Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van 27/04/1998
← Terug naar "Ministeriële omzendbrief betreffende de uitoefening van de politiebevoegdheden die aan de ambtenaren van de Algemene Directie Autosnelwegen en Wegen worden toegekend bij het decreet van 27 januari 1998 houdende instelling van een politie over de bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein en houdende regeling van de voorwaarden voor de uitoefening van dat ambt "
Ministeriële omzendbrief betreffende de uitoefening van de politiebevoegdheden die aan de ambtenaren van de Algemene Directie Autosnelwegen en Wegen worden toegekend bij het decreet van 27 januari 1998 houdende instelling van een politie over de bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein en houdende regeling van de voorwaarden voor de uitoefening van dat ambt Circulaire ministérielle relative à l'exercice des pouvoirs de police attribués aux fonctionnaires de la Direction générale des Autoroutes et des Routes par le décret du 27 janvier 1998 instituant une police de la conservation du domaine public routier régional et en réglementant les conditions d'exercice
WAALS MINISTERIE VOOR UITRUSTING EN VERVOER MINISTERE WALLON DE L'EQUIPEMENT ET DES TRANSPORTS
27 APRIL 1998. - Ministeriële omzendbrief betreffende de uitoefening 27 AVRIL 1998. - Circulaire ministérielle relative à l'exercice des
van de politiebevoegdheden die aan de ambtenaren van de Algemene pouvoirs de police attribués aux fonctionnaires de la Direction
Directie Autosnelwegen en Wegen worden toegekend bij het decreet van
27 januari 1998 houdende instelling van een politie over de générale des Autoroutes et des Routes par le décret du 27 janvier 1998
bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein en houdende instituant une police de la conservation du domaine public routier
regeling van de voorwaarden voor de uitoefening van dat ambt régional et en réglementant les conditions d'exercice
Als beheerder van de gewestelijke wegen en autosnelwegen die op zijn La Région wallonne, en sa qualité de gestionnaire des routes
grondgebied gelegen zijn, is het Waalse Gewest verantwoordelijk voor régionales et des autoroutes implantées sur son territoire, est tenue
de veiligheid, de bruikbaarheid, de netheid en de schoonheid van deze d'assurer la sécurité, la viabilité, la propreté et la beauté de ces
infrastructuren en hun aanhorigheden.
Opdat het Bestuur de verplichtingen kan nakomen die deze infrastructures et de leurs dépendances.
verantwoordelijkheid met zich meebrengt, heeft het Waalse Parlement Pour permettre à l'Administration d'assumer pleinement les obligations
een decreet aangenomen waarbij een politie over de bescherming van het qui découlent de l'exercice de cette responsabilité, le Parlement
gewestelijk openbaar wegendomein wordt ingesteld en waarbij de wallon a adopté un décret instituant une police de la conservation du
voorwaarden voor de uitoefening van dat ambt worden bepaald. Het domaine public routier régional et en réglementant les conditions
decreet treedt in werking op 1 mei 1998. d'exercice, lequel entre en vigueur le 1er mai 1998.
Gelet op het belang van dat decreet, verzoek ik u de personeelsleden En considération de l'importance que revêt ce texte décrétal, je vous
die onder uw gezag staan, kennis te geven van de opdrachten waarmee ze saurais gré d'informer les membres du personnel relevant de votre
vanaf 1 mei 1998 krachtens het decreet zullen worden belast. autorité des missions dont il les charge à partir du 1er mai 1998.
1. Doel van het decreet : 1. Objet du décret :
Aangezien elke handeling die de integriteit, de bruikbaarheid of de En érigeant en infractions les faits susceptibles soit de compromettre
schoonheid van de goederen van het gewestelijk openbaar wegendomein of de bestemming ervan in het gedrang brengt, als een overtreding wordt beschouwd, is het Bestuur bij het decreet gemachtigd tot strafvervolgingen opdat het zijn beheersbevoegdheden op die goederen ten volle kan uitoefenen. De politie over de bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein is een bijzondere politie. Ze voorziet in administratieve maatregelen die uitsluitend gericht zijn op het behoud van het openbaar domein. Ze mag in geen geval verwisseld worden met de politie over de openbare orde, die eveneens op het openbaar domein wordt uitgeoefend. l'intégrité, la viabilité ou la beauté des biens qui dépendent du domaine public routier régional, soit de nuire à l'usage auquel ces biens sont destinés, le décret habilite l'Administration à faire usage de la répression pénale pour lui permettre d'exercer pleinement les pouvoirs de gestion qu'elle a sur ces biens. La police de la conservation du domaine public routier régional est une police spéciale qui comporte des mesures administratives destinées exclusivement à assurer la conservation du domaine public. Cette police ne doit en aucun cas être confondue avec la police de l'ordre public qui s'exerce elle aussi sur le domaine public.
Alhoewel de politie over de bescherming van het wegendomein en de Si la police de la conservation du domaine et la police de l'ordre
politie over de openbare orde gebruik kunnen maken van dezelfde public sont susceptibles d'avoir recours aux mêmes moyens d'action,
actiemiddelen, onderscheiden ze zich door : ces deux polices se distinguent par :
- hun toepassingssfeer; - leur champ;
- hun doel; - leur but;
- hun bevoegdheidsstelsel. - leur régime de compétence.
Wat haar toepassingssfeer en haar doel betreft, is de politie over de Concernant son champ d'application et le but qu'elle poursuit, la
openbare orde, net zoals sommige andere overheden, bevoegd om
preventieve maatregelen te treffen die, in voorkomend geval, gepaard police de l'ordre public vise le pouvoir reconnu à certaines autorités
gaan met het stellen van straffen om de openbare veiligheid, rust en de prendre des mesures préventives assorties, le cas échéant, de
gezondheid te handhaven; ze wordt uitgeoefend op het hele grondgebied sanctions pénales afin d'assurer la sécurité, la tranquillité et la
van het Rijk en is derhalve toepasselijk op alle aanhorigheden van het salubrité publiques; elle s'exerce sur l'ensemble du territoire
openbaar of privé-domein van welke overheid ook, met inbegrip van het national et est donc susceptible de s'appliquer à toutes les
Gewest, evenals op de eigendom van gewone particulieren. dépendances du domaine public ou privé de quelque autorité que ce
Wat haar bevoegdheidsstelsel betreft, wordt de politie over de openbare orde uitgeoefend hetzij door algemene politiediensten, zoals de gemeentepolitie of de rijkswacht, hetzij door bijzondere politiediensten, zoals de scheepvaart- of de spoorwegpolitie. In tegenstelling tot de politie over de openbare orde wordt de politie over de bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein slechts uitgeoefend op het gewestelijk openbaar wegendomein. Ze beoogt het behoud van de materiële integriteit van de goederen van het gewestelijk openbaar wegendomein en van hun oorspronkelijke bestemming. soit, en ce compris de la Région, de même qu'aux propriétés de simples particuliers. Quant à son régime de compétence, la police de l'ordre public a été confiée soit à des services de police générale, tels les polices communales et la gendarmerie, soit à des autorités de police spéciale comme la police maritime ou ferroviaire... A la différence de la police de l'ordre public, la police de la conservation du domaine public régional ne s'exerce que sur le domaine public régional. Elle vise à assurer la conservation matérielle des biens du domaine public routier régional et l'usage auquel ils sont normalement destinés.
We kunnen dus stellen dat de politie over de bescherming van het On peut en conséquence dire que la police de la conservation revêt un
domein voornamelijk een patrimoniaal karakter heeft. caractère essentiellement patrimonial.
2. Handelingen die beschouwd worden als een overtreding van het 2. Des faits constitutifs d'une infraction à la police de la
reglement op de bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein : conservation du domaine public routier régional :
Krachtens het decreet worden de volgende handelingen als een Le décret prévoit que les faits énumérés ci-après sont constitutifs
overtreding beschouwd : d'une infraction :
1° het gewestelijk openbaar wegendomein zonder schriftelijke 1° le fait d'avoir, sans autorisation écrite du gestionnaire, empiété
sur le domaine public routier régional ou d'avoir accompli un acte
machtiging van de beheerder binnendringen of afbreuk doen aan de portant ou de nature à porter atteinte à l'intégrité de ce domaine ou
integriteit van het domein of van de aanhorigheden ervan evenals aan de ses dépendances, ainsi qu'à celle des ouvrages, plantations,
die van de werken, aanplantingen, installaties (b.v. ongeoorloofde installations établis sur ce domaine (ex : dépôts sauvages de sacs
opslag van vuilniszakken, grofvuil); poubelles, d'encombrants);
2° materialen stelen die voor de behoeften van de wegendienst 2° le fait d'avoir dérobé des matériaux entreposés, pour les besoins
opgeslagen zijn op het gewestelijk openbaar wegendomein en op de de la voirie, sur le domaine public routier régional et ses
aanhorigheden ervan; dépendances;
3° het domein of de aanhorigheden ervan geheel of gedeeltelijk 3° le fait d'avoir, sans autorisation écrite du gestionnaire et d'une
bezetten, er vaste of mobiele installaties (b.v. opslag van façon non conforme à la destination du domaine public routier, soit
tweedehandsauto's of autowrakken op de aanhorigheden ervan) bouwen of occupé tout ou partie de ce domaine ou de ses dépendances, soit d'y
er goederen opslaan zonder schriftelijke machtiging van de beheerder en zonder inachtneming van de bestemming van het domein; 4° zonder schriftelijke machtiging van de beheerder een werk uitvoeren op het gewestelijk openbaar wegendomein (b.v. oprit naar een privé-domein); 5° zonder schriftelijke machtiging van de beheerder een tunnel graven onder het gewestelijk openbaar wegendomein. De machtigingsprocedures waarnaar hier wordt verwezen, zijn degene die thans worden toegepast in de verschillende gevallen waarin een machtiging wordt vereist. Bovendien moet er op worden gewezen dat punt 3° hierboven o.a. voorziet in de hypothese van de wilde aanplakking op het gewestelijk openbaar wegendomein, met reclamedoeleinden die vreemd zijn aan de openbare dienst. avoir planté des installations fixes ou mobiles (ex : stockage de voitures d'occasions ou d'épaves dans les dépendances du domaine public), soit d'y avoir effectué des dépôts; 4° le fait d'avoir, sans autorisation écrite du gestionnaire, effectué un travail sur le domaine public routier (ex : rampe d'accès à un domaine privé); 5° le fait d'avoir, sans autorisation écrite du gestionnaire, creusé un souterrain sous le domaine public routier régional. Il convient de préciser que les procédures d'autorisation auxquelles il est ici fait référence sont celles qui ont actuellement cours dans les différentes hypothèses où ces autorisations sont requises. Il est en outre à noter que parmi les faits constitutifs d'infraction énumérés ci-avant, le 3° envisage notamment l'hypothèse de l'affichage sauvage pratiqué sur le domaine public routier régional à des fins publicitaires qui sont étrangères au service public.
3. Ambtenaren van de Algemene Directie Autosnelwegen die aangewezen 3. Des fonctionnaires de la Direction générale des Autoroutes qui sont
worden als agent van de gerechtelijke politie : désignés en qualité d'agents de police judiciaire :
De ambtenaren die tot één van de onderstaande categorieën behoren, Les fonctionnaires qui appartiennent à l'une des catégories ci-après
mogen, binnen de grenzen van het ambtsgebied waarin ze hun sont habilités à constater, dans les limites du ressort territorial
activiteiten uitoefenen (wegendistrict, Regie,...), de overtredingen dans lequel ils exercent leurs activités (District routier, Régie,...)
van het reglement op de bescherming van het gewestelijk openbaar les infractions à la police de la conservation du domaine public
wegendomein vaststellen : routier régional :
1° de ambtenaren van rang A4 die het ambt van hoofdingenieur-directeur 1° les fonctionnaires de rang A4 exerçant les fonctions d'ingénieur en
van Bruggen en Wegen en industrieel hoofdingenieur-directeur chef Directeur des Ponts et Chaussées et d'ingénieur industriel en
uitoefenen; chef Directeur;
2° de ambtenaren van rang A5 en A6 die het ambt van ingenieur van 2° les fonctionnaires de rang A5 et A6 exerçant les fonctions
Bruggen en Wegen en industrieel ingenieur uitoefenen; d'ingénieur des Ponts et Chaussées et d'ingénieur industriel;
3° de ambtenaren van niveau 2+, 2 en 3 die door de Waalse Regering 3° les fonctionnaires de niveau 2+, 2 et 3 désignés par le
aangewezen worden om toezicht op de wegen te houden. Gouvernement wallon et investis d'une mission de garde-route.
Wanneer deze ambtenaren optreden in het kader van de opdrachten die Lorsqu'ils agissent dans le cadre des missions qui leur sont fixées
bij het decreet zijn bepaald, hebben ze de hoedanigheid van agent van par le décret, ces fonctionnaires se voient reconnaître la qualité
de gerechtelijke politie. d'agent de police judiciaire.
Dans l'exercice de ces missions, ces fonctionnaires continuent
Wanneer ze deze opdrachten vervullen, blijven ze evenwel onder het toutefois à opérer sous la surveillance et la seule direction des
toezicht van de hiërarchische overheden van de Algemene Directie autorités hiérarchiques de la Direction générale des Autoroutes et des
Autosnelwegen en Wegen. Routes.
4. Domeinpolitie-opdrachten voor de ambtenaren van de Algemene 4. Des missions de police domaniale confiées aux fonctionnaires de la
Directie Autosnelwegen en Wegen : Direction générale des Autoroutes et des Routes :
De bevoegde personen moeten hoofdzakelijk toezien op de uitvoering van La mission principale de l'ensemble des agents qualifiés est de
het decreet en van de reglementen op de politie over de bescherming veiller à l'exécution du décret et des règlements sur la police de la
van het gewestelijk openbaar wegendomein. conservation du domaine public routier régional.
4.1. Vaststelling van de overtredingen - Processen-verbaal 4.1. Constatation des infractions - établissement de procès-verbaux.
Krachtens artikel 2 van het decreet zijn ze gemachtigd om de bij het L'article 2 du décret leur attribue dans ce but le pouvoir de
decreet of de uitvoeringsbesluiten ervan bepaalde overtredingen bij constater par des procès-verbaux les infractions que le décret ou ses
proces-verbaal vast te stellen. arrêtés d'exécution instituent en cette matière.
Onder proces-verbaal wordt verstaan een akte opgemaakt door de agenten D'une manière générale, on entend par procès-verbaux d'infraction les
die bevoegd zijn om te verbaliseren, en die strafbare feiten vaststellen. actes dressés par les agents investis du pouvoir de verbaliser et qui
Het proces-verbaal dat volgens de regels is opgemaakt door de bevoegde personen, heeft bewijskracht tenzij de vastgestelde feiten weerlegd kunnen worden. De echtheid van de feiten die erin aan het licht worden gebracht, is dus betwistbaar. Dit vermoeden heeft echter alleen betrekking op de materiële feiten die de opsteller van de akte persoonlijk heeft vastgesteld en waarvan hij het bestaan met zijn handtekening bevestigt. Het heeft niet betrekking op de deducties, redeneringen, vermoedens of gevolgtrekkingen die de agent er zou kunnen uit afleiden. Een afschrift van het proces-verbaal moet binnen vijftien dagen door de ambtenaar van het bedoelde gebied, die ten minste een graad van rang A4 bekleedt of er het ambt van uitoefent, bij ter post aangetekende brief verzonden worden naar de overtreder en de officier die bekleed is met het ambt van het bevoegde openbaar ministerie, zoals bepaald in artikel 3 van het decreet houdende instelling van een politie over de bescherming van het gewestelijk openbaar wegendomein. Naast deze wettelijke vereiste betreffende de betekening ervan, moet het proces-verbaal om bewijskracht te hebben tot het tegendeel is bewezen, voldoen aan enkele wezenlijke vereisten, en met name constatent l'existence de faits entraînant une répression pénale. Les procès-verbaux régulièrement dressés par les agents qualifiés font, en matière de police de la conservation du domaine public routier régional, foi jusqu'à preuve du contraire. Il existe donc, en faveur de ce qu'ils dénoncent, une présomption réfragable de vérité. Cette présomption ne s'attache toutefois qu'aux faits matériels que le rédacteur de l'acte a constaté lui-même et dont il affirme la réalité par sa signature. Elle ne concerne pas les déductions, raisonnements, présomptions ou conséquences que le verbalisant se plairait d'en tirer. Une copie de ces procès-verbaux doit être notifiée par envoi recommandé à la poste dans les quinze jours à l'auteur de l'infraction ainsi qu'à l'officier chargé des fonctions du Ministère public compétent par le fonctionnaire du ressort territorial concerné qui est titulaire d'un grade de rang A4 au moins ou qui en exerce les fonctions, ainsi que l'exige l'article 3, du décret sur la police de la conservation du domaine public routier régional. Complémentairement à cette exigence légale qui tient à leur notification, les procès-verbaux doivent, pour valoir jusqu'à preuve du contraire, répondre à certaines exigences essentielles et, notamment doivent être datés, écrits, signés, contenir les
gedateerd, geschreven, ondertekend zijn en de in de artikelen 11 en 15 van het Wetboek van Strafvordering bedoelde feitelijke opgaven inhouden en de naam en hoedanigheid van de verbalisant vermelden. Krachtens deze artikelen moet het proces-verbaal de aard, de omstandigheden, het tijdstip, de plaats van de overtreding vermelden, alsook de bewijzen of aanwijzingen die de verbalisant heeft kunnen inwinnen. Daarenboven dient er op gewezen dat het proces-verbaal opgesteld moet worden overeenkomstig de bepalingen van de wet van 15 juni 1935 betreffende het gebruik der talen in gerechtszaken. 4.2. Bevoegdheid om waarschuwingen te richten énonciations de fait prévues aux articles 11 et 15 du Code d'instruction criminelle et indiquer les noms et qualités des verbalisants. Suivant ces articles, les procès-verbaux doivent consigner la nature, les circonstances des contraventions, le temps, le lieu où elles ont été commises et les preuves ou indices que les rédacteurs auront pu recueillir. Au surplus, il convient de relever que ces procès-verbaux doivent également être rédigés conformément aux dispositions de la loi du 15 juin 1935 sur l'emploi des langues en matière judiciaire. 4.2. Compétence d'adresser des avertissements.
Zoals bepaald in artikel 4 van het decreet mogen alle ambtenaren die tot één van de in punt 3 van deze omzendbrief bedoelde categorieën behoren, een gewone waarschuwing richten aan de overtreder wanneer ze met name van mening zijn dat de aard of de ernst van de feiten, in het geval waarmee ze geconfronteerd zijn, de vaststelling van een overtreding niet rechtvaardigt. 4.3. Bevoegdheid van de ambtenaren van rang A4, A5 of A6 om bevelen te geven Alleen ambtenaren van rang A4, A5 of A6 aan wie artikel 2 van het decreet politiebevoegdheden toekent, mogen de onmiddellijke stopzetting opleggen van werken of van krachtens het decreet verboden handelingen die de bruikbaarheid of de integriteit van het openbaar wegendomein in het gedrang brengen. Als bijvoorbeeld een autowrak in een autosnelwegparkeerzone langs het gewestelijk openbaar wegendomein wordt achtergelaten, kunnen de bovenvermelde ambtenaren de overtreder een bevel tot wegruiming geven. Het bevel dat door één van deze ambtenaren wordt gegeven, moet in een proces-verbaal opgenomen worden. De bevestiging van het bevel moet binnen drie dagen na de vaststelling van de feiten aan de overtreder worden gericht door een ambtenaar van het bedoelde grondgebied die ten minste een graad van rang A2 bekleedt of die er het ambt van uitoefent. 4.4. Vaststelling van de door de overtreder aan het domein aangerichte schade De schade die de overtreder heeft aangericht of zou kunnen aanrichten aan het gewestelijk openbaar wegendomein, wordt bij een afzonderlijk proces-verbaal vastgesteld door elke ambtenaar die voorkomt in één van de categorieën bedoeld in artikel 2, eerste lid, van het decreet. Het proces-verbaal wordt binnen vijftien dagen na het opmaken ervan bij aangetekende brief aan de overtreder betekend. Het vermeldt de uit te voeren werken om het gewestelijk openbaar wegendomein te herstellen en de termijn voor de uitvoering ervan. 4.5. Maatregelen van ambtswege Als de overtreder die schade heeft aangericht of zou kunnen aanrichten aan het domein, de werken niet uitvoert binnen de voorgeschreven termijn, is de Waalse Regering ertoe gemachtigd het gewestelijk openbaar wegendomein op zijn kosten en risico te laten herstellen. Anderzijds bepaalt artikel 5, § 3, van het decreet dat in dringende gevallen alleen de Waalse Regering gemachtigd is om onmiddellijk herstellingswerken aan het gewestelijk openbaar domein op kosten en op risico van de overtreder uit te voeren of te laten uitvoeren, daar de wegen zo veilig mogelijk moeten blijven voor de gebruikers. Het wegruimen van een autowrak dat de toegang tot een parkeerruimte van een autosnelweg verspert, kan hierbij als voorbeeld worden aangehaald. 5. Deontologie : Elke ambtenaar die de bij het decreet bepaalde opdrachten van gerechtelijke politie moet vervullen, is ertoe gehouden de aan zijn ambt verbonden verplichtingen na te komen en de volgende deontologische regels in acht te nemen : 1. hij moet integer, onpartijdig en waardig zijn; 2. hij moet de wettelijke bevelen uitvoeren, die de hiërarchische meerdere overeenkomstig het reglement formuleert; 3. hij is persoonlijk verantwoordelijk voor zijn handelingen en de onwettelijke handelingen die hij heeft bevolen, alsmede voor nalatigheden; 4. hij moet optreden tegen schendingen van het decreet. Indien de schendingen een ernstige en onmiddellijke of onherstelbare schade tot gevolg hebben, moet hij alles in het werk stellen om ze te voorkomen; 5. als er geen ernstige en onmiddellijke of onherstelbare schade te vrezen is, moet hij trachten de gevolgen van de decreetsschendingen of de herhaling ervan te ondervangen door zijn meerderen te verwittigen; 6. in de uitoefening van zijn ambt moet hij met vastberadenheid maar zonder geweld optreden om de hem bij het decreet toegewezen opdracht te vervullen; 7. hij moet alle vertrouwelijke kwesties waarvan hij kennis heeft, geheim houden, tenzij hij krachtens een wetsbepaling anders moet handelen om zijn ambt uit te oefenen. 6. Conclusie : Tot slot wijs ik er op dat uw diensten de veiligheid en de bruikbaarheid van ons wegennet als een prioriteit moeten beschouwen en dat de hen toegekende politiebevoegdheden inzake de bescherming van het domein slechts in voorkomend geval gebruikt mogen worden als een middel om hun opdracht tot een goed eind te brengen. Namen, 27 april 1998. De Minister van Ruimtelijke Ordening, Uitrusting en Vervoer, Comme le précise par ailleurs l'article 4 du décret, tous les fonctionnaires appartenant à l'une des catégories énumérées au point 3 de la présente circulaire, ont la faculté d'adresser un simple avertissement au contrevenant lorsqu'ils estiment notamment que la nature ou la gravité des faits ne justifient pas, dans le cas auquel ils sont confrontés, l'établissement d'un constat d'infraction. 4.3. Compétence des fonctionnaires de rang A4, A5 ou A6 d'adresser des ordres. Dans l'hypothèse par contre où, soit des travaux, soit des actes prohibés par le décret menacent la viabilité ou l'intégrité du domaine public routier en manière telle qu'il doit y être mis fin sans retard, seuls les fonctionnaires de rang A4, A5 ou A6 auxquels l'article 2 du décret confère des pouvoirs de police sont habilités à intervenir. L'abandon d'une épave de voiture sur une aire de stationnement autoroutière située sur le domaine public routier régional est par exemple de nature à justifier que les fonctionnaires visés ci-avant ordonnent au contrevenant de procéder à son enlèvement. L'ordre que donne l'un de ces fonctionnaires est consigné dans un procès-verbal. La confirmation de cet ordre doit être adressée au contrevenant par un fonctionnaire territorialement compétent, titulaire d'un grade de rang A2 au moins ou qui en exerce les fonctions, dans les trois jours de la constatation des faits ayant donné lieu à son établissement. 4.4. Constat des dommages occasionnés au domaine par l'auteur d'une infraction. Lorsque l'auteur d'une infraction a occasionné des dommages au domaine public routier régional ou lorsqu'il risque d'occasionner de tels dommages, ces dommages doivent être constatés dans un procès-verbal distinct de celui dressé pour l'infraction par tous les fonctionnaires appartenant à l'une des catégories énumérées à l'article 2, alinéa 1er, du décret. Ce procès-verbal est notifié dans les quinze jours de son établissement à l'auteur de l'infraction par lettre recommandée dont le contenu précise les travaux à effectuer pour assurer la remise en état du domaine et le délai dans lequel ils doivent intervenir. 4.5. Mesures d'office. En premier lieu, lorsque l'auteur d'une infraction ayant occasionné des dommages au domaine ou risquant d'occasionner de tels dommages reste en défaut de s'exécuter dans le délai qui lui est imparti, c'est au Gouvernement wallon qu'il revient de faire remettre le domaine public routier en état aux frais, risques et périls du contrevenant. En second lieu, comme le précise l'article 5, § 3, du décret, il convient d'être attentif au fait que pour satisfaire à des nécessités du service public et notamment pour mettre à disposition des usagers une voirie suffisamment sûre ou pour faire face à l'urgence d'une situation de fait, le Gouvernement wallon est seul habilité, face à l'impériosité de la situation, à procéder ou à faire procéder sans délai aux travaux de remise en état du domaine public régional aux frais, risques et périls du contrevenant. A titre d'exemple, l'enlèvement d'une épave de voiture obstruant l'accès à une aire de stationnement autoroutière peut être envisagé dans ce cadre. 5. Déontologie : Il m'apparaît essentiel d'attirer l'attention des fonctionnaires chargés par le décret de remplir des missions de police judiciaire sur les devoirs de leur charge et sur le respect qu'ils doivent avoir à l'égard des quelques règles de déontologie énumérées ci-après : 1. chacun doit agir avec intégrité, impartialité et dignité; 2. il doit exécuter les ordres légaux réglementairement formulés par son supérieur hiérarchique; 3. il est personnellement responsable de ses actes et des actes ou omissions qu'il a ordonnés et qui sont illégaux; 4. il est de son devoir de s'opposer aux violations du décret. Si ces violations sont de nature à entraîner un préjudice grave et immédiat ou irréparable, il doit agir pour les prévenir au mieux de ses possibilités; 5. si aucun préjudice grave et immédiat ou irréparable n'est à craindre, il doit s'efforcer de parer aux conséquences de ces violations ou leur répétition en avisant ses supérieurs; 6. dans l'exercice de ses fonctions, il doit agir avec toute la détermination nécessaire sans jamais recourir à la force plus qu'il n'est raisonnable pour accomplir la tâche qu'exige ou qu'autorise de lui le décret; 7. il doit garder le secret sur toutes les questions à caractère confidentiel dont il a connaissance, à moins que l'exercice de ses fonctions ou une disposition législative ne lui commandent d'agir autrement. 6. Conclusion. En guise de conclusion, il apparaît essentiel d'attirer votre attention sur le fait que la priorité de l'action que mènent vos services doit, j'y insiste, être donnée à la sécurité et à la viabilité de notre réseau routier et que les pouvoirs de police qui leur sont accordés en matière de police de la conservation du domaine ne peuvent dès lors être considérés que comme des moyens auxquels il peut, le cas échéant, être recouru pour mener à bien cette action. Namur, le 27 avril 1998. Le Ministre de l'Aménagement du Territoire, de l'Equipement et des Transports,
M. Lebrun. M. Lebrun.
^