Koninklijk besluit ter uitvoering van de wet van 15 mei 2024 tot uitvoering van Verordening 2022/868 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2022 betreffende Europese datagovernance en tot wijziging van Verordening (EU) 2018/1724 | Arrêté royal portant exécution de la loi du 15 mai 2024 mettant en oeuvre le règlement 2022/868 du Parlement européen et du Conseil du 30 mai 2022 portant sur la gouvernance européenne des données et modifiant le règlement (UE) 2018/1724 |
---|---|
1 OKTOBER 2024. - Koninklijk besluit ter uitvoering van de wet van 15 | 1er OCTOBRE 2024. - Arrêté royal portant exécution de la loi du 15 mai |
mei 2024 tot uitvoering van Verordening (EU) 2022/868 van het Europees | 2024 mettant en oeuvre le règlement (UE) 2022/868 du Parlement |
Parlement en de Raad van 30 mei 2022 betreffende Europese | européen et du Conseil du 30 mai 2022 portant sur la gouvernance |
datagovernance en tot wijziging van Verordening (EU) 2018/1724 | européenne des données et modifiant le règlement (UE) 2018/1724 |
FILIP, Koning der Belgen, | PHILIPPE, Roi des Belges, |
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. | A tous, présents et à venir, Salut. |
Gelet op artikel 108 van de Grondwet; | Vu l'article 108 de la Constitution ; |
Gelet op het Wetboek van economisch recht, de artikelen XII.40, § 7, | Vu le Code de droit économique, les articles XII.40, § 7, XII.43, §§ 1er |
XII.43, §§ 1 en 3, en XV.66/11, tweede lid, ingevoegd bij de wet van 15 mei 2024; | et 3, et XV.66/11, alinéa 2, insérés par la loi du 15 mai 2024 ; |
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 10 | Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 10 juillet 2024 ; |
juli 2024; Gelet op de akkoordbevinding van de Staatsecretaris voor Begroting, | Vu l'accord de la Secrétaire d'Etat au Budget, donné le 27 août 2024 ; |
gegeven op 27 augustus 2024; | |
Gelet op het standaardadvies van de Gegevensbeschermingsautoriteit, | Vu l'avis standard de l'Autorité de la protection des données, donné |
gegeven op 23 augustus 2024, waarin wordt verwezen naar het advies van | le 23 août 2024, se référant à l'avis de l'Autorité n° 65/2023 relatif |
de Autoriteit nr. 65/2023 betreffende de redactie van normatieve | à la rédaction des textes normatifs ; |
teksten; Gelet op advies 77.005/1 van de Raad van State, gegeven op 17 | Vu l'avis 77.005/1 du Conseil d'Etat, donné le 17 septembre 2024, en |
september 2024, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, | application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le |
van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; | Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 ; |
Overwegende het Wetboek van economisch recht, artikel XII.45; | Considérant le Code de droit économique, l'article XII.45 ; |
Op de voordracht van de Minister van Economie, | Sur la proposition du Ministre de l'Economie, |
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : | Nous avons arrêté et arrêtons : |
HOOFDSTUK 1 - Begripsomschrijvingen | CHAPITRE 1er - Définitions |
Artikel 1.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder: |
Article 1er.Pour l'application du présent arrêté, on entend par : |
1° Verordening 2022/868: de Verordening (UE) 2022/868 van het Europees | 1° le règlement 2022/868 : le règlement (UE) 2022/868 du Parlement |
Parlement en de Raad van 30 mei 2022 betreffende Europese | européen et du Conseil du 30 mai 2022 portant sur la gouvernance |
datagovernance en tot wijziging van Verordening (EU) 2018/1724; | européenne des données et modifiant le règlement (UE) 2018/1724 ; |
2° aangetekende zending: aangetekende zending op papier of | 2° envoi recommandé : envoi recommandé sous forme papier ou |
elektronisch. In het geval van een elektronische zending moet het een | électronique. Si l'envoi est électronique, il doit s'agir d'un service |
gekwalificeerde dienst voor elektronisch aangetekende bezorging | d'envoi recommandé électronique qualifié au sens de l'article 3, point |
betreffen zoals bedoeld in artikel 3, punt 37, van Verordening (EU) | 37, du règlement (UE) n° 910/2014 du Parlement européen et du Conseil |
nr. 910/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 | du 23 juillet 2014 sur l'identification électronique et les services |
betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor | |
elektronische transacties in de interne markt en tot intrekking van | de confiance pour les transactions électroniques au sein du marché |
Richtlijn 1999/93/EG; | intérieur et abrogeant la directive 1999/93/CE ; |
3° de FOD Economie: de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., | 3° le SPF Economie : le Service public fédéral Economie, P.M.E., |
Middenstand en Energie. | Classes moyennes et Energie. |
HOOFDSTUK 2 - Databemiddelingsdiensten | CHAPITRE 2 - Services d'intermédiation de données |
Art. 2.§ 1. De aanbieder van databemiddelingsdiensten die voornemens |
Art. 2.§ 1er. Le prestataire de services d'intermédiation de données |
qui a l'intention de fournir un ou plusieurs services visés à | |
is een of meer diensten te verlenen vermeld in artikel 10 van | l'article 10 du règlement 2022/868 introduit sa notification par envoi |
Verordening 2022/868 zendt daarvan via aangetekende zending een | |
kennisgeving naar het inschrijvingsorgaan, via het formulier dat op de | recommandé auprès de l'organe d'inscription au moyen du formulaire mis |
website van de FOD Economie ter beschikking wordt gesteld. | à disposition sur le site web du SPF Economie. |
§ 2. Het in paragraaf 1 bedoelde kennisgevingsformulier bevat de | § 2. Le formulaire de notification visé au paragraphe 1er contient les |
informatie bedoeld in artikel 11, lid 6, van Verordening 2022/868, | renseignements visés à l'article 11, paragraphe 6, du règlement |
alsook het ondernemingsnummer van elke persoon bedoeld in artikel | 2022/868, ainsi que le numéro d'entreprise de chaque personne visée à |
XII.40, § 3, van het Wetboek van economisch recht. | l'article XII.40, § 3, du Code de droit économique. |
De volgende documenten worden bij de kennisgeving gevoegd: | Les documents suivants sont joints à la notification : |
1° voor elke natuurlijke persoon bedoeld in artikel XII.40, § 3, van | 1° pour chaque personne physique visée à l'article XII.40, § 3, du |
het Wetboek van economisch recht, een uittreksel uit het | Code de droit économique, un extrait de casier judiciaire, délivré |
strafregister, afgeleverd overeenkomstig artikel 596, eerste lid, van | conformément à l'article 596, alinéa 1er, du Code d'instruction |
het Wetboek van strafvordering, bestemd voor een openbaar bestuur, of | criminelle, destiné à une administration publique, ou un document |
een gelijkwaardig document afgeleverd in het buitenland, dat niet | équivalent délivré dans un pays étranger, qui ne remonte pas à plus de |
ouder is dan zes maanden; | six mois ; |
2° wanneer de bestuurders of zaakvoerders buitenlandse onderdanen zijn | 2° lorsque les administrateurs ou les gérants sont des ressortissants |
die niet zijn vrijgesteld van de verplichting houder te zijn van een | étrangers, qui ne sont pas dispensés de l'obligation d'être titulaires |
beroepskaart krachtens artikel 1 van het koninklijk besluit van 3 | d'une carte professionnelle en vertu de l'article 1er de l'arrêté |
februari 2003 tot vrijstelling van bepaalde categorieën van | royal du 3 février 2003 dispensant certaines catégories d'étrangers de |
vreemdelingen van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart | l'obligation d'être titulaires d'une carte professionnelle pour |
voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit, een kopie | l'exercice d'une activité professionnelle indépendante, une copie de |
van die beroepskaart. | cette carte professionnelle. |
§ 3. Wanneer het inschrijvingsorgaan van oordeel is dat de verstrekte | § 3. Lorsque l'organe d'inscription estime que les renseignements |
informatie onvolledig is of niet overeenstemt met de in paragraaf 2 | fournis sont incomplets ou ne correspondent pas à ceux requis par le |
vereiste informatie, stelt het de aanbieder van | paragraphe 2, il en informe le prestataire de services |
databemiddelingsdiensten daarvan zo spoedig mogelijk op de hoogte en | d'intermédiation de données dès que possible en indiquant les |
vermeldt het welke gegevens ontbreken. | renseignements manquants. |
§ 4. Overeenkomstig artikel 11, lid 8, van Verordening 2022/868 kan de | § 4. Conformément à l'article 11, paragraphe 8, du règlement 2022/868, |
aanbieder van databemiddelingsdiensten een aanvraag indienen bij het | le prestataire de services d'intermédiation de données peut déposer |
inschrijvingsorgaan via aangetekende zending ter bevestiging van de | une demande auprès de l'organe d'inscription par envoi recommandé pour |
kennisgeving. | confirmation de la notification. |
Art. 3.Om de in artikel 11, lid 9, van Verordening 2022/868 bedoelde |
Art. 3.Pour obtenir la confirmation prévue à l'article 11, paragraphe |
bevestiging te verkrijgen, dient de aanbieder van | 9, du règlement 2022/868, le prestataire de services d'intermédiation |
databemiddelingsdiensten zijn aanvraag via aangetekende zending in bij | de données introduit sa demande par envoi recommandé auprès de |
het inschrijvingsorgaan. | l'organe d'inscription. |
De aanvraag wordt ingediend aan de hand van de op de website van de | La demande s'effectue au moyen du tableau mis à disposition sur le |
FOD Economie ter beschikking gestelde tabel, volledig en nauwkeurig | site du SPF Economie, rempli de manière complète et exacte, et signé, |
ingevuld en ondertekend, waarbij in de verstrekte documenten duidelijk | permettant d'identifier clairement dans les documents fournis les |
de relevante passages worden aangegeven die voldoen aan elk van de | passages pertinents de ceux-ci qui visent à répondre à chacune des |
voorwaarden van artikel 12 van Verordening 2022/868. | conditions prévues par l'article 12 du règlement 2022/868. |
Onverminderd de informatie bedoeld in artikel 2 bevat deze aanvraag | Sans préjudice des renseignements visés à l'article 2, cette demande |
ten minste de volgende gegevens: | contient au moins les renseignements suivants : |
1° de statuten van de rechtspersoon; | 1° les statuts de la personne morale ; |
2° de modelovereenkomsten die de aanbieder van | 2° les contrats types que le prestataire de services d'intermédiation |
databemiddelingsdiensten zal gebruiken in zijn relaties met de | de données utilisera dans ses relations avec les détenteurs de |
gegevenshouders, de gegevensgebruikers en de datasubjecten om te | données, les utilisateurs de données et les personnes concernées pour |
voldoen aan de verplichtingen van artikel 12 van de Verordening | se conformer aux obligations de l'article 12 du règlement 2022/868 ; |
2022/868; 3° de algemene voorwaarden van de aanbieder van | 3° les conditions générales du prestataire de services |
databemiddelingsdiensten; | d'intermédiation de données ; |
4° de relevante technische documentatie betreffende de maatregelen | 4° la documentation technique pertinente relative aux mesures mises en |
vastgesteld om te voldoen aan de verplichtingen van artikel 12 van | place pour se conformer aux obligations de l'article 12 du règlement |
Verordening 2022/868. | 2022/868. |
Art. 4.§ 1. Het inschrijvingsorgaan maakt zijn beslissing over aan de |
Art. 4.§ 1er. L'organe d'inscription signifie sa décision au |
aanbieder van databemiddelingsdiensten via aangetekende zending binnen | prestataire de services d'intermédiation de données par envoi |
een termijn van drie maanden na de ontvangst van de aanvraag | recommandé dans un délai de trois mois à compter de la réception de la |
overeenkomstig artikel 3. | demande, conformément à l'article 3. |
§ 2. Wanneer de verstrekte informatie onvolledig is of niet | § 2. Lorsque les renseignements sont incomplets ou ne correspondent |
overeenstemt met de in artikel 3 bedoelde informatie, stelt het | pas à ceux visés à l'article 3, le service d'inscription en informe le |
inschrijvingsorgaan de aanbieder van databemiddelingsdiensten daarvan | prestataire de services d'intermédiation de données dès que possible |
zo spoedig mogelijk via aangetekende zending in kennis en vermeldt het | par envoi recommandé en indiquant les renseignements requis. |
welke gegevens vereist zijn. | Le délai visé au paragraphe 1er est suspendu jusqu'à la réception par |
De in paragraaf 1 bedoelde termijn wordt opgeschort tot het | l'organe d'inscription des renseignements visés à l'alinéa 1er. Le |
inschrijvingsorgaan de in het eerste lid bedoelde informatie heeft | prestataire de services d'intermédiation de données envoie ces |
ontvangen. De aanbieder van databemiddelingsdiensten verzendt deze | renseignements par envoi recommandé. |
informatie via aangetekende zending. | Lorsque les renseignements visés à l'alinéa 1er n'ont pas été transmis |
Indien de in het eerste lid bedoelde informatie niet binnen een jaar | à l'organe d'inscription dans un délai d'un an, à compter de la date |
na de datum van de aanvraag van informatie aan het inschrijvingsorgaan | de la demande de renseignements, la demande est réputée retirée et le |
is overgemaakt, wordt de aanvraag geacht te zijn ingetrokken en is de aanbieder van databemiddelingsdiensten verplicht een nieuwe aanvraag in te dienen. Het inschrijvingsorgaan stelt de aanbieder van databemiddelingsdiensten daarvan onmiddellijk in kennis via aangetekende zending. § 3. Wanneer het aantal aanvragen bijzonder hoog is, kan de termijn bedoeld in paragraaf 1 worden verlengd met zestig dagen. Het inschrijvingsorgaan stelt de aanvragers via aangetekende zending in kennis van dergelijke verlengingen van de termijnen voordat de oorspronkelijke termijnen verstrijken. | prestataire de services d'intermédiation de données est tenu d'introduire une nouvelle demande. L'organe d'inscription en informe sans délai le prestataire de services d'intermédiation de données par envoi recommandé. § 3. Lorsque le nombre de demandes est exceptionnellement élevé, le délai visé au paragraphe 1er peut être prolongé de soixante jours. L'organe d'inscription informe les demandeurs par envoi recommandé de ces prolongations de délais avant l'expiration des délais initiaux. |
HOOFDSTUK 3 - Organisaties voor data-altruïsme | CHAPITRE 3 - Organisations altruistes de données |
Art. 5.Overeenkomstig artikel 17, lid 1, van Verordening 2022/868 |
Art. 5.Conformément à l'article 17, paragraphe 1er, du règlement |
wordt een openbaar nationaal register opgericht van erkende | 2022/868, il est institué un registre public national des |
organisaties voor data-altruïsme, dat op de website van de FOD | organisations altruistes de données reconnues, consultable sur le site |
Economie kan worden geraadpleegd. | internet du SPF Economie. |
Art. 6.§ 1. De organisatie voor data-altruïsme die een registratie |
Art. 6.§ 1er. L'organisation altruiste de données qui souhaite être |
wenst in het openbaar nationaal register van erkende organisaties voor | enregistrée dans le registre public national des organisations |
data-altruïsme dient daartoe via aangetekende zending een aanvraag in | altruistes de données reconnues, introduit sa demande par envoi |
bij het inschrijvingsorgaan, aan de hand van het formulier dat op de | recommandé auprès de l'organe d'inscription au moyen du formulaire mis |
website van de FOD Economie ter beschikking wordt gesteld. | à disposition sur le site web du SPF Economie. |
§ 2. Het formulier bevat de informatie bedoeld in artikel 19, lid 4, | § 2. Le formulaire contient les renseignements visés à l'article 19, |
van Verordening 2022/868, alsook het ondernemingsnummer van elke | paragraphe 4, du règlement 2022/868, ainsi que le numéro d'entreprise |
persoon bedoeld in artikel XII.43, § 2, van het Wetboek van economisch | de chaque personne visée à l'article XII.43, § 2, du Code de droit |
recht. | économique. |
De volgende documenten worden bij de aanvraag gevoegd: | Les documents suivants sont joints à la demande : |
1° voor elke natuurlijke persoon bedoeld in artikel XII.43, § 2, van | 1° pour chaque personne physique visée à l'article XII.43, § 2, du |
het Wetboek van economisch recht, een uittreksel uit het | Code de droit économique, un extrait de casier judiciaire, délivré |
strafregister, afgeleverd overeenkomstig artikel 596, eerste lid, van | conformément à l'article 596, alinéa 1er, du Code d'instruction |
het Wetboek van strafvordering, bestemd voor een openbaar bestuur, of | criminelle, destiné à une administration publique, ou un document |
een gelijkwaardig document afgeleverd in het buitenland, dat niet | équivalent délivré dans un pays étranger, qui ne remonte pas à plus de |
ouder is dan zes maanden; | six mois ; |
2° wanneer de bestuurders of zaakvoerders buitenlandse onderdanen zijn | 2° lorsque les administrateurs ou les gérants sont des ressortissants |
die niet zijn vrijgesteld van de verplichting houder te zijn van een | étrangers, qui ne sont pas dispensés de l'obligation d'être titulaires |
beroepskaart krachtens artikel 1 van het koninklijk besluit van 3 | d'une carte professionnelle en vertu de l'article 1er de l'arrêté |
februari 2003 tot vrijstelling van bepaalde categorieën van | royal du 3 février 2003 dispensant certaines catégories d'étrangers de |
vreemdelingen van de verplichting houder te zijn van een beroepskaart | l'obligation d'être titulaires d'une carte professionnelle pour |
voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit, een kopie | l'exercice d'une activité professionnelle indépendante, une copie de |
van die beroepskaart. | cette carte professionnelle. |
Art. 7.Wanneer de verstrekte informatie onvolledig is of niet |
Art. 7.Lorsque les renseignements sont incomplets ou ne correspondent |
overeenstemt met de in artikel 6 vereiste informatie, stelt het | pas à ceux visés à l'article 6, le service d'inscription en informe |
inschrijvingsorgaan de organisatie voor data-altruïsme daarvan zo | l'organisation altruiste de données dès que possible par envoi |
spoedig mogelijk via aangetekende zending in kennis en vermeldt het | recommandé en indiquant les renseignements manquants. |
welke gegevens ontbreken. | Lorsque les renseignements visés à l'alinéa 1er n'ont pas été transmis |
Indien de in het eerste lid bedoelde informatie niet binnen een jaar | à l'organe d'inscription dans un délai d'un an, à compter de la date |
na de datum van de aanvraag van informatie aan het inschrijvingsorgaan is overgemaakt, wordt de aanvraag geacht te zijn ingetrokken en is de organisatie voor data-altruïsme verplicht een nieuwe aanvraag in te dienen. Het inschrijvingsorgaan stelt de organisatie voor data-altruïsme daarvan onmiddellijk in kennis via aangetekende zending. Art. 8.Het inschrijvingsorgaan brengt zijn beslissing via aangetekende zending ter kennis van de organisatie voor data-altruïsme. |
de la demande de renseignements, la demande est réputée retirée et l'organisation altruiste de données est tenue d'introduire une nouvelle demande. L'organe d'inscription en informe sans délai l'organisation altruiste de données par envoi recommandé. Art. 8.L'organe d'inscription notifie sa décision à l'organisation altruiste de données par envoi recommandé. |
HOOFDSTUK 4 - Dwangsommen | CHAPITRE 4 - Astreintes |
Art. 9.De dwangsom die kan worden opgelegd door de bevoegde |
Art. 9.L'astreinte qui peut être imposée par les agents compétents |
ambtenaren bedoeld in artikel XV.60/4 van het Wetboek van economisch | visés à l'article XV.60/4 du Code de droit économique conformément à |
recht overeenkomstig artikel XV.66/8, § 5, van hetzelfde Wetboek, mag | l'article XV.66/8, § 5, du même Code ne peut être supérieure à 5.000 |
niet meer bedragen dan 5.000 euro per kalenderdag van niet-naleving | |
van het bevel om de inbreuk te staken en mag in totaal niet meer | euros par jour calendrier de non-respect de l'ordre de cesser |
bedragen dan 800.000 euro. | l'infraction, ni, au total, excéder 800.000 euros. |
Art. 10.Indien de bevoegde ambtenaren bedoeld in artikel XV.60/4 van |
Art. 10.Si les agents compétents visés à l'article XV.60/4 du Code de |
het Wetboek van economisch recht beslissen om aan de administratieve | droit économique décident d'assortir l'amende administrative d'une |
geldboete een dwangsom te koppelen, brengen zij het bedrag van de | astreinte, ils en notifient le montant dans la décision d'amende |
boete ter kennis in de beslissing tot administratieve geldboete die | administrative contenant l'ordre de cesser l'infraction. Cette |
het bevel tot staking van de inbreuk bevat. Die beslissing wordt | |
verzonden overeenkomstig het artikel XV.66/9, § 4, van hetzelfde | dernière est envoyée conformément à l'article XV.66/9, § 4, du même |
Wetboek. De overtreder beschikt over een termijn van dertig dagen, te | Code. Le contrevenant dispose d'un délai de trente jours, à compter du |
rekenen vanaf de dag na het verstrijken van de termijn bepaald in het | lendemain de l'expiration du délai prévu dans l'ordre de cessation, |
stakingsbevel, om de dwangsom te betalen op de wijze en volgens de | pour payer l'astreinte selon le mode et les règles prévus à l'alinéa |
regels bepaald in het tweede lid. | 2. |
Het bedrag van de dwangsom wordt betaald via overschrijving, met | Le montant de l'astreinte est acquitté par virement, tous frais |
eventuele kosten ten laste van de opdrachtgever, op de bankrekening | éventuels à charge du donneur d'ordre, au compte bancaire renseigné |
vermeld in de in het eerste lid bedoelde kennisgeving. | dans la notification visée à l'alinéa 1er. |
Art. 11.Als de overtreder in gebreke blijft wat betreft het betalen |
Art. 11.Si le contrevenant demeure en défaut de payer l'astreinte |
van de dwangsom binnen de in artikel 10 bedoelde termijn, zenden de | dans le délai visé à l'article 10, les agents compétents visés à |
bevoegde ambtenaren bedoeld in artikel XV.60/4 van het Wetboek van | l'article XV.60/4 du Code de droit économique transmettent le dossier |
economisch recht het dossier door naar de administratie van de | à l'administration du Service public fédéral Finances en charge de la |
Federale Overheidsdienst Financiën belast met de inning en invordering | perception et du recouvrement des créances non fiscales en vue du |
van niet-fiscale schulden met het oog op de invordering van dat | recouvrement de ce montant. |
bedrag. Daartoe bezorgen de bevoegde ambtenaren bedoeld in artikel XV.60/4 van | A cet effet, les agents compétents visés à l'article XV.60/4 du Code |
het Wetboek van economisch recht een kopie van de kennisgeving aan de | de droit économique transmettent une copie de la notification à |
administratie bedoeld in het eerste lid. | l'administration visée à l'alinéa 1er. |
De door de in het eerste lid bedoelde administratie in te stellen | Les recouvrements à intenter par l'administration visée à l'alinéa 1er |
invorderingen gebeuren overeenkomstig de artikelen 3 en 4 van de | se déroulent conformément aux articles 3 et 4 de la loi domaniale du |
domaniale wet van 22 december 1949. | 22 décembre 1949. |
HOOFDSTUK 5 - Slotbepalingen
Art. 12.Dit besluit treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad. Art. 13.De minister bevoegd voor Economie is belast met de uitvoering van dit besluit. Gegeven te Brussel, 1 oktober 2024. FILIP Van Koningswege : De Minister van Economie, P.-Y. DERMAGNE |
CHAPITRE 5 - Dispositions finales
Art. 12.Le présent arrêté entre en vigueur le vingtième jour suivant celui de sa publication au Moniteur belge. Art. 13.Le ministre qui a l'Economie dans ses attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté. Donné à Bruxelles, le 1er octobre 2024. PHILIPPE Par le Roi : Le Ministre de l'Economie, P.-Y. DERMAGNE |