Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 20/09/2003
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 27 april 2001, gesloten in het Paritair Comité voor de makelarij en verzekeringsagentschappen, betreffende de loon- en arbeidsvoorwaarden "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 27 april 2001, gesloten in het Paritair Comité voor de makelarij en verzekeringsagentschappen, betreffende de loon- en arbeidsvoorwaarden Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 27 avril 2001, conclue au sein de la Commission paritaire pour les entreprises de courtage et agences d'assurances, relative aux conditions de travail et de rémunération
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE
20 SEPTEMBER 2003. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend 20 SEPTEMBRE 2003. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 27 april 2001, collective de travail du 27 avril 2001, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Comité voor de makelarij en Commission paritaire pour les entreprises de courtage et agences
verzekeringsagentschappen, betreffende de loon- en arbeidsvoorwaarden d'assurances, relative aux conditions de travail et de rémunération
(1) (1)
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28; travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de makelarij en Vu la demande de la Commission paritaire pour les entreprises de
verzekeringsagentschappen; courtage et agences d'assurances;
Op de voordracht van Onze Minister van Werk, Sur la proposition de Notre Ministre de l'Emploi,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 27 april 2001, travail du 27 avril 2001, reprise en annexe, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Comité voor de makelarij en Commission paritaire pour les entreprises de courtage et agences
verzekeringsagentschappen, betreffende de loon- en arbeidsvoorwaarden. d'assurances, relative aux conditions de travail et de rémunération.

Art. 2.Onze Minister van Werk is belast met de uitvoering van dit

Art. 2.Notre Ministre de l'Emploi est chargé de l'exécution du

besluit. présent arrêté.
Gegeven te Santorini, 20 september 2003. Donné à Santorini, 20 septembre 2003.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Werk, Le Ministre de l'Emploi,
F. VANDENBROUCKE F. VANDENBROUCKE
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Paritair Comité voor de makelarij en verzekeringsagentschappen Commission paritaire pour les entreprises de courtage et agences d'assurances
Collectieve arbeidsovereenkomst van 27 april 2001 Convention collective de travail du 27 avril 2001
Loon- en arbeidsvoorwaarden (Overeenkomst geregistreerd op 23 januari Conditions de travail et de rémunération (Convention enregistrée le 23
2002 onder het nummer 60643/CO/307) janvier 2002 sous le numéro 60643/CO/307)
Inhoudstafel Table des matières
Hoofdstuk I. - Toepassingsgebied Chapitre Ier. - Champ d'application
Hoofdstuk II. - Functieclassificatie Chapitre II. - Classification des fonctions
Sectie 1. - Uitvoeringspersoneel Section 1re. - Personnel d'exécution
Sectie 2. - Uitvoeringsstafpersoneel Section 2. - Personnel cadre d'exécution
Sectie 3. - Inspecteurs Section 3. - Inspecteurs
Hoofdstuk III. - Barema's Chapitre III. - Barèmes
Sectie 1. - Bedienden die na de aanvangsleeftijd in dienst treden Section 1re. - Employés qui entrent en service après l'âge de départ
Sectie 2. - Uitvoeringspersoneel Section 2. - Personnel d'exécution
Sectie 3. - Uitvoeringsstafpersoneel Section 3. - Personnel cadre d'exécution
Sectie 4. - Inspecteurs Section 4. - Inspecteurs
Hoofdstuk IV. - Koppeling lonen aan het indexcijfer Chapitre IV. - Rattachement des salaires à l'indice
Hoofdstuk V. - Arbeidsduur Chapitre V. - Durée de travail
Hoofdstuk VI. - Bijkomende vakantie voor anciënniteit in de firma Chapitre VI. - Vacances supplémentaires pour ancienneté dans l'entreprise
Hoofdstuk VII. - Kort verzuim Chapitre VII. - Petits chômages
Hoofdstuk VIII. - Ontslag en wederindienstneming Chapitre VIII. - Licenciement et réembauchage
Hoofdstuk IX. - Verlof voor syndicale vorming Chapitre IX. - Congé pour formation syndicale
Hoofdstuk X. - Slotbepaling Chapitre X. - Dispositions finales
Addendum : uittreksel van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 23 Addendum : extrait de la convention collective de travail n° 23 du 25
van 25 juli 1975 van de Nationale Arbeidsraad juillet 1975 du Conseil national de travail
HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied CHAPITRE Ier. - Champ d'application

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

de werkgevers en op de werknemers van de ondernemingen die ressorteren aux employeurs et aux travailleurs des entreprises ressortissant à la
onder het Paritair Comité voor de makelarij en de Commission paritaire pour les entreprises de courtage et agences
verzekeringsagentschappen. d'assurances.
Onder "werknemers" wordt verstaan : de mannelijke en vrouwelijke werknemers. On entend par "travailleurs" : les travailleurs et les travailleuses.

Art. 2.Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt de collectieve

Art. 2.La présente convention collective de travail remplace la

arbeidsovereenkomst van 16 maart 1977 tot vaststelling van de loon- en convention collective de travail du 16 mars 1977 fixant les conditions
arbeidsvoorwaarden, algemeen verbindend verklaard bij koninklijk de travail et de rémunération, ayant force obligatoire par arrêté
besluit van 8 augustus 1977 (Belgisch Staatsblad van 12 januari 1978), royal du 8 août 1977 (Moniteur belge du 12 janvier 1978), la
de collectieve arbeidsovereenkomst van 20 maart 2000, convention collective de travail du 20 mars 2000, numéro
registratienummer 54663/CO/307 betreffende de loon- en d'enregistrement 54663/CO/307 relative aux conditions de travail et du
arbeidsvoorwaarden en de collectieve arbeidsovereenkomst van 24 rémunération, et la convention collective de travail du 24 octobre
oktober 1997, registratienummer 46467/CO/307, gesloten in aansluiting 1997, numéro d'enregistrement 46467/CO/307, conclue en application du
op het protocolakkoord van 30 juni 1997 tot wijziging van bepaalde protocole d'accord du 30 juin 1997 modifiant certaines dispositions
bepalingen voorzien in de collectieve arbeidsovereenkomst van 16 maart contenues dans la convention collective de travail du 16 mars 1977.
1977. De collectieve arbeidsovereenkomst van 16 november 1993, La convention collective de travail du 16 novembre 1993, numéro
registratienummer 34831/CO/307 betreffende de paritaire loonschalen d'enregistrement 34831/CO/307 relative aux barèmes salariaux
wordt opgeheven. paritaires est annulée.
HOOFDSTUK II. - Functieclassificatie CHAPITRE II. - Classification de fonctions
Sectie 1. - Uitvoeringspersoneel Section 1re. - Personnel d'exécution

Art. 3.De classificatie van het uitvoeringspersoneel van de

Art. 3.La classification du personnel d'exécution des entreprises de

ondernemingen voor de makelarij en de verzekeringsagentschappen, zoals courtage et agences d'assurances comme établi par la convention
bepaald bij collectieve arbeidsovereenkomst van 16 maart 1977 wordt collective de travail du 16 mars 1977 est remplacée comme suit :
als volgt vervangen :
Categorie 1 Catégorie 1re.
Normale aanvangsleeftijd : 21 jaar. Bedienden die ondersteunende taken Age normal de départ : 21 ans. Employés qui exécutent des travaux de
of eenvoudige arbeid verrichten. soutien ou qui font du travail simple.
Voorbeelden : Exemples :
- bedienden belast met de post (ontvangst, openen, summier sorteren en - employés au courrier (réception, ouverture, tri sommaire et envoi du
verzenden van briefwisseling); courrier);
- bedienden die fotokopies nemen; - employés qui prennent des photocopies;
- bedienden die archiveren (eenvoudig numeriek of alfabetisch - employés qui archivent (simple classement numérique ou
klassement); alphabétique);
- telefonisten/telefonistes (enkel van een eenvoudige centrale). - téléphonistes (d'un central simple uniquement).
Categorie 2 Catégorie 2
Normale aanvangsleeftijd : 22 jaar. Bedienden die administratieve Age normal de départ : 22 ans. Employés qui accomplissent des tâches
taken verrichten, bestaande uit de uitvoering van voorbereidende administratives consistant en l'exécution de travaux préparatoires ou
werken of vrijwel identieke, gelijkaardige of repetitieve de tâches quasiment identiques, similaires ou répétitives. Lorsqu'ils
werkzaamheden. Wanneer zij op onbekende feiten stuiten nemen zij het rencontrent des faits inconnus, ils prennent l'initiative de les
initiatief die aan hun mandaatgevers te melden. signaler à leurs mandants.
Voorbeelden : Exemples :
- secretarissen/secretaressen; - secrétaires;
- bedienden die eenvoudige tariferingen berekenen; - employés qui calculent des tarifications simples;
- bedienden belast met het opstellen van eenvoudige en - employés chargés de rédiger la correspondance simple et
gestandaardiseerde briefwisseling; standardisée;
- telefonisten/telefonistes die, buiten de bediening van een grote - téléphonistes qui, hormis l'utilisation d'un grand central
telefooncentrale, ook verantwoordelijk zijn voor het onthaal van téléphonique, s'occupent aussi de l'accueil des visiteurs et qui
bezoekers en die eenvoudige administratieve taken uitvoeren; exécutent des tâches administratives simples;
- bedienden die een elementaire kennis bezitten van courante - employés qui ont une connaissance élémentaire des programmes
computerprogrammatuur (tekstverwerking/rekenblad/databank). informatiques usuels (software) (traitement de texte/tableur/banque de données).
Categorie 3 Catégorie 3
Normale aanvangsleeftijd : 24 jaar. Bedienden voor wie ervaring niet Age normal de départ : 24 ans. Employés dont une expérience n'est pas
noodzakelijk is. Zij zijn belast met de uitvoering van middelmatig indispensable. Ils sont chargés de l'exécution de travaux techniques
technische taken en/of de voorbereiding en het nazicht van de taken moyens et/ou de la préparation et la vérification des travaux du
van het personeel van de categorieën 1 en/of 2. personnel des catégories 1re et/ou 2.
Voorbeelden : Exemples :
- bedienden van de boekhouding, hulpboekhouders/-houdsters; - employés de comptabilité, aides-comptables;
- administratieve bedienden die onder andere belast zijn met : - employés administratifs qui sont entre autres chargés :
- administratieve opvolging van de verzekeringsdossiers; - du suivi administratif des dossiers d'assurances;
- het beantwoorden van vragen komende, hetzij van de cliënt, hetzij - de répondre aux questions venant, soit du client, soit des
van de verzekeringsmaatschappijen; compagnies d'assurances;
- de samenwerking tussen de cliënt, de verzekeraars en de technische - de la collaboration entre le client, les assureurs et les
beheerders; gestionnaires techniques;
- de uitvoering en de opvolging van allerlei documenten; - de l'exécution et du suivi de documents de toute nature;
- opstellers en tarifeerders van polissen en aanhangels; - rédacteurs et tarificateurs de polices et avenants;
- bedienden belast met de berekening en/of de invordering van premies; - employés chargés du calcul et/ou du recouvrement des primes;
- bedienden belast met de regeling van gewone schadegevallen; - employés chargés du règlement des sinistres courants;
- bedienden belast met het opstellen van allerlei briefwisseling, - employés ayant à rédiger une correspondance variée, soit
hetzij spontaan, hetzij met summiere gegevens; spontanément, soit sur indications sommaires;
- tweetalige vertalers van gewone teksten; - traducteurs bilingues de textes courants;
- bedienden met een grondige kennis van courante computerprogrammatuur - employés ayant une connaissance approfondie des programmes
(tekstverwerking/rekenblad/databank). informatiques usuels (sofware) (traitement de texte/tableur/banque de données).
Categorie 4 Catégorie 4
Normale aanvangsleeftijd : 26 jaar. Bedienden van wie ervaring (in de Age normal de départ : 26 ans. Employés dont une expérience (dans la
branche en/of de onderneming) wordt gevraagd en die beschikken over branche et/ou dans l'entreprise) est requise et qui disposent d'une
gevorderde technisch kennis die hun toelaat complexe werkzaamheden uit connaissance technique élevée qui leur permet d'effectuer des travaux
te voeren en analyses te maken en erover te rapporteren aan de complexes et de faire des analyses et d'en faire rapport au niveau de
directie. Zij zijn in staat de werkzaamheden van de bedienden van de la direction. Ils sont capables de superviser les travaux des employés
drie vorige categorieën te superviseren. des trois précédentes catégories.
Voorbeelden : Exemples :
- commerciële assistenten die steun bieden aan het commercieel - assistants commerciaux donnant un support aux commerciaux (entre
personeel (onder andere voor de bestaande portefeuille alsook voor de autres pour le portefeuille existant ainsi que pour l'extension du
uitbreiding van de cliëntenportefeuille); portefeuille clientèle);
- directiesecretarissen/-secretaressen; - secrétaires de direction;
- boekhouders/-houdsters; - comptables;
- administratieve bedienden die onder andere belast zijn met : - employés administratifs qui sont entre autres chargés :
- de administratieve opvolging van de verzekeringsdossiers; - du suivi administratif des dossiers d'assurances;
- het beantwoorden van vragen komende, hetzij van de cliënt, hetzij - de répondre aux questions venant, soit du client, soit des
van de verzekeringsmaatschappijen; compagnies d'assurances;
- de samenwerking tussen de cliënt, de verzekeraars en de technische - de la collaboration entre le client, les assureurs et les
beheerders; gestionnaires techniques;
- de uitvoering en de opvolging van allerlei documenten; - de l'exécution et du suivi de documents de toute nature;
- opstellers en tarifeerders van polissen en aanhangsels; - rédacteurs et tarificateurs de polices et avenants;
- bedienden belast met de regeling van schadegevallen die initiatief - employés chargés du règlement des sinistres demandant une initiative
en bijzondere kennis vergen; et des connaissances particulières;
- bedienden van de personeelsdienst met kennis van de wettelijke en - employés du service du personnel ayant connaissance des dispositions
reglementaire bepalingen van sociale aard; légales et réglementaires d'ordre social;
- vertalers van ingewikkelde teksten; - traducteurs de textes compliqués;
- bedienden belast met het onthaal van cliënten om technische - employés chargés de la réception des clients en vue de fournir des
inlichtingen te verstrekken; renseignements d'ordre technique;
- informatici. - informaticiens.

Art. 4.Begrip gedane studies

Art. 4.Notion des études accomplies

Begrip van de gedane studies komt slechts als beoordelingsfactor in La notion des études accomplies n'intervient que comme élément
aanmerking bij de aanvang van de loopbaan en bij ontstentenis van de d'appréciation au début de la carrière et en l'absence des autres
andere factoren die het algemeen criterium van elke van de categorieën vormen. facteurs composant le critère général de chacune des catégories.

Art. 5.Cumulatie van functies

Art. 5.Cumul de fonctions

In geval van cumulatie van functies wordt er voor de vaststelling van Lorsqu'il y a cumul de fonctions, il est tenu compte, pour la fixation
het loon rekening gehouden met de tijd die door de bediende aan elke de la rémunération, du temps consacré à chacune des fonctions remplies
van de functies wordt gewijd. par l'employé.

Art. 6.Werklieden en werksters

Art. 6.Ouvriers et ouvrières

Indien de nachtwakers, liftjongens, loopjongens, boodschappers en Les veilleurs de nuit, liftiers, garçons de courses, messagers et
bestellers de hoedanigheid van bediende niet bezitten, genieten zij op facteurs, s'ils n'ont pas la qualité d'employé, jouissent à vingt et
eenentwintig-jarige leeftijd het minimumloon vastgesteld voor de un ans de la rémunération minimum fixée pour les employés de la
bedienden van de eerste categorie. première catégorie.
Deze lijst is niet limitatief. Cette liste n'est pas limitative.
Voor arbeiders, jonger dan 21 jaar, geldt een verlaging van het loon Pour les ouvriers de moins de 21 ans, une dégressivité par année d'âge
van 2,5 pct. per leeftijdsjaar. de 2,5 p.c. du barème est d'application.

Art. 7.Informatieplicht

Art. 7.Devoir d'information

Elke werkgever is verplicht elke werknemer in te lichten over de Chaque employeur est tenu d'informer chaque travailleur du titre de la
functie die hij uitoefent en over de bijhorende categorie die hij fonction qu'il exerce et de la catégorie y afférente qu'il aura
bepaald heeft. Daartoe zal hij zoveel mogelijk verwijzen naar één of déterminé. A cette fin il fera autant que possible référence à un ou
meer functievoorbeelden genoemd in artikel 2. plusieurs exemples de fonctions indicatives reprises à l'article 2.

Art. 8.Inwerkingtreding

Art. 8.Entrée en vigueur

Deze nieuwe functieclassificatie treedt in werking op 1 april 2000 Cette nouvelle classification des fonctions entre en vigueur en date
voor alle werknemers van de ondernemingen voor de makelarij en de du 1er avril 2000 pour tous les travailleurs des entreprises de
verzekeringsagentschappen. Zij vervangt de functieclassificatie van 16 maart 1977. courtage et agences d'assurances. Elle remplace la classification des fonctions du 16 mars 1977.

Art. 9.Werkwijze bij invoering

Art. 9.Procédure d'introduction

Bij indienstneming wordt aan de werknemers de categorie van de functie A leur engagement les travailleurs se verront attribuer la catégorie
die zij uitoefenen toegekend. Hun loon wordt bepaald bij artikel 27, de la fonction qu'ils exerceront. Leur rémunération est déterminée par
36 en 37 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. les articles 27, 36 et 37 de cette convention collective de travail.

Art. 10.Werknemers in dienst genomen voor aanvangsleeftijd

Art. 10.Travailleurs engagés avant l'âge de départ des catégories

loonschalen barémiques
De werknemers die in dienst werden genomen voor de aanvangsleeftijd Les travailleurs engagés avant l'âge de départ des catégories
van de loonschalen zullen geclassificeerd worden volgens de functie barémiques seront également classifiés selon la fonction qu'ils
die zij werkelijk uitoefenen. Hun loon wordt bepaald bij artikels 34 occupent réellement. Leur rémunération est déterminée par les articles
en 35 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. 34 et 35 de cette convention collective de travail.

Art. 11.Betwistingsprocedure

Art. 11.Procédure de contestation

§ 1. Elke werknemer heeft het recht de titel van de functie en/of de § 1er. Tout travailleur a le droit de contester le titre de fonction
categorie die hem wordt toegekend aan te vechten. Daarvoor beschikt et/ou la catégorie qui lui est attribué. A cette fin, il dispose d'un
hij over een termijn van één maand na de mededeling van zijn functie délai d'un mois après communication de sa fonction et de sa catégorie
en zijn categorie om zijn met redenen omkleed bezwaar aan zijn pour transmettre sa contestation dûment motivée à son employeur.
werkgever over te maken. De werkgever beschikt in totaal over een L'employeur dispose au total d'un mois pour organiser un entretien
maand om een onderhoud te beleggen met de werknemer en vervolgens een avec le travailleur et ensuite remettre son avis circonstancié. A sa
gemotiveerd advies uit te brengen. Op zijn vraag kan de werknemer zich demande, le travailleur peut se faire assister d'un délégué syndical.
laten bijstaan door een syndicale afgevaardigde.
§ 2. Indien de werknemer het resultaat van het onderhoud niet § 2. Si le travailleur n'accepte pas le résultat de l'entretien, il
aanvaardt beschikt hij over een maand om zijn met redenen omklede dispose d'un mois pour transmettre sa demande d'appel externe dûment
vraag om extern hoger beroep over te maken aan de voorzitter van het motivée au président de la Commission paritaire des entreprises de
Paritair Comité voor de makelarij en verzekeringsagentschappen, per courtage et agences d'assurances par lettre recommandée. Le président
aangetekend schrijven. De voorzitter van het paritair comité legt deze de la commission paritaire soumet cette demande aux membres du bureau
vraag voor aan de leden van het verzoeningsbureau van het paritair de conciliation de la commission paritaire.
comité. § 3. Teneinde zijn advies uit te brengen zal het verzoeningsbureau § 3. Afin d'émettre son avis, le bureau de conciliation disposera
beschikken over een summiere functiebeschrijving die, voor zover d'une description de fonction sommaire qui aura autant que faire se
mogelijk, de goedkeuring gekregen heeft van de vrager en van zijn peut l'aval de l'appelant et de son supérieur hiérarchique. Elle
hiërarchische overste. Het zal eveneens beschikken over elk ander disposera également de tout autre élément qu'elle jugera nécessaire, y
element dat het nuttig acht, met inbegrip van het horen van de vrager compris l'audition de l'appelant et de son supérieur hiérarchique.
en zijn hiërarchische overste. § 4. Behoudens afwijkend advies is de aanpassing van een § 4. Sauf avis contraire, une adaptation de catégorie barémique
loonschaalcategorie tengevolge van een betwisting verschuldigd met consécutive à une contestation est due rétroactivement à la date
terugwerkende kracht vanaf de datum van inwerkingtreding van de d'entrée en vigueur de la catégorie initialement attribuée.
oorspronkelijk toegekende categorie.

Art. 12.Bijwerken van de functieclassificatie

Art. 12.Mise à jour de la classification des fonctions

De ondertekenende partijen komen overeen de lijst van Les parties signataires conviennent de tenir la liste des fonctions
voorbeeldfuncties periodiek bij te werken zodat de indicatives périodiquement à jour afin de maintenir l'actualisation de
functieclassificatie actueel blijft. la classification de fonctions.
Sectie 2. - Uitvoeringsstafpersoneel Section 2. - Personnel cadre d'exécution

Art. 13.Indeling

Art. 13.Classification

Het uitvoeringsstafpersoneel van de ondernemingen voor de makelarij en Le personnel des cadres d'exécution des entreprises de courtage et
de verzekeringsagentschappen wordt ingedeeld in drie categorieën, te agences d'assurances se répartit en trois catégories, à savoir :
weten : 1. Hoogste categorie : normale aanvangsleeftijd : negenentwintig jaar; 1. Catégorie supérieure : âge de départ normal : vingt-neuf ans;
2. Middelbare categorie : normale aanvangsleeftijd : zesentwintig 2. Catégorie moyenne : âge de départ normal : vingt-six ans;
jaar; 3. Laagste categorie : normale aanvangsleeftijd : zesentwintig jaar. 3. Catégorie inférieure : âge de départ normal : vingt-six ans.

Art. 14.Hoogste categorie

Art. 14.Catégorie supérieure

De hoogste categorie omvat de adjuncten van de directie die aan het La catégorie supérieure comprend les adjoints de la direction qui se
hoofd staan van de fundamentele afdelingen van de onderneming. trouvent à la tête des divisions fondamentales de l'entreprise.
Het zijn inzonderheid : Ce sont notamment :
1. degenen die aan het hoofd staan van verschillende in bedrijf 1. ceux qui sont à la tête des diverses branches, d'assurances
genomen verzekeringstakken (bijvoorbeeld : leven, ongevallen, brand, exploitées (par exemple : vie, accident, incendie, vol, transport);
diefstal, vervoer);
2. degenen die aan het hoofd staan van de algemene afdelingen van de 2. ceux qui sont à la tête des départements généraux de l'entreprise
onderneming (bijvoorbeeld : boekhouding, personeelsdienst, (par exemple : comptabilité, service du personnel, sinistres et autres
schadegevallen en andere gelijkaardige afdelingen). départements analogues).

Art. 15.Middelbare categorie

Art. 15.Catégorie moyenne

De middelbare categorie omvat de bedienden die de leiding hebben van La catégorie moyenne comprend les employés qui dirigent la subdivision
de onderafdeling die onmiddellijk onder de fundamentele afdelingen van immédiatement inférieure aux divisions fondamentales des branches et
de takken en afdelingen waarvan sprake in artikel 14 staan. départements dont question à l'article 14.
Het zijn, in het algemeen, de diensthoofden of de bureauchefs of ieder Ce sont, d'une manière générale, les chefs de services ou les chefs de
ander persoon die binnen deze kwalificatie valt. bureau ou toute autre personne rentrant dans cette qualification.

Art. 16.Laagste categorie

Art. 16.Catégorie inférieure

De laagste categorie omvat de bedienden die de leiding hebben van een La catégorie inférieure comprend les employés dirigeant une
onderafdeling van de in artikel 15 vermelde diensten en die, bij het subdivision des services dont question à l'article 15 et qui, dans la
hiërarchisch doorgeven van de onderrichtingen, met de bedienden in transmission hiérarchique des instructions, sont en contact avec les
contact staan. Het zijn, in het algemeen, de onderdiensthoofden of employés. Ce sont, d'une manière générale, les sous-chefs de service
onderbureauchefs. ou de bureau.

Art. 17.De opklimming in de loonschaal, voor al de categorieën, loopt

Art. 17.La progression du barème de rémunérations, pour toutes les

over een periode van tien jaar. catégories, s'étend sur une période de dix ans.

Art. 18.Voor de bedienden die voor de normale aanvangsleeftijd van de

Art. 18.Pour les employés nommés dans une catégorie de cadre avant

bedoelde categorie in een stafcategorie worden benoemd, is de l'âge normal de départ de la catégorie intéressée, la dégressivité par
verlaging per leeftijdsjaar gelijk aan 2,5 pct. année d'âge est égale à 2,5 p.c.

Art. 19.De verhogingen van de lonen "functie van de ouderdom" die

Art. 19.Les augmentations "fonction de l'âge" des rémunérations

overeenstemmen met de loonschalen, gaan in de eerste maand die op de correspondant aux barèmes de rémunérations, prennent cours le premier
verjaardag van de belanghebbende bediende volgt. mois qui suit l'anniversaire de naissance de l'employé intéressé.

Art. 20.De bedienden die tot een categorie "uitvoeringsstaf" worden

Art. 20.Les employés qui sont promus à une catégorie "cadre

bevorderd, genieten in deze categorie, vanaf hun bevordering, het d'exécution" bénéficient dans celle-ci, dès leur promotion, de la
maandelijks minimumloon dat met hun leeftijd overeenstemt. rémunération mensuelle minimum correspondant à leur âge.
Sectie 3. - Inspecteurs Section 3. - Inspecteurs

Art. 21.Indeling

Art. 21.Classification

Het inspectiepersoneel van de ondernemingen voor de makelarij en de Le personnel d'inspection des entreprises de courtage et agences
verzekeringsagentschappen wordt ingedeeld in drie categorieën, te weten : d'assurances se répartit en trois catégorie, à savoir :
1. Eerste categorie : de inspecteurs beginnelingen; 1. Première catégorie : les inspecteurs débutants;
2. Tweede categorie : de inspecteurs die technische ervaring bezitten; 2. Deuxième catégorie : les inspecteurs possédant de l'expérience technique;
3. Derde categorie : de uitgesproken inspecteurs. 3 Troisième catégorie : les inspecteurs confirmés.

Art. 22.In de eerste categorie, tussen de leeftijd van eenentwintig

Art. 22.En première catégorie, entre les âges de vingt et un ans et

jaar en van zesentwintig jaar, wordt het minimum maandloon bekomen de vingt-six ans, la rémunération mensuelle minimum s'obtient en
door zoveel maal 1 pct. van het minimum maandloon voorzien voor de enlevant autant de fois 1 p.c. à la rémunération mensuelle minimum
leeftijd van zesentwintig jaar af te trekken als er jaren verschil in prévue pour l'âge de vingt-six ans qu'il y a d'années de différence
leeftijd is. entre ces âges.

Art. 23.Voor de bedienden die voor de normale aanvangsleeftijd van de

Art. 23.Pour les employés nommés dans les deuxième et troisième

tweede en derde categorie, die op zesentwintig jaar is gesteld, worden catégories avant l'âge normal de départ qui est fixé à vingt-six ans,
benoemd, is de verlaging per leeftijdsjaar gelijk aan 2,5 pct. la dégressivité par année d'âge est égale à 2,5 p.c.

Art. 24.De verhoging van de lonen "functie van de ouderdom", die

Art. 24.Les augmentations "fonction de l'âge" des rémunérations

overeenstemmen met de loonschalen gaan in de eerste maand die op de correspondant aux barèmes de rémunérations prennent cours le premier
verjaardag van de belanghebbende bediende volgt. mois qui suit l'anniversaire de naissance de l'intéressé.

Art. 25.De in de loonschalen voorziene bedragen zijn minima, vast

Art. 25.Les montants prévus dans les barèmes de rémunérations sont

loon en provisie inbegrepen, met dien verstande dat elke maand dit des minimums, fixe et commission compris, étant entendu que chaque
minimum aan de inspecteur moet worden betaald, onder voorbehoud van mois ce minimum doit être payé à l'inspecteur sous réserve de
regularisatie van zijn provisierekening op het einde van het jaar. régularisation, en fin d'année, de son compte de commissions.
HOOFDSTUK III. - Barema's CHAPITRE III. - Barèmes
Sectie 1. - Bedienden Section 1re. - Employés qui entrent en fonction
die na de normale aanvangsleeftijd in dienst treden après l'âge de départ normal

Art. 26.In afwijking van de bepalingen van de hiernavolgende

artikelen 27, 36 en 37, mag het loon van de bedienden die na de

Art. 26.Par dérogation aux dispositions des articles 27, 36 et 37, la

normale aanvangsleeftijd van hun categorie worden aangeworven, bij hun rémunération des employés embauchés après l'âge de départ normal de
leur catégorie est égale, lors de leur entrée en service, à la
indiensttreding gelijk zijn aan het minimum maandloon vastgesteld voor rémunération mensuelle minimum prévue pour l'âge normal de départ de
de normale aanvangsleeftijd van de categorie verhoogd met 80 pct. van het verschil tussen dit loon en het loon dat overeenkomt met de leeftijd en de categorie van de belanghebbenden. Deze berekeningsmethode mag voor deze bedienden worden toegepast gedurende een maximumduur van één jaar. Na deze periode ontvangen deze bedienden het maandelijks minimumloon aan hun leeftijd en hun categorie verbonden. Indien de werkelijke leeftijd van de bedienden de maximum leeftijd van de loonschaal van de categorie overschrijdt, wordt deze laatste in aanmerking genomen. la catégorie augmentée de 80 p.c. de la différence entre cette rémunération et celle correspondant à l'âge et à la catégorie des intéressés. Cette méthode de calcul peut être appliquée à ces employés pendant une durée maximale d'un an. Après cette période, ces employés reçoivent la rémunération mensuelle minimum afférente à leur âge et à leur catégorie. Si l'âge réel des employés dépasse l'âge maximum du barème de rémunérations de la catégorie, c'est celui-ci qui est pris en considération.
Sectie 2. - Uitvoeringspersoneel Section 2. - Personnel d'exécution

Art. 27.De minimummaandlonen per personeelscategorie worden als volgt

Art. 27.Les salaires mensuels minima par catégorie de personnel sont

vastgesteld in overeenstemming met de spilindex 103,14 : fixés comme suit, en corrélation avec l'indice-pivot 103,14 :
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image

Art. 28.Inwerkingtreding

Art. 28.Entrée en vigueur

De nieuwe loonschalen en classificaties treden in werking op 1 april Les nouveaux barèmes et classifications entrent en vigueur le 1er
2000. De verschuldigde loonsverhogingen kunnen worden beperkt tot 50 avril 2000. Les augmentations dues pourront être limitées à 50 p.c. au
pct. op 1 april 2000; de helft van het saldo zal toegekend worden ten 1er avril 2000; la moitié du solde sera accordée au plus tard le 1er
laatste op 1 april 2001 en de rest ten laatste op 1 april 2002. avril 2001 et le solde au plus tard le 1er avril 2002.

Art. 29.Aanpassing van de reële lonen aan de nieuwe classificatie

Art. 29.Adaptation des salaires réels à la nouvelle classification

Dit artikel betreft de werknemers die op datum van 1 april 2000, na de Cet article concerne les travailleurs qui en date du 1er avril 2000,
invoering van de nieuwe sectorale loonschalen en categorieën, een après l'instauration des nouveaux barèmes et catégories sectoriels
reëel loon ontvangen dat hoger is dan het bedrag verschuldigd op die leeftijd. In de nieuwe categorie zal hun loon behouden blijven en zullen zij recht hebben op een halve jaarlijkse verhoging tot op het moment dat hun reëel loon zal bijgehaald worden door het verschuldigde loon op hun leeftijd en in de nieuwe categorie.

Art. 30.In het geval van een forfaitaire verhoging van het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen, buiten die wegens indexering, worden deze loonschalen herzien teneinde een billijk evenwicht te behouden tussen de verschillende categorieën alsook de jaarlijkse procentuele progressie in categorie 1.

perçoivent un salaire réel mensuel brut plus élevé que le montant dû à cet âge-là. Dans la nouvelle catégorie, leur salaire réel sera maintenu et ils auront droit à une demi annale jusqu'au moment où leur salaire réel est rattrapé par le salaire dû à leur âge et dans la nouvelle catégorie.

Art. 30.En cas d'augmentation forfaitaire du revenu minimum mensuel moyen garanti autre que due à l'indexation, les présents barèmes seront revus, afin de maintenir un équilibre équitable entre les diverses catégories de même que la progression procentuelle en catégorie 1re.

Art. 31.In geen geval zal het minimummaandloon na de invoeringsdatum

Art. 31.En aucun cas le salaire minimum mensuel brut après la date

van de nieuwe loonschalen (1 april 2000) lager zijn dan het bruto d'introduction des nouveaux barèmes (1er avril 2000) ne sera inférieur
minimummaandloon voor die datum. au salaire minimum mensuel brut antérieur à cette date.

Art. 32.De loonschalen, categorieën en classificaties in de

Art. 32.Les barèmes, catégories et classifications d'entreprises

ondernemingen met een gunstigere overeenkomst blijven integraal van kracht. conventionnés plus favorable restent intégralement en vigueur.

Art. 33.Bij hun indiensttreding zullen de werknemers beloond worden

Art. 33.A leur engagement les travailleurs seront rémunérés selon la

volgens de categorie van de functie die zij zullen uitoefenen. catégorie de fonction qu'ils exerceront. Cependant, durant la période
Evenwel, gedurende de proef- en/of vormingsperiode (maximum 12 d'essai et/ou de formation (maximum 12 mois), le salaire minimum
maanden), kan het minimummaandloon berekend worden tegen 90 pct. mensuel pourra être calculé à un taux de 90 p.c.

Art. 34.De werknemers, in dienst genomen voor 21 jaar, zullen betaald

Art. 34.Les travailleurs engagés avant 21 ans seront payés au taux

worden een percentage, afnemend met 5 pct. per afgetrokken jaar, van dégressif de 5 p.c. par année soustraite du salaire minimum mensuel de
het minimum aanvangsmaandloon van de met hun functie overeenstemmende categorie. départ de la catégorie correspondante à leur fonction.

Art. 35.Tussen de leeftijd van 21 jaar en de normale aanvangsleeftijd

Art. 35.Entre l'âge de 21 ans et l'âge normal de départ de la

van bedoelde categorie wordt het minimummaandloon bekomen door zoveel catégorie considérée, le salaire minimum mensuel s'obtient en enlevant
maal 1 pct. van het minimummaandloon voorzien voor de autant de fois 1 p.c. au salaire minimum mensuel de départ qu'il y a
aanvangsleeftijd, af te trekken als er jaren verschil in leeftijden d'année de différence entre ces âges.
is. Sectie 3. - Uitvoeringsstafpersoneel Section 3. - Personnel cadre d'exécution

Art. 36.De minimum maandlonen per categorie van het

Art. 36.Les rémunérations mensuelles minimums par catégorie du

uitvoeringsstafpersoneel worden als volgt vastgesteld in personnel des cadres d'exécution sont fixées comme suit en corrélation
overeenstemming met de spilindex 103,14 : avec l'indice-pivot 103,14 :
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
Sectie 4. - Inspecteurs Section 4. - Inspecteurs

Art. 37.De minimum maandlonen per categorie van het

Art. 37.Les rémunérations mensuelles minimums par catégorie du

inspectiepersoneel, worden als volgt vastgesteld, in overeenstemming personnel d'inspection sont fixées comme suit en corrélation avec
met de spilindex 103,14 : l'indice-pivot 103,14 :
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
HOOFDSTUK IV. - Koppeling van de lonen aan het indexcijfer van de CHAPITRE IV. - Rattachement des rémunérations
consumptieprijzen à l'indice des prix à la consommation

Art. 38.De minimummaandlonen vastgesteld bij de artikelen 27, 36 en

Art. 38.Les rémunérations mensuelles minimums fixées aux articles 27,

37 van deze collectieve arbeidsovereenkomst, worden gekoppeld aan het 36 et 37 de cette convention collective de travail sont rattachées à
indexcijfer van de consumptieprijzen, maandelijks vastgesteld door het l'indice des prix à la consommation établi mensuellement par le
Ministerie van Economische Zaken en bekendgemaakt in het Belgisch Ministère des Affaires économiques et publié au Moniteur belge .
Staatsblad .

Art. 39.Voor de toepassing van dit hoofdstuk moet onder "spilindexen"

Art. 39.Pour l'application du présent chapitre il faut entendre par

worden verstaan : de getallen behorend tot een reeks waarvan het "indices-pivots" : les nombres appartenant à une série dont le premier
eerste 103,14 is, voor de minimummaandlonen. est 103,14 pour les rémunérations mensuelles minimums.
Elk van de volgende spilindexen wordt bekomen door de voorgaande te Chacun des indices-pivots suivants est obtenu en multipliant le
vermenigvuldigen met 1,02 terwijl de delen van honderdsten van een précédent par 1,02, les fractions de centième de point étant arrondies
punt worden afgerond op het naasthogere honderdste of worden au centième de point supérieur ou négligées, selon qu'elles atteignent
verwaarloosd, naargelang zij al dan niet 50 pct. van een honderdste bereiken. ou non 50 p.c. d'un centième.

Art. 40.Iedere maal dat het gemiddelde van de indexcijfers van de

Art. 40.Chaque fois que la moyenne des indices des prix à la

consumptieprijzen van twee opeenvolgende maanden een van de consommation de deux mois consécutifs atteint l'un des indices-pivots
spilindexen bereikt of er op wordt teruggebracht, worden de lonen ou est ramenée à l'un d'eux, les rémunérations sont calculées à
opnieuw berekend door de coëfficiënt 1,02"n" er op toe te passen, nouveau en les affectant du coefficient 1,02"n", "n" représentant le
waarvan "n" de rang van de bereikte spilindex vertegenwoordigt. rang de l'indice-pivot atteint.
Voor het berekenen van de coëfficiënt "1,02n", worden de breuken van Pour le calcul du coefficient "1,02n", les fractions de dix-millième
een tienduizendste van een eenheid afgerond tot het hogere d'unité sont arrondies au dix-millième supérieur ou négligées, selon
tienduizendste of weggelaten, naargelang zij al dan niet 50 pct. van qu'elle atteignent ou non 50 p.c. d'un dix-millième.
een tienduizendste bereiken.

Art. 41.De verhoging of vermindering wordt toegepast vanaf de tweede

Art. 41.L'augmentation ou la diminution est appliquée à partir du

maand die volgt op het einde van de periode van twee maanden tijdens deuxième mois qui suit la fin de la période de deux mois pendant
welke het gemiddeld indexcijfer het cijfer bereikt dat een wijziging laquelle l'indice moyen atteint le chiffre qui justifie une
rechtvaardigd, volgens de hiernavolgende tabel, die als voorbeeld modification selon le tableau suivant donné à titre exemplatif, mais
wordt gegeven, maar niet limitatief is : non limitatif :
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image

Art. 42.De uit de schommelingen van het indexcijfer van de

Art. 42.Les majorations découlant des fluctuations de l'indice des

consumptieprijzen voortvloeiende verhogingen, aan elk personeelslid prix à la consommation dues à tout membre du personnel, ne peuvent en
verschuldigd, mogen in geen geval lager zijn dan het bedrag van de op aucun cas être inférieures au montant de la majoration appliquée aux
de maandelijkse minimumlonen toegepaste verhoging, rekening houdend rémunérations mensuelles minimums, compte tenu de l'âge et de la
met de leeftijd en de categorie waartoe de belanghebbende behoort. catégorie à laquelle appartient l'intéressé.
HOOFDSTUK V. - Arbeidsduur CHAPITRE V. - Durée de travail

Art. 43.§ 1. De maximumgrens van de wekelijkse arbeidsduur wordt

Art. 43.§ 1er. La limite de la durée du travail hebdomadaire est

vastgesteld op 37 uur en 30 minuten vanaf 1 april 2000. fixée à 37 heures et 30 minutes à partir du 1er avril 2000.
§ 2. De ondernemingen waar de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur werd § 2. Les entreprises où la durée de travail hebdomadaire est calculée
berekend op jaarbasis door het toekennen van compensatiedagen, kunnen par an par l'octroi de jour de compensation peuvent conserver ce
dit systeem behouden, naar rato van 1 compensatiedag op jaarbasis per système à titre d'un jour de compensation annuellement par tranche de
schijf van 10 minuten wekelijkse arbeidstijd boven de grens van 37 u. 10 minutes de temps hebdomadaire au-delà de la limite de 37 h 30 m.
30 m.

Art. 44.De wekelijkse arbeidsduur wordt over de eerste vijf dagen van

Art. 44.La durée de travail hebdomadaire est répartie sur les cinq

de week verdeeld. De voor de goede gang van de onderneming onontbeerlijke diensten worden evenwel op zaterdag verzekerd. De ondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, de syndicale afvaardiging bepaalt welke diensten op zaterdag moeten werken, de getalsterkte van het personeel dat met het verzekeren van de diensten is belast, alsmede de bijzondere toepassingswijzen. Voor de ondernemingen, waar noch een ondernemingsraad, noch een syndicale afvaardiging bestaat, worden in vorig lid bepaalde maatregelen door de werkgever vastgesteld, onder voorbehoud van de instemming van de meerderheid van het personeel. HOOFDSTUK VI. - Bijkomende vakantie voor anciënniteit in de firma premiers jours de la semaine. Toutefois, les services indispensables à la bonne marche de l'entreprise sont assurés le samedi. Le conseil d'entreprise ou, à son défaut, la délégation du personnel détermine les services, qui doivent fonctionner le samedi, l'effectif du personnel chargé d'assurer les services, ainsi que les modalités particulières d'application. Pour les entreprises qui ne possèdent ni conseil d'entreprise, ni délégation du personnel, les mesures prévues à l'alinéa précédent sont déterminées par l'employeur sous réserve de l'accord de la majorité du personnel. CHAPITRE VI. - Vacances supplémentaires d'ancienneté dans la firme

Art. 45.Onverminderd de gunstiger bepalingen die in de onderneming

Art. 45.Sans préjudice des dispositions plus favorables qui peuvent

kunnen worden overeengekomen en onverminderd de inachtneming van de être convenues dans les entreprises et sans préjudice du respect des
verworven toestand, is de regeling voor de bijkomende vakantie voor situations acquises, le régime des vacances supplémentaires
anciënniteit in de firma als volgt vastgesteld : d'ancienneté dans la firme est établi comme suit :
§ 1. De anciënniteit wordt berekend op de eerste dag van het § 1er. L'ancienneté se calcule au premier jour de l'année civile au
kalenderjaar tijdens hetwelk de vakantie wordt toegekend. cours de laquelle les congés sont accordés
§ 2. De vakantiedagen ten gevolge van anciënniteit in de onderneming § 2. Les jours de congé résultant de l'ancienneté dans l'entreprise
worden op basis van één dag bovenop de 20 wettelijke dagen vanaf 1997 sont accordés à partir de 1997 sur base d'un jour complémentaire aux
toegekend per schijf van vijf jaar anciënniteit.
De ondernemingen die reeds bijkomende vakantiedagen, bovenop de 20 20 jours légaux par tranche de cinq ans d'ancienneté.
Les entreprises qui accordent déjà des jours de congé complémentaires
wettelijke, toekennen, kunnen deze in mindering brengen van de aux 20 jours de congé légaux peuvent les porter en diminution des
anciënniteitsdagen waarvan sprake in bovenvermelde paragraaf. jours d'ancienneté dont question au paragraphe précédent.
§ 3. Voor de werknemers die reeds voor 1 juli 1997 langer dan 5 jaar § 3. Les règles suivantes sont d'application pour les travailleurs
in dienst waren bij de onderneming geldt de hiernavolgende regeling qui, à la date du 1er juillet 1997, avaient plus de 5 ans d'ancienneté
voor het jaar 1997 en volgende. dans l'entreprise.
- Anciënniteit in 1997 meer dan 5 jaar : 1 dag anciënniteitsvakantie - Pour une ancienneté supérieure à 5 ans en 1997 : 1 jour de congé
vanaf 1997 in 1997 na hun 5-jarige anciënniteitsverjaardag. d'ancienneté dès 1997 en 1997 après leur anniversaire de 5 ans
d'ancienneté.
- Anciënniteit in 1998 meer dan of gelijk aan 10 jaar : 2 dagen - Pour une ancienneté égale ou supérieure à 10 ans en 1998 : 2 jours
anciënniteitsvakantie vanaf 1998 waarvan 1 dag in 1998 na hun de congé d'ancienneté, dont 1 jour en 1998 après leur anniversaire de
10-jarige anciënniteitsverjaardag. 10 ans d'ancienneté.
- Anciënniteit in 1999 meer dan of gelijk aan 15 jaar : 3 dagen - Pour une ancienneté égale ou supérieure à 15 ans en 1999 : 3 jours
anciënniteitsvakantie vanaf 1999 waarvan 1 dag in 1999 na hun de congé d'ancienneté dès 1999, dont 1 jour en 1999 après leur
15-jarige anciënniteitsverjaardag. anniversaire de 15 ans d'ancienneté.
- Anciënniteit in 2000 meer dan of gelijk aan 20 jaar : 4 dagen - Pour une ancienneté égale ou supérieure à 20 ans en 2000 : 4 jours
anciënniteitsvakantie vanaf 2000 waarvan 1 dag in 2000 na hun de congé d'ancienneté dès 2000, dont 1 jour en 2000 après leur
20-jarige anciënniteitsverjaardag. anniversaire de 20 ans d'ancienneté.
- Anciënniteit in 2001 meer dan of gelijk aan 25 jaar : 1 dag per - Pour une ancienneté égale ou supérieure à 25 ans en 2001 : 1 jour
schijf van 5 jaar anciënniteit vanaf 2001 waarvan 1 dag in 2001 na hun par tranche de 5 ans d'ancienneté dès 2001, dont 1 jour en 2001 après
25-jarige anciënniteitsverjaardag. leur anniversaire de 25 ans d'ancienneté.
§ 4. Voor de deeltijdse werknemers zullen het aantal vermelde § 4. Les jours de congé dont question à l'article 4 seront accordés
vakantiedagen, bepaald in artikel 4, in verhouding tot hun wekelijkse aux travailleurs à temps partiel proportionnellement à la durée de
arbeidsduur bepaald worden. leur travail hebdomadaire.
HOOFDSTUK VII. - Kort verzuim CHAPITRE VII. - Petits chômages

Art. 46.Ter gelegenheid van familiegebeurtenissen of voor de

Art. 46.Les travailleurs ont le droit de s'absenter du travail, avec

vervulling van staatsburgerlijke verplichtingen of van burgerlijke maintien de leur rémunération normale, à l'occasion des événements
opdrachten, welke hierna zijn opgesomd, hebben de werknemers het recht, met behoud van hun loon, het werk te verzuimen voor een als volgt bepaalde duur : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Voor de toepassing van de nummers 2, 3, 5, 8 en 9 wordt het adoptie-, pleeg- of natuurlijk erkend kind gelijkgesteld met het wettig of gewettigd kind. Voor de toepassing van de nummers 6 en 7 worden de schoonbroer, de schoonzuster, de grootvader en de grootmoeder van de echtgeno(o)t(e) van de werknemer gelijkgesteld met de schoonbroer, de schoonzuster, de grootvader en de grootmoeder van de werknemer.

Art. 47.Zonder afbreuk te doen aan het principe van het werkgeversgezag en ten einde, naar gelang van de economische mogelijkheden van de onderneming de stabiliteit van de arbeidskrachten te verzekeren, geschiedt het eventueel ontslag met inachtneming van sommige regels van billijkheid.

Art. 48.Bij het ontslag dat aan bijzondere economische omstandigheden is te wijten, wordt een orde van voorrang voorzien met inachtneming

familiaux ou en vue de l'accomplissement des obligations civiques ou de missions civiles énumérées ci-après, pour une durée fixée comme suit : Pour la consultation du tableau, voir image L'enfant adoptif ou naturel est assimilé à l'enfant légitime ou légitimé pour l'application des nos 2, 3, 5, 8 et 9. Le beau-frère, la belle-soeur, le grand-père et la grand-mère du conjoint du travailleur sont assimilés au beau-frère, à la belle-soeur, au grand-père et à la grand-mère du travailleur pour l'application des nos 6 et 7.

Art. 47.Sans contrevenir au principe de l'autorité patronale et afin d'assurer, suivant les possibilités économiques des entreprises, la stabilité de la main-d'oeuvre, le licenciement éventuel s'effectue en respectant certaines règles d'équité.

Art. 48.Dans les licenciements qui sont le fait de circonstances économiques particulières, un ordre de priorité est prévu, qui tient

van de bevoegdheid, de verdienste, de specialisatie, de leeftijd, de compte de la compétence, du mérite, de la spécialisation, de l'âge, de
anciënniteit en de gezinslast. l'ancienneté et des charges de famille.
HOOFDSTUK VIII. - Ontslag en wederindienstneming CHAPITRE VIII. - Licenciement et réembauchage

Art. 49.Evenzo, wordt, bij wederindienstneming, de voorrang van de

Art. 49.De même, en cas de réembauchage, la priorité est accordée aux

ontslagen werknemers verleend in dezelfde volgorde als bij het licenciés, dans le même ordre mais inverse à celui qui est prévu pour
ontslag, doch omgekeerd. le licenciement.
HOOFDSTUK IX. - Verlof voor syndicale vorming CHAPITRE IX. - Congé syndical

Art. 50.Elke representatieve werknemersorganisatie beschikt over een

Art. 50.Chaque organisation représentative de travailleurs dispose

krediet in dagen voor de vorming buiten de onderneming van haar d'un crédit de jours pour la formation, en dehors de l'entreprise, de
afgevaardigden in de ondernemingsraad, het comité voor preventie en ses délégués au conseil d'entreprise, au comité de prévention et de
bescherming op het werk en de vakbondsafvaardiging. Dat krediet protection du travail et de la délégation syndicale. Ce crédit
bedraagt, voor elke representatieve werknemersorganisatie, 6 dagen s'élève, pour chaque organisation représentative de travailleurs à 6
voor 4 jaar effectief mandaat uitgeoefend door een van haar jours pour 4 ans de mandat effectif exercé par l'un de ses affiliés au
aangeslotenen in de ondernemingsraad, het comité voor preventie en conseil d'entreprise, au comité de prévention et de protection du
bescherming op het werk en de vakbondsafvaardiging. travail et de la délégation syndicale.
Dat krediet in dagen kan gebruikt worden door de effectieve of Ce crédit de jours peut être utilisé par les membres effectifs ou
plaatsvervangende leden van die organen zonder dat een van zijn leden suppléants de ces organes, sans que l'un de ses membres puisse
daarvoor, en voor het geheel van zijn dagenkrediet voor syndicale utiliser à cet effet, et pour l'ensemble de ses crédits de jours de
vorming, meer dan 28 dagen kan gebruiken over een periode van 4 jaren. formation syndicale plus de 28 jours sur une période de 4 années.
HOOFDSTUK X. - Slotbepalingen CHAPITRE X. - Dispositions finales

Art. 51.Overgangsbepaling

Art. 51.Disposition transitoire

Voor de bedragen die in euro worden vermeld in de artikelen 27, 36 en Pour les montants libellés en euro aux articles 27, 36 et 37
37 gelden vanaf de dag van de inwerkingtreding van deze collectieve s'appliqueront, à partir de la date d'entrée en vigueur de la présente
arbeidsovereenkomst tot 31 december 2001 de bedragen die in Belgische convention collective de travail et jusqu'au 31 décembre 2001, les
frank worden vermeld in onderstaande tabellen. montants libellés en francs belges aux tableaux ci-dessous.
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image

Art. 52.Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft uitwerking met

Art. 52.La présente convention collective de travail produit ses

ingang van 1 april 2000 en wordt gesloten voor een onbepaalde tijd. effets le 1er avril 2000 et est conclue pour une durée indéterminée.
Iedere ondertekenende partij mag deze collectieve arbeidsovereenkomst Chaque partie signataire peut dénoncer la présente convention
opzeggen mits een opzegging van drie maanden. collective de travail moyennant un préavis de trois mois.
Deze opzegging wordt gericht, bij een ter post aangetekende brief, aan Cette dénonciation est adressée par lettre recommandée à la poste au
de voorzitter van het Paritair Comité voor de makelarij en de président de la Commission paritaire pour les entreprises de courtage
verzekeringsagentschappen. et agences d'assurances.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 20 Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 20 septembre 2003.
september 2003.
De Minister van Werk, Le Ministre de l'Emploi,
F. VANDENBROUCKE F. VANDENBROUCKE
Addendum bij wijze van inlichting Addendum à titre d'information
Uittreksel uit de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 23 van 25 juli Extrait de la convention collective de travail n° 23 du 25 juillet
1975, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende de waarborg 1975, conclue au sein du Conseil national du travail, relative à la
van een gemiddeld minimum maandinkomen, algemeen verbindend verklaard garantie d'un revenu minimum mensuel moyen, rendue obligatoire par
bij koninklijk besluit van 9 september 1975 arrêté royal du 9 septembre 1975

Art. 4.Bij ontstentenis van een andersluidende collectieve

Art. 4.En l'absence de convention collective de travail conclue au

arbeidsovereenkomst, gesloten in het paritair comité heeft het in sein de la Commission paritaire, comportant d'autres dispositions, le
artikel 3 bepaalde gemiddeld minimum maandinkomen betrekking op alle revenu minimum mensuel moyen dont il est question à l'article 3 se
elementen van het loon die verband houden met de normale rapporte à tous les éléments de la rémunération liés aux prestations
arbeidsprestaties waarop de werknemer recht heeft ten laste van zijn normales de travail, auxquels le travailleur a droit à charge de
werkgever. l'employeur.
Deze elementen omvatten onder meer het loon in geld of in natura, het Ces éléments comprennent, entre autres, le salaire en espèce ou en
vast of veranderlijk loon alsmede de premies en voordelen waarop de nature, fixe ou variable, ainsi que les primes et avantages auxquels
werknemer recht heeft ten laste van de werkgever uit hoofde van zijn le travailleur a droit à charge de l'employeur, en raison de ses
normale arbeidsprestaties, dit wil zeggen de prestaties vermeld in de prestations normales de travail, c'est-à-dire des prestations
arbeidswet van 16 maart 1971 en per onderneming gepreciseerd in het mentionnées dans la loi sur le travail du 16 mars 1971 et précisées
arbeidsreglement (Belgisch Staatsblad van 30 maart 1971). Zij omvatten onder meer niet de overlonen voor overwerk, de voordelen bedoeld bij artikel 19, § 2, van het koninklijk besluit van 28 november 1969, genomen ter uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders; zij omvatten evenmin de sociale uitkeringen die toegekend worden naar aanleiding van schorsingsperioden van de arbeidsovereenkomst. Commentaar bij artikel 4. 1) Het criterium voor de inschakeling van premies of andere voordelen in het gemiddeld minimum maandinkomen is het recht dat de werknemer erop kan laten gelden, rechtstreeks of onrechtstreeks ten laste van de werkgever, krachtens de normale arbeidsprestaties die hij heeft geleverd. 2) Het criterium "normale arbeidsprestaties" betekent dat geen rekening wordt gehouden met : a) Overlonen die worden betaald als vergoeding van prestaties die als bijkomende prestaties moeten aangezien worden ten overstaan van de arbeidswet van 16 maart 1971, de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende de arbeidsduur evenals het arbeidsreglement. b) De voordelen bedoeld bij artikel 19, § 2, van genoemd koninklijk besluit van 28 november 1969 dit wil zeggen : 1° de vergoeding toegekend in geval van sluiting van ondernemingen; 2° de vergoedingen aan de werknemers verschuldigd wanneer de werkgever zijn wettelijke, contractuele of statutaire verplichtingen niet nakomt, daarin is begrepen, in afwijking van bovenvermeld artikel 19, § 2, de vergoeding wegens onrechtmatige beëindiging hetzij van de dienstbetrekking voor onbepaalde tijd wegens niet eerbiediging van de opzeggingstermijn of van het nog te lopen gedeelte van deze termijn, hetzij van de dienstbetrekking voor bepaalde tijd of voor een bepaald werk wegens beëindiging vóór het verstrijken van de termijn of de beëindiging van het werk; 3° de vergoeding wegens uitwinning, bedoeld in artikel 15 van de wet van 30 juli 1963 tot instelling van het statuut der handelsvertegenwoordigers; 4° de bedragen die gelden als terugbetaling van de kosten die de werknemer heeft verricht om zich van zijn woonplaats naar zijn werkplaats te begeven, alsook de kosten die ten laste van zijn werkgever vallen; 5° de voordelen toegekend in de vorm van arbeidsgereedschap of werkkleding; 6° de bedragen die de werkgever aan de werknemer betaalt teneinde zich te kwijten van zijn verplichting om arbeidsgereedschap of werkkleding te bezorgen of om te zorgen voor kost en inwoning wanneer de werknemer ver van zijn woning tewerkgesteld is; 7° de bedragen die aan de werknemers worden toegekend wegens hun aansluiting bij een vakorganisatie ten belope van het bedrag door de Minister van Sociale Voorzorg bepaald; 8° de voordelen die door een fonds voor bestaanszekerheid aan de werknemers worden toegekend in de vorm van zegels en die bepaald zijn bij regelingen, voor 1 januari 1970 ingevoerd; c) men houdt evenmin rekening met de wettelijke en aanvullende sociale prestaties die worden toegekend naar aanleiding van schorsingsperiodes van de arbeidsovereenkomst zoals : ziekte-uitkeringen, werkloosheidsuitkeringen bij gedeeltelijke werkloosheid, enkel en dubbel vakantiegeld. 3) De premies die betrekking hebben op een periode van meer dan één maand, komen in aanmerking in zover de werknemer het recht op deze premies heeft verworven en in zover die premies binnen een maximum termijn van twaalf maanden worden uitbetaald. Wanneer de werknemer op het ogenblik dat hij zijn werkgever verlaat de voorwaarden tot toekenning van de premie niet vervult en hij daardoor het gemiddeld minimummaandinkomen niet bereikt, dient het bedrag van het inkomen tot het verschuldigde bedrag te worden aangevuld. 4) Voor de werknemer die niet gedurende de ganse maand in kwestie heeft gewerkt, wordt het gemiddeld minimum maandinkomen berekend tot de duur van zijn normale arbeidsprestaties. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 20 september 2003. De Minister van Werk, par entreprise dans le règlement de travail (Moniteur belge du 30 mars 1971). Ils ne comprennent notamment pas les sursalaires dus pour le travail supplémentaire, ni les avantages prévus par l'article 19, § 2, de l'arrêté royal du 28 novembre 1969 pris en exécution de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs; ils ne comprennent pas non plus les prestations sociales auxquelles donnent lieu les périodes de suspension du contrat de louage de travail. Commentaire de l'article 4 1) Le critère pour l'intégration des primes et autres avantages dans le revenu minimum mensuel moyen est le droit que le travailleur peut faire valoir à charge de son employeur, directement ou indirectement, en vertu des prestations normales de travail qu'il a fournies. 2) Le critère "prestations normales de travail" signifie que l'on ne tient pas compte : a) Des sursalaires qui sont payés en tant qu'indemnités pour des prestations qui doivent être considérées comme prestations complémentaires au regard de la loi du 16 mars 1971 sur le travail, des conventions collectives concernant la durée du travail, ainsi que du règlement de travail. b) Des avantages visés par l'article 19, § 2, de l'arrêté royal du 28 novembre 1969 précité, c'est-à-dire : 1° les indemnités octroyées en cas de fermeture d'entreprises; 2° les indemnités dues aux travailleurs, lorsque l'employeur ne respecte pas ses obligations légales, contractuelles ou statutaires. Parmi ces indemnités est comprise, en dérogation à l'article 19, § 2, précité, l'indemnité due pour rupture irrégulière, soit de l'engagement à durée indéterminée par défaut de respect du délai de préavis ou de la partie de ce délai restant à courir, soit de l'engagement à la durée déterminée ou pour une entreprise déterminée, par rupture avant l'échéance du terme ou l'achèvement de l'entreprise; 3° l'indemnité d'éviction visée à l'article 15 de la loi du 30 juillet 1963 fixant le statut des représentants de commerce; 4° les sommes qui constituent le remboursement des frais que le travailleur a exposé pour se rendre de son domicile à son lieu de travail, ainsi que les frais dont la charge en incombe à l'employeur; 5° les avantages accordés sous formes d'outils ou de vêtement de travail; 6° les sommes que l'employeur paie au travailleur pour s'acquitter de son obligation de fournir des outils ou des vêtements de travail ou de procurer la nourriture et le logement, lorsque le travailleur est occupé dans un endroit éloigné de son domicile; 7° les sommes accordées aux travailleurs en raison de leur affiliation à une organisation syndicale, jusqu'à concurrence d'un montant déterminé par le Ministre de la Prévoyance sociale; 8° les avantages qui sont octroyés par un fonds de sécurité d'existence aux travailleurs, sous la forme de timbres, et qui sont prévus par des régimes qui étaient instaurés avant le 1er janvier 1970; c) on ne tient pas davantage compte des prestations légales et complémentaires dues à l'occasion des périodes de suspension du contrat de louage de travail, telles les indemnités de maladie, les allocations de chômage partiel, et les simple et double pécules de vacances. 3) En ce qui concerne les primes qui se rapportent à une période supérieure à un mois, elles entrent en ligne de compte pour autant que le travailleur ait acquis le droit à ces primes, et que ces primes soient payées dans un délai maximum de douze mois. Si au moment où le travailleur quitte son employeur, il ne remplit pas les conditions d'octroi de la prime et que, de ce fait, il n'atteint pas le revenu minimum mensuel moyen, il y a lieu de compléter le montant du revenu à due concurrence. 4) Pour ce qui est du travailleur qui n'a pas fourni de prestations pendant tout le mois à considérer, le revenu minimum mensuel moyen est calculé sur la base de ses prestations normales de travail. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 20 septembre 2003. Le Ministre de l'Emploi,
F. VANDENBROUCKE F. VANDENBROUCKE
^