← Terug naar "Ministeriële omzendbrief betreffende de toepassing van het gezondheidstoezicht op stagiairs "
Ministeriële omzendbrief betreffende de toepassing van het gezondheidstoezicht op stagiairs | Circulaire ministérielle relative à l'application de la surveillance de la santé des stagiaires |
---|---|
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG | SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE |
12 JANUARI 2004. - Ministeriële omzendbrief betreffende de toepassing | 12 JANVIER 2004. - Circulaire ministérielle relative à l'application |
van het gezondheidstoezicht op stagiairs | de la surveillance de la santé des stagiaires |
De artikelen 12bis tot 12quinquies van het koninklijk besluit van 3 | Les articles 12bis à 12quinquies de l'arrêté royal du 3 mai 1999 |
mei 1999 betreffende de bescherming van jongeren op het werk, | relatif à la protection des jeunes au travail, insérés par l'arrêté |
ingevoegd bij het koninklijk besluit van 3 mei 2003 (Belgisch | royal du 3 mai 2003 (Moniteur belge du 23 mai 2003) déterminent un |
Staatsblad van 23 mei 2003), stellen een aantal bijzondere bepalingen | certain nombre de dispositions particulières applicables aux |
vast die van toepassing zijn op stagiairs. | stagiaires. |
Deze omzendbrief heeft tot doel de verplichtingen inzake | Cette circulaire a pour objectif de préciser les obligations relatives |
gezondheidstoezicht op de stagiairs die worden opgelegd aan de | à la surveillance de la santé des stagiaires imposées aux employeurs |
werkgevers bij wie stagiairs worden tewerkgesteld te verduidelijken. | chez qui des stagiaires sont affectés. |
De werkgever bij wie de stagiair wordt tewerkgesteld moet beschikken | L'employeur où est affecté le stagiaire, doit effectuer une analyse |
over een risico-analyse van de activiteiten die de stagiair zal | des risques liés aux activités qu'exercera le stagiaire (article 3 de |
uitoefenen (artikel 3 van koninklijk besluit van 3 mei 1999). Deze | l'arrêté royal du 3 mai 1999). Cette analyse des risques doit |
risico-analyse moet toelaten te bepalen of er specifieke risico's zijn | permettre de déterminer s'il existe des risques spécifiques découlant |
die voortvloeien uit het feit dat een jongere wordt tewerkgesteld. | du fait que l'on occupe un jeune. Cette analyse des risques doit donc |
Aldus moet deze risico-analyse toelaten alle risico's voor de | permettre d'évaluer tout risque pour la sécurité, la santé physique et |
veiligheid, de lichamelijke en geestelijke gezondheid of de | |
ontwikkeling te beoordelen die voorvloeien uit : | mentale ou le développement résultant : |
- het feit dat een jongere gebrek aan ervaring heeft; | - d'un manque d'expérience des jeunes; |
- zich niet van risico's bewust is; | - de l'absence de conscience de l'existence des risques; |
- of dat zijn ontwikkeling nog niet is voltooid. | - ou du développement non encore achevé. |
De agentia, procédés, werkzaamheden en plaatsen vermeld in de bijlage | Les agents, procédés, travaux et endroits visés à l'annexe à l'arrêté |
bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999 worden beschouwd als | royal du 3 mai 1999 sont considérés comme des agents, procédés, |
agentia, procédés, werkzaamheden en plaatsen die een specifiek risico | travaux et endroits qui présentent un risque spécifique pour les |
inhouden voor jongeren. | jeunes. |
De werkgever moet de resultaten van die risico-analyse meedelen aan de | L'employeur doit transmettre à l'établissement d'enseignement les |
onderwijsinstelling. | résultats de l'analyse des risques. |
De resultaten van de risico-analyse zullen aangeven in welke mate er | Les résultats de l'analyse des risques indiqueront dans quelle mesure |
een beoordeling van de gezondheid van de stagiair noodzakelijk is. | une évaluation de santé du stagiaire est nécessaire. |
De volgende principes zijn van toepassing : | Les principes suivants sont d'application : |
1o Elke stagiair die voor de allereerste maal wordt tewerkgesteld, moet een algemene gezondheidsbeoordeling gekregen hebben. De bedoeling van dit onderzoek bestaat er in vast te stellen of de stagiair geschikt is voor het verrichten van de stage. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de arbeidsgeneesheer van de interne of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk waarop de werkgever, bij wie de stagiair wordt tewerkgesteld, een beroep doet. Het bewijs dat een jongere aan dit gezondheidstoezicht werd onderworpen wordt geleverd door het formulier van gezondheidsbeoordeling dat de arbeidsgeneesheer overhandigt na het onderzoek. Wanneer een stagiair bij een andere werkgever wordt tewerkgesteld en het blijkt dat hij aan geen risico's wordt blootgesteld blijft dit formulier van gezondheidbeoordeling geldig. In dat geval moet er dus geen nieuw medisch onderzoek meer gebeuren bij een volgende tewerkstelling. Er moet evenwel opgemerkt worden dat ook een medisch onderzoek dat wordt opgelegd door de onderwijswetgeving en dat werd uitgevoerd door diensten die hiertoe zijn aangewezen door deze wetgeving in aanmerking kan worden genomen Het onderzoek door deze diensten is subsidiair en volledig vrijwillig. De eindverantwoordelijkheid voor de risico-analyse en de toepassing | 1o Chaque stagiaire, affecté pour la toute première fois, doit subir une évaluation de santé générale. L'objectif de cet examen est d'établir si le stagiaire est apte à exécuter le stage. Cette évaluation est effectuée par un médecin du travail du service interne ou externe pour la prévention et la protection au travail auquel fait appel l'employeur où le stagiaire est affecté. La preuve qu'un jeune a été soumis à cette surveillance de la santé est fournie par le formulaire d'évaluation de santé que remet le médecin du travail après l'examen. Lorsqu'un stagiaire est affecté chez un autre employeur et qu'il est constaté qu'il n'est exposé à aucun risque, le formulaire d'évaluation de la santé reste valable. Dans ce cas, un nouvel examen médical n'est plus nécessaire lors d'une future affectation. Cependant, il faut noter qu'un examen médical imposé par la législation relative à l'enseignement et effectué par des services désignés par cette législation peut également être pris en considération. L'examen effectué par ces services est subsidiaire et volontaire. La responsabilité finale pour l'analyse des risques et l'application de |
van het gezondheidstoezicht blijft bij de werkgever berusten die de | la surveillance de la santé reste à charge de l'employeur qui occupe |
stagiair tewerkstelt. De onderwijsinstellingen kunnen dan ook | le stagiaire. Les établissements d'enseignement ne peuvent donc |
geenszins verplicht worden het gezondheidstoezicht te laten uitvoeren | nullement être obligés à faire effectuer la suveillance de la santé |
door deze diensten | par ces services. |
2o Wanneer blijkt dat er zich een risico voordoet voor de jongere zijn | 2o Lorsqu'il s'avère qu'il existe un risque pour le jeune, deux |
er twee hypotheses mogelijk : | hypothèses sont possibles : |
a) ofwel blijkt uit de resultaten van de risico-analyse dat er een | a) soit les résultats de l'analyse des risques montrent qu'il existe |
specifiek risico bestaat dat voortvloeit uit het feit dat een jongere | un risque spécifique résultant du fait qu'un jeune est occupé, soit |
wordt tewerkgesteld ofwel blijkt uit de resultaten van de | les résultats de l'analyse des risques montrent que le jeune doit |
risico-analyse dat de jongere nachtarbeid moet verrichten. | effectuer un travail de nuit. |
De arbeid die een specifiek risico inhoudt voor de jongeren wordt | Le travail présentant un risque spécifique pour les jeunes est énuméré |
opgesomd in de bijlage bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999. | à l'annexe à l'arrêté royal du 3 mai 1999. |
In dat geval moet de werkgever bij wie de stage wordt verricht | Dans ce cas, l'employeur chez qui le stage est effectué, doit faire |
jaarlijks een gericht medisch onderzoek laten uitvoeren door de arbeidsgeneesheer van de interne of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk waarop hij een beroep doet. Dit gericht onderzoek beperkt zich tot een onderzoek van deze functies die rechtstreeks beïnvloed worden door het specifieke risico of door de nachtarbeid. Dit impliceert dat er geen volledig medisch onderzoek moet gebeuren. Sommige activiteiten die opgesomd worden in de bijlage bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999 geven ook aanleiding tot de toepassing van het gezondheidstoezicht dat geldt voor de volwassen werknemers. In dat geval kunnen de bepalingen onder punt b) toegepast worden, maar blijft het jaarlijks gericht onderzoek wel verplicht. | effectuer chaque année un examen médical dirigé par le médecin du travail du service interne ou externe pour la prévention et la protection au travail, auquel il fait appel. Cet examen dirigé se limite à un examen de ces fonctions qui sont directement influencées par le risque spécifique ou le travail de nuit. Cela implique qu'il ne doit y avoir aucun examen médical complet. Certaines activités reprises dans l'annexe à l'arrêté royal du 3 mai 1999 donnent lieu à l'application de la surveillance de la santé des travailleurs adultes. Dans ce cas, les dispositions du point b) peuvent être appliquées, mais l'examen dirigé annuel reste obligatoire. |
b) ofwel blijkt uit de resultaten van de risico-analyse dat de | b) soit il ressort des résultats de l'analyse des risques que le |
stagiair onderworpen is aan het gezondheidstoezicht bedoeld in het | stagiaire est soumis à la surveillance de la santé visée par l'arrêté |
koninklijk besluit van 28 mei 2003 betreffende het gezondheidstoezicht | royal du 28 mai 2003 relatif à la surveillance de la santé des |
op de werknemers. | travailleurs. |
De verplichting van gezondheidstoezicht bestaat voor : | Cette surveillance de la santé est obligatoire dans le cas : |
a) een veiligheidsfunctie, d.w.z. elke werkpost waar gebruik gemaakt | a) d'un poste de sécurité, c'est-à-dire tout poste de travail où on |
wordt van arbeidsmiddelen, waar motorvoertuigen, kranen, rolbruggen, | utilise des équipements de travail, des véhicules à moteur, des grues, |
hijstoestellen, machines die gevaarlijke installaties of toestellen in | des ponts roulants, des appareils de levage, des machines déclenchant |
werking zetten bestuurd worden of nog waar dienstwapens worden | des installations ou des appareils dangereux ou encore lorsqu'on |
gebruikt, voor zover het gebruik ervan de veiligheid en gezondheid van | utilise des armes à feu, pour autant que leur utilisation puisse |
andere werknemers van de onderneming of van ondernemingen van | mettre en danger la sécurité et la santé des autres travailleurs de |
buitenaf, kan in gevaar brengen; | l'entreprise ou d'entreprises extérieures; |
b) een functie met verhoogde waakzaamheid, d.w.z. elke werkpost die | b) d'un poste de vigilance, c'est-à-dire tout poste de travail |
bestaat uit het permanent toezicht op de werking van een installatie | consistant en la surveillance permanente du fonctionnement d'une |
en waar een gebrek aan waakzaamheid tijdens de uitvoering van het | installation et où un défaut de vigilance lors de cette surveillance, |
toezicht, de veiligheid en de gezondheid van andere werknemers van de | peut mettre en danger la sécurité et la santé d'autres travailleurs de |
onderneming of van ondernemingen van buitenaf, kan in gevaar brengen; | l'entreprise ou d'entreprises extérieures; |
c) een activiteit met welbepaald risico, d.w.z. elke activiteit of | c) d'une activité à risque défini, c-à-d toute activité ou tout poste |
werkpost waarvoor uit de resultaten van de risicoanalyse het bestaan | de travail pour lequel il ressort de l'analyse des risques qu'il |
blijkt van : | existe : |
- een identificeerbaar risico voor de gezondheid van de stagiar te | - un risque identifiable pour la santé du stagiaire dû à l'exposition |
wijten aan de blootstelling aan een fysisch agens, een biologisch of | à un agent physique, biologique ou chimique; |
een chemisch agens; - een verband tussen de blootstelling aan een belasting van | - un lien entre l'exposition à des contraintes à caractère ergonomique |
ergonomische aard of die verbonden is aan de zwaarte van het werk of | ou liées à la pénibilité du travail ou à un travail monotone et |
aan monotoon en tempogebonden werk en een identificeerbaar risico op | |
een fysieke of mentale werkbelasting voor de stagiair; | répétitif et un risque identifiable de charge physique ou mentale de |
- een verband tussen de activiteit en een identificeerbaar risico voor | travail pour le stagiaire; - un lien entre l'activité et un risque identifiable de charge |
psycho-sociale belasting van de stagiair; | psycho-sociale pour le stagiaire; |
d) een activiteit verbonden aan voedingswaren, d.w.z. elke activiteit | d) d'une activité liée aux denrées alimentaires, c'est-à-dire toute |
die een behandeling of een onmiddellijk contact inhoudt met | activité comportant une manipulation ou un contact direct avec des |
voedingswaren of -stoffen die zijn bestemd voor consumptie ter plaatse | denrées alimentaires ou des substances alimentaires destinées à la |
of voor verkoop en die kunnen worden besmet of bezoedeld. | consommation sur place ou à la vente et qui sont susceptibles d'être |
souillées ou contaminées. | |
In dit geval is de stagiair onderworpen aan dezelfde regels inzake | Dans ce cas, le stagiaire est soumis aux mêmes règles en matière de |
gezondheidstoezicht als de gewone werknemers. Dit betekent | surveillance de la santé que les travailleurs habituels. Cela signifie |
inzonderheid dat er een voorafgaande en een periodieke | notamment qu'une évaluation de santé préalable et périodique doit être |
gezondheidsbeoordeling moet gebeuren. | effectuée. |
In toepassing van artikel 4, § 2 van het koninklijk besluit van 28 mei | En vertu de l'article 4, § 2 de l'arrêté royal du 28 mai 2003, la |
2003 is het gezondheidstoezicht niet verplicht wanneer uit de | surveillance de santé des travailleurs n'est pas obligatoire lorsque |
resultaten van de risico-analyse die uitgevoerd is in samenwerking met | les résultats de l'analyse des risques, qui est exécutée en |
de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van de werkgever bij wie de | collaboration avec le conseiller en prévention-médecin du travail de |
stage wordt verricht, en die aan het voorafgaand advies van het comité voor preventie en bescherming werd voorgelegd, blijkt dat dit niet nodig is. In toepassing van artikel 29 van hetzelfde besluit van 28 mei 2003 kan de arbeidsgeneesheer de stagiairs vrijstellen van alle of een deel van de handelingen die deel uitmaken van de voorafgaande gezondheidsbeoordeling indien zij deze onlangs hebben ondergaan, mits hij in kennis wordt gesteld van het resultaat van deze handelingen en dit onderzoek is gebeurd binnen een termijn die overeenstemt met de periode waarbinnen normaal de periodieke gezondheidsbeoordeling moet gebeuren. Dit onderzoek zal gewoonlijk gebeurd zijn door een arbeidsgeneesheer, maar ook een medisch onderzoek dat in het kader van de onderwijswetgeving werd uitgevoerd door diensten die hiertoe zijn aangewezen door deze wetgeving kan hiervoor in aanmerking komen. Het medisch onderzoek dat door de door de onderwijswetgeving aangeduide diensten wordt uitgevoerd is subsidiair en volledig vrijwillig. De eindverantwoordelijkheid voor de risico-analyse en de | l'employeur chez qui le stage est effecuté, et qui a été soumise à l'avis préalable du Comité, en démontrent l'inutilité. En vertu de l'article 29 du même arrêté du 28 mai 2003, le médecin du travail peut dispenser les stagiaires de tout ou partie des prestations prévues pour l'évaluation de santé préalable, à condition qu'ils les aient subies récemment, que le médecin du travail ait connaissance des résultats de ces prestations et que l'examen a été réalisé dans un délai qui correspond à la période pendant laquelle l'examen périodique doit normalement être effectué. Cet examen sera normalement pratiqué par un médecin du travail, mais un examen médical effectué dans le cadre de la législation relative à l'enseignement par des services désignés par cette législation peut également être pris en considération. L'examen médical effectué par les services désignés par la législation en matière d'enseignement est subsidiaire et volontaire. La responsabilité finale pour l'analyse des risques et l'application de |
toepassing van het gezondheidstoezicht blijft bij de werkgever | la surveillance de la santé reste à charge de l'employeur qui occupe |
berusten die de stagiair tewerkstelt. De onderwijsinstellingen kunnen | le stagiaire. Les établissements d'enseignement ne peuvent donc |
dan ook geenszins verplicht worden het gezondheidstoezicht te laten | nullement être obligés à faire effectuer la suveillance de la santé |
uitvoeren door deze diensten. | par ces services. |
De periodieke gezondheidsbeoordeling wordt in principe één maal per | En principe, l'évaluation de santé périodique est effectuée une fois |
jaar uitgevoerd, tenzij bijzondere besluiten die betrekking hebben op | par an, à moins que des arrêtés particuliers relatifs à certains |
bepaalde risico's een andere periodiciteit vaststellen (artikel 33, § | risques déterminent une autre périodicité (article 33, § 1er de |
1 van het koninklijk besluit van 28 mei 2003). Zo is de periodiciteit | l'arrêté royal du 28 mai 2003). Par exemple, la périodicité est de six |
bijvoorbeeld zes maanden wanneer een werknemer wordt blootgesteld aan cadmium, kwik, fosfor.... | mois lorsqu'un travailleur est exposé au cadmium, mercure, phosphore, |
Wanneer de resultaten van de gezondheidsbeoordeling van de werknemers | ... Lorsque les résultats de l'évaluation de santé des travailleurs |
wijzen op een onzekerheid betreffende het effectief bestaan van het | indiquent une incertitude quant à l'existence effective du risque, le |
risico kan de arbeidsgeneesheer voorstellen de tussentijd van de | médecin du travail peut proposer d'allonger la périodicité de |
periodieke gezondheidsbeoordeling met één jaar te verlengen. Er moet | l'évaluation de santé périodique par tranche annuelle. Entre-temps, il |
dan wel tussentijds voorzien worden in een gepast systeem van toezicht | faut prévoir un système de contrôle approprié qui peut entre autres se |
dat onder meer kan bestaan in biologisch toezicht. Het voorstel tot | composer d'une surveillance biologique. La périodicité prolongée |
verlenging van de termijn en de resultaten van het systeem van | proposée ainsi que les résultats du système de contrôle approprié |
toezicht moeten voorafgaandelijk voorgelegd worden aan het advies van | |
het comité voor preventie en bescherming op het werk en meegedeeld | doivent être soumis pour avis préalable au Comité pour la prévention |
worden aan de inspectie (artikel 33, § 3 en § 4 van het koninklijk | et la protection au travail et notifiés à l'Inspection (article 33, § |
besluit van 28 mei 2003). Tenslotte moet de aandacht gevestigd worden op het feit dat de bepalingen inzake gezondheidstoezicht enkel van toepassing zijn op leerlingen en studenten die stage verrichten in een onderneming of instelling. De leerlingen en studenten in het algemeen en in het bijzonder deze uit het technisch en beroepsonderwijs zijn dus niet onderworpen aan het gezondheidstoezicht bedoeld in de welzijnswetgeving, wanneer zij in de school zelf praktijklessen volgen. De personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het studieprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht, vormen in de welzijnswet een aparte categorie van personen die verschillen van de stagiairs. Hieruit vloeit voort dat de personen die in het kader van een opleiding bij de VDAB of de FOREm een op de praktijk gerichte vorming ontvangen, thans niet onderworpen zijn aan het gezondheidstoezicht, ook niet wanneer zij in een bepaald bedrijf activiteiten verrichten. Brussel, 12 januari 2004. De Staatssecretaris voor Arbeidsorgansatie en Welzijn op het Werk, | 3et § 4 de l'arrêté royal du 28 mai 2003). Enfin, il faut attirer l'attention sur le fait que les dispositions en matière de surveillance de la santé ne sont applicables qu'aux élèves et aux étudiants qui effectuent un stage dans une entreprise ou institution. Lorsqu'ils suivent des cours pratiques au sein de l'établissement scolaire, les élèves et les étudiants de manière générale et plus particulièrement ceux de l'enseignement technique et professionnel ne sont donc pas soumis à la surveillance de la santé visée par la législation sur le bien-être. Les personnes qui suivent une formation professionnelle dont le programme de formation prévoit une forme de travail qui est effectué ou non dans l'établissement de formation, constituent une catégorie à part de personnes qui se différencient des stagiaires. Il en découle que les personnes qui - dans le cadre d'une formation dispensée par le VDAB ou le FOREm - reçoivent une formation axée sur la pratique, ne sont pas soumises à l'heure actuelle à la surveillance de la santé; il en va de même lorsqu'elles effectuent des activités dans une entreprise déterminée. Bruxelles, le 12 janvier 2004. La Secrétaire d'Etat à l'Organisation du Travail et au Bien-être au Travail |
Mevr. K. VAN BREMPT | Mme K. VAN BREMPT |