Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 23/03/2014
← Terug naar "Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële diensten "
Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële diensten Arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de services financiers
FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE 23 MAART 2014. - Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële diensten VERSLAG AAN DE KONING SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE 23 MARS 2014. - Arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de services financiers RAPPORT AU ROI
Sire, Sire,
Het voorliggend ontwerp strekt er toe gebruik te maken van de Le présent projet vise à faire usage de l'habilitation qui Vous est
machtiging die U is verleend door artikel VI. 1, § 2, van het Wetboek conférée par l'article VI. 1, § 2, du Code de droit économique.
van economisch recht.
Krachtens dit artikel kan de Koning bijzondere regels vaststellen of En vertu de cet article, le Roi peut prendre des dispositions
afwijken van de toepassing van sommige bepalingen van boek VI van het particulières ou déroger à l'application de certaines dispositions du
Wetboek, en dit voor één of meerdere categorieën van financiële livre VI du Code et ce, pour une ou plusieurs catégories de services
diensten. financiers.
Voor wat de toepassing van boek VI van het Wetboek betreft, beoogt de Pour l'application du livre VI de ce Code, la notion de « services
notie "financiële diensten" iedere dienst van bancaire aard of op het financiers » vise tout service ayant trait à la banque, au crédit, à
gebied van kredietverstrekking, verzekering, individuele pensioenen, l'assurance, aux retraites individuelles, aux investissements et aux
beleggingen en betalingen (artikel I. 8, 18°, van het Wetboek). Deze paiements (article I. 8, 18° du Code). Cette notion est issue de la
notie komt voort uit de richtlijn 2002/65/EG betreffende de verkoop op directive 2002/65/CE concernant la commercialisation à distance de
afstand van financiële diensten aan consumenten. services financiers auprès des consommateurs.
Deze notie van "financiële diensten" in de zin van het Wetboek omvat Cette notion de « services financiers » au sens du Code couvre
in het bijzonder alle "financiële producten" in de zin van artikel 2, notamment tous les « produits financiers » au sens de l'article 2,
39°, van de wet van 2 augustus 2002 (zoals gewijzigd door de wet van 39°, de la loi du 2 août 2002 (tel que modifiée par la loi du 30
30 juli 2013), met name alle spaar-, verzekerings- en juillet 2013), soit tous les produits d'épargne, d'assurance et
beleggingsproducten, met inbegrip van alle financiële instrumenten in d'investissement, en ce compris les instruments financiers au sens de
de zin van artikel 2, 1°, van deze wet, en ruimer gezien ook alle l'article 2, 1°, de cette loi et, plus largement, tous les instruments
beleggingsinstrumenten in de zin van artikel 4 van de wet van 16 juni de placement au sens de l'article 4 de la loi du 16 juin 2006 relative
2006 op de openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten en de aux offres publiques d'instruments de placement et aux admissions
toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een d'instruments de placement à la négociation sur des marchés
gereglementeerde markt. réglementés.
Het Wetboek van economisch recht herneemt in boek VI de bepalingen van Le Code de droit économique reprend, en son livre VI, les dispositions
de wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en de la loi du 6 avril 2010 relative aux pratiques du marché et à la
consumentenbescherming mits bepaalde aanpassingen, waaronder de protection du consommateur, moyennant certaines adaptations, dont la
afschaffing van de uitsluiting van roerende waarden en andere suppression de l'exclusion des valeurs mobilières et autres
financiële instrumenten uit het toepassingsgebied van de instruments financiers du champ d'application de la réglementation
reglementering (artikel 3, § 1, van de wet van 6 april 2010). (article 3, § 1er, de la loi du 6 avril 2010).
Met het Wetboek van economisch recht zullen de beleggingsinstrumenten, Avec le Code de droit économique, les instruments de placement, dont
waaronder de financiële instrumenten, dus onderworpen worden aan de les instruments financiers, seront donc soumis à la réglementation des
reglementering inzake marktpraktijken, in navolging van andere pratiques du marché, à l'instar des autres services financiers
financiële diensten (rekeningen, verzekeringsproducten, (comptes, produits d'assurances, contrats de crédit, services
kredietovereenkomsten, beleggingsdiensten, enz.). d'investissement, etc.).
De toepassing van deze reglementering op financiële instrumenten, waar L'application de cette réglementation aux instruments financiers,
deze traditioneel uitgesloten werden (onder voorbehoud van bepalingen alors qu'ils en étaient traditionnellement exclus (sous réserve des
die toepasselijk verklaard werden door het koninklijk besluit van 5 dispositions rendues applicables par l'arrêté royal du 5 décembre
december 2000), is nieuw. 2000) constitue une nouveauté.
De reglementering inzake marktpraktijken vormt reeds een sokkel van La réglementation en matière de pratiques du marché constitue déjà un
beschermingsregels van de "consument belegger" die in principe socle de règles de protection de l' « investisseur consommateur »,
cumulatief van toepassing is met de regels van financieel recht. Zo lesquelles doivent, en principe, s'appliquer cumulativement aux règles
zullen de specifieke regels inzake gezamenlijk aanbod van financiële de droit financier. Ainsi, les règles spécifiques en matière d'offre
diensten zoals voorzien in artikel VI. 81 van het Wetboek cumulatief conjointe de services financiers telles que prévues à l'article VI. 81
gelden met de zogenoemde "Mifid"-gedragsregels, toepasselijk op de verstrekkers van financiële diensten, welke gedragsregels tot op heden geen specifieke bepaling inzake gezamenlijk aanbod bevatten. Net zoals in andere sectoren, vormt de reglementering inzake marktpraktijken zo de lex generalis waarvan de sectorale regels kunnen afwijken bij toepassing van het principe "lex specialis generali derogat" (waarbij de lex specialis hier de financiële regelgeving is). De toepassing van dit interpretatieprincipe om te bepalen welke regels (recht inzake consumentenbescherming en/of financieel recht) van toepassing zijn bij de aanbieding van financiële diensten aan consumenten dient nochtans te worden genuanceerd, vooral omdat du Code s'appliquent cumulativement avec les règles de conduite dites « Mifid » applicables aux prestataires de services financiers qui, à l'heure actuelle, ne contiennent pas de disposition spécifique en matière d'offre conjointe. Comme dans les autres secteurs, la réglementation des pratiques du marché constitue ainsi la lex generalis à laquelle les règles sectorielles peuvent déroger en application du principe « lex specialis generali derogat » (la réglementation financière étant une lex specialis). L'application de ce principe d'interprétation afin de déterminer quelles règles (droit de la protection du consommateur et/ou droit financier) sont applicables lorsque des services financiers sont offerts aux consommateurs doit cependant être nuancée, notamment parce
enerzijds een belangrijk deel van deze regels de omzetting vormt van qu'une part importante de ces règles constitue la transposition de
Europese richtlijnen, zowel in de financiële sector als inzake directives européennes, tant dans le secteur financier qu'en matière
bescherming van de consument. Bovendien voorzien sommige van deze de protection du consommateur. Par ailleurs, parmi ces directives,
richtlijnen in zogeheten "maximale harmonisatie", terwijl andere certaines sont dites d' « harmonisation maximale », tandis que
slechts in een sokkel van minimale regels voorzien die de nationale d'autres ne prévoient qu'un socle de règles minimales que le
wetgever kan aanvullen ("minimale harmonisatie"). Bovendien législateur national peut compléter (« harmonisation minimale »). En
verduidelijkt de Europese wetgever niet altijd de verhouding tussen de outre, le législateur européen ne précise pas toujours l'articulation
sectorale financiële richtlijnen en deze die betrekking hebben op de entre les directives adoptées dans le secteur financier et celles
bescherming van de consumenten (over deze problematiek, zie V. visant la protection des consommateurs (sur cette problématique, voy.
Colaert, Financiële diensten en de wet marktpraktijken : enkele V. Colaert, Financiële diensten en de wet marktpraktijken : enkele
knelpunten, Larcier, Bank- en Financieel Recht, Vol. 75, nr. 2, knelpunten, Larcier, Droit bancaire et financier, Vol. 75, n°. 2,
03/04-2011; blz. 87-116). 03/04-2011; p. 87-116).
Concreet gezien, zijn in de niet door richtlijnen geharmoniseerde Concrètement, dans les domaines non harmonisés par les directives, les
gebieden de regels inzake financieel recht en het Wetboek van règles de droit financier et le Code de droit économique s'appliquent
economisch recht cumulatief van toepassing op financiële diensten (met en principe de manière cumulative aux services financiers (en ce
inbegrip van de financiële instrumenten in de toekomst). In geval van compris, à l'avenir, aux instruments financiers). En cas de
tegenstrijdigheid tussen deze regels, vormt het financiële recht de contradiction entre ces règles, le droit financier constitue une lex
lex specialis, waarbij dan afgeweken wordt van de regels van het Wetboek. specialis, dérogeant aux règles du Code.
Wanneer de regels van financieel recht de omzetting vormen van Quand les règles de droit financier sont la transposition de
richtlijnen van "maximale harmonisatie" (door bijvoorbeeld de richtlijn 2003/71/EG met betrekking tot de inhoud van het prospectus of de richtlijn 2004/39/EG genoemd "Mifid" met betrekking tot de gedragsregels van de verstrekkers van beleggingsdiensten), zullen de eventueel afwijkende regels inzake marktpraktijken die geen omzetting vormen van een Europese richtlijn, buiten toepassing moeten worden gelaten. Zo zal, aangezien de richtlijn 2003/71/EG de taal van het prospectus regelt, de Belgische regelgeving inzake marktpraktijken geen verschillende regels kunnen opleggen. Niettemin moet een onderscheid gemaakt worden wanneer de regelgeving inzake marktpraktijken eveneens de omzetting vormt van Europese richtlijnen : - wanneer deze richtlijnen inzake marktpraktijken zich beperken tot het opleggen van minimale regels die de Lidstaten kunnen aanvullen (zoals de regels van de richtlijn 2006/114/EG met betrekking tot directives dites d'« harmonisation maximale » (par exemple la directive 2003/71/CE en ce qui concerne le contenu des prospectus, ou la directive 2004/39/CE dite « Mifid », en ce qui concerne les règles de conduite des prestataires de services d'investissement), les éventuelles règles dérogatoires issues de la réglementation des pratiques du marché qui ne constituent pas, elles-mêmes, la transposition d'une directive européenne, doivent être écartées. Ainsi, lorsque la directive 2003/71/CE règlemente la langue des prospectus, la réglementation belge des pratiques du marché ne saurait imposer des règles différentes. Cependant, lorsque la réglementation des pratiques du marché transpose également des directives européennes, une distinction s'impose : - lorsque ces directives dans le domaine des pratiques du marché se limitent à imposer des règles minimales que les Etats membres peuvent compléter (telles les règles de la directive 2006/114/CE relatives à
misleidende reclame), dan zullen de Belgische regels tot omzetting van la publicité trompeuse), les règles de droit belge qui transposent ces
deze richtlijnen die strikter zouden zijn dan hetgeen de richtlijnen directives et qui seraient plus strictes que ce que les directives
minimaal opleggen, niet kunnen ingaan tegen de bepalingen van maximale prévoient ne peuvent pas aller à l'encontre des dispositions issues de
harmonisatie van sectorale financiële richtlijnen (zoals de regels directives financières d'harmonisation maximale (telles les règles
voortkomend uit de "Mifid"-richtlijn inzake reclame, omgezet in issues de la directive « Mifid » en matière de publicité, transposées
artikel 27, § 2, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het à l'article 27, § 2, de la loi du 2 août 2002 relative à la
toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en in surveillance du secteur financier et aux services financiers et à
artikel 8 van het koninklijk besluit van 3 juni 2007 tot bepaling van l'article 8 de l'arrêté royal du 3 juin 2007 portant les règles et
nadere regels tot omzetting van de richtlijn betreffende markten voor modalités visant à transposer la directive « Mifid »);
financiële instrumenten); - lorsque ces directives dans le domaine des pratiques du marché sont,
- wanneer de richtlijnen inzake marktpraktijken eveneens een "maximale elles aussi, des directives dites d'« harmonisation maximale », la
harmonisatie" vormen, zal het vaststellen van de toepasselijke regel détermination de la règle applicable est parfois réglée par les
soms geregeld worden in de betrokken richtlijnen (zoals artikel 3 (4) directives concernées (tel l'article 3 (4) de la directive 2005/29/CE
van de richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken, relative aux pratiques commerciales déloyales, qui prévoit la primauté
dat in de voorrang van de sectorale regels voorziet bij des directives sectorielles en cas de contradiction entre les normes).
tegenstrijdigheid tussen deze normen). Bij gebrek aan regels, is een A défaut, une application cumulative des deux corps de règles est
cumulatieve toepassing van de twee regelgevingskaders noodzakelijk. De nécessaire. La directive 2002/65/CE relative aux services financiers à
richtlijn 2002/65/EG betreffende de verkoop op afstand van financiële distance le prévoit même expressément en son article 4.1. Il en
diensten regelt dit zelfs uitdrukkelijk in artikel 4.1. Hieruit volgt découle qu'en cas de vente à distance d'instruments financiers dans le
dat bij verkoop op afstand van financiële diensten in het kader van cadre d'une offre publique avec prospectus, le consommateur devra
een openbaar aanbod met prospectus, de consument zowel de inlichtingen recevoir tant les informations requises en vertu de la directive
vereist krachtens de richtlijn 2003/71/EG (prospectus) als deze 2003/71/CE (prospectus) que celles requises en vertu de la directive
vereist krachtens de richtlijn 2002/65/EG zal moeten ontvangen. 2002/65/CE. En matière de services financiers, l'adoption du présent arrêté royal
De aanname van dit koninklijk besluit ontheft niet van deze oefening ne dispense pas de cet exercice de vérification au cas par cas de la
om geval per geval de toepasselijke norm na te gaan, maar het laat toe norme applicable, mais il permet de moduler l'application aux services
om de toepassing op financiële diensten van bepaalde regels van boek financiers de certaines règles du livre VI du Code de droit
VI van het Wetboek van economisch recht te moduleren, vooral wanneer économique, plus particulièrement lorsque ces règles, sans
deze regels, zonder noodzakelijkerwijs in tegenspraak te zijn met de nécessairement être en contradiction avec des règles spécifiques de
specifieke regels van het financiële recht, onaangepast blijken, droit financier, s'avèrent inadaptées à la nature des services
gezien de eigenheid van financiële diensten of van bepaalde financiers ou de certaines catégories de services financiers (par
categorieën van financiële diensten (bijvoorbeeld de financiële exemple les instruments financiers ou, plus largement, les instruments
instrumenten, of in ruimere zin de beleggingsinstrumenten). de placement).
Er kan opgemerkt worden dat meerdere bepalingen van het Wetboek enkel Il convient de noter que plusieurs dispositions du Code s'appliquent
van toepassing zijn op "goederen" (zoals de reglementering inzake de uniquement aux « biens » (telle la réglementation des ventes en
soldenverkoop). Het is onnuttig bevonden om in afwijkingen op deze solde). Il a paru inutile de prévoir des dérogations à ces
bepalingen te voorzien in dit besluit aangezien de "goederen" dispositions dans le présent arrêté dans la mesure où les « biens »
gedefinieerd worden als zijnde roerende lichamelijke goederen, wat dus sont définis comme étant les biens meubles corporels, ce qui ne
niet de financiële diensten omvat, noch bijgevolg de financiële comprend donc pas les services financiers, ni par conséquent les
producten, waaronder in het bijzonder de beleggingsinstrumenten produits financiers, dont notamment les instruments de placement
(rekening houdend met de opheffing van de effecten aan toonder). (compte tenu de la suppression des titres au porteur).
Het is eveneens onnuttig gebleken om voor specifieke financiële Il a également paru inutile de prévoir, pour des services financiers
diensten in afwijkende bepalingen van sommige regels van het Wetboek spécifiques, des dispositions dérogatoires à certaines règles du Code
te voorzien waar de ratio legis zich verzet tegen een toepassing op dont la ratio legis s'oppose à une application à ces services.
die diensten. Zo regelen bijvoorbeeld de artikelen VI. 31 tot VI.33 van het Wetboek Ainsi, les articles VI. 31 à VI. 33 du Code réglementent les « titres
de "titels die recht geven op terugbetaling of prijsvermindering". donnant droit à un remboursement ou à une réduction de prix ». Sont
Deze bepalingen beogen de titels die door een onderneming worden visés par ces dispositions les titres offerts par une entreprise lors
aangeboden bij de aanschaf van een goed of een dienst en die recht de l'acquisition d'un bien ou d'un service et donnant droit à un
geven op een latere terugbetaling van de prijs of een deel daarvan, remboursement ultérieur du prix ou d'une partie du prix, de même que
alsook de titels die gratis worden verspreid en die de houder ervan les titres diffusés gratuitement et qui permettent à leur détenteur, à
bij de aankoop van één of meerdere goederen en/of diensten, toelaten l'achat d'un ou plusieurs biens et/ou services, d'obtenir
een korting op de prijs te krijgen. Het gaat hier om "titels" van het immédiatement une réduction de prix. Il s'agit là de « titres » de
type "kortingsbonnen". Deze bepalingen mogen niet te letterlijk type « bons de réduction ». Ces dispositions ne doivent pas faire
gelezen worden, wat er zou toe leiden dat financiële producten waarin l'objet d'une lecture trop littérale, laquelle mènerait à ce que
soient visés les produits financiers intégrant un droit au
een recht tot terugbetaling van het kapitaal geïntegreerd is (zoals de remboursement du capital (telles les obligations ou les contrats
obligaties of de levensverzekeringsovereenkomsten van het type "tak 21") of ook financiële instrumenten die een aankoopoptie met vermindering op de prijs bevatten, zouden beoogd worden. Dit is niet de bedoeling van deze reglementering. Er werd dus geoordeeld dat het onnuttig zou zijn om in een uitdrukkelijke uitzondering van deze bepalingen te voorzien voor de financiële producten waarin een recht tot terugbetaling van het kapitaal of een aankoopoptie geïntegreerd is. Het gaat immers om kenmerken die inherent zijn aan het betrokken financieel product. Dat is het doel van dit ontwerp. Er is rekening gehouden met het geheel van de opmerkingen van de Raad van State over dit ontwerp. COMMENTAAR BIJ DE ARTIKELEN Artikel 1 Artikel 1 bevat de nuttige en specifieke definities voor wat de toepassing van dit besluit betreft. Alle definities in het Wetboek van economisch recht waaraan dit besluit uitvoering geeft, blijven integraal gelden voor wat de gebruikte termen in dit besluit betreft. Een uitdrukkelijke verwijzing is dus niet nuttig, niettegenstaande het feit dat sommige gebruikte termen een andere betekenis kunnen bekleden in de financiële regelgeving. Dit is in het bijzonder het geval voor d'assurance-vie de type « branche 21 »), de même que les instruments financiers intégrant une option d'achat avec décote sur le prix. Tel n'est pas l'objectif poursuivi par cette réglementation. Il a donc paru inutile de prévoir, dans le présent arrêté, une exclusion expresse de ces dispositions pour les produits financiers intégrant un droit au remboursement du capital ou une option d'achat, ce qui constitue une des caractéristiques inhérentes au produit financier lui-même. Tel est l'objet du présent projet. Il a été tenu compte de l'ensemble des observations du Conseil d'Etat sur le présent projet. COMMENTAIRE DES ARTICLES Article 1er L'article 1er contient les définitions utiles et particulières pour l'application du présent arrêté. Toutes les définitions contenues dans le Code de droit économique auquel donne exécution le présent arrêté, restent intégralement valables pour ce qui concerne les termes utilisés dans le présent arrêté. Un renvoi exprès est donc inutile, nonobstant le fait que certains termes utilisés peuvent revêtir un sens différent de la réglementation financière. C'est le cas notamment
de notie "financiële diensten", die in artikel I. 8, 18°, van het de la notion de « services financiers », qui reçoit, à l'article I. 8,
Wetboek, een ruimere definitie heeft dan wat voorzien is in artikel 2, 18° du Code, une définition plus large que celle prévue à l'article 2,
40°, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de 40° de la loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du secteur
financiële sector en de financiële diensten. "Financiële diensten" financier et aux services financiers. Au sens du Code, constituent des
zijn in de zin van het Wetboek iedere dienst van bancaire aard of op « services financiers » tout service ayant trait à la banque, au
het gebied van kredietverstrekking, verzekering, individuele crédit, à l'assurance, aux retraites individuelles, aux
pensioenen, beleggingen en betalingen. Deze notie van financiële investissements et aux paiements. Cette notion de services financiers
diensten in de zin van het Wetboek omvat dus de financiële producten, au sens du Code comprend les produits financiers eux-mêmes, tandis
terwijl in het financiële recht deze notie enkel betrekking heeft op qu'en droit financier, cette notion ne vise que les services ayant
de diensten met betrekking tot financiële producten (het plaatsen van trait aux produits financiers (services de placement, de conseil en
financiële instrumenten, beleggingsadvies, enz.), maar niet op de investissement, etc.), mais pas les produits eux-mêmes.
producten zelf.
Artikel 1, b), definieert de "beleggingsinstrumenten" door te L'article 1er, b), définit les « instruments de placement » par
verwijzen naar de definitie die voorkomt in de reglementering inzake référence à la définition figurant dans la réglementation des offres
openbare aanbiedingen (de wet van 16 juni 2006 op de openbare publiques (la loi du 16 juin 2006 relative aux offres publiques
aanbieding van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt). Deze notie van "beleggingsinstrumenten", die alle financiële instrumenten omvat, met inbegrip van effecten en in ruimere zin alle instrumenten die toelaten een belegging van financiële aard te doen, ongeacht de onderliggende activa, wordt in verschillende bepalingen van dit ontwerp gebruikt om in specifieke of afwijkende bepalingen te voorzien voor de tekoopaanbieding of de aanbieding tot inschrijving aan consumenten. In bepaalde gevallen zal de afwijkende bepaling in ruimere zin de "financiële producten" beogen. Deze notie wordt dus eveneens gedefinieerd, wat gebeurt met verwijzing naar de wet van 2 augustus d'instruments de placement et aux admissions d'instruments de placement à la négociation sur des marchés réglementés). Cette notion d'« instruments de placement », qui couvre tous les instruments financiers, en ce compris les valeurs mobilières et, plus largement tous les instruments permettant d'effectuer un investissement de type financier, quels que soient les actifs sous-jacents, est en effet utilisée dans plusieurs dispositions du présent projet afin de prévoir, pour l'offre en vente ou en souscription de tels instruments à des consommateurs, des dispositions particulières ou dérogatoires. Dans certains cas, la disposition dérogatoire vise plus largement les "produits financiers". Cette notion est donc également définie et ce,
2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële en référence à la loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du
diensten. Dit begrip, dat alle financiële en beleggingsinstrumenten secteur financier et aux services financiers. Cette notion, qui inclut
omvat, viseert eveneens de rekeningen en de verzekeringsproducten. tous les instruments financiers et de placement, couvre également les
comptes et les produits d'assurances.
Art. 2 Art. 2
Artikel VI. 3, § 2, van het Wetboek legt aan elke onderneming die aan L'article VI. 3, § 2, du Code impose à toute entreprise qui offre au
de consument homogene financiële diensten aanbiedt op om de prijs
ervan schriftelijk, leesbaar, goed zichtbaar en ondubbelzinnig aan te consommateur des services financiers homogènes d'en indiquer le prix
duiden. De financiële producten die aan de consument worden aangeboden par écrit d'une manière lisible apparente et non équivoque. Les
zijn in het algemeen homogene diensten, zoals gedefinieerd in artikel produits financiers offerts au consommateur constituent généralement
I. 8., 1°, van het Wetboek. Sommige aanbiedingen van des services homogènes, tels que définis à l'article I. 8, 1°, du
beleggingsinstrumenten aan consumenten worden verricht zonder dat de Code. Or, certaines offres d'instruments de placement sont faites à
prijs van deze beleggingsinstrumenten op voorhand bepaald wordt, des consommateurs sans que le prix desdits instruments de placement
bijvoorbeeld wanneer de prijs vastgesteld wordt krachtens de soit déterminé à l'avance, par exemple lorsque le prix est fixé au
zogenaamde "book-building"-procedure. terme d'une procédure dite de « book-building ».
In geval van openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten, bevatten En cas d'offre publique d'instruments de placement, les dispositions
de bepalingen van de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding de la loi du 16 juin 2006 relative aux offres publiques d'instruments
van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten de placement et aux admissions d'instruments de placement à la
tot de verhandeling op een gereglementeerde markt afwijkende négociation sur des marchés réglementés comportent des dispositions
bepalingen op dit artikel (zie in het bijzonder de artikelen 27 en 47 dérogatoires à cet article (voy. notamment les articles 27 et 47 de la
van de wet van 16 juni 2006). Buiten deze bepalingen, die een lex loi du 16 juin 2006). En dehors de ces dispositions, qui constituent
specialis uitmaken ten aanzien van het Wetboek, is het noodzakelijk om une lex specialis par rapport au Code, il est nécessaire de prévoir
een uitzondering op het artikel VI. 3, § 2, van het Wetboek te une exception à l'article VI. 3, § 2, du Code, notamment parce que
voorzien, voornamelijk omdat niet alle beleggingsinstrumenten aan de tous les instruments de placement ne sont pas offerts au consommateur
consument worden aangeboden in het kader van een openbare aanbieding dans le cadre d'une offre publique au sens de l'article 3 de la loi du
in de zin van artikel 3 van de voornoemde wet van 16 juni 2006. 16 juin 2006 susmentionnée.
Het is in het licht van deze afwijking dat de andere bepalingen van C'est à la lumière de cette dérogation qu'il conviendra d'interpréter
het Wetboek met vereisten over het meedelen van de prijs aan de les autres dispositions du Code comportant des exigences en matière de
consument, geïnterpreteerd zullen moeten worden (zie de artikelen VI. communication du prix au consommateur (voy. les articles VI. 2, 3°,
2, 3°, VI. 55, 2°, b) of nog VI. 64, § 1, 5°, van het Wetboek). VI. 55, 2°, b) ou encore VI. 64, § 1er, 5°, du Code).
Cette dérogation est cependant prévue sans préjudice de l'article VI.
Deze afwijking geldt niettemin onverminderd artikel VI. 99 van het 99 du Code, lequel qualifie de pratique commerciale déloyale
Wetboek, waarin als oneerlijke (verboden) handelspraktijk wordt (interdite) notamment l'omission trompeuse d'informations
beschouwd, het bedrieglijk weglaten van essentiële informatie (met substantielles (en ce compris le prix) dont les consommateurs ont
inbegrip van de prijs) die de consumenten naargelang de context nodig besoin pour prendre une décision commerciale en connaissance de cause
hebben om met kennis van zaken een besluit over een transactie te et ce, en tenant compte du contexte factuel.
nemen. Deze uitzondering heeft bovendien enkel betrekking op de prijs van de Par ailleurs, cette exception concerne le prix des instruments de
beleggingsinstrumenten, maar in geen geval op de lasten en de kosten placement, mais nullement les frais et coûts liés à leur achat ou à
die verbonden zijn aan hun aankoop of hun inschrijving. leur souscription.
Art. 3 Art. 3
Artikel VI. 5 van het Wetboek vereist dat bij het aanbod aan de L'article VI. 5 du Code requiert que, lors de l'offre au consommateur,
consument alle prijzen minstens in euro worden vermeld. Artikel 3 van tous les prix soient mentionnés au moins en euro. L'article 3 du
dit ontwerp sluit de toepassing van deze bepaling uit voor alle financiële producten (beleggingsinstrumenten, rekeningen, verzekeringsproducten), die in een ander devies zijn uitgedrukt dan de euro. Het valt te noteren dat deze uitzondering de prijs van het product betreft, maar niet de lasten en de bijhorende kosten. Zo zal een financieel instrument kunnen uitgedrukt worden in een vreemde munt, maar zullen de commissies die aan de financiële tussenpersoon verschuldigd zijn voor deze inschrijving, moeten aangeduid worden in euro, onverminderd de mogelijkheid om deze lasten en kosten in de vorm van een percentage van de prijs van het financieel product uit te drukken. Daarnaast valt op te merken dat de financiële instellingen, overeenkomstig de algemene verplichting tot informatieverstrekking aan de consument, in de regel informatie zullen moeten verstrekken aan hun cliënten over de omzetting in euro van producten die in een vreemde munt zijn uitgedrukt. présent projet exclut l'application de cette disposition pour tous les produits financiers (instruments de placement, comptes, produits d'assurance) libellés dans une autre devise que l'euro. A noter que cette exclusion concerne le prix du produit, mais pas les frais et coûts accessoires. Ainsi, un instrument financier peut être libellé dans une devise étrangère, mais les commissions dues à l'intermédiaire financier pour sa souscription devront l'être en euro, sans préjudice de la possibilité d'exprimer ces frais et coûts sous forme de pourcentage du prix du produit financier. Il convient également de noter qu'en vertu de l'obligation générale d'information du consommateur, les établissements financiers devront en général fournir à leurs clients des informations sur la conversion en euros de produits libellés dans une autre devise.
Art. 4 Art. 4
De artikelen VI. 18 en VI. 19 van het Wetboek regelen promoties inzake Les articles VI. 18 et VI. 19 du Code réglementent les promotions en
prijzen, en, meer in het bijzonder de verwijzing naar de vroeger matière de prix et, plus particulièrement, les références au prix
toegepaste prijs door de onderneming. Deze bepalingen kunnen niet pratiqué précédemment par l'entreprise. Ces dispositions ne sauraient
toegepast worden op de verkoop van beleggingsinstrumenten waarvan de s'appliquer à la vente d'instruments de placement dont le prix dépend
prijs afhankelijk is van fluctuatie op de financiële markt waarop de des fluctuations du marché financier sur lesquelles l'entreprise n'a
onderneming geen enkele invloed heeft. Het begrip "financiële markt" aucune influence. Cette notion de marché financier doit s'interpréter
moet ruim gezien worden, en omvat in het bijzonder de wisselmarkt en de manière large, incluant notamment le marché des changes ou des
de rentemarkt. taux.
Het mag opgemerkt worden dat deze afwijking geldt voor het aanbod van Il convient de noter que cette dérogation est applicable à l'offre
beleggingsinstrumenten, maar niet voor het aanbod van diensten die d'instruments de placement, mais pas à l'offre des services prestés
verband houden met deze instrumenten (bijvoorbeeld de dienst van het relativement à ces instruments (par exemple le service de réception et
ontvangen en doorgeven van orders). transmission d'ordres).
Art. 5 Art. 5
Deze bepaling wil enkele uitzonderingen voorzien op artikel VI. 83 van het Wetboek. Genoemde bepaling voorziet in een lijst van bedingen die als onrechtmatig moeten worden beschouwd in overeenkomsten met consumenten. Gelet op de eigenheid van bepaalde financiële diensten, dienen bepaalde specifieke bedingen niet als onrechtmatig te worden beschouwd, wanneer zij bedongen worden in overeenkomsten met consumenten. Zo kunnen sommige contractuele financiële instrumenten (zoals eeuwigdurende obligaties of nog optiecontracten) bedingen bevatten, die er geenszins toe strekken om de consument te benadelen, maar die niettemin strijdig zouden kunnen worden bevonden aan artikel Cette disposition vise à prévoir certaines exceptions à l'article VI. 83 du Code, lequel établit la liste des clauses qui doivent être considérées comme abusives dans les contrats avec des consommateurs. Compte tenu de la particularité de certains services financiers, certaines clauses spécifiques ne doivent pas être qualifiées d'abusives lorsqu'elles sont stipulées dans des contrats avec des consommateurs. Ainsi, certains instruments financiers de nature contractuelle (tels que les obligations perpétuelles ou encore des contrats d'option) peuvent comporter des clauses, dont l'objet n'est nullement d'abuser le consommateur, mais qui pourraient être jugées
VI. 83, 2°, 3°, 5°, of 11° van het Wetboek (bedingen met betrekking contraires à l'article VI. 83, 2°, 3°, 5° ou 11° du Code (clauses
tot de vaststelling van de prijs, de leveringstermijn, of de relatives à la fixation du prix, au délai de livraison, à la
beëindiging van overeenkomsten van onbepaalde duur).
Als gevolg van de opmerking van de Raad van State met betrekking tot résiliation de contrats à durée indéterminée).
artikel 5, § 1, werd de term "leverancier" vervangen door deze van Suite à la remarque du Conseil d'Etat relative à l'article 5, § 1er,
"onderneming". Dit begrip is algemeen en bepaald in het Wetboek van le terme "fournisseur" a été remplacé par celui d'« entreprise ».
economisch recht. Het heeft tot doel van toepassing te zijn op alle Cette notion est générale et définie dans le Code de droit économique.
ondernemingen en viseert dus evengoed de uitgevers als de aanbieders Elle a vocation à s'appliquer à toutes les entreprises et vise donc
van beleggingsinstrumenten of de financiële instellingen. aussi tant les émetteurs, que les offreurs d'instruments de placement
Om te antwoorden op een andere opmerking die de Raad van State heeft ou que les institutions financières.
geformuleerd, wordt verduidelijkt dat de uitzondering bedoeld in En réponse à une autre remarque formulée par le Conseil d'Etat, il est
artikel 5, § 2, van dit ontwerp geen afbreuk doet aan de toepassing précisé que l'exception proposée à l'article 5, § 2, du présent projet
van de twee uitzonderingen die reeds zijn voorzien in het 2e lid van ne portera pas préjudice à l'application des deux exceptions déjà
artikel VI. 83, 2°, van het Wetboek. Deze uitzonderingen kunnen prévues à l'alinéa 2 de l'article VI. 83, 2°, du Code. Ces exceptions
desgevallend van toepassing zijn in de hypotheses waarin de pourront le cas échéant s'appliquer dans les hypothèses où les
voorwaarden bedoeld in artikel 5, § 2, van dit ontwerp niet zijn conditions prévues à l'article 5, § 2, du présent projet ne sont pas
verenigd (bvb. omdat het gaat om andere financiële producten dan réunies (par exemple parce qu'il s'agit de produits financiers autres
beleggingsinstrumenten, zoals spaarrekeningen). que des instruments de placement, tels que des comptes d'épargne).
richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen in overeenkomsten La directive 93/13/CEE concernant les clauses abusives dans les
gesloten met consumenten bevat in haar bijlage een beschrijving van contrats conclus avec les consommateurs comporte, dans son annexe, une
die bedingen die in principe als oneerlijk worden gekwalificeerd, maar description de ces clauses qualifiées en principe d'abusives, mais qui
die mogen voorkomen in overeenkomsten die betrekking hebben op peuvent figurer dans des contrats portant sur des services financiers.
financiële diensten. De voorliggende bepaling wil deze uitzonderingen La présente disposition vise à prévoir ces exceptions en droit belge,
voorzien in Belgisch recht, in het verlengde van de uitzonderingen die dans le prolongement des exceptions qui ont été prévues dans l'arrêté
voorzien zijn in het koninklijk besluit van 5 december 2000 en waar royal du 5 décembre 2000 et dont il n'a pas été démontré qu'elles
niet aangetoond werd dat deze nadeel berokkenden aan de bescherming avaient porté préjudice à la protection du consommateur.
van de consument. De paragrafen 1 en 2 van artikel 5 bevatten elk een uitzondering op Les paragraphes 1er et 2 de l'article 5 comportent l'un et l'autre une
het verbod van bedingen die toelaten zonder opzegtermijn een eind te exception à l'interdiction des clauses permettant de mettre un terme
stellen aan overeenkomsten van onbepaalde duur (deze bedingen zijn in sans préavis à des contrats à durée indéterminée (clauses en principe
principe verboden in overeenkomsten met consumenten krachtens artikel interdites dans les contrats avec des consommateurs en vertu de
VI. 83, 11°, van het Wetboek). Deze uitzonderingen komen voort uit l'article VI. 83, 11°, du Code). Ces exceptions proviennent de la
hogergenoemde richtlijn 93/13/EEG (respectievelijk de punten 2, a) en directive 93/13/CEE susmentionnée (respectivement points 2, a) et c)
c) van de bijlage bij de richtlijn). De uitzondering voorzien in
artikel 5, § 1, beoogt alle beleggingsinstrumenten. Wel wordt hiervoor de l'annexe de la directive). L'exception prévue à l'article 5, § 1er,
een geldige reden vereist en wordt aan de onderneming een vise tous les instruments de placement, mais requiert une raison
onmiddellijke informatieverplichting opgelegd. Deze voorwaarden gelden valable et met à charge de l'entreprise une obligation d'information
niet voor de uitzondering waarin artikel 5, § 2, voorziet maar deze immédiate. Celle prévue à l'article 5, § 2, ne requiert pas ces mêmes
uitzondering beoogt enkel de beleggingsinstrumenten waarvan de prijs conditions mais elle ne vise que les instruments de placement dont le
prix fluctue. Seule la seconde parmi ces exceptions avait été prévue
fluctueert. Het koninklijk besluit van 5 december 2000 voorzag enkel dans l'arrêté royal du 5 décembre 2000 au motif que la première était
in deze laatste uitzondering en gaf daarbij als reden op dat de eerste conçue dans la directive en faveur du "fournisseur de services
uitzondering in de richtlijn was opgenomen ten gunste van de financiers" et non du "vendeur de produits financiers" de sorte qu'on
"leverancier van financiële diensten" en niet van de "verkoper van sortait du champ d'application de l'arrêté (voy. sur ce point le
financiële producten", zodat men buiten het toepassingsgebied van het
besluit trad (zie hieromtrent het Verslag aan de Koning voorafgaand
aan het koninklijk besluit van 5 december 2000). Niettemin weten we rapport au Roi précédant l'arrêté royal du 5 décembre 2000).
thans dat de notie "financiële diensten" naar Europees recht ruim moet Cependant, on sait désormais que la notion de "services financiers"
worden opgevat en eveneens financiële producten omvat (zie hierboven doit s'interpréter de manière large en droit européen et qu'elle
de toelichting met betrekking tot deze notie in de richtlijn couvre également les produits financiers (voy. ci-dessus les
développements relatifs à cette notion dans la directive 2002/65/CE
2002/65/EG betreffende de verkoop op afstand van financiële diensten concernant la commercialisation à distance de services financiers
aan de consumenten). auprès des consommateurs).
Wat artikel 5, § 1, van dit ontwerp betreft, wordt er voorgesteld om En l'espèce, à l'article 5, § 1er, du présent projet, il est proposé
de draagwijdte van de uitzondering die volgt uit artikel 2, a) van de de réduire la portée de l'exception découlant du point 2, a) de la
richtlijn te beperken tot enkel beleggingsinstrumenten en niet alle directive afin de ne viser que les instruments de placement et non
financiële diensten. Er mag immers geoordeeld worden dat behalve bij tous les services financiers. L'on estime en effet que sauf cas de
overmacht overeenkomsten met betrekking tot financiële diensten force majeure, il ne doit pouvoir être mis fin à des contrats de
(overeenkomsten van vermogensbeheer, tot het openen van een rekening, service financier (contrat de gestion de fortune, contrats d'ouverture
enz.) niet beëindigd kunnen worden zonder een opzegtermijn. de compte, etc.) que moyennant l'octroi d'un préavis.
Ook de uitzondering opgenomen in artikel 5, § 3, van dit ontwerp was Il convient de noter que l'exception prévue à l'article 5, § 3, du
niet opgenomen in het koninklijk besluit van 5 december 2000 rekening présent projet ne figurait pas non plus dans l'arrêté royal du 5
houdend met het feit dat dit besluit enkel betrekking had op décembre 2000 compte tenu du fait que cet arrêté concernait uniquement
financiële instrumenten en effecten en waarden, maar niet op deviezen. les instruments financiers et les titres et valeurs, mais pas les
In deze uitzondering is nochtans voorzien in de hogergenoemde devises. Cette exception est cependant prévue dans la directive
richtlijn 93/13/EEG. Ze werd daarom opgenomen in dit ontwerp. 93/13/CEE susmentionnée. Elle a donc été introduite dans le présent
Er mag ten slotte opgemerkt worden dat wanneer artikel 5, § 2, van dit projet. Il convient enfin de noter que lorsque l'article 5, § 2, du présent
ontwerp verwijst naar de "financiële markt", dit begrip op dezelfde projet se réfère au « marché financier », cette notion doit
wijze dient geïnterpreteerd te worden als in artikel 4, dus met s'interpréter de la même manière qu'à l'article 4, en y incluant
inbegrip van de wisselmarkt en de rentemarkt. notamment le marché des changes et des taux.
Art. 6 Art. 6
Het koninklijk besluit van 5 december 2000 waarbij sommige bepalingen L'arrêté royal du 5 décembre 2000 rendant applicables aux instruments
financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions de la loi
van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur l'information
voorlichting en bescherming van de consument, van toepassing worden
verklaard op financiële instrumenten, effecten en waarden moet formeel
worden opgeheven. Haar wettelijke basis (artikel 3, § 1, van de wet et la protection du consommateur doit être formellement abrogé. En
van 6 april 2010) is inderdaad niet hernomen in het Wetboek van effet, sa base légale (l'article 3, § 1er, de la loi du 6 avril 2010)
economisch recht, aangezien de financiële instrumenten en andere n'a pas été reprise dans le Code de droit économique dans la mesure où
effecten en waarden niet meer uitgesloten worden van het les instruments financiers et autres titres et valeurs ne sont plus
toepassingsgebied van boek VI van het Wetboek. exclus du champ d'application du livre VI du Code.
Art. 7 Art. 7
Dit koninklijk besluit zal op dezelfde dag in werking moeten treden Le présent arrêté royal devra entrer en vigueur le même jour que le
als het boek VI van het Wetboek van economisch recht waarvan het livre VI du Code de droit économique dont il exécute l'article VI. 1,
artikel VI. 1, § 2, uitvoert. § 2.
Wij hebben de eer te zijn, Nous avons l'honneur d'être,
Sire, Sire,
van Uwe Majesteit, de Votre Majesté,
de zeer eerbiedige les très respectueux
en zeer getrouwe dienaars, et les très fidèles serviteurs,
De Minister van Economie en Consumenten, Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs,
J. VANDE LANOTTE J. VANDE LANOTTE
De Minister van Middenstand, K.M.O.'s en Zelfstandigen, La Ministre des Classes moyennes, des P.M.E. et des Indépendants,
Mevr. S. LARUELLE Mme S. LARUELLE
De Minister van Financiën, Le Ministre des Finances,
K. GEENS K. GEENS
ADVIES 55.006/1 VAN 7 FEBRUARI 2014 VAN DE RAAD VAN STATE, AFDELING AVIS 55.006/1 DU 7 FEVRIER 2014 DU CONSEIL D'ETAT, SECTION DE
WETGEVING, OVER EEN ONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT `TOT HET NEMEN VAN LEGISLATION, SUR UN PROJET D'ARRETE ROYAL `VISANT A PRENDRE DES
BIJZONDERE MAATREGELEN EN TOT AFWIJKEN VAN SOMMIGE BEPALINGEN VAN BOEK DISPOSITIONS PARTICULIERES ET A DEROGER A L'APPLICATION DE CERTAINES
VI VAN HET WETBOEK VAN ECONOMISCH RECHT VOOR BEPAALDE CATEGORIE"N VAN DISPOSITIONS DU LIVRE VI DU CODE DE DROIT ECONOMIQUE POUR CERTAINES
FINANCI"LE DIENSTEN' CATEGORIES DE SERVICES FINANCIERS'
Op 9 januari 2014 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Le 9 janvier 2014, le Conseil d'Etat, section de législation, a été
Minister van Economie en Consumenten verzocht binnen een termijn van invité par le Ministre de l'Economie et des Consommateurs à
dertig dagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk communiquer un avis, dans un délai de trente jours, sur un projet
besluit `tot het nemen van bijzondere maatregelen en tot afwijken van d'arrêté royal visant à prendre des dispositions particulières et à
sommige bepalingen van boek VI van het Wetboek van economisch recht déroger à l'application de certaines dispositions du livre VI du Code
voor bepaalde categorieën van financiële diensten'. de droit économique pour certaines catégories de services financiers'.
Het ontwerp is door de eerste kamer onderzocht op 30 januari 2014 . Le projet a été examiné par la première chambre le 30 janvier 2014.
De kamer was samengesteld uit Marnix Van Damme, kamervoorzitter, La chambre était composée de Marnix Van Damme, président de chambre,
Wilfried Van Vaerenbergh en Wouter Pas, staatsraden, Marc Rigaux en Wilfried Van Vaerenbergh et Wouter Pas, conseillers d'Etat, Marc
Michel Tison, assessoren, en Wim Geurts, griffier. Rigaux et Michel Tison, assesseurs, et Wim Geurts, greffier.
Het verslag is uitgebracht door Paul Depuydt, eerste Le rapport a été présenté par Paul Depuydt, premier auditeur chef de
auditeur-afdelingshoofd. section.
De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het La concordance entre la version française et la version néerlandaise
advies is nagezien onder toezicht van Marnix Van Damme, de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Marnix Van Damme,
kamervoorzitter. président de chambre.
Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 7 februari L'avis, dont le texte suit, a été donné le 7 février 2014.
2014. 1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de 1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le
Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of aan de te vervullen vormvereisten is voldaan. Strekking en rechtsgrond van het ontwerp 2. Het om advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit strekt ertoe bijzondere regels vast te stellen voor bepaalde categorieën financiële diensten, alsmede regels die, wat die categorieën financiële diensten betreft, afwijken van de bepalingen van boek VI, "Marktpraktijken en bescherming van de consument", van het Wetboek van economisch recht. Rechtsgrond voor de ontworpen regeling wordt geboden door artikel VI.1, § 2, van het Wetboek van economisch recht, dat luidt : "Voor de aangelegenheden die worden bedoeld door dit boek kan de Koning, op voordracht van de ministers bevoegd voor Economie, Consumentenzaken en Financiën, voor een of meerdere categorieën van financiële diensten bijzondere regels vaststellen of afwijken van de toepassing van sommige bepalingen van dit boek. Vooraleer een besluit voor te stellen met toepassing van het eerste lid, raadpleegt de minister de Raad voor het Verbruik en de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en bepaalt hij de redelijke termijn binnen dewelke het advies moet worden gegeven. Na deze termijn is het advies niet meer vereist." Onderzoek van de tekst Aanhef Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des formalités prescrites. Portée et fondement juridique du projet 2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis a pour objet d'édicter des dispositions particulières pour certaines catégories de services financiers ainsi que des règles qui, en ce qui concerne ces dernières catégories, dérogent aux dispositions du livre VI, « Pratiques du marché et protection du consommateur », du Code de droit économique. Le régime en projet trouve son fondement juridique à l'article VI.1, § 2, du Code de droit économique, qui dispose : « Dans les matières visées par le présent livre, le Roi peut, sur la proposition des ministres ayant l'Economie, la Consommation, et les Finances dans leurs attributions, pour une ou plusieurs catégories de services financiers, prendre des dispositions particulières ou déroger à l'application de certaines dispositions du présent livre. Avant de proposer un arrêté en application de l'alinéa 1er, le ministre consulte le Conseil de la consommation et l'Autorité des services et marchés financiers (FSMA) et fixe le délai raisonnable dans lequel l'avis doit être donné. Passé ce délai, l'avis n'est plus requis ». Examen du texte Préambule
3. Na het lid van de aanhef waarin wordt verwezen naar artikel VI.1, § 3. A la suite de l'alinéa du préambule faisant référence à l'article
2, van het Wetboek van economisch recht, dient een nieuw lid te worden VI.1, § 2, du Code de droit économique, on insérera un nouvel alinéa
ingevoegd waarin wordt verwezen naar het koninklijk besluit van 5 visant l'arrêté royal van 5 décembre 2000 (1), dont l'abrogation est
december 2000 (1), waarvan artikel 6 van het ontwerp de opheffing prévue à l'article 6 du projet.
beoogt. 4. Het vijfde lid van de aanhef van het ontwerp, zoals het om advies 4. Le cinquième alinéa du préambule du projet, tel qu'il est soumis
is voorgelegd, waarin wordt gerefereerd aan de regeling inzake de pour avis, qui fait référence à la réglementation relative à
effectbeoordeling op het vlak van een duurzame ontwikkeling, is l'évaluation d'incidence en matière de développement durable, est
overbodig en moet worden geschrapt. superflu et doit dès lors être omis.
Artikel 2 Article 2
5. In de commentaar die in het verslag aan de Koning wordt gegeven bij
artikel 2 van het ontwerp wordt onder meer vermeld : 5. Le commentaire que le rapport au Roi donne de l'article 2 du projet
"Deze uitzondering heeft bovendien enkel betrekking op de prijs van de précise entre autres : « Par ailleurs, cette exception concerne le prix des instruments de
beleggingsinstrumenten, maar in geen geval op de lasten en de kosten placement, mais nullement les frais et coûts liés à leur achat ou à
die verbonden zijn aan hun aankoop of hun inschrijving." leur souscription ».
Ter wille van de rechtszekerheid zou de aangehaalde verduidelijking Dans l'intérêt de la sécurité juridique, cette précision devrait
moeten worden geëxpliciteerd in de tekst van artikel 2 van het ontwerp. également être apportée dans le texte de l'article 2 du projet.
Artikel 3 Article 3
6. La question se pose de savoir comment l'exception prévue à
6. De vraag rijst op welke wijze de in artikel 3 van het ontwerp l'article 3 du projet concernant les « frais et coûts y relatifs »
vermelde uitzondering betreffende "de lasten en de kosten die erop sera appliquée si ceux-ci sont libellés en pourcentage du prix d'un
betrekking hebben", zal worden toegepast wanneer deze zijn uitgedrukt
in een percentage van de niet in euro uitgedrukte prijs van een instrument de placement non libellé en euros. C'est ainsi que les «
beleggingsinstrument. Zo worden "instapkosten" bij de inschrijving op frais d'entrée » dus à la souscription de certains produits de
bepaalde beleggingsproducten (2) vaak uitgedrukt in een percentage op placement (2) sont souvent libellés en pourcentage du prix de
de inschrijvingsprijs. Het verdient aanbeveling om het ontwerp op dat souscription. Il est recommandé de préciser le projet sur ce point
punt te verduidelijken in het verslag aan de Koning. dans le rapport au Roi.
Artikel 5 Article 5
7. Het gebruik van de term "leverancier" in artikel 5, § 1, van het 7. L'utilisation du terme « fournisseur » à l'article 5, § 1er, du
ontwerp, geeft aanleiding tot onduidelijkheid, nu hiermee zowel de projet, prête à confusion dès lors qu'il peut s'agir tant de
uitgever of aanbieder van het beleggingsinstrument kan worden bedoeld, l'émetteur ou de l'offreur de l'instrument de placement que de
als de financiële instelling die instaat voor de plaatsing ervan. Het l'institution financière qui se charge de son placement. Il est
verdient aanbeveling om in dit verband nauwer aan te sluiten bij de recommandé à cet égard de se conformer davantage à la terminologie
terminologie die in de wet van 16 juni 2006 `op de openbare aanbieding utilisée dans la loi du 16 juin 2006 `relative aux offres publiques
van beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten d'instruments de placement et aux admissions d'instruments de
tot de verhandeling op een gereglementeerde markt' wordt gehanteerd. placement à la négociation sur des marchés réglementés'.
8. De vraag rijst of uit artikel 5, § 2, van het ontwerp kan worden 8. La question se pose de savoir s'il peut se déduire de l'article 5,
afgeleid dat de consument niet noodzakelijk over een mogelijkheid tot § 2, du projet que le consommateur ne dispose pas nécessairement d'une
opzegging beschikt wanneer de contractueel voorziene wijziging van de possibilité de résiliation lorsque la modification du prix prévue
prijs betrekking heeft op het betalen van een rente. In het verslag contractuellement concerne le paiement d'un intérêt. Autrement dit, il
aan de Koning zou met andere woorden het best worden verduidelijkt serait préférable de préciser, dans le rapport au Roi, la corrélation
welke de verhouding is tussen artikel 5, § 2, van het ontwerp en de entre l'article 5, § 2, du projet et le régime d'exception prévu à
uitzonderingsregeling van artikel VI.83, 2°, b), van het Wetboek van l'article VI.83, 2°, b), du Code de droit économique.
economisch recht.
De griffier, Le greffier,
W. Geurts. W. Geurts.
De voorzitter, Le président,
M. Van Damme. M. Van Damme.
_______ _______
Nota's Notes
(1) Koninklijk besluit van 5 december 2000 `waarbij sommige bepalingen (1) Arrêté royal du 5 décembre 2000 `rendant applicables aux
instruments financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions
van de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en de de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur
voorlichting en bescherming van de consument, van toepassing worden
verklaard op financiële instrumenten, effecten en waarden'. l'information et la protection du consommateur'.
(2) Bijvoorbeeld deelbewijzen in collectieve beleggingsinstellingen of (2) Par exemple, des parts dans des organismes de placement collectif
gestructureerde schuldeffecten. ou des titres de dette structurés.
23 MAART 2014. - Koninklijk besluit tot het nemen van bijzondere 23 MARS 2014. - Arrêté royal visant à prendre des dispositions
maatregelen en tot afwijken van sommige bepalingen van boek VI van het particulières et à déroger à l'application de certaines dispositions
Wetboek van economisch recht voor bepaalde categorieën van financiële du livre VI du Code de droit économique pour certaines catégories de
diensten services financiers
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op het Wetboek van economisch recht, artikel VI. 1, § 2; Vu le Code de droit économique, l'article VI. 1, § 2;
Gelet op het koninklijk besluit van 5 december 2000 waarbij sommige Vu l'arrêté royal du 5 décembre 2000 rendant applicables aux
instruments financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions
bepalingen van de wet van 14 juli 1991 betreffende de de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur
handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument,
van toepassing worden verklaard op financiële instrumenten, effecten en waarden; l'information et la protection du consommateur;
Gelet op het advies van de FSMA, gegeven op 17 oktober 2013; Vu l'avis de la FSMA, donné le 17 octobre 2013;
Gelet op het advies van de Raad voor het Verbruik, gegeven op 7 november 2013; Vu l'avis du Conseil de la consommation, donné le 7 novembre 2013;
Gelet op advies 55.006/1 van de Raad van State, gegeven op 7 februari Vu l'avis 55.006/1 du Conseil d'Etat, donné le 7 février 2014, en
2014, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 1°, des lois sur le
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973;
Op de voordracht van de Minister van Economie en Consumenten, de Sur la proposition du Ministre de l'Economie et des Consommateurs, de
Minister van Middenstand, K.M.O.'s en Zelfstandigen en de Minister van la Ministre des Classes moyennes, des P.M.E. et des Indépendants et du
Financiën, Ministre des Finances,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :
HOOFDSTUK 1. - Definities CHAPITRE 1er. - Définitions

Artikel 1.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder :

Article 1er.Pour l'application du présent arrêté, l'on entend par :
a) het Wetboek : het Wetboek van economisch recht; a) le Code : le Code de droit économique;
b) beleggingsinstrumenten : de instrumenten bedoeld in artikel 4 van b) instruments de placement : les instruments visés à l'article 4 de
de wet van 16 juni 2006 op de openbare aanbieding van la loi du 16 juin 2006 relative aux offres publiques d'instruments de
beleggingsinstrumenten en de toelating van beleggingsinstrumenten tot placement et aux admissions d'instruments de placement à la
de verhandeling op een gereglementeerde markt; négociation sur des marchés réglementés;
c) financiële producten : de producten bedoeld in artikel 2, 39°, van c) produits financiers : les produits visés à l'article 2, 39°, de la
de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële loi du 2 août 2002 relative à la surveillance du secteur financier et
sector en de financiële diensten. aux services financiers.
HOOFDSTUK 2. - Bijzondere en afwijkende bepalingen tot regeling van de CHAPITRE 2. - Dispositions particulières et dérogatoires régissant
toepassing van het Wetboek op bepaalde categorieën van financiële l'application du Code à certaines catégories de services financiers
diensten

Art. 2.Onverminderd artikel VI. 99 van het Wetboek en met

Art. 2.Sans préjudice de l'article VI. 99 du Code et à l'exception
uitzondering van de lasten en kosten die verbonden zijn aan hun des frais et coûts qui sont liés à leur acquisition, l'article VI. 3,
verwerving, is artikel VI. 3, § 2, niet van toepassing op de prijs van § 2, n'est pas applicable au prix des instruments de placement qui
beleggingsinstrumenten die te koop of ter inschrijving worden sont offerts en vente ou en souscription au consommateur lorsque ce
aangeboden, wanneer deze prijs niet op voorhand bepaald is. prix n'est pas déterminé à l'avance.

Art. 3.Artikel VI. 5 van het Wetboek is niet van toepassing op

Art. 3.L'article VI. 5 du Code n'est pas applicable aux produits
financiële producten uitgedrukt in een ander devies dan de euro, met financiers libellés dans une devise autre que l'euro, à l'exception
uitzondering van de lasten en de kosten die erop betrekking hebben, des frais et coûts y relatifs, sans préjudice de la possibilité
onverminderd de mogelijkheid om deze lasten en kosten uit te drukken d'exprimer ces frais et coûts sous forme de pourcentage du prix du
onder de vorm van een percentage van de prijs van het financieel
product. produit financier.

Art. 4.De artikelen VI. 18 en VI. 19 van het Wetboek zijn niet van

Art. 4.Les articles VI. 18 et VI. 19 du Code ne sont pas applicables
toepassing bij de tekoopaanbieding of aanbieding tot inschrijving aan en cas d'offre en vente ou en souscription au consommateur
de consument van beleggingsinstrumenten waarvan de prijs afhankelijk d'instruments de placement dont le prix dépend des fluctuations du
is van fluctuaties op de financiële markt waarop de onderneming geen marché financier sur lesquelles l'entreprise n'a aucune influence.
enkele invloed heeft.

Art. 5.§ 1. Artikel VI. 83, 11°, van het Wetboek doet geen afbreuk

Art. 5.§ 1er. L'article VI. 83, 11°, du Code ne fait pas obstacle aux
aan bedingen waardoor eenzijdig en zonder opzeg een einde kan worden clauses par lesquelles il peut être mis fin unilatéralement et sans
gesteld aan een overeenkomst van onbepaalde duur met betrekking tot préavis à un contrat à durée indéterminée portant sur un instrument de
een beleggingsinstrument, in geval van geldige reden, mits de placement, en cas de raison valable, pourvu que l'entreprise ait
onderneming de verplichting heeft de consument hiervan onmiddellijk op l'obligation d'en informer le consommateur immédiatement.
de hoogte te stellen. § 2. Onverminderd § 1 worden de bedingen en de voorwaarden of de § 2. Sans préjudice du paragraphe 1er, ne sont pas réputées abusives
combinaties van bedingen en voorwaarden waarvan het doel omschreven is les clauses et les conditions ou les combinaisons de clauses et de
in artikel VI. 83, 2°, 3°, 5° en 11°, van het Wetboek, geacht niet conditions dont l'objet est défini à l'article VI. 83, 2°, 3°, 5° et
onrechtmatig te zijn wanneer het beleggingsinstrumenten betreft 11°, du Code, lorsqu'elles s'appliquent à des instruments de placement
waarvan de prijs afhankelijk is van fluctuaties op de financiële markt dont le prix dépend des fluctuations du marché financier sur
waarop de onderneming geen enkele invloed heeft. lesquelles l'entreprise n'a aucune influence.
§ 3. Worden geacht niet onrechtmatig te zijn de bedingen en de § 3. Ne sont pas réputées abusives les clauses et les conditions ou
voorwaarden of de combinaties van bedingen en voorwaarden zoals les combinaisons de clauses et de conditions telles que visées à
bedoeld in artikel VI. 83, 3°, van het Wetboek, die ertoe strekken te l'article VI. 83, 3°, du Code, dont l'objet est de déterminer que le
bepalen dat de prijs van de producten vastgesteld wordt op het moment prix des produits est fixé au moment de la livraison, lorsqu'elles
van de levering, wanneer het gaat om overeenkomsten tot aankoop of s'appliquent à des contrats de vente ou d'achat de devises.
verkoop van deviezen. HOOFDSTUK 3. - Opheffings- en slotbepalingen CHAPITRE 3. - Dispositions abrogatoires et finales

Art. 6.Het koninklijk besluit van 5 december 2000 waarbij sommige

Art. 6.L'arrêté royal du 5 décembre 2000 rendant applicables aux
instruments financiers et aux titres et valeurs certaines dispositions
bepalingen van de wet van 14 juli 1991 betreffende de de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur
handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument, l'information et la protection du consommateur, est abrogé.
van toepassing worden verklaard op financiële instrumenten, effecten

Art. 7.Le présent arrêté entre en vigueur le même jour que le livre
en waarden, wordt opgeheven. VI du Code de droit économique.

Art. 7.Dit besluit treedt in werking op dezelfde dag als boek VI van

Art. 8.Le ministre qui a l'Economie et les Consommateurs dans ses
het Wetboek van economisch recht. attributions, le ministre qui a les Classes moyennes dans ses

Art. 8.De minister bevoegd voor Economie en Consumenten, de minister

 attributions, et le ministre qui a les Finances dans ses attributions
bevoegd voor Middenstand en de minister bevoegd voor Financiën zijn, sont chargés, chacun en ce qui le concerne, de l'exécution du présent
ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit. arrêté.
Gegeven te Brussel, 23 maart 2014. Donné à Bruxelles, le 23 mars 2014.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Economie en Consumenten, Le Ministre de l'Economie et des Consommateurs,
J. VANDE LANOTTE J. VANDE LANOTTE
De Minister van Middenstand, K.M.O.'s en Zelfstandigen, La Ministre des Classes moyennes, des P.M.E. et des Indépendants,
Mevr. S. LARUELLE Mme S. LARUELLE
De Minister van Financiën, Le Ministre des Finances,
K. GEENS K. GEENS
^