← Terug naar "Omzendbrief betreffende de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind "
Omzendbrief betreffende de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind | Circulaire relative à la loi du 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant |
---|---|
FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE 27 DECEMBER 2016. - Omzendbrief betreffende de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind Aan de dames en heren Procureurs-generaal bij de hoven van beroep, Aan de dames en heren Ambtenaren van de burgerlijke stand van het Rijk, Verschillende omzendbrieven regelen de materie van de naamsoverdracht. Er is enerzijds de omzendbrief van 30 mei 2014 betreffende de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht aan het kind en aan de geadopteerde die verschenen is in het Belgisch Staatsblad van 30 mei 2014. Anderzijds is er de omzendbrief van 22 december 2014 inzake de wet van 5 mei 2014 houdende de vaststelling van de afstamming van de meemoeder en de wet van 18 december 2014 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van internationaal privaatrecht, het Consulair | SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE 27 DECEMBRE 2016. - Circulaire relative à la loi du 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant A Mesdames et Messieurs les Procureurs généraux près les Cours d'appel, A Mesdames et Messieurs les Officiers de l'état civil du Royaume, Plusieurs circulaires régissent la matière de transmission du nom. D'une part, la circulaire du 30 mai 2014 relative à la loi du 8 mai 2014 en vue d'instaurer l'égalité de l'homme et de la femme dans le mode de transmission du nom à l'enfant et à l'adopté est parue le 30 mai 2014 au Moniteur belge. D'autre part la circulaire du 22 décembre 2014 relative à la loi du 5 mai 2014 modifiant le Code civil, le Code de droit international |
Wetboek, de wet van 5 mei 2014 houdende de vaststelling van de | privé, le Code consulaire, la loi du 5 mai 2014 portant établissement |
afstamming van de meemoeder en de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van | de la filiation de la coparente et la loi du 8 mai 2014 modifiant le |
het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van de gelijkheid | Code civil en vue d'instaurer l'égalité de l'homme et de la femme dans |
tussen mannen en vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht aan het kind | le mode de transmission du nom à l'enfant et à l'adopté (M.B., 29 |
en aan de geadopteerde (B.S., 29 december 2014, blz. 106488 en | décembre 2014, p. 106488 et s.). |
volgende). Deze omzendbrief wil nieuwe instructies geven over de wijze waarop de | La présente circulaire entend donner de nouvelles instructions sur la |
keuze voor de naam van de vader, van de moeder of van de meemoeder | manière de constater le choix de nom par le père, la mère ou la |
moet worden vastgesteld en over de nieuwe regeling van toekenning van | coparente et sur le nouveau régime supplétif d'attribution du nom en |
de naam in geval van onenigheid tussen de ouders en van weigering door de ouders om een keuze te maken. Voor een goed begrip worden in deze omzendbrief onder `ouders' ook de `meeouders' verstaan. De wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind, in het Belgisch Staatsblad verschenen op 30 december 2016 en in werking getreden op 1 januari 2017, heeft immers een nieuwe aanvullende regeling in geval van onenigheid tussen de ouders en van weigering van de ouders om een keuze te maken, ingevoerd. | cas de désaccord des parents ou lorsqu'ils refusent d'effectuer un choix. Pour une bonne compréhension de cette circulaire, il y a lieu d'entendre aussi par parents les coparentes. La loi du 25 décembre modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant qui est parue le 30 décembre 2016 au Moniteur belge et qui est entrée en vigueur le 1er janvier 2017, a en effet introduit un nouveau régime supplétif en cas de désaccord des parents ou lorsqu'ils refusent d'effectuer un choix. |
De voormelde omzendbrief van 30 mei 2014 blijft van overeenkomstige | La circulaire précitée du 30 mai 2014 reste d'application aux |
toepassing op de toekenning van de naam van kinderen geboren na 31 | attributions du nom des enfants nés après le 31 décembre 2016, à |
december 2016, met uitzondering van de punten met betrekking tot de | l'exception des points qui ont trait aux règles supplétives (régime |
aanvullende regels (standaardregeling), en de regels m.b.t. de | par défaut), et les règles qui déterminent les conditions de forme de |
vormvoorwaarden van de gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze | la déclaration conjointe de choix de nom (point 2.1.1.2. de la |
(punt. 2.1.1.2. van de omzendbrief van 30 mei 2014), waarvoor de | circulaire du 30 mai 2014) pour lesquelles les instructions de la |
richtlijnen in de voorliggende omzendbrief zullen gelden. | |
Deze omzendbrief geeft daarnaast toelichting bij de | présente circulaire s'appliqueront. |
overgangsbepalingen (artikel 4 van de wet van 25 december 2016 tot | En outre, cette circulaire commente les règles transitoires (article 4 |
wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek | de la loi 25 décembre 2016 modifiant les articles 335 et 335ter du |
betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het kind.) | Code civil relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant). |
Regels voor de verklaring van naamkeuze door de vader, de moeder of de | Modalités de la déclaration de choix de nom par le père, la mère ou la |
meemoeder | coparente |
In plaats van punt 2.1.1.2. van de omzendbrief van 30 mei 2014 moeten | Les présentes instructions se substituent à celles du point 2.1.1.2. |
de voorliggende onderrichtingen toegepast worden. Deze onderrichtingen | de la circulaire du 30 mai 2014. Ces instructions visent à expliciter |
beogen het uitdrukkelijk formuleren van bepaalde regels met betrekking | |
tot de vaststelling van de naam op het ogenblik van de geboorte van | certaines modalités de constat du nom au moment de la naissance de |
het kind en het vereenvoudigen ervan omdat de huidige regels als te | l'enfant et à les simplifier parce que les règles actuelles sont |
strikt worden beschouwd en zouden kunnen leiden tot een veralgemeende | jugées trop strictes et pourraient mener à une application générale |
toepassing van de aanvullende regels. | des règles supplétives. |
De aanvullende regels van toekenning van de naam bij de geboorte | Les règles supplétives d'attribution du nom à la naissance |
De voormelde wet van 8 mei 2014 voorzag in de toekenning van de naam | La loi du 8 mai 2014 précitée a retenu l'attribution du nom du père |
van de vader als aanvullende regel (bij onenigheid tussen de ouders of | comme règle supplétive (applicable en cas de désaccord des parents ou |
bij afwezigheid van keuze van naam). | en l'absence de choix de nom). |
In haar arrest nr. 2/2016 van 14 januari 2016 heeft het Grondwettelijk | Dans son arrêt n° 2/2016 du 14 janvier 2016, la Cour constitutionnelle |
Hof deze standaardregeling vernietigd omdat ze een niet te | a annulé ce régime par défaut au motif qu'il y avait une différence de |
rechtvaardigen verschil in behandeling bevatte die volgens het Hof een | traitement non justifiée, créant selon la Cour un véritable droit de |
echt vetorecht in hoofde van de vader creëerde op dit vlak. Het | véto dans ce domaine au profit du père. En effet, il suffisait que le |
volstond immers dat de vader zich verzette tegen de keuze van de | père s'oppose au choix de la mère pour que son nom soit attribué |
moeder opdat zijn naam automatisch aan het kind zou worden toegekend. | automatiquement à l'enfant. Cet arrêt produira ses effets le 1er |
Dit arrest zal gevolgen hebben vanaf 1 januari 2017. De nieuwe wet van 25 december 2016, voorziet, in geval van onenigheid tussen de ouders of van weigering door de ouders om een keuze te maken, in de toekenning van de naam van de ouders naast elkaar in alfabetische volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. Als een of beide ouders een dubbele naam hebben, kunnen zij kiezen welk deel van hun dubbele naam ze door zullen geven aan hun kind en dat naast de naam van de andere geplaatst zal worden. Als de betrokken ouder geen keuze maakt, wordt het deel van zijn naam dat wordt doorgegeven bepaald door de alfabetische volgorde. Bovendien wordt het toepassingsgebied van de nieuwe aanvullende regels uitgebreid tot de hypothese van onenigheid tussen de meeouders of van weigering om een keuze te maken door de meeouders over de toekenning van de naam van hun kind. De aanvullende regels die op hen van toepassing zijn (cfr. artikel 335ter, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek) bevatten dezelfde principes als die voor de vader en de moeder. Tenslotte voorziet de wetgever, om de door het Grondwettelijk Hof vastgestelde ongelijkheid sinds de inwerkingtreding van de wet van 8 mei 2014 te herstellen, de mogelijkheid voor een van de ouders om de nieuwe standaardregeling toe te passen op hun gemeenschappelijke minderjarige kinderen wanneer zij er niet in geslaagd zijn overeen te komen over de toekenning van de naam of geen keuze hieromtrent hebben gemaakt. Ingevolge de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving, wordt artikel | janvier 2017. La nouvelle loi du 25 décembre 2016 retient, en cas de désaccord ou de refus des parents d'effectuer un choix, l'attribution du nom des deux parents accolés en fonction de l'ordre alphabétique dans lesquels leurs noms apparaissent mais dans la limite d'un nom pour chacun d'eux. Si l'un des parents ou les deux ont un double nom, ceux-ci pourront déterminer la partie du double nom qu'ils transmettront à leur enfant et qui sera accolé au nom de l'autre parent. Si le parent concerné ne le fait pas, la partie du double nom à transmettre est déterminée par l'ordre alphabétique. Par ailleurs, on étend le champ d'application des nouvelles règles supplétives à l'hypothèse d'un désaccord ou d'un refus des coparentes d'effectuer un choix dans l'attribution du nom de leur enfant. De fait, les règles supplétives qui leur sont applicables (cfr. article 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil) obéissent à des principes similaires à ceux retenus pour les parents. Enfin, pour réparer l'inégalité constatée par la Cour constitutionnelle depuis l'entrée en vigueur de la loi du 8 mai 2014 précitée, le législateur a prévu la possibilité pour un des parents de demander l'application du nouveau régime par défaut à leurs enfants mineurs communs lorsque ceux-ci ne sont pas parvenus à un accord sur l'attribution du nom ou n'ont pas effectué un choix à ce propos. A la suite de l'entrée en vigueur de la nouvelle législation, |
335, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, aangevuld met de | l'article 335, § 1er, alinéa 2, du Code civil est complété par les |
volgende zinnen : | phrases suivantes : |
"In geval van onenigheid draagt het kind de naam van de vader en de | « En cas de désaccord, l'enfant porte les noms du père et de la mère |
naam van de moeder naast elkaar in alfabetische volgorde met niet meer | accolés par ordre alphabétique dans la limite d'un nom pour chacun |
dan één naam voor elk van hen. Wanneer de vader en de moeder, of één | d'eux. Lorsque le père et la mère, ou l'un d'entre eux, portent un |
van hen, een dubbele naam dragen, kiest de betrokkene het deel van de | |
naam dat aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van keuze | double nom, la partie du nom transmise à l'enfant est choisie par |
wordt het deel van de dubbele naam dat wordt doorgegeven bepaald op | l'intéressé. En l'absence de choix, la partie du double nom transmise |
basis van de alfabetische volgorde.". | est déterminée selon l'ordre alphabétique. ». |
Daarnaast wordt de laatste zin van artikel 335ter, § 1, tweede lid van | En outre, la dernière phrase de l'article 335ter, § 1er, alinéa 2, du |
het Burgerlijk Wetboek, vervangen door de volgende zinnen : | Code civil est remplacée par les phrases suivantes : |
"In geval van onenigheid draagt het kind de naam van de moeder en de | « En cas de désaccord, l'enfant porte les noms de la mère et de la |
naam van de meemoeder naast elkaar in alfabetische volgorde met niet | coparente accolés par ordre alphabétique dans la limite d'un nom pour |
meer dan één naam voor elk van hen. Wanneer de moeder en de meemoeder, | chacune d'elles. Lorsque la mère et la coparente, ou l'une d'entre |
of een van hen, een dubbele naam dragen, kiest de betrokkene het deel | elles, portent un double nom, la partie du nom transmise à l'enfant |
van de naam dat aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van | est choisie par l'intéressée. En l'absence de choix, la partie du |
keuze wordt het deel van de dubbele naam dat wordt doorgegeven bepaald | double nom transmise est déterminée selon l'ordre alphabétique. ». |
op basis van de alfabetische volgorde.". | |
I. Vormvoorwaarden van de gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze | I. Conditions de forme de la déclaration conjointe de choix de nom |
(kinderen geboren na 31 december 2016) | (enfants nés après le 31 décembre 2016) |
- Vorm en inhoud van de naamkeuze | - Forme et contenu du choix de nom |
De voormelde wet van 8 mei 2014 bepaalt dat de ambtenaar van de | La loi du 8 mai 2014 précitée prévoit que l'officier de l'état civil |
burgerlijke stand akte neemt van de keuze van de ouders (art. 335, § | doit prendre acte du choix des parents (article 335, § 1er, alinéa 2, |
1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek/art. 335ter, § 1, tweede | du Code civil/article 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil) lors de |
lid, van het Burgerlijk Wetboek) bij de aangifte van de geboorte. | la déclaration de naissance. |
Het akkoord van de ouders is dus in principe vereist. | L'accord des parents est donc en principe requis. |
De wet zet de vader, de moeder en de meemoeder er immers toe aan om | En effet, la loi incite le père, la mère ou la coparente à exprimer |
samen hun keuze uit te drukken. Het principe van de wilsautonomie van | leur choix conjointement. Le principe de l'autonomie de la volonté des |
de ouders is immers de regel en moet aangemoedigd worden. De | parents est en effet la règle et doit être encouragé. Ce n'est que |
aanvullende regels zullen slechts in een klein aantal gevallen bij | dans un petit nombre de cas de désaccord entre les parents ou de refus |
onenigheid tussen de ouders of bij weigering om een keuze te maken, | de ceux-ci d'effectuer un choix que les règles supplétives |
toegepast worden. De ouders moeten immers in staat zijn om overeen te | |
komen over de keuze van de naam, zoals dat ook voorzien is bij de | s'appliqueront. En effet, ceux-ci doivent être capables de s'entendre |
voornaam. De overeenstemming van de ouders over de naamkeuze wordt | sur le choix du nom, à l'instar de ce qui est prévu pour le prénom. |
door de aangever of aangevers van de geboorte meegedeeld aan de | L'accord des parents sur le choix de nom est communiqué par le |
ambtenaar van de burgerlijke stand. | déclarant ou les déclarants de la naissance à l'officier de l'état |
De verklaring van naamkeuze kan gedaan worden door de vader, de moeder | civil. La déclaration de choix de nom peut être le fait du père, de la mère |
of de meemoeder, met impliciet akkoord van de andere ouder. | ou de la coparente, l'accord de l'autre parent étant implicite. |
Twee hypothesen kunnen zich voordoen : | Deux hypothèses sont envisageables : |
1) Indien de vader en de moeder of de moeder en de meemoeder samen | 1) Si les père et mère ou mère et coparente déclarent ensemble la |
aangifte doen van de geboorte van hun kind, stelt de ambtenaar van de | naissance de leur enfant, l'officier de l'état civil dresse l'acte de |
burgerlijke stand onverwijld de akte van geboorte van het kind op en | naissance sans tarder en mentionnant dans l'acte de naissance le nom |
vermeldt hij in de akte van geboorte de aldus gekozen naam; | ainsi choisi; |
De keuze van de ouders kan opgenomen zijn in een gemeenschappelijke | Le choix des parents peut être effectué à l'aide d'une déclaration |
verklaring die voldoende duidelijk het akkoord van elk van de ouders | conjointe qui démontre à suffisance l'accord de chacun des parents au |
over de naamkeuze bevat. Daarvoor kan inhoudelijk het model van | sujet du nom. Dans ce cadre, on peut s'inspirer du contenu du modèle |
gemeenschappelijke verklaring in bijlage bij de omzendbrief van 30 mei 2014 worden gebruikt, waaraan eventuele andere gegevens zoals de keuze van de voornaam of desgevallend van het toepasselijk recht op de naam kunnen toegevoegd worden. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan bijvoorbeeld ook het akkoord van de ouders noteren op een minuut van de akte en deze door hen laten handtekenen. De gemeenschappelijke verklaring van de ouders wordt bij het dossier gevoegd. 2) Als één ouder de geboorte van het kind aangeeft, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand zich niet meer moeten verzekeren van het akkoord van de andere ouder en dit omdat de artikelen 373, tweede lid, en 374, § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek, aannemen dat de ouder geacht wordt gehandeld te hebben met het akkoord van de andere ouder. De ouder die de aangifte van geboorte alleen doet kan uiteraard | de la circulaire du 30 mai 2014, auquel pourront être ajoutées d'autres données comme le choix du prénom, ou, le cas échéant, la loi applicable au nom. L'officier de l'état civil peut aussi acter l'accord des parents, par exemple, sur une minute de l'acte qu'il leur fera signer. La déclaration conjointe des parents est jointe au dossier. 2) Si seul un de ceux-ci déclare la naissance de l'enfant, l'officier de l'état civil ne devra pas s'assurer de l'effectivité de l'accord de l'autre parent et ce parce que les articles 373, alinéa 2, et 374, § 1er, alinéa 1er, du Code civil présument que le parent est censé avoir agi avec l'accord de l'autre parent. Le parent qui effectue la déclaration de naissance seul peut bien évidemment aussi remettre à l'officier de |
ook steeds een gemeenschappelijke verklaring van beide ouders met een | l'état civil une déclaration conjointe des deux parents, accompagnée |
kopie van de identiteitskaart van de afwezige ouder aan de ambtenaar | d'une copie de la carte d'identité du parent absent. L'officier de |
van de burgerlijke stand overhandigen. De ambtenaar van de burgerlijke | l'état civil peut toujours faire signer par le déclarant un document |
stand kan de aangever steeds een document laten ondertekenen waarin | dans lequel celui-ci déclare que le parent absent marque son accord ou |
hij verklaart dat de afwezige ouder akkoord of niet akkoord is of dat | son désaccord sur le choix du nom effectué ou que les parents ont |
de ouders beslist hebben geen keuze te maken. | décidé de ne pas faire de choix. |
Aan de twee vorige hypotheses moet nog een laatste hypothese worden | Une dernière hypothèse doit être ajoutée aux deux précédentes : le cas |
toegevoegd : het geval waarin de geboorte wordt aangegeven door een | où la naissance est déclarée par une des autres personnes visées à |
van de andere personen bedoeld in artikel 56, § 2, eerste lid, van het | l'article 56, § 2, alinéa 1er, du Code civil (médecin, accoucheuse ou |
Burgerlijk Wetboek (geneesheer, vroedvrouw of elke andere persoon die | toute autre personne qui a assisté à l'accouchement ou chez qui |
bij de bevalling tegenwoordig is geweest of door de persoon bij wie de | l'accouchement a eu lieu). Dans ce dernier cas, il devra s'assurer de |
bevalling heeft plaatsgehad). In dat geval, zal hij zich moeten | l'accord des parents puisque la détermination du nom est une |
verzekeren van het akkoord van de ouders omdat de vaststelling van de | prérogative qui touche à l'exercice de l'autorité parentale. Il |
naam een voorrecht is dat verbonden is met de uitoefening van het | incombe aux père et mère ou aux mère et coparente qui ne procèdent pas |
ouderlijk gezag. De ouders die niet persoonlijk aangifte doen van de | en personne à la déclaration de naissance de leur enfant, de mettre en |
geboorte van hun kind moeten alles in het werk stellen opdat hun | |
gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze zou kunnen worden | |
overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand, op het ogenblik | oeuvre tous les moyens nécessaires pour que leur déclaration de choix |
van de aangifte van de geboorte, door de verklarende derde bedoeld in | de nom puisse être remise à l'officier de l'état civil au moment de la |
artikel 56 van het Burgerlijk Wetboek. Het akkoord van de ouders kan vastgesteld worden door de overhandiging van een gemeenschappelijke verklaring van beide ouders met een kopie van hun identiteitskaarten. Als hij dit akkoord niet kan vaststellen, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand de naam toekennen volgens de aanvullende regels. Zoals reeds vermeld, is de vaststelling van de naam een voorrecht verbonden aan de uitoefening van het ouderlijk gezag. De verklaring van naamkeuze gedaan door één van de ouders wordt geacht te zijn gedaan met instemming van de andere ouder. Dit vermoeden rust op artikel 373, tweede lid (wanneer de ouders samen wonen) of op artikel 374, § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (wanneer de ouders niet of niet meer samen wonen). Het komt dus niet | déclaration de naissance, par le tiers déclarant visé par l'article 56 du Code civil. L'accord des parents peut être constaté par la remise d'une déclaration conjointe des deux parents avec une copie de leurs cartes d'identité. S'il ne le peut pas, l'officier de l'état civil attribuera le nom selon les règles supplétives. Comme il a été relevé, la détermination du nom est une prérogative attachée à l'exercice de l'autorité parentale. La déclaration de choix de nom faite par l'un des parents est supposée l'être avec l'accord de l'autre parent. Cette présomption repose sur l'article 373, alinéa 2 (quand les parents vivent ensemble) ou sur l'article 374, § 1er, alinéa 1er, du Code civil (quand les parents ne vivent pas ou plus ensemble). Il |
aan de ambtenaar van de burgerlijke stand voor wie de verklaring van | n'appartient donc pas à l'officier de l'état civil devant lequel le |
naamkeuze wordt gedaan, toe om na te gaan of de keuze werkelijk | choix de nom est effectué de vérifier si le choix a été réellement |
gemeenschappelijk werd gemaakt. Het is aan de aangever om de | effectué conjointement. Il appartient au déclarant de communiquer à |
gemeenschappelijke keuze, het gebrek daaraan of de onenigheid tussen | l'officier de l'état civil le choix effectué conjointement, le fait |
de ouders mee te delen aan de ambtenaar van de burgerlijke stand. | qu'il n'y en a pas ou le désaccord des parents. |
De ambtenaar van de burgerlijke stand zal daarentegen altijd de | L'officier de l'état civil devra en revanche toujours vérifier la |
overdraagbaarheid van de door de ouders gekozen naam controleren (zie | transmissibilité du nom choisi par les parents (cfr. point 1.3. de la |
punt 1.3. van de omzendbrief van 30 mei 2014) en indien dit niet het | circulaire du 30 mai 2014) et si tel n'est pas le cas, il devra |
geval is, zal hij moeten weigeren om de verklaarde naam in de akte te | |
vermelden. Hij zal in dat geval de aanvullende regels van toekenning | refuser d'acter le nom déclaré. Il appliquera dans ce cas les règles |
van de naam toepassen. | supplétives d'attribution du nom. |
- Wijze waarop de naamkeuze door de ambtenaar van de burgerlijke stand | - Manière dont le choix de nom est reçu par l'officier de l'état civil |
wordt ontvangen | |
Zoals hierboven vermeld kan de keuze van de ouders opgenomen zijn in | Comme cela a été soulevé ci-avant, le choix des parents peut être |
een gemeenschappelijke verklaring of in een minuut van de akte die | exprimé dans une déclaration conjointe ou dans une minute de l'acte |
ondertekend wordt door de aangever of aangevers. | que le déclarant ou les déclarants auront signée. |
De ambtenaar van de burgerlijke stand kan dus ook een | Par conséquent, l'officier de l'état civil peut aussi recevoir, une |
gemeenschappelijke verklaring van naamkeuze door de ouders ontvangen | déclaration conjointe de choix de nom du nom effectuée par les parents |
of een verklaring van de vader, de moeder of de meemoeder. | ou une déclaration du père, de la mère ou de la coparente. |
In voorkomend geval moet de verklaring van naamkeuze overhandigd | La déclaration de choix de nom doit, le cas échéant, être remise à |
worden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand of daarvan akte | l'officier de l'état civil ou être actée par l'officier de l'état |
worden genomen door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de | civil du lieu de naissance de l'enfant lors de la déclaration de |
plaats van geboorte van het kind tijdens de aangifte van de geboorte | naissance dans les quinze jours qui suivent l'accouchement. |
binnen vijftien dagen na de bevalling. | |
Gelet op artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek zal een | Eu égard à l'article 335, § 1er, du Code civil une déclaration |
voortijdige verklaring zonder gevolg blijven, net als een laattijdige | anticipée n'emportera aucun effet au même titre qu'une déclaration |
verklaring. | tardive. |
Een verklaring van naamkeuze kan dus niet ontvangen worden ter | Vu ce qui précède, une déclaration de choix de nom ne peut pas être |
gelegenheid van een prenatale erkenning. | reçue à l'occasion d'une reconnaissance prénatale. |
Ze moet overhandigd worden op het ogenblik van de aangifte van | Elle doit être remise au moment de la déclaration de naissance et ne |
geboorte en kan niet ontvangen worden na de termijn van vijftien dagen | peut être reçue au-delà du délai de quinze jours prévu par l'article |
voorzien in artikel 55 van het Burgerlijk Wetboek, behoudens de | 55 du Code civil, sauf l'hypothèse visée par l'article 56, § 3, du |
hypothese bedoeld in artikel 56, § 3 van hetzelfde Wetboek. | même Code. |
Twee hypothesen kunnen zich voordoen : | Deux hypothèses sont à envisager : |
1) De ouders kunnen gezamenlijk de verklaring afleggen voor de | 1) Les parents peuvent effectuer conjointement la déclaration auprès |
ambtenaar van de burgerlijke stand. | de l'officier de l'état civil. |
De ambtenaar van de burgerlijke stand moet zich niet verplaatsen om | L'officier de l'état civil n'a pas à se déplacer pour aller recueillir |
een verklaring van een vader, moeder of meemoeder die verhinderd zou | la déclaration de l'un ou l'autre des père, mère ou coparente qui |
zijn, te gaan ontvangen. De andere ouder kan steeds alleen het kind gaan aangeven en voor de ambtenaar van de burgerlijke stand de naam verklaren die beide ouders gekozen hebben. 2) Een van de ouders kan alleen verklaren welke naam het kind zal dragen. De verklaarder zal in dat geval aan de ambtenaar van de burgerlijke stand ook kunnen aangeven dat de ouders het hier niet eens over waren of beslist hebben geen keuze te maken. In dat geval neemt de ambtenaar van de burgerlijke stand akte van deze onenigheid of deze weigering om een keuze te maken. De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt in het dossier melding van de onenigheid tussen de ouders. Het is mogelijk dat reeds vóór of ten laatste op het ogenblik van de verklaring de afwezige ouder zich verzet tegen de door de aangever gedane keuze die niet overeenstemt met hun gemeenschappelijke wil. In dat geval moet deze ouder zijn onenigheid kenbaar maken aan de ambtenaar van de burgerlijke stand op dusdanige wijze dat deze geen twijfel heeft over de identiteit van de persoon die de weigering heeft uitgedrukt (de onenigheid kan enkel worden uitgedrukt door een e-mail | serait empêché. Il sera toujours possible à l'autre parent d'aller déclarer seul l'enfant et déclarer devant l'officier de l'état civil le nom que les deux parents auront choisi. 2) Un des parents peut déclarer seul le nom que portera l'enfant. Le déclarant, pourra à cette occasion, aussi signaler à l'officier de l'état civil que les parents ne sont pas d'accord à ce sujet ou ont décidé de ne pas faire de choix. Dans ce cas, l'officier de l'état civil actera ce désaccord ou ce refus d'effectuer un choix. L'officier de l'état civil mentionne le désaccord des parents dans le dossier. Il se peut que le parent absent se soit déjà opposé au choix effectué par le déclarant qui ne correspond pas à leur volonté commune avant la déclaration ou s'y oppose au moment de celle-ci. Dans ce cas, il faut que ce parent signale son désaccord à l'officier de l'état civil afin que celui-ci n'ait pas de doute quant à l'identité de cette personne ayant exprimé le refus (un désaccord ne peut être exprimé par courriel |
of een telefoontje als dit versterkt wordt met het bewijs van de | ou par un appel téléphonique que s'il est conforté par la preuve de |
identiteit van de andere ouder en dit met alle middelen van recht). | l'identité du parent et ce, par toute voie de droit.). |
De ouder die de keuze van naam betwist kan het tegendeel bewijzen door | Le parent qui conteste le choix du nom pourra apporter la preuve |
alle middelen van recht. Als de verklaring van de verschijnende | contraire par toute voie de droit. Si la déclaration de la personne |
persoon leugenachtig blijkt, weigert de ambtenaar van de burgerlijke | qui comparaît s'avère mensongère, l'officier de l'état civil refuse |
stand akte te nemen van de in de verklaring vermelde naam en brengt | d'acter le nom mentionné dans la déclaration et en informe le |
hij de procureur des Konings ervan op de hoogte (zie punt 2.1.1.1. van de omzendbrief van 30 mei 2014). | procureur du Roi (cfr. point 2.1.1.1. de la circulaire du 30 mai 2014). |
Indien daarentegen de afwezige ouder na de opmaak van de akte van | Lorsque par contre, le parent absent constate après l'établissement de |
geboorte vaststelt dat de andere ouder een leugenachtige verklaring | l'acte de naissance que l'autre parent a effectué une déclaration |
heeft afgelegd, kan deze ouder de familierechtbank vatten zich | mensongère, ce parent a l'opportunité de saisir le tribunal de la |
baserend op het bestaan van een onenigheid tussen ouders over de | famille, en se fondant sur l'existence d'un désaccord entre parents |
uitoefening van een van de prerogatieven van het ouderlijk gezag. | relatif à l'exercice d'une des prérogatives de l'autorité parentale. |
- Inschrijving van de naam en van de naamkeuze door de ambtenaar van | - Enregistrement du nom et du choix de nom par l'officier de l'état |
de burgerlijke stand | civil |
De akte van geboorte van het eerste gemeenschappelijke kind wordt | L'acte de naissance du premier enfant commun est dressé conformément |
opgesteld overeenkomstig de bepalingen van artikel 57 van het | aux dispositions de l'article 57 du Code civil. Il doit donc comporter |
Burgerlijk Wetboek. Zij omvat derhalve de vermelding van de naam van | l'indication du nom de l'enfant qu'il y a lieu de faire suivre selon |
het kind volgens het hiernavolgende model : | le modèle suivant : |
Naam : DURAND PEETERS (eerste deel : DURAND; tweede deel : PEETERS) | Nom : DURAND PEETERS (1re partie : DURAND; 2e partie : PEETERS. |
Ter herinnering : de vermelding van de twee delen van de naam (eerste | Pour rappel, la mention des deux parties du nom (1re partie :...; 2e |
deel : ...; tweede deel : ...) moet enkel in geval van een dubbele | partie : ...) ne doit apparaître sur l'acte dressé qu'en présence d'un |
naam in de opgestelde akte worden opgenomen. Die vermelding is niet | double nom. Cette mention n'a pas lieu d'être pour les noms simples ou |
aan de orde voor enkele of samengestelde namen (over dit onderscheid, | composés (sur cette distinction, cfr. point 1.1. de la circulaire du |
zie punt 1.1. van de omzendbrief van 30 mei 2014). | 30 mai 2014). |
II. Toepassingsvoorwaarden van de aanvullende regels bedoeld in de | II. Conditions d'application des règles supplétives visées aux |
artikelen 335 en 335ter van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd | articles 335 et 335ter du Code civil modifié par les articles 2 et 3 |
door de artikelen 2 en 3 van de wet van 25 december 2016. | de la loi du 25 décembre 2016. |
1. Toepassingsgebied | 1. Champ d'application |
Dit stelsel is van toepassing op de gevallen waar de afstamming van | Ce régime est applicable aux cas où la filiation des père et mère ou |
vaderszijde en van moederszijde of van moederszijde en van | |
meemoederszijde gelijktijdig wordt vastgesteld (artikelen 335, § 1, | de la mère et de la coparente est établie simultanément (articles 335, |
tweede lid, of 335ter, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek). | § 1er, alinéa 2, ou 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil). |
Het heeft bijgevolg geen betrekking op de gevallen waar de dubbele | Par conséquent, il ne concerne pas les cas où la double filiation est |
afstamming opeenvolgend wordt vastgesteld (artikelen 335, § 3, en | établie successivement (articles 335, § 3, et 335ter, § 2, du Code |
335ter, § 2, van het Burgerlijk Wetboek). In dat geval draagt het kind | |
in principe immers de naam van de moeder, behalve wanneer de ouders | civil). En effet, dans ce cas l'enfant porte en principe le nom de la |
een gemeenschappelijke verklaring indienen bij de ambtenaar van de | mère sauf lorsque les parents introduisent une déclaration conjointe |
burgerlijke stand volgens dewelke het kind een andere naam dan de naam | auprès de l'officier de l'état civil selon laquelle l'enfant portera |
van de moeder zal dragen (naam van de vader of de meemoeder; beide | un autre nom que celui de la mère (nom du père ou de la coparente; les |
namen naast elkaar in de volgorde van hun keuze). | deux noms accolés dans l'ordre qu'ils déterminent). |
2. Grondvoorwaarden en bevoegdheid | 2. Conditions de fond et de compétence |
Dit stelsel wordt toegepast in geval van onenigheid tussen de ouders | Il est fait application de ce régime aux cas de désaccord des parents |
of van weigering om een keuze te maken door de ouders. De aanvullende | ou de refus d'effectuer un choix de leur part. Les règles supplétives |
regels (onenigheid of weigering om een keuze te maken) zullen ook | (désaccord ou refus d'effectuer un choix) seront également applicables |
worden toegepast bij kennelijke fouten of bij keuzes die niet | |
overeenstemmen met de wettelijke bepalingen (zie punt 1.3. van de | aux erreurs manifestes ou aux choix non conformes aux dispositions |
omzendbrief van 30 mei 2014 hierover). | légales (cfr. point 1.3. de la circulaire du 30 mai 2014 sur le |
Bovendien staan, bij toepassing van de artikelen 335bis en 335ter, § | sujet). En outre, par application des articles 335bis et 335ter, § 4, du Code |
4, van het Burgerlijk Wetboek, de onenigheid tussen de ouders of de | |
weigering door de ouders om een keuze te maken, gelijk met een keuze | civil, le désaccord des parents ou le refus de ceux-ci d'effectuer un |
en verhinderen zij de mogelijkheid om een nieuwe keuze van naam te | choix équivaut à un choix et empêche de formuler un nouveau choix de |
formuleren ten aanzien van de volgende kinderen van dezelfde ouders | nom à l'égard des enfants suivants, issus d'une même fratrie (cfr. |
(zie punt 1.2.1. van de omzendbrief van 30 mei 2014). | point 1.2.1 de la circulaire du 30 mai 2014). |
Dit stelsel is van toepassing op de ambtenaren van de burgerlijke | |
stand (artikel 335, § 1, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek) en op | Ce régime est applicable aux officiers d'état civil (article 335, § 1er, |
de hoofden van de consulaire beroepsposten (artikel 8 van het | alinéa 2, du Code civil) et aux chefs de poste consulaire (article 8 |
Consulair Wetboek). | du Code consulaire). |
3. Samenstelling van de naam | 3. Composition du nom |
De naam wordt voortaan samengesteld uit de naam van de vader en de | Le nom sera dorénavant composé du nom du père et du nom de la mère ou |
naam van de moeder of, in geval van meemoederschap, de naam van de | s'il s'agit d'un cas de coparentalité, du nom de la mère et de la |
moeder en de naam van de meemoeder. Hun beide namen staan in | coparente. Leurs deux noms apparaîtront en fonction de l'ordre |
alfabetische volgorde. De naam waarvan de eerste letter het dichtst | alphabétique. On privilégiera le nom dont la première lettre est la |
bij het begin van het alfabet staat, krijgt dus voorrang. | plus proche du début de l'alphabet. |
Voorbeeld : Naam van de vader : DURAND; naam van de moeder : PEETERS. | Exemple : Nom du père : DURAND; nom de la mère : PEETERS. En cas de |
In geval van onenigheid tussen hen zal het kind de naam DURAND PEETERS | désaccord entre ceux-ci, l'enfant portera le nom de DURAND PEETERS, |
dragen en niet de naam PEETERS DURAND. | pas le nom PEETERS DURAND. |
Als de beide ouders een naam hebben die met dezelfde letter begint, | Si les deux parents ont un nom qui commence par la même lettre, il |
moet, om de naam te bepalen die als eerste zal staan, rekening worden | faudra tenir compte de la deuxième lettre du nom et ainsi de suite si |
gehouden met de tweede letter van hun naam en zo verder als de | les lettres suivantes sont également identiques pour établir le nom |
volgende letters ook dezelfde zijn. | qui apparaîtra en premier. |
Voorbeeld : Naam van de vader : DE PAUW; naam van de moeder DE WOLF. | Exemple : Nom du père : DE PAUW; nom de la mère DE WOLF. En cas de |
In geval van onenigheid zal het kind de naam DE PAUW DE WOLF dragen en | désaccord, l'enfant portera le nom DE PAUW DE WOLF, pas le nom DE WOLF |
niet de naam DE WOLF DE PAUW. | DE PAUW. |
Wanneer de ouders een dubbele naam hebben, zullen de ouders de | Lorsque les parents ont un double nom, les parents auront la |
mogelijkheid hebben om zelf te bepalen welk deel van hun naam ze | possibilité de déterminer la partie de leur nom qu'ils souhaitent |
willen doorgeven. Deze mogelijkheid waarborgt zo veel als mogelijk de | transmettre. Cette possibilité veille à garantir l'autonomie de la |
wilsautonomie van de ouders op dit vlak. | volonté du père, de la mère et de la coparente autant que possible |
Het gaat hier over een dubbele naam en niet over een samengestelde | dans ce domaine. |
naam. In dat laatste geval, is de naam ondeelbaar en zal ze in haar | Il est question d'un double nom, pas d'un nom composé. Dans ce dernier |
geheel moeten worden doorgegeven (zie punt 1.1. van de omzendbrief van | cas, il est indivisible et devra être transmis dans son intégralité |
30 mei 2014). | (cfr. point 1.1. de la circulaire du 30 mai 2014). |
Als, in het kader van de toepassing van de standaardregel, de ouder | Si, dans le cadre de l'application du régime par défaut, le père, la |
die over een dubbele naam beschikt niet bepaalt welk deel van de naam | mère ou la coparente qui possède un double nom, ne détermine pas la |
hij wil overdragen aan het kind, moet de naam waarvan de eerste letter | partie du nom qu'il compte transmettre à l'enfant, il conviendra de |
het dichtst bij het begin van het alfabet staat, overgedragen worden. | transmettre le nom dont la première lettre est la plus proche du début de l'alphabet. |
Voorbeeld : Naam van de vader : DURAND PEETERS (dubbele naam); naam | Exemple : Nom du père : DURAND PEETERS (double nom); nom de la mère : |
van de moeder : GENEVOIX VAN MALDEGHEM (dubbele naam). Als deze twee | GENEVOIX VAN MALDEGHEM (double nom). Si ces deux personnes ne |
personen niet kiezen welk deel van de naam ze willen overdragen op hun | choisissent pas la partie du nom qu'elles transmettront à leur enfant, |
kind, zal het kind de naam DURAND GENEVOIX (het deel van de naam van | l'enfant portera le nom de DURAND GENEVOIX (la partie du nom du père |
de vader waarvan de eerste letter het dichtst bij het begin van het | dont la première lettre est la plus proche du début de l'alphabet est |
alfabet staat is de naam DURAND; het deel van de naam van de moeder | le nom DURAND; la partie du nom de la mère dont la première lettre est |
waarvan de eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet | la plus proche du début de l'alphabet est GENEVOIX). |
staat is de naam GENEVOIX) dragen. | Si les deux parents ont les deux parties de leur double nom qui |
Als de twee delen van de dubbele naam van beide ouders beginnen met | commencent par la même lettre et si tous les deux ne déterminent pas |
dezelfde letter en als beide ouders niet bepalen welk deel van de naam | la partie du nom qu'ils comptent transmettre à l'enfant, il faudra |
ze willen overdragen aan het kind, moet, om de naam te bepalen die als | tenir compte de la deuxième lettre du nom et ainsi de suite si les |
eerste zal staan, rekening worden gehouden met de tweede letter van de | lettres suivantes sont également identiques pour établir le nom qui |
naam en zo verder als de volgende letters ook dezelfde zijn. | apparaîtra en premier. |
Voorbeeld : Naam van de vader : DE PAUW DE WOLF (dubbele naam); naam | Exemple : Nom du père : DE PAUW DE WOLF (double nom); nom de la mère : |
van de moeder : LEGRAS LEGRELLE (dubbele naam). Als deze twee personen | LEGRAS LEGRELLE (double nom). Si ces deux personnes ne choisissent pas |
niet kiezen welk deel van de naam ze willen overdragen op hun kind, | la partie du nom qu'elles transmettront, l'enfant portera le nom DE |
zal het kind de naam DE PAUW LEGRAS (het deel van de naam van de vader | PAUW LEGRAS (la partie du nom du père dont la première lettre est la |
waarvan de eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet | plus proche du début de l'alphabet est le nom DE PAUW; la partie du |
staat is de naam DE PAUW; het deel van de naam van de moeder waarvan | nom de la mère dont la première lettre est la plus proche du début de |
de eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet staat is de | l'alphabet est LEGRAS. En ce qui concerne la partie du nom du père ou |
naam LEGRAS) dragen. Wat het deel van de naam van de vader of van de | de la mère qui prévaudra sur l'autre, il y aura lieu de tenir compte |
moeder dat voorrang zal hebben op de andere betreft, moet rekening | de la partie du nom du parent dont la première lettre est la plus |
worden gehouden met het deel van de naam van de ouder waarvan de | proche du début de l'alphabet). |
eerste letter het dichtst bij het begin van het alfabet staat. | |
III. Toepassing van de algemene regels in de tijd | III. Application des règles supplétives dans le temps |
1. Principe | 1. Principe |
De voormelde wet van 8 mei 2014, die aan de basis ligt van de | La loi du 8 mai 2014 précitée, à l'origine du régime par défaut, est |
standaardregeling, is in werking getreden op 1 juni 2014. | entrée en vigueur le 1er juin 2014. |
Artikel 11 van die wet bepaalt : | Pour rappel, l'article 11 de cette loi précise que : |
"Deze wet is van toepassing op kinderen die geboren of geadopteerd | « La présente loi s'applique aux enfants nés et adoptés après son |
zijn na haar inwerkingtreding. | entrée en vigueur. |
Wanneer er echter reeds ten minste één kind is van wie de afstamming | Toutefois, lorsqu'il existe déjà au moins un enfant dont la filiation |
ten aanzien van dezelfde ouders vaststaat op de dag waarop deze wet in | est établie à l'égard des mêmes père et mère, le jour de l'entrée en |
werking treedt, [blijft het vroegere artikel 335, van toepassing] op | vigueur de la loi, [l'article 335 ancien du Code civil demeure |
de vaststelling van de naam van het kind [...] geboren na de | applicable] à la détermination du nom de l'enfant [...] né après son |
inwerkingtreding ervan en wiens afstamming ten aanzien van dezelfde | entrée en vigueur et dont la filiation est établie à l'égard des mêmes |
ouders vaststaat.". | père et mère. ». |
Het aanvullend stelsel kan dus niet toegepast worden op kinderen | Le régime supplétif ne peut donc pas s'appliquer aux enfants nés avant |
geboren voor de inwerkingtreding van de wet van 8 mei 2014, te weten 1 | l'entrée en vigueur de la loi du 8 mai 2014, soit le 1er juin 2014. |
juni 2014. Het Grondwettelijk Hof heeft daarentegen wel het door die wet | En revanche, la Cour constitutionnelle a annulé le régime initialement |
oorspronkelijk voorziene stelsel vernietigd, maar haar gevolgen | |
gehandhaafd tot 31 december 2016. Zo moeten de kinderen geboren tussen | prévu par cette loi mais a maintenu ses effets jusqu'au 31 décembre |
1 juni 2014 en 31 december 2016, als de ouders er niet in slagen | 2016. Ainsi les enfants nés entre le 1er juin 2014 et le 31 décembre |
2016 doivent, si les parents ne parviennent pas à s'entendre sur le | |
hierover overeen te komen, overeenkomstig het oude aanvullend stelsel, | sujet, porter, conformément à l'ancien régime supplétif, le nom du |
de naam van de vader dragen. | père de l'enfant. |
Kinderen geboren vanaf de inwerkingtreding van de wet van 25 december | Les enfants nés à partir de l'entrée en vigueur de la loi 25 décembre |
2016, te weten 1 januari 2017, zullen de dubbele naam van de ouders | 2016, soit le 1er janvier 2017, porteront le double nom des parents |
dragen in de volgorde bepaald door de artikelen 335, § 1, tweede lid | dont l'ordre d'apparition est déterminé par les articles 335, § 1er, |
of 335ter, § 1, tweede lid van het Burgerlijk Wetboek. | alinéa 2, ou 335ter, § 1er, alinéa 2, du Code civil. |
Om de ongelijke behandeling door de oude aanvullende regels te | Pour éviter que les anciennes règles supplétives soient source de |
vermijden, is het voor de vader, de moeder of de meemoeder mogelijk om | discrimination, il est possible pour le père, la mère ou la coparente |
alleen een verklaring in te dienen bij de ambtenaar van de burgerlijke | d'introduire seul une déclaration auprès de l'officier de l'état civil |
stand volgens dewelke de nieuwe aanvullende regels toepasselijk zijn | selon laquelle les nouvelles règles supplétives sont applicables à |
op hun tussen 1 juni 2014 (datum van inwerkingtreding van de wet van 8 | leur enfant né entre le 1er juin 2014 (date de l'entrée en vigueur de |
mei 2014) en 31 december 2016 (uiterste datum vastgelegd door het | la loi du 8 mai 2014) et le 31 décembre 2016 (date limite fixée par |
Grondwettelijk Hof) geboren kind. | l'arrêt de la Cour constitutionnelle). |
Artikel 4 van de wet van 25 december 2016 : | En vertu de l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016 : |
" § 1. Indien het kind de naam van de vader draagt wegens onenigheid | « § 1er. Lorsque l'enfant porte le nom de son père en raison du |
of afwezigheid van keuze van zijn ouders, door toepassing van artikel | désaccord ou de l'absence de choix de ses parents, par application de |
335, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals ingevoegd door | la troisième phrase de l'article 335, § 1er, alinéa 2, du Code civil, |
de wet van 8 mei 2014, en dat vernietigd werd bij het arrest nr. | telle qu'elle avait été insérée par la loi du 8 mai 2014, et qui a été |
2/2016 van het Grondwettelijk Hof, maar waarvan de gevolgen door | annulée par l'arrêt n° 2/2016 de la Cour constitutionnelle, mais dont |
hetzelfde arrest behouden bleven tot 31 december 2016, kan de moeder | les effets ont été maintenus par le même arrêt jusqu'au 31 décembre |
of de vader, bij verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand | 2016, la mère ou le père peut, par déclaration faite à l'officier de |
die wordt afgelegd voor 1 juli 2017, ten gunste van de na 31 mei 2014 | l'état civil avant le 1er juillet 2017, demander au bénéfice des |
geboren gemeenschappelijke minderjarige kinderen en onder voorbehoud | enfants mineurs communs nés postérieurement au 31 mai 2014 et sous |
dat zij geen gemeenschappelijke meerderjarige kinderen hebben op de | réserve qu'il n'y ait pas d'enfants majeurs communs au jour de cette |
dag van deze aanvraag, vragen hen de dubbele naam toe te kennen | demande, de leur attribuer le double nom conformément aux dispositions |
overeenkomstig de bepalingen van deze wet. | de la présente loi. |
Indien het kind de naam van de meemoeder draagt wegens onenigheid of | Lorsque l'enfant porte le nom de la coparente en raison du désaccord |
afwezigheid van keuze van zijn ouders, met toepassing van artikel | ou de l'absence de choix de ses parents, par application de l'article |
335ter, § 1, tweede lid, derde zin, van het Burgerlijk Wetboek, zoals | 335ter, § 1er, alinéa 2, troisième phrase, du Code civil, telle |
ingevoegd bij de wet van 5 mei 2014 en gewijzigd bij de wet van 18 | qu'elle avait été insérée par la loi du 5 mai 2014 et modifié par |
december 2014 voor de vervanging ervan bij deze wet, kan de moeder of | celle du 18 décembre 2014 avant son remplacement par la présente loi, |
de meemoeder, bij verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand | la mère ou la coparente peut, par déclaration faite à l'officier de |
die wordt afgelegd voor 1 juli 2017, ten gunste van de na 31 mei 2014 | l'état civil avant le 1er juillet 2017, demander au bénéfice des |
geboren gemeenschappelijke minderjarige kinderen en onder voorbehoud | enfants mineurs communs nés postérieurement au 31 mai 2014 et sous |
dat zij geen gemeenschappelijke meerderjarige kinderen hebben op de | réserve qu'il n'y ait pas d'enfants majeurs communs au jour de cette |
dag van deze aanvraag, vragen hen de dubbele naam toe te kennen | demande, de leur attribuer le double nom conformément aux dispositions |
overeenkomstig de bepalingen van deze wet. | de la présente loi. |
§ 2. De overeenkomstig § 1 bepaalde naam wordt toegekend aan alle | § 2. Le nom déterminé conformément au § 1er est attribué à l'ensemble |
gemeenschappelijke minderjarige kinderen." | des enfants mineurs communs. ». |
1.1. Meerdere voorbeelden kunnen de verschillende situaties aantonen. | 1.1. Plusieurs exemples peuvent illustrer les différentes situations. |
Voorbeeld 1 | Exemple 1 |
Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 1 februari 2012 | Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 1er février 2012 |
Geboorte van kind A : 6 maart 2014; Geboorte van kind B : 23 januari | Naissance de l'enfant A : 6 mars 2014; Naissance de l'enfant B : 23 |
2016. | janvier 2016. |
De naam van kind A wordt van rechtswege opgelegd aan de ouders : het | Le nom de l'enfant A s'impose d'autorité aux parents : il portera le |
kind zal de naam DURAND dragen (oud artikel 335, § 1 van het | nom DURAND (article 335, § 1er, ancien du Code civil). |
Burgerlijk Wetboek). | |
De ouders zijn het niet eens over de naam van kind B. In toepassing | Les parents ne sont pas d'accord sur le nom de l'enfant B. En vertu de |
van artikel 11, tweede lid, van de wet van 8 mei 2014, zijn de oude | l'article 11, alinéa 2, de la loi du 8 mai 2014, ce sont les règles |
regels over de toekenning van de naam van toepassing. Aangezien de | anciennes de l'attribution du nom qui s'appliquent. Puisque la double |
afstamming ten aanzien van dezelfde ouders vastgesteld is op het | filiation à l'égard des mêmes père et mère est établie au moment de la |
ogenblik van de geboorte, draagt het kind B de naam DURAND. | naissance, l'enfant B portera le nom DURAND. |
Voorbeeld 2 | Exemple 2 |
Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 2 februari 2013 | Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 2 février 2013 |
Geboorte van kind A : 2 juni 2014; Geboorte van kind B : 13 november | Naissance de l'enfant A : 2 juin 2014; Naissance de l'enfant B : 13 |
2015. | novembre 2015. |
De ouders zijn het niet eens over de naam van kind A. De oude | Les parents ne sont pas d'accord à propos du nom de l'enfant A. On |
aanvullende regels van de wet van 8 mei 2014 zijn van toepassing : het | applique les anciennes règles supplétives de la loi du 8 mai 2014 : |
kind draagt in principe de naam DURAND. Door toepassing van artikel | l'enfant porte en principe le nom DURAND. Par application de l'article |
335bis van het Burgerlijk Wetboek (eenheid van naam tussen kinderen | 335bis du Code civil (unité du nom au sein d'une même fratrie), |
geboren uit dezelfde ouders), zal kind B de naam DURAND dragen. Het | l'enfant B portera le nom DURAND. Cependant jusqu'au 1er juillet 2017, |
zal voor de vader of de moeder evenwel mogelijk zijn om tot 1 juli | il sera possible au père ou à la mère d'introduire une déclaration de |
2017 een verklaring van naamsverandering in te dienen krachtens | |
dewelke de nieuwe regels van het aanvullend stelsel toegepast zullen | changement de nom en vertu de laquelle on appliquera les nouvelles |
worden. (zie voorbeelden hieronder). | règles du régime supplétif (cfr. exemples infra à ce sujet). |
Voorbeeld 3 | Exemple 3 |
Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 18 december 2014. | Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 18 décembre 2014. |
Geboorte van kind A : 8 september 2016; | Naissance de l'enfant A : 8 septembre 2016; |
Geboorte van kind B : 30 juni 2017. | Naissance de l'enfant B : 30 juin 2017. |
De ouders zijn het niet eens over de naam van kind A. De oude | Les parents ne s'accordent pas sur le choix du nom de l'enfant A. Ce |
aanvullende regels van de wet van 8 mei 2014 zijn van toepassing (het | sont les anciennes règles supplétives de la loi du 8 mai 2014 précitée |
Grondwettelijk Hof heeft de gevolgen van het oude stelsel gehandhaafd | qui s'appliquent (la Cour a maintenu les effets de l'ancien régime |
tot 31 december 2016) : kind A draagt de naam DURAND. Door toepassing | jusqu'au 31 décembre 2016) : l'enfant A porte le nom DURAND. En vertu |
van artikel 335bis van het Burgerlijk Wetboek (eenheid van naam tussen | de l'article 335bis du Code civil (unité du nom au sein d'une même |
kinderen geboren uit dezelfde ouders), zal kind B de naam DURAND | fratrie), l'enfant B portera le nom DURAND. Cependant jusqu'au 1er |
dragen. Het zal voor de vader of de moeder evenwel mogelijk zijn om | juillet 2017, il sera possible au père ou à la mère d'introduire une |
tot 1 juli 2017 een verklaring van naamsverandering in te dienen | |
krachtens dewelke de nieuwe regels van het aanvullend stelsel | déclaration de changement de nom en vertu de laquelle on appliquera |
toegepast zullen worden. (zie voorbeelden hieronder). | les nouvelles règles du régime supplétif (cfr. exemples infra à ce sujet). |
Voorbeeld 4 | Exemple 4 |
Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 27 augustus 2015. | Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : 27 août 2015. |
Geboorte van kind A : 28 februari 2017; | Naissance de l'enfant A : 28 février 2017; |
Geboorte van kind B : 20 maart 2018. | Naissance de l'enfant B : 20 mars 2018. |
De ouders zijn het niet eens over de naam van kind A. Volgens de | Les parents ne s'entendent pas sur le nom de l'enfant A. D'après le |
nieuwe standaardregeling ingevoerd door voormelde wet van 25 december | nouveau régime par défaut introduit par la loi du 25 décembre 2016 |
2016 zal kind A de naam DURAND PEETERS dragen. Door toepassing van | précitée, l'enfant A portera le nom DURAND PEETERS. En vertu de |
artikel 335bis van het Burgerlijk Wetboek (eenheid van naam tussen | l'article 335bis du Code civil (unité du nom au sein d'une même |
kinderen geboren uit dezelfde ouders), zal kind B de naam DURAND | fratrie), l'enfant B portera le nom DURAND PEETERS. |
PEETERS dragen. | |
1.2. Aangezien het gaat om een regel die afwijkt van het gemeen recht, | 1.2. Etant donné qu'il s'agit d'une règle qui déroge au régime de |
met terugwerkende kracht, en de toekenning van de naam de openbare | droit commun, avec un effet rétroactif, et que l'attribution du nom |
orde raakt, is de mogelijkheid van een verklaring van naamsverandering | est une matière d'ordre public, la possibilité d'une déclaration de |
met het oog op de toepassing van de nieuwe aanvullende regels, beperkt | changement de nom en vue de faire appliquer les nouvelles règles |
in de tijd : tot 1 juli 2017. Na deze datum, kan de verklaring niet | supplétives est limitée dans le temps : jusqu'au 1er juillet 2017. |
meer worden afgelegd voor de kinderen geboren tussen 1 juni 2014 en 31 | Après cette date, il ne sera plus possible de l'introduire pour les |
december 2016. | enfants nés entre le 1er juin 2014 et le 31 décembre 2016. |
Voorbeeld 1 | Exemple 1 |
Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 27 december 2011. | Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : le 27 décembre 2011. |
Geboorte van kind A : 28 november 2016. | Naissance de l'enfant A : 28 novembre 2016. |
De ouders zijn het niet eens over de naam van kind : het kind draagt | Les parents ne s'entendent pas sur le choix du nom de l'enfant : |
in principe de naam DURAND (het Grondwettelijk Hof heeft de gevolgen | l'enfant porte en principe le nom DURAND (la Cour constitutionnelle a |
van het oude stelsel gehandhaafd tot 31 december 2016). | maintenu les effets de l'ancien régime jusqu'au 31 décembre 2016). |
Op 16 maart 2017, wil mevrouw PEETERS de nieuwe aanvullende regels | Le 16 mars 2017, Madame PEETERS veut faire appliquer les nouvelles |
doen toepassen en legt een verklaring van naamsverandering af op basis | règles supplétives et fait une déclaration de changement de nom sur |
van artikel 4 van de wet van 25 december 2016. Dit is inderdaad | base de l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016. Cela est tout à |
mogelijk. Kind A zal bijgevolg de naam DURAND PEETERS dragen (de vader | fait envisageable. L'enfant A portera alors le nom DURAND PEETERS (le |
heeft een naam waarvan de eerste letter het dichtst bij begin van het | père a un nom dont la 1ère lettre est la plus proche du début de |
alfabet staat). Door toepassing van artikel 335bis van het Burgerlijk | l'alphabet). En vertu de l'article 335bis du Code civil (unité du nom |
Wetboek (eenheid van naam tussen kinderen geboren uit dezelfde | |
ouders), zal de naam van kind A, vastgesteld op basis van deze | au sein de la même fratrie), le nom de l'enfant A déterminé en vertu |
verklaring, opgelegd worden aan de toekomstige gemeenschappelijke kinderen. | de cette déclaration s'imposera aux enfants communs futurs. |
Voorbeeld 2 : | Exemple 2 : |
Huwelijk van de heer DURAND en mevrouw PEETERS : 3 december 2014. | Mariage de Monsieur DURAND et de Madame PEETERS : le 3 décembre 2014. |
Geboorte van kind A : 2 februari 2016. | Naissance de l'enfant A : le 2 février 2016. |
De ouders zijn het niet eens over de naam van kind. Het kind draagt de | Les parents ne s'entendent pas sur le choix du nom de l'enfant A. |
naam DURAND. | L'enfant porte alors le nom DURAND. |
Op 7 augustus 2017 wil de moeder een verklaring van naamsverandering | Le 7 août 2017, la mère voudrait effectuer une déclaration de |
op basis van artikel 4 van de wet van 25 december 2016 afleggen opdat | changement de nom fondée sur l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016 |
het kind de naam van de beide ouders kan dragen : de ambtenaar van de | pour que l'enfant puisse porter le nom de ses deux parents : |
burgerlijke stand zal deze mogelijkheid moeten weigeren omdat ze te | l'officier de l'état civil devra refuser cette possibilité car |
laat wordt afgelegd. | celle-ci est hors délai. |
2. De verklaring van naamsverandering op basis van artikel 4 van de | 2. La déclaration de changement de nom fondée sur l'article 4 de la |
wet van 25 december 2016. | loi du 25 décembre 2016. |
Volgens de memorie van toelichting bij deze bepaling, is deze | Selon l'exposé des motifs relatifs à cette disposition, cette |
verklaring enkel toegestaan indien er aanwijzingen zijn die aantonen | déclaration n'est autorisée que s'il y a des indices qui démontrent |
dat de naam van het kind wel degelijk werd vastgesteld op basis van de | que le nom de l'enfant a été effectivement déterminé conformément aux |
aanvullende regels van voormelde wet van 8 mei 2014 voor ze vernietigd | règles supplétives de la loi du 8 mai 2014 précitée avant qu'elles ne |
werden door het Grondwettelijk Hof. | soient annulées par la Cour constitutionnelle. |
Zo moet, als de naam het gevolg was van onenigheid tussen de ouders, | Ainsi, si le nom résulte d'un désaccord entre les parents, il faut |
de onenigheid werden vastgesteld door de ambtenaar van de burgerlijke | qu'il ait été constaté par l'officier de l'état civil lors de la |
stand bij de verklaring van naamkeuze afgelegd overeenkomstig de oude | déclaration de choix de nom faite en application des anciens articles |
artikelen 335, § 1, twee lid, derde zin, en 335ter, § 1, tweede lid, | 335, § 1er, alinéa 2, troisième phrase, et 335ter, § 1er, deuxième |
derde zin, van het Burgerlijk Wetboek. | alinéa, troisième phrase, du Code civil. |
Daarentegen zal de naam van het kind werkelijk het gevolg zijn van de | Par contre, le nom de l'enfant sera effectivement la conséquence d'une |
afwezigheid van keuze van de ouders als er geen verklaring van | absence de choix par ses parents s'il n'y a pas de déclaration de |
naamkeuze was (cfr. omzendbrief van 30 mei 2014) (Memorie van | choix de nom (cfr. circulaire du 30 mai 2014) (Exposé des motifs, |
toelichting, Wetsontwerp tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter | Projet de loi modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil |
van het Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht | relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant, Doc. parl., |
aan het kind, Parl. St. Kamer 2016-17, nr. 54-2220/001, p. 13). | Chambre, 2016-17, n° 54-2220/001, p. 13). |
Aangezien het gaat om een verklaring die de ouder die het slachtoffer | Puisqu'il s'agit de permettre au parent qui a été victime d'une |
werd van een ongelijke behandeling op basis van het geslacht moet | discrimination fondée sur le sexe d'associer au nom du père ou de la |
toelaten om de naam van de moeder toe te voegen aan de naam van de | coparente celui de la mère de l'enfant, cette déclaration ne doit pas |
vader of van de meemoeder, moet deze verklaring niet gemeenschappelijk | être conjointe et peut être faite par le père, la mère ou la coparente. |
zijn en kan ze gedaan worden door de vader, de moeder of de meemoeder. | Cette déclaration doit être inscrite dans les registres supplétoires |
Deze verklaring moet ingeschreven worden in de bijzondere of | de l'état civil ou dans ceux qui en tiennent lieu selon la formule |
dienstdoende registers overeenkomstig de volgende formulering : | suivante : |
Verklaring van naamsverandering overeenkomstig artikel 4 van de wet | Déclaration de changement de nom conformément à l'article 4 de la loi |
van 25 december 2016. | 25 décembre 2016. |
Naam van de verschijnende vader/moeder/meemoeder : | Nom du père/de la mère/de la coparente comparant : |
Voorna(a)m(en) van de verschijnende vader/moeder/meemoeder : | Prénom(s) du père/de la mère/de la coparente comparant : |
Geboren op ... | Né le... |
Woonplaats : | Domicile : |
is verschenen en verklaart dat de volgende gemeenschappelijke | |
minderjarige kinderen ... (huidige naam, voornamen, geboortedatum en | a comparu et déclare que les enfants mineurs communs suivants ... (nom |
-plaats van de gemeenschappelijke minderjarige kinderen) de naam ... | actuel, prénoms, la date et lieu de naissance des enfants mineurs |
(naam toegekend aan het kind) dragen op basis van artikel 4 van de wet | communs) portent le nom ... (nom attribué à l'enfant) en vertu de |
van 25 december 2016 en artikel 335, § 1, tweede lid/ 335ter, § 1, | l'article 4 de la loi du 25 décembre 2016 et l'article 335, § 1er, |
tweede lid van het Burgerlijk Wetboek. | alinéa 2/335ter, § 1er, alinéa 2 du Code civil. |
(Handtekening van de verschijnende partij en de ambtenaar van de | (signature du comparant et de l'officier de l'état civil). |
burgerlijke stand). | |
Zoals wat voorzien is voor artikel 12 van de wet van 8 mei 2014, is de | A l'instar de ce qui est prévu pour l'article 12 de la loi du 8 mai |
verklaring van naamsverandering enkel mogelijk ten aanzien van | 2014, la déclaration de changement de nom n'est envisageable qu'à |
l'égard des enfants issus d'une même fratrie et pour autant que l'un | |
kinderen geboren uit dezelfde ouders en voor zover geen van hen de | d'eux n'ait pas atteint l'âge de dix-huit ans. |
leeftijd van 18 jaar heeft bereikt. | Cette faculté ne peut être exercée qu'une seule fois. |
Deze mogelijkheid kan slechts eenmaal worden uitgeoefend. | Les règles de compétence territoriales sont identiques à celles de |
De territoriale bevoegdheidsregels zijn dezelfde als die in artikel 12 : de gemeente waar het kind is ingeschreven in de bevolkingsregisters. Indien het kind is ingeschreven in de consulaire bevolkingsregisters zal de verklaring moeten worden afgelegd voor het hoofd van de consulaire beroepspost waar de kinderen zijn ingeschreven. Als de verklaring van naamsverandering gedaan wordt in een andere gemeente dan deze waar de akte van geboorte werd opgemaakt, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand die de verklaring van naamkeuze ontvangt de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats van geboorte inlichten. Dat kan via e-mail of fax. De Minister van Justitie, | l'article 12 : la commune dans lequel l'enfant est inscrit dans les registres de la population. Si l'enfant est inscrit dans les registres consulaires, la déclaration devra être faite devant le chef du poste de carrière dans les registres consulaires de la population desquels l'enfant est inscrit. Si la déclaration de changement de nom est effectuée dans une commune autre que celle où l'acte de naissance a été dressé, l'officier de l'état civil qui constate le changement de nom en informe l'officier de l'état civil du lieu de naissance. Cela peut se faire par courrier électronique ou par fax. Le Ministre de la Justice, |
K. GEENS | K. GEENS |