← Terug naar "Omzendbrief. - Wettelijke samenwoning, ingevoerd door de wet van 23 november 1998 "
| Omzendbrief. - Wettelijke samenwoning, ingevoerd door de wet van 23 november 1998 | Circulaire. - Cohabitation légale instaurée par la loi du 23 novembre 1998 |
|---|---|
| MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN | MINISTERE DE L'INTERIEUR |
| 1 DECEMBER 1999. - Omzendbrief. - Wettelijke samenwoning, ingevoerd | 1er DECEMBRE 1999. - Circulaire. - Cohabitation légale instaurée par |
| door de wet van 23 november 1998 | la loi du 23 novembre 1998 |
| Aan de gebruikers van het Rijksregister, | Aux utilisateurs du Registre national, |
| Aan het College van Burgemeester en Schepenen, | Au Collège des Bourgmestre et Echevins, |
| Ter attentie van de bevolkingsdienst, | A l'attention du service de population, |
| A. Algemeenheden | A. Généralités |
| De wet van 23 november 1998, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad | La loi du 23 novembre 1998, publiée au Moniteur belge du 12 janvier |
| van 12 januari 1999, heeft het Burgerlijk Wetboek gewijzigd door de | 1999, a modifié le Code civil en vue de l'instauration de la |
| invoering van de wettelijke samenwoning (invoeging van een titel Vbis, | cohabitation légale (insertion au livre III du Code civil d'un titre |
| met als opschrift « Wettelijke samenwoning », artikelen 1475 tot 1479, in boek III van het Burgerlijk Wetboek). Voornoemde wet treedt binnenkort in werking. De wetgever biedt op deze manier de mogelijkheid een officieel karakter te geven aan de vormen van samenwoning ten einde een relatieve juridische zekerheid te verzekeren voor de samenwonenden. Onder wettelijke samenwoning wordt verstaan de toestand van samenleven van twee personen die de verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeenschappelijke woonplaats. De verklaring wordt afgelegd door middel van een geschrift dat tegen | Vbis intitulé « De la cohabitation légale », articles 1475 à 1479 du Code civil). La loi précitée entre prochainement en vigueur. Le législateur a ainsi entendu donner la possibilité d'officialiser les situations de cohabitation pour assurer aux cohabitants une sécurité juridique relative. Par cohabitation légale, il y a lieu d'entendre la situation de vie commune de deux personnes ayant fait la déclaration de cohabitation légale auprès de l'Officier de l'état civil du domicile commun. Ladite déclaration est faite au moyen d'un écrit, remis contre |
| ontvangstbewijs wordt overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke | récépissé à l'Officier de l'état civil, qui contient les informations |
| stand. Dat geschrift bevat de volgende gegevens : | suivantes : |
| 1° de datum van de verklaring; | 1° la date de la déclaration; |
| 2° de naam, de voornamen, geboorteplaats en -datum; | 2° le nom, les prénoms, lieu et date de naissance; |
| 3° de gemeenschappelijke woonplaats; | 3° le domicile commun; |
| 4° de vermelding van de wil van beide partijen om wettelijk samen te | 4° la mention de la volonté des parties de cohabiter légalement; |
| wonen; 5° de vermelding dat beide partijen vooraf kennis hebben genomen van | 5° la mention de ce que les deux parties ont pris connaissance |
| de inhoud van de artikelen 1475 tot 1479 van het Burgerlijk Wetboek, | préalablement du contenu des articles 1475 à 1479 du Code civil |
| die het statuut van wettelijke samenwoning regelen; | |
| 6° in voorkomend geval, de vermelding van de overeenkomst die is | réglant le statut de cohabitation; |
| bedoeld in artikel 1478 van het Burgerlijk Wetboek, namelijk : de | 6° le cas échéant, la mention de la convention visée à l'article 1478 |
| overeenkomst tussen de partijen die in authentieke vorm wordt verleden | du Code civil, à savoir : la convention passée en la forme authentique |
| voor de notaris, tot regeling van de modaliteiten van de wettelijke | devant notaire conclue entre les parties, en vue d'organiser |
| samenwoning subsidiair aan de wet. | subsidiairement à la loi les modalités de cohabitation légale. |
| De ambtenaar van de burgerlijke stand gaat na of beide partijen | L'officier de l'état civil vérifie si les deux parties satisfont aux |
| voldoen aan de wettelijke voorwaarden inzake de wettelijke samenwoning en maakt in bevestigend geval melding van de verklaring in het bevolkingsregister. Het afleggen van de verklaring van wettelijke samenwoning veronderstelt dat de partijen juridisch bekwaam zijn om contracten aan te gaan, en dat zij niet verbonden zijn door een huwelijk of door een andere wettelijke samenwoning (voorwaarde betreffende de afwezigheid van wettelijke samenwoning, te controleren in de toekomst). Het nieuwe statuut van wettelijke samenwoning dat niet kan gelijkgesteld worden met een huwelijk of ondertrouw brengt niettemin bijzondere rechten en verplichtingen mee. Door het enkele feit van de wettelijke samenwoning dragen de wettelijke samenwonenden bij in de lasten van het samenleven naar evenredigheid van hun mogelijkheden. Op dezelfde wijze verbindt iedere schuld, die door een der wettelijke samenwonenden wordt aangegaan ten behoeve van het samenleven en van de kinderen die door hen opgevoed worden, de andere samenwonende hoofdelijk. Deze is echter niet aansprakelijk voor schulden die, gelet op de bestaansmiddelen van de samenwonenden, buitensporig zijn. De artikelen 215, 220, § 1, en 224, § 1 van het Burgerlijk Wetboek zijn eveneens van toepassing op het statuut van de wettelijke samenwoning (onmogelijkheid voor een van de samenwonenden om, zonder de instemming van de andere samenwonende, onder de levenden onder bezwarende titel of gratis, te beschikken over de rechten die hij bezit op het onroerend goed dat als voornaamste woning dient - verbod voor een van de samenwonenden om, alleen, het onroerend goed dat als voornaamste woning dient met een hypotheek te bezwaren - onmogelijkheid voor een van de samenwonenden om te beschikken, onder de levenden, onder bezwarende titel of gratis, over het huisraad dat aanwezig is in het onroerend goed dat als voornaamste woning dient - het recht op de huur van het onroerend goed dat door een van de samenwonenden werd gehuurd - vertegenwoordiging van de samenwonende die onbekwaamverklaard is of die in de onmogelijkheid is zijn wil te kennen te geven door de andere samenwonende voor voornoemde handelingen - mogelijkheid tot nietigverklaring van bepaalde handelingen die werden verricht zonder de medewerking van een van de samenwonenden). De wet tot invoering van de wettelijke samenwoning bepaalt eveneens de modaliteiten volgens dewelke de wettelijke samenwoning ophoudt (huwelijk, overlijden, in onderlinge overeenstemming of éénzijdig : neerleggen van een schriftelijke verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand - vonnis). In geval van beëindiging van de wettelijke samenwoning maakt de | conditions légales régissant la cohabitation légale et acte, dans l'affirmative, la déclaration dans le registre de la population. Le dépôt de la déclaration de cohabitation légale suppose que les parties possèdent la capacité juridique de contracter et ne soient pas liées par un mariage ou par une autre cohabitation légale (condition relative à l'absence de cohabitation légale à vérifier à l'avenir). Ce nouveau statut de cohabitation légale non assimilable à un mariage ou à un sous-mariage crée toutefois des obligations et des droits particuliers. Par le seul fait de la cohabitation légale, les cohabitants légaux contribuent aux charges de la vie commune en proportion de leurs facultés. De même, toute dette contractée par l'un des cohabitants pour les besoins de la vie commune et des enfants qu'il éduque oblige solidairement l'autre cohabitant. Toutefois, celui-ci n'est pas tenu des dettes excessives eu égard aux ressources des cohabitants. Les articles 215, 220, § 1er, et 224, § 1er du Code civil s'appliquent au statut de cohabitation légale (impossibilité pour un des cohabitants de disposer entre vifs ou à titre onéreux ou gratuit, sans l'accord de l'autre cohabitant, des droits qu'il possède sur l'immeuble servant de logement principal - interdiction pour l'un des cohabitants d'hypothéquer seul l'immeuble servant de logement principal - impossibilité pour un des cohabitants de disposer, entre vifs, à titre gratuit ou à titre onéreux, des meubles meublants garnissant l'immeuble servant de logement principal - droit au bail de l'immeuble loué par l'un ou l'autre cohabitant - représentation du cohabitant interdit dans l'impossibilité de manifester sa volonté par l'autre cohabitant pour les actes précités - possibilité d'annuler certains actes accomplis sans le concours d'un des cohabitants). La loi instaurant la cohabitation légale détermine également les modalités selon lesquelles la cohabitation légale prend fin (mariage, décès, de commun accord ou unilatéralement : dépôt d'une déclaration écrite auprès de l'Officier de l'état civil - jugement). En cas de cessation de la cohabitation légale, l'Officier de l'état |
| ambtenaar van de burgerlijke stand hiervan melding in het | civil acte la cessation de la cohabitation légale dans le registre de |
| bevolkingsregister. | la population. |
| B. Wijzigingen aan de reglementering | B. Modifications réglementaires |
| Op grond van de wet tot invoering van de wettelijke samenwoning moet | En vertu de la loi instaurant la cohabitation légale, une nouvelle |
| een nieuwe informatie worden bijgevoegd in de bevolkingsregisters. | information doit être introduite dans les registres de la population. |
| Deze informatie moet in bepaalde gevallen eveneens toegankelijk zijn | Cette information doit également être accessible aux tiers dans |
| voor derden. | certaines conditions. |
| Een wijziging van het koninklijk besluit van 16 juli 1992, dat op | Une modification de l'arrêté royal du 16 juillet 1992 déterminant de |
| limitatieve wijze de informatie vastlegt die in de bevolkingsregisters | manière limitative les informations mentionnées dans les registres de |
| wordt opgenomen (Belgisch Staatsblad van 15 augustus 1992), is | la population (Moniteur belge du 15 août 1992) est donc nécessaire |
| bijgevolg noodzakelijk (toevoeging van de verklaring van wettelijke | (ajout de la déclaration de cohabitation légale). |
| samenwoning). Op dezelfde wijze moet het koninklijk besluit van 16 juli 1992 | De même, l'arrêté du 16 juillet 1992 relatif à la communication des |
| betreffende het verkrijgen van informatie uit de bevolkingsregisters | informations contenues dans les registres de la population et dans le |
| en uit het vreemdelingenregister (Belgisch Staatsblad van 15 augustus | registre des étrangers (Moniteur belge du 15 août 1992) doit être |
| 1992) worden aangepast om de mededeling van de informatie met | |
| betrekking tot de wettelijke samenwoning ten opzichte van derden | adapté pour assurer vis-à-vis des tiers la publicité de l'information |
| mogelijk te maken (aanvulling van artikel 4, eerste lid, tweede zin, | relative à la cohabitation légale (compléter l'article 4, alinéa 1er, |
| met de woorden "en de verklaring van de wettelijke samenwoning"). Deze | 2e phrase, par les mots « et de la déclaration de cohabitation légale |
| laatste bepaling houdt een uitzondering in op de beperking van de | »). Cette dernière disposition constituant une exception à la |
| informatie die voor derden toegankelijk is. | limitation des informations accessibles aux tiers. |
| C. Wijziging aan de Algemene Onderrichtingen van 7 oktober 1992 | C. Modification des instructions générales du 7 octobre 1992 |
| In de Algemene Onderrichtingen van 7 oktober 1992 betreffende het | Dans les instructions générales du 7 octobre 1992 concernant la tenue |
| houden van de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister | |
| (Belgisch Staatsblad van 15 oktober 1992) moet in hoofdstuk II | des registres de la population et des étrangers (Moniteur belge du 15 |
| betreffende de informatie die in de registers opgenomen wordt, een | octobre 1992), il y a lieu d'ajouter au chapitre II relatif aux |
| nummer 52bis ingevoegd worden dat luidt als volgt : | informations mentionnées dans les registres, un numéro 52bis libellé |
| « De verklaring van de wettelijke samenwoning. De in te voeren datum | comme suit : « La déclaration de cohabitation légale. La date à introduire est |
| is deze waarop de ambtenaar van de burgerlijke stand de verklaring | celle à laquelle l'Officier de l'état civil acte la déclaration dans |
| vermeldt in het bevolkingsregister, na onderzoek van de voorwaarden | le registre de la population, après vérification des conditions de la |
| voor de wettelijke samenwoning. » | cohabitation légale. » |
| In hoofdstuk III, nummer 55, § 3, van diezelfde onderrichtingen moet | Au chapitre III, n° 55, § 3, des mêmes instructions, il convient |
| de volgende informatie worden opgenomen tussen 121 en 130 : "123 | d'introduire la mention suivante entre l'information 121 et 130 : « |
| (W.S.) Wettelijke samenwoning." | 123 (CL) Cohabitation légale ». |
| Ten slotte moet in hoofdstuk VIII van de Algemene Onderrichtingen van | |
| 7 oktober 1992 (Het verkrijgen van informatie uit de registers) bij | Enfin, au chapitre VIII des instructions générales du 7 octobre 1992 |
| (Communication des informations contenues dans les registres), le n° | |
| het nummer 110ter, ingevoegd door de omzendbrief van 14 oktober 1996 | 110ter inséré par la circulaire du 14 octobre 1996 (Moniteur belge du |
| (Belgisch Staatsblad van 31 oktober 1996), een vierde gedachtestreep | 31 octobre 1996), il est nécessaire d'ajouter un quatrième tiret : « |
| toegevoegd worden : "de verklaring van de wettelijke samenwoning die | la déclaration de cohabitation légale actée dans le registre de la |
| door de ambtenaar van de burgerlijke stand in het bevolkingsregister | population par l'Officier de l'état civil ». |
| werd vermeld". | |
| Ten einde de informatie met betrekking tot de wettelijke samenwoning | Pour l'enregistrement de l'information relative à la cohabitation |
| te kunnen opnemen in het Rijksregister van de natuurlijke personen | légale au Registre national des personnes physiques, un T.I. 123 est |
| wordt voorzien in een I.T. 123. | désormais prévu. |
| D. Structuren van het I.T. 123 | D. Structures du T.I. 123 |
| 1. Het invoeren van de informatie kan op de volgende manieren gebeuren : | 1. L'introduction de l'information peut être structurée comme suit : |
| Structuur 1 | Structure 1 |
| Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld | Pour la consultation du tableau, voir image |
| E. Controles | E. Contrôles |
| De informatie met betrekking tot de wettelijke samenwoning wordt | L'information relative à la cohabitation légale comporte un |
| bijgehouden in historiek. | historique. |
| De chronologische volgorde in het I.T. 123 moet gerespecteerd worden. | L'ordre chronologique des TI 123 doit être respecté. |
| Er mogen enkel reële datums ingevoerd worden die na 31 december 1999 | Toutes les dates introduites doivent être réelles et postérieures au |
| liggen. | 31 décembre 1999. |
| De datum van de inschrijving van de wettelijke samenwoning moet later | Les dates d'enregistrement de la cohabitation légale doivent être |
| zijn dan de datum betreffende de verklaring. De datum van de | supérieures aux dates relatives aux déclarations. Les dates de |
| betekening of de kennisgeving van de verklaring van de beëindiging van | notification ou de signification de la déclaration de cessation de la |
| de wettelijke samenwoning moet later zijn dan de datum betreffende de | cohabitation légale doivent être supérieures aux dates relatives aux |
| verklaring van de beëindiging. | déclarations de cessation. |
| Het identificatienummer van het Rijksregister moet een reëel nummer | Le numéro national d'identification du Registre national doit être un |
| zijn dat is opgenomen in het Rijksregister. | numéro réel repris au Registre national. |
| Het invoeren van de beëindiging van een wettelijke samenwoning | L'introduction d'une cessation de la cohabitation légale suppose |
| veronderstelt de voorafgaande aanwezigheid in het dossier van een | l'existence préalable dans le dossier d'une déclaration de |
| actieve verklaring van wettelijke samenwoning. | cohabitation légale active. |
| Een verklaring van wettelijke samenwoning kan slechts worden ingevoerd | Une déclaration de cohabitation légale ne peut être introduite qu'en |
| bij afwezigheid van een huwelijk of van een actieve informatie met | absence de mariage ou d'une information active relative à une |
| betrekking tot de wettelijke samenwoning. | cohabitation légale dans le chef des cohabitants ou de l'un d'eux. |
| De samenwoning moeten samenleven op hetzelfde adres (controle I.T. 001 en I.T. 020). | Les cohabitants doivent vivre en commun à la même adresse (contrôle TI 001 et TI 020). |
| Een oud I.T. 111 (statuut van de persoon die vertegenwoordigd of | Ancien TI 111 (statut de la personne représentée ou assistée) avec les |
| bijgestaan wordt) met de codes 61, 63, 67 of 69 kan niet voorkomen in | codes 61, 63, 67 ou 69 ne peut être présent dans les dossiers des deux |
| de dossiers van de twee samenwonenden. | cohabitants. |
| De twee samenwonenden mogen niet minderjarig zijn (minder dan 18 | Les deux cohabitants ne peuvent être mineurs (moins de 18 ans), sauf |
| jaar), tenzij hun dossier een I.T. 111 bevat met code 50 (emancipatie). | si leurs dossiers comportent un TI 111 avec code 50 (émancipation). |
| Deze onderrichtingen worden vanaf nu aan de gemeenten en aan sommige | Les présentes instructions sont communiquées dès maintenant aux |
| gebruikers van het Rijksregister van de Natuurlijke personen | communes et à certains utilisateurs du Registre national des personnes |
| medegedeeld teneinde een aanpassing van hun programma's mogelijk te | physiques pour leur permettre une adaptation de leurs programmes, |
| maken vóór de datum van de effectieve inwerkingtreding van het statuut | avant la date d'entrée en vigueur effective du statut de cohabitation |
| van wettelijke samenwoning. | légale. |
| Namens de Minister van Binnenlandse Zaken : | Pour le Ministre de l'Intérieur : |
| De Directeur-Generaal, | Le Directeur général, |
| L. Vanneste. | L. Vanneste. |