Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 15/09/2023
← Terug naar "Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en bescherming van de kritieke infrastructuren voor de sector Energie "
Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en bescherming van de kritieke infrastructuren voor de sector Energie Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 11 mars 2013 portant exécution des articles 13, 24 et 25 de la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la protection des infrastructures critiques pour le secteur de l'Energie
FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE 15 SEPTEMBER 2023. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en bescherming van de kritieke infrastructuren voor de sector Energie VERSLAG AAN DE KONING Sire, Algemeen De wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en de bescherming van de kritieke infrastructuren (hierna de KI-wet) voorziet in een preventief kader waarbij exploitanten van kritieke infrastructuren een risicoanalyse dienen op te stellen en beschermingsmaatregelen dienen te nemen, om elk voorval dat van aard is om schade te brengen aan de infrastructuur, of een onderdeel ervan, te voorkomen of te verhinderen. De exploitanten van kritieke infrastructuren, die beveiligingsmaatregelen dienen te nemen, kunnen, door de aard en de soms lange termijn waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd dienen te worden, het overzicht verliezen van de mate waarin deze uiteindelijk worden toegepast. Het ontwerp van koninklijk besluit beoogt maatregelen in te voeren om tegemoet te komen aan de mogelijke drempels die kunnen rijzen bij de implementatie van de beveiligingsmaatregelen. De invoering van deze maatregelen is ook ingegeven vanuit de nood een antwoord te bieden op de huidige geopolitieke situatie en de sabotage aan de Nord Stream pijpleidingen. Met het invoeren van deze maatregelen wordt tevens getracht vooruit te lopen op de omzetting van Richtlijn (EU) 2022/2557 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 betreffende de weerbaarheid van kritieke entiteiten (hierna CER-richtlijn). Deze voorziet in SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE 15 SEPTEMBRE 2023. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 11 mars 2013 portant exécution des articles 13, 24 et 25 de la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la protection des infrastructures critiques pour le secteur de l'Energie RAPPORT AU ROI Sire, Généralités La loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la protection des infrastructures critiques (ci-après loi IC) fournit un cadre préventif en vertu duquel les exploitants des infrastructures critiques doivent préparer une analyse de risques et sont tenus de prendre des mesures de protection afin de prévenir ou d'empêcher tout événement de nature à causer des dommages à l'infrastructure ou une partie de celle-ci. Les exploitants d'infrastructures critiques qui doivent prendre des mesures de sécurité, peuvent, en raison de la nature et du délai parfois long de leur mises en oeuvre, perdre de vue la finalité pour laquelle elles sont appliquées. Le projet d'arrêté royal vise à introduire des mesures pour pallier les obstacles potentiels qui peuvent survenir lors de la mise en oeuvre des mesures de sécurité. L'introduction de ces mesures est également motivée par la nécessité de répondre à la situation géopolitique actuelle et au sabotage des pipelines Nord Stream. L'introduction de ces mesures vise également à anticiper la transposition de la directive (UE) 2022/2557 du Parlement européen et du Conseil du 14 décembre 2022 sur la résilience des entités critiques (ci-après directive CER). Cette dernière prévoit des mesures
soortgelijke maatregelen. De opname van sommige daarvan in dit ontwerp similaires. L'inclusion de certaines d'entre elles dans ce projet
biedt de kritieke infrastructuren die onder de sector Energie vallen, permet aux infrastructures critiques concernées par le secteur de
de mogelijkheid om zich vertrouwd te maken en voor te bereiden op de l'énergie de se familiariser et de se préparer à la transposition de
omzetting van voornoemde richtlijn, waarvan de omzetting wordt la directive indiquée ci-dessus, dont la transposition est prévue pour
voorzien uiterlijk op 17 oktober 2024. le 17 octobre 2024.
Artikelsgewijze bespreking Commentaire article par article
Artikel 1 Article 1er
De aanvulling van artikel 1 met een bepaling onder 3° beoogt de L'ajout du 3° à l'article 1er vise à désigner la Direction générale de
Algemene Directie Energie van de Federale Overheidsdienst Economie, l'Energie du Service public fédéral Economie, PME, Classes moyennes et
K.M.O., Middenstand en Energie aan te duiden als inspectiedienst voor Energie comme le service d'inspection des infrastructures critiques
de kritieke infrastructuren die onder de sector Energie vallen. Deze relevant du secteur de l'énergie. Cette Direction générale a un lien
Algemene Directie heeft een direct verband met de sector Energie en direct avec le secteur de l'énergie et a déjà acquis depuis un certain
heeft reeds langer een expertise opgebouwd binnen het door de KI-wet temps une expertise dans le domaine couvert par la loi IC. Une
beoogde domein. Een algemene aanduiding van de Federale
Overheidsdienst Economie, zoals dat tot heden het geval is in bijlage désignation générale du Service public fédéral Economie, comme c'est
2, b), van het koninklijk besluit van 12 juli 2019 tot uitvoering van le cas jusqu'à présent dans l'annexe 2, b), de l'arrêté royal du 12
de wet van 7 april 2019 tot vaststelling van een kader voor de juillet 2019 portant exécution de la loi du 7 avril 2019 établissant
beveiliging van netwerk- en informatiesystemen van algemeen belang un cadre pour la sécurité des réseaux et des systèmes d'information
voor de openbare veiligheid, en van de wet van 1 juli 2011 betreffende d'intérêt général pour la sécurité publique et de la loi du 1er
de beveiliging en de bescherming van de kritieke infrastructuren, juillet 2011 relative à la sécurité et à la protection des
lijkt overbodig. infrastructures critiques, semble inutile.
Artikel 2 Dit artikel voegt een hoofdstuk 2/1 "Informatie en maatregelen op te nemen in het B.P.E." in en beoogt de minimale informatie en maatregelen dwingend vast te leggen, welke horen te worden opgenomen in het beveiligingsplan, voor de exploitanten van de kritieke infrastructuren die onder dit besluit vallen. Dit vermijdt de situatie waarin verschillende exploitanten uiteenlopende invullingen geven aan de inhoud van het beveiligingsplan. Het ontworpen artikel 2/1 bepaalt de voor het beveiligingsplan van de exploitant van een kritieke infrastructuur te eerbiedigen structuur. Een eenvormige voorstelling van de beveiligingsplannen is immers nodig zodat zowel het opstellen alsook het nazicht van de plannen eenvoudiger verloopt. Indien de exploitant het nodig acht om extra informatie toe te voegen ter ondersteuning van het beveiligingsplan, is dit eveneens mogelijk. Het ontworpen artikel 2/2 bepaalt wat de algemene beschrijving van de kritieke infrastructuur minstens dient te bevatten. Onder meer dient de beschrijving de inventaris van de apparatuur van de kritieke infrastructuur of apparatuur die afhankelijk is van deze kritieke infrastructuur te bevatten. Article 2 Cet article ajoute un chapitre 2/1 « Informations et mesures à inclure dans le P.S.E. » et vise à rendre obligatoires les informations et mesures minimales, qui doivent être inclues dans le plan de sécurité, pour les exploitants des infrastructures critiques couvertes par le présent arrêté. Cela permet d'éviter la situation où différents exploitants ont des interprétations différentes du contenu du plan de sécurité. L'article 2/1 précise la structure à respecter pour le plan de sécurité de l'exploitant d'une infrastructure critique. En effet, une présentation uniforme des plans de sécurité est nécessaire pour faciliter la rédaction et l'examen des plans. Si l'exploitant estime qu'il est nécessaire d'ajouter des informations supplémentaires pour supporter le plan de sécurité, cela est également possible. L'article 2/2 en projet précise ce que la description générale des infrastructures critiques doit contenir au minimum. La description doit notamment comprendre l'inventaire des éléments de l'infrastructure critique ou des éléments dépendants de cette infrastructure critique.
Deze minimale beschrijving is van belang omdat de permanente en de Cette description minimale est importante car les mesures internes de
graduele interne veiligheidsmaatregelen van de exploitant daarop sécurité permanentes et des mesures internes de sécurité graduelles de
worden afgestemd. l'exploitant sont ajustées en conséquence.
Artikel 2/3 richt zich specifiek op de risicoanalyse van een L'Article 2/3 concerne spécifiquement l'analyse de risques d'un
exploitant van een kritieke infrastructuur. Deze bestaat uit de exploitant d'une infrastructure critique. Il s'agit d'identifier les
identificatie van mogelijke scenario's van pertinente en potentiële scénarios possibles de menaces pertinentes et potentielles et les
dreigingen en de voorziene beveiligingsmaatregelen als antwoord op de mesures de sécurité prévues en réponse aux scénarios décrits dans
in de risicoanalyse beschreven scenario's. l'analyse de risques.
Met behulp van de risicoanalyse kan de exploitant een onderscheid Avec l'utilisation d'analyse de risques l'exploitant peut distinguer
maken tussen enerzijds permanente en anderzijds graduele interne les mesures permanentes d'une part et les mesures de sécurité interne
veiligheidsmaatregelen. graduelles d'autre part.
Artikel 2/4 verplicht de exploitant om een inventaris op te stellen L'article 2/4 oblige l'exploitant à établir un inventaire où toutes
waarin alle permanente interne veiligheidsmaatregelen die in alle les mesures internes de sécurité permanentes qui doivent être
omstandigheden moeten worden toegepast, beschreven staan. De applicables en toutes circonstances sont décrites. L'inventaire et la
inventaris en de gevraagde beschrijving van de maatregelen kunnen description demandée peuvent être réalisés de façon sommaire par
summier gehouden worden door de exploitant. Er mag niet uit het oog l'exploitant. Il ne doit pas être perdu de vue que l'autorité
verloren worden dat de sectorale overheid steeds bijkomende informatie sectorielle peut toujours demander des informations complémentaires
kan opvragen over de inhoud van het B.P.E. sur le contenu du P.S.E.
Er wordt de exploitant gevraagd het verband aan te tonen tussen zijn Il est demandé à l'exploitant de démontrer le lien entre son analyse
risicoanalyse en de genomen permanente interne veiligheidsmaatregelen. de risques et les mesures permanentes de sécurité interne prises.
Door de modaliteiten van optreden en de coördinatie van de En incluant obligatoirement les modalités d'action et de coordination
verschillende autoriteiten verplicht mee te laten opnemen in het deel des différentes autorités dans la section consacrée aux mesures
gewijd aan de permanente interne veiligheidsmaatregelen, wordt een permanentes de sécurité interne, on crée une feuille de route qui
draaiboek gecreëerd waardoor alle betrokkenen een duidelijk beeld donne à toutes les parties prenantes une idée claire de ce que l'on
krijgen van wat er van hen verwacht wordt bij iedere maatregel. attend d'elles pour chaque action.
Artikel 2/5 betreft de beschrijving van de graduele interne L'article 2/5 concerne la description des mesures internes de sécurité
veiligheidsmaatregelen. Deze verschillen naargelang de scenario's graduelles. qui varient selon le type de scénario retenu dans
opgenomen in de risicoanalyse. l'analyse de risques
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds de algemene interne Une distinction est faite entre les mesures générales et les mesures
veiligheidsmaatregelen en anderzijds de scenario specifieke graduele graduelles spécifiques au scenario. Ces dernières sont liées aux
interne veiligheidsmaatregelen. Deze laatste zijn gebonden aan de in scénarios identifiés et décrits dans l'analyse de risques. Les mesures
de risicoanalyse geïdentificeerde en beschreven scenario's De algemene internes de sécurité graduelles générales sont mises en oeuvre lorsque
graduele interne veiligheidsmaatregelen treden in werking wanneer zich des incidents se produisent selon un scénario qui n'a pas été retenu
incidenten voordoen volgens een scenario dat niet werd opgenomen in de dans l'analyse de risques ou s'il est indiqué par des acteurs
risicoanalyse of indien er door externe actoren aangegeven wordt dat extérieurs que des mesures supplémentaires doivent être prises sur
er bijkomende maatregelen genomen moeten worden door de betrokken
infrastructuur. l'infrastructure en question.
In het bijzonder vermeldt het beveiligingsplan de drempels die de En particulier, le plan de sécurité indique les seuils qui déclenchent
verschillende maatregelen in werking doen treden. Deze kunnen onder les différentes mesures. Ceux-ci peuvent être, entre autres, des
meer de niveaus in de dreigingsanalyse, het aantal getroffen niveaux dans l'analyse des menaces, le nombre d'utilisateurs finals
eindgebruikers, de duur van het incident of de impact op de impactés, la durée de l'incident, ou l'impact sur la performance de
werkingscapaciteit van de kritieke infrastructuur betreffen. Het geeft l'infrastructure critique. Il précise les services à rétablir de façon
duidelijk de bij voorrang te herstellen diensten weer ingeval zich een prioritaire en cas de dégradation du fonctionnement de
verslechtering van de werkingscapaciteit van de infrastructuur l'infrastructure. Ce classement permet de voir comment les différents
voordoet. Dit laat toe in kaart te brengen hoe de verschillende services se comparent en termes de priorité.
diensten zich tot elkaar verhouden in termen van prioriteit. Door de modaliteiten van optreden en de coördinatie van de verschillende autoriteiten verplicht mee te laten opnemen in het deel gewijd aan de permanente interne veiligheidsmaatregelen, wordt een draaiboek gecreëerd waardoor alle betrokkenen een duidelijk beeld krijgen van wat er van hen verwacht wordt bij iedere maatregel. Er wordt daarenboven een voor het publiek bestemd extern communicatieplan voorzien om elke eindgebruiker in te lichten over het bestaan van een moeilijkheid en de geschatte tijd nodig voor het herstellen van de infrastructuur en de door de infrastructuur geleverde dienst. Het beschrijven van de maatregelen die tot doel hebben om de gevolgen van incidenten te reduceren en te beperken, beogen de exploitant tot nadenken aan te zetten over de kwetsbaarheid van zijn infrastructuur En incluant obligatoirement les modalités d'action et de coordination des différentes autorités dans la section consacrée aux mesures permanentes interne de sécurité, on crée une feuille de route qui donne à toutes les parties prenantes une idée claire de ce que l'on attend d'elles dans chaque action. En outre, un plan de communication externe à destination du public est prévu afin d'informer tout utilisateur final de l'existence d'une difficulté et du temps estimé nécessaire pour le rétablissement de l'infrastructure ou du service fourni par l'infrastructure. La description des mesures visant à réduire et à atténuer les conséquences des incidents a pour objet de faire réfléchir l'exploitant quant à la vulnérabilité de son infrastructure afin qu'il
zodat de exploitant vervolgens kan overgaan tot het invoeren van puisse ensuite procéder à la mise en place de procédures efficaces et
efficiënte en operationele procedures om zijn infrastructuur en opérationnelles pour protéger ses infrastructures et services. Les
diensten te beschermen. De procedures van de exploitant voor het procédures mises en place par l'exploitant pour le rétablissement du
herstellen van de dienst en de werking van de kritieke infrastructuur service et du fonctionnement de l'infrastructure critique poursuivent
streven hetzelfde doel na. le même objectif.
De maatregelen voor de heropbouw hebben tot doel voor elk onderdeel Les mesures de restauration ont pour objet de préciser pour chaque
dat fysiek werd beschadigd de modaliteiten voor vervanging te verduidelijken. élément physiquement endommagé les modalités de remplacement.
Artikel 2/6 bepaalt de frequentie van de door de exploitant uit te Article 2/6 détermine la fréquence des tests à réaliser par
voeren testen op de kritieke infrastructuur. Gelet op de omvang van de l'exploitant sur l'infrastructure critique. Vu la taille des
kritieke infrastructuren worden jaarlijkse oefeningen van een deel van infrastructures critiques, des exercices annuels d'une partie de
de kritieke infrastructuur toegelaten en moeten alle onderdelen van de l'infrastructure critique sont autorisés, et tous les éléments de
kritieke infrastructuur ten minste eenmaal om de drie jaar worden l'infrastructure critique doivent être testés au minimum une fois tous
getest. les trois ans.
Indien een oefening een potentieel risico inhoudt voor de werking van de kritieke infrastructuur, dan kan de exploitant deze vervangen door een simulatie, mits voorafgaande goedkeuring door de sectorale overheid. Om te verzekeren dat de sectorale overheid voldoende wordt geïnformeerd, voorziet het derde lid in een informatieverplichting voorafgaand aan de uitvoering van een oefening. Het derde lid voorziet in het overmaken van een verslag aan het einde van een oefening. Dat verslag beschrijft de betrokken infrastructuur en de uitgevoerde oefening. Het beschrijft in het bijzonder de ondervonden problemen en formuleert voorstellen om daaraan tegemoet te komen. Het B.P.E. kan dienovereenkomstig aangepast worden. Artikel 2/7 legt de minimumfrequentie vast van de controles en de herzieningen van het B.P.E. De sectorale overheid kan altijd aan de exploitant om een herziening van het B.P.E. verzoeken. Onder de bepaling onder 1° wordt elke grotere indienststelling van de infrastructuur bedoeld, bijvoorbeeld na een lange onderhoudsperiode waarbij de infrastructuur onbeschikbaar was. Onder de bepaling onder 2° wordt de vervanging van een bestaand onderdeel of integratie van een nieuw onderdeel in een kritieke infrastructuur bedoeld. Het betreft enkel onderdelen die een mogelijke impact kunnen hebben op een van de verschillende delen van het B.P.E. Eveneens is het aan de exploitant om het B.P.E. zelf aan een periodieke controle te onderwerpen. Elke wijziging aan het B.P.E. dient door de exploitant meegedeeld te worden aan de sectorale overheid. Si un exercice comporte un risque potentiel pour le fonctionnement de l'infrastructure critique, l'exploitant peut remplacer celui-ci par une simulation moyennant l'approbation préalable de l'autorité sectorielle. Afin d'assurer que l'autorité sectorielle est suffisamment informée, l'alinéa 3 prévoit une obligation d'information antérieure à la réalisation d'un exercice. L'alinéa 3 prévoit qu'un rapport doit être présenté à la fin d'un exercice. Ce rapport décrira l'infrastructure concernée et l'exercice effectué. Il décrira en particulier les problèmes rencontrés et formulera des propositions pour surmonter cela. Le P.S.E. pourra être modifié en conséquence. Article 2/7fixe la fréquence minimale des contrôles et de la révision du P.S.E. L'autorité sectorielle peut toujours demander à l'exploitant une révision du P.S.E. Au 1°, on entend toute remise en service majeure de l'infrastructure, par exemple après une longue période de maintenance pendant laquelle l'infrastructure était indisponible. Au 2°, on entend le remplacement d'un composant existant ou de l'intégration d'un nouveau composant dans une infrastructure critique. Cela ne concerne que les composants qui peuvent avoir un impact potentiel sur l'une des différentes parties du P.S.E. De même, il appartient à l'exploitant de vérifier périodiquement le P.S.E. lui-même. Toute modification du P.S.E. doit être notifiée par l'exploitant à l'autorité sectorielle.
Artikel 2/8 is tot slot het laatste artikel dat door artikel 2 van dit L'article 2/8 est le dernier article introduit par l'article 2 du
ontwerp wordt ingevoerd. Volgens artikel 22quinquies, § 2, van de wet présent projet. Selon l'article 22quinquies, § 2, de la loi du 11
van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de décembre 1998 relative à la classification et aux habilitations,
veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen
mag een administratieve overheid vragen aan zowel privaatrechtelijke attestations et avis de sécurité une autorité administrative peut
als publiekrechtelijke rechtspersonen die deel uitmaken van een demander aux personnes morales de droit public ou de droit privé qui
betrokken activiteitensector, om over te gaan tot het uitvoeren van font partie d'un secteur d'activité concerné de procéder à une analyse
een risicoanalyse binnen de eigen rechtspersoon. Artikel 2/8 voert de risques pour elles-mêmes. L'article 2/8 introduit pour les
voor exploitanten van kritieke infrastructuren die vallen onder de exploitants d'infrastructures critiques relevant du secteur de
sector Energie, een dergelijke verplichting in, welke nadien dient te l'énergie, une telle obligation, qui devrait ensuite être incluse dans
worden opgenomen in het B.P.E. Aan de hand daarvan kan worden nagegaan le P.S.E. Sur cette base il sera possible de déterminer s'il faut
of er voor een kritieke infrastructuur overgegaan moet worden tot het procéder à des vérifications de sécurité au sein d'une infrastructure
uitvoeren van veiligheidsverificaties voor het betrokken personeel. critique pour le personnel concerné.
In artikel 14 van de CER-richtlijn wordt in een antecedentenonderzoek Dans son article 14, la directive CER prévoit une vérification des
voorzien. Door nu reeds de risicoanalyse in het kader van de wet van antécédents. En imposant déjà l'analyse de risques dans le cadre de la
11 december 1998 betreffende de classificatie en de loi du 11 décembre 1998 relative à la classification et aux
veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen op habilitations, attestations et avis de sécurité, les exploitants
te leggen, zijn de exploitanten van de kritieke infrastructuren reeds d'infrastructures critiques sont déjà préparés à l'obligation
voorbereid op de uit die bepaling voortvloeiende verplichting. résultant de cette disposition.
Artikel 3 Article 3
De verschillende verplichtingen die door artikel 2 worden ingevoerd, Les différentes obligations introduites par l'article 2 sont très
zijn zeer uitgebreid. De exploitanten dienen daarom een gedetailleerd
plan van aanpak op te stellen waarin zij beschrijven hoe zij aan die étendues. Les exploitants doivent donc établir un plan d'action
verplichtingen zullen voldoen. détaillé décrivant comment ils rempliront ces obligations.
De exploitanten dienen hun planning over te maken aan de Les exploitants doivent soumettre leur planification au service
inspectiedienst binnen zes maanden van hun aanduiding. d'inspection dans les six mois suivant leur désignation.
Indien er wijzigingen of aanvullingen zouden zijn op de reeds S'il y a des changements ou des ajouts à la planification déjà
ingediende planning, dient de inspectiedienst binnen dertig dagen na soumise, le service de l'inspection doit être informée dans les trente
deze wijziging of aanvulling hiervan op de hoogte te worden gebracht. jours suivant ce changement ou cet ajout.
Artikel 4 Article 4
De inspectiedienst werd reeds onder artikel 1 gedefinieerd. De woorden Le service de l'inspection a déjà été défini à l'article 1er. Les mots
"van de Algemene Directie Energie van de FOD Economie, K.M.O., "de la Direction générale de l'Energie du SPF Economie, P.M.E.,
Middenstand en Energie" vormen aldus een pleonasme en zijn overbodig. Classes moyennes et Energie" constituent donc un pléonasme et sont superflus.
Artikel 5 Article 5
Door een kopie van het B.P.E. en de bijhorende documenten te bezorgen En remettant une copie du P.S.E. et des documents annexes au service
aan de inspectiedienst kan de inspectiedienst zich beter voorbereiden d'inspection, celui-ci peut mieux préparer l'inspection à effectuer et
op de uit te voeren inspectie en het overzicht houden op de garder une vue d'ensemble des mesures prises par l'exploitant.
maatregelen die de exploitant genomen heeft. Uit het tweede lid volgt dat het B.P.E. of een deel daarvan kan worden Il résulte de l'alinéa 2 que le P.S.E. ou une partie de celui-ci peut
geclassificeerd volgens de wet van 11 december 1998 betreffende de être classifié, selon la loi de 11 décembre 1998 relative à la
classificatie en de veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en classification et aux habilitations, attestations et avis de sécurité
veiligheidsadviezen.
Artikel 6 Article 6
Indien de inspectiedienst het noodzakelijk vindt bij het uitvoeren van Si le service de l'inspection le trouve nécessaire lors de son
zijn inspectie, kan hij beroep doen op een daartoe geaccrediteerd inspection, il peut faire appel à un organisme d'inspection accrédité
inspectieorganisme. Dit kan bijvoorbeeld indien de inspectiedienst à cet effet. Par exemple, si le service de l'inspection lui-même n'a
zelf onvoldoende kennis en expertise heeft om de inspectie van een pas les connaissances et l'expertise suffisantes pour effectuer
bepaald onderdeel uit te voeren. l'inspection d'un composant particulier.
De inspectie door een geaccrediteerde onderneming wordt beschouwd als L'inspection par une entreprise accréditée est considérée comme une
een volwaardige inspectie van de kritieke infrastructuur in de zin van inspection complète de l'infrastructure critique au sens de l'arrêté
het koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van de royal du 11 mars 2013 portant exécution des articles 13, 24 et 25 de
artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende de la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la protection des
beveiliging en bescherming van de kritieke infrastructuren voor de infrastructures critiques pour le secteur de l'Energie. Toutefois, le
sector Energie, echter behoudt de inspectiedienst het recht om de service d'inspection se réserve le droit de réinspecter
betrokken infrastructuur opnieuw te inspecteren of aanwezig te zijn
tijdens de inspectie van de geaccrediteerde onderneming. l'infrastructure concernée ou d'être présente lors de l'inspection de
l'entreprise accréditée.
De geaccrediteerde onderneming dient na het uitvoeren van haar L'entreprise accréditée doit remettre un rapport détaillé au service
inspectie een gedetailleerd verslag over te maken aan de de l'inspection après avoir effectué son inspection.
inspectiedienst.
Artikel 7 Article 7
De exploitanten die reeds aangeduid zijn dienen hun gedetailleerd plan Les exploitants qui sont déjà désignés doivent soumettre leur plan
van aanpak over te maken aan de inspectiedienst binnen zes maanden na d'action détaillé au service d'inspection dans les six mois suivant
de inwerkingtreding van dit besluit. l'entrée en vigueur du présent arrêté.
Artikel 8 Article 8
De verplichtingen ingevoerd door de artikelen 2, 3 en 7 treden slechts Les obligations introduites par articles 2, 3 et 7 n'entrent en
in werking op de eerste dag van de vierentwintigste maand na die vigueur que le premier jour du vingt-quatrième mois suivant la
waarin dit besluit is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. publication du présent arrêté au Moniteur belge. Cela donne aux
Hierdoor krijgen de exploitanten voldoende tijd om hun B.P.E. uit te exploitants suffisamment de temps pour alimenter leur P.S.E. avec les
breiden met de gevraagde informatie alsook om in de implementatie te informations demandées ainsi que de mettre en oeuvre l'implémentation
voorzien van de verschillende maatregelen. des différentes mesures.
De overige artikelen treden onmiddellijk in werking. Les autres articles prennent effet immédiatement.
Artikel 9 Article 9
Dit artikel behoeft geen bijzondere commentaar. Cet article n'appelle pas de commentaire particulier.
Ik heb de eer te zijn, J'ai l'honneur d'être,
Sire, Sire,
Van Uwe Majesteit, de Votre Majesté
de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar, le très respectueux et très fidèle serviteur,
De Minister van Energie, Le Ministre de l'Energie,
T. VAN DER STRAETEN T. VAN DER STRAETEN
RAAD VAN STATE CONSEIL D'ETAT
afdeling Wetgeving section de législation
Advies 73.734/3 van 29 juni 2023 over een ontwerp van koninklijk Avis 73.734/3 du 29 juin 2023 sur un projet d'arrêté royal `modifiant
besluit `tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 maart 2013 l'arrêté royal du 11 mars 2013 portant exécution des articles 13, 24
tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli
2011 betreffende de beveiliging en bescherming van de kritieke et 25 de la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la
infrastructuren voor de sector Energie' protection des infrastructures critiques pour le secteur de l'Energie'
Op 31 mei 2023 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Le 31 mai 2023, le Conseil d'Etat, section de législation, a été
Minister van Energie verzocht binnen een termijn van dertig dagen een invité par la Ministre de l'Energie à communiquer un avis dans un
advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk besluit `tot délai de trente jours, sur un projet d'arrêté royal `modifiant
wijziging van het koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering l'arrêté royal du 11 mars 2013 portant exécution des articles 13, 24
van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende et 25 de la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la
de beveiliging en bescherming van de kritieke infrastructuren voor de protection des infrastructures critiques pour le secteur de
sector Energie'. l'Energie'.
Het ontwerp is door de derde kamer onderzocht op 20 juni 2023. De Le projet a été examiné par la troisième chambre le 20 juin 2023. La
kamer was samengesteld uit Jeroen VAN NIEUWENHOVE, kamervoorzitter, chambre était composée de Jeroen VAN NIEUWENHOVE, président de
Koen MUYLLE en Toon MOONEN, staatsraden, Jan VELAERS en Bruno PEETERS, chambre, Koen MUYLLE et Toon MOONEN, conseillers d'Etat, Jan VELAERS
assessoren, en Yves DEPOORTER, toegevoegd griffier. et Bruno PEETERS, assesseurs, et Yves DEPOORTER, greffier assumé.
Het verslag is uitgebracht door Tim CORTHAUT, eerste auditeur. Le rapport a été présenté par Tim CORTHAUT, premier auditeur.
De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het La concordance entre la version française et la version néerlandaise
advies is nagezien onder toezicht van Jeroen VAN NIEUWENHOVE, de l'avis a été vérifiée sous le contrôle de Jeroen VAN NIEUWENHOVE,
kamervoorzitter. président de chambre.
Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 29 juni 2023. L'avis, dont le texte suit, a été donné le 29 juin 2023.
1. Met toepassing van artikel 84, § 3, eerste lid, van de wetten op de 1. En application de l'article 84, § 3, alinéa 1er, des lois sur le
Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, heeft de afdeling Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, la section de
Wetgeving zich toegespitst op het onderzoek van de bevoegdheid van de législation a fait porter son examen essentiellement sur la compétence
steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of de l'auteur de l'acte, le fondement juridique et l'accomplissement des
aan de te vervullen vormvereisten is voldaan. formalités prescrites.
STREKKING VAN HET ONTWERP PORTEE DU PROJET
2. Het voor advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit strekt 2. Le projet d'arrêté royal soumis pour avis a pour objet d'imposer de
tot het opleggen van nieuwe elementen die verplicht moeten worden nouveaux éléments qui devront obligatoirement figurer dans le plan de
opgenomen in het beveiligingsplan van de exploitant (hierna: B.P.E.) sécurité de l'exploitant (ci-après : P.S.E.) d'infrastructures
van kritieke infrastructuren in de energiesector. Daartoe wordt een critiques pour le secteur de l'énergie. A cet effet, un nouveau
nieuw hoofdstuk 2/1 ingevoegd in het koninklijk besluit van 11 maart chapitre 2/1 est inséré dans l'arrêté royal du 11 mars 2013 `portant
2013 `tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 exécution des articles 13, 24 et 25 de la loi du 1er juillet 2011
juli 2011 betreffende de beveiliging en bescherming van de kritieke relative à la sécurité et la protection des infrastructures critiques
infrastructuren voor de sector Energie' (artikel 2 van het ontwerp). pour le secteur de l'Energie' (article 2 du projet). Par ailleurs, un
Daarnaast worden een aantal bepalingen van dat besluit gewijzigd met certain nombre de dispositions de cet arrêté sont modifiées en ce qui
betrekking tot het toezicht (artikelen 1 en 3 tot 6). concerne la surveillance (articles 1er et 3 à 6).
Artikel 7 bevat een overgangsregeling met betrekking tot het indienen L'article 7 contient un régime transitoire concernant la remise au
van een gedetailleerde planning aan de inspectiedienst overeenkomstig service d'inspection d'un plan détaillé, conformément à l'article 3/1,
het ontworpen artikel 3/1 van het koninklijk besluit van 11 maart en projet, de l'arrêté royal du 11 mars 2013. Les articles 2, 3 et 7
2013. De artikelen 2, 3 en 7 van het ontwerp treden in werking op de du projet entrent en vigueur le premier jour du vingt quatrième mois
eerste dag van de vierentwintigste maand na die waarin het te nemen qui suit celui de la publication de l'arrêté envisagé au Moniteur
besluit is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad (artikel 8). belge (article 8).
RECHTSGROND FONDEMENT JURIDIQUE
3. Blijkens de aanhef wordt de rechtsgrond voor het ontwerp gezocht in 3. Selon le préambule, le fondement juridique du projet est recherché
de artikelen 13, § 2, tweede lid, en § 6, tweede lid, 24, § 2, eerste dans les articles 13, § 2, alinéa 2, et § 6, alinéa 2, 24, § 2, alinéa
lid, en 25, § 2, van de wet van 1 juli 2011 `betreffende de 1er, et 25, § 2, de la loi du 1er juillet 2011 `relative à la sécurité
beveiliging en de bescherming van de kritieke infrastructuren'. et la protection des infrastructures critiques'.
3.1. Op basis van artikel 13, § 2, tweede lid, van die wet kan de 3.1. Sur la base de l'article 13, § 2, alinéa 2, de cette loi, le Roi
Koning voor een bepaalde sector of, in voorkomend geval, per peut, pour un secteur déterminé ou, le cas échéant, par sous-secteur,
deelsector, de vereiste beveiligingsmaatregelen specificeren en détailler les mesures de sécurité requises et imposer d'inclure au
opleggen om bepaalde informatie op te nemen in het B.P.E. Op basis van
artikel 13, § 6, tweede lid, van dezelfde wet kan de Koning bovendien P.S.E. certaines informations. Conformément à l'article 13, § 6,
de frequentie van de oefeningen en van de bijwerkingen van het B.P.E. alinéa 2, de la même loi, le Roi peut en outre déterminer la fréquence
bepalen. des exercices et des mises à jour du P.S.E.
3.2. Artikel 24, § 2, eerste lid, van de wet van 1 juli 2011 machtigt 3.2. L'article 24, § 2, alinéa 1er, de la loi du 1er juillet 2011
de Koning om de inspectiedienst aan te wijzen. Daarbij moet echter habilite le Roi à désigner le service d'inspection. A cet égard, il
rekening worden gehouden met een nieuw zevende lid dat aan artikel 24, faut cependant tenir compte d'un nouvel alinéa 7, ajouté à l'article
§ 2, wordt toegevoegd bij artikel 4 van het wetsontwerp `tot wijziging 24, § 2, par l'article 4 du projet de loi `modifiant la loi du 1er
van de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en de juillet 2011 relative à la sécurité et la protection des
bescherming van de kritieke infrastructuren', dat op 25 mei 2023 werd infrastructures critiques', qui a été adopté le 25 mai 2023 par la
aangenomen door de Kamer van volksvertegenwoordigers. (1) Die bepaling Chambre des représentants(1) . Cette disposition désigne la Direction
wijst voor de sector Energie de Algemene Directie Energie aan als de générale Energie comme le service d'inspection pour le secteur de
l'Energie et habilite le Roi à déterminer les conditions et les
inspectiedienst en machtigt de Koning om de voorwaarden en nadere modalités de recours à des prestataires externes dans l'exécution de
regels te bepalen om externe dienstverleners in te zetten bij de ces tâches d'inspection. Cette disposition, qui doit encore entrer en
uitvoering van die inspectieopdrachten. Die nog in werking te treden vigueur, est nécessaire pour procurer un fondement juridique à
bepaling is noodzakelijk als rechtsgrond voor artikel 6 van het l'article 6 du projet. Il faudra donc veiller à ce que l'arrêté
ontwerp. Er moet dan ook voor worden gewaakt dat het te nemen besluit envisagé ne soit pas publié avant cette disposition procurant le
niet vroeger wordt bekendgemaakt dan die rechtsgrondbepaling. (2) fondement juridique(2) .
3.3. Op basis van artikel 25, § 2, van de wet van 1 juli 2011 kan de 3.3. Aux termes de l'article 25, § 2, de la loi du 1er juillet 2011,
Koning voor een bepaalde sector of deelsector de inspectiedienst le Roi peut, pour un secteur ou un sous-secteur déterminé, autoriser
toelaten zich een kopie te laten bezorgen van het B.P.E. en van alle le service d'inspection à se faire remettre une copie du P.S.E. et des
bescheiden, documenten en andere informatiebronnen die de actes, documents ou autres sources d'informations que le service
inspectiedienst nodig acht voor de uitoefening van zijn opdracht. De d'inspection estime nécessaires à l'exercice de sa mission. Le Roi
Koning kan ook de nadere regels vaststellen voor het bezorgen van deze peut également fixer les modalités selon lesquelles la copie est
kopie aan de inspectiedienst. remise à ce service.
Die bepaling biedt weliswaar in beginsel rechtsgrond voor de artikelen Si cette disposition procure bien en principe un fondement juridique
3 tot 5 van het ontwerp, maar er moet een voorbehoud worden gemaakt aux articles 3 à 5 du projet, il convient toutefois d'émettre une
bij het ontworpen artikel 7, § 1/1, tweede lid, van het koninklijk réserve en ce qui concerne l'article 7, § 1er/1, alinéa 2, en projet,
besluit van 11 maart 2013 (artikel 5 van het ontwerp). Die bepaling de l'arrêté royal du 11 mars 2013 (article 5 du projet). En effet,
heeft immers betrekking op de classificatie van de gegevens nadat ze cette disposition porte sur la classification des données après que
zijn overgedragen aan de inspectiedienst. Daarvoor moet bijkomend een celles-ci ont été transmises au service d'inspection. A cet effet, il
beroep worden gedaan op artikel 7, § 6, van de wet van 11 december y a lieu de s'appuyer également sur l'article 7, § 6, de la loi du 11
1998 `betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen, décembre 1998 `relative à la classification et aux habilitations,
veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen', op basis waarvan de attestations et avis de sécurité', en vertu duquel le Roi détermine
Koning de nadere regels kan bepalen voor de classificatie en les modalités de classification, de déclassification et de protection
declassificatie en de bescherming van informatie, documenten, d'informations, de documents, de données, de matériel, de matériaux ou
gegevens, materieel, materialen of stoffen, en bepaalt welke overheden de matières, et détermine quelles autorités et personnes peuvent
en personen een classificatieniveau kunnen toekennen. attribuer un degré de classification.
ALGEMENE OPMERKINGEN OBSERVATIONS GENERALES
4. Volgens het verslag aan de Koning wordt met het ontwerp beoogd 4. Selon le rapport au Roi, le projet vise à « anticiper la
"vooruit te lopen op de omzetting van Richtlijn (EU) 2022/2557 van het transposition de la directive (UE) 2022/2557 du Parlement européen et
Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 betreffende de du Conseil du 14 décembre 2022 sur la résilience des entités critiques
weerbaarheid van kritieke entiteiten (hierna CER-richtlijn)", waarvoor (ci-après directive CER) », dont le délai de transposition court
de omzettingstermijn nog loopt tot 17 oktober 2024 en die volgens het verslag aan de Koning in "soortgelijke maatregelen" voorziet. Het is op basis daarvan echter niet duidelijk of het ontwerp nu al dan niet strekt tot gedeeltelijke omzetting van die richtlijn en hoe de ontworpen maatregelen zich verhouden tot de richtlijnbepalingen. Dat moet nader worden toegelicht in het verslag aan de Koning. In voorkomend geval moet ook een omzettingsbepaling worden opgenomen in het ontwerp. ONDERZOEK VAN DE TEKST Aanhef 5. De vermelding van de rechtsgrond in de aanhef van het ontwerp moet worden aangevuld overeenkomstig hetgeen is uiteengezet in de encore jusqu'au 17 octobre 2024 et qui, selon le rapport au Roi, prévoit « des mesures similaires ». Sur cette base, on n'aperçoit toutefois pas si le projet vise ou non à transposer partiellement cette directive, ni comment les mesures en projet s'articulent avec les dispositions de la directive. Il faudra le préciser dans le rapport au Roi. Le cas échéant, le projet devra également prévoir une disposition de transposition. EXAMEN DU TEXTE Préambule 5. On complétera la mention du fondement juridique dans le préambule du projet conformément aux observations formulées aux points 3.2 et
opmerkingen 3.2 en 3.3. 3.3.
Artikel 6 Article 6
6. Overeenkomstig het ontworpen artikel 7, § 3, eerste lid, van het 6. Conformément à l'article 7, § 3, alinéa 1er, en projet, de l'arrêté
koninklijk besluit van 11 maart 2013 kan de inspectiedienst voor de royal du 11 mars 2013, le service d'inspection peut, pour les
inspecties van de kritieke infrastructuren een beroep doen op inspections d'infrastructures critiques, faire appel à des entreprises
geaccrediteerde ondernemingen "volgens ISO/IEC 17021 of ISO/IEC accréditées « selon les normes ISO/IEC 17021 ou ISO/IEC 17065 ».
17065". 6.1. Vooreerst moet worden opgemerkt dat de norm ISO/IEC 17021 verder 6.1. Tout d'abord, il convient d'observer que la norme ISO/IEC 17021
onderverdeeld is in 14 verschillende delen, die niet of niet allemaal est elle-même subdivisée en 14 parties différentes, qui ne sont pas,
in het Nederlands en Frans beschikbaar zijn (3) en ook niet allemaal ou pas toutes, disponibles en français et en néerlandais (3), et qui
relevant lijken voor het voorliggende ontwerp. De relevante norm moet ne semblent pas non plus toutes pertinentes pour le projet à l'examen.
La norme pertinente doit ainsi être définie le plus spécifiquement
zo specifiek mogelijk worden gedefinieerd, met jaar, nummer en possible, en indiquant l'année, le numéro et la subdivision
eventuele onderverdeling. Ook de verwijzing naar de norm ISO/IEC 17065 moet worden aangevuld met het jaartal van die norm (2012). In beide gevallen geldt immers dat indien een dynamische verwijzing wordt beoogd, met andere woorden een verwijzing naar eventuele toekomstige versies, het gaat om een ongeoorloofde delegatie van regelgevende bevoegdheid aan een private normeringsinstantie, aangezien de toekomstige inhoud van die technische normen door die instantie wordt bepaald. 6.2. In het verleden heeft de Raad van State al herhaaldelijk gewezen op het probleem dat technische normen waarnaar wordt verwezen in wet- en regelgeving niet in het Belgisch Staatsblad worden bekendgemaakt, éventuelle. Il convient également de compléter la référence à la norme ISO/IEC 17065 par l'année de cette norme (2012). En effet, dans les deux cas, si une référence dynamique est visée, en d'autres termes une référence à d'éventuelles versions futures, il s'agit d'une délégation de pouvoir réglementaire illicite à un organisme de normalisation privé, puisque le contenu futur de ces normes techniques est fixé par cet organisme. 6.2. Par le passé, le Conseil d'Etat a déjà mentionné à plusieurs reprises le problème des normes techniques visées dans la législation et la réglementation qui ne sont pas publiées au Moniteur belge, qui
dat ze niet in het Nederlands en het Frans zijn gesteld of vertaald en ne sont pas rédigées ni traduites en langue néerlandaise, ni en langue
dat ze in de regel enkel beschikbaar zouden zijn tegen een bepaalde française, et qui ne sont en général disponibles que contre une
vergoeding.(4) certaine rémunération (4)
Aan artikel VIII.2 van het Wetboek van economisch recht ligt de L'article VIII.2 du Code de droit économique vise à répondre à la
bedoeling ten grondslag om tegemoet te komen aan het knelpunt van de problématique de l'absence de publication de normes techniques
ontbrekende bekendmaking van technische normen waarnaar in Belgische
rechtsregels wordt verwezen. De voorschriften die zijn opgenomen in de auxquelles des règles de droit belges font référence. Les
voornoemde bepaling van het Wetboek van economisch recht op het vlak prescriptions figurant dans la disposition précitée du Code de droit
van de raadpleging en de terbeschikkingstelling van de betrokken économique concernant la consultation et la mise à disposition des
normen zullen uiteraard moeten worden nageleefd. normes concernées devront évidemment être respectées.
7. De verplichte accreditatie houdt een beperking in van het vrij 7. L'accréditation obligatoire implique une restriction à la libre
verkeer van diensten, zoals gewaarborgd door de dienstenrichtlijn. (5) circulation des services, garantie par la directive services(5) . Les
De geaccrediteerde ondernemingen leveren consultancydiensten. Ze staan entreprises accréditées fournissent des services de consultance. Elles
de inspectiediensten bij, maar oefenen zelf geen openbaar gezag uit, assistent les services d'inspection, mais n'exercent pas elles-mêmes
zodat ze buiten het toepassingsgebied van de uitzondering van artikel d'autorité publique, de sorte qu'elles ne relèvent pas du champ
2, lid 2, i), van de dienstenrichtlijn vallen en de dienstenrichtlijn d'application de l'exception prévue à l'article 2, paragraphe 2, i),
onverkort op hen van toepassing is. (6) Bijgevolg moeten de stellers de la directive services et que cette dernière s'applique pleinement à
zich ervan vergewissen dat de opgelegde normen voldoen aan de eisen elles(6) . Par conséquent, les auteurs devront s'assurer que les
van artikel 16, lid 1, derde alinea, van de dienstenrichtlijn, normes imposées répondent aux exigences de l'article 16, paragraphe 1,
troisième alinéa, de la directive services, à savoir la
namelijk het discriminatieverbod en de eisen van noodzakelijkheid en non-discrimination ainsi que les exigences de nécessité et de
evenredigheid. (7) proportionnalité(7) .
DE GRIFFIER DE VOORZITTER LE GREFFIER LE PRESIDENT
Yves DEPOORTER Jeroen VAN NIEUWENHOVE Yves DEPOORTER Jeroen VAN NIEUWENHOVE
_______ _______
Nota's Notes
(1) Parl.St. Kamer 2022-23, nrs. 55-3277/003 en 55-3277/004. (1) Doc. parl., Chambre, 2022-23, nos 55-3277/003 et 55-3277/004.
(2) Tant la disposition procurant le fondement juridique précitée que
(2) Zowel de voormelde rechtsgrondbepaling als artikel 6 van het te l'article 6 de l'arrêté envisagé entrent en effet en vigueur selon la
nemen besluit treden immers in werking volgens de gebruikelijke règle usuelle (le dixième jour suivant leur publication au Moniteur
regeling (de tiende dag na de bekendmaking ervan in het Belgisch
Staatsblad). belge).
(3) Zie daarover ook opmerking 6.2. (3) Voir également à cet égard l'observation 6.2.
(4) Zie ook C. JENART, Outsourcing rulemaking powers. Constitutional (4) Voir également C. JENART, Outsourcing rulemaking powers.
limits and national safeguards, Oxford University Press, 2022, 291 p. Constitutional limits and national safeguards, Oxford University Press, 2022, 291 p.
(5) Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 (5) Directive 2006/123/CE du Parlement européen et du Conseil du 12
december 2006 `betreffende diensten op de interne markt'. décembre 2006 `relative aux services dans le marché intérieur'.
(6) Ze vallen ook niet onder de aanvullende afwijkingen vermeld in (6) Elles ne relèvent pas non plus des dérogations supplémentaires
artikel 17 van de dienstenrichtlijn. visées à l'article 17 de la directive services.
(7) Aangezien het om normen gaan die - vooralsnog, zie daarover (7) Dès lors qu'il s'agit de normes qui - pour l'heure, voir à ce
opmerking 6.2 - enkel tegen betaling consulteerbaar zijn en niet ter sujet l'observation 6.2 - ne peuvent être consultées que contre
beschikking zijn gesteld van de Raad van State, kan de afdeling paiement et qui n'ont pas été mises à la disposition du Conseil
Wetgeving die verenigbaarheid niet zelf onderzoeken, en moet zij op d'Etat, la section de législation n'est pas en mesure d'examiner
dit punt een voorbehoud maken. elle-même cette compatibilité et doit émettre une réserve sur ce
15 SEPTEMBER 2023. - Koninklijk besluit tot wijziging van het point. 15 SEPTEMBRE 2023. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 11 mars
koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van de artikelen 2013 portant exécution des articles 13, 24 et 25 de la loi du 1er
13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en juillet 2011 relative à la sécurité et la protection des
bescherming van de kritieke infrastructuren voor de sector Energie infrastructures critiques pour le secteur de l'Energie
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie en Vu la loi du 11 décembre 1998 relative à la classification et aux
de veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en
veiligheidsadviezen, artikel 7, § 6, ingevoegd bij de wet van 11 habilitations, attestations et avis de sécurité, l'article 7, § 6,
september 2022; inséré par la loi du 11 septembre 2022 ;
Gelet op de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en de Vu la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la protection
bescherming van de kritieke infrastructuren, de artikelen 13, §§ 2, des infrastructures critiques, les articles 13, §§ 2, alinéa 2 et 6,
tweede lid en 6, tweede lid, 24, § 2, eerste en zevende lid, ingevoegd bij de wet van 11 juni 2023, en 25, § 2; alinéa 2, 24, § 2, alinéas 1er et 7, inséré par la loi du 11 juin 2023, et 25, § 2 ;
Gelet op het koninklijk besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van Vu l'arrêté royal du 11 mars 2013 portant exécution des articles 13,
de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 juli 2011 betreffende de 24 et 25 de la loi du 1er juillet 2011 relative à la sécurité et la
beveiliging en bescherming van de kritieke infrastructuren voor de protection des infrastructures critiques pour le secteur de l'Energie
sector Energie; ;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 30 maart 2023; Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 30 mars 2023 ;
Gelet op advies 73.734/3 van de Raad van State, gegeven op 29 juni Vu l'avis 73.734/3 du Conseil d'Etat, donné le 29 juin 2023, en
2023, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2°, van de application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois sur le
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 ;
Overwegende de wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie Considérant la loi du 11 décembre 1998 relative à la classification et
en de veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en aux habilitations, attestations et avis de sécurité, l'article
veiligheidsadviezen, artikel 22quinquies, § 2, ingevoegd bij de wet 22quinquies, § 2, inséré par la loi du 23 février 2018 ;
van 23 februari 2018;
Op de voordracht van de Minister van Energie, Sur la proposition de la Ministre de l'Energie,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Artikel 1, § 2, van het koninklijk besluit van 11 maart

Article 1er.L'article 1er, § 2, de l'arrêté royal du 11 mars 2013

2013 tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 van de wet van 1 portant exécution des articles 13, 24 et 25 de la loi du 1er juillet
juli 2011 betreffende de beveiliging en bescherming van de kritieke 2011 relative à la sécurité et la protection des infrastructures
infrastructuren voor de sector Energie wordt aangevuld met een critiques pour le secteur de l'Energie est complété par le 3° rédigé
bepaling onder 3°, luidende: comme suit :
"3° inspectiedienst: de Algemene Directie Energie van de Federale « 3° Service d'inspection : la Direction générale de l'Energie du
Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie.". Service public fédéral Economie, P.M.E., Classes moyennes et Energie.

Art. 2.In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk 2/1 ingevoegd die de

».

Art. 2.Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre 2/1 comportant

artikelen 2/1 tot 2/8 bevat, luidende: les articles 2/1 à 2/8, rédigé comme suit :
"Hoofdstuk 2/1. Informatie en maatregelen op te nemen in het B.P.E. « Chapitre 2/1. Informations et mesures à inclure dans le P.S.E.

Art. 2/1.Iedere exploitant werkt een B.P.E. uit dat ten minste de

Art. 2/1.Chaque exploitant produit un P.S.E. qui contient au moins

volgende onderdelen bevat: les parties suivantes :
1° een deel gewijd aan de algemene beschrijving van de kritieke 1° une partie consacrée à la description générale de l'infrastructure
infrastructuur; critique ;
2° een deel gewijd aan de risicoanalyse; 2° une partie consacrée à l'analyse de risques ;
3° een deel gewijd aan de permanente interne beveiligingsmaatregelen; 3° une partie consacrée aux mesures permanentes de sécurité intérieure ;
4° een deel gewijd aan de graduele interne beveiligingsmaatregelen; 4° une partie consacrée aux mesures graduelles de sécurité intérieure ;
5° een deel gewijd aan de oefeningen. 5° une partie consacrée aux exercices.

Art. 2/2.De algemene beschrijving van de kritieke infrastructuur

Art. 2/2.La description générale de l'infrastructure critique

bevat: contient :
1° een hiërarchische rangschikking in afnemend belang van de 1° une classification hiérarchique par importance décroissante des
basisdiensten en hun bijkomende diensten, die door de kritieke services de base et de leurs services complémentaires, qui sont
infrastructuur worden ondersteund; supportés par l'infrastructure critique ;
2° de logische en/of schematisch architectuur van de kritieke 2° l'architecture logique et/ou schématique de l'infrastructure
infrastructuur gebruikt voor het leveren van de diensten bedoeld in 1° critique utilisée pour la fourniture des services visés au 1° ;
; 3° de fysieke architectuur van de kritieke infrastructuur, met 3° l'architecture physique de l'infrastructure critique, y compris un
inbegrip van een inventaris van de apparatuur; inventaire des équipements ;
4° de technische karakteristieken van de apparatuur die deel uitmaakt 4° les caractéristiques techniques des équipements faisant partie de
van de kritieke infrastructuur of die door de kritieke infrastructuur l'infrastructure critique ou supportés par l'infrastructure critique,
wordt ondersteund, met inbegrip van een rangschikking in afnemend y compris une classification par ordre d'importance des éléments
belang van de kritieke elementen van deze infrastructuur. critiques de cette infrastructure.

Art. 2/3.De risicoanalyse bevat:

Art. 2/3.L'analyse de risques contient :

1° een uitvoerige beschrijving van de door de exploitant voorziene 1° une description détaillée des scénarios envisagés par l'exploitant
scenario's uit de risicoanalyse met inbegrip van de identificatie van à partir de l'analyse de risques, y compris l'identification des
de voornaamste scenario's van pertinente potentiële dreigingen van principaux scénarios de menaces potentielles pertinents d'actes
opzettelijke handelingen met het oog op de verstoring van de werking intentionnels visant à interrompre le fonctionnement de
of de vernietiging van de kritieke infrastructuur; l'infrastructure critique ou à la détruire ;
2° voor elk type van scenario uit de risicoanalyse een beschrijving 2° pour chaque type de scénario issu de l'analyse de risques, une
van de maatregelen ter voorkoming van incidenten. description des mesures de prévention des incidents.

Art. 2/4.Het deel gewijd aan de permanente interne in alle

Art. 2/4 La partie consacrée aux mesures permanentes de sécurité
omstandigheden toepasbare veiligheidsmaatregelen bevat een inventaris intérieure applicables en toutes circonstances contient un inventaire
van deze maatregelen evenals een beschrijving van elk van deze
maatregelen. De exploitant geeft het verband aan van de permanente interne de ces mesures ainsi qu'une description de chacune de ces mesures.
veiligheidsmaatregelen met zijn risicoanalyse waarvan sprake in L'exploitant indique le lien entre les mesures permanentes de sécurité
artikel 2/3. intérieure et son analyse de risques visée à l'article 2/3.
De modaliteiten van optreden en coördinatie van de verschillende Les modalités d'intervention et de coordination avec les différentes
autoriteiten die de infrastructuur in alle omstandigheden helpen autorités aidant à la protection de l'infrastructure en toutes
beschermen, worden in dit deel opgenomen. circonstances figurent dans cette partie.

Art. 2/5.Voor de graduele interne veiligheidsmaatregelen beschrijft

Art. 2/5.Pour les mesures graduelles de sécurité intérieure, le

het B.P.E.: P.S.E. décrit :
1° de algemene graduele interne veiligheidsmaatregelen; 1° les mesures générales graduelles de sécurité intérieure ;
2° de graduele interne veiligheidsmaatregelen specifiek voor de 2° les mesures graduelles de sécurité intérieure propres aux scénarios
scenario's opgenomen in de risicoanalyse bedoeld in artikel 2/3. retenus dans l'analyse de risques prévue à l'article 2/3.
Voor de verschillende graduele interne veiligheidsmaatregelen geeft de exploitant de verschillende gebruikte drempels aan die de inwerkingtreding van elke maatregel uitlokt. De exploitant geeft het verband aan van de graduele interne veiligheidsmaatregelen met zijn risicoanalyse bedoeld in artikel 2/3. De specifieke graduele interne veiligheidsmaatregelen omvatten: 1° een beschrijving van de te nemen maatregelen, in volgorde van prioriteit in het geval dat de werkingscapaciteit van de kritieke infrastructuur verslechtert; Pour les différentes mesures graduelles de sécurité intérieure, l'exploitant indique les différents seuils retenus qui déclenchent l'entrée en vigueur de chaque mesure. L'exploitant indique le rapport des mesures graduelles de sécurité intérieure avec son analyse de risques Prévue à l'article 2/3. Les mesures de sécurité intérieure graduelles spécifiques comprennent : 1° la description des actions menées, par ordre de priorité, en cas de dégradation de la capacité d'exploitation de l'infrastructure critique ;
2 de modaliteiten van optreden en coördinatie van de verschillende 2° les modalités d'intervention et de coordination des différentes
autoriteiten die de infrastructuur in alle omstandigheden helpen autorités aidant à la protection de l'infrastructure en toutes
beschermen; circonstances ;
3° een communicatieplan naar het publiek toe in geval van 3° un plan de communication au public en cas d'indisponibilité pour
onbeschikbaarheid voor de eindgebruiker van een deel of het geheel van l'utilisateur final de tout ou partie de services essentiels fournis
de essentiële diensten uitgevoerd door de kritieke infrastructuur; par l'infrastructure critique ;
4° de maatregelen om de gevolgen van incidenten te verminderen; 4° les mesures visant à réduire les conséquences des incidents ;
5° de procedures voor het herstellen van de normale werking van de 5° les modalités de rétablissement du fonctionnement normal des
essentiële diensten ondersteund door de kritieke infrastructuur en van services essentiels supportés par l'infrastructure critique et de
de kritieke infrastructuur zelf; l'infrastructure critique elle-même ;
6° de maatregelen voor de heropbouw van elk onderdeel van de kritieke 6° les mesures de reconstruction pour chaque partie de
infrastructuur. l'infrastructure critique.

Art. 2/6.De exploitant voert minstens eenmaal per jaar een oefening,

Art. 2/6.L'exploitant procède à un exercice, dans le contexte des

in het kader van de veiligheidsmaatregelen, uit op een deel van de mesures de sécurité, sur une partie de l'infrastructure critique au
kritieke infrastructuur, zodat het geheel van de samenstellende moins une fois par an, de sorte que tous les éléments constitutifs de
onderdelen van de kritieke infrastructuur ten minste eenmaal om de drie jaar worden getest. Indien de uitvoering van een oefening de werking van de infrastructuur, een deel ervan, of de diensten ondersteund door de kritieke infrastructuur in gevaar brengt dan kan de exploitant aan de sectorale overheid vragen de oefening te vervangen door een simulatie. De exploitant stelt de sectorale overheid ten minste vier weken op voorhand op de hoogte van een geplande oefening. De exploitant stelt een verslag op van elke uitgevoerde oefening en maakt deze ten laatste zes maanden na deze oefening over aan de sectorale overheid. l'infrastructure critique soient testés au moins une fois tous les trois ans. Si la réalisation d'un exercice met en péril le fonctionnement de l'infrastructure, d'une partie de celui-ci ou des services supportés par l'infrastructure critique, l'exploitant peut demander à l'autorité sectorielle de remplacer l'exercice par une simulation. L'exploitant informe l'autorité sectorielle au moins quatre semaines à l'avance d'un exercice prévu. L'exploitant établit un rapport de chaque exercice effectué et le remet à l'autorité sectorielle au plus tard six mois après cet exercice.

Art. 2/7.Het B.P.E. wordt geëvalueerd en, indien nodig,

Art. 2/7.Le P.S.E. est évalué et si nécessaire mis à jour :

geactualiseerd:
1° bij elke indienststelling of elke wederindienststelling van de 1° lors de toute mise en service ou toute remise en service de
kritieke infrastructuur; l'infrastructure critique ;
2° bij de vervanging van een bestaand onderdeel in de kritieke 2° lors du remplacement d'une partie existante de l'infrastructure
infrastructuur; critique ;
3° bij de integratie van een nieuw onderdeel in de kritieke 3° lors de l'intégration d'un nouveau composant dans l'infrastructure
infrastructuur; critique ;
4° bij een periodieke controle; 4° lors d'un contrôle périodique ;
5° ingevolge een vraag van de sectorale overheid naar aanleiding van 5° en réponse à une demande de l'autorité sectorielle suite à une
een analyse van het B.P.E. analyse du P.S.E.
De exploitant deelt onmiddellijk elke wijziging van zijn B.P.E. mee L'exploitant notifiera immédiatement toute modification de son P.S.E.
aan de sectorale overheid. à l'autorité sectorielle.

Art. 2/8.De exploitant van een kritieke infrastructuur voert als

Art. 2/8.L'exploitant d'une infrastructure critique effectue, dans le

onderdeel van de risicoanalyse bedoeld in artikel 13, § 3, 2°, van de cadre de l'analyse de risques visée à l'article 13, § 3, 2°, de la
wet, de risicoanalyse bedoeld in artikel 22quinquies, § 2, van de wet loi, l'analyse de risques visée à l'article 22quinquies, § 2, de la
van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de loi du 11 décembre 1998 relative à la classification et aux
veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen habilitations, attestations et avis de sécurité et les inclut dans le
uit en neemt deze op in het B.P.E.". P.S.E. ».

Art. 3.In hetzelfde besluit wordt een artikel 3/1 ingevoegd,

Art. 3.Dans le même arrêté, il est inséré un article 3/1, rédigé

luidende: comme suit :
"

Art. 3/1.De exploitant van een kritieke infrastructuur maakt een

«

Art. 3/1.L'exploitant d'une infrastructure critique doit soumettre

gedetailleerde planning over aan de inspectiedienst. In deze planning un plan détaillé au service d'inspection. Dans cette planification,
geeft de exploitant duidelijk aan, per maatregel van het B.P.E., l'exploitant indique clairement, pour chaque mesure du P.S.E., quand
wanneer de implementatie wordt gestart, en wanneer deze volledig la mise en oeuvre commencera et quand il est prévu qu'elle soit
geïmplementeerd wordt voorzien. complètement mise en oeuvre.
Deze planning wordt binnen zes maanden na de identificatie aan de Cette planification doit être soumise au service d'inspection dans les
inspectiedienst overgemaakt. six mois suivant l'identification.
Bij een wijziging of aanvulling van de gedetailleerde planning brengt Lorsque le plan détaillé est modifié ou complété, l'exploitant en
de exploitant binnen dertig dagen na de wijziging of aanvulling de informe le service d'inspection dans les trente jours suivant la
inspectiedienst daarvan op de hoogte.". modification ou le complément. ».

Art. 4.In artikel 5 van hetzelfde besluit worden de woorden "van de

Art. 4.Dans l'article 5 du même arrêté, les mots « de la Direction

Algemene Directie Energie van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Générale Energie du SPF Economie, P.M.E., Classes moyennes et Energie
Energie" opgeheven. » sont abrogés.

Art. 5.In artikel 7 van hetzelfde besluit, wordt een paragraaf 1/1

Art. 5.Dans l'article 7 du même arrêté, il est inséré un paragraphe 1er

ingevoegd, luidende: /1 rédigé comme suit :
" § 1/1. Na de uitwerking van een B.P.E. overeenkomstig artikel 13 van « § 1er/1. Après l'élaboration du P.S.E. conformément à l'article 13
de wet stuurt de exploitant van de kritieke infrastructuur de la loi, l'exploitant de l'infrastructure critique transmet
onmiddellijk een kopie van het B.P.E. naar de inspectiedienst. In immédiatement une copie du P.S.E. au service d'inspection. En cas de
geval van wijziging van het B.P.E. verstrekt de exploitant van de modification du P.S.E. l'exploitant de l'infrastructure critique
kritieke infrastructuur een kopie van het B.P.E., zoals gewijzigd, aan transmet une copie du P.S.E., tel que modifié, au service
de inspectiedienst. Op eenvoudige aanvraag van de inspectiedienst d'inspection. Sur simple demande du service d'inspection, une copie
wordt aan deze dienst eveneens een kopie bezorgd van alle bescheiden, est transmise à ce service de tous actes, de tous documents ou de
documenten en andere informatiebronnen die deze dienst nodig acht voor toutes autres sources d'informations, que ce service estime nécessaire
de uitoefening van zijn opdracht. à l'exercice de sa mission.
Onverminderd de artikelen 22 en 23 van de wet wordt de informatie, of Sans préjudice des articles 22 et 23 de la loi, l'information visée
een deel van de informatie bedoeld in de paragrafen 1 en 1/1, indien
aan de respectieve wettelijke voorwaarden voldaan is, desgevallend aux paragraphes 1er et 1er/1, ou une partie de cette information, est,
geclassificeerd met toepassing van artikel 3 van de wet van 11 le cas échéant, si les conditions légales respectives sont réunies,
december 1998 betreffende de classificatie en de classifiée en application de l'article 3 de la loi du 11 décembre 1998
veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen.". relative à la classification et aux habilitations, attestations et avis de sécurité. ».

Art. 6.In artikel 7 van hetzelfde besluit wordt een paragraaf 3

Art. 6.Dans l'article 7 du même arrêté, il est inséré un paragraphe

ingevoegd, luidende: 3, rédigé comme suit :
" § 3. Voor de inspecties van de kritieke infrastructuren binnen de « § 3. Pour les inspections d'infrastructures critiques dans le
sector Energie kan de inspectiedienst een beroep doen op een daartoe secteur de l'énergie, le service d'inspection peut faire appel à un
geaccrediteerd inspectieorganisme. Het wordt belast met de inspectie organisme d'inspection accrédité à cet effet. Il est chargé de
ter plaatse en dient de betrokken inspectiedienst te voorzien van een l'inspection sur place et doit fournir au service d'inspection
gedetailleerd inspectieverslag. concerné un rapport d'inspection détaillé.
Dit artikel doet geen afbreuk aan de mogelijkheid voor de Le présent article n'affecte pas la capacité du service d'inspection à
inspectiedienst om deel te nemen aan de door geaccrediteerde participer aux inspections à effectuer par les organismes d'inspection
inspectieorganismen uit te voeren inspecties noch aan de mogelijkheid accrédités, ni sa capacité à inspecter également les infrastructures
om de door geaccrediteerde inspectieorganismen geïnspecteerde kritieke critiques inspectées par les organismes d'inspection accrédités. ».
infrastructuren ook te controleren.".

Art. 7.Voor de reeds geïdentificeerde infrastructuren wordt de

Art. 7.Pour les infrastructures déjà identifiées, le plan détaillé,

gedetailleerde planning, bedoeld in artikel 3/1 van het koninklijk visé à l'article 3/1 de l'arrêté royal du 11 mars 2013 portant
besluit van 11 maart 2013 tot uitvoering van de artikelen 13, 24 en 25 exécution des articles 13, 24 et 25 de la loi du 1er juillet 2011
van de wet van 1 juli 2011 betreffende de beveiliging en bescherming relative à la sécurité et la protection des infrastructures critiques
van de kritieke infrastructuren voor de sector Energie zoals ingevoegd pour le secteur de l'Energie comme inséré par le présent arrêté, est
bij dit besluit, zes maanden vanaf de datum van inwerkingtreding van remise au service d'inspection six mois après la date d'entrée en
dit besluit aan de inspectiedienst geleverd. vigueur du présent arrêté.

Art. 8.De artikelen 2, 3 en 7 treden in werking op de eerste dag van

Art. 8.Les articles 2, 3 et 7 entrent en vigueur le premier jour du

de vierentwintigste maand na die waarin dit besluit is bekendgemaakt vingt-quatrième mois qui suit celui de la publication du présent
in het Belgisch Staatsblad. arrêté au Moniteur belge.

Art. 9.De minister bevoegd voor Energie is belast met de uitvoering

Art. 9.Le ministre qui a l'Energie dans ses attributions est chargée

van dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 15 september 2023. Donné à Bruxelles, le 15 septembre 2023.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Energie, La Ministre de l'Energie,
T. VAN DER STRAETEN T. VAN DER STRAETEN
^