← Terug naar "Ministeriële omzendbrief PZ 4 betreffende de aansprakelijkheidsregeling naar aanleiding van de geïntegreerde werking in de politiezones "
| Ministeriële omzendbrief PZ 4 betreffende de aansprakelijkheidsregeling naar aanleiding van de geïntegreerde werking in de politiezones | Circulaire ministérielle ZP 4 traitant de la réglementation en matière de responsabilité dans le cadre du fonctionnement intégré des zones de police |
|---|---|
| MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN | MINISTERE DE L'INTERIEUR |
| 4 JULI 2000. - Ministeriële omzendbrief PZ 4 betreffende de | 4 JUILLET 2000. - Circulaire ministérielle ZP 4 traitant de la |
| aansprakelijkheidsregeling naar aanleiding van de geïntegreerde | réglementation en matière de responsabilité dans le cadre du |
| werking in de politiezones | fonctionnement intégré des zones de police |
| Aan mevrouw en de heren provinciegouverneurs, | A madame et messieurs les gouverneurs de province, |
| Ter informatie : | Pour information : |
| Aan de leden van de provinciale ondersteuningsteam, | Aux membres du team d'appui provincial, |
| Aan de dames en heren arrondissementscommissarissen, | A mesdames et messieurs les commissaires d'arrondissement, |
| Aan de dames en heren burgemeesters, | A mesdames et messieurs les bourgmestres, |
| Mevrouw de gouverneur, | Madame le gouverneur, |
| Mijnheer de gouverneur, | Monsieur le gouverneur, |
| Overeenkomstig de richtlijnen uiteengezet in de M.O. PZ 1 van 10 april | Conformément aux directives exposées dans la C.M. ZP 1 du 10 avril |
| 2000, werd in de verschillende politiezones, in de schoot van het | 2000, les diverses zones de police sont parvenues à un accord sous les |
| directiecomité, een akkoord bereikt om een versnelde geïntegreerde | auspices du comité de direction, afin d'accélérer l'intégration du |
| werking van de aanwezige politiediensten tot stand te brengen. Meer | fonctionnement des services de police présents. Plus particulièrement, |
| bepaald worden concrete stappen ondernomen om op zeer korte termijn | certaines démarches concrètes sont entreprises afin de procéder à très |
| over te gaan tot het opzetten van tijdelijke (bijv. samen uitvoeren | court terme à l'élaboration de projets temporaires (ex. patrouilles |
| van patrouilles), of permanente (bijv. het inschakelen van | mixtes) ou permanents (ex. affectation de gendarmes au travail de |
| quartier, extraction et conduite par du personnel mixte de personnes | |
| rijkswachters in de wijkwerking, het samen uitvoeren van de uithaling | arrêtées) plaçant le personnel de la gendarmerie ou de la police |
| en voorleiding van aangehouden personen) projecten, waarbij personeel | communale sous la direction de membres de l'autre service de police, |
| van de rijkswacht of gemeentepolitie, overeenkomstig artikel 8 van de wet op het Politieambt, onder de leiding van leden van een andere politiedienst komt te staan. Uiteraard rijzen hierbij vragen betreffende de aansprakelijkheidsregeling die geldt bij schadegevallen, die zich zouden voordoen in het kader van dergelijke projecten. Na onderhandelingen tussen de bevoegde departementen van de federale overheid die instaat voor de verzekering van de rijkswacht -, en de maatschappij die de verzekeraar is van het merendeel van de gemeentelijke politiekorpsen (1), kunnen volgende richtlijnen worden meegegeven : Motorrijtuigenverzekering Door beide partijen wordt het feit dat een motorrijtuig door een functionaris van een ander korps wordt gebruikt, niet als een risicoverzwarend element beschouwd. Dat wil zeggen dat, wanneer een voertuig dat de Staat of de gemeente toebehoort, wordt gebruikt door een lid van het andere korps, geen bijzondere acties dienen te worden ondernomen; de eigenaar van het betreffende voertuig blijft verzekerd volgens de huidige regeling. Uiteraard dient er wel over gewaakt dat de bestuurder over het vereiste rijbewijs beschikt. Arbeidsongevallen In geval van een arbeidsongeval blijft iedere politieambtenaar volledig onderworpen aan de regeling die momenteel op hem/haar van toepassing is. Dat wil zeggen dat de betrokkene die slachtoffer wordt van een arbeidsongeval zich in de eerste plaats dient te richten tot zijn (eigen) arbeidsongevallenverzekeraar. Voor alle geleden schade die door deze verzekeraar niet wordt gedekt (zoals in voorkomend geval morele schade, verlies van prestaties nacht- en weekenduren,...) kan het slachtoffer een burgerlijke vordering instellen tegen de aansprakelijke derde of zijn/haar aansteller. De geïntegreerde werking | conformément à l'article 8 de la loi sur la Fonction de Police. Il va de soi que, dans un tel contexte, des questions se posent concernant la réglementation en matière de responsabilité en cas de dommages occasionnés dans le cadre de tels projets. Après négociations entre les départements compétents des autorités fédérales prenant en charge l'assurance de la gendarmerie et la société assurant la majorité des corps de police communale (1), les directives suivantes peuvent être transmises : Assurance de véhicules motorisés Aucune des deux parties ne considère l'utilisation d'un véhicule motorisé par un fonctionnaire d'un autre corps comme facteur de risque supplémentaire. En d'autres termes, lorsqu'un véhicule appartenant à l'Etat ou à la commune est utilisé par un membre d'un autre corps, aucune action spéciale ne doit être entreprise; le propriétaire du véhicule concerné reste assuré conformément à la réglementation actuelle. Il convient toutefois de veiller à ce que le chauffeur détienne le permis de conduire requis. Accidents de travail En cas d'accident de travail, tout fonctionnaire de police reste pleinement assujetti à la réglementation actuellement en vigueur. En d'autres termes, toute victime d'un accident de travail doit se tourner en premier lieu vers son (propre) assureur. Toutefois, pour les dommages non couverts par ledit assureur (tels que, le cas échéant, le dommage moral, la perte de prestations exceptionnelles (nuit et week-end,...), la victime peut engager une action civile contre le tiers responsable ou son commettant. Le fonctionnement |
| belet niet dat de aldus samenwerkende rijkswachters en | intégré n'exclut pas que les gendarmes et les fonctionnaires de police |
| gemeentepolitieambtenaren ten opzichte van elkaar nog steeds als | communale travaillant en étroite collaboration soient toujours |
| derden worden beschouwd; de « burgerlijke immuniteiten » waarvan | mutuellement considérés comme tiers; les « immunités civiles » (loi |
| sprake in de arbeidsongevallenwet, die het instellen van de | sur les accidents de travail) empêchant toute action civile contre |
| burgerlijke vordering tegen de werkgever en tegen werkmakkers | l'employeur ou des collègues (2) ne s'appliquent donc pas en l'espèce. |
| onmogelijk maakt (2), zijn in deze verhouding dus niet van toepassing. | Le fonctionnement intégré ne déroge aucunement aux droits individuels |
| De geïntegreerde werking doet dus op geen enkele wijze afbreuk aan de | |
| individuele rechten van de betrokkenen. | des intéressés. |
| Individuele aansprakelijkheid van de betrokken politieambtenaar | Responsabilité individuelle du fonctionnaire de police concerné |
| De geïntegreerde werking brengt geen wijzigingen aan inzake de | Le fonctionnement intégré ne modifie en rien la responsabilité |
| tuchtrechtelijke, strafrechtelijke en individuele burgerrechtelijke | disciplinaire, pénale et civile individuelle d'un fonctionnaire de |
| aansprakelijkheid van een politieambtenaar betrokken bij een incident. | police impliqué dans un incident. |
| De wetgeving met betrekking tot de burgerrechtelijke aansprakelijkheid | La législation en matière de responsabilité civile d'un fonctionnaire |
| van een politieambtenaar ligt vervat in de bepalingen van Hoofdstuk V | de police fait l'objet du chapitre V de la loi sur la Fonction de Police. |
| van de wet op het Politieambt. | Les fonctionnaires de police qui, dans leurs fonctions, causent un |
| De politieambtenaren die in hun functies aan de Staat, aan de gemeente | dommage à l'Etat, à la commune ou à des tiers, ne doivent le réparer |
| of aan derden schade berokkenen, moeten deze slechts vergoeden, | que s'ils commettent une faute intentionnelle, une faute lourde ou une |
| wanneer zij een opzettelijke fout, een zware fout, of een lichte fout | faute légère qui présente dans leur chef un caractère habituel (...) |
| die bij hen gewoonlijk voorkomt, begaan (...) (artikel 48 WPA). Wanneer de politieambtenaar betrokken zou zijn bij een incident in het raam van de geïntegreerde werking, zal, bij de kwalificatie van de fout die eventueel door hem/haar werd begaan, rekening worden gehouden met de concrete omstandigheden waarin het incident zich heeft voorgedaan. Men zal dus in voorkomend geval rekening moeten houden met het feit dat de optredende politieambtenaren een verschillende opleiding hebben genoten, wellicht niet dezelfde tactieken hanteren, niet over dezelfde bewapening beschikken. De beoordeling en de kwalificatie van begane fouten zal geschieden door dezelfde overheden als nu. Ook de overheden bevoegd om disciplinaire maatregelen of maatregelen van inwendige orde te nemen, blijven dezelfde. Vanzelfsprekend is, afhankelijk van de mate waarin betrokken politieambtenaren geïntegreerd worden in een ander korps, overleg tussen de verschillende overheden aangewezen. Aansprakelijkheid van de « werkgever » van de politieambtenaar | (article 48 LFP). Si le fonctionnaire de police est impliqué dans un incident survenant dans le cadre du fonctionnement intégré, il sera tenu compte dans la qualification de la faute qu'il ou elle aura commise, des circonstances concrètes dans lesquelles l'incident s'est produit. L'on devra donc, le cas échéant, prendre en compte le fait que les fonctionnaires de police intervenants ont suivi un autre type de formation, n'appliquent pas les même tactiques, ne disposent pas du même armement. Ce sont toujours les mêmes autorités qui procéderont à l'évaluation et à la qualification des fautes commises ou qui prendront les mesures disciplinaires ou mesures d'ordre intérieur. Suivant le degré d'intégration des fonctionnaires de police concernés, |
| Ook hier blijven de artikelen van de wet op het Politieambt hun | il va de soi qu'une concertation entre les diverses autorités est des |
| gelding behouden. | plus indiquées. |
| De Staat is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door de | Responsabilité de « l'employeur » du fonctionnaire de police |
| politieambtenaren van de rijkswacht (...) in de functie waarin hij hen | En l'espèce également, les articles de la Loi sur la Fonction de Police restent en vigueur. |
| heeft aangewend, net zoals de aanstellers aansprakelijk zijn voor de | L'Etat est responsable des dommages causés par les fonctionnaires de |
| schade aangericht door toedoen van hun aangestelden. (...) | gendarmerie (...) dans les fonctions auxquelles il les a légalement |
| De gemeente is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door de | employés, comme le commettant pour ses préposés. (...) |
| politieambtenaren van de gemeentepolitie in de functies waarin de | La commune est responsable des dommages causés par les fonctionnaires |
| Staat of de gemeente hen heeft aangewend, net zoals de aanstellers | de police communale dans les fonctions où l'Etat ou la commune les ont |
| aansprakelijk zijn voor de schade aangericht door toedoen van hun | légalement employés, comme le commettant pour ses préposés. |
| aangestelden. De gemeente kan verhaal nemen op de Staat voor de schade veroorzaakt | La commune peut exercer un recours contre l'Etat pour le dommage causé |
| door een politieambtenaar van de gemeentepolitie bij opdrachten die de | par le fonctionnaire de police de la police communale dans les |
| Staat hem heeft toevertrouwd (artikel 47 WPA). Wanneer, in het kader van de geïntegreerde werking, door een politieambtenaar schade wordt toegebracht, gelden, om de verantwoordelijke overheid te kennen, volgende regels : A. Wanneer schade wordt toegebracht door een handeling van een gemeentepolitiefunctionaris : 1. De gemeentepolitiefunctionaris treedt autonoom op, of onder het bevel van een ander lid van de gemeentepolitie, en begaat een fout : de gemeente is de verantwoordelijke overheid. 2. De gemeentepolitiefunctionaris staat, overeenkomstig artikel 8 WPA, onder de leiding van een rijkswachter; - indien de schade wordt veroorzaakt door een foutieve uitvoering van het gegeven bevel, of door de uitvoering van een onwettelijk bevel, is de gemeente de verantwoordelijke overheid - indien de schade wordt veroorzaakt door de (correcte) uitvoering van een bevel (gegeven door een rijkswachter) dat, hoewel wettelijk, foutief was, is de Staat verantwoordelijk. B. Wanneer schade wordt toegebracht door een handeling van een rijkswachter : 1. De rijkswachter treedt autonoom op, of onder het bevel van een andere rijkswachter, en begaat een fout : de Staat is de verantwoordelijke overheid 2. De rijkswachter staat, overeenkomstig artikel 8 WPA, onder de leiding van een lid van de gemeentepolitie; - indien de schade wordt veroorzaakt door een foutieve uitvoering van een correct gegeven bevel, of door de uitvoering van een onwettelijk bevel : de Staat is de verantwoordelijke overheid - indien de schade wordt veroorzaakt door de (correcte) uitvoering van een bevel (gegeven door een lid van de gemeentepolitie) dat, hoewel wettelijk, foutief was, is de gemeente verantwoordelijk. Volgens de verzekeraar vormt het feit dat de gemeente verantwoordelijk kan gesteld worden voor het optreden van een rijkswachter een verzwaring van het risico. De betrokken gemeenten doen er derhalve goed aan deze risico-uitbreiding aan hun aansprakelijkheidsverzekeraar te melden, en bij de aangifte van de lonen voor de berekeningen van de premie, de bezoldigingen van het aldus ingezette rijkswachtpersoneel mee op te geven. Rechtshulp De huidige wettelijke bepalingen blijven onverkort gelden. Zaakschade De huidige wettelijke bepalingen blijven onverkort gelden. Het is aan te bevelen dat het directiecomité, rekening houdende met hoger vermelde basisprincipes, nagaat welke maatregelen eventueel dienen te worden genomen naar aanleiding van de lokaal op te starten projecten, en dat indien noodzakelijk hierover een protocolakkoord wordt afgesloten. Zo kunnen bijvoorbeeld afspraken worden gemaakt omtrent de opstelling en het beheer van het administratief dossier. Wanneer zich effectief een schadegeval voordoet, licht het directiecomité de betrokken burgemeester(s) hierover onverwijld in. De Minister van Binnenlandse Zaken, A. Duquesne. _______ Nota's (1) Het betreft OMOB; gemeenten die bij een andere verzekeraar zijn aangesloten dienen uiteraard zelf de nodige stappen te ondernemen om na te gaan of hun verzekeraar dezelfde voorwaarden onderschrijft. (2) Behalve in geval van opzet, een arbeidswegongeval of een | missions que l'Etat lui a confiées (article 47 LFP). Lorsque, dans le cadre du fonctionnement intégré, des dommages sont causés par un fonctionnaire de police, les règles suivantes permettent de déterminer l'autorité responsable : A. Lorsque des dommages sont occasionnés par un acte d'un fonctionnaire de la police communale : 1. Le fonctionnaire de la police communale intervient de manière autonome ou sous les ordres d'un autre membre de la police communale et commet une faute : la commune est l'autorité responsable. 2. Le fonctionnaire de la police communale est placé sous la direction d'un gendarme, conformément à l'article 8 LFP; - si le dommage est causé par une exécution fautive de l'ordre donné ou par l'exécution d'un ordre illégitime, la commune est l'autorité responsable; - si le dommage est causé par l'exécution (correcte) d'un ordre (donné par un gendarme) fautif bien que légitime, l'Etat est l'autorité responsable. B. Lorsque le dommage est causé par l'acte d'un gendarme : 1. Le gendarme intervient de manière autonome ou sous les ordres d'un autre gendarme et commet une faute : l'Etat est l'autorité responsable. 2. Le gendarme est placé sous la direction d'un membre de la police communale, conformément à l'article 8 LFP; - si le dommage est causé par une exécution fautive d'un ordre correctement donné ou par l'exécution d'un ordre illégitime, l'Etat est l'autorité responsable; - si le dommage est causé par l'exécution (correcte) d'un ordre (donné par un membre de la police communale) fautif bien que légitime la commune est l'autorité responsable. Selon l'assureur, le fait que la commune puisse être rendue responsable par l'intervention d'un gendarme, constitue une augmentation du risque. Sur cette base, les communes concernées font en sorte de bien signaler cette élargissement de risque à leur assureur de responsabilité et de mentionner lors de la déclaration des salaires pour le calcul de la prime, les salaires des membres du personnel de la gendarmerie mis en oeuvre. Assistance en justice Les dispositions légales actuelles restent en vigueur sans aucune réserve. Dommages aux biens Les dispositions légales actuelles restent en vigueur sans aucune réserve. Il conviendrait que le comité de direction, compte tenu des principes de base susmentionnés, étudie les mesures qui doivent éventuellement être prises dans le cadre des projets à implémenter au niveau local et s'il y a lieu de passer ou non un protocole d'accord en la matière. Ainsi, l'on pourrait par exemple se mettre d'accord quant à la rédaction et la gestion du dossier administratif. Lorsqu'un dommage est effectivement causé, le comité de direction en informe sur le champ le ou les bourgmestre(s) concerné(s). Le Ministre de l'Intérieur, A. Duquesne. _______ Notes (1) Cela concerne la SMAP; les communes liées à un autre assureur doivent entreprendre elles-mêmes les démarches nécessaires afin de vérifier si leur assurance est souscrite aux mêmes conditions. (2) Hormis les cas d'intention, d'accident de travail sur la route ou |
| verkeersongeval. | d'accident de la route. |