Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 20/07/1998
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 juli 1997, gesloten in het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden, tot coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 juli 1997, gesloten in het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden, tot coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 9 juillet 1997, conclue au sein de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés, coordonnant des conventions collectives de travail concernant le statut de la délégation syndicale
MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID MINISTERE DE L'EMPLOI ET DU TRAVAIL
20 JULI 1998. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt 20 JUILLET 1998. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 juli 1997, gesloten collective de travail du 9 juillet 1997, conclue au sein de la
in het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden, tot Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés, coordonnant
coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende het des conventions collectives de travail concernant le statut de la
statuut van de syndicale afvaardiging (1) délégation syndicale (1)
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28; travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
Gelet op het verzoek van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Vu la demande de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour
de bedienden; employés;
Op de voordracht van Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid, Sur la proposition de notre Ministre de l'Emploi et du Travail,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendu obligatoire la convention collective de travail

overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 9 juli 1997, gesloten du 9 juillet 1997, reprise en annexe, conclue au sein de la Commission
in het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden, tot paritaire nationale auxiliaire pour employés, coordonnant des
coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende het conventions collectives de travail concernant le statut de la
statuut van de syndicale afvaardiging. délégation syndicale.

Art. 2.Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid is belast met de

Art. 2.Notre Ministre de l'Emploi et du Travail est chargé de

uitvoering van dit besluit. l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 20 juli 1998. Donné à Bruxelles, le 20 juillet 1998.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid, La Ministre de l'Emploi et du Travail,
Mevr. M. SMET Mme M. SMET
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés
Collectieve arbeidsovereenkomst van 9 juli 1997 Convention collective de travail du 9 juillet 1997
Coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende het Coordination des conventions collectives de travail concernant le
statuut van de syndicale afvaardiging (Overeenkomst geregistreerd op statut de la délégation syndicale (Convention enregistrée le 27
27 februari 1998 onder het nummer 47183/CO/218) février 1998 sous le numéro 47183/CO/218)
HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen CHAPITRE Ier. - Dispositions générales

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

de werkgevers en bedienden van de ondernemingen die onder de bevoegdheid vallen van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden.

Art. 2.De ondernemingshoofden erkennen dat hun bedienden, aangesloten bij een der ondertekenende vakverenigingen van bedienden, het recht hebben zich bij hen te laten vertegenwoordigen door een syndicale afvaardiging waarvan het statuut bij deze overeenkomst wordt geregeld.

Art. 3.De ondernemingshoofden gaan de verbintenis aan de syndicale afvaardiging van bedienden te ontvangen, generlei drukking op het personeel uit te oefenen om te verhinderen dat het tot een vakvereniging zou toetreden, noch aan niet gesyndiceerde bedienden blijken van voorkeur te geven ten opzichte van gesyndiceerde

aux employeurs et employés des entreprises ressortissant à la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés.

Art. 2.Les chefs d'entreprise reconnaissent à leur personnel employé, syndiqué au sein d'une des organisations syndicales d'employés signataires, le droit de se faire représenter auprès d'eux par une délégation syndicale dont le statut est régi par la présente convention.

Art. 3.Les chefs d'entreprise s'engagent à recevoir la délégation syndicale d'employés, à n'exercer aucune pression sur le personnel pour l'empêcher de se syndiquer ainsi qu'à ne pas consentir aux employés non syndiqués d'autres prérogatives qu'aux employés

bedienden. syndiqués.

Art. 4.De syndicale afgevaardigden van de bedienden moeten onder alle

Art. 4.Les délégués syndicaux du personnel employé doivent en toutes

omstandigheden : circonstances :
a) een geest van rechtvaardigheid, van billijkheid en verzoeningsgezindheid aan de dag leggen; a) faire montre d'un esprit de justice, d'équité et de conciliation;
b) elke tekortkoming aan de sociale wetgeving, de arbeidsreglementen b) éviter personnellement et faire éviter par leurs collègues tout
van de onderneming, de collectieve arbeidsovereenkomsten, alsook aan manquement au respect de la législation sociale, des règlements de
de arbeidstucht en aan het beroepsgeheim, persoonlijk vermijden en travail et des conventions collectives de travail ainsi qu'à la
door hun collega's doen vermijden; discipline du travail et au secret professionnel;
c) het optreden van de leiding der onderneming en van haar c) ne pas entraver l'action de la direction de l'entreprise et de ses
vertegenwoordigers op verschillende gezagsposten niet bemoeilijken. représentants aux divers échelons.

Art. 5.De ondertekenende vakverenigingen van bedienden gaan de

Art. 5.Les organisations syndicales d'employés signataires

verbintenis aan de vrijheid van vereniging te eerbiedigen en te zorgen s'engagent, à respecter la liberté d'association et à veiller à ce que
dat hun leden uit hun syndicale propaganda alle methoden weren, die leurs membres excluent de leur propagande syndicale les méthodes qui
niet overeen te brengen zijn met de collectieve arbeidsovereenkomst ne seraient pas conformes à l'esprit de la convention collective n° 5
nr. 5 van 24 mei 1971, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, du 24 mai 1971, conclue au sein du Conseil national du travail,
betreffende het statuut van de syndicale afvaardigingen van het concernant le statut des délégations syndicales du personnel,
personeel, aangevuld met de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5bis van 30 juni 1971, noch met deze overeenkomst. complétée par la convention n° 5bis du 30 juin 1971, et de la présente convention.
HOOFDSTUK II. - Bevoegdheid CHAPITRE II. - Compétences

Art. 6.De syndicale afvaardiging heeft het recht door het ondernemingshoofd of door zijn vertegenwoordiger te worden gehoord naar aanleiding van elk geschil of betwisting van collectieve aard die zich in de onderneming voordoet; zij heeft hetzelfde recht, wanneer dergelijke geschillen of betwistingen dreigen te ontstaan.

Art. 7.Elke individuele klacht wordt langs de gewone hiërarchische weg ingediend door de belanghebbende werknemer die op zijn verzoek wordt bijgestaan door zijn syndicale afgevaardigde. De syndicale afvaardiging heeft het recht te worden gehoord naar aanleiding van elk individueel geschil of betwisting die langs deze weg niet kon worden opgelost.

Art. 6.La délégation syndicale a le droit d'être reçue par le chef d'entreprise ou par son représentant à l'occasion de tout litige ou différend de caractère collectif survenant dans l'entreprise; le même droit lui appartient en cas de menace de pareils litiges ou différends.

Art. 7.Toute réclamation individuelle est présentée en suivant la voie hiérarchique habituelle par le travailleur intéressé, assisté à sa demande par son délégué syndical. La délégation a le droit d'être reçue à l'occasion de tous litiges ou différends de caractère individuel qui n'ont pu être résolus par cette voie.

Art. 8.En vue de prévenir les litiges ou différends visés aux

Art. 8.Ten einde de in voorgaande artikelen 6 en 7 bedoelde

articles 6 et 7 ci-dessus, la délégation syndicale doit être informée
geschillen of betwistingen te voorkomen, moet de syndicale préalablement par le chef d'entreprise des changements susceptibles de
afvaardiging van het personeel voorafgaandelijk door de werkgever modifier les conditions contractuelles ou habituelles de travail et de
worden ingelicht over de veranderingen die de contractuele of gebruikelijke arbeids- en beloningsvoorwaarden kunnen wijzigen, met uitzondering van inlichtingen van individuele aard. Zij wordt inzonderheid ingelicht over de wijzigingen welke voortvloeien uit de wet, de collectieve arbeidsovereenkomsten of de bepalingen van algemene aard die in de individuele arbeidsovereenkomsten zijn opgenomen, voornamelijk de bepalingen die een weerslag hebben op de loonschalen en de regelen van de beroepsclassificatie.

Art. 9.Het ondernemingshoofd of zijn vertegenwoordiger zal de syndicale afvaardiging zo spoedig mogelijk ontvangen, ten laatste

rémunération, à l'exclusion des informations de caractère individuel. Elle est notamment informée des changements résultant de la loi, des conventions collectives de travail ou des dispositions de caractère général figurant dans les contrats de travail individuels, en particulier des dispositions ayant une incidence sur les taux de rémunération et les règles de classification professionnelle.

Art. 9.Le chef d'entreprise ou son représentant recevra la délégation

binnen de 14 dagen na het indienen van het verzoek. Gehoor wordt aldus syndicale le plus rapidement possible, au plus tard dans les 14 jours
verleend naar aanleiding van gelijk welke betwisting aangaande : suivant l'introduction de la demande. Cette audience lui sera accordée à l'occasion de tout litige concernant :
a) inbreuken op de algemene beginselen bepaald in de artikelen 2 tot 5 a) les atteintes aux principes fondamentaux énoncés aux articles 2 à 5
van de voormelde collectieve arbeidsovereenkomst van 24 mei 1971, de la convention collective de travail du 24 mai 1971, du Conseil
gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het statuut van de national du travail concernant le statut des délégations syndicales du
syndicale afvaardigingen van het personeel der ondernemingen; personnel des entreprises;
b) het nakomen van de sociale wetgeving, de arbeidsreglementen van de b) l'application de la législation sociale, des règlement de travail,
onderneming, de collectieve arbeidsovereenkomsten en de individuele des conventions collectives et des contrats individuels d'emploi, et
arbeidsovereenkomsten, inzonderheid opdat voor het gesyndiceerd personeel van de onderneming de weddeschalen en de notamment l'application au personnel syndiqué de l'entreprise des taux
classificeringsregelen worden toegepast, voorzien in het kader van de d'appointements et des règles de classification dans le cadre des lois
geldende wetten en collectieve arbeidsovereenkomsten; et des conventions collectives de travail en vigueur;
c) de arbeidsverhoudingen. c) les relations de travail.

Art. 10.De syndicale afvaardiging is bevoegd om onderhandelingen te

Art. 10.La délégation syndicale est compétente pour mener des

voeren voor het sluiten van collectieve overeenkomsten of van négociations en vue de la conclusion de conventions ou d'accords
akkoorden in de schoot van de onderneming, onverminderd de collectieve collectifs au sein de l'entreprise sans préjudice des conventions
overeenkomsten of de akkoorden die op andere vlakken zijn gesloten. collectives ou accords conclus à d'autres niveaux.

Art. 11.De syndicale afvaardiging heeft geen zeggenschap in

Art. 11.La délégation syndicale n'est pas compétente pour traiter des

aangelegenheden die behoren tot de bevoegdheid van paritaire questions qui relèvent de la compétence d'organismes paritaires à
instellingen op het vlak van de onderneming bestaande of in het leven l'échelon de l'entreprise créés ou à créer par une disposition légale
te roepen krachtens een wets- of reglementsbepaling, zoals onder meer ou réglementaire et notamment le conseil d'entreprise, le Comité de
de ondernemingsraad, het Comité voor Preventie en Bescherming op het Prévention et de Protection au travail.
werk. De syndicale afvaardiging mag evenwel toezicht houden op de oprichting Toutefois, la susdite délégation peut veiller à la constitution et au
en de werking van deze instellingen en op de uitvoering van hun fonctionnement de ces organismes et à l'application des décisions que
beslissingen die de bedienden aanbelangen. ceux-ci auraient prises pour les employés.
HOOFDSTUK III. - Samenstelling van de afvaardiging CHAPITRE III. - Composition de la délégation

Art. 12.Op vraag van één of meerdere van de organisaties die deze

Art. 12.A la demande d'une ou de plusieurs organisations signataires

overeenkomst hebben ondertekend wordt een syndicale afvaardiging ingesteld : une délégation syndicale est instituée :
a) in de ondernemingen met 50 en meer bedienden, wanneer ten minste 25 a) dans les entreprises comptant 50 employés et plus, lorsque 25 p.c.
pct. van de totale getalsterkte van de bediende gesyndiceerd is met au moins de l'effectif total des employés est syndiqué avec un minimum
een minimum van 17 gesyndiceerde bedienden; de 17 employés syndiqués;
b) in de ondernemingen met 25 tot 50 bedienden, wanneer ten minste 17 b) dans les entreprises, comptant de 25 à 50 employés, lorsque 17
bedienden gesyndiceerd zijn. employés au moins sont syndiqués.
In deze overeenkomst wordt door "onderneming" verstaan, de technische Dans la présente convention, on entend par "entreprise", l'unité
bedrijfseenheid in de zin van de wet van 20 september 1948 houdende technique d'exploitation au sein de la loi du 20 septembre 1948 sur
organisatie van het bedrijfsleven. l'organisation de l'économie.

Art. 13.De syndicale organisatie die een initiatief neemt met het oog

Art. 13.L'organisation syndicale qui prend l'initiative visant à

op de oprichting van een syndicale afvaardiging moet bij aangetekende instaurer une délégation syndicale, doit en informer les autres
brief de andere syndicale organisaties verwittigen van haar inzicht. organisations syndicales par lettre recommandée.
Deze verwittigen binnen de 14 dagen, per aangetekende brief, de Celles-ci avertissent, par lettre recommandée, endéans les 14 jours,
initiatiefnemende organisatie dat zij aanspraak maken op minstens één l'organisation qui a pris l'initiative, qu'elles prétendent à au moins
mandaat. Bij ontstentenis van reactie binnen voormelde termijn, worden un mandat. A défaut de réaction de leur part dans le délai précité,
zij geacht geen aanspraak te maken op vertegenwoordiging. elles sont supposées ne pas prétendre à une représentation.
Op straffe van nietigheid wordt het verzoek tot oprichting van een Sous peine de nullité, la demande d'instauration d'une délégation
syndicale afvaardiging bij het ondernemingshoofd ingediend bij middel syndicale est introduite auprès du chef d'entreprise au moyen d'une
van een gemeenschappelijke aangetekende brief vanwege die syndicale lettre recommandée commune à ces organisations syndicales qui
organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat. prétendent à au moins un mandat.
In deze brief zullen bedoelde syndicale organisaties verwijzen naar de Dans cette lettre, les organisations syndicales citées ci-dessus se
beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het référeront aux dispositions de la convention collective de travail sur
statuut van de syndicale afvaardiging gesloten in het Aanvullend le statut de la délégation syndicale conclue à la Commission paritaire
Nationaal Paritair Comité voor de bedienden. nationale auxiliaire pour employés.
De werkgever kan zich binnen een termijn van 15 dagen na het indienen L'employeur peut, dans un délai de 15 jours qui suit la demande citée
van het hierboven vermelde verzoek verzetten tegen de oprichting van
een syndicale afvaardiging met een aangetekende brief aan de syndicale ci-dessus, s'opposer à l'instauration d'une délégation syndicale par
organisaties die het verzoek hebben opgestuurd. lettre recommandée aux organisations syndicales qui ont introduit la

Art. 14.De afvaardiging bestaat uit hetzelfde aantal effectieve en

demande.

Art. 14.La délégation est composée de délégués effectifs et de

plaatsvervangende leden. De afgevaardigden kunnen een hunner tot délégués suppléants. Il y a autant de suppléants que d'effectifs. Les
voorzitter kiezen. délégués peuvent désigner parmi eux un président de délégation.

Art. 15.Het aantal effectieve afgevaardigden bedraagt, in verhouding

Art. 15.Le nombre de délégués effectifs est fixé comme suit, au

tot het aantal bedienden in de onderneming : prorata du nombre d'employés dans l'entreprise :
- voor 25 tot 75 bedienden : 2 afgevaardigden; - de 25 à 75 employés : 2 délégués;
- voor 76 tot 150 bedienden : 3 afgevaardigden; - de 76 à 150 employés : 3 délégués;
- voor 151 tot 300 bedienden : 4 afgevaardigden; - de 151 à 300 employés : 4 délégués;
- voor 301 tot 500 bedienden : 5 afgevaardigden; - de 301 à 500 employés : 5 délégués;
- voor 501 tot 1000 bedienden : 6 afgevaardigden; - de 501 à 1000 employés : 6 délégués;
- voor 1001 tot 2000 bedienden : 8 afgevaardigden; - de 1001 à 2000 employés : 8 délégués;
- met meer dan 2000 bedienden : 10 afgevaardigden. - plus de 2000 employés : 10 délégués.
In de ondernemingen met 25 tot 75 bedienden wordt het aantal Dans les entreprises comptant de 25 à 75 employés, le nombre de
afgevaardigden echter verhoogd tot 3 wanneer een derde syndicale délégués sera toutefois porté à 3, lorsqu'une troisième organisation
organisatie bewijst dat zij binnen de onderneming ten minste 25 pct. syndicale prouve qu'elle compte dans l'entreprise au moins 25 p.c. du
van het gesyndiceerd personeel vertegenwoordigt. personnel syndiqué.
In de ondernemingen waar ten minste 25 bedienden van minder dan 21 Dans les entreprises occupant au moins 25 employés de moins de 21 ans,
jaar oud in dienst zijn, kan een plaats worden voorbehouden aan een une place peut être réservée à un candidat ne remplissant pas la
kandidaat die de bij artikel 17, 2, vereiste leeftijd niet heeft condition d'âge prévue à l'article 17, 2, ni la condition d'ancienneté
bereikt noch de bij artikel 17, 3, a), vereiste dienstleeftijd. prévue à l'article 17, 3, a).
Het aantal afgevaardigden mag niet gewijzigd worden tijdens de normale Le nombre de délégués ne peut être modifié au cours de la durée
duur van het mandaat. normale du mandat.

Art. 16.Bij de berekening van de in de artikelen 12 en 15 bepaalde getalsterkte, worden slechts de bedienden die onder contract van onbepaalde duur in dienst zijn, in aanmerking genomen. Voor de vaststelling van de personeelssterkte van de onderneming wordt het gemiddeld aantal bedienden in aanmerking genomen dat er tewerkgesteld is gedurende de vier kwartalen die het kwartaal voorafgaan, tijdens welke de instelling van een syndicale afvaardiging werd aangevraagd. Ten einde de syndicalisatiegraad vast te stellen bepaald in artikel 12, eerste lid, a) en b), wordt rekening gehouden met het aantal gesyndiceerden tewerkgesteld binnen de onderneming op het ogenblik van de indiening van de vraag tot oprichting van een syndicale afvaardiging. In geval van betwisting aangaande het aantal gesyndiceerde bedienden die in de onderneming werken, wordt beroep gedaan op de voorzitter van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden.

Art. 16.Dans le calcul des effectifs cités aux articles 12 et 15 ci-dessus, il n'est tenu compte que des employés engagés sous contrat à durée indéterminée. En vue d'établir quel est l'effectif du personnel employé de l'entreprise, il est tenu compte du nombre moyen d'employés occupés au cours des quatre trimestres civils qui précèdent celui au cours duquel est faite la demande d'instituer une délégation syndicale. En vue d'établir les taux de syndicalisation prévus à l'article 12, alinéa 1er, a) et b), il est tenu compte du nombre de syndiqués occupés dans l'entreprise au moment de la demande de création d'une délégation syndicale. En cas de contestation au sujet du nombre d'employés syndiqués occupés dans l'entreprise, il est fait appel au président de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés.

HOOFDSTUK IV. - Aanduiding van de afgevaardigden CHAPITRE IV. - Désignation des délégués

Art. 17.Om de functie van effectief afgevaardigde of van

Art. 17.Pour pouvoir remplir les fonctions de délégué effectif ou de

plaatsvervanger te mogen uitoefenen, moeten de bedienden aan de suppléant, les membres du personnel employé doivent répondre aux
volgende vereisten voldoen : conditions suivantes :
1. Belg zijn, E.U.-onderhorige of houder van een arbeidsvergunning A; 1. être de nationalité belge, ressortissant de la E.U. ou titulaire
d'un permis de travail A;
2. 21 jaar oud zijn; 2. être âgé de 21 ans accomplis;
3. a) ten minste drie jaar als werknemer hebben gewerkt en 3. a) avoir été occupé en qualité de travailleur, depuis moins de
b) niet minder dan twaalf opeenvolgende maanden bij de onderneming in trois ans; b) avoir au moins douze mois consécutifs de présence dans
dienst zijn; l'entreprise;
4. niet in een opzeggingsperiode zijn op het ogenblik van de 4. ne pas être en période de préavis au moment de sa désignation;
aanduiding; 5. lid zijn van één der ondertekenende vakorganisaties. 5. être affilié à l'une des organisations syndicales signataires de la
présente convention.

Art. 18.De syndicale afgevaardigden worden aangeduid omwille van het

Art. 18.Les délégués syndicaux sont désignés pour l'autorité dont ils

gezag dat van hen zal moeten uitgaan bij de uitoefening van hun kiese doivent disposer dans l'exercice de leurs délicates fonctions et pour
taak ook wegens hun bekwaamheid, wat veronderstelt dat ze behoorlijk leur compétence qui comporte une bonne connaissance de l'entreprise et
vertrouwd zijn met de onderneming en met de bedrijfstak. de la branche d'activité.

Art. 19.De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één

Art. 19.Les organisations syndicales qui prétendent à un mandat au

mandaat, zullen zich voor het indienen van de gemeenschappelijke moins se mettront d'accord entre elles, avant l'introduction de la
aanvraag bedoeld in artikel 13, onderling akkoord stellen nopens de demande commune, visée à l'article 13, sur la répartition des mandats,
verdeling der mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in proportionnellement au nombre respectifs des membres dans
de onderneming. l'entreprise.
Bij betwisting kan de meeste gerede partij hierbij beroep doen op het En cas de contestation, la partie la plus diligente peut faire appel à
verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Aanvullend Nationaal l'initiative de conciliation du président de la Commission paritaire
Paritair Comité voor de bedienden. nationale auxiliaire pour employés.
Op het ogenblik dat het gemeenschappelijk verzoek volgens artikel 13 Au moment où la demande commune, visée à l'article 13, est envoyée au
chef d'entreprise, les organisations syndicales enverront au président
aan het ondernemingshoofd wordt opgestuurd zullen de vakorganisaties de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés, par
afschrift van dit verzoek samen met de lijst der mogelijk effectieve lettre recommandée, copie de cette demande, avec la liste des
en plaatsvervangende kandidaten, beperkt tot het aantal volgens candidats effectifs et suppléants possibles, dont le nombre est limité
artikel 15 te begeven zetels, bij aangetekende brief toesturen aan de à celui fixé par l'article 15. La liste définitive des délégués
voorzitter van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de effectifs et suppléants proposés est présentée par écrit à l'employeur
bedienden. Zij leggen aan de werkgever, ten laatste 30 dagen na het au plus tard 30 jours après l'introduction de la demande visée à
indienen van het verzoek waarvan sprake in artikel 13, schriftelijk de
definitieve lijst voor van de effectieve en plaatsvervangende l'article 13. Ce délai est suspendu en cas de contestation du nombre
afgevaardigden die worden voorgedragen. Deze termijn wordt geschorst
in geval van betwisting in verband met de in de artikelen 12 en 15 fixé aux articles 12 et 15.
bepaalde getalsterkte.

Art. 20.De plaatsvervangende leden zetelen in de plaats van een

Art. 20.Les membres suppléants sont appelés à siéger en remplacement

effectief lid : du membre effectif :
1. in geval dit lid verhinderd is, ingevolge een wettelijke schorsing 1. en cas d'empêchement de celui-ci résultant d'une suspension légale
van zijn bediendenovereenkomst; de son contrat d'emploi;
2. wanneer het effectief lid overleden is, de vereisten bepaald bij 2. lorsque le membre effectif est décédé, ne réunit plus les
artikel 17 niet meer vervult of wanneer zijn mandaat een einde heeft conditions fixées à l'article 17 ou si son mandat est venu à échéance
genomen overeenkomstig artikel 24. en application de l'article 24.

Art. 21.Elke organisatie zal tijdig zorgen voor de vervanging van

Art. 21.Chaque organisation pourvoira en temps utile au remplacement

haar afgevaardigden die hun opdracht niet meer vervullen. Deze de ceux de ses délégués qui viendraient à cesser leurs fonctions. Ce
vervanging zal geschieden overeenkomstig de bepalingen van de remplacement se fera conformément aux dispositions définies aux
artikelen 17 tot 20. articles 17 à 20.

Art. 22.De werkgever kan zich altijd om ernstige redenen tegen de

Art. 22.L'employeur peut toujours s'opposer, pour des motifs sérieux,

aanduiding of het behoud van een afgevaardigde verzetten. De werkgever à la désignation ou au maintien d'un délégué. Dans le premier cas,
laat ik het eerste geval aan de betrokken vakvereniging voor bedienden l'employeur fait connaître aux organisations professionnelles
weten waarom hij zich verzet, zulks binnen de 14 werkdagen na d'employés en cause ses motifs d'opposition dans les 14 jours
voorlegging van de in artikel 19, derde lid, bedoelde lijst. ouvrables qui suivent la communication de la liste prévue à l'article 19, alinéa 3.
Bij onenigheid tussen de partijen, wordt het geschil aan het En cas de désaccord entre les parties, la question est soumise au
verzoeningscomité van het Nationaal Paritair Comité voorgelegd, die de comité de conciliation de la Commission paritaire nationale, qui la
partijen, gebeurlijk bijgestaan door een raadsman, zal aanhoren en het tranchera après avoir entendu les parties, éventuellement assistées
geschil beslechten. d'un conseil.

Art. 23.De syndicale afvaardiging wordt officieel ingesteld binnen de

Art. 23.La délégation syndicale est installée officiellement dans les

14 dagen na het verstrijken van de termijn, bedoeld in artikel 22, quatorze jours après l'expiration du délai visé à l'article 22, alinéa
eerste lid. In geval van onenigheid tussen de partijen gaat deze 1er. En cas de désaccord entre les parties, ce délai prend cours après
termijn na betekening van de beslissing van het verzoeningsbureau notification de la décision du bureau de conciliation, visée à
bedoeld in artikel 22, tweede lid. l'article 22, alinéa 2.
Ter gelegenheid van de officiële instelling stellen de partijen, in A l'occasion de l'installation officielle, les parties fixent les
uitvoering van hoofdstuk VI, de werkingsmodaliteiten van de syndicale modalités de fonctionnement de la délégation syndicale, en application
afvaardiging vast. du chapitre VI.

Art. 24.§ 1. Het mandaat van de syndicale afgevaardigden duurt vier

Art. 24.§ 1er. Le mandat des délégués syndicaux est de quatre ans et

jaar en loopt ten einde op een vaste datum, op 31 december 1991, 1995, 1999,... se termine à terme fixe le 31 décembre 1991, 1995, 1999,...
§ 2. De werkgever kan in de loop van de maand september 1999, 2003, § 2. L'employeur peut, dans le courant du mois de septembre 1999,
2007,... met een gemotiveerde en aangetekende brief aan de syndicale 2003, 2007 ... par avis motivé et recommandé, informer les
organisaties die op dat ogenblik één of meerdere mandaten bekleden in organisations syndicales qui occupent en ce moment un ou plusieurs des
de syndicale afvaardiging, betekenen dat, in toepassing van de mandats dans la délégation syndicale, qu'il y a lieu, en application
artikelen 12, 15 en 16 van deze collectieve arbeidsovereenkomst, het des articles 12, 15 et 16 de la présente convention collective de
aantal mandaten gewijzigd moet worden of dat de syndicale afvaardiging travail, de modifier le nombre de mandats ou de supprimer la
afgeschaft moet worden. délégation syndicale.
In geval van betwisting zal het geschil beslecht worden overeenkomstig En cas de contestation, le différend sera réglé conformément aux
de bepalingen vermeld in hoofdstuk VIII van deze collectieve arbeidsovereenkomst. § 3. De syndicale organisatie welke aanspraak maakt op een mandaat of een mandaatuitbreiding in een bestaande syndicale afvaardiging doet dit bij middel van een aangetekende brief aan de syndicale organisatie(s) die mandaten bezet(ten). Deze aanvraag dient op straffe van nietigheid ingediend te worden in de loop van de maand september voorafgaand aan de in § 1 bedoelde data. Een kopie van deze aanvraag wordt gelijktijdig aan de werkgever toegezonden. De syndicale organisaties die aanspraak maken op minstens één mandaat, zullen zich voor het indienen van de gemeenschappelijke syndicale afvaardiging bij de werkgever akkoord stellen nopens de verdeling der mandaten in verhouding tot het respectieve ledental in de onderneming. dispositions du chapitre VIII de la présente convention collective de travail. § 3. L'organisation syndicale qui prétend à un mandat ou à une extension de mandats dans une délégation syndicale existante, en avise par lettre recommandée la ou les organisations syndicales qui occupent ces mandats. Cette demande doit, à peine de nullité, être formulée dans le courant du mois de septembre précédant les dates visées au § 1er. Un copie de cette demande sera envoyée en même temps à l'employeur. Les organisations syndicales qui prétendent à au moins un mandat se mettront d'accord avant l'introduction de la délégation syndicale commune auprès de l'employeur sur la répartition des mandats proportionnellement au nombre d'affiliés dans l'entreprise.
Bij betwisting kan de meest gerede partij een beroep doen op het En cas de contestation, la partie la plus diligente peut faire appel à
verzoeningsinitiatief van de voorzitter van het Aanvullend Nationaal l'initiative de conciliation du président de la Commission paritaire
Paritair Comité voor bedienden. nationale auxiliaire pour employés.
§ 4. Indien een betwisting die voortvloeit uit de toepassing van § 4. Au cas où une contestation née de l'application du § 2 ou 3
bovenvermelde § 2 of 3 niet geregeld is tegen 1 januari 2000, 2004, ci-dessus n'est pas réglée pour le 1er janvier 2000, 2004, 2008, ...
2008..., blijft de bescherming van de leden van de aftredende la protection des membres de la délégation syndicale sortante sera
syndicale afvaardiging voor een periode van 3 maand behouden in de maintenue pour une durée de 3 mois pour l'entreprise concernée.
betrokken onderneming. § 5. Si en septembre 1999, 2003, 2007,... aucune contestation n'est
§ 5. Indien in toepassing van bovenvermelde §§ 2 en 3 geen betwisting formulée en application des §§ 2 et 3 ci-avant, le mandat de la
kenbaar gemaakt wordt in september 1999, 2003, 2007,... dan wordt het
mandaat van de syndicale afvaardiging stilzwijgend verlengd met een délégation syndicale est reconduit tacitement pour un nouveau terme de
nieuwe periode van vier jaar. 4 ans.
§ 6. De duur van 4 jaar van het mandaat, vervat in § 1 van dit § 6. La durée de 4 ans du mandat prévue au § 1er du présent article ne
artikel, is niet van toepassing op de syndicale afvaardigingen die s'applique pas aux délégations syndicales installées au cours de
werden geïnstalleerd in de loop van het kalenderjaar 1999, 2003, l'année civile 1999, 2003, 2007,... Dans ce cas, le mandat se termine
2007,... In dit geval, eindigt het mandaat op de eerstvolgende vaste datum. au terme fixe immédiatement suivant.

Art. 25.Het mandaat van syndicale afgevaardigde neemt een einde :

Art. 25.Le mandat du délégué syndical prend fin :

a) wanneer de termijn verstrijkt; a) à son expiration normale;
b) wanneer een afgevaardigde ontslag neemt. Het ontslag moet b) par démission du délégué signifiée par écrit à l'employeur;
schriftelijk ter kennis van de werkgever worden gebracht;
c) wanneer de afgevaardigde niet meer als bediende deel uitmaakt van c) lorsque le délégué cesse de faire partie du personnel employé de
het personeel van de onderneming; l'entreprise;
d) wanneer hij naar een andere technische bedrijfseenheid in de zin d) par transfert vers une autre unité technique, d'exploitation au
van artikel 12, tweede lid, van deze overeenkomst wordt overgeplaatst; sens de l'article 12, alinéa 2 de la présente convention;
e) wanneer hij geen deel meer uitmaakt van de vakorganisatie waartoe e) lorsque le délégué cesse de faire partie du syndicat dont il était
hij behoorde bij zijn aanstelling. membre au moment de sa désignation.
In dit geval verwittigt de vakvereniging de werkgever bij aangetekende Dans ce cas, le syndicat avertit l'employeur par lettre recommandée et
brief en duidt zo nodig, de plaatsvervanger aan. désigne le suppléant s'il y a lieu.
HOOFDSTUK V. - Statuut van de syndicale afgevaardigden CHAPITRE V. - Statut des délégués syndicaux

Art. 26.De syndicale afgevaardigden hebben recht op de normale

Art. 26.Les délégués syndicaux jouissent des promotions et

bevorderingen van de categorie waartoe zij behoren. avancements normaux de la catégorie des travailleurs à laquelle ils
appartiennent.

Art. 27.De leden van de syndicale afvaardiging mogen niet worden

Art. 27.Les membres de la délégation syndicale ne peuvent pas être

afgedankt om redenen die eigen zijn aan de uitoefening van hun mandaat. De werkgever die voornemens is een syndicale afgevaardigde om gelijk welke reden, met uitzondering van dringende reden, af te danken, verwittigt voorafgaandelijk de syndicale afvaardiging evenals de syndicale organisatie die de kandidatuur van deze afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij aangetekende brief die uitwerking heeft op de derde dag, volgend op de datum van de verzending. De betrokken syndicale organisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om mee te delen dat zij de geldigheid van de voorgenomen afdanking weigert te aanvaarden. Deze mededeling gebeurt bij aangetekende brief, de periode van zeven dagen neemt een aanvang op de dag waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking heeft. Het uitblijven van reactie van de syndicale organisatie moet beschouwd worden als een aanvaarding van de geldigheid van de voorgenomen afdanking. licenciés pour des motifs inhérents à l'exercice de leur mandat. L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical, pour quelque motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe préalablement la délégation syndicale ainsi que l'organisation syndicale, qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette information se fera par lettre recommandée sortant ses effets le troisième jour suivant la date de son expédition. L'organisation syndicale intéressée dispose d'un délai de sept jours pour notifier son refus d'admettre la validité du licenciement envisagé. Cette notification se fera par lettre recommandée; la période de sept jours débute le jour où la lettre envoyée par l'employeur sort ses effets. L'absence de réaction de l'organisation syndicale est à considérer comme une acceptation de la validité du licenciement envisagée.
Indien de syndicale organisatie weigert de geldigheid van de Si l'organisation syndicale refuse d'admettre la validité du
voorgenomen afdanking te aanvaarden, heeft de meest gerede partij de licenciement envisagé, la partie la plus diligente a la faculté de
mogelijkheid het geval aan het oordeel van het verzoeningsbureau van het paritair comité voor te leggen, de maatregel tot afdanking mag niet worden uitgevoerd gedurende de duur van deze procedure. Indien het verzoeningsbureau tot geen eenparige beslissing is kunnen komen binnen de twee maanden van de aanvraag tot tussenkomst, wordt het geschil betreffende de geldigheid van de redenen die door de werkgever worden ingeroepen om de afdanking te verantwoorden aan de Arbeidsrechtbank.

Art. 28.Ingeval een kandidaat voorkomend op de lijst waarvan sprake in artikel 19, derde lid, voor de officiële instelling bedoeld in artikel 23 wordt afgedankt, heeft de meest gerede partij de mogelijkheid het geval aan het verzoeningsbureau voor te leggen dat oordeelt of de afdanking geschied is om redenen eigen aan de kandidaatstelling.

Art. 29.In geval van afdanking van een syndicale afgevaardigde wegens zware fout, moet de syndicale organisatie daarvan onmiddellijk worden op de hoogte gebracht.

soumettre le cas à l'appréciation du bureau de conciliation de la commission paritaire; l'exécution de la mesure de licenciement ne peut intervenir pendant la durée de cette procédure. Si le bureau de conciliation n'a pu arriver à une décision unanime dans les deux mois de la demande d'intervention, le litige concernant la validité des motifs invoqués par l'employeur pour justifier le licenciement est soumis au Tribunal du travail.

Art. 28.Si un candidat figurant sur la liste visée à l'article 19, alinéa 3, est licencié avant l'installation officielle, visée à l'article 23, la partie la plus diligente peut présenter le cas au bureau de conciliation qui appréciera si le licenciement a été décidé pour des raisons dues à la candidature.

Art. 29.En cas de licenciement d'un délégué syndical pour motif grave, l'organisation syndicale doit en être informée immédiatement.

Art. 30.Een forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd

Art. 30.Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les

in navolgende gevallen : cas suivants :
1. indien hij een syndicale afgevaardigde afdankt, zonder de in 1. s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure
voornoemd artikel 27 bepaalde procedure na te leven; prévue à l'article 27 ci-dessus;
2. indien, op het einde van deze procedure, de geldigheid van de 2. si, au terme de cette procédure, la validité des motifs du
redenen van afdanking, rekening houdend met de bepaling van artikel licenciement, au regard de la disposition de l'article 28, ci-dessus,
28, door het verzoeningsbureau of door de Arbeidsrechtbank niet wordt n'est pas reconnue par le bureau de conciliation ou par le Tribunal du
erkend; travail;
3. indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens 3. si l'employeur a licencié le délégué pour motif grave et que le
dringende reden en de Arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft Tribunal du travail a déclaré le licenciement non fondé;
verklaard; 4. indien de arbeidsovereenkomst werd beëindigd wegens zware fout van 4. si le contrat de louage de travail a pris fin en raison d'une faute
de werkgever die voor de afgevaardigde een reden is tot onmiddellijke grave de l'employeur, qui constitue pour le délégué un motif de
beëindiging van de overeenkomst. résiliation immédiate du contrat.
De forfaitaire vergoeding is gelijk aan de brutobezoldiging van een L'indemnité forfaitaire est égale à la rémunération brute d'un an,
jaar, onverminderd de toepassing van het artikel 20 van de sans préjudice de l'application de l'article 20 des lois coordonnées
gecoördineerde wetten betreffende het bediendencontract. relatives au contrat d'emploi.
Deze vergoeding is niet verschuldigd wanneer de syndicale Cette indemnité n'est pas due lorsque le délégué syndical bénéficie de
afgevaardigde de vergoeding ontvangt bepaald in artikel 21, § 7 van de l'indemnité prévue par l'article 21, § 7 de la loi du 20 septembre
wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven 1948 portant organisation de l'économie et par l'article 1erbis, § 7
en in artikel 1bis, § 7 van de wet van 10 juni 1952 betreffende de de la loi du 10 juin 1952 concernant la santé et la sécurité des
gezondheid en de veiligheid van de werknemers. travailleurs.

Art. 31.Bij wijziging van werkgever ingevolge een overgang van een

Art. 31.En cas de changement résultant d'un transfert conventionnel

onderneming of van een gedeelte van een onderneming krachtens d'une entreprise ou d'une partie d'entreprise, la disposition suivante
overeenkomst geldt navolgende regeling : est d'application :
a) met betrekking tot het genot van de beschermingsmaatregelen, a) En ce qui concerne le bénéfice des mesures de protection prévues au
bepaald bij dit hoofdstuk V : présent chapitre V :
de bescherming, voorzien bij de artikelen 27, 28 en 30 van toepassing la protection prévue aux articles 27, 28 et 30 s'applique aux délégués
op de syndicale afgevaardigden van de onderneming, die overgaat, of syndicaux de l'entreprise qui est transférée, jusqu'au moment où une
het gedeelte ervan, dat overgaat, tot op het ogenblik dat een nieuwe nouvelle délégation est constituée ou, si les délégués ne sont pas
syndicale afvaardiging wordt samengesteld of, indien de afgevaardigden désignés à nouveau ou réélus, jusqu'à l'expiration de la durée
niet opnieuw aangeduid of herkozen worden, tot op het ogenblik dat de conventionnelle de leur mandat; à cet effet, les délégués syndicaux
conventionele duur van hun mandaat zou verstreken zijn; te dien einde
worden die syndicale afgevaardigden beschouwd alsof zij hun mandaat sont considérés comme continuant à exercer leur mandat dans les
verder uitoefenen binnen de hiervoor vermelde tijdslimieten. limites de temps précitées.
b) Met betrekking tot de voortzetting van de uitoefening van het b) En ce qui concerne la poursuite de l'exercice du mandat :
mandaat : 1° indien bij de overgang de autonomie van de onderneming of van het 1° si, en cas de transfert, l'autonomie de l'entreprise ou de la
gedeelte van de onderneming, op het vlak waarvan de syndicale partie d'entreprise au niveau de laquelle la délégation syndicale a
afvaardiging werd opgericht, behouden blijft, blijven de syndicale été constituée, est conservée, les délégués syndicaux continuent à
afgevaardigden hun mandaat verder uitoefenen tot op het ogenblik dat exercer leur mandat jusqu'à l'expiration de celui-ci;
het verstrijkt; 2° voor het geval dat de autonomie van de onderneming of van het 2° si l'autonomie de l'entreprise ou de la partie d'entreprise au
gedeelte van de onderneming, op het vlak waarvan de syndicale niveau de laquelle la délégation syndicale a été constituée, n'est pas
afvaardiging werd opgericht, niet behouden blijft, wordt de syndicale conservée, la délégation syndicale sera reconstituée, au plus tard six
afvaardiging uiterlijk zes maanden na de overgang wedersamengesteld. mois après le transfert. Les délégués syndicaux continuent à exercer leur mandat jusqu'au
Tot op het ogenblik van de wedersamenstelling blijven de syndicale moment de la reconstitution.
afgevaardigden hun mandaat verder uitoefenen.

Art. 32.De opgezegde syndicale afgevaardigde behoudt tijdens de

Art. 32.Le délégué syndical sous préavis conserve pendant la durée de

opzeggingstermijn, benevens de rechten die uit de wet op de son préavis, outre les droits découlant de la loi sur le contrat
arbeidsovereenkomst voor bedienden voortvloeien, ook de rechten d'emploi, ceux qui résultent de la présente convention.
ontstaan uit deze overeenkomst.
Wanneer op grond van de omstandigheden daartoe aanleiding bestaat, kan Si des circonstances le justifient, l'employeur peut invoquer les
de werkgever zich beroepen op de bepalingen van artikel 22. dispositions de l'article 22 ci-dessus.
HOOFDSTUK VI. - Werking van de syndicale afvaardiging CHAPITRE VI. - Fonctionnement de la délégation syndicale

Art. 33.De syndicale afvaardiging wordt naargelang de noodwendigheden

Art. 33.La délégation syndicale est reçue, suivant les nécessités,

door het hoofd van de onderneming of diens afgevaardigde ontvangen. par le chef d'entreprise ou son délégué.

Art. 34.De voltallige of niet voltallige afvaardiging komt tijdens de

Art. 34.La délégation syndicale, plénière ou partielle, se réunit

normale diensturen met de werkgever samen. avec l'employeur pendant les heures normales de travail.

Art. 35.De tijd besteed aan de samenkomst van de syndicale

Art. 35.Le temps consacré aux réunions de la délégation syndicale

afvaardiging met de werkgever, wordt als werktijd aangezien en avec l'employeur est considéré comme prestation de travail et est
bezoldigd. Voor het tijdsgedeelte van de samenkomst dat de normale rétribué comme tel. Toutefois, le temps de réunion qui dépasse les
arbeidsduur overschrijdt, is geen overloon verschuldigd. heures normales de travail ne donne pas lieu à un sursalaire.

Art. 36.De leden van de syndicale afvaardiging beschikken over de

Art. 36.Les membres de la délégation syndicale disposent du temps et

nodige tijd en faciliteiten - in onderling akkoord met de werkgever te des facilités nécessaires - à déterminer de commun accord avec
bepalen en bezoldigd als arbeidstijd - om de in dit statuut omschreven l'employeur et rémunérés comme temps de travail - pour l'exercice
syndicale opdrachten en activiteiten in de onderneming collectief of collectif ou individuel des missions et activités syndicales dans
individueel uit te oefenen. l'entreprise prévues par le présent statut.
Met het oog op het gebruik van die tijd en die faciliteiten dienen de En vue de l'utilisation de ce temps et de ces facilités, les membres
leden van de syndicale afvaardiging vooraf de werkgever in te lichten de la délégation syndicale doivent informer au préalable l'employeur
en in akkoord met hem ervoor te zorgen dat dit gebruik het goed et veiller de commun accord avec lui à ce que cette utilisation ne
verloop van de diensten in de onderneming niet verstoort. perturbe pas la bonne marche des services de l'entreprise.
De onderneming stelt - ofwel permanent ofwel occasioneel - een lokaal L'entreprise donne à la délégation syndicale l'usage d'un local - soit
ter beschikking van de syndicale afvaardiging van het personeel, ten en permanence, soit occasionnellement - afin de lui permettre de
einde haar toe te staan haar opdracht passend te vervullen. remplir adéquatement sa mission.

Art. 37.Om de samenkomsten met de werkgever voor te bereiden en met

Art. 37.La délégation syndicale peut, en vue de préparer les réunions

diens vooraf gegeven toestemming, mag de syndicale afvaardiging binnen avec l'employeur, se réunir à l'intérieur de l'entreprise moyennant
de onderneming bijeenkomen. Deze voorbereidende vergaderingen zijn te l'accord préalable de l'employeur. Ces réunions préparatoires sont à
beschouwen als syndicale opdrachten en activiteiten zoals beoogd in considérer comme des missions et activités syndicales telles que
artikel 36, eerste lid. visées par l'article 36, alinéa 1er.

Art. 38.De syndicale afvaardiging kan meer bepaald tijdens de

Art. 38.La délégation syndicale peut, sans que cela puisse perturber

rustperiodes mondeling of schriftelijk overgaan tot alle mededelingen l'organisation du travail notamment pendant les heures de repos,
die nuttig zijn voor het bediendenpersoneel, zonder dat zulks de procéder oralement ou par écrit à toutes les communications utiles au
organisatie van het werk mag verstoren. Deze mededelingen moeten van personnel employé. Ces communications doivent avoir un caractère
professionele of van syndicale aard zijn. professionnel ou syndical.
Op gemotiveerd verzoek door de syndicale afvaardiging in te dienen met Sur demande motivée à introduire par la délégation syndicale avec un
een vooropzegging van 48 uren en met de voorafgaande instemming van de préavis de 48 heures et moyennant l'accord de l'employeur, des
werkgever kunnen door de syndicale afvaardiging réunions d'information du personnel employé de l'entreprise peuvent
voorlichtingsvergaderingen voor het bediendenpersoneel van de être organisées par la délégation syndicale sur les lieux de travail.
onderneming op de arbeidsplaats en gedurende de werkuren worden
belegd. De werkgever kan niet willekeurig zijn instemming weigeren. L'employeur ne peut arbitrairement refuser cet accord. Il est plus
Hij wordt er meer bepaald toe gebracht zijn instemming te geven ter particulièrement amené à le donner lors de la conclusion de
gelegenheid van het sluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten die conventions collectives de travail intéressant l'ensemble des employés
het gehele bediendenpersoneel van de onderneming aanbelangen. de l'entreprise.
HOOFDSTUK VII. - Rol van de syndicale afvaardiging bij ontstentenis CHAPITRE VII. - Rôle de la délégation syndicale en cas d'inexistence
van ondernemingsraad de conseil d'entreprise

Art. 39.In afwijking van artikel 11 kan de syndicale afvaardiging,

Art. 39.Par dérogation à l'article 11, la délégation syndicale peut,

bij ontstentenis van ondernemingsraad, de taken, rechten en opdrachten en cas d'inexistence de conseil d'entreprise, assumer les tâches,
uitoefenen die aan deze raad worden toegekend in het hoofdstuk II, droits et missions qui sont confiés à ce conseil au chapitre II,
artikelen 4, 5, 6, 7 en 11 van de collectieve arbeidsovereenkomst, die articles 4, 5, 6, 7 et 11 de la convention collective de travail
de nationale akkoorden en de collectieve arbeidsovereenkomsten coordonnant les accords nationaux et les conventions collectives de
betreffende de ondernemingsraden coördineert, gesloten in de schoot travail relatifs au conseils d'entreprise conclue au sein du Conseil
van de Nationale Arbeidsraad op 9 maart 1972. national du travail le 9 mars 1972.
HOOFDSTUK VIII. - Beslechting van een geschil CHAPITRE VIII. - Règlement d'un différend

Art. 40.Wanneer een geschil ontstaat binnen de onderneming met de

Art. 40.Lorsqu'un différend surgit à l'intérieur de l'entreprise avec

directie, wendt de syndicale afvaardiging alle mogelijke middelen aan la direction, la délégation syndicale utilise tous les moyens
om ten einde het geschil door onderhandelingen te beslechten. possibles pour régler ce différend par la négociation.

Art. 41.Wanneer na bemoeienis van een syndicale afvaardiging geen

Art. 41.Lorsque l'intervention d'une délégation syndicale n'a pas

akkoord is bereikt met de werkgever aangaande de regeling van een permis d'aboutir à un accord avec l'employeur pour le règlement d'un
geschil, kunnen de afgevaardigden de hulp inroepen van de vaste différend, les délégués peuvent faire appel aux représentants
vertegenwoordigers van hun vakorganisaties om het overleg omtrent die permanents de leurs organisations syndicales pour continuer l'examen
aangelegenheid voort te zetten. Wanneer dit geval zich voordoet, kan de l'affaire. Dans cette éventualité, l'employeur peut se faire
de werkgever zich doen bijstaan door vertegenwoordigers van zijn assister de représentants de son organisation professionnelle.
beroepsorganisatie.

Art. 42.Na uitputting van alle onderhandelingsmogelijkheden kan de

Art. 42.Après épuisement des moyens de négociations, la délégation

syndicale afvaardiging het geschil doen voorbrengen voor het nationaal syndicale peut faire porter le différend devant le comité national de
verzoeningscomité van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de conciliation de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour
bedienden. employés.

Art. 43.Ieder beroep op het nationaal verzoeningscomité moet

Art. 43.Tout recours au comité national de conciliation doit se faire

geschieden door bemiddeling van een lid van het Aanvullend Nationaal par l'intermédiaire d'un membre de la Commission paritaire nationale
Paritair Comité voor de bedienden. auxiliaire pour employés.

Art. 44.Een stakingsaanzegging kan enkel schriftelijk betekend worden

Art. 44.Un préavis de grève ne peut être notifié que par écrit et

nadat het nationaal verzoeningscomité zich heeft uitgesproken. après que le comité national de conciliation se soit prononcé.

Art. 45.De stakingsaanzegging zal een duurtijd hebben van ten minste

Art. 45.Le préavis de grève aura une durée d'au moins quatorze jours

veertien dagen en zal ingaan de dag na de betekening. et commencera à courir le jour suivant la notification.
HOOFDSTUK IX. - Duur van de overeenkomst en diversen CHAPITRE IX. - Durée de la convention et divers

Art. 46.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor vier

Art. 46.La présente convention collective de travail est conclue pour

jaar. Zij wordt stilzwijgend voor een verdere termijn van vier jaar une durée de quatre ans. Elle est renouvelée par tacite reconduction
verlengd en zo verder om de vier jaar, zolang de bepalingen van pour un nouveau terme de quatre ans et ensuite de quatre en quatre ans
navolgend artikel 47 niet worden ingeroepen. s'il n'est pas fait usage des dispositions de l'article 47 ci-dessous.

Art. 47.Ten vroegste zes maanden en ten laatste drie maanden voor het

Art. 47.Au plus tôt six mois et au plus tard trois mois avant

verstrijken van ieder periode bedoeld in artikel 46 kan deze l'échéance de chacune des périodes prévues à l'article 46, la présente
collectieve arbeidsovereenkomst worden opgezegd door om het even welke convention collective de travail peut être dénoncée par l'une ou
ondertekenende partij. l'autre des parties signataires.
De opzegging wordt door middel van een aangetekende brief betekend aan Le préavis est adressé par lettre recommandée à toutes les parties
alle ondertekenende partijen en aan de voorzitter van het paritair comité. signataires et au président de la commission paritaire.

Art. 48.De organisatie op wier verantwoording de collectieve

Art. 48.L'organisation qui prend l'initiative de dénoncer la

arbeidsovereenkomst wordt opgezegd, gaat de verbintenis aan de redenen convention s'engage à en indiquer les motifs et à déposer
te noemen en onmiddellijk voorstellen tot wijziging in te dienen. De immédiatement des propositions d'amendements. Les signataires de la
ondertekenende partijen gaan de verplichtingen aan deze voorstellen présente convention collective de travail s'engagent à discuter ces
binnen de maand na ontvangst te bespreken. propositions dans le délai d'un mois de leur réception.

Art. 49.Zolang deze collectieve arbeidsovereenkomst loopt,

Art. 49.Pendant la durée de la présente convention collective de

opzeggingstermijn inbegrepen, gaan de partijen de verbintenis aan in travail, inclus la durée du préavis de dénonciation, les parties
de ondernemingen waar ze wordt nageleefd, geen staking of geen s'engagent à ne pas recourir à la grève ou au lock-out dans les
lock-out te beginnen, zonder zich vooraf te gedragen naar de entreprises où elle aura été appliquée sans avoir recouru aux
bepalingen van hoofdstuk VIII. De werkstakingen of lock-outs die in dispositions du chapitre VIII. Les grèves ou lock-out déclarés en
strijd met onderhavig artikel worden uitgeroepen, zullen niet worden contradiction avec le présent article ne seront pas soutenus.
ondersteund.

Art. 50.Uitzonderlijke gevallen of gevallen die in deze overeenkomst

Art. 50.Les cas spéciaux ou non prévus par la présente convention

niet zijn voorzien, worden onderzocht door het beperkt comité van het collective de travail sont examinés par le comité restreint de la
Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden, hetwelk aan Commission paritaire nationale auxiliaire pour les employés qui fera
dit comité verslag zal uitbrengen. rapport à la commission.

Art. 51.Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt de collectieve

Art. 51.La présente convention collective de travail remplace la

arbeidsovereenkomst van 9 november 1972, algemeen verbindend werd convention collective du 9 novembre 1972, rendue obligatoire par
verklaard bij koninklijk besluit van 16 maart 1973. arrêté royal du 16 mars 1973.

Art. 52.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking de dag

Art. 52.La présente convention collective de travail entre en vigueur

waarop zij overeengekomen is. le jour de conclusion.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 20 juli 1998. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 20 juillet 1998.
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid, La Ministre de l'Emploi et du Travail,
Mevr. M. SMET Mme M. SMET
Bijlage bij de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 juli 1997 tot Annexe à la convention collective de travail du 9 juillet 1997
coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten betreffende het coordonnant des conventions collectives de travail concernant le
statuut van de syndicale afvaardiging statut de la délégation syndicale
Paritair commentaar op de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende Commentaire paritaire joint à la convention collective de travail
het statuut van de syndicale afvaardiging concernant le statut de la délégation syndicale

Artikel 1.Toepassingsgebied.

Article 1er.Champ d'application.

Door de term "bedienden" moet verstaan worden bedienden bedoeld door La notion "employés" doit être entendue au sens d'employés visés par
de beroepenclassificatie bepaald in hoofdstuk II van de la classification professionnelle prévue au chapitre II de la
basisovereenkomst afgesloten in het Aanvullend Nationaal Paritair convention de base conclue en Commission paritaire nationale
Comité voor de bedienden of vastgesteld door ondernemingsovereenkomsten. auxiliaire pour employés ou établie par des conventions d'entreprises.
Deze definitie is toepasselijk op het geheel van de bepalingen van de Cette définition s'applique à l'ensemble des dispositions de la
overeenkomst. convention.
In overeenstemming met de algemene principes van het recht op de Conformément aux principes généraux du droit des conventions
collectieve arbeidsovereenkomsten, kunnen definities die gunstiger collectives de travail, des définitions plus favorables aux
zijn voor de werknemers aanvaard worden op het niveau van de ondernemingen. travailleurs pourront être adoptées au niveau des entreprises.
Art. 12, § 2. De oorspronkelijke notie van de term "technische

Art. 12.§ 2. Il s'agit de la notion originale du terme "unité

bedrijfseenheid" voor de wet van 20 september 1948 wordt bedoeld en niet de notie gewijzigd door recente reglementaire besluiten (koninklijk besluit nr. 4 van 11 oktober 1978, Belgisch Staatsblad van 31 oktober 1978).

Art. 36.De ondernemingen of sub-sectoren van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden worden uitgenodigd op hun niveau de faciliteiten en de duurtijd te bepalen die nodig zijn voor het collectief of individueel uitoefenen van de in dit statuut omschreven syndicale opdrachten en activiteiten in de onderneming. Het beperkt comité van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden zal waken over de goede toepassing van deze bepaling.

Art. 37.De organisaties zijn van oordeel dat het beleggen van dergelijke voorlichtingsvergaderingen voornamelijk kan verantwoord zijn tijdens de onderhandeling of het sluiten hetzij van collectieve overeenkomsten, hetzij van collectieve akkoorden op het vlak van de onderneming. Het verzoeningscomité van het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor de bedienden zal alle betwistingen inzake de toepassing van de huidige overeenkomst onderzoeken, ondermeer in de gevallen waarin de vakorganisaties zich benadeeld zouden achten ten opzichte van de beschikkingen van de vorige overeenkomst inzake het statuut van de syndicale afvaardiging. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 20 juli 1998. De Minister van Tewerkstelling en Arbeid,

technique d'exploitation" mentionné dans la loi du 20 septembre 1948 et non pas de celle modifiée par des arrêtés réglementaires récents (arrêté royal n° 4 du 11 octobre 1978; Moniteur belge du 31 octobre 1978).

Art. 36.Les entreprises ou les sous-secteurs de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés sont invités à fixer à leur niveau les facilités et le temps nécessaire pour l'exercice collectif ou individuel des missions et activités syndicales dans l'entreprise, prévus dans le présent statut. Le comité restreint de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés veillera à la bonne application de cette disposition.

Art. 37.Les organisations sont d'avis que l'organisation de pareilles réunions d'information se justifie surtout pendant la négociation ou la conclusion, soit de conventions collectives, soit d'accords collectifs au niveau de l'entreprise. Le bureau de conciliation de la Commission paritaire nationale auxiliaire pour employés examinera toute difficulté d'application de la présente convention, notamment dans le cas où les organisations syndicales s'estimeraient défavorisées par rapport aux dispositions de la précédente convention réglant le statut de la délégation syndicale. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 20 juillet 1998. La Ministre de l'Emploi et du Travail,

Mevr. M. SMET Mme M. SMET
^