Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 23/11/2020
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 16 december 2019, gesloten in het Paritair Subcomité voor de socio-culturele sector van de Vlaamse Gemeenschap, betreffende het kaderakkoord voor het voorkomen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere psychosociale risico's op het werk en ter bevordering van re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 16 december 2019, gesloten in het Paritair Subcomité voor de socio-culturele sector van de Vlaamse Gemeenschap, betreffende het kaderakkoord voor het voorkomen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere psychosociale risico's op het werk en ter bevordering van re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 16 décembre 2019, conclue au sein de la Sous-commission paritaire pour le secteur socio-culturel de la Communauté flamande, relative à l'accord-cadre pour la prévention et la réduction du stress, du burn-out, de l'agression et d'autres risques psychosociaux au travail et pour favoriser la réintégration et la reprise progressive du travail après maladie ou accident
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE
23 NOVEMBER 2020. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend 23 NOVEMBRE 2020. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 16 december collective de travail du 16 décembre 2019, conclue au sein de la
2019, gesloten in het Paritair Subcomité voor de socio-culturele Sous-commission paritaire pour le secteur socio-culturel de la
sector van de Vlaamse Gemeenschap, betreffende het kaderakkoord voor Communauté flamande, relative à l'accord-cadre pour la prévention et
het voorkomen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere la réduction du stress, du burn-out, de l'agression et d'autres
psychosociale risico's op het werk en ter bevordering van risques psychosociaux au travail et pour favoriser la réintégration et
re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval (1) la reprise progressive du travail après maladie ou accident (1)
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
28; Gelet op het verzoek van het Paritair Subcomité voor de Vu la demande de la Sous-commission paritaire pour le secteur
socio-culturele sector van de Vlaamse Gemeenschap; socio-culturel de la Communauté flamande;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Sur la proposition du Ministre du Travail,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 16 december 2019, travail du 16 décembre 2019, reprise en annexe, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Subcomité voor de socio-culturele sector van Sous-commission paritaire pour le secteur socio-culturel de la
de Vlaamse Gemeenschap, betreffende het kaderakkoord voor het Communauté flamande, relative à l'accord-cadre pour la prévention et
voorkomen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere la réduction du stress, du burn-out, de l'agression et d'autres
psychosociale risico's op het werk en ter bevordering van risques psychosociaux au travail et pour favoriser la réintégration et
re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval. la reprise progressive du travail après maladie ou accident.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.Le ministre qui a le Travail dans ses attributions est chargé

dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 23 november 2020. Donné à Bruxelles, le 23 novembre 2020.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Werk, Le Ministre du Travail,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Paritair Subcomité voor de socio-culturele sector van de Vlaamse Sous-commission paritaire pour le secteur socio-culturel de la
Gemeenschap Communauté flamande
Collectieve arbeidsovereenkomst van 16 december 2019 Convention collective de travail du 16 décembre 2019
Kaderakkoord voor het voorkomen en verminderen van stress, burn-out, Accord-cadre pour la prévention et la réduction du stress, du
agressie en andere psychosociale risico's op het werk en ter burn-out, de l'agression et d'autres risques psychosociaux au travail
bevordering van re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte et pour favoriser la réintégration et la reprise progressive du
of ongeval (Overeenkomst geregistreerd op 5 februari 2020 onder het travail après maladie ou accident (Convention enregistrée le 5 février
nummer 156847/CO/329.01) 2020 sous le numéro 156847/CO/329.01)
HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied CHAPITRE Ier. - Champ d'application

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

de werkgevers en de werknemers van de inrichtingen en diensten welke aux employeurs et aux travailleurs des établissements et services
ressorteren onder het Paritair Subcomité voor de socio-culturele ressortissant à la Sous-commission paritaire pour le secteur
sector van de Vlaamse Gemeenschap. socio-culturel de la Communauté flamande.
Onder "werknemers" wordt verstaan : het mannelijk en vrouwelijk Par "travailleurs", on entend : le personnel ouvrier et employé, tant
werklieden- en bediendepersoneel. masculin que féminin.

Art. 2.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten in uitvoering

Art. 2.La présente convention collective de travail est conclue en

van hoofdstuk 2.5.1., 2.5.2.A. en bijlage I van het Vlaams exécution du chapitre 2.5.1., 2.5.2.A. et de l'annexe 1ère de l'Accord
Intersectoraal Akkoord ("VIA 5") van 8 juni 2018. intersectoriel flamand (Vlaams Intersectoraal Akkoord) "VIA 5" du 8
HOOFDSTUK II. - Algemeen intersectoraal kaderakkoord voor het juin 2018. CHAPITRE II. - Accord-cadre intersectoriel général pour la prévention
voorkomen en verminderen van stress, burn-out, agressie en andere et la réduction du stress, du burn-out, de l'agression et d'autres
psychosociale risico's op het werk en ter bevordering van risques psychosociaux au travail et pour favoriser la réintégration et
re-integratie en progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval la reprise progressive du travail après maladie ou accident

Art. 3.Doelstelling

Art. 3.Objectif

Deze collectieve arbeidsovereenkomst beoogt een algemeen kader te La présente convention collective de travail vise à créer un cadre
scheppen dat een aantal principes aanreikt voor het uitwerken van een général qui apporte un certain nombre de principes pour l'élaboration
beleid op 2 vlakken : d'une politique sur 2 plans :
- Enerzijds het voorkomen en verminderen van psychosociale risico's op - D'une part prévenir et réduire les risques psychosociaux au travail,
dont le stress et l'agression, de manière à éviter, dans toute la
het werk, waaronder stress en agressie, zodat burn-out en langdurige mesure du possible, les cas de burn-out et d'absence prolongée et à
afwezigheid zoveel mogelijk kunnen worden vermeden en mensen langer in faire en sorte que les travailleurs puissent travailler plus longtemps
goede en gezonde omstandigheden kunnen werken; dans des conditions sanitaires satisfaisantes;
- Anderzijds het bevorderen van re-integratie en de mogelijkheden voor - D'autre part favoriser la réintégration et les possibilités de
progressieve werkhervatting na ziekte of ongeval zodat mensen die toch uitvallen, zo snel mogelijk terug aan de slag kunnen in werk op maat. Het doel is dat alle ondernemingen een eigen beleid op deze twee vlakken uitwerken. Hierover worden in de ondernemingen gesprekken opgestart tijdens de looptijd van VIA 5. Hierbij gelden de principes van deze collectieve arbeidsovereenkomst als richtsnoeren. Indien op lokaal vlak reeds een beleid ter zake werd uitgewerkt kan dit uiteraard geïntegreerd worden in het beleid dat uitgewerkt wordt in toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst. reprise progressive du travail après maladie ou accident afin que les travailleurs qui se retrouvent quand même en incapacité de travail puissent reprendre au plus vite un travail sur mesure. L'objectif est que toutes les entreprises élaborent leur propre politique sur ces deux plans. Des discussions seront entamées dans les entreprises pendant la durée du VIA 5. A cet égard, les principes de la présente convention collective de travail tiennent lieu de lignes directrices. Lorsqu'une politique a déjà été élaborée sur ce plan au niveau local, elle peut évidemment être intégrée dans la politique élaborée en application de la présente convention collective de travail.

Art. 4.Principes voor het uitwerken van een beleid inzake het

Art. 4.Principes pour l'élaboration d'une politique relative à la

voorkomen en verminderen van psychosociale risico's op het werk en het prévention et la réduction des risques psychosociaux au travail et
bevorderen van re-integratie en de mogelijkheden voor progressieve pour favoriser la réintégration et les possibilités de reprise
werkhervatting progressive du travail
1. Respecteren van het wettelijk kader - Er bestaat een wettelijk 1. Respect du cadre légal - Tant pour la lutte contre les risques
kader in de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de psychosociaux au travail que pour la réintégration de travailleurs en
werknemers en de Codex welzijn op het werk en in de collectieve incapacité de travail il existe un cadre légal dans la loi du 4 août
arbeidsovereenkomst nr. 72 van 30 maart 1999 van de Nationale 1996 relative au bien-être des travailleurs, dans le Code sur le
Arbeidsraad betreffende het beleid ter voorkoming van stress door het bien-être au travail et dans la convention collective de travail n° 72
werk (koninklijk besluit van 21 juni 1999, Belgisch Staatsblad van 9 du 30 mars 1999 du Conseil national du travail concernant la politique
juli 1999), zowel voor het aanpakken van psychosociale risico's op het de prévention du stress occasionné par le travail (arrêté royal du 21
werk als voor de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers. Deze juin 1999, Moniteur belge du 9 juillet 1999). Cette législation doit
wetgeving moet uiteraard gerespecteerd worden, en er kan niet van évidemment être respectée et il ne peut y être dérogé dans des
worden afgeweken in individuele situaties. situations individuelles.
Deze algemene principes bieden alleen een kader en laten de nodige Ces principes généraux offrent uniquement un cadre et laissent aux
ruimte aan werkgevers en werknemers om hier samen concrete invulling employeurs et travailleurs la liberté de le concrétiser ensemble. Dans
aan te geven. Centraal staat hierin het comité voor preventie en ce processus, le comité pour la prévention et la protection au
bescherming op het werk dat ten volle zijn bevoegdheden ter zake moet travail, qui doit être en mesure d'exercer pleinement ses compétences
kunnen uitoefenen (zie ook punt 3.). en la matière, joue un rôle central (voir également le point 3.).
2. Proactief beleid - Voorkomen is belangrijker dan genezen is ook hier een belangrijk uitgangspunt : het is beter om niet af te wachten tot bepaalde situaties zich voordoen, maar proactief na te denken over een beleid, zowel op vlak van psychosociale risico's als inzake re-integratie. Alle instellingen zouden daarom een proactief beleid moeten uitwerken op deze 2 domeinen. 3. Sociaal overleg en dialoog - Een goed beleid is maar mogelijk als er een voldoende breed draagvlak voor bestaat, en daarom is het belangrijk dat dit niet van bovenuit wordt opgelegd, maar dat er vanaf het begin voldoende overleg plaats heeft tussen werkgever en werknemers in een constructieve sfeer, via de bestaande organen zoals het Comité voor preventie en bescherming op het werk of bij ontstentenis hiervan, de vakbondsafvaardiging samen met de werkgever. 2. Politique proactive - Ici également, "il vaut mieux prévenir que guérir" est un principe important : il vaut mieux ne pas attendre jusqu'à ce que certaines situations se présentent, mais réfléchir de manière proactive à une politique, tant sur le plan des risques psychosociaux que sur le plan de la réintégration. Voilà pourquoi toutes les institutions devraient élaborer une politique proactive dans ces deux domaines. 3. Concertation sociale et dialogue - Une bonne politique n'est possible que si elle est soutenue de manière suffisamment large, et voilà pourquoi il est important qu'elle ne soit pas imposée d'en haut, mais qu'il y ait dès le début une concertation suffisante entre l'employeur et les travailleurs, dans une atmosphère constructive, par le biais des organes existants comme le comité pour la prévention et la protection au travail ou, à défaut, la délégation syndicale, de concert avec l'employeur.
4. Evaluatie en aanpassing van het beleid - Een beleid is geen 4. Evaluation et adaptation de la politique - Une politique n'est pas
statisch gegeven aangezien de omstandigheden op de werkvloer statique, puisque les conditions sur le lieu de travail sont en
voortdurend evolueren. Het beleid moet dan ook op geregelde constante évolution. La politique doit dès lors être évaluée à
tijdstippen worden geëvalueerd en als dat nodig is worden aangepast of intervalles réguliers et doit, si nécessaire, être adaptée ou
aangevuld. Net zoals bij de totstandkoming van het beleid, moet er ook complétée. Tout comme au cours du processus de formulation de la
over de evaluatie en aanpassing van het beleid met de werknemers (zie politique, l'évaluation et l'adaptation de la politique doivent
punt 3.) worden gesproken. également être discutées avec les travailleurs (voir point 3.).
5. Gelijke behandeling en voorkomen van willekeur - Een algemeen kader 5. Egalité de traitement et prévention de tout arbitraire - Un cadre
général doit veiller à ce que les travailleurs ne soient pas traités
moet ervoor zorgen dat werknemers niet anders behandeld worden zonder de manière différente, sans aucune justification valable, et que cela
dat daarvoor een duidelijke reden bestaat en dat dit ook duidelijk aan soit également clairement expliqué à toutes les parties concernées. Il
de betrokkenen wordt uitgelegd. Het is belangrijk om hierover ook in est aussi important d'en discuter en toute liberté. L'égalité de
alle openheid te spreken. Gelijke behandeling wil immers niet zeggen traitement ne veut en effet pas dire que toutes les situations doivent
dat alle situaties op dezelfde manier moeten worden behandeld : être traitées de la même façon : des exceptions sont donc possibles.
uitzonderingen zijn dus mogelijk. Dit hangt ook samen met punt 6. Cet aspect est aussi lié au point 6.
6. Maatwerk - Men moet in de mate van het mogelijke zoeken naar een oplossing op maat van de werknemer, en dit binnen de grotere structuur van het team of de organisatie. Het is niet altijd nodig of mogelijk om dezelfde regeling te geven aan iedereen of om verworven rechten te behouden, maar men moet uiteraard wel willekeur vermijden (zie ook punt 5.). Thuiswerk of deeltijds werken kan bijvoorbeeld kaderen in een tijdelijk re-integratietraject dat specifiek gericht is tot terugkerende werknemers zonder dat iedereen hier recht op heeft of deze situatie voor altijd behouden blijft. 6. Travail sur mesure - Dans la mesure du possible, il faut chercher une solution à la mesure du travailleur et ce, au sein de la structure plus importante de l'équipe ou de l'institution. Il n'est pas toujours nécessaire ou possible d'accorder le même régime à tout le monde ou de conserver des droits acquis, mais il faut évidemment bien éviter tout arbitraire (voir aussi point 5.). Le travail à domicile ou à temps partiel peut par exemple s'inscrire dans le cadre d'un trajet temporaire de réintégration qui vise spécifiquement les travailleurs qui réintègrent le marché du travail, sans que tout le monde y ait droit ou que cette situation soit maintenue en permanence.
7. Vertrouwen en autonomie - Een cultuur van vertrouwen en voldoende 7. Confiance et autonomie - Une culture d'organisation caractérisée
autonomie draagt bij tot werknemers die zich goed voelen op het werk par la confiance et une autonomie suffisante contribue à ce que les
en beter presteren. De leidinggevenden en de organisatie hebben travailleurs se sentent bien au travail et effectuent de meilleures
prestations. Dans ce contexte, les dirigeants et l'organisation ont un
daarbij een heel belangrijke rol: zij moeten uiteraard richtlijnen rôle important à jouer : ils doivent évidemment donner des consignes
geven en grenzen stellen, maar verder moeten zij bereid zijn om erop et fixer des limites, mais ils doivent de plus être disposés à faire
te vertrouwen dat de werknemers hun taken goed zullen uitvoeren. Goede confiance aux travailleurs pour s'acquitter de leurs tâches. Ici
afspraken zijn ook hier van fundamenteel belang. également, de bons accords sont indispensables.
8. Vorming en opleiding - Alle werknemers moeten voldoende 8. Formation et apprentissage - Tout au long de leur carrière, les
mogelijkheden krijgen voor vorming en opleiding doorheen de volledige travailleurs doivent avoir suffisamment de possibilités de formation
loopbaan. Deze vorming kan ook intern worden aangeboden wanneer dat et d'apprentissage. Si possible, cette formation peut également être
mogelijk is. De vorming kan gericht zijn op beroepscompetenties, maar proposée en interne. La formation peut être axée sur les compétences
bijvoorbeeld ook op andere aspecten van het werk zoals omgaan met professionnelles, mais également sur d'autres aspects du travail,
agressie of stress, burn-outpreventie, leidinggeven, enz. comme la gestion de l'agression ou du stress, la prévention du
burn-out, la direction, etc.
9. Hulp van derden - Telkens wanneer dat nodig of nuttig is, kan de 9. Aide d'une tierce personne - Chaque fois que c'est nécessaire ou
hulp van een derde worden ingeroepen, zowel van binnen als van buiten utile, il peut être fait appel à l'aide d'une tierce personne, tant au
de organisatie, bijvoorbeeld wanneer er spanningen zijn tussen een sein de l'organisation qu'en dehors, par exemple lorsqu'il y a des
werknemer en zijn leidinggevende kan een vertrouwenspersoon of tensions entre un travailleur et son supérieur, une personne de
psychosociale preventieadviseur raadplegen een oplossing bieden. confiance ou un conseiller en prévention peut apporter une solution.
In dit kader kan een burn-outcoach of stresscoach worden aangesteld Dans ce cadre, un coach du burn-out ou du stress peut être désigné
(met respect voor bevoegdheden van bijvoorbeeld vertrouwenspersonen en (tout en respectant les compétences des personnes de confiance, par
preventieadviseur psychosociale aspecten (PAPsy) en CPBW). exemple, et des conseillers en prévention des aspects psychosociaux
(Initiatieven hierrond zullen worden genomen op sectoraal vlak, (CPPsy) et du CPPT). (Les initiatives dans ce cadre seront entreprises
bijvoorbeeld vanuit het vormingsfonds). au niveau sectoriel, par exemple à partir des fonds de formation)
10. Beperking administratieve overlast - Het is niet de bedoeling om 10. Eviter une charge administrative disproportionnée - Le but n'est
hiermee bijkomende administratieve overlast of papier te veroorzaken, pas de créer ainsi une charge administrative disproportionnée ou
maar wel om een meerwaarde te creëren vanuit een gemeenschappelijk supplémentaire, mais bien de créer une plus-value à partir d'un
doelstelling (zie hoger). objectif commun (voir supra).
HOOFDSTUK III. - Ondersteuning van een expertisebeleid "omgaan met CHAPITRE III. - Soutien d'une politique d'expertise "gestion de
agressie in de werkomgeving" l'agression dans l'environnement de travail"

Art. 5.Onderhavig hoofdstuk beoogt een aantal principes aan te reiken

Art. 5.Le présent chapitre vise à apporter un certain nombre de

principes sur la base desquels une politique d'expertise "gestion de
op basis waarvan op ondernemingsniveau een expertisebeleid "omgaan met l'agression dans l'environnement de travail" peut être développée au
agressie in de werkomgeving" kan uitgewerkt worden. niveau de l'entreprise.

Art. 6.Omgaan met agressie in de werkomgeving vereist een integrale

Art. 6.Gérer l'agression dans l'environnement de travail requiert une

en structurele benadering vanuit een beleidsvisie waarop een approche intégrale et structurelle partant d'une vision stratégique
beleidsplan van de onderneming geënt is. Van daaruit zijn concrete sur laquelle un plan stratégique de l'entreprise vient se greffer. A
maatregelen mogelijk inzake preventie, interventie, nazorg en herstel, partir de là, des mesures concrètes sont possibles en matière de
prévention, d'intervention, de suivi et de rétablissement comme, par
zoals bijvoorbeeld via het beschikken over een gedragscode, exemple, un code de bonne conduite, l'enregistrement et le suivi des
registratie en opvolging van incidenten, een interventieprotocol incidents, un protocole d'intervention des ajustements matériels et
materiële en organisatorische aanpassingen, concrete opvang en organisationnels, la prise en charge concrète et les mesures de
herstelmaatregelen. rétablissement.

Art. 7.De sectorale sociale partners komen overeen na te gaan hoe een

Art. 7.Les partenaires sociaux sectoriels conviennent de se

sectorspecifieke ondersteuning vanuit het kennis- en expertisecentrum renseigner sur la forme que pourrait adopter un soutien spécifique au
ICOBA vorm kan krijgen. secteur fourni par le centre de connaissances et d'expertise ICOBA.
HOOFDSTUK IV. - Slotbepalingen CHAPITRE IV. - Dispositions finales

Art. 8.Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft uitwerking met

Art. 8.La présente convention collective de travail sort ses effets à

ingang van 16 december 2019 en is gesloten voor onbepaalde tijd. Zij compter du 16 décembre 2019 et est conclue pour une durée
kan worden opgezegd door elk van de partijen, mits een indéterminée. Elle peut être dénoncée par chacune des parties,
opzeggingstermijn van zes maanden, gericht bij een ter post moyennant un délai de préavis de six mois, notifié par lettre
aangetekend schrijven aan de voorzitter van het Paritair Subcomité recommandée à la poste, adressée au président de la Sous-commission
voor de socio-culturele sector van de Vlaamse Gemeenschap. paritaire pour le secteur socio-culturel de la Communauté flamande.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 23 november 2020. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 23 novembre 2020.
De Minister van Werk, Le Ministre du Travail,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
^