Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Omzendbrief van 16/01/2006
← Terug naar "Circulaire betreffende de wet van 3 december 2005 tot wijziging van de artikelen 64 en 1476 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 59/1 van het Wetboek van Zegelrechten met het oog op de vereenvoudiging van de formaliteiten voor het huwelijk en de wettelijke samenwoning "
Circulaire betreffende de wet van 3 december 2005 tot wijziging van de artikelen 64 en 1476 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 59/1 van het Wetboek van Zegelrechten met het oog op de vereenvoudiging van de formaliteiten voor het huwelijk en de wettelijke samenwoning Circulaire relative à la loi du 3 décembre 2005 modifiant les articles 64 et 1476 du Code civil et l'article 59/1 du Code des droits de timbre en vue de simplifier les formalités du mariage et de la cohabitation légale
FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE
16 JANUARI 2006. - Circulaire betreffende de wet van 3 december 2005 16 JANVIER 2006. - Circulaire relative à la loi du 3 décembre 2005
tot wijziging van de artikelen 64 en 1476 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 59/1 van het Wetboek van Zegelrechten met het oog op de vereenvoudiging van de formaliteiten voor het huwelijk en de wettelijke samenwoning Aan de dames en heren procureurs-generaal bij de hoven van beroep, Aan de dames en heren ambtenaren van de burgerlijke stand van het Rijk, modifiant les articles 64 et 1476 du Code civil et l'article 59/1 du Code des droits de timbre en vue de simplifier les formalités du mariage et de la cohabitation légale A Mesdames et Messieurs les procureurs généraux près les cours d'appel, A Mesdames et Messieurs les officiers de l'état civil du Royaume,
Ik vestig uw aandacht op de wet van 3 december 2005 tot wijziging van J'attire votre attention sur la loi du 3 décembre 2005 modifiant les
de artikelen 64 en 1476 van het Burgerlijk Wetboek en artikel 59/1 van articles 64 et 1476 du Code civil et l'article 59/1 du Code des droits
het Wetboek van Zegelrechten met het oog op de vereenvoudiging van de
formaliteiten voor het huwelijk en de wettelijke samenwoning de timbre en vue de simplifier les formalités du mariage et de la
bekendgemaakt door de diensten van het Staatssecretariaat voor cohabitation légale, publiée par les services du Secrétariat d'Etat à
administratieve vereenvoudiging in het Belgisch Staatsblad van 23 la simplification administrative au Moniteur belge du 23 décembre 2005
december 2005 - zie ook de errata gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 23 januari 2006. - voir aussi les errata publiés au Moniteur belge du 23 janvier 2006.
Deze wet zal in werking treden op de eerste dag van de tweede maand na Cette loi entrera en vigueur le premier jour du deuxième mois qui suit
die waarin zij in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt, met name celui au cours duquel elle aura été publiée au Moniteur belge, à
op 1 februari 2006. Zij zal van toepassing zijn op de verzoeken tot savoir le 1er février 2006. Elle sera d'application aux demandes
opmaak van een akte van huwelijksaangifte of tot het afleggen van een d'établissement d'un acte de déclaration de mariage ou
verklaring van wettelijke samenwoning gedaan vanaf die datum (art. 5 d'enregistrement d'une déclaration de cohabitation légale formulées à
en 6 van de wet). partir de cette date (art. 5 et 6 de la loi).
De wet heeft tot doel de procedure voor de huwelijksaangifte en het La loi a pour objectif de simplifier la procédure de déclaration de
afleggen van een verklaring van wettelijke samenwoning te mariage et d'enregistrement d'une déclaration de cohabitation légale.
vereenvoudigen. De doorgevoerde wijzigingen zijn de volgende : Les modifications apportées sont les suivantes :
1. De ambtenaar van de burgerlijke stand vraagt het eensluidend 1. L'officier de l'état civil demande lui-même la copie certifiée
verklaard afschrift van de akte van geboorte en de eventueel andere conforme de l'acte de naissance, ainsi que les autres actes de l'état
voor te leggen akten van de burgerlijke stand zelf op wanneer deze in civil à présenter éventuellement, lorsqu'ils ont été dressés ou
België zijn opgemaakt of overgeschreven en hij de plaats van de overschrijving ervan kent. 2. Voor het bekomen van het bewijs van nationaliteit, van ongehuwde staat en van inschrijving in het bevolkings- of vreemdelingenregister raadpleegt hij het Rijksregister en voegt een uittreksel hieruit bij het dossier. Dit geldt enkel voor personen die zijn ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Indien de ambtenaar van de burgerlijke stand zich onvoldoende ingelicht acht door de gegevens van het Rijksregister, kan hij niettemin belanghebbende steeds om de voorlegging van ieder ander bewijs tot staving van die gegevens verzoeken. transcrits en Belgique et qu'il en connaît le lieu de transcription. 2. Pour obtenir la preuve de nationalité, de célibat et d'inscription dans le registre de la population ou dans le registre des étrangers, il consulte le Registre national et en joint un extrait au dossier. Ceci n'est d'application qu'aux personnes inscrites dans le registre de la population ou dans le registre des étrangers. Toutefois, s'il s'estime insuffisamment informé, l'officier de l'état civil peut demander à l'intéressé de lui remettre toute autre preuve étayant ces données.
3. Wat betreft het bewijs van de ontbinding of nietigverklaring van de 3. En ce qui concerne la preuve de la dissolution ou de l'annulation
vorige huwelijken volstaat voortaan een bewijs van de ontbinding of des mariages précédents, une preuve de la dissolution ou de
nietigverklaring van het laatste voor een Belgisch ambtenaar van de l'annulation du dernier mariage célébré devant un officier de l'état
burgerlijke stand voltrokken huwelijk; daarnaast is in voorkomend civil belge suffit dorénavant; en outre, une preuve de la dissolution
geval een bewijs van de ontbinding of nietigverklaring van de ou de l'annulation des mariages célébrés devant une autorité étrangère
huwelijken gesloten voor een buitenlandse overheid vereist, tenzij ze est requise le cas échéant, à moins qu'ils ne soient antérieurs à un
voorafgaan aan een voor een Belgisch ambtenaar van de burgerlijke mariage célébré devant un officier de l'état civil belge.
stand gesloten huwelijk.
4. De regeling wordt uitgebreid tot de documenten die eventueel worden 4. La réglementation est étendue aux documents qui le cas échéant sont
gevraagd om te bewijzen dat voldaan is aan de voorwaarden voor het demandés afin de justifier qu'il est satisfait aux conditions pour la
aangaan van een wettelijke samenwoning. cohabitation légale.
5. Tot slot gaat de wijziging gepaard met een afschaffing van het 5. Enfin, la modification s'accompagne d'une suppression du droit de
zegelrecht op de diverse documenten die moeten worden voorgelegd. timbre sur les différents documents qui doivent être produits.
Deze circulaire strekt ertoe de praktische toepassing van deze La présente circulaire tend à définir l'application pratique de ces
wijzigingen te omschrijven zodat de procedures uniform zouden worden modifications afin que les procédures soient appliquées de manière
toegepast in alle Belgische steden en gemeenten. uniforme dans toutes les villes et communes belges.
A. De huwelijksaangifte A. La déclaration de mariage
1. Voor de aangifte vereiste documenten 1. Documents requis pour la déclaration
Artikel 64, § 1, van het Burgerlijk Wetboek vermeldt de documenten die L'article 64, § 1er, du Code civil mentionne les documents qui doivent
de aanstaande echtgenoten, bij aangifte van het huwelijk, aan de être remis lors de la déclaration du mariage par les futurs époux à
ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar zij wensen te l'officier de l'état civil de la commune où ils souhaitent se marier.
huwen, moeten voorleggen. De wijzigingen hebben betrekking op het
afschrift van de akte van geboorte (1°), het bewijs van nationaliteit Les modifications concernent la copie de l'acte de naissance (1°), la
(3°), het bewijs van ongehuwde staat en, in voorkomend geval, van de preuve de nationalité (3°), la preuve de célibat et le cas échéant de
ontbinding of nietigverklaring van de vorige huwelijken (4°), en het la dissolution ou de l'annulation des précédents mariages (4°) et la
bewijs van inschrijving in het bevolkings- of vreemdelingenregister preuve de l'inscription dans les registres de la population ou dans le
(5°). Aan de overige documenten werd niet geraakt. Vorige circulaires, registre des étrangers (5°). Les autres documents ne sont pas
inzonderheid deze van 17 december 1999 inzake de wet van 4 mei 1999 concernés. De précédentes circulaires, en particulier celle du 17
tot wijziging van een aantal bepalingen betreffende het huwelijk, punt décembre 1999 relative à la loi du 4 mai 1999 modifiant certaines
A, (B.S. 31.12.1999) en van 23 januari 2004 tot vervanging van de dispositions relatives au mariage, point A, (M.B. du 31/12/1999) et
circulaire van 8 mei 2003 betreffende de wet van 13 februari 2003 tot celle du 23 janvier 2004 remplaçant la circulaire du 8 mai 2003
openstelling van het huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht en relative à la loi du 13 février 2003 ouvrant le mariage à des
tot wijziging van een aantal bepalingen van het Burgerlijk Wetboek, personnes de même sexe et modifiant certaines dispositions du Code
punt A, 2.2., (B.S. 27. 01.2004), hadden reeds betrekking op de voor civil, point A, 2.2, (M.B. du 27/01/2004), se rapportaient déjà aux
het huwelijk voor te leggen documenten. Algemeen gesproken blijven documents à produire en vue du mariage. De manière générale, ces
deze circulaires wat betreft die punten van toepassing voorzover circulaires restent d'application au niveau desdits points, sauf
hierna niet anders wordt bepaald. spécification différente ci-après.
1.1. een voor eensluidend verklaard afschrift van de akte van geboorte 1.1. une copie certifiée conforme de l'acte de naissance (art. 64, § 1er,
(art. 64, § 1, 1°); 1°);
Een nieuwe § 3 ingevoegd in artikel 64 van het Burgerlijk Wetboek Un nouveau § 3 inséré dans l'article 64 du Code civil prévoit que
voorziet erin dat de ambtenaar van de burgerlijke stand zelf het l'officier de l'état civil demande lui-même la copie certifiée
eensluidend verklaard afschrift van de akte van geboorte opvraagt conforme de l'acte de naissance lorsque l'acte a été dressé ou
wanneer de akte in België is opgemaakt of overgeschreven en hij de transcrit en Belgique et qu'il en connaît le lieu de transcription.
plaats van de overschrijving ervan kent. Deze verplichting geldt zowel indien de aanstaande echtgenoot Belg is als vreemdeling en ongeacht of hij al dan niet in België woont. Hetzelfde principe geldt voor de andere akten van de burgerlijke stand die in België zijn opgemaakt of overgeschreven en waarvan, in voorkomend geval, de voorlegging van een afschrift nodig zou zijn : b.v. de akte van overschrijving van het beschikkend gedeelte van een adoptievonnis. De nieuwe regeling is beperkt tot huwelijken gesloten in België. Om praktische redenen werden de huwelijken gesloten door de Belgische diplomatieke of consulaire ambtenaren uitgesloten van deze verplichting, zolang een snel verkeer tussen de gemeenten en de diplomatieke en consulaire posten niet is gerealiseerd of deze niet zijn verbonden met het Rijksregister. Indien de aanstaande echtgenoot niet in België is geboren of zijn geboorteakte niet werd overgeschreven in de registers van de Cette obligation est d'application, que le futur époux soit belge ou étranger et qu'il habite ou non en Belgique. Il en va de même pour les autres actes de l'état civil dressés ou transcrits en Belgique et dont, le cas échéant, la production d'une copie est requise : p.ex. l'acte de transcription du dispositif d'un jugement d'adoption. La nouvelle réglementation se limite aux mariages contractés en Belgique. Pour des motifs d'ordre pratique, les mariages célébrés par les agents diplomatiques ou consulaires belges ont été exclus de cette obligation, tant qu'une communication rapide entre les communes et les postes diplomatiques et consulaires n'est pas instaurée et que ces derniers ne sont pas connectés au Registre national. Lorsque le futur époux n'est pas né en Belgique ou que son acte de naissance n'a pas été transcrit dans les registres de l'état civil
burgerlijke stand van een Belgische gemeente, zal hij, zoals dat tot d'une commune belge, il devra, comme c'était jusqu'à présent le cas,
nu toe het geval was, zelf een authentiek afschrift van zijn produire lui-même une copie authentique de son acte de naissance. Dans
geboorteakte moeten voorleggen. Hierbij dient rekening te worden ce contexte, il convient de tenir compte des prescriptions en vigueur
gehouden met de geldende voorschriften inzake legalisatie (art 30 van concernant la légalisation (art. 30 du Code de droit international
het Wetboek van internationaal privaatrecht; circulaire van 21 privé; circulaire du 21 septembre 2004 relative aux aspects de la loi
september 2004 betreffende de aspecten van de wet van 16 juli 2004 du 16 juillet 2004 portant le Code de droit international privé
houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht die betrekking concernant le statut personnel, point G. 3, ainsi que les instructions
hebben op het personeel statuut, punt G. 3. en de instructies terzake en la matière émanant du département des Affaires étrangères). Le cas
van het departement van Buitenlandse Zaken). In voorkomend geval kan
om een voor eensluidend verklaarde vertaling worden verzocht. échéant, une traduction certifiée conforme peut être demandée.
1.2. Een bewijs van identiteit (art. 64, § 1, 2°); 1.2. une preuve d'identité (art. 64, § 1er, 2°);
De wet wijzigt terzake niets. Zoals aangegeven in vermelde omzendbrief La loi ne modifie rien à ce sujet. Comme indiqué dans la circulaire
van 17 december 1999 gaat het om een document waaruit de identiteit susmentionnée du 17 décembre 1999, il s'agit d'un document dont
van betrokkene blijkt : b.v. een identiteitskaart of een paspoort. Ik ressort l'identité de l'intéressé : p.ex. une carte d'identité ou un
wens de aandacht erop te vestigen dat, bij gebrek aan identiteitskaart passeport. Je souhaite attirer l'attention sur le fait qu'à défaut
of paspoort, ook ieder ander document dat de identiteit bewijst kan d'une carte d'identité ou d'un passeport, tout autre document prouvant
worden aanvaard zoals een rijbewijs of laissez passer met foto. Tenzij l'identité peut être accepté, comme un permis de conduire ou un
zulks redelijkerwijze niet kan worden geëist zal het voorgelegde laissez-passer avec photo. A moins que cela ne puisse être
identiteitsbewijs evenwel in principe steeds een foto bevatten. raisonnablement exigé, la preuve d'identité produite comprendra en
De ambtenaar van de burgerlijke stand neemt een kopie van het principe toujours une photo.
voorgelegde identiteitsbewijs of drukt de inhoud van de chip van de L'officier de l'état civil prend une copie de la preuve d'identité
elektronische identiteitskaart af en voegt deze gegevens bij het présentée ou imprime le contenu de la puce de la carte d'identité
dossier. électronique et joint ces données au dossier.
1.3. - een bewijs van nationaliteit; 1.3. - une preuve de nationalité;
- een bewijs van ongehuwde staat of van de ontbinding of - une preuve de célibat ou une preuve de la dissolution ou de
nietigverklaring van het laatste voor een Belgisch ambtenaar van de l'annulation du dernier mariage célébré devant un officier de l'état
burgerlijke stand voltrokken huwelijk en in voorkomend geval een civil belge et, le cas échéant, une preuve de la dissolution ou de
bewijs van de ontbinding of de nietigverklaring van de huwelijken l'annulation des mariages célébrés devant une autorité étrangère, à
gesloten voor een buitenlandse overheid, tenzij ze een voor een moins qu'ils ne soient antérieurs à un mariage célébré devant un
Belgisch ambtenaar van de burgerlijke stand voltrokken huwelijk officier de l'état civil belge;
voorafgaan; - een bewijs van inschrijving in het bevolkings-, vreemdelingen- of - une preuve de l'inscription dans les registres de la population, le
wachtregister en/of een bewijs van de actuele verblijfplaats evenals registre des étrangers ou le registre d'attente et/ou une preuve de la
résidence actuelle, ainsi que, le cas échéant, une preuve de la
in voorkomend geval een bewijs van de gewone verblijfplaats in België résidence habituelle en Belgique depuis plus de trois mois (art. 64, §
sinds meer dan drie maanden(art. 64, § 1, 3° tot 5°); 1er, 3° à 5°);
De nieuwe § 4 van artikel 64 van het Burgerlijk Wetboek voert een Le nouveau § 4 de l'article 64 du Code civil apporte une autre
andere belangrijke wijziging in : de aanstaande echtgenoot, indien modification importante : pour autant qu'il soit inscrit dans le
deze op de datum van het verzoek tot opmaak van de akte van aangifte registre de la population ou dans le registre des étrangers au jour de
ingeschreven is in het bevolkings-, of vreemdelingenregister en voor la demande d'établissement de l'acte de déclaration et que le mariage
zover het huwelijk in België wordt voltrokken, wordt vrijgesteld van soit célébré en Belgique, le futur époux est dispensé de produire la
de voorlegging van een bewijs van nationaliteit, van ongehuwde staat preuve de nationalité, de célibat et d'inscription dans le registre de
en van inschrijving in het bevolkings- of vreemdelingenregister. la population ou dans le registre des étrangers.
Het gaat hier om informaties die als dusdanig, overeenkomstig artikel Il s'agit d'informations qui, conformément à l'article 3 de la loi du
3 van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister 8 août 1983 organisant un Registre national des personnes physiques,
van de natuurlijke personen, als basisgegevens zijn opgenomen in het Rijksregister en waartoe de ambtenaar van de burgerlijke stand toegang heeft. De ambtenaar van de burgerlijke stand zal voor het bekomen van die gegevens het Rijksregister consulteren en zelf de nodige uittreksels als bewijs bij het dossier voegen. De diverse gegevens mogen desgewenst op één uittreksel worden vermeld. Op die wijze wordt in principe, wat betreft die documenten, voldaan aan de voorwaarden van de wet. Het kan evenwel niet worden uitgesloten dat in bepaalde gevallen de gegevens van het Rijksregister niet zouden volstaan. figurent en tant que telles comme des données de base dans le Registre national et auxquelles les officiers de l'état civil ont accès. Afin d'obtenir ces données, l'officier de l'état civil consultera le Registre national et joindra lui-même les extraits requis au dossier à titre de preuve. Sur demande, les différentes données peuvent être mentionnées sur un seul extrait. En principe, il est ainsi satisfait aux conditions de la loi en ce qui concerne les documents concernés. Il ne peut cependant être exclu que dans certains cas les données du Registre national ne suffiraient pas.
Daarom behoudt de ambtenaar van de burgerlijke stand steeds het recht C'est la raison pour laquelle l'officier de l'état civil conserve
om, indien hij zich onvoldoende ingelicht acht door die gegevens, toujours le droit, s'il s'estime insuffisamment informé par ces
belanghebbende om de voorlegging van ieder ander bewijs tot staving données, de demander à l'intéressé de lui remettre toute autre preuve
van die gegevens te verzoeken (art. 64, § 4, tweede lid). étayant ces données (art. 64, § 4, alinéa 2).
Dit kan onder meer het geval zijn : Cela peut notamment être le cas :
- wanneer de informatie in het Rijksregister niet overeenstemt met de - lorsque les informations contenues dans le Registre national ne
gegevens in de akten van de burgerlijke stand of nog met andere correspondent pas aux données figurant dans les actes de l'état civil
gegevens waarover de ambtenaar van de burgerlijke stand beschikt; ou encore avec d'autres données dont dispose l'officier de l'état
- wanneer de informatie in het Rijksregister niet correct, onvolledig civil; - lorsque les informations contenues dans le Registre national sont
of niet bijgewerkt is omdat zij b.v. nog verder wordt onderzocht (vb. incorrectes, incomplètes ou non actualisées, parce qu'elles sont,
de rechtsgeldigheid van een vorig huwelijk of de ontbinding ervan); p.ex., encore en cours d'examen (au niveau p.ex. de la validité d'un
mariage précédent ou de sa dissolution);
- wanneer belanghebbende zelf zich beroept op een andere staat of - lorsque l'intéressé même fait valoir un autre état ou une autre
nationaliteit dan deze vermeld in het Rijksregister of nog nationalité que ceux contenus dans le Registre national, ou encore;
- wanneer de ambtenaar van de burgerlijke stand meent een bijkomend - lorsque l'officier de l'état civil estime devoir demander une preuve
bewijs van de nationale overheden van de vreemdeling te moeten vragen. supplémentaire des autorités nationales de l'étranger.
Het komt aan de ambtenaar van de burgerlijke stand toe om te oordelen Il incombe à l'officier de l'état civil d'apprécier si, en ce qui le
of wat hem betreft de gegevens van het Rijksregister volstaan. Hij zal concerne, les données du Registre national suffisent. Il veillera
er wel over waken dat eventuele verschillen tussen de aktes van de cependant à ce que d'éventuelles différences entre les actes de l'état
burgerlijke stand en het Rijksregister nauwkeurig worden onderzocht en civil et le Registre national soient scrupuleusement examinées et
op elkaar worden afgestemd. Het opvragen van bijkomende documenten mises en conformité. Néanmoins, la demande de documents
dient zich in deze omstandigheden evenwel te beperken tot het hoogst supplémentaires doit dans ce contexte se limiter aux documents
noodzakelijke. strictement indispensables.
Zo kan bij wijze van voorbeeld worden vermeld dat tenzij betrokkene On peut ainsi mentionner à titre d'exemple que, sauf si l'intéressé
zelf anders aangeeft of de ambtenaar van de burgerlijke stand over invoque autre chose ou que l'officier de l'état civil dispose de
ernstige aanwijzingen van het tegendeel beschikt, de vermelding van ongehuwde staat in het Rijksregister kan worden aanvaard indien betrokkene vóór de huwbare leeftijd, in toepassing van het op hem van toepassing zijnde internationaal privaatrecht, in België werd ingeschreven. Dit geldt zowel voor Belgen als voor vreemdelingen. Wanneer iemand, na een reglementaire inschrijving in België tijdelijk werd afgeschreven naar het buitenland, kan de vermelde toestand van ongehuwde staat conform het rijksregister worden aanvaard, tenzij betrokkene anders aangeeft of de ambtenaar van de burgerlijke stand over ernstige aanwijzingen van het tegendeel beschikt. Enerzijds kan iemand in theorie in dergelijke omstandigheden weliswaar in het buitenland gehuwd zijn, maar het is anderzijds niet mogelijk een ongehuwde staat te bewijzen omdat iemand in om het even welk land van de wereld gehuwd kan zijn zonder dit te melden. Dit geldt trouwens ook voor Belgen of vreemdelingen die altijd in België hebben verbleven en even goed zonder dit te melden in het buitenland gehuwd kunnen zijn. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan eventueel het uittreksel van ongehuwde staat uit het Rijksregister met de formulering Gelezen en goedgekeurd' laten ondertekenen door de aangever. De nieuwe regeling is enkel van toepassing op personen die op de datum van het verzoek tot opmaak van de akte van aangifte zijn ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister. Zij geldt dus niet : - voor vreemdelingen ingeschreven in het wachtregister. De inschrijving in het wachtregister gebeurt grotendeels op verklaring zodat er onvoldoende garanties zijn met betrekking tot de juistheid van de gegevens. - voor Belgen ingeschreven in de registers gehouden in de diplomatieke zendingen en consulaire posten. De inschrijving in die registers is niet verplicht zodat er evenmin voldoende garanties zijn omtrent de juistheid van de gegevens in het Rijksregister. - voor personen die in België verblijven zonder inschrijving. - voor personen die hun woonplaats in het buitenland hebben. Al deze personen zullen dus, zoals dat nu toe het geval was, zelf de door de wet vereiste documenten moeten voorleggen. Deze documenten moeten in voorkomend geval worden gelegaliseerd en vertaald (cfr. ook sérieux indices du contraire, la mention de célibat dans le Registre national peut être acceptée si l'intéressé était inscrit en Belgique avant l'âge nubile, en application du droit international privé applicable à sa personne. Cela vaut tant pour les Belges que pour les étrangers. Lorsque, après une inscription réglementaire en Belgique, une personne a temporairement été inscrite à l'étranger, l'état mentionné de célibat conformément au registre national peut être accepté, sauf si l'intéressé invoque autre chose ou que l'officier de l'état civil dispose de sérieux indices du contraire. D'une part, en théorie toute personne peut en pareilles circonstances être marié à l'étranger, mais d'autre part, il n'est pas possible de prouver le célibat parce qu'on peut être marié dans n'importe quel pays du monde sans le déclarer. Cela vaut d'ailleurs aussi pour les Belges ou les étrangers qui ont toujours séjourné en Belgique et qui peuvent tout aussi bien s'être mariés à l'étranger sans le déclarer. L'officier le l'état civil peut éventuellement faire signer par le déclarant l'extrait de célibat du Registre national accompagné de la mention « Lu et approuvé ». La nouvelle réglementation s'applique uniquement aux personnes qui, au jour de la demande d'établissement de l'acte, sont inscrites dans le registre de la population ou dans le registre des étrangers. Elle ne s'applique donc pas : - aux étrangers inscrits dans le registre d'attente. L'inscription dans le registre d'attente reposant en grande partie sur une déclaration, l'exactitude des données n'est pas suffisamment garantie; - aux Belges inscrits dans les registres tenus dans les missions diplomatiques et les postes consulaires. L'inscription dans ces registres n'est pas obligatoire. Par conséquent, l'exactitude des données dans le Registre national n'est également pas suffisamment garantie; - aux personnes non inscrites séjournant en Belgique; - aux personnes dont le domicile est situé à l'étranger. Toutes ces personnes devront donc, comme c'était le cas jusqu'à présent, produire elles-mêmes les documents requis par la loi. Ces documents doivent le cas échéant être légalisés et traduits (voir
punt 1.1 hierboven). également le point 1.1 ci-dessus).
Verder is de regeling enkel van toepassing bij huwelijken gesloten in En outre, cette réglementation ne s'applique qu'aux mariages
België. Huwelijken gesloten voor een Belgisch diplomatiek of consulair contractés en Belgique. Les mariages célébrés devant un agent
ambtenaar vallen er dus buiten. diplomatique ou consulaire belge ne sont donc pas concernés.
Tot slot betreft de vrijstelling waarvan sprake in de nieuwe § 4 enkel Enfin, la dispense prévue au nouveau § 4 concerne uniquement les
de daarin bij naam genoemde documenten. documents qui y sont expressément cités.
- Zo kan het Rijksregister slechts voorzien in het bewijs van - Ainsi, le Registre national peut uniquement fournir la preuve du
ongehuwde staat. Indien betrokkene gehuwd was zal het eveneens in célibat. Si l'intéressé était marié, la preuve prévue à l'art. 64, § 1er,
artikel 64, § 1, 4° voorziene bewijs van de ontbinding of 4°, de la dissolution ou de l'annulation du ou des mariages précédents
nietigverklaring van vorig(e) huwelijk(en) moeten worden voorgelegd. devra également être produite.
Wanneer de akte in België werd opgemaakt of overgeschreven zal de Néanmoins, lorsque l'acte a été dressé ou transcrit en Belgique,
ambtenaar van de burgerlijke stand evenwel zelf de nodige akten l'officier de l'état civil demandera lui-même les actes requis (art.
opvragen (art. 64, § 3, derde lid). 64, § 3, alinéa 3).
Bovendien wordt ingevolge artikel 2, 1° van de wet de voorlegging van En outre, conformément à l'article 2, 1°, de la loi, la production de
het bewijs van de ontbinding of nietigverklaring van de vorige la preuve de la dissolution ou de l'annulation des mariages antérieurs
huwelijken beperkt tot het bewijs van de ontbinding van het laatste est limitée à la preuve de la dissolution du dernier mariage célébré
huwelijk dat werd voltrokken voor een Belgische ambtenaar van de devant un officier de l'état civil belge et le cas échéant à une
burgerlijke stand en in voorkomend geval een bewijs van de ontbinding
of de nietigverklaring van de huwelijken gesloten voor een preuve de la dissolution ou de l'annulation des mariages célébrés
buitenlandse overheid, tenzij ze een voor een Belgisch ambtenaar van devant une autorité étrangère, à moins qu'ils ne soient antérieurs à
de burgerlijke stand voltrokken huwelijk voorafgaan. un mariage célébré devant un officier de l'état civil belge.
Er kan inderdaad van worden uitgegaan dat de Belgische ambtenaar van En effet, on peut partir du principe qu'en célébrant le dernier
de burgerlijke stand, bij de voltrekking van het laatste huwelijk, mariage, l'officier de l'état civil belge a consciencieusement
zorgvuldig, aan de hand van stukken, de ontbinding van de vorige vérifié, au moyen de pièces, que les précédents mariages ont été
huwelijken heeft onderzocht zodat dezelfde controle niet moet worden dissous, de sorte qu'il n'y a pas lieu de renouveler cette
overgedaan. Indien het laatste huwelijk werd voltrokken voor een vérification. Par conséquent, si le dernier mariage a été célébré
Belgische ambtenaar van de burgerlijke stand zal dus enkel het bewijs devant un officier de l'état civil belge, seule la preuve de la
van de ontbinding van dit huwelijk moeten worden voorgelegd. Onder de dissolution de ce mariage devra être produite. La notion de mariage
term 'huwelijk voltrokken voor een Belgische ambtenaar van de célébré devant un officier de l'état civil belge doit également
burgerlijke stand' moeten ook die huwelijken begrepen worden die
voltrokken werden door de Belgische diplomatieke ambtenaren of door de comprendre les mariages célébrés par les agents diplomatiques belges
ambtenaren van het consulaire korps aan wie de functie van ambtenaar ou les agents du corps consulaire qui se sont vu confier la fonction
van de burgerlijke stand is opgedragen. d'officier de l'état civil.
Enkel indien een daaropvolgend huwelijk voor een buitenlandse C'est uniquement dans l'hypothèse où un mariage ultérieur a été
instantie werd gesloten, zal nog een bewijs van ontbinding van dit contracté devant une instance étrangère que la preuve de la
huwelijk moeten worden voorgelegd. dissolution de ce mariage devra encore être présentée.
- Zo betreft de vrijstelling evenmin het bewijs van inschrijving in - Ainsi, la dispense ne concerne pas davantage la preuve de
het wachtregister (zie hierboven) en/of het bewijs van de actuele l'inscription dans le registre d'attente (voir supra 1.3.2.) et/ou la
verblijfplaats of in voorkomend geval het bewijs van de gewone preuve de la résidence actuelle ou, le cas échéant, la preuve de la
verblijfplaats in België sinds meer dan drie maanden. Het bewijs van résidence habituelle en Belgique depuis plus de trois mois. La preuve
de actuele verblijfplaats en van de gewone verblijfplaats in België de la résidence actuelle et de la résidence habituelle en Belgique
sinds meer dan drie maanden kan met alle mogelijke bewijsmiddelen depuis plus de trois mois peut être apportée par toutes voies de
worden bewezen. Ik verwijs terzake ook naar hogergenoemde circulaire droit. Dans ce contexte, je renvoie également au point K de la
van 23 september 2004, punt K. circulaire précitée du 23 septembre 2004.
1.4. Overige documenten 1.4. autres documents
De nieuwe wet raakt niet aan de onder artikel 64, § 1, 6° en 7° van La nouvelle loi ne concerne pas les documents mentionnés à l'article
het Burgerlijk Wetboek vermelde documenten. In voorkomend geval blijft 64, § 1er, 6° et 7°, du Code civil. Le cas échéant, leur production
de voorlegging ervan dus vereist. reste donc requise.
2. Samenstelling van het dossier 2. Composition du dossier
Voor de toepassing van de vorige bepalingen zal de ambtenaar van de En vue de l'application des dispositions qui précèdent, l'officier de
burgerlijke stand onverwijld overgaan tot het samenstellen van het l'état civil procèdera sans délai à la composition du dossier relatif
dossier huwelijksaangifte. Ik ben de mening toegedaan dat een dossier à la déclaration de mariage. Je suis d'avis qu'un dossier de
'huwelijksaangifte' kan worden samengesteld uiterlijk binnen de 12 werkdagen te rekenen vanaf het eerste verzoek van de aanstaande echtgenoten. In geval de ambtenaar van de burgerlijke stand het dossier niet of niet volledig zelf kan samenstellen, deelt hij beide aanstaande echtgenoten onverwijld mee welke stukken zij zelf moeten voorleggen. Hetzelfde geldt indien nadien zou blijken dat bijkomende stukken vereist zijn. De mogelijkheid blijft behouden dat de aanstaande echtgenoten om persoonlijke redenen zelf de nodige bewijsstukken voorleggen waarvoor vrijstelling wordt verleend (cfr. art. 64, § 3, vierde lid). De déclaration de mariage peut être composé au plus tard dans les 12 jours ouvrables à dater de la première demande des futurs époux. Si l'officier de l'état civil ne peut pas ou pas complètement composer le dossier lui-même, il communique sans délai aux futurs époux quels sont les documents qu'ils doivent eux-mêmes présenter. Cette réglementation est également d'application s'il devait s'avérer ultérieurement que des documents complémentaires sont requis. Les époux continuent de bénéficier de la possibilité de déposer eux-mêmes, pour raisons personnelles, les preuves dont la loi les dispense (cf. art. 64, § 3, alinéa 4). Les intéressés peuvent préférer
belanghebbenden kunnen, bijvoorbeeld bij een huwelijk in extremis composer eux-mêmes le dossier, comme dans le cas d'un mariage in
zoals voorzien in artikel 165, § 2, van het Burgerlijk Wetboek, extremis prévu à l'art. 165, § 2, du Code civil. Toutefois, ladite
verkiezen om zelf het dossier samen te stellen. De bepaling mag
evenwel door de ambtenaar van de burgerlijke stand niet worden disposition ne peut être invoquée par l'officier de l'état civil afin
aangewend om alsnog de bewijslast voor de vrijgestelde documenten d'imposer systématiquement la charge de la preuve au futur époux en ce
systematisch bij de aanstaande echtgenoot te leggen. Het principe is qui concerne les documents dont la loi les dispense. Le principe est
duidelijk dat de ambtenaar van de burgerlijke stand het dossier zelf clairement que l'officier de l'état civil compose lui-même le dossier
samenstelt voor zover dit door de wet is voorzien. Hoewel de ambtenaar dans la mesure où la loi le prévoit. Bien que l'officier de l'état
de aanstaande echtgenoten niet kan verplichten een kopie voor te civil ne puisse obliger les futurs époux à produire une copie de
leggen van de akte(n) wanneer voldaan is aan de voorwaarden van de l'acte ou des actes lorsqu'il a été satisfait aux conditions du
nieuwe § 3, is er nochtans geen beletsel om een spontaan door de nouveau § 3, rien ne l'empêche d'accepter un document présenté
aanstaande echtgenoten aangeboden document te aanvaarden. spontanément par les futurs époux.
3. Andere aandachtspunten 3. Autres points importants
In de marge van deze hervorming maak ik van de gelegenheid gebruik om En marge de cette réforme, je profite de l'occasion pour attirer votre
de aandacht te vestigen op een aantal andere punten. attention sur un certain nombre d'autres points :
- Er werd mij ter kennis gebracht dat de praktijk wat betreft de - Il a été porté à ma connaissance que la pratique au niveau de la
geldigheidsduur van de documenten die voor de opmaak van de durée de validité des documents requis en vue de l'établissement de la
huwelijksaangifte zijn vereist, varieert naar gelang van het
arrondissement. In sommige arrondissementen wordt een geldigheidsduur déclaration de mariage varie en fonction des arrondissements. Certains
van 3 maanden aanvaard terwijl in andere de documenten 6 maanden arrondissements tolèrent une durée de validité de 3 mois, d'autres de
geldig zouden zijn of in nog andere er geen richtlijnen zouden zijn. 6 mois. D'autres arrondissements encore ne connaissent aucune
Deze geldigheidsduur zou vooral een probleem vormen in gevallen waar, directive. Cette durée de validité poserait surtout problème dans les
voordat belanghebbenden over alle nodige documenten beschikken, cas où certaines pièces ne seraient plus valables en raison de
bepaalde stukken niet meer geldig zijn wegens de overschrijding van de l'expiration de leur durée de validité, avant que les intéressés ne
geldigheidsduur ervan. De Vaste Commissie voor de Burgerlijke Stand disposent de tous les documents requis. La Commission permanente de
aan wie deze aangelegenheid werd voorgelegd, was van oordeel dat l'état civil à qui ce problème a été soumis, a estimé qu'il convient
terzake blijk moet worden gegeven van de nodige soepelheid, rekening de faire preuve de la souplesse requise en la matière, compte tenu du
houdend met de moeilijkheidsgraad om bepaalde documenten te degré de difficulté pour obtenir certains documents. Par ailleurs, je
verkrijgen. Overigens ben ik van mening dat wanneer een bepaald suis d'avis que lorsqu'un document déterminé a été accepté comme
document in het kader van de huwelijksaangifte als geldig werd valable dans le cadre de la déclaration de mariage, la demande d'un
aanvaard, het opvragen van een zelfde document aan belanghebbende même document à l'intéressé ne se justifie que lorsqu'il y a de
enkel verantwoord is wanneer er ernstige aanwijzingen zijn dat de sérieuses indications que la situation a changé depuis lors.
situatie sindsdien is gewijzigd.
- In aanvulling op punt M.5. van de circulaire van 23 september 2004 - En complément du point M.5. de la circulaire du 23 septembre 2004,
deel ik mee dat het Duitse partnerschap sedert 1 januari 2005 een je souligne que depuis le 1er janvier 2005, le partenariat allemand
onmogelijkheid inhoudt om te huwen zolang het niet is ontbonden. constitue un obstacle au mariage tant que le partenariat n'a pas été
Hetzelfde geldt voor het 'civil partnership' dat sedert 5 december dissous. Il en va de même pour le civil partnerschip' qui est entré en
2005 van kracht werd in het Verenigd Koninkrijk (Engeland, Wales, vigueur le 5 décembre 2005 au Royaume-Uni (Angleterre, Pays de Galles,
Noord-Ierland en Schotland) en voor het geregistreerd partnerschap dat Irlande du Nord et Ecosse), ainsi que pour le partenariat enregistré
in Zwitserland ingevoerd zal worden op 1 januari 2007. qui sera instauré en Suisse le 1er janvier 2007.
B. Wettelijke Samenwoning B. Cohabitation légale
Artikel 1476, § 1, van het Burgerlijk Wetboek wordt aangevuld met een L'article 1476, § 1er, du Code civil est complété par un nouvel alinéa
nieuw lid dat beoogt de voormelde nieuwe bepalingen van artikel 64, §§ qui vise à ce que les nouvelles dispositions précitées prévues à
3 en 4 van het Burgerlijk Wetboek eveneens van overeenkomstige l'art. 64, §§ 3 et 4, du Code civil s'appliquent par analogie lorsque
toepassing te verklaren wanneer de ambtenaar van de burgerlijke stand l'officier de l'état civil est d'avis qu'il doit demander certaines
van oordeel is bepaalde bewijsstukken te moeten opvragen om na te gaan
of belanghebbenden voldoen aan de wettelijke voorwaarden om een preuves afin de vérifier si les intéressés satisfont aux conditions
verklaring van wettelijke samenwoning af te leggen (art. 3 van de wet). C. Zegelrechten Het artikel 59.1 van het Wetboek van zegelrechten is aangevuld met een 6°ter dat voorziet in een vrijstelling van zegelrecht voor alle uittreksels en getuigschriften uit de registers gehouden door de ambtenaren van de burgerlijke stand wanneer deze bestemd zijn om deel uit te maken van het dossier voor de opmaak van een akte van huwelijksaangifte of voor het afleggen van een verklaring voor wettelijke samenwoning. De vrijstelling geldt zowel bij het opvragen van de stukken door de ambtenaar van de burgerlijke stand als door de aanstaande echtgenoot of wettelijk samenwonende zelf. De bedoeling van deze regeling is een vlot documentenverkeer tussen de steden of gemeenten of zijn burgers toe te laten. D. Overgangsregeling De nieuwe regeling geldt slechts voor verzoeken tot opmaak van een akte van huwelijksaangifte of tot het afleggen van een verklaring tot wettelijke samenwoning gedaan na de inwerkingtreding van de wetswijziging. De op het ogenblik van de inwerkingtreding al geopende dossiers blijven dus beheerst door de vroegere regeling, zowel wat betreft de voorlegging van de stukken als wat betreft het vorderen van het zegelrecht. De Minister van Justitie, légales pour faire une déclaration de cohabitation légale (art. 3 de la loi). C. Droits de timbre L'article 59.1 du Code des droits de timbre a été complété par un 6°ter qui prévoit une exemption du droit de timbre pour tous les extraits et les certificats des registres tenus par les officiers de l'état civil, lorsque ceux-ci sont destinés à faire partie du dossier d'établissement d'un acte de déclaration de mariage ou pour l'enregistrement d'une déclaration de cohabitation légale. L'exemption s'applique à la demande des pièces tant par l'officier de l'état civil que par le futur époux ou le cohabitant légal même. L'objectif de cette réglementation est de permettre une circulation rapide des documents entre les villes, les communes ou leurs citoyens. D. Régime transitoire La nouvelle réglementation s'applique uniquement aux demandes d'établissement d'un acte de déclaration de mariage ou d'enregistrement d'une déclaration de cohabitation légale formulées après l'entrée en vigueur de la modification légale. Les dossiers déjà ouverts lors de l'entrée en vigueur restent donc soumis à l'ancienne réglementation, tant sur le plan des pièces à produire que sur celui du droit de timbre à réclamer. La Ministre de la Justice,
Mevr. L. ONKELINX Mme L. ONKELINX
^