Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van 19/11/2013
← Terug naar "Omzendbrief nr. 2.719 betreffende het verbod van jacht op grof wild in de afgesloten gebieden "
Omzendbrief nr. 2.719 betreffende het verbod van jacht op grof wild in de afgesloten gebieden Circulaire n° 2.719 relative à l'interdiction de la chasse au grand gibier dans les territoires clôturés
WAALSE OVERHEIDSDIENST SERVICE PUBLIC DE WALLONIE
19 NOVEMBER 2013. - Omzendbrief nr. 2.719 betreffende het verbod van 19 NOVEMBRE 2013. - Circulaire n° 2.719 relative à l'interdiction de
jacht op grof wild in de afgesloten gebieden la chasse au grand gibier dans les territoires clôturés
1. Doel van de omzendbrief 1. Objet de la circulaire
Deze omzendbrief dient om de personeelsleden van het « Département de La présente circulaire a pour objet de fournir aux agents du
la Nature et des Forêts (DNF) (Departement Natuur en Bossen) » alsook Département de la Nature et des Forêts (DNF), ainsi qu'à ceux de
die van de « Unité anti-braconnage (UAB) du Département de la Police l'Unité anti-braconnage (UAB) du Département de la Police et des
et des Contrôles (DPC) (Antistroperij-eenheid (UAB) van het Contrôles (DPC), un commentaire explicatif et des directives
Departement Politie en Controles) » een toelichting en richtlijnen te
geven over het wettelijk verbod van jacht op grof wild in de concernant l'interdiction légale de la chasse du grand gibier dans les
afgesloten gebieden. territoires clôturés.
De bepalingen van de jachtwetgeving die dat verbod organiseren zijn in Les dispositions de la législation sur la chasse qui organisent cette
de loop der tijd het voorwerp geweest van verschillende interpretaties interdiction ont fait au fil du temps l'objet d'interprétations en
en werden heel lang met een afwachtende houding toegepast op het sens divers et, pendant très longtemps, d'un certain attentisme au
terrein. Deze toestand is te wijten met name aan de beroepen ingesteld niveau de leur application sur le terrain. Cette situation est
in 1999 bij de Raad van State door sommige privé-eigenaars en notamment due aux recours introduits au Conseil d'Etat en 1999 par
verenigingen die hun belangen [1] verdedigen en aan de aanneming in certains propriétaires privés et des associations défendant leurs
oktober 2000 van een omstreden ministeriële [2] omzendbrief wat intérêts [1] et à l'adoption en octobre 2000 d'une circulaire
betreft de wijze waarop de definitie van een afgesloten gebied erin ministérielle [2] controversée quant à l'interprétation donnée par
geïnterpreteerd wordt. celle-ci à la définition du territoire clôturé.
Het komt er nu op aan dat alle ambtenaren die met de jachtpolitie Il importe aujourd'hui que l'ensemble des agents chargés de la police
belast worden die wetsbepalingen op dezelfde wijze begrijpen en op het de la chasse aient la même compréhension de ces dispositions légales
terrein toepassen. Dit doet natuurlijk niets af aan het feit dat de et adoptent vis-à-vis de celles-ci la même attitude concernant leur
interpretatie van die bepalingen per slot van zaken toekomt aan de application sur le terrain. Cela n'enlève évidemment rien au fait que
parketten en rechtbanken. l'interprétation de ces dispositions revient en définitive aux
parquets et tribunaux.
2. Wettelijke en rechtspraakreferenties 2. Références légales et jurisprudentielles
2.1. Wettelijke referenties 2.1. Références légales
- jachtwet van 28 februari 1882 : - loi du 28 février 1882 sur la chasse :
* artikel 1, § 1, 10°, ingevoegd bij artikel 1 van het decreet van 14 * article 1er, § 1er, 10°, inséré par l'article 1er du décret du 14
juli 1994 (Belgisch Staatsblad van 28 september 1994); juillet 1994 (Moniteur belge du 28 septembre 1994);
* artikel 2ter, ingevoegd bij artikel 10 van voornoemd decreet; * article 2ter, inséré par l'article 10 du décret précité;
- besluit van de Waalse Regering van 3 juni 1999 tot bepaling van de - arrêté du Gouvernement wallon du 3 juin 1999 déterminant la hauteur
hoogte van de afsluitingen bedoeld bij artikel 2ter, tweede lid, van des clôtures visées à l'article 2ter, alinéa 2, de la loi du 28
de jachtwet van 28 februari 1882 (Belgisch Staatsblad van 10 juli février 1882 sur la chasse (Moniteur belge du 10 juillet 1999).
1999). 2.2. Rechtspraakreferenties 2.2. Références jurisprudentielles
- vonnis van 18 oktober 2006 van de rechtbank van eerste aanleg van - jugement du 18 octobre 2006 du tribunal de première instance de
Verviers, 10e Correctionele Kamer : Verviers, 10e chambre correctionnelle :
- arrest nr. 198.192 van 24 november 2009 van de Raad van State; - arrêt n° 198.192 du 24 novembre 2009 du Conseil d'Etat;
- arrest van 4 oktober 2011 van het hof van beroep van Luik, 4e - arrêt du 4 octobre 2011 de la cour d'appel de Liège, 4e chambre
Correctionele Kamer; correctionnelle;
- arrest van 22 februari 2012 van het Hof van Cassatie. - arrêt du 22 février 2012 de la Cour de Cassation.
3. Context Zoals alle levende wezens moet het grof wild beschikken over voedsel om zich te voeden, over beschutting om te schuilen en over partners in voldoend aantal om zijn afstamming te waarborgen. De ruimte die een individu nodig heeft om aan het geheel van zijn behoeften te voldoen vormt wat men zijn vitaal domein noemt. Naar gelang van de soorten zal het individu die ruimte geheel, gedeeltelijk of geenszins delen met vertegenwoordigers van zijn eigen soort. Die deling kan permanent of seizoensgebonden zijn, waarbij al dan niet een geslacht of een leeftijdscategorie uitgesloten wordt. Wat het soort ree betreft, bedraagt het vitale domein van een individu hoogstens een tiental hectaren. Wat het soort hert betreft, bedraagt het vitale domein van 700 tot 1 500 ha voor een hinde en van 1 500 tot 5 000 ha en meer voor een hert. Wat het soort everzwijn betreft, bedraagt het vitale domein van 500 tot 5 000 ha voor de vrouwtjes en 3. Rappel du contexte Comme tous les êtres vivants, les grands gibiers doivent disposer de nourriture pour s'alimenter, de couvert pour s'abriter et de partenaires en nombre suffisant pour assurer leur descendance. L'espace nécessaire à un individu pour satisfaire l'ensemble de ses besoins constitue ce que l'on appelle son domaine vital. Suivant les espèces, l'individu le partagera en totalité, pas du tout, ou en partie avec des représentants de sa propre espèce. Ce partage peut être permanent ou saisonnier, exclusif d'un sexe ou d'une classe d'âge ou non. Chez l'espèce chevreuil, le domaine vital d'un individu est de quelques dizaines d'hectares au plus. Chez l'espèce cerf, ce domaine vital est de 700 à 1 500 ha pour une biche et de 1 500 à 5 000 ha, voire davantage, pour un cerf. chez l'espèce sanglier, le domaine
van 1 500 tot 10 000 ha voor de mannetjes. Het gaat hier om ordes van vital est de 500 à 5 000 ha pour les femelles et de 1 500 à 10 000 ha
grootte die louter ten indicatieve titel gegeven worden, daar de pour les mâles. Il s'agit là d'ordres de grandeur donnés à titre
oppervlakte van de vitale domeinen van die cijfers kan afwijken, met purement indicatif, la taille des domaines vitaux pouvant s'écarter de
name naar gelang van de rijkdom van het milieu of van de kalmte. ces chiffres en fonction notamment de la richesse du milieu ou de la quiétude.
De onvermijdelijke ontwikkeling van de bebouwing en de Le développement inévitable de l'urbanisation et des voies de
communicatiewegen heeft in de loop der tijd een druk uitgeoefend op het vitale domein van het grof wild. Soms kunnen de dieren van het soort grof wild slechts aan hun behoeften voldoen door de overexploitatie van de hulpbronnen die beschikbaar zijn binnen het bos, dat vandaag het grootste gedeelte van hun vitale domeinen vormt. Dat verschijnsel is de laatste decennia verergerd door de aanzienlijke toename van de populaties grof wild en vanwege het feit dat het publiek het bos binnendringt en zodoende de rust van de dieren in het gedrang brengt. Daar de Waalse wetgever vaststelt dat die stand van zaken plaatselijk nog toeneemt door de aanwezigheid in de bossen van talrijke communication a exercé au fil du temps une pression sur le domaine vital des animaux grands gibiers. Ceux-ci ne peuvent parfois plus satisfaire leurs besoins alimentaires qu'en surexploitant les ressources disponibles à l'intérieur de la forêt, laquelle constitue aujourd'hui la majeure partie de leurs domaines vitaux. Le phénomène s'est accentué ces dernières décennies avec l'accroissement considérable des populations de grand gibier et la pénétration du public en forêt qui a mis à mal la quiétude des animaux. Constatant que cette situation est encore accentuée localement par la
afsluitingen die de verplaatsingen van het grof wild belemmeren tussen présence en forêt de multiples clôtures entravant le déplacement des
jachtgebieden [3], heeft hij gewenst op dat vlak tussen te komen bij grands gibiers entre territoires de chasse [3], le législateur wallon
de aanneming van het decreet van 14 juli 1994 houdende wijziging van a souhaité agir à ce niveau à l'occasion de l'adoption du décret du 14
de jachtwet van 28 februari 1882. juillet 1994 modifiant la loi sur la chasse du 28 février 1882.
4. Toelichting over de wetsbepalingen 4. Commentaires des dispositions légales
4.1. Artikel 1, § 1, 10°, en artikel 2ter, eerste lid, van de jachtwet 4.1. Article 1er, § 1er, 10°, et article 2ter, alinéa 1er, de la loi sur la chasse
Om aan te sporen tot de ontmanteling van de afsluitingen in de Afin d'encourager le démantèlement des clôtures dans les territoires
jachtgebieden, heeft de Waalse wetgever dus besloten de jacht op grof de chasse, le législateur wallon a donc décidé d'interdire la chasse
wild te verbieden in de afgesloten gebieden [4] (cfr artikel 2ter van au grand gibier dans les territoires clôturés [4] (cf. article 2ter de
de jachtwet, eerste lid) en het afgesloten gebied te definiëren als la loi sur la chasse, alinéa 1er) et il a défini le territoire clôturé
volgt : « ieder jachtgebied of deel van jachtgebied dat voortdurend of comme suit : « tout territoire ou partie de territoire délimité de
tijdelijk afgesloten is door één of meer hindernissen die de vrije manière permanente ou temporaire par un ou plusieurs obstacles
verplaatsing van ieder soort grof wild hindert » (cf. artikel 1, § 1, empêchant le libre parcours de toute espèce de grand gibier » (cf.
10°, van de jachtwet). article 1er, § 1er, 10°, de la loi sur la chasse).
Toelichting : Commentaire :
Il importe de rappeler que ce qui est sanctionné c'est le fait de
Wat gestraft wordt is het feit dat gejaagd wordt op grof wild binnen chasser le grand gibier à l'intérieur d'un territoire clôturé et donc
een afgesloten gebied en dat dus de jacht bedreven wordt. de poser un acte de chasse.
De definitie van het jachtbedrijf is ruim en ligt vast in artikel 1, § La définition de l'acte de chasse est large et est reprise dans
1, van de jachtwet van 28 februari 1882 « de handeling die erin l'article 1er, § 1er, de la loi sur la chasse du 28 février 1882 «
bestaan wild te vangen of te doden, alsook zijn opzoeking of L'action consistant à capturer ou tuer un gibier, de même que celle
achtervolging met hetzelfde doeleinde ». consistant à le rechercher ou le poursuivre à ces fins ».
De regels van de medeplichtigheid en het mededaderschap (mededader) Les règles de la complicité et de la corréité (co-auteur) sont
zijn toepasselijk : bijgevolg kan niet alleen de jager sensu stricto applicables : peuvent donc être sanctionnés non seulement le chasseur
gestraft worden, maar ook al degenen die meedoen aan het jachtbedrijf (drijvers, organisatoren van de klopjacht, die volkomen bewust zijn van het feit dat ze in een afgesloten gebied jagen). Degene die de afsluiting geplaatst heeft, is niet per se schuldig aan de overtreding; hij kan slechts schuldig verklaard worden als het vaststaat dat hij die afsluiting bewust heeft geplaatst om de jacht te vergemakkelijken en het wild binnen bedoeld gebied te houden. De definitie van het afgesloten gebied die in artikel 1, § 1, 10°, van de jachtwet vastligt, geeft aanleiding tot volgende toelichting : a) het begrip "vrije verplaatsing" houdt in dat het grof wild zich altijd en zonder onnodige dwang moeten kunnen verplaatsen om rechtstreeks op de plekken te komen waar het zich zou kunnen voeden, verschuilen en voortplanten. Volgens de definitie van het afgesloten gebied komen zelfs tijdelijke hindernissen immers in aanmerking om het "afgesloten" karakter van een gebied [5] te bepalen. Anderzijds hoeft het gebied niet volledig omheind te zijn om als afgesloten te worden beschouwd vermits de definitie verwijst naar een gebied dat gedeeltelijk afgebakend is door sensu stricto, mais également tous ceux qui collaborent à l'acte de chasse (traqueurs, organisateurs de la battue, qui ont parfaitement connaissance du fait qu'ils pratiquent la chasse sur un territoire clôturé). Celui qui a édifié la clôture n'est pas nécessairement coupable de l'infraction; il ne peut être déclaré tel, que s'il est établi qu'il a sciemment édifié cette clôture pour faciliter la chasse et retenir le gibier dans le territoire visé. Quant à la définition du territoire clôturé énoncée à l'article 1er, § 1er, 10°, de la loi sur la chasse, elle appelle les commentaires suivants : a) la notion de "libre parcours" implique que le grand gibier doit pouvoir se déplacer en tout temps et sans contrainte inutile pour pouvoir rejoindre directement les endroits où il pourrait s'alimenter, s'abriter et se reproduire. En effet, suivant la définition du territoire clôturé, des obstacles même temporaires entrent en ligne de compte pour déterminer le caractère "clôturé" d'un territoire [5]. Par ailleurs, nul besoin que le territoire soit entièrement clos pour être considéré comme clôturé, puisque la définition fait référence au cas d'un territoire en partie
één of meer hindernissen. Volgens de definitie houdt de mogelijke délimité par un ou plusieurs obstacles. Du reste, l'existence
aanwezigheid van verschillende hindernissen overigens ook in dat er possible, suivant la définition, de plusieurs obstacles implique aussi
een eventuele onderbreking tussen hen bestaat [6]. une éventuelle interruption entre ceux-ci [6].
Een hindernis van enkele meters, laat staan van enkele tientallen Cela étant, un obstacle de quelques mètres voire de quelques dizaines
meters, belemmert nauwelijks de verplaatsing van het grof wild. de mètres ne gêne guère le déplacement des grands gibiers.
Daarentegen doet een opening van enkele meters in een afsluiting van Inversément, une ouverture de quelques mètres dans une clôture de
verschillende honderdtallen meters weinig af aan het feit dat die plusieurs centaines de mètres n'enlève pas grand chose au fait que
afsluiting het grof wild ontegensprekelijk hindert in zijn cette clôture gêne incontestablement le grand gibier au niveau de ses
verplaatsingen. déplacements.
De hindernis moet omvangrijk zijn zodat het coherent lijkt dat a L'obstacle doit donc être significatif, en sorte qu'il paraît cohérent
priori geen rekening wordt gehouden met het bestaan van een afsluiting de ne pas prendre a priori en considération l'existence d'une clôture
van minder dan 300 meter lang en verwijderd van elk stuk afsluiting d'une longueur inférieure à 300 mètres et distante, de tout autre
met een minimale lengte van 100 meter. tronçon de clôture, d'une longueur minimale de 100 mètres.
Een afsluiting waarvan de lengte minder dan 300 meter bedraagt kan Une clôture d'une longueur inférieure à 300 mètres peut toutefois être
evenwel beschouwd worden als een hindernis voor de vrije verplaatsing considérée comme un obstacle au libre parcours du grand gibier :
van het grof wild : - als ze niet bestond op de datum van ondertekening van deze - si elle n'existait pas à la date de la signature de la présente
omzendbrief, of als ze na die datum verlengd (of tot meer dan 1,20 m circulaire, ou si elle a été (ré)allongée (ou remontée à plus d' 1,20
verhoogd) werd; m) après cette date;
- als ze het voorwerp uitmaakt van een klacht van de naburige houder - si elle fait l'objet d'une plainte du titulaire du droit de chasse
van het jachtrecht die acht dat die afsluiting zoals ze geplaatst is voisin qui estime que telle qu'elle est installée et en raison de la
en vanwege de configuratie van de plaats alleen dient om te beletten configuration des lieux, cette clôture n'a d'autre but que d'empêcher
dat de dieren zijn jachtgebied betreden; les animaux de pénétrer sur sa chasse;
b) het volstaat dat de vrije verplaatsing van één enkel soort grof b) il suffit que le libre parcours d'une seule espèce de grand gibier
wild [7] op de één of andere manier gehinderd wordt om het gebied als [7] soit entravé d'une manière ou d'une autre pour que le territoire
afgesloten te beschouwen en, bijgevolg, om er de jacht op alle soorten soit considéré comme clôturé et, partant, que la chasse de tous les
grof wild te verbieden; grands gibiers y soit interdite;
c) de aard van de hindernissen die de vrije verplaatsing van het grof c) la définition du territoire clôturé ne précise pas la nature des
wild belemmeren wordt niet nader bepaald in de definitie van het
afgesloten gebied. Het is dus een feitelijke kwestie, die al naar obstacles empêchant le libre parcours du grand gibier. C'est donc une
gelang van het geval op het terrein beoordeeld moet worden [8]. question de fait, à apprécier sur le terrain au cas par cas [8].
Maar het is dan ook alleen maar een feitelijke kwestie. De intentie Mais ce n'est aussi qu'une question de fait. En effet, l'intention
heeft immers weinig belang : de doelstelling nagestreefd door het importe peu : l'objectif poursuivi par l'existence de la clôture ne
bestaan van de afsluiting moet dus niet per se de belemmering van de doit donc pas nécessairement être celui d'entraver la libre
vrije verplaatsing van het wild zijn. De afsluiting moet dus niet per circulation du gibier. Ainsi, la clôture ne doit pas nécessairement
se door de jager of op verzoek van de jager geplaatst worden : ze kan être dressée par le chasseur ou à la demande du chasseur : elle peut
het feit van derden zijn, al dan niet in overleg met de jager. être le fait de tiers en concertation ou non avec le chasseur. Par
Bijgevolg, indien er feitelijk belemmering van de vrije verplaatsing conséquent, s'il y a dans les faits entrave à la libre circulation du
van het grof wild is, is het gebied afgesloten in de zin van de grand gibier, le territoire est clôturé au sens de la loi sur la
jachtwet. chasse.
4.2. Artikel 2ter, tweede lid, van de jachtwet van 28 februari 1882 en 4.2. Article 2ter, alinéa 2, de la loi sur la chasse et arrêté du
besluit van de Waalse Regering van 3 juni 1999 tot bepaling van de Gouvernement wallon du 3 juin 1999 déterminant la hauteur des clôtures
hoogte van de afsluitingen bedoeld in artikel 2ter, tweede lid, van de jachtwet visée par l'article 2ter, alinéa 2, de la loi sur la chasse
Artikel 2ter, eerste lid, van de wet formuleert een algemene regel L'article 2ter, alinéa 1er, de la loi énonce une règle générale
(het verbod van jacht op grof wild in de afgesloten gebieden). (l'interdiction de la chasse au grand gibier dans les territoires
De Waalse wetgever heeft evenwel voorzien in een afwijking van die algemene regel door erop te wijzen dat de terreinen of delen van terreinen omringd met afsluitingen geplaatst voor de veiligheid van mensen, alsook voor de bescherming van teelten en het houden van vee niet vielen onder dat verbod van jacht op grof wild (cfr artikel 2ter van de jachtwet, tweede lid). Met andere woorden, de Waalse wetgever heeft erkend dat de handhaving (of het plaatsen) van die afsluitingen noodzakelijk kon zijn in andere omstandigheden en dan de bovenhand zou krijgen op de noodzaak om de vrije verplaatsing van het grof wild te garanderen. In dat kader heeft hij de Waalse Regering ertoe gemachtigd de hoogte van de betrokken afsluitingen te bepalen, rekening houdend met de clôturés). Le législateur wallon a toutefois prévu une dérogation à cette règle générale en précisant que les territoires ou parties de territoire délimités uniquement par des clôtures installées pour la sécurité des personnes ou pour la protection des cultures et le maintien du bétail, n'étaient pas concernés par cette interdiction de la chasse au grand gibier (cf. article 2ter de la loi sur la chasse, alinéa 2). En d'autres termes, le législateur wallon a reconnu que le maintien (ou l'installation) de ces clôtures pouvait être indispensable dans certaines circonstances et prenait alors le pas sur la nécessité d'assurer le libre parcours du grand gibier. Dans ce cadre, il a habilité le Gouvernement à fixer la hauteur des
doelstellingen - veiligheid, bescherming van teelten of houden van vee clôtures concernées, compte tenu des objectifs - sécurité, protection
- die hun handhaving (of plaatsing) wilde nastreven. des cultures ou maintien du bétail - que leur maintien (ou leur
installation) entendait poursuivre.
Die hoogte werd door de Waalse Regering vastgelegd op 1,20 m maximum Cette hauteur a été fixée par le Gouvernement à 1,20 m maximum pour la
voor de bescherming van teelten en het houden van vee en op 5 m protection des cultures et le maintien du bétail et à 5 m maximum pour
maximum voor de veiligheid van mensen (cf. besluit van de Waalse Regering van 3 juni 1999, artikel 1). la sécurité des personnes (cf. arrêté du Gouvernement wallon du 3 juin 1999, article 1er).
Toelichting : Commentaire :
Door een maximale hoogte van 1,20 m te bepalen voor de bescherming van En fixant une hauteur maximale de 1,20 m pour les clôtures de
teelten, heeft de toenmalige Regering duidelijk aangegeven dat de protection des cultures, le Gouvernement de l'époque a clairement
handhaving of het plaatsen van die afsluitingen slechts voor de door indiqué que le maintien ou l'installation de ces clôtures ne se
everzwijnen toegebrachte schade echt gerechtvaardigd was. justifiait véritablement que pour éviter les seuls dégâts de
Wat betreft de afsluitingen die de veiligheid van mensen waarborgen, sangliers. Pour ce qui concerne les clôtures assurant la sécurité des personnes,
kunnen verschillende situaties in overweging genomen worden : diverses situations peuvent être prises en considération : clôtures
afsluitingen rondom militaire installaties, rondom steengroeven, langs entourant des installations militaires, clôtures entourant des
autosnelwegen, ... Aanvankelijk heeft de Regering het niet nuttig carrières, clôtures situées le long d'autoroutes,... Le Gouvernement
geacht om een maximumhoogte voor dat type afsluiting uitdrukkelijk n'avait au départ pas jugé utile de fixer formellement une hauteur
vast te leggen. Als antwoord op een bezwaar van de Raad van State maximale pour ce type de clôture. C'est pour répondre à une objection
heeft ze die hoogte uiteindelijk willekeurig op 5 m vastgelegd. du Conseil d'Etat qu'il l'a finalement fixée arbitrairement à 5 m.
Om in aanmerking te komen voor de niet-toepassing van het verbod van Pour bénéficier de la non-application de l'interdiction de chasser le
jacht op grof wild waarin artikel 2ter, tweede lid, van de jachtwet grand gibier prévue par l'alinéa 2 de l'article 2ter de la loi sur la
voorziet, moet de plaatsing van de afsluiting gerechtvaardigd worden chasse, il faut que l'installation de la clôture se justifie par une
door een objectieve reden - de bescherming van teelten bijvoorbeeld - raison objective - la protection des cultures par exemple - la hauteur
daar de hoogte alleen niet volstaat. Het loutere feit dat een seule n'étant pas suffisante en soi. Le simple fait pour une clôture
omheining die een gebied of een gedeelte van een gebied afsluit niet délimitant un territoire - ou une partie de territoire - de ne pas
hoger is dan 1,2 m, wil dus nog niet zeggen dat ze geen enkel probleem avoir une hauteur de plus de 1,2 m ne signifie donc pas pour autant
levert. Dit zou erop neerkomen dat men zou aannemen dat ze geacht qu'elle ne pose aucun problème. Cela reviendrait à admettre qu'elle
wordt ambtshalve een rol te vervullen i.v.m. de bescherming van est censée jouer d'office un rôle de protection des cultures ou de
teelten of het houden van vee. Welnu, indien een afsluiting van 1,2 m maintien du bétail. Or si une clôture de 1,2 m de haut [9], placée le
hoog [9], die langs een vlakte geplaatst wordt, daadwerkelijk als een
beschermingsomheining beschouwd moet worden, is dit beslist het geval long d'une plaine, est effectivement à considérer comme une clôture de
niet meer als ze geplaatst wordt binnen een bosje, waar ze slechts protection, la même clôture installée au sein d'un massif boisé, où
dient om het jachtgebied af te sluiten en zodoende te trachten er de elle ne sert qu'à délimiter le territoire de chasse en tentant d'y
everzwijnen in te houden. maintenir les sangliers, ne l'est assurément plus.
4.3. Artikel 8 van de jachtwet 4.3. Article 8 de la loi sur la chasse
Artikel 8 verbiedt met name het gebruik van tuigen die geschikt zijn L'article 8 prohibe notamment l'utilisation d'engins propres à
om het vangen of doden van het wild te vergemakkelijken. Deze bepaling faciliter la prise ou la destruction du gibier. Cette disposition est
is in feite even oud als de jachtwet. In bijzondere omstandigheden kan pratiquement aussi ancienne que la loi sur la chasse. Dans certaines
een afsluiting eventueel als verboden tuig beschouwd worden krachtens circonstances particulières, une clôture peut éventuellement être
artikel 8. qualifiée d'engin prohibé par l'article 8.
Toelichting : Commentaire :
Afsluitingen kunnen beschouwd worden als tuig in de zin van artikel 8 Les clôtures peuvent être qualifiées d'engins au sens de l'article 8
van de wet enkel en alleen als ze werkelijk en opzettelijk dienen om de la loi uniquement lorsqu'elles servent véritablement et
het opgejaagde wild te "begeleiden" naar een verplichte doorgang waar intentionnellement à "guider" le gibier traqué vers un passage obligé
het makkelijk geschoten kan worden (principe van de « trechter »). où il sera aisé de le tirer (principe de « l'entonnoir »). De telles
Dergelijke omheiningen worden doorgaans met opzet geplaatst door de clôtures sont généralement installées à dessein par le titulaire de
houder van het jachtrecht. droit de chasse lui-même.
Daarentegen is een gewone omheining die een jachtgebied (of een Par contre, une simple clôture délimitant un territoire de chasse (ou
gedeelte van een jachtgebied) afsluit op zich geen tuig in de zin van une partie de territoire de chasse) ne constitue pas en soi un engin
artikel 8 van de jachtwet, om de reden dat ze een rol zou vervullen au sens de l'article 8 de la loi sur la chasse, au motif que cette
door het wild in het jachtgebied te houden. De aanwezigheid van een clôture jouerait un rôle en vue de retenir le gibier sur le territoire
omheining in de nabijheid van sommige schietposten stelt ook geen de chasse. La présence d'une clôture à proximité de certains postes de
problemen ten opzichte van dat artikel 8. tir ne pose pas non plus de problème vis-à-vis de cet article 8.
Anderzijds, voor zover de dienst zelf de verwijdering eist van delen Par ailleurs, dans la mesure où le service exige lui-même l'enlèvement
van omheiningen die niet gerechtvaardigd zijn door de bescherming van de tronçons clôtures non justifiés par la protection des plaines, le
vlaktes, door het houden van vee of door de veiligheid van mensen, kan maintien du bétail ou la sécurité des personnes, il ne saurait être
er geen sprake van zijn dat hij ook eist dat schietposten verboden question pour lui d'exiger aussi l'interdiction de postage à proximité
worden in de nabijheid van de gecreëerde openingen. des ouvertures créées.
Zoals bepaald bij het arrest van 4 oktober 2011 van de 4e Comme le précise l'arrêt du 4 octobre 2011 de la 4e chambre
correctionele kamer van het hof van beroep van Luik, als de wetgever correctionnelle de la cour d'appel de Liège, si la volonté du
de omheiningen ambtshalve als tuig in de zin van artikel 8 had willen législateur avait été de considérer d'office les clôtures comme engins
beschouwen, zou hij niet nagelaten hebben de jachtwet dientengevolge au sens de l'article 8, le législateur n'aurait pas manqué de
aan te vullen door er uitdrukkelijk gewag in te maken van omheiningen, compléter en conséquence la loi sur la chasse en y mentionnant
alsook van netten, strikken, wildklemmen, stroppen en al dan niet expressément les clôtures, au même titre que les filets, lacets,
vergiftigde lokazen. pièges à mâchoires, bricoles et appâts empoisonnés ou non.
Opdat alle met de jachtpolitie belaste ambtenaren dezelfde houding Afin que l'ensemble des agents chargés de la police de la chasse
zouden aannemen ten opzichte van de toepassing van de onder punt 4 adoptent une attitude commune vis-à-vis de l'application des
toegelichte wetsbepalingen, worden de volgende richtlijnen aangenomen. dispositions légales commentées sous le point 4, les directives suivantes sont adoptées.
5. Richtlijnen 5. Directives
5.1. Wat de methode betreft 5.1. Quant à la méthode
Om te bepalen of een gegeven gebied het voorwerp uitmaakt van het Afin de déterminer si un territoire donné est visé par l'interdiction
verbod van jacht op grof wild bedoeld in artikel 2ter van de jachtwet, de la chasse au grand gibier prévue par l'article 2ter de la loi sur
zal gebruik gemaakt worden van onderstaande analyserooster, zonder la chasse, on adoptera la grille d'analyse suivante, sans inverser
omzetting van de volgorde van de vragen die gesteld dienen te worden : l'ordre des questions qu'il y a lieu de se poser :
Eerste vraag : Première question :
Is het jachtgebied afgesloten in de zin van de jachtwet ? Met andere Le territoire de chasse est-il clôturé au sens de la loi sur la chasse
woorden, is er een belemmering van de vrije verplaatsing van één of ? Autrement dit, y-a-t-il une entrave à la libre circulation d'un
meer soorten grof wild zoals hierboven aangegeven (punt 4.2.1.) ? grand gibier ou de plusieurs grands gibiers comme indiqué plus haut
Zoals ook hierboven aangeven, moet die belemmering relevant zijn ten (point 4.2.1.) ? Comme indiqué également plus haut, cette entrave doit
opzichte van het betrokken gebied. être significative par rapport au territoire concerné.
Tweede vraag : Deuxième question :
Indien de vrije verplaatsing daadwerkelijk belemmerd wordt, kan de S'il y a effectivement entrave à la libre circulation, l'obstacle ou
hindernis/kunnen de hindernissen grechtvaardigd worden door : les obstacles peuvent-ils s'expliquer par :
- of de veiligheid van mensen ? - soit la sécurité des personnes ?
- of de bescherming van teelten ? - soit la protection des cultures ?
- of het houden van vee ? - soit le maintien du bétail ?
Derde vraag : Troisième question :
Als het antwoord op de tweede vraag positief is, wordt de door de Si la réponse à la deuxième question est positive, la hauteur maximale
Waalse Regering vastgelegde maximumhoogte, met name 1,20 m voor de fixée par le Gouvernement, à savoir 1,20 m pour la protection des
bescherming van teelten en het houden van vee en 5 m voor de cultures et le maintien du bétail et 5 m pour la sécurité des
veiligheid van mensen, in acht genomen ? personnes est-elle respectée ?
Als de antwoorden op de 2e en de 3e vraag positief zijn, zijn de Si les réponses aux 2e et 3e questions sont positives, les conditions
nodige voorwaarden voor de vaststelling van de overtreding niet nécessaires au constat de l'infraction ne sont pas réunies.
vervuld. Daarentegen zijn de voorwaarden vervuld als het antwoord op één van de Par contre, ces conditions sont réunies si la réponse à l'une des deux
twee laatste vragen negatief is. dernières questions est négative.
Daar de algemene regel de bestraffing van de belemmering is, heeft La règle générale étant la sanction de l'entrave, en cas de doute
logischerwijs het verbod de overhand in geval van twijfel betreffende quant à une réponse positive à la deuxième question, logiquement,
een positief antwoord op de tweede vraag. c'est l'interdiction qui prime.
Om twijfels zoveel mogelijk weg te nemen, worden de volgende gegevens Afin de lever au maximum le doute, les précisions suivantes sont
verstrekt : apportées :
Openbare veiligheid : Sécurité publique :
Les clôtures qui sont installées le long des routes à l'initiative ou
De omheiningen die op initiatief of met de toestemming van de avec l'accord du gestionnaire de la voirie en vue d'assurer la
wegbeheerder langs wegen worden geplaatst om de openbare veiligheid te sécurité publique constituent un obstacle au libre parcours du grand
waarborgen vormen een belemmering voor de vrije verplaatsing van het gibier, mais ne doivent pas entrer en ligne de compte pour déterminer
grof wild, maar moeten niet in overweging genomen worden om te bepalen si on se trouve en présence d'un territoire clôturé dans lequel la
of het gaat om een afgesloten gebied waar de jacht op grof wild chasse au grand gibier doit être interdite [10]. Il en est
verboden moet worden [10]. Dit geldt doorgaans ook voor de omheiningen généralement de même pour les clôtures installées autour de certains
die rondom sommige domeinen door hun beheerders geplaatst worden om domaines par leurs gestionnaires en vue d'empêcher l'accès des
personen de toegang ertoe te ontzeggen om veiligheidsredenen (in het personnes pour des raisons de sécurité (on songe ici en particulier
bijzonder de domeinen van Landsverdediging en de steengroevegebieden...). aux domaines de la Défense nationale et aux zones de carrières...).
Bescherming van teelten : Protection des cultures :
De afsluitingen voor de bescherming van teelten moeten geplaatst Les clôtures de protection des cultures doivent être installées en
worden aan de rand van de bosmassieven of in de buurt van de bosrand. lisière des massifs forestiers ou à proximité de la lisière.
Er moet evenwel redelijkerwijs aangenomen worden dat een jager een On doit cependant raisonnablement admettre qu'un chasseur installe une
afsluiting ter bescherming van vlaktes plaatst, die niet nauwkeurig de clôture de protection des plaines, qui ne suivrait pas exactement le
omtrek van de bosrand zou volgen maar om evidente besparingsredenen af contour de la lisière mais couperait parfois au court à travers
en toe sommige bosuitgroeisels zou doorkruisen. certaines excroissances boisées s'avançant en plaine, et ce pour des
raisons d'économie évidentes.
Anderzijds moet eveneens redelijkerwijs aangenomen worden dat een Par ailleurs, on doit également raisonnablement admettre qu'un
jager wiens jachtgebied de vlakte niet aangrenst maar die in het chasseur, dont le territoire de chasse ne se trouve pas immédiatement
verleden al aanzienlijke schade heeft moeten vergoeden (en die en contact avec la plaine, mais qui a déjà été appelé dans le passé à
daadwerkelijk heeft vergoed) die het grof wild aan de naburige vlakte devoir indemniser des dégâts importants de grand gibier à la plaine
had toegebracht, een afsluiting mag plaatsen ter bescherming van de toute proche (et les a effectivement indemnisés), puisse installer une
vlakte op zijn grondgebied als zijn buurman, wiens grondgebied de clôture de protection de la plaine sur son territoire si son voisin,
vlakte aangrenst, erin volhardt geen efficiënte preventiemaatregelen dont le territoire est en contact direct avec la plaine, persiste à ne
te nemen tegen die schade, bijvoorbeeld de plaatsing van een pas prendre des mesures de préventions efficaces contre ces dégâts,
doeltreffende en reglementaire beschermingsomheining tussen het bos en
de vlakte. Dit doet geen afbreuk aan het recht van die buurman om de telle l'installation d'une clôture de protection efficace et
gegrondheid van het gebrek aan voorzorg dat hem aldus verweten zou réglementaire entre le bois et la plaine. Ceci ne porte pas préjudice
worden te betwisten en om de verwijdering van de omheining te eisen au droit de ce voisin de contester le bien-fondé du défaut de
omdat ze volgens hem geen reden tot bestaan heeft. In het bijzondere geval van een jachtgebied waarin (dus niet aan de periferie) een omheinde ruimte bestaat, die al dan niet gerechtvaardigd kan worden door de noodzaak om planten of bomen tegen het wild te beschermen, blijft de jacht op grof wild toegelaten op het grondgebied buiten die omheinde ruimte, waar ze verboden is. Natuurlijk moet vastgesteld worden dat het noodzakelijk is een echte aanplanting te beschermen en moet afgezien worden van elke list die erin bestaat de omheinde ruimte op te nemen in een voorziening die klaarblijkelijk bestemd is om het gebied af te sluiten. prévoyance qui lui serait ainsi reproché et d'exiger par conséquent l'enlèvement de la clôture qui n'a pas sa raison d'être à ses yeux. Dans le cas particulier d'un territoire de chasse qui comporte en son sein (et donc pas en périphérie) un enclos, qui peut être justifié ou non par la nécessité de mettre des plants ou des arbres à l'abri de la dent du gibier, la chasse au grand gibier reste autorisée sur le territoire en dehors de cet enclos dans lequel elle est interdite. Evidemment, il doit être constaté qu'il y a nécessité de protéger une véritable plantation et écarter tout subterfuge consistant à intégrer cet enclos dans un dispositif destiné manifestement à clôturer le territoire.
5.2. Wat de gevolgen van de vastgestelde onwettigheid betreft 5.2. Quant aux conséquences de l'illégalité constatée
Eerste periode : voorrang aan preventie en dus aan waarschuwing Première période : priorité à la prévention et donc à l'avertissement
Sommige houders van het jachtrecht hebben mogelijkerwijs ten onrechte Certains titulaires du droit de chasse ont pu estimer à tort que leur
geacht dat hun grondgebied niet als afgesloten beschouwd werd. territoire n'était pas considéré comme clôturé.
De met de jachtpolitie belaste ambtenaren zijn immers gedurende En effet, pendant plusieurs années, les agents chargés de la police de
verschillende jaren niet of weinig tussengekomen om het verbod van la chasse ne sont pas ou sont peu intervenus en vue de faire respecter
jacht op grof wild te doen naleven in de afgesloten gebieden sinds de l'interdiction de la chasse au grand gibier dans les territoires
inwerkingtreding ervan op 1 juli 2000, met name om de redenen clôturés depuis son entrée en vigueur le 1er juillet 2000, notamment
aangehaald onder punt 1 (omstreden interpretatieve omzendbrief en pour les raisons invoquées au point 1 (circulaire interprétative
beroepen ingesteld bij de Raad van State). contestée et recours introduits au niveau du Conseil d'Etat).
Rekening houdend met die stand van zaken, werden de meeste houders van Compte tenu de cette situation, la plupart des titulaires du droit de
het jachtrecht wier jachtgebied als afgesloten beschouwd moet worden
daarvan door de DFN (Directie Natuur en Bossen) op de hoogte gebracht chasse dont les territoires sont à considérer comme clôturés en ont
tijdens de twee laatste jachtseizoenen en werd hen gevraagd hun été informés par le DNF lors des deux dernières saisons de chasse et
omheiningen te verwijderen of te verlagen, zodat ze op termijn op zijn il leur a été demandé d'enlever ou de rabaisser leurs clôtures, de
minst niet meer zouden verkeren in een overtredingstoestand manière à au moins ne plus se trouver à terme dans une situation
vergelijkbaar met die welke aanleiding heeft gegeven tot het vonnis infractionnelle comparable à celle qui a donné lieu au Jugement de la
van het hof van beroep van Luik van 4 oktober 2011, bevestigd bij het cour d'appel de Liège du 4 octobre 2011, confirmé par l'arrêt de la
arrest van het Hof van Cassatie van 22 februari 2012. Daar ze ingestemd hebben met een programma tot ontmanteling van de omheiningen, werd geen proces-verbaal opgemaakt. Die waarschuwingsstap zal dit jaar voortgezet worden ten opzichte van de houders van het jachtrecht die nog niet geïdentificeerd zouden zijn of die zouden verkeren in een toestand die niet voldoet aan de richtlijnen van deze omzendbrief, ondanks een eerste aanpassing van hun omheiningen om niet te verkeren in een overtredingstoestand vergelijkbaar met die welke het voorwerp is van voornoemde rechtspraak. Ze zullen erom verzocht worden uiterlijk 1 mei 2014 elke omheining te verwijderen of te verlagen die een belangrijke belemmering vormt voor Cour de Cassation du 22 février 2012. Moyennant accord de leur part sur un programme de démantèlement des clôtures, procès-verbal n'a pas été dressé. Cette démarche d'avertissement sera encore poursuivie cette année vis-à-vis des titulaires de droit de chasse concernés qui n'auraient pas encore été identifiés ou qui se trouveraient dans une situation non conforme aux directives contenues dans la présente circulaire, malgré une première adaptation de leurs clôtures pour éviter de se trouver dans une situation infractionnelle comparable à celle qui fait l'objet de la jurisprudence précitée. Pour le 1er mai 2014 au plus tard, il leur sera demandé d'enlever ou d'abaisser toute clôture constituant un obstacle significatif au libre
de vrije verplaatsing van het grof wild en waarvoor het voordeel van parcours du grand gibier, obstacle pour lequel le bénéfice de
de toepassing van de afwijking bepaald bij artikel 2ter, tweede lid, l'application de la dérogation prévue par l'article 2ter, alinéa 2, de
van de jachtwet niet aangehaald kan worden. In geval van la loi sur la chasse ne peut être invoqué. En cas de divergences de
meningsverschillen tussen de houder van het jachtrecht en de directeur vue entre le titulaire de droit de chasse et le directeur des services
van de buitendiensten over de verplichting tot ontmanteling of extérieurs quant à l'obligation de démonter ou d'enlever une clôture
verwijdering van een omheining, wordt het geschil ter kennis gebracht
van de inspecteur-generaal van de DNF, die zal beslissen. le litige est porté à la connaissance de l'inspecteur général du DNF
Er zal aan de houders van het jachtrecht meegedeeld worden dat, indien qui prendra la décision.
ze niet kunnen voldoen aan de verplichting, daar de eigenaars zich Il sera signalé à ces titulaires de droit de chasse qu'à défaut de
immers altijd kunnen verzetten tegen de verwijdering of de verlaging pouvoir s'exécuter, les propriétaires pouvant en effet toujours
van de omheiningen, ze geen andere keus zullen hebben om het grof wild s'opposer à l'enlèvement ou au rabaissement des clôtures, ils n'auront
te reguleren dan te verzoeken om de vernietigingsvergunning d'autre choix, pour réguler le grand gibier, que de solliciter des
overeenkomstig de artikelen 28 tot 31 van het besluit van de Waalse autorisations de destruction en application des articles 28 à 31 de
Regering van 18 oktober 2002 waarbij de vernietiging van sommige l'arrêté du Gouvernement wallon du 18 octobre 2002 permettant la
soorten wild mogelijk gemaakt wordt. destruction de certaines espèces gibiers.
In dat verband zal eraan herinnerd worden dat vergunningen Il sera rappelé à ce propos que des autorisations en application des
overeenkomstig de artikelen 28 tot 31 slechts verleend kunnen worden, articles 28 à 31 ne peuvent être accordées, entre autres conditions,
onder andere, als aanzienlijke schade geconstateerd wordt of te que si des dégâts importants sont observés ou sont à craindre (preuve
duchten is (bewijs door de aanvrager te leveren) en op voorwaarde dat à apporter par le demandeur) et à la condition que le grand gibier
het grof wild niet tijdens de jachtperiode gevoed wordt [11] (cf. art. n'ait pas été nourri en période de chasse [11] (cf. art. 2 de l'arrêté
van het besluit van de Waalse Regering van 18 oktober 2002). du Gouvernement wallon du 18 octobre 2002).
Anderzijds worden dergelijke vernietigingsvergunningen nooit op Par ailleurs, sous peine de couvrir une chasse déguisée, de telles
recurrente wijze jaarlijks toegekend, op gevaar af een verhulde jacht autorisations de destruction ne seront jamais accordées de façon
te dekken. De begunstigden van die vernietigingsvergunningen zullen récurrente, chaque année. Les bénéficiaires de ces autorisations de
dan ook uitdrukkelijk aangespoord worden om zoveel mogelijk dieren te destruction seront dès lors explicitement encouragés à prélever les
verwijderen zodat hen minstens enige tijd aanzienlijke schade wordt plus d'animaux possible pour être à l'abri un certain temps au moins
bespaard. de problèmes importants de dégâts.
Tweede periode : systematische repressie Deuxième période : répression systématique
Vanaf 1 mei 2014 zal systematisch geverbaliseerd worden, met A partir du 1er mai 2014, il y aura verbalisation systématique avec
overdracht aan het Parket. transmission au Parquet.
De verbalisant moet : Le verbalisant aura le double souci :
- de feitelijke toestand goed beschrijven, aan de hand van de - de bien décrire la situation de fait, en suivant la grille d'analyse
analyserooster opgenomen onder punt 5.1. Enkele houders van het proposée au point 5.1. De rares titulaires de droit de chasse se sont
jachtrecht hebben zich soms achter nogal grove rechtvaardigingen parfois retranchés derrière des justifications assez grossières [12]
verscholen om het bestaan van de overtreding te betwisten [12]. pour contester l'existence de l'infraction. Quel que soit le
Ongeacht het vals voorwendsel dat desgevallend aangehaald zou worden, subterfuge qui serait le cas échéant invoqué, le procès-verbal devra
zal de wil om de geest van de wetgever af te leiden goed tot uiting bien faire ressortir la volonté de détourner l'esprit de la
moeten komen in het proces-verbaal; législation;
- de personen identificeren die schuldig zijn aan het misdrijf, met - d'identifier les personnes coupables du délit, étant principalement
name hoofdzakelijk de organisator van de jacht, alsook de jager in l'organisateur de la chasse, ainsi que le chasseur en situation de
jachttoestand die er volkomen van bewust is op grof wild te jagen in chasse ayant parfaitement conscience de chasser le grand gibier dans
een afgesloten gebied. Elke overtreding vereist immers niet alleen een un territoire clôturé. En effet, toute infraction requiert non
materieel, maar ook een moreel element. De telling van de seulement un élément matériel, mais aussi un élément moral. Le relevé
klopjachtposten ten opzichte van de omheiningen of het plan van de des postes de battues par rapport aux clôtures ou le plan des battues
klopjachten met melding van de plaats van de omheiningen kan van groot indiquant l'emplacement des clôtures peuvent être d'une grande utilité
nut zijn om aan te tonen dat de jager er volkomen van bewust was in pour démontrer que le chasseur avait parfaitement conscience de
een afgesloten gebied te jagen. chasser dans un territoire clôturé.
6. Slotbepaling 6. Disposition finale
De omzendbrief nr. 2.650 van 12 oktober 2000 betreffende de definitie La circulaire ministérielle n° 2.650 du 12 octobre 2000 relative à la
« afgesloten gebied » bedoeld in artikel 1, § 1, 10°, van de jachtwet définition du « territoire clôturé » visée à l'article 1er, § 1er,
van 28 februari 1882, het besluit van de Waalse Regering van 3 juni 10°, de la loi du 28 février 1882 sur la chasse, à l'arrêté du
1999 tot bepaling van de hoogte van de afsluitingen bedoeld bij Gouvernement wallon du 3 juin 1999 déterminant la hauteur des clôtures
artikel 2ter, tweede lid, van de jachtwet van 28 februari 1882 en het visées à l'article 2ter, alinéa 2, de la loi du 28 février 1882 sur la
besluit van de Waalse Regering van 3 juni 1999 tot wijziging van het chasse et à l'arrêté du Gouvernement wallon du 3 juin 1999 modifiant
besluit van de Waalse Regering van 13 juli 1995 waarbij de l'arrêté du Gouvernement wallon du 13 juillet 1995 permettant la
vernietiging van sommige soorten wild wordt toegelaten en tot bepaling destruction de certaines espèces gibier et fixant les conditions de
van de voorwaarden tot vernietiging van grof wild in de afgesloten destruction de grand gibier dans les territoires clôturés visés à
gebieden bedoeld in artikel 2ter, eerste lid 1, van de jachtwet van 28 l'article 2ter, alinéa 1er, de la loi du 28 février 1882 sur la
februari 1882 wordt uitdrukkelijk opgeheven. chasse, est formellement abrogée.
Namen, 19 november 2013. Namur, le 19 novembre 2013.
De Minister van Openbare werken, Landbouw, Landelijke Aangelegenheden, Le Ministre des Travaux publics, de l'Agriculture, de la Ruralité, de
Natuur, Bossen en Erfgoed, la Nature, de la Forêt et du Patrimoine,
C. DI ANTONIO C. DI ANTONIO
_______ _______
Nota's Notes
[1] De Raad van State heeft zich na meer dan tien jaar procedure over [1] Le Conseil d'Etat a statué sur ces recours après plus de dix ans
deze beroepen uitgesproken (cfr arrest nr. 198.192 van 24 november de procédure (cf. arrêt n° 198.192 du 24 novembre 2009).
2009). [2] Omzendbrief van 12 oktober 2000 van de Minister J. Happart [2] Circulaire du 12 octobre 2000 du Ministre J. Happart (Moniteur
(Belgisch Staatsblad van 7 november 2000), die werd voorgelegd aan de belge du 7 novembre 2000), laquelle avait été soumise au Gouvernement
wallon qui avait marqué son accord sur celle-ci uniquement pour une
Waalse Regering, die er slechts voor een beperkte periode (tot 30 juni période temporaire (jusqu'au 30 juin 2001), comme l'indique la
2001) mee ingestemd heeft, zoals aangegeven in het besluit van de décision du Gouvernement de l'époque.
toenmalige Regering.
[3] Jachtgebieden waarvan de oppervlaktes doorgaans veel kleiner zijn [3] Territoires de chasse dont les étendues sont généralement bien
dan die van de vitale domeinen van een hert of een everzwijn. inférieures à celles des domaines vitaux d'un cerf ou d'un sanglier.
[4] Dat verbod, dat slechts het grof wild betreft, is in werking [4] Cette interdiction qui ne concerne bien que le grand gibier est
getreden op 1 juli 2000. De jacht op klein wild, waterwild en ander entrée en vigueur le 1er juillet 2000. La chasse du petit gibier, du
wild blijft dus wel degelijk toegelaten. gibier d'eau et de l'autre gibier reste donc bien autorisée.
[5] Bijvoorbeeld, het feit dat tijdens jachtdagen hekken worden [5] Par exemple, le fait, lors des jours de chasse, d'ouvrir les
geopend bij de ingangspunten in een jachtgebied dat met een omheining barrières au niveau des points d'entrée dans un territoire de chasse
afgesloten is doet niets af aan het afgesloten karakter van dat ceinturé par une clôture ne supprime en rien le caractère clôturé de
gebied; dit geldt ook als een portie omheining verwijderd wordt of als ce territoire; il en est de même si une portion de clôture est enlevée
een elektrische omheining buiten spanning gezet wordt op het tijdstip ou si une clôture électrique est mise hors tension au moment de la
van de jacht. chasse.
[6] Het arrest van 4 oktober 2011 van de 4e correctionele kamer van [6] L'arrêt du 4 octobre 2011 de la 4e chambre correctionnelle de la
het hof van beroep van Luik bevestigt die interpretatie ondubbelzinnig cour d'appel de Liège confirme sans équivoque cette interprétation,
en wijst er bovendien op dat de ministeriële omzendbrief van 12 précisant en outre que la circulaire ministérielle du 12 octobre 2000
oktober 2000 in strijd was met de wet. était contraire à la loi.
[7] "die de vrije verplaatsing van elk soort grof wild belemmert" [7] "empêchant le libre parcours de toute espèce de grand gibier"
betekent "die de vrije verplaatsing van om het even welk soort grof signifie "empêchant le libre parcours de n'importe quelle espèce de
wild belemmert". grand gibier".
[8] Bijvoorbeeld, een omheining van 1,3 m van het landbouwtype, [8] Par exemple, une clôture de 1,3 m de type agricole, composée
doorgaans samengesteld uit 3 à 5 over elkaar hangende draden, ter habituellement de 3 à 5 fils superposés, et visant à délimiter une
afbakening van een privé-eigendom, met name om te beletten dat propriété privée, notamment pour dissuader les promeneurs d'y
wandelaars er binnenkomen, belet de doortocht van een dier van het pénétrer, n'empêche pas le passage d'un animal grand gibier, quelle
soort grof wild niet, ongeacht het soort. Ze vormt dus geen hindernis que soit l'espèce. Elle ne constitue dès lors pas un obstacle au sens
in de zin van de definitie van artikel 1, § 1, 10°, van de jachtwet. de la définition de l'article 1er, § 1er, 10° de la loi sur la chasse.
Daarentegen beantwoordt een Canadese doorgang wel degelijk aan dat Par contre, un passage canadien correspond bien à cette notion
begrip hindernis die de vrije verplaatsing van grof wild belemmert. d'obstacle empêchant le libre parcours du grand gibier.
[9] Zelfs duidelijk minder : 2 elektrische draden, de eerste op 20 cm [9] Voire nettement moins : 2 fils électriques, le premier à 20 cm du
van de grond en de tweede op 50 cm van de grond volstaan al om de sol et le second à 50 cm du sol suffisent déjà à entraver le libre
vrije verplaatsing van everzwijnen te belemmeren. parcours du sanglier.
[10] Het is inderdaad van belang dat dit op initiatief van die [10] Il est effectivement important que ce soit à l'initiative de ce
beheerder gebeurt, zoals aangegeven in voornoemd vonnis van 4 oktober 2011, rechtvaardigt de bescherming van mensen niet dat een omheining langs welke weg dan ook geplaatst wordt, want anders zou per slot van rekening geen enkele mogelijkheid meer bestaan om het grof wild een vrije verplaatsing te garanderen. [11] Met andere woorden een totaal gebrek aan voeding indien er everzwijnen zijn, vermits de jacht op everzwijnen het hele jaar open is. [12] Voorbeelden : * De houder van het jachtrecht slaagt erin aan te tonen dat de omstreden omheining in feite geplaatst is op een lange strook grond waarop hij geen jachtrecht zou hebben (maar dat hij kennelijk jaagde voor zijn interpellatie ...). In dat opzicht wordt erop gewezen dat de rechter in voornoemd vonnis van 4 oktober 2011 geacht heeft dat « het plaatsen van een omheining door een buurman geen schade kan toebrengen aan anderen die de verwijdering, ja zelfs schadevergoeding en intresten zouden kunnen eisen »... * De houder van het jachtrecht voltooit de omstreden omheining ter afbakening van een smal perceel waarop hij beweert plots de gestionnaire car comme l'indique le jugement précité du 4 octobre 2011, la protection des personnes ne justifie pas l'installation d'une clôture le long de n'importe quelle route, à défaut de quoi il n'existerait finalement plus nulle part la possibilité d'assurer un certain libre parcours du grand gibier. [11] C'est-à-dire une absence totale de nourrissage si du sanglier est présent, puisque la chasse au sanglier est ouverte toute l'année. [12] Exemples : * le titulaire de droit de chasse parvient à démontrer que la clôture litigieuse est en réalité installée sur une longue bande de terrain où il n'aurait pas le droit de chasse (mais qu'il chassait évidemment avant son interpellation...). A cet égard, on relèvera que dans le jugement précité du 4 octobre 2011, le juge a estimé que « la pose d'une clôture par un voisin ne peut causer dommage à autrui qui pourrait exiger l'enlèvement, voire réclamer des dommages et intérêts »... * le titulaire de droit de chasse complète la clôture litigieuse pour délimiter une étroite parcelle dans laquelle il prétend tout à coup
bosregeneratie te beschermen. protéger la régénération forestière.
^