen kan door de Koning worden aangepast. Cette période de quatorze jours peut être adaptée par le Roi.

Art. 6.§ 1. Wanneer de arbeidstijd per dag meer dan zes uur bedraagt,

Art. 6.§ 1er. Lorsque le temps de travail par jour excède six heures,

wordt een half uur rust toegekend. il est accordé une demi-heure de repos.
§ 2. Van paragraaf 1 kan worden afgeweken : § 2. Il peut être dérogé au paragraphe 1er :
1° voor de diensten die bijdrage en tot de burgerlijke, openbare en 1° pour les services qui concourent à la sécurité civile, publique et
militaire veiligheid; militaire;
2° in opvoedings- en opvangtehuizen. 2° dans le cadre de l'hébergement et de la prise en charge pédagogique
In deze gevallen worden bijzondere beschermingsmaatregelen ten gunste de personnes. Dans ces cas, des mesures particulières de protection sont prises en
van de werknemers genomen door de Koning. faveur des travailleurs par le Roi;.

Art. 7.§ 1. Het is verboden werknemers 's zondags tewerk te stellen.

Art. 7.§ 1er. Il est interdit d'occuper des travailleurs le dimanche.

§ 2. Van paragraaf 1 kan worden afgeweken : § 2. Il peut être dérogé au paragraphe 1er :
1° wanneer het gaat om werknemers die een leidende functie uitoefenen 1° lorsqu'il s'agit de travailleurs exerçant une fonction dirigeante
of die over een autonome beslissingsbevoegdheid beschikken; ou disposant d'un pouvoir de décision autonome;
2° voor de werkzaamheden waarbij de werkplaats en de standplaats van 2° pour les activités caractérisées par un éloignement entre le lieu
de werknemer ver van elkaar verwijderd zijn of waarbij de de travail et le lieu de résidence du travailleur ou par un
verschillende werkplaatsen van de werknemer ver van elkaar verwijderd zijn; éloignement entre différents lieux de travail du travailleur;
3° voor bewakings-, toezicht- en wachtdiensten die verband houden met 3° pour les activités de garde, de surveillance et de permanence
de noodzakelijke bescherming van goederen en personen; caractérisées par la nécessité d'assurer la protection des biens et
4° voor de werkzaamheden die gekenmerkt worden door de noodzaak om de des personnes; 4° pour les activités caractérisées par la nécessité d'assurer la
continuïteit van de dienst of de productie te verzekeren; continuité du service ou de la production
5° voor de uitvoering van onderhoudswerken; 5° pour l'exécution de travaux de maintenance;
6° in geval van dringende werken aan machines of materieel; 6° en cas de travaux urgents à effectuer aux machines ou au matériel;
7° in geval van arbeid die door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist; 7° en cas de travaux commandés par une nécessité imprévue;
8° in geval van voorzienbare activiteitstoename; 8° en cas de surcroît prévisibe d'activité;
9° om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval; 9° en vue de faire face à un accident survenu ou imminent;
10° wanneer het werk georganiseerd is in continudienst of met 10° lorsque le travail est organisé en continu ou en équipes
opeenvolgende ploegen, alleen in het geval van verandering van ploeg, successives, uniquement en cas de changement d'équipe, sans qu'un
zonder dat een werknemer aan het werk mag worden gehouden in twee travailleur puisse être occupé dans deux équipes successives;
opeenvolgende ploegen;
11° voor de werkzaamheden die gekenmerkt worden door onderbroken 11° pour les activités caractérisées par des périodes de travail
arbeidsperiodes; fractionnées;
12° voor de diensten de bijdragen tot de burgerijke, openbare en 12° pour les services qui concourent à la sécurité civile, publique et
militaire veiligheid; militaire;
13° in de politie- en veiligheidsdiensten; 13° dans les services de police et de sûreté;
14° in de magistratuur, de griffie- en parketdiensten; 14° dans la magistrature, les services des greffes et parquets;
15° voor de uitvoering van controle- en inspectieopdrachten; 15° pour l'exécution de missions de contrôle et d'inspection;
16° voor de uitvoering van wetenschappelijke observatieopdrachten; 16° pour l'exécution de travaux scientifiques d'observation;
17° voor de organisatie van selectie-, wervings- of 17° pour l'organisation d'examens de sélection, recrutement ou
bevorderingsexamens; promotion;
18° voor personen die geneeskundige, profylactische of hygiënische 18° pour des personnes dispensant des soins de santé, de prophylaxie
verzorging verlenen; ou d'hygiène;
19° in opvoedings- en opvangtehuizen; 19° dans le cadre de l'hébergement et de la prise en charge
pédagogique de personnes;
20° in strafinrichtingen, gesloten of halfgesloten inrichtingen; 20° dans les établissements pénitentiaires, centres fermés ou semi-fermés;
21° in instellingen van culturele en/of toeristische aard en voor het 21° dans les établissements à caractère cultuel et/ou touristique et
organiseren van culturele en/of toeristische manifestaties; pour l'organisation de manifestations culturelles et/ou touristiques;
22° in ondernemingen voor radio- en televisie-uitzendingen; 22° dans les entreprises de diffusion de radio et de télévision;
23° wanneer het gaat om scheeps- of luchtvaartpersoneel. 23° lorsqu'il s'agit de personel navigant par eau ou par air.
De Koning kan onder de door Hem te stellen voorwaarden toestaan dat er Le Roi peut, dans les conditions qu'il détermine, autoriser qu'il soit
van § 1 wordt afgeweken in sommige bedrijfstakken of voor het dérogé au § 1er dans certaines branches d'activité ou en vue de
uitvoeren van sommige werken. l'exécution de certains travaux.
§ 3. Behalve in het geval vermeld in § 2, 1°, worden de afwijkingen § 3. Sauf dans le cas visé au § 2, 1°, les dérogations ne sont
slechts toegestaan op voorwaarde dat gelijkwaardige periodes van autorisées qu'à la condition que des périodes équivalentes de repos
compensatoires soient octroyées au cours des quatorze jours qui
inhaalrust toegekend worden in de loop van de veertien volgende dagen. suivent. Cette période de quatorze jours peut être adaptée par le Roi.
Deze periode van veertien dagen kan door de Koning worden aangepast. § 4. La durée de l'intervalle de repos journalier accordé en vertu de
§ 4. De duur van de dagelijkse rusttijd toegekend krachtens artikel 5 l'article 5 s'ajoute au repos dominical visé au § 1er ou au repos
komt bovenop de zondagsrust bedoeld in § 1 of bovenop de inhaalrust
bedoeld in § 3 zodanig dat de werknemer geniet van een compensatoire visé au § 3 de sorte que le travailleur bénéficie d'une
werkonderbreking van vijfendertig opeenvolgende uren. interruption de travail de trente-cinq heures consécutives.
Van het eerste lid kan worden afgeweken, in de gevallen bedoeld in Il peut être dérogé à l'alinéa 1er dans les cas prévus à l'article 5,
artikel 5, § 2. § 2.

Art. 8.§ 1. De arbeidsduur van de werknemers mag niet meer dan

Art. 8.§ 1er. La durée du travail des travailleurs ne peut excéder en

gemiddeld achtendertig uren per week belopen over een moyenne trente-huit heures par semaine sur une période de référence de
referentieperiode van vier maanden. quatre mois.
Onder arbeidsduur wordt verstaan de tijd gedurende welke de werknemer On entend par durée du travail, le temps pendant lequel le travailleur
ter beschikking is van de werkgever. est à la disposition de l'employeur.
§ 2. De arbeidsduur mag niet meer dan vijftig uren per week bedragen § 2. La durée du travail ne peut excéder cinquante heures par semaine
behalve : sauf :
1° in geval van dringende werken aan machines of materieel; 1° en cas de travaux urgents à effectuer aux machines et au matériel;
2° om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval; 2° en vue de faire face à un accident survenu ou imminent;
3° in opvoedings- en opvangtehuizen. 3° dans le cadre de l'hébergement et de la prise en charge pédagogique
De Koning kan, onder de door Hem te stellen voorwaarden toestaan dat de personnes. Le Roi peut, dans les conditions qu'il détermine, autoriser le
de grens van vijftig uur per week overschreden wordt in sommige dépassement de la limite de cinquante heures par semaine dans
bedrijfstakken of voor het uitvoeren van sommige werken. certaines branches d'activité ou en vue de l'exécution de certains
§ 3. Inhaalverlof dat overeenkomt met het overschrijden van de in § 1 travaux. § 3. Des repos compensatoires correspondants aux dépassements de la
vastgestelde wekelijkse arbeidsbeperking wordt toegekend binnen de in limite hebdomadaire moyenne de travail fixée au § 1er, sont octroyés
§ 1 bedoelde referentieperiode. dans la période de référence visée au § 1er.

Art. 9.De werknemers hebben recht op betaald jaarlijks vakantieverlof

Art. 9.Les travailleurs ont droit à un congé annuel de vacances payé

waarvan de minimumduur vierentwintig werkdagen voor volledige dont la durée minimale est de vingt-quatre jours ouvrables pour des
prestaties bedraagt. prestations complètes.
De minimumperiode van betaald jaarlijks vakantieverlof mag niet La période minimale de congé annuel de vacances payé ne peut être
vervangen worden door een financiële vergoeding, behalve in geval van remplacée par une indemnité financière, sauf en cas de fin de relation
einde van arbeidsrelatie. de travail.
HOOFDSTUK IV. - Bijzondere bepalingen betreffende nachtarbeid CHAPITRE IV. - Dispositions particulières relatives au travail de nuit
Afdeling 1. - Het verbod op nachtarbeid Section 1re. - L'interdiction du travail de nuit

Art. 10.De werknemers mogen geen nachtarbeid verrichten.

Art. 10.Les travailleurs ne peuvent exécuter un travail de nuit.

Onder nachtarbeid word verstaan de arbeid verricht tussen twintig en Par travail de nuit, il faut entendre le travail exécuté entre vingt
zes uur. heures et six heures.
Afdeling 2. - Afwijkingen op het verbod op nachtarbeid Section 2. - Dérogations à l'interdiction du travail de nuit

Art. 11.In afwijking van artikel 10 mag nachtarbeid worden verricht

Art. 11.Par dérogation à l'article 10, il peut être travaillé la

voor zover de aard van de werken of de activiteit dit rechtvaardigt : nuit, pour autant que la nature des travaux ou de l'activité le justifie :
1° wanneer het gaat om werknemers die een leidende functie uitoefenen 1° lorsqu'il s'agit de travailleurs exerçant une fonction dirigeante
of die over een autonome beslissingsbevoegdheid beschikken; ou disposant d'un pouvoir de décision autonome;
2° voor de uitvoering van werkzaamheden naar aanleiding van late 2° pour l'exécution de travaux à l'occasion de réunions tardives;
vergaderingen; 3° voor de diensten die bijdragen tot de burgerlijke, openbare en 3° pour les services qui concourent à la sécurité civile, publique et
militaire veiligheid; militaire;
4° in de politie- en veiligheidsdiensten; 4° dans les services de police et de sûreté;
5° in de magistratuur, de griffie- en parketdiensten; 5° dans la magistrature, les services des greffes et des parquets;
6° voor de uitvoering van controle- en inspectieopdrachten; 6° pour l'exécution de missions de contrôle et d'inspection;
7° voor de uitvoering van wetenschappelijke observatieopdrachten; 7° pour l'exécution de travaux scientifiques d'observation;
8° om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval; 8° en vue de faire face à un accident survenu ou imminent;
9° voor personen die geneeskundige, profylactische of hygiënische 9° par des personnes dispensant de soins de santé, de prophylaxie ou
verzorging verlenen; d'hygiène;
10° in opvoedings- en opvangtehuizen; 10° dans le cadre de l'hébergement et de la prise en charge
pédagogique de personnes;
11° in strafinrichtingen, gesloten of halfgesloten inrichtingen; 11° dans les établissements pénitentiaires, centres fermés et semi-fermés;
12° in instellingen van culturele en/of toeristische aard en voor het 12° dans les établissements à caractère culturel et/ou touristique et
organiseren van culturele en/of toeristische manifestaties; pour l'organisation de manifestatons culturelles et/ou touristiques;
13° in ondernemingen voor radio- en televisieuitzendingen; 13° dans les entreprises de diffusion de radio et de télévision;
14° wanneer het gaat om scheeps- of luchtvaartpersoneel; 14° lorsqu'il s'agit de personnel navigant par eau ou par air;
15° voor de uitvoering van onderhoudswerken; 15° pour l'exécution de travaux de maintenance;
16° voor werken die, gezien de aard ervan, niet mogen onderbroken of 16° pour l'exécution de travaux qui, en raison de leur nature, ne
uitgesteld worden of slechts op bepaalde uren kunnen plaatsvinden; peuvent être interrompus ou retardés ou ne peuvent avoir lieu qu'à des
17° voor het schoonmaken, herstellen en onderhouden voor zover deze heures déterminées; 17° pour l'exécution de travaux de nettoyage, de réparation et de
werkzaamheden voor de regelmatige voortzetting van het bedrijf nodig conservation nécessaires à la continuation régulière de
zijn; l'exploitation;
18° voor dringende arbeid aan machines of materieel voor zover de 18° pour des travaux urgents à effectuer aux machines ou au matériel,
uitvoering ervan buiten de arbeidsuren onontbeerlijk is om een pour autant que l'exécution en dehors des heures de travail soit
ernstige belemmering van de normale werking van het bedrijf te voorkomen; 19° voor arbeid die door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist; 20° voor bewakings-, toezicht- en wachtdiensten die verband houden met de noodzakelijke bescherming van goederen en personen; 21° voor het uitvoeren van arbeid in opeenvolgende ploegen; 22° voor het uitvoeren van werken waarvoor een permanentie noodzakelijk word geacht; 23° wanneer de verwerkte stoffen zeer snel kunnen ontaarden. In afwijking van ditzelfde artikel 10 kan de Koning onder de door Hem te stelleln voorwaarden nachtarbeid toestaan in sommige bedrijfstakken of voor het uitvoeren van sommige werken. indispensable pour éviter une entrave sérieuse à la marche normale de l'exploitation; 19° pour des travaux commandés par une nécessité imprévue; 20° pour les activités de garde, de surveillance et de permanence caractérisées par la nécessité d'assurer la protection des biens et des personnes; 21° pour l'exécution de travaux organisés en équipes successives; 22° pour des travaux pour lesquels une permanence est jugée nécessaire; 23° lorsque les matières mises en oeuvre sont susceptibles d'altération rapide. Par dérogation à ce même article 10, le Roi peut, dans les cas qu'il détermine, autoriser le travail de nuit dans certaines branches d'activité ou en vue de l'exécution de certains travaux.
Afdeling 3. - Begeleidingsmaatregelen voor nachtarbeiders

Art. 12.§ 1. Deze afdeling is van toepassing op de werkgevers en de werknemers die zij gewoonlijk tewerkstellen in arbeidsregelingen met prestaties tussen twintig en zes uur, met uitsluiting van : 1° de werknemers die uitsluitend prestaties verrichten tussen zes en tweeëntwintig uur; 2° de werknemers die gewoonlijk beginnen te werken vanaf vijf uur. Eveneens uitgesloten van het toepassingsgebied ervan zijn het zeevaartpersoneel en het varend personeel tewerkgesteld aan werken van vervoer in de lucht.

Section 3. - Mesures d'encadrement des travailleurs de nuit

Art. 12.§ 1er. La présente section s'applique aux employeurs et aux travailleurs qu'ils occupent habituellement dans des régimes de travail comportant des prestations entre vingt heures et six heures à l'exclusion : 1° des travailelurs dont les prestations se situent exclusivement entre six heures et vingt-deux heures; 2° des travaileurs dont les prestations commencent habituellement à partir de cinq heures. Sont également exclus de son champ d'application, le personnel navigant sur mer et le personnel navigant occupé à des travaux de transport par air.

§ 2. Voor de toepassing van deze afdeling wordt verstaan onder : § 2. Pour l'application de cette section, on entend par :
1° leden van het vast en tijdelijk personeel : de vastbenoemde 1° membres du personnel définitif et temporaire : les agents nommés à
ambtenaren en de tijdelijk aangewezen personeelsleden, evenals de titre définitif ou désignés à titre temporaire, ainsi que les
stagiairs; stagiaires;
2° leden van het contractueel personeel : de personen die 2° membres du personnel contractuel : les personnes occupées en vertu
tewerkgesteld zijn krachtens een arbeidsovereenkomst; d'un contrat de travail;
3° werknemers : de leden van het vast en tijdelijk personeel en de 3° travailleurs : les membres du personnel définitif et temporaire et
leden van het contractueel personeel. les membres du personnel contractuel.

Art. 13.§ 1er. L'horaire de travail journalier des travailleurs visés

Art. 13.§ 1. Het dagelijkse werkrooster van de in artikel 12 bedoelde

à l'article 12 doit comporter autant d'heures de travail qu'un horaire
werknemers moet evenveel werkuren bevatten als een volledig dagelijks
werkrooster, met een minimum van zes uur. Het mag echter niet meer dan de travail journalier complet avec un minimum de six heures. Il ne
acht uur per periode van vierentwintig uren bedragen. peut néanmoins excéder huit heures par période de vingt-quatre heures.
§ 2. De toepassing van paragraaf 1 is beperkt tot de dagen waarop de § 2. L'application du paragraphe 1er est limitée aux jours où le
werknemer de in artikel 12 bedoelde werkzaamheden verricht. travailleur effectue les travaux visés à l'article 12.
§ 3. Van paragraaf 1 kan worden afgeweken : § 3. Il peut être dérogé au paragraphe 1er :
1° wanneer het gaat om werknemers die een leidende functie uitoefenen 1° lorsqu'il s'agit de travailleurs exerçant une fonction dirigeante
of die over een autonome beslissingsbevoegdheid beschikken; ou disposant d'un pouvoir de décision autonome;
2° voor de werkzaamheden waarbij de werkplaats en de standplaats van 2° pour les activités caractérisées par un éloignement entre le lieu
de werknemer ver van elkaar verwijderd zijn of waarbij de de travail et le lieu de résidence du travailleur ou par un
verschillende werkplaatsen van de werknemer ver van elkaar verwijderd zijn; éloignement entre différents lieux de travail du travailleur;
3° voor bewakings-, toezicht- en wachtdiensten die verband houden met 3° pour les activités de garde, de surveillance et de permanence
de noodzakelijke bescherming van goederen en personen; caractérisées par la nécessité d'assurer la protection des biens et
des personnes;
4° in opvoedings- en opvangtehuizen; 4° dans le cadre de l'hébergement et de la prise en charge pédagogique
5° voor de werkzaamheden die gekenmerkt worden door de noodzaak om de de personnes; 5° pour les activités caractérisées par la nécessité d'assurer la
continuïteit van de dienst of de productie te verzekeren; continuité du service ou de la production;
6° in geval van dringende werken aan machines of materieel; 6° en cas de travaux urgents à effectuer aux machines ou au matériel;
7° in geval van arbeid die door een onvoorziene noodzakelijkheid wordt vereist; 7° en cas de travaux commandés par une nécessité imprévue;
8° in geval van voorzienbare activiteitstoename; 8° en cas de surcroît prévisible d'activité;
9° om het hoofd te bieden aan een voorgekomen of dreigend ongeval; 9° en vue de faire face à un accident survenu ou imminent;
10° voor de diensten die bijdragen tot de burgerlijke openbare en 10° pour les services qui concourent à la sécurité civile, publique et
militaire veiligheid. militaire.
De Koning kan onder de door Hem te stellen voorwaarden toestaan dat de Le Roi peut, dans les cas qu'il détermine, autoriser le dépassement
in § 1 vastgestelde grenzen overschreden worden in sommige des limites fixées au § 1er dans certaines branches d'activité ou en
bedrijfstakken of voor het uitvoeren van sommige werken. vue de l'exécution de certains travaux.
§ 4. Behalve in het geval vermeld in § 3, 1°, worden de afwijkingen § 4. Sauf dans le cas visé au § 3, 1°, les dérogations ne sont
slechts toegestaan op voorwaarde dat gelijkwaardige periodes van autorisées qu'à la condition que des périodes équivalentes de repos
inhaalrust toegekend worden in de loop van de veertien volgende dagen. compensatoires soient octroyées au cours des quatorze jours qui suivent.
Deze periode van veertien dagen kan door de Koning worden aangepast. Cette période de quatorze jours peut être adaptée par le Roi.

Art. 14.§ 1. De in deze afdeling bedoelde werknemers kunnen bij de

Art. 14.§ 1er. Les travailleurs visés par la présente section ne

aanwerving alleen op vrijwillige basis in arbeidsregeling bedoeld in peuvent au moment de leur engagement, être insérés dans des régimes de
artikel 12 worden ingeschakeld. travail visés à l'article 12 que sur une base volontaire.
§ 2. Het in paragraaf 1 opgenomen vrijwilligheidsbeginsel is niet van § 2. Sont exclus du bénéfice du paragraphe 1er, les travailleurs qui,
toepassing op de werknemers die door hun school- of beroepsopleiding de par leur formation scolaire ou professionnelle, se destinent à
hebben gekozen voor een beroep dat doorgaans nachtprestaties met zich meebrengt. exercer un travail qui comporte généralement des prestations de nuit.
De Koning stelt de lijst van deze opleidingen vast. Le Roi fixe la liste de ces formations.

Art. 15.Indien een werkgever niet al zijn werkenmers tewerkstelt op

Art. 15.Dans la mesure où un employeur n'occupe pas tous ses

basis van arbeidsregelingen als bedoeld in artikel 12, kunnen travailleurs dans des régimes de travail visés à l'article 12,
werknemers alleen vrijwillig in het kader van die arbeidsregelingen in l'insertion des travailleurs dans le cadre d'un de ces régimes de
dienst worden genomen, onverminderd het principe van de continuïteit van de openbare dienst.

Art. 16.§ 1. De werknemer, bedoeld in artikel 12, die ten minste vijftig jaar is en die een beroepsactiviteit van ten minste twintig jaar in één of meer van die arbeidsregelingen kan bewijzen, heeft het recht om te vragen in een niet in dat artikel bedoelde arbeidsregeling te worden tewerkgesteld om ernstige medische redenen die door de arbeidsgeneesheer zijn erkend. Onder ernstige medische redenen die door de arbeidsgeneesheer zijn erkend, moet worden verstaan, de medische redenen die ertoe zouden kunnen leiden dat de gezondheid van de werknemer wordt geschaad indien

travail se fait sur une base volontaire sans préjudice du principe de continuité du service public.

Art. 16.§ 1er. Le travailleur âgé d'au moins cinquante ans visé à l'article 12 et qui peut justifier d'une activité professionnelle d'au moins vingt années dans un ou plusieurs de ces régimes de travail, a le droit de solliciter un travail dans un régime non visé à cet article pour des raisons médicales sérieuses reconnues par le médecin du travail. Par raisons médicales sérieuses reconnues par le médecin du travail, il faut comprendre les raisons médicales qui pourraient avoir comme conséquence de nuire à la santé du travailleur s'il continuait à exercer un travail visé à l'article 12. § 2. Le travailleur âgé d'au moins cinquante-cinq ans visé à l'article

hij een in artikel 12 bedoeld werk blijft verrichten. 12 et qui peut justifier d'une activité professionnelle d'au moins
§ 2. De werknemer, bedoeld in artikel 12, die ten minste vijfenvijftig
jaar is en die een beroepsactiviteit van ten minste twintig jaar in vingt années dans un ou plusieurs de ces régimes de travail, a le
één of meer van de arbeidsregelingen kan bewijzen, heeft het recht om droit de solliciter un travail dans un régime non visé à cet article.
te vragen in een niet in dat artikel bedoelde arbeidsregeling te worden tewerkgesteld.

Art. 17.§ 1er. Le travailleur qui satisfait aux conditions requises

Art. 17.§ 1. De werknemer die aan de in § 1 of § 2 van artikel 16

au § 1er ou au § 2 de l'article 16 et qui sollicite un travail non
gestelde voorwaarden voldoet en die een niet in artikel 12 bedoeld visé à l'article 12 introduit sa demande par écrit auprès de son
werk vraagt, dient een schriftelijk verzoek in bij zijn werkgever. employeur.
§ 2. De werkgever beschikt over een termijn van zes maanden om de § 2. L'employeur dispose d'un délai de six mois pour faire, par écrit,
werknemer schriftelijk een niet in artikel 12 bedoeld werk aan te bieden. au travailleur l'offre d'un travail non visé à l'article 12.
§ 3. Indien er geen werk beschikbaar is, kan het lid van het vast en § 3. Si aucun travail n'est disponible, le membre du personnel
tijdelijk personeel bedoeld in artikel 16, § 2, naargelang het hem définitif et temporaire visé à l'article 16, § 2, peut à sa
schikt, zijn betrekking behouden in de arbeidsregeling waarin het is tewerkgesteld of ter beschikking worden gesteld van de overheid die het in dienst heeft. De aan het lid van het vast en tijdelijk personeel geboden mogelijkheid om in zijn arbeidsregeling te blijven werken geldt niet voor het artikel 16, § 1, bedoelde lid van het vast en tijdelijk personeel omwille van de ernstige medische redenen. § 4. Indien er geen werk beschikbaar is kan het in artikel 16, § 2, vermelde lid van het contractueel personeel, naargelang het hem schikt, zijn betrekking behouden in de arbeidsregeling waarin het is tewerkgesteld of een einde stellen aan zijn arbeidsovereenkomst. De aan het lid van het contractueel geboden mogelijkheid om in zijn arbeidsregeling te blijven werken geldt niet voor het in artikel 16, § 1, bedoelde lid van het contractueel personeel in geval van ernstige medische redenen. convenance, conserver son emploi dans le régime de travail dans lequel il est occupé ou être mis à la disposition de l'autorité qui l'emploie. La possibilité donnée au membre du personnel définitif et temporaire de conserver son emploi dans le régime de travail dans lequel il est occupé, ne peut jouer en ce qui concerne le membre du personnel définitif et temporaire visé à l'article 16, § 1er, du fait des raisons médicales sérieuses. § 4. Si aucun travail n'est disponible, le membre du personnel contractuel visé à l'article 16, § 2, peut à sa convenance, conserver son emploi dans le régime de travail dans lequel il est occupé ou mettre fin à son contrat de travail. La possibilité donnée au membre du personnel contractuel de conserver son emploi dans le régime de travail dans lequel il est occupé, ne peut jouer en ce qui concerne le membre du personnel contractuel visé à l'article 16, § 1er, du fait des raisons médicales sérieuses.

Art. 18.Wanneer een werkneemster bedoeld in artikel 12 zwanger is,

Art. 18.Lorsqu'une travailleuse visée à l'article 12 est enceinte,

kan zij een werk in een niet in dat artikel bedoelde arbeidsregeling elle peut obtenir un travail dans un régime non visé à cet article,
krijgen, voor zover zij een schriftelijk verzoek indient : pour autant qu'elle en fasse la demande par écrit :
a) vanaf ten minste drie maanden voor de vermoedelijke bevallingsdatum a) pendant une période d'au moins trois mois avant la date présumée de
tot ten minste drie maanden na de geboorte; l'accouchement et d'au moins trois mois après la naissance;
b) of wanneer dit op grond van een medisch attest voor de gezondheid b) ou sur présentation d'un certificat médical qui en atteste la
van de moeder of van het kind noodzakelijk is : nécessité pour la santé de la mère ou de l'enfant :
- gedurende nog andere perioden tijdens de zwangerschap; - pendant d'autres périodes se situant au cours de la grossesse;
- gedurende een periode van maximum één jaar na de bevalling. - pendant une période d'un an maximum qui suit l'accouchement.
Niettemin, wanneer overplaatsing naar werk overdag technisch of Néanmoins, lorsqu'un transfert à un travail de jour n'est pas
objectief niet mogelijk is of om gegronde redenen redelijkerwijs niet techniquement ou objectivement possible ou ne peut être
kan worden verlangd, wordt de uitvoering van de arbeidsovereenkomst raisonnablement exigé pour des motifs dûment justifiés, l'exécution du
van de betrokken werkneemster geschorst of wordt de persoon wiens contrat de travail de la travailleuse concernée est suspendue ou la
rechtspositie eenzijdig door de overheid is geregeld vrijgesteld van personne dont la situation juridique est réglée unilatéralement par
arbeid. l'autorité est dispensée du travail.

Art. 19.De werknemer bedoeld in artikel 12 heeft het recht om op grond van dwingende redenen te vragen tijdelijk in een niet in dat artikel bedoelde arbeidsregeling te worden tewerkgesteld. De werkgever zal bij voorkeur dat verzoek trachten in te willigen voor zover dit gelet op de beschikbare betrekkingen en de kwalificatie van de werknemer mogelijk is.

Art. 20.§ 1. Wanneer de arbeidsgeneesheer na afloop van een medisch onderzoek, hetzij op eigen initiatief, hetzij op verzoek van de in artikel 12 vermelde werknemer, vaststelt dat deze laatste gezondheidsproblemen heeft die verband houden met het feit dat hij een in dat artikel bedoeld werk verricht, voert hij, vooraleer de mutatie

Art. 19.Le travailleur visé à l'article 12 a le droit, pour des raisons impérieuses, de solliciter à titre temporaire un emploi dans un régime de travail non visé à cet article. L'employeur s'efforcera de satisfaire par préférence cette demande dans la mesure des emplois disponibles et des qualificatioins du travailleur.

Art. 20.§ 1er. Lorsque le médecin du travail, au terme d'un examen médical opéré soit à son intervention, soit à la demande du travailleur visé à l'article 12, constate que ce dernier souffre de problèmes de santé liés au fait qu'il est occupé dans un travail visé

of verwijdering voor te stellen, de passende aanvullende onderzoeken à cet article, il procède, avant de proposer la mutation ou
uit. Hij moet inichtingen inwinnen over de sociale toestand van de l'écartement, aux examens complémentaires appropriés. Il s'enquiert de
werknemer en ter plaatse de maatregelen en de aanpassingen nagaan die la situation sociale du travailleur, examine sur place les mesures et
geschikt kunnen zijn om de werknemer ondanks zijn eventuele zwakke les aménagements susceptibles de maintenir à son poste le travailleur
punten op zijn post te behouden. De werknemer kan zich laten bijstaan malgré ses déficiences éventuelles. Le travailleur peut se faire
door de persoon van zijn keuze. assister par la personne de son choix.
De geneesheer maakt aan de werkgever en aan de werknemer de Le médecin communique à l'employeur et au travailleur les mesures à
maatregelen kenbaar die moeten getroffen worden om zo snel mogelijk de prendre pour remédier au plus tôt aux risques et exigences exagérés
te grote risico's en eisen die hij heeft vastgesteld te verhelpen. Het qu'il a relevés. L'instance qui tient lieu, en application du statut
orgaan dat, met toepassing van het vakbondsstatuut, de plaats inneemt
van het Comité voor preventie en bescherming op het werk wordt erover syndical, de Comité pour la prévention et la protection au travail en
ingelicht. est informée.
§ 2. Indien de arbeidsgeneesheer na deze onderzoeken een maatregel tot § 2. Si au terme de ces examens, le médecin du travail propose une
verwijdering voorstelt, wordt de werknemer hiervan op de hoogte mesure d'écartement, le travailleur en sera informé.
gebracht. Indien mogelijk stelt de werkgever de werknemer tewerk in een andere Si possible, l'employeur occupe le travailleur dans un autre régime de
dan een in artikel 12 bedoelde arbeidsregeling, rekening houdend met travail que celui visé à l'article 12, compte tenu des recommandations
de aanbevelingen van de arbeidsgeneesheer. du médecin du travail.

Art. 21.Werknemers die op basis van arbeidsregelingen als bedoeld in

Art. 21.Les travailleurs occupés dans des régimes de travail visés à

artikel 12 tewerkgesteld, zijn, hebben dezelfde rechten als werknemers l'article 12 ont des droits équivalents à ceux des travailleurs qui ne
die niet op basis van zulke regelingen in dienst zijn, op het stuk van sont pas occupés dans de tels régimes, en matière de :
: 1° vakbondsvertegenwoordiging en deelneming aan het vakbondsleven; 1° représentation et participation syndicale;
2° algemene en beroepsopleiding; 2° formation générale et professionnelle;
3° hygiëne, veiligheid en geneeskundige verzorging; 3° hygiène, sécurité et soins médicaux;
4° sociale infrastructuur. 4° infrastructures sociales.
HOOFDSTUK V. - Opheffingsbepaling CHAPITRE V. - Disposition abrogatoire

Art. 22.Artikel 12, § 2, van de wet van 17 februari 1997 betreffende

Art. 22.L'article 12, § 2, de la loi du 17 février 1997, relative au

de nachtarbeid, wordt opgeheven. travail de nuit, est abrogé.
HOOFDSTUK VI. - Overgangs- en slotbepalingen CHAPITRE VI. - Dispositions transitoires et finales

Art. 23.De bepalingen van deze wet doen geen afbreuk aan wettelijke,

Art. 23.Les dispositions de la présente loi ne portent pas préjudice

reglementaire of administratieve bepalingen die gunstiger zijn voor de à des dispositions législatives, réglementaires ou administratives
bescherming van de werknemers. plus favorables à la protection des travailleurs.

Art. 24.Bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad wijst de Koning de ambtenaren aan die moeten toezien op de naleving van de bepalingen van deze wet en schrijft Hij voor hoe dat toezicht geschiedt. De Koning bepaalt, bij in Ministerraad overlegd besluit, de wijze waarop de representatieve vakorganisaties betrokken worden bij de controle op de naleving van deze wet.

Art. 25.Deze wet treedt in werking op de eerste dag van de zesde maand na die waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.

Art. 24.Par arrêté délibéré en Conseil des ministres, le Roi désigne les fonctionnaires chargés de la surveillance du respect des dispositions de la présente loi et détermine les modalités selon lesquelles cette surveillance est assurée. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, la manière dont les organisations syndicales représentatives sont associées au contrôle du respect de la présente loi.

Art. 25.La présente loi entre en vigueur le premier jour du sixième mois qui suit celui au cours duquel elle aura été publiée au Moniteur belge. Promulguons la présente loi, ordonnons qu'elle soit revêtue du sceau de l'Etat et publiée par le Moniteur belge.

Gegeven te Brussel, 14 december 2000. Donné à Bruxelles, le 14 décembre 2000.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Ambtenarenzaken en Modernisering van de openbare Le Ministre de la Fonction publique et de la Modernisation de
besturen, l'administration,
L. VAN DEN BOSSCHE L. VAN DEN BOSSCHE
De Minister van Justitie, Le Ministre de la Justice,
M. VERWILGHEN M. VERWILGHEN
Met 's Lands zegel gezegeld : Scellé du sceau de l'Etat :
De Minister van Justitie, Le Ministre de la Justice,
M. VERWILGHEN M. VERWILGHEN
_______ _______
Nota Note
(1) Zie : (1) Voir :
Stukken van de Kamer van volksvertegenwoordigers : Documents de la Chambre des représentants :
50-839 - 1999/2000 : 50-839 - 1999/2000 :
Nr. 1. Wetsontwerp. N° 1. Projet de loi.
50-839 - 2000/2001 : 50-839 - 2000/2001 :
Nr. 2. Amendementen. N° 2. Amendements.
Nr. 3. Verslag. N° 3. Rapport.
Nr. 4. Tekst aangenomen door de commissie. N° 4. Texte adopté par la commission.
Nr. 5. Tekst aangenomen in plenaire vergadering en overgezonden aan de Senaat. N° 5. Texte adopté en séance plénière et transmis au Sénat.
Handelingen van de Kamer : 16 november 2000. Annales de la Chambre : 16 novembre 2000.
Stukken van de Senaat : Documents du Sénat :
2-578 - 2000/2001 : 2-578 - 2000/2001 :
Nr. 1. Ontwerp overgezonden door de Kamer van volksvertegenwoordigers. N° 1. Projet transmis par la Chambre des représentants.
Nr. 2. Ontwerp niet geëvoceerd door de Senaat. N° 2. Projet non évoqué par le Sénat.
^