← Terug naar "Interventierichtwaarden voor radiologische noodsituaties In uitvoering van artikel 20.2 van
het koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking,
van de werknemers en het leefmilieu tegen het gev 1. Bescherming van de werkers en het interventiepersoneel bij een radiologische noodsituatie: a) (...)"
| Interventierichtwaarden voor radiologische noodsituaties In uitvoering van artikel 20.2 van het koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gev 1. Bescherming van de werkers en het interventiepersoneel bij een radiologische noodsituatie: a) (...) | Niveaux-guides d'intervention pour les situations d'urgence radiologique En exécution de l'article 20.2 de l'arrêté royal du 20 juillet 2001 portant règlement général de la protection de la population, des travailleurs et de l'environnement cont 1. Protection des travailleurs et du personnel d'intervention en situation d'urgence radiologique: |
|---|---|
| FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR NUCLEAIRE CONTROLE Interventierichtwaarden voor radiologische noodsituaties In uitvoering van artikel 20.2 van het koninklijk besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen, stelt het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle de interventierichtwaarden voor radiologische noodsituaties als volgt vast: 1. Bescherming van de werkers en het interventiepersoneel bij een radiologische noodsituatie: a) Worden hier bedoeld alle werkers waarop een beroep gedaan wordt bij een interventie in een radiologische noodsituatie, met inbegrip van het personeel van iedere dienst die kan tussenkomen bij reddingsoperaties of bij de bescherming van belangrijke materiële belangen, zoals brandweer, civiele bescherming, politiediensten, ambulancepersoneel en medische diensten,... alsook de personen die belast zijn met een ondersteuningsopdracht (bestuurders van gevorderde vervoermiddelen, personeel van meetploegen,...). b) De hierna vastgelegde interventierichtwaarden vooronderstellen de effectieve toepassing van de principes van bescherming van en informatie aan de werkers en het interventiepersoneel bij een radiologische noodsituatie zoals beschreven in de artikelen 20.2, 72.3 en 72.4 van voornoemd koninklijk besluit van 20 juli 2001. c) De interventierichtwaarden die voor de werkers en het interventiepersoneel bij een radiologische noodsituatie gebruikt moeten worden, zijn in de tabel hierna gegeven. Deze moeten gebruikt worden in overeenstemming met de principes die in dezelfde tabel beschreven worden. Deze richtwaarden zijn van toepassing bij de blootstelling van iemand die aan een noodinterventie deelneemt. Indien door één of meerdere noodinterventies, een van de jaarlijkse dosislimieten bepaald in artikel 20.1.3 van het bovenvermeld koninklijk besluit van 20 juli 2001 overschreden werd, dan worden de voorwaarden voor de daaropvolgende blootstelling onderworpen aan de goedkeuring van de erkende arbeidsgeneesheer. d) In het kader van de acties in de post-accidentele fase is er geen hoogdringendheid meer en moeten de dosislimieten voor beroepshalve blootgestelde personen imperatief nageleefd worden. Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld 2. Directe bescherming van de bevolking bij een radiologische noodsituatie a) Voorrang van het rechtvaardigingsprincipe: algemene maatregelen en doelgerichte maatregelen In overeenstemming met de bepalingen van het noodplan voor nucleaire risico's op het Belgische grondgebied is het belangrijkste principe dat de interventie gerechtvaardigd is, nadat alle voorziene elementen (op het vlak van gezondheid, op economisch, sociaal en ethisch vlak) onderzocht en beoordeeld werden. De risico's van de beschermingsmaatregelen die men overweegt dienen dan afgewogen te worden tegen het radiologische risico dat door de bedreigde bevolkingsgroep gelopen wordt. Aangezien deze risico's naar gelang de leeftijd of andere factoren (zwangerschap, borstvoeding,...) kunnen variëren, kunnen bepaalde beschermingsmaatregelen selectief worden gericht op welbepaalde bevolkingsgroepen (bv. kinderen, zwangere vrouwen,...). b) Betekenis van de interventierichtwaarden: een hulpmiddel bij de besluitvorming bij een rechtvaardigingsoefening Als hulpmiddel bij de besluitvorming werden door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle interventierichtwaarden ontwikkeld en deze worden hierna voorgesteld. Deze moeten beschouwd worden als het resultaat van een oefening in rechtvaardiging van een beschermingsmaatregel, los van een noodsituatie, waarbij zowel rekening gehouden wordt met de radiologische risico's als met de risico's die voortvloeien uit de beschermingsmaatregel en de gevolgen ervan, en dit voor een aantal relevant geachte scenario's. Een spectrum van richtwaarden wordt voorzien om een noodzakelijke soepelheid te bieden bij de evaluatie van de specifieke ongevalssituaties. De lagere richtwaarden moeten beschouwd worden als « over het algemeen gerechtvaardigde » niveaus, d.w.z. als niveaus die in principe van toepassing zijn behalve indien het niet gerechtvaardigd is wegens bijzondere omstandigheden (bv. erbarmelijke weersomstandigheden, massabijeenkomst,...). Een interventie kan gerechtvaardigd zijn voor verwachte doses die lager liggen dan de laagste interventierichtwaarden als de omstandigheden gunstig zijn (bv. schooltijd, klein aantal betrokken personen, zeer beperkte betrokken zone,...), in het bijzonder als kwetsbare groepen kunnen getroffen worden (kinderen, zwangere vrouwen, enz.), maar onder voorbehoud dat de meest blootgestelde en kwetsbare bevolkingsgroepen voorrang krijgen bij een interventie. In uitzonderlijke omstandigheden kan de interventie slechts gerechtvaardigd worden voor doses die hoger liggen dan de hoogste interventierichtwaarden die in de tabel opgenomen zijn, maar zonder echter de drempel van de deterministische effecten op de gezondheid te bereiken. Tenslotte zijn de richtwaarden voor de aanbeveling om stabiel jodium in te nemen verschillend voor, enerzijds kinderen en jongeren tot 18 jaar, alsook zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, en, anderzijds voor de andere volwassenen. Dit is het gevolg van het grote verschil tussen beide groepen wat betreft de gevoeligheid voor de opwekking van schildklierkanker door ioniserende stralingen. Geen enkele specifieke aanbeveling werd daarentegen voorzien voor volwassenen van meer dan 45 jaar, ondanks het feit dat deze blijkbaar een zeer laag risico voor de ontwikkeling van schildklierkanker lopen en meer risico's lopen voor neveneffecten bij inname van stabiel-jodiumtabletten. Uit de Poolse | AGENCE FEDERALE DE CONTROLE NUCLEAIRE Niveaux-guides d'intervention pour les situations d'urgence radiologique En exécution de l'article 20.2 de l'arrêté royal du 20 juillet 2001 portant règlement général de la protection de la population, des travailleurs et de l'environnement contre le danger des rayonnements ionisants, l'Agence fédérale de Contrôle nucléaire fixe les niveaux-guides d'intervention pour les situations d'urgence radiologique comme suit: 1. Protection des travailleurs et du personnel d'intervention en situation d'urgence radiologique: a) Sont visés ici tous les travailleurs appelés à intervenir en situation d'urgence radiologique, y compris le personnel de tout service impliqué dans l'intervention de sauvetage ou de protection d'intérêts matériels importants tels que pompiers, protection civile, services de police, personnel des ambulances et services médicaux,... ainsi que les personnes ayant une mission d'appui (chauffeurs de moyens de transport réquisitionnés, personnel des équipes de mesure,...). b) Les niveaux-guides d'intervention fixés ci-dessous supposent l'application effective des principes de protection et d'information des travailleurs et du personnel d'intervention en situation d'urgence radiologique décrits aux articles 20.2, 72.3 et 72.4 de l'arrêté royal du 20 juillet 2001 visé ci-dessus. c) Les niveaux-guides d'intervention à utiliser pour les travailleurs et le personnel d'intervention en situation d'urgence radiologique figurent au tableau ci-après. Ils doivent être utilisés conformément aux principes décrits dans ce même tableau. Ces niveaux-guides s'appliquent à l'exposition d'un intervenant au cours d'une intervention d'urgence. Si, du fait d'une ou plusieurs interventions d'urgence, une des limites de dose annuelles fixées à l'article 20.1.3 de l'arrêté royal du 20 juillet 2001 visé ci-dessus a été dépassée, les conditions d'exposition ultérieure doivent être soumises à l'approbation du médecin du travail agréé. d) Dans le cas des actions en phase post-accidentelle, il n'y a plus d'urgence et il y a lieu de respecter impérativement les limites de dose des personnes professionnellement exposées. Pour la consultation du tableau, voir image 2. Protection directe de la population en situation d'urgence radiologique a) Priorité au principe de justification: mesures générales et mesures ciblées Conformément aux dispositions du plan d'urgence pour des risques nucléaires pour le territoire belge, le principe essentiel à respecter est qu'une intervention doit être justifiée, après avoir examiné et évalué tous les éléments d'appréciation principaux (sanitaires, économiques, sociaux et éthiques). Il convient à cette fin de peser les risques des mesures de protection envisagées par rapport au risque radiologique couru par le groupe de population menacé. Comme ces risques peuvent varier selon l'âge ou d'autres facteurs (grossesse, allaitement,..), certaines mesures de protection peuvent être ciblées sur certains groupes de population (p.ex. enfants, femmes enceintes,..). b) Signification des niveaux-guides d'intervention : une aide à la décision issue d'un exercice de justification En tant qu'aide à la décision, des niveaux-guides d'intervention ont été développés par l'Agence fédérale de Contrôle nucléaire et sont présentés ci-après. Ils doivent être considérés comme le fruit d'un exercice de justification « à froid » (c'est-à-dire en dehors de toute situation d'urgence) d'une mesure de protection, tenant compte à la fois des risques radiologiques et des risques inhérents à la mesure de protection et à ses retombées, pour une série de scénarios jugés pertinents. Une gamme de niveaux-guides est prévue, pour assurer la souplesse nécessaire lors de l'évaluation des situations accidentelles spécifiques. Les niveaux-guides inférieurs doivent être considérés comme des niveaux « généralement justifiés », c'est-à-dire comme des niveaux qui sont en principe d'application, sauf si c'est injustifié en raison des circonstances particulières (par exemple conditions météorologiques déplorables, rassemblements de foule,....). Une intervention peut être justifiable pour des doses attendues inférieures aux niveaux-guides d'intervention inférieurs lorsque les circonstances sont favorables (par exemple: heures d'école, nombre peu élevé de personnes concernés, zone concernée très restreinte,....), particulièrement lorsqu'elle concerne des groupes vulnérables (enfants, femmes enceintes,...), mais sous réserve que la priorité des efforts d'intervention aille aux groupes de population les plus exposés et les plus vulnérables. Dans des circonstances exceptionnelles, l'intervention pourrait n'être justifiée que pour des doses supérieures aux niveaux-guides supérieurs d'intervention figurant dans le tableau, mais sans toutefois atteindre le seuil des effets déterministes sur la santé. Enfin, les niveaux- guides pour la recommandation de prise d'iode stable sont différents pour, d'une part, les enfants et jeunes jusque 18 ans, ainsi que les femmes enceintes et allaitantes et, d'autre part, les autres adultes. Ceci provient de la grande différence entre ces deux groupes en ce qui concerne la sensibilité à la radio-induction de cancers de la thyroïde. Aucune recommandation spécifique n'est par contre prévue pour les adultes de plus de 45 ans, en dépit du fait que ceux-ci semblent courir un risque très faible de radio-induction de cancer de la thyroïde et présentent plus de risques de développer des effets secondaires suite à l'ingestion de comprimés d'iode stable. Ces |
| ervaring waar stabiel jodium massaal verdeeld werd, blijkt immers dat | derniers risques semblent en effet très faibles, ainsi qu'en atteste |
| deze laatste risico's zeer laag liggen. Het is daarom eenvoudiger en | l'expérience de distribution massive d'iode stable en Pologne, et il |
| zonder gevaar om de volwassenen-doelgroep als één geheel te | est donc plus simple et sans danger de considérer en bloc le groupe |
| beschouwen, onder voorbehoud dat de interventie et de aanwending van | des adultes, sous réserve toutefois que la priorité des efforts |
| de beschikbare voorraden bij voorrang gericht moeten zijn op de meest | d'intervention et de l'affectation des stocks disponibles aille aux |
| kwetsbare bevolkingsgroepen. Tenslotte moet bij een aanbeveling van | groupes de population les plus vulnérables. Il conviendra enfin, en |
| inname van stabiel jodium aan volwassenen in de door de media | cas de recommandation de prise d'iode à la population adulte de |
| verspreide overheidsberichten herhaald worden dat er, vooral voor | rappeler dans les messages des autorités diffusés par les media qu'il |
| personen ouder dan 45 jaar, bepaalde contra-indicaties bestaan, die in | existe, surtout pour les personnes âgées de plus de 45 ans, certaines |
| de bijsluiter worden beschreven. | contre-indications qui sont décrites dans la notice médicamenteuse. |
| c) Verwachte doses en totale doses: beiden moeten beschouwd worden bij | c) Doses attendues et doses totales: à considérer toutes deux dans la |
| de rechtvaardiging van een interventie | justification d'une intervention |
| De interventierichtwaarden worden ontwikkeld in de hypothese van een | Les niveaux-guides d'intervention sont développés dans l'hypothèse |
| snelle en vooral preventieve reactie: deze moeten in principe | d'une réaction rapide et essentiellement préventive: ils doivent donc |
| vergeleken worden met de verwachte - en dus nog, geheel of | en principe être comparés aux doses attendues - et donc encore |
| gedeeltelijk, vermijdbare - doses ten gevolge van het ongeval; er | évitables, en tout ou en partie - suite à l'accident; il ne faut |
| moeten echter geen correcties toegepast worden om rekening te houden | cependant pas appliquer de facteurs correctifs pour tenir compte de |
| met de invloed van andere beschermingsmaatregelen want de | l'effet d'autres mesures de protection, car l'efficacité de celles-ci |
| doeltreffendheid kan niet voor iedereen verzekerd worden (bv. schuilen | ne peut être garantie pour tout le monde (par exemple: la mise à |
| kan weinig efficiënt zijn in sommige gebouwen). Dit neemt trouwens | l'abri peut être peu efficace dans certains bâtiments). Par ailleurs, |
| niet weg dat een interventie gerechtvaardigd kan zijn omwille van het | ceci n'empêche pas qu'une intervention pourrait être justifiée en |
| feit dat de totale dosis (ontvangen en nog te ontvangen dosis) te hoog | raison du fait que la dose totale (reçue et encore à recevoir) est |
| ligt (bv. in geval van risico op overschrijding van de dosisdrempels | trop élevée (par exemple en cas de risque de dépassement des seuils de |
| wat het optreden van sommige effecten betreft): de totale dosis moet | dose pour l'apparition de certains effets) : la dose totale doit donc |
| dan ook altijd geschat en in het oog gehouden worden. | toujours être évaluée et surveillée. |
| d) Verwachte doses in de schildklier: door inademing en soms door | d) Doses attendues à la thyroïde: par inhalation et parfois par |
| inname | ingestion |
| De richtwaarde voor de inname van stabiel jodium moet in principe | Le niveau-guide pour la prise d'iode stable doit en principe être |
| vergeleken worden met de verwachte dosis in de schildklier, die door inademing van besmette lucht wordt veroorzaakt. De doses in de schildklier die uit de inname van besmet voedsel voortvloeien worden niet in rekening gebracht aangezien men er bij het noodplan van uitgaat dat het mogelijk zal zijn de aanvoer van radioactieve isotopen van jodium via de voeding te controleren of te vermijden. Is dit laatste niet het geval, dan zou men de interventierichtwaarden moeten vergelijken met de verwachte dosis in de schildklier via het geheel van de blootstellingswegen (inademing en inname). e) Verdeling van stabiel jodium bij een ongevalsituatie: spoedmaatregel Om de beschermingsmaatregel te kunnen toepassen - wegens de tijdsduur die de uitvoering ervan vereist - moet men de beslissing voor de ter beschikkingstelling van stabiel-jodiumtabletten voor de bevolking van een potentiële interventiezone treffen zodra er een mogelijkheid van lozing van radioactief jodium bestaat en dit, zelfs als er nog geen evaluatie van de verwachte dosis in de schildklier beschikbaar is ter vergelijking met de interventierichtwaarden. De voorraden stabiel jodium moeten echter bij voorrang worden toegewezen aan kinderen en aan zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven en aan de | comparé à la dose attendue à la thyroïde, provoquée par l'inhalation d'air contaminé. Les doses à la thyroïde résultant de l'ingestion d'aliments contaminés ne sont pas prises en compte car le plan d'urgence part du postulat qu'il sera possible de contrôler ou d'éviter les apports alimentaires en isotopes radioactifs de l'iode. Si tel ne devait pas être le cas, il faudrait comparer les niveaux-guides d'intervention à la dose attendue à la thyroïde par toutes les voies d'exposition (inhalation et ingestion). e) Distribution d'iode stable en situation accidentelle: une urgence Pour que la mesure de protection soit réalisable, vu le temps que nécessite sa mise en oeuvre, la décision de mise à disposition d'iode stable pour la population d'une zone d'intervention potentielle devrait être prise dès qu'il existe une potentialité de rejet d'iode radioactif et ce même si des estimations de dose attendue à la thyroïde ne sont pas encore disponibles pour comparaison avec les niveaux-guides d'intervention. Les réserves d'iode stable doivent cependant être attribuées en priorité aux enfants et aux femmes |
| dichtstbijgelegen zones. | enceintes et allaitantes et aux zones les plus proches. |
| f) Langdurige bevolkingsverplaatsingen: geen spoedmaatregel | f) Déplacements prolongés de population: pas une urgence |
| Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle legt geen | L'Agence fédérale de Contrôle nucléaire ne fixe pas de niveaux-guides |
| interventierichtwaarden vast voor beschermingsmaatregelen zoals de | d'intervention pour les mesures de protection telles que le |
| langdurige of definitieve bevolkingsverplaatsing ten gevolge van een | déplacement prolongé ou définitif de populations suite à un accident |
| ernstig ongeval omdat een dergelijke beslissing van verschillende | grave car une telle décision fait intervenir de nombreux facteurs et |
| factoren afhangt en niet met spoed dient te worden getroffen. | ne sera pas prise en urgence. |
| g) Tabel met de interventierichtwaarden: | g) Tableau de niveaux- guides d'intervention: |
| De interventierichtwaarden voor de bevolking die bij een radiologische | Les niveaux-guides d'intervention à utiliser pour la population en |
| noodsituatie gebruikt moeten worden, worden in de tabel hierna | situation d'urgence radiologique figurent au tableau ci-après. Ils |
| gegeven. Deze moeten gebruikt worden overeenkomstig de principes die | doivent être utilisés conformément aux principes décrits au présent |
| in dit artikel worden omschreven. | article. |
| Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld | Pour la consultation du tableau, voir image |
| Brussel, 17 oktober 2003. | Bruxelles, le 17 octobre 2003. |
| De directeur-generaal, | Le directeur général, |
| J.-P. SAMAIN | J.-P. SAMAIN |