Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 15/07/2015
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 maart 2014, gesloten in het Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardiging "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 maart 2014, gesloten in het Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap, betreffende het statuut van de vakbondsafvaardiging Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 26 mars 2014, conclue au sein de la Sous-commission paritaire pour les entreprises de travail adapté de la Région wallonne et de la Communauté germanophone, relative au statut de la délégation syndicale
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE
15 JULI 2015. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt 15 JUILLET 2015. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 26 maart 2014, collective de travail du 26 mars 2014, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen van Sous-commission paritaire pour les entreprises de travail adapté de la
het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap, betreffende het Région wallonne et de la Communauté germanophone, relative au statut
statuut van de vakbondsafvaardiging (1) de la délégation syndicale (1)
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
28; Gelet op het verzoek van het Paritair Subcomité voor de beschutte Vu la demande de la Sous-commission paritaire pour les entreprises de
werkplaatsen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap; travail adapté de la Région wallonne et de la Communauté germanophone;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Sur la proposition du Ministre de l'Emploi,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de
overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 26 maart 2014, travail du 26 mars 2014, reprise en annexe, conclue au sein de la
gesloten in het Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen van Sous-commission paritaire pour les entreprises de travail adapté de la
het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap, betreffende het Région wallonne et de la Communauté germanophone, relative au statut
statuut van de vakbondsafvaardiging. de la délégation syndicale.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.Le ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de
dit besluit. l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 15 juli 2015. Donné à Bruxelles, le 15 juillet 2015.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Werk, Le Ministre de l'Emploi,
K. PEETERS K. PEETERS
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen van het Waalse Sous-commission paritaire pour les entreprises de travail adapté de la
Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap Région wallonne et de la Communauté germanophone
Collectieve arbeidsovereenkomst van 26 maart 2014 Convention collective de travail du 26 mars 2014
Statuut van de vakbondsafvaardiging Statut de la délégation syndicale
(Overeenkomst geregistreerd op 17 juli 2014 onder het nummer (Convention enregistrée le 17 juillet 2014 sous le numéro
122592/CO/327.03) 122592/CO/327.03)
HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied en algemene bepalingen CHAPITRE Ier. - Champ d'application et dispositions générales

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Article 1er.La présente convention s'applique aux employeurs et aux
de werkgevers en de werknemers van de beschutte werkplaatsen die onder travailleurs des entreprises de travail adapté qui ressortissent à la
de bevoegdheid vallen van het Paritair Subcomité voor de beschutte Sous-commission paritaire pour les entreprises de travail adapté de la
werkplaatsen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap, Région wallonne et de la Communauté germanophone, à l'exception des
met uitzondering van de beschutte werkplaatsen in de Duitstalige Gemeenschap. entreprises de travail adapté situées en Communauté germanophone.
Onder "werknemers" wordt verstaan : alle mannelijke en vrouwelijke Par "travailleurs", on entend : tous les travailleurs masculins et
arbeiders en bedienden, ongeacht het type arbeidscontract. féminins, ouvriers et employés, quel que soit le type de contrat de

Art. 2.De ondertekenende organisatie bevestigen navolgende beginselen

 travail.

Art. 2.Les organisations signataires affirment les principes suivants
: De werknemers erkennen de noodzaak van een wettig gezag van de ondernemingshoofden en zij maken er een erepunt van hun werk plichtsgetrouw uit te voeren. De werkgevers eerbiedigen de waardigheid van de werknemers en zij maken er een erepunt van hen met rechtvaardigheid te behandelen. Zij verbinden zich ertoe hun vrijheid van vereniging en de vrije ontplooiing van hun organisatie in de onderneming direct noch indirect te hinderen, in het kader van deze collectieve arbeidsovereenkomst. De ondertekenende werkgeversorganisaties verbinden zich ertoe aan hun aangeslotenen aan te bevelen op het personeel geen enkele druk uit te oefenen om hen te beletten bij een vakbond aan te sluiten en aan de niet-aangesloten werknemers geen andere voorrechten dan aan de aangesloten werknemers toe te kennen. De ondertekenende werknemersorganisaties verbinden zich ertoe, onder eerbiediging van de vrijheid van vereniging, aan hun organisaties, waaruit zij zijn samengesteld, aan te bevelen in de ondernemingen de praktijken van paritaire verhoudingen, die met de geest van deze overeenkomst stroken, na te leven. De ondertekenende organisaties verbinden zich ertoe aan hun aangesloten leden aan te bevelen : : Les travailleurs reconnaissent la nécessité d'une autorité légitime des chefs d'entreprise et mettent leur honneur à exécuter consciencieusement leur travail. Les employeurs respectent la dignité des travailleurs et mettent leur honneur à les traiter avec justice. Ils s'engagent à ne porter, directement ou indirectement, aucune entrave à leur liberté d'associa-tion, ni au libre développement de l'organisation dans l'entreprise, dans le cadre de la présente convention collective de travail. Les organisations d'employeurs signataires s'engagent à recommander à leurs affiliés de n'exercer aucune pression sur le personnel pour l'empêcher de se syndiquer et de ne pas consentir aux travailleurs non syndiqués d'autres prérogatives qu'aux travailleurs syndiqués. Les organisations de travailleurs signataires s'engagent, en respectant la liberté d'association, à recommander à leurs organisations constitutives d'observer au sein des entreprises les pratiques des relations paritaires conformes à l'esprit de la présente convention. Les organisations signataires s'engagent à recommander à leurs affiliés : - d'inviter respectivement les chefs d'entreprise et les délégués
- respectievelijk de ondernemingshoofden en de vakbondsafgevaardigden syndicaux à témoigner en toutes circonstances de l'esprit de justice,
te verzoeken in alle omstandigheden blijk te geven van zin voor d'équité et de conciliation qui conditionne les bonnes relations
rechtvaardigheid, billijkheid en verzoening die bepalend zijn voor de sociales dans l'entreprise;
goede sociale verhoudingen in de onderneming; - de veiller à ce que les mêmes personnes respectent la législation
- er over te waken dat diezelfde personen de sociale wetgeving, de collectieve arbeidsovereenkomsten en het arbeidsreglement naleven en hun inspanningen bundelen teneinde de naleving ervan te verzekeren.

Art. 3.De ondertekenende werknemersorganisaties verbinden zich ertoe zich onderling akkoord te stellen voor het aanwijzen of het verkiezen van een gemeenschappelijke vakbondsafvaardiging in de ondernemingen. De werknemersorganisaties zien erop toe dat de beschikbare mandaten billijk worden verdeeld. De werkgevers erkennen dat het bij een vakbond aangesloten personeel bij hen vertegenwoordigd is door een vakbondsafvaardiging, waarvan de leden onder de werknemers van de onderneming worden aangewezen of verkozen door de werknemersorganisaties.

 sociale, les conventions collectives de travail et le règlement de travail et conjuguent leurs efforts en vue d'en assurer le respect.

Art. 3.Les organisations de travailleurs signataires s'engagent à se mettre d'accord entre elles pour la désignation ou l'élection dans les entreprises ou institutions d'une délégation syndicale commune. Les organisations des travailleurs veilleront à une répartition équitable des mandats disponibles. Les employeurs reconnaissent que le personnel syndiqué est représenté auprès d'eux par une délégation syndicale dont les membres sont désignés ou élus parmi les travailleurs de l'entreprise, par les
De werknemersorganisaties verbinden er zich toe de organisations de travailleurs.
vakbondsafgevaardigden aan te wijzen onder de vertegenwoordigers van Les organisations de travailleurs s'engagent à désigner les délégués
de werknemers die kandidaat waren bij de jongste sociale verkiezingen. Ingeval echter een vakbondsorganisatie geen verkozen leden heeft en geen werknemer (meer) die kandidaat was bij de jongste sociale verkiezingen, alsook wanneer geen enkele kandidaat belangstelling heeft voor het mandaat, kan zij een werknemer als vakbondsafgevaardigde aanwijzen. In dat geval, bij aanwijzing of vervanging, verbinden de organisaties zich ertoe het aantal beschermde werknemers binnen het bedrijf niet te vermeerderen. Aanwijzing en vervanging gebeuren in overleg met de werkgever. Daar waar geen ondernemingsraad of comité voor preventie en bescherming op het werk bestaat, mag een ander personeelslid worden voorgedragen als kandidaat. syndicaux parmi les représentants des travailleurs ayant été candidats aux dernières élections sociales. Toutefois, lorsqu'une organisa-tion syndicale n'a pas de membre élu et pas ou plus de travailleur qui a été candidat aux dernières élections sociales dans l'entreprise, de même si aucun candidat ne manifeste son intérêt pour le mandat, elle peut désigner un travailleur comme délégué syndical. Dans ces circonstances, en cas de désignation ou de remplacement, les organisations s'engagent à ne pas augmenter le nombre de protégés au sein de l'entreprise. Désignation et remplacement se feront en concertation avec l'employeur. Là où il n'y a pas de conseil d'entreprise ou de comité pour la prévention et la protection au travail, un autre membre du personnel peut être présenté comme candidat.
HOOFDSTUK II. - Oprichting en samenstelling CHAPITRE II. - Institution et composition

Art. 4.In elke onderneming kan een vakbondsafvaardiging aangewezen of

Art. 4.Une délégation syndicale peut être désignée ou élue dans
verkozen worden op vraag van één van de werknemersorganisaties. chaque entreprise, à la demande d'une des organisations de
Het aantal mandaten wordt bepaald volgens het aantal tewerkgestelde travailleurs. Le nombre de mandats est déterminé par le nombre de travailleurs
werknemers, op basis van het volgende rooster : occupés, selon la grille suivante :
- van 35 tot 49 werknemers : 2 mandaten zonder plaatsvervangers; - de 35 à 49 travailleurs : 2 mandats sans suppléant;
- van 50 tot 99 werknemers : 2 mandaten met plaatsvervangers; - de 50 à 99 travailleurs : 2 mandats avec suppléants;
- van 100 tot 299 werknemers : 3 mandaten met plaatsvervangers; - de 100 à 299 travailleurs : 3 mandats avec suppléants;
- vanaf 300 werknemers : 4 mandaten met plaatsvervangers. - à partir de 300 travailleurs : 4 mandats avec suppléants.
Ingeval een onderneming meerdere bedrijfszetels heeft, mag een Dans le cas où une entreprise a plusieurs unités techniques
gemeenschappelijke vakbondsafvaardiging worden opgericht waarvan het d'exploitation, une délégation syndicale commune pourra être instituée
aantal mandaten ten minste gelijk is aan het aantal bedrijfszetels. comprenant au minimum un nombre de mandats égal au nombre d'unités
techniques d'exploitation.
In de ondernemingen met minder dan 35 werknemers bevelen de sociale Dans les entreprises de moins de 35 travailleurs, les partenaires
partners aan een overlegstructuur op te zetten met de gewestelijke sociaux recommandent la mise en place d'une structure de dialogue avec
vakbondsvrijgestelden. les permanents syndicaux régionaux.
In de ondernemingen met meer dan 100 werknemers bevelen de sociale Dans les entreprises de plus de 100 travailleurs, les partenaires
partners aan de mogelijkheid te onderzoeken het aantal mandaten te sociaux recommandent d'examiner la possibilité d'augmenter le nombre
verhogen teneinde het sociaal overleg te verbeteren. de mandats afin d'améliorer le dialogue social.

Art. 5.§ 1. De vakbondsafgevaardigden worden aangewezen door de

Art. 5.§ 1er. Les délégués syndicaux sont désignés par l'organisation
werknemersorganisatie waarbij zij aangesloten zijn. des travailleurs à laquelle ils sont affiliés.
De werknemersorganisaties verbinden er zich toe de verdeling te doen Les organisations de travailleurs s'engagent à faire la répartition
op basis van het aantal behaalde zetels bekomen bij de sociale verkiezingen. sur la base du nombre de sièges obtenus lors des élections sociales.
§ 2. De namen van de kandidaat-vakbondsafgevaardigden worden door de § 2. Les noms des candidats-délégués syndicaux sont proposés par
werknemersorganisatie voorgesteld aan het ondernemings- of l'organisation des travailleurs au responsable de l'entreprise ou
instellingshoofd per aangetekend schrijven. institution par lettre recommandée.
Ingeval slechts één werknemersorganisatie kandidaturen indient, Dans le cas où une seule organisation de travailleurs introduit des
verwittigt zij gelijktijdig de andere ervan. In de kennisgeving moeten candidats, elle en avertit en même temps l'autre organisation. Dans la
de werknemersorganisaties naar de beschikkingen van deze collectieve lettre, les organisations de travailleurs devront faire référence aux
arbeidsovereenkomst verwijzen. dispositions de la présente convention collective de travail.
§ 3. Binnen de 15 kalenderdagen, te rekenen vanaf de derde dag die § 3. Endéans les 15 jours civils à compter du troisième jour suivant
volgt op de datum van afstempeling door de post van het aangetekend
schrijven vermeld in § 2, bevestigt de werkgever aan de betrokken la date de la poste de la lettre recommandée prévue au § 2,
werknemersorganisatie de ontvangst van het schrijven en worden de l'employeur confirme à l'organisation des travailleurs concernée
kandidaten als vakbondsafgevaardigden aanvaard op datum van het l'accusé de réception et accepte les candidats comme délégués
aangetekend schrijven. syndicaux en date de la lettre recommandée.
Ingeval de werkgever bezwaren heeft tegen de voorgestelde kandidaten, Si l'employeur a des objections à l'encontre des candidats présentés,
moet hij dat binnen dezelfde termijn aan de werknemersorganisatie il doit alors, endéans le même délai, prévenir l'organisation des
melden per aangetekend schrijven en met het verzoek daarover een travailleurs par lettre recommandée, en demandant une concerta-tion à
gesprek te hebben binnen de 14 dagen. ce sujet endéans les 14 jours.
Indien de werkgever deze formaliteiten binnen de gestelde termijn niet Si l'employeur ne respecte pas ces formalités dans le délai prévu, son
nakomt, wordt de instemming verondersteld van de aanduiding van de accord à la désignation des délégués syndicaux est tenu pour acquis.
vakbondsafgevaardigden.
§ 4. Wanneer de werkgever zich heeft verzet tegen een kandidatuur met § 4. Lorsque l'employeur s'est opposé à une candidature dans les
inachtneming van de vorm en de termijn bepaald in § 3, heeft de formes et les délais prévus au § 3, l'organisation des travailleurs
werknemersorganisatie die de kandidaat heeft voorgedragen, de qui a présenté le candidat a la possibilité de saisir la commission
mogelijkheid het geschil aanhangig te maken bij het paritair comité
met het oog op een verzoening binnen 30 kalenderdagen, te rekenen paritaire du différend en vue d'une conciliation dans les 30 jours
vanaf de datum van afstempeling door de post van de in § 2 genoemde calendrier à compter de la date de la poste de la lettre recommandée
aangetekende brief. visée au § 2.

Art. 6.De leden van de vakbondsdelegatie worden aangesteld of

Art. 6.Les membres de la délégation syndicale seront désignés ou élus
verkozen binnen de 3 maanden na het beëindigen van de sociale endéans le délai de 3 mois après la clôture des élections sociales
verkiezingen voor de ondernemingsraad en het comité voor de preventie pour le conseil d'entreprise et le comité pour la prévention et la
en bescherming op het werk. protection au travail.

Art. 7.Tenzij de vakbondsafgevaardigden aangewezen zijn

Art. 7.Pour pouvoir être désigné comme délégué syndical, sauf dans le
overeenkomstig artikel 3, 4de lid, moeten de cas où les délégués syndicaux sont désignés en application de
kandidaat-vakbondsafgevaardigden, om als vakbondsafgevaardigde
aangesteld te kunnen worden, aan de volgende voorwaarden voldoen op l'article 3, alinéa 4, les conditions mentionnées ci-après à la date
datum van de brief vermeld in artikel 5, § 2 : de la lettre visée à l'article 5, § 2, doivent être réunies :
- ten minste 21 jaar oud zijn; - être âgé de 21 ans au moins;
- sinds ten minste 12 maanden tewerkgesteld zijn in de onderneming; - être occupé dans l'entreprise depuis au moins 12 mois;
- de burgerlijke rechten genieten; - jouir des droits civils;
- de pensioengerechtigde leeftijd niet hebben bereikt; - ne pas avoir atteint l'âge de la pension;
- niet behoren tot het leidinggevend personeel (zoals voorzien in de - ne pas faire partie du personnel de direction (au sens de la
wetgeving sociale verkiezingen). législation élections sociales).
HOOFDSTUK III. - Bevoegdheid van de vakbondsafvaardiging CHAPITRE III. - Compétence de la délégation syndicale

Art. 8.De bevoegdheid van de vakbondsafvaardiging heeft onder meer

Art. 8.La compétence de la délégation syndicale concerne entre autres
betrekking op : :
1. de arbeidsverhoudingen; 1. les relations de travail;
2. de onderhandelingen met het oog op het sluiten van collectieve
overeenkomsten of akkoorden in de schoot van de onderneming, zonder 2. les négociations en vue de la conclusion de conventions ou accord
dat daarbij afbreuk wordt gedaan aan de collectieve overeenkomsten of collectifs au sein de l'entreprise, sans préjudice aux conventions
akkoorden die op andere vlakken zijn gesloten; collectives ou accords conclus à d'autres niveaux;
3. de toepassing in de onderneming van de sociale wetgeving, van de 3. l'application dans l'entreprise de la législation sociale, des
collectieve arbeidsovereenkomsten, van het arbeidsreglement en van de conventions collectives de travail, du règlement de travail et des
individuele arbeidsovereenkomsten; contrats individuels de travail;
4. de naleving van de algemene beginselen bepaald in artikel 2 van deze overeenkomst. De vakbondsafvaardiging heeft het recht door het ondernemingshoofd of door zijn vertegenwoordiger te worden gehoord naar aanleiding van elk geschil of betwisting van collectieve aard die zich in de onderneming voordoet; zij heeft hetzelfde recht wanneer dergelijke geschillen of betwistingen dreigen te ontstaan. Elke individuele klacht wordt langs de gewone hiërarchische weg ingediend door de betrokken werknemer, die op zijn verzoek wordt bijgestaan door zijn vakbondsafgevaardigde. De vakbondsafvaardiging heeft het recht te worden gehoord naar aanleiding van elk individueel geschil of betwisting van collectieve aard die langs deze weg niet kon worden opgelost. Teneinde de geschillen of betwistingen te voorkomen, moet de vakbondsafvaardiging van het personeel voorafgaandelijk door de werkgever worden ingelicht over de veranderingen die de contractuele of gebruikelijke arbeids- en beloningsvoorwaarden kunnen wijzigen, met uitzondering van inlichtingen van individuele aard. Zij zal inzonderheid worden ingelicht over de wijzigingen die 4. le respect des principes généraux précisés à l'article 2 de la présente convention. La délégation syndicale a le droit d'être reçue par le chef d'entreprise ou par son représentant à l'occa-sion de tout litige ou différend de caractère collectif survenant dans l'entreprise; le même droit lui appartient en cas de menace de pareils litiges ou différends. Toute réclamation individuelle est présentée en suivant la voie hiérarchique habituelle par le travailleur intéressé, assisté à sa demande par son délégué syndical. La délégation syndicale a le droit d'être reçue à l'occasion de tous les litiges ou différends de caractère individuel qui n'ont pu être résolus par cette voie. En vue de prévenir les litiges ou différends, la délégation syndicale doit être informée préalablement par le chef d'entreprise des changements susceptibles de modifier les conditions contractuelles ou habituelles de travail et de rémunération, à l'exclusion des informations de caractère individuel. Elle sera notamment informée des changements résultant de la loi, des
voortvloeien uit de wet, de collectieve overeenkomsten of de conventions collectives ou des dispositions de caractère général
bepalingen van algemene aard die in de individuele figurant dans les contrats de travail individuels, en particulier des
arbeidsovereenkomsten zijn opgenomen, inzonderheid de bepalingen die dispositions ayant une incidence sur les taux de rémunération et les
een weerslag hebben op de loonschalen en de regelen van règles de classification professionnelle.
beroepsclassificatie.
HOOFDSTUK IV. - Statuut van de leden van de vakbondsafvaardiging CHAPITRE IV. - Statut des membres de la délégation syndicale

Art. 9.Duur en einde van het mandaat

Art. 9.Durée et fin du mandat
De duur van het mandaat van de leden van de vakbondsafvaardiging komt La durée du mandat des membres de la délégation syndicale coïncide
overeen met de duur van de mandaten voor de sociale verkiezingen. De avec la durée des mandats des élections sociales. Les mandats peuvent
mandaten kunnen worden vernieuwd. être renouvelés.
Het mandaat van de vakbondsafgevaardigde loopt ten einde : Le mandat de délégué syndical prend fin :
- bij het verstrijken van de duur van het mandaat (zoals voorzien in - à l'expiration de la durée du mandat (comme prévu à l'article 7);
artikel 7); - in geval betrokkene geen deel meer uitmaakt van het personeel van de - lorsque l'intéressé ne fait plus partie du personnel de
onderneming; l'entreprise;
- ingeval van overlijden; - en cas de décès;
- op initiatief van de vakbondsorganisatie die hem aangeduid heeft, - à l'initiative de l'organisation syndicale qui l'a désigné,
bijvoorbeeld : ingeval betrokkene geen lid meer is van deze notamment lorsque l'intéressé n'est plus membre de cette organisation
vakbondsorganisatie; syndicale;
- zodra betrokkene deel uitmaakt van het leidinggevende personeel. - dès que l'intéressé fait partie du personnel de direction.

Art. 10.Het plaatsvervangend lid van de vakbondsafvaardiging wordt

Art. 10.Le membre suppléant de la délégation syndicale est appelé à
opgeroepen om te zetelen ter vervanging van een effectief lid : siéger en remplacement d'un membre effectif :
- wanneer het effectief lid belet is om aan de vergadering deel te nemen; - wanneer het mandaat van het effectief lid ten einde loopt in uitvoering van artikel 9. In dat geval voleindigt het plaatsvervangend lid het mandaat van het effectief lid dat zij/hij vervangt.

Art. 11.Het mandaat van vakbondsafgevaardigde mag geen aanleiding geven tot enig nadeel of speciale voordelen voor diegene die het uitoefent. Dat betekent dat de afgevaardigden recht hebben op de normale promoties en bevorderingen van de categorie werknemers waartoe zij behoren en dat zij op een niet-discriminerende wijze zullen behandeld worden. De werkgever zal de lijst van de werknemers (met inbegrip van de vakbondsafgevaardigden) uithangen vóór de inwerkloosheidstelling. In de mate van het mogelijke zal de economische werkloosheid die geen aanleiding geeft tot de volledige stillegging van de activiteit van het bedrijf zodanig gebeuren dat een vertegenwoordiging van de vakbondsafvaardiging verzekerd blijft. In elk geval mag de duur van de economische werkloosheid ondergaan door de vakbondsafgevaardigde niet langer zijn dan de gemiddelde duur

 - quand le membre effectif est empêché de participer à la réunion; - quand le mandat du membre effectif prend fin, comme prévu à l'article 9. Dans ce cas, le membre suppléant termine le mandat du membre effectif qu'il remplace.

Art. 11.Le mandat de délégué syndical ne peut entraîner ni préjudice, ni avantages spéciaux pour celui qui l'exerce. Cela signifie que les délégués jouissent des promotions et avancements normaux de la catégorie de travailleurs à laquelle ils appartiennent et seront traités de manière non discriminatoire. L'employeur affichera la liste des travailleurs (y compris les délégués syndicaux) préalablement à la mise en chômage. Dans la mesure du possible, le chômage économique n'entraînant pas la cessation totale de l'activité de l'entreprise sera organisé de telle manière qu'une représentation de la délégation syndicale reste assurée. En tout état de cause, la durée du chômage économique subi par le délégué syndical, ne peut être supérieure au taux moyen des autres
van de andere werklieden die tot dezelfde beroepsgroep behoren. ouvriers appartenant à la même profession du groupe.

Art. 12.Bescherming en ontslag

Art. 12.Protection et licenciement
1. Een vakbondsafgevaardigde kan niet worden ontslagen omwille van de 1. Un délégué syndical ne peut pas être licencié pour des motifs
uitvoering van zijn taak als vakbondsafgevaardigde binnen de grenzen inhérents à l'exercice de son mandat, dans les limites prévues par la
van de collectieve arbeidsovereenkomst. convention collective de travail.
2. Vakbondsafgevaardigden, die aangewezen of verkozen zijn onder de 2. Des membres de la délégation syndicale, désignés ou élus parmi les
leden of de kandidaten van de ondernemingsraad of het comité voor membres ou candidats du conseil d'entreprise ou du comité pour la
preventie en bescherming op het werk overeenkomstig artikel 3, 4de en prévention et la protection au travail, conformément à l'article 3,
5de lid, kunnen slechts worden afgedankt volgens de voorziene alinéa 4 et 5, ne peuvent être licenciés qu'en suivant la procédure
procedure voorzien voor de bescherming van de verkozen prévue pour la protection des représentants de travailleurs élus en
personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraad en/of het comité voor conseil d'entreprise et/ou comité pour la prévention et la protection
preventie en bescherming op het werk. au travail.
3. Voor de andere leden van de vakbondsafvaardiging die aangewezen of verkozen zijn op grond van artikel 3, 4de lid, bedraagt de forfaitaire vergoeding in geval van ontslag, één jaar loon. De werkgever die voornemens is een vakbondsafgevaardigde om gelijk welke reden, met uitzondering van dringende redenen, te ontslaan, verwittigt vooraf de vakbondsafvaardiging evenals de vakbondsorganisatie die de kandidatuur van deze afgevaardigde heeft voorgedragen. Deze verwittiging gebeurt bij aangetekend schrijven dat uitwerking heeft op de derde dag volgend op de datum van de verzending. De betrokken vakbondsorganisatie beschikt over een termijn van zeven dagen om mee te delen dat zij de geldigheid van het voorgenomen ontslag weigert te aanvaarden. Deze mededeling zal gebeuren bij aangetekend schrijven; de periode van zeven dagen start op de dag waarop het door de werkgever toegezonden schrijven uitwerking heeft. Het uitblijven van reactie van de vakbondsorganisatie moet beschouwd worden als een aanvaarding van de geldigheid van het voorgenomen ontslag. Indien de vakbondsorganisatie weigert de geldigheid van het voorgenomen ontslag te aanvaarden, heeft de meest gerede partij de mogelijkheid het geval aan het oordeel van het verzoeningsbureau van het paritair comité voor te leggen; de maatregel tot ontslag mag niet 3. Pour les autres membres de la délégation syndicale, désignés ou élus en fonction de l'article 3, alinéa 4, l'indemnité forfaitaire en cas de licenciement est égale à un an de rémunération. L'employeur qui envisage de licencier un délégué syndical pour quelque motif que ce soit, sauf pour motif grave, en informe préalablement la délégation syndicale ainsi que l'organisation syndicale qui a présenté la candidature de ce délégué. Cette information se fait par lettre recommandée sortant ses effets le troisième jour suivant la date de son expédition. L'organisation syndicale intéressée dispose d'un délai de sept jours pour notifier son refus d'admettre la validité du licenciement envisagé. Cette notification se fait par lettre recommandée; la période de sept jours débute le jour où la lettre envoyée par l'employeur sort ses effets. L'absence de réaction de l'organisation syndicale est à considérer comme une acceptation de la validité du licenciement envisagé. Si l'organisation syndicale refuse d'admettre la validité du licenciement envisagé, la partie la plus diligente a la faculté de
worden uitgevoerd gedurende de duur van de procedure. soumettre le cas à l'appré-ciation du bureau de conciliation de la
Indien het verzoeningsbureau tot geen éénparige beslissing is kunnen commission paritaire; l'exécution de la mesure de licenciement ne peut
komen binnen de dertig dagen na de aanvraag tot tussenkomst, wordt het intervenir pendant la durée de cette procédure.
geschil betreffende de geldigheid van de redenen die door de werkgever Si le bureau de conciliation n'a pu arriver à une décision unanime
werden ingeroepen om het ontslag te verantwoorden, aan de dans les trente jours de la demande d'intervention, le litige
arbeidsrechtbank voorgelegd. concernant la validité des motifs invoqués par l'employeur pour
In geval van ontslag van een vakbondsafgevaardigde wegens dringende justifier le licenciement est soumis au tribunal du travail.
redenen, moet de vakbondsorganisatie daarvan onmiddellijk op de hoogte En cas de licenciement d'un délégué syndical pour motif grave, la
worden gebracht. délégation syndicale doit en être informée immédiatement.
De forfaitaire vergoeding is door de werkgever verschuldigd in Une indemnité forfaitaire est due par l'employeur dans les cas
volgende gevallen : suivants :
1. indien hij een vakbondsafgevaardigde ontslaat zonder de in artikel 1. s'il licencie un délégué syndical sans respecter la procédure
12, punt 3 bepaalde procedure na te leven; prévue à l'article 12, point 3 ci-dessus;
2. indien, op het einde van deze procedure, de geldigheid van de 2. si, au terme de cette procédure, la validité des motifs du
redenen van ontslag, rekening houdend met de bepaling van artikel 12, licenciement, au regard de la disposition de l'article 12, point 1er
punt 1, door het verzoeningsbureau of door de arbeidsrechtbank niet n'est pas reconnue par le bureau de conciliation ou par le tribunal du
wordt erkend; travail;
3. indien de werkgever een afgevaardigde heeft ontslagen wegens 3. si l'employeur a licencié un délégué pour motif grave et que le
dringende redenen en de arbeidsrechtbank het ontslag ongegrond heeft tribunal de travail a déclaré le licenciement non fondé.
verklaard.

Art. 13.1. De leden van de vakbondsafvaardiging beschikken over de nodige tijd en de nodige faciliteiten voor de uitvoering van hun syndicale opdrachten. Deze moeten op het niveau van de lokale paritaire organen worden bepaald. Zij gebruiken deze tijd en faciliteiten zonder evenwel de werkorganisatie in de instelling te verstoren. De leden van de vakbondsafvaardiging kunnen mondeling of schriftelijk alle mededelingen doen welke nuttig zijn voor het personeel, zonder dat zulks de organisatie van het werk mag verstoren, en na de directie te hebben ingelicht, bijvoorbeeld tijdens de pauzes. Deze mededelingen moeten van professionele of syndicale aard zijn. 2. In de onderneming of instelling, en tijdens de werkuren, kunnen met instemming van de werkgever informatievergaderingen voor het personeel worden belegd door de vakbondsafvaardiging. De aanvraag dient voor een dergelijke vergadering daags voordien in de loop van de ochtend gemeld te worden aan de werkgever. De werkgever kan zijn akkoord niet willekeurig weigeren.

Art. 13.1. Les membres de la délégation syndicale disposent du temps utile et des facilités nécessaires à l'accomplissement des missions syndicales. Ceux-ci sont à déterminer sur le plan local au niveau des organes paritaires. Ils useront de ce temps et de ces facilités sans pour autant troubler l'organisation du travail dans l'institution. Les membres de la délégation syndicale pourront, sans que cela puisse perturber l'organisation du travail et après en avoir informé préalablement la direction, par exemple pendant les pauses, procéder oralement ou par écrit à toutes les communications utiles au personnel. Ces communications devront avoir un caractère professionnel ou syndical. 2. Des réunions d'information du personnel d'entreprise pourront être organisées par la délégation syndicale sur les lieux de travail et pendant les heures de travail, moyennant l'accord de l'employeur. La demande de tenir une telle réunion devra être introduite la veille dans la matinée. L'employeur ne pourra refuser arbitrairement son accord.
3. De vakbondsafgevaardigden kunnen, in functie van de noden en met 3. Les délégués syndicaux peuvent, en fonction des besoins et avec
akkoord van de werkgever, een voorbereidende vergadering houden voor l'accord de l'employeur, tenir une réunion préparatoire pour les
de problemen die met de werkgever worden behandeld. problèmes qui sont traités avec l'employeur.
4. Teneinde de vakbondsafgevaardigden de mogelijkheid te bieden hun opdracht passend te vervullen, kunnen zij beschikken over een lokaal met telefoon. De werkgevers verbinden zich ertoe alle fysische en materiële problemen die de uitoefening van het syndicaal mandaat belasten, in de mate van het mogelijke op te lossen. 5. De vakbondsafgevaardigden die voor de uitoefening van hun opdracht hun arbeidsplaats moeten verlaten, zijn verplicht hun rechtstreekse chef hiervan op de hoogte te brengen. 6. De vakbondsafgevaardigden kunnen een beroep doen op de gewestelijke vakbondsvrijgestelden. De werkgever kan zich steeds laten bijstaan door een vertegenwoordiging van de werkgeversorganisaties. 4. Afin de permettre aux délégués syndicaux de remplir adéquatement leur mission, ils pourront faire usage d'un local avec téléphone. Les employeurs s'engagent à résoudre dans la mesure du possible tous les problèmes matériels et physiques qui rendent difficile l'exercice d'un mandat syndical. 5. Les délégués syndicaux qui doivent quitter leur poste de travail pour exercer leur mandat sont obligés d'en informer leur chef direct. 6. Les délégués syndicaux peuvent faire appel aux permanents syndicaux régionaux. L'employeur peut se faire assister par une représentation des organisations d'employeurs.
7. De werknemersorganisaties moeten erop toezien dat de uitoefening 7. Les organisations de travailleurs veilleront que l'exécution des
van de syndicale opdrachten en activiteiten zonder overdrijving en op missions et activités syndicales se fasse sans exagération, et en se
basis van het statuut gebeurt. basant sur le statut.
Ingeval er vanwege de ene of de andere partij misbruiken worden Si des abus sont constatés de la part de l'une ou l'autre partie, les
vastgesteld, zullen de partijen met elkaar contact opnemen en samen parties se contacteront et rechercheront ensemble les solutions
naar de juiste oplossingen zoeken. adéquates.

Art. 14.1. Wanneer de vakbondsafgevaardigden hun mandaat uitoefenen

Art. 14.1. Quand les délégués syndicaux remplissent leur mandat
tijdens de normale dagtaak, wordt de hieraan bestede tijd vergoed als pendant les heures de travail habituelles, ils seront indemnisés et
normale arbeidsprestaties, dat wil zeggen dat zij het loon ontvangen recevront leur salaire comme s'ils avaient normalement travaillé.
alsof zij normaal zouden gewerkt hebben.
2. Wanneer de vergaderingen met de werkgever plaatsvinden buiten de 2. Quand les réunions avec l'employeur se déroulent en dehors de
normale dagtaak, worden de vakbondsafgevaardigden hiervoor vergoed l'horaire de travail habituel, les délégués syndicaux seront
volgens hun basisloon. indemnisés selon leur salaire de base.
De normale verplaatsingskosten voor het bijwonen van vergaderingen met Les frais de déplacement normaux, nécessaires à la participation aux
de werkgever worden terugbetaald op basis van de regeling inzake de réunions avec l'employeur, seront remboursés sur la base du règlement
verplaatsingskosten die gewoonlijk in de onderneming wordt toegepast. normal des frais de déplacement appliqués dans l'entreprise.
3. De vakbondsafgevaardigden die deelnemen aan officiële vergaderingen 3. Les délégués syndicaux qui participent aux réunions officielles de
van het paritair comité of van het verzoeningsbureau, mogen geen la commission paritaire ou du bureau de conciliation, ne peuvent pas
loonverlies lijden wegens hun afwezigheid op het werk. subir de perte de salaire à cause de leur absence au travail.
Voor deze vergadertijden ontvangen de vakbondsafgevaardigden hun loon Pour ces temps de réunion, les délégués syndicaux recevront leur
zoals bepaald in de punten 1 en 2, zonder dat de in dit kader gewerkte salaire comme prévu aux points 1er et 2, sans que les heures
uren mogen worden beschouwd als overuren. travaillées dans ce cadre puissent être considérées comme heures
supplémentaires.
HOOFDSTUK V. - Conflictregeling CHAPITRE V. - Règlement des litiges

Art. 15.Elk conflict over de toepassing van deze collectieve

Art. 15.Tout litige concernant l'application de la présente
arbeidsovereenkomst kan ter verzoening voorgelegd worden aan het convention collective de travail pourra être soumis pour conciliation
Paritair Subcomité voor de beschutte werkplaatsen van het Waalse à la Sous-commission paritaire pour les entreprises de travail adapté
Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap. de la Région wallonne et de la Communauté germanophone.
Elk conflict moet onderhandeld worden : Tout conflit fait l'objet d'une négociation :
1. eerst met de vakbondsafgevaardigde(n) op het bedrijfsvlak; 1. avec le(s) délégué(s) syndical(aux) dans un premier temps au niveau
2. daarna met de syndicale vrijgestelde(n) indien geen oplossing de l'entreprise; 2. avec le(s) permanent(s) syndical(aux) si aucune solution
gevonden werd; n'intervient;
3. uiteindelijk in verzoening voor het Paritair Subcomité voor de 3. en conciliation de la Sous-commission paritaire pour les
beschutte werkplaatsen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige entreprises de travail adapté de la Région wallonne et de la
Gemeenschap. In geval van proces-verbaal van niet-verzoening tijdens deze ultieme Communauté germanophone en dernier ressort.
procedure, kan een stakingsaanzegging ingediend worden die voorziet En cas de procès-verbal de carence de cette ultime procédure, un
dat de staking effectief kan worden na een periode van minimum 7 préavis de grève peut être déposé, prévoyant une durée d'au moins 7
kalenderdagen, die begint op de volgende maandag. jours civils débutant le lundi suivant avant que la grève soit effective.
HOOFDSTUK VI. - Eindbepalingen CHAPITRE VI. - Dispositions finales

Art. 16.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking

Art. 16.§ 1er. La présente convention collective de travail entre en
met ingang van 1 januari 2014. Zij wordt gesloten voor onbepaalde vigueur le 1er janvier 2014. Elle est conclue pour une durée
tijd. Zij kan door één van de ondertekenende partijen worden opgezegd indéterminée. Elle peut être dénoncée par l'une des parties
mits een opzeggingstermijn van drie maanden, die bij aangetekend contractantes, mo-yennant un préavis de trois mois, notifié par lettre
schrijven wordt betekend aan de voorzitter van het Paritair Subcomité recommandée à la poste et adressée au président de la Sous-commission
voor de beschutte werkplaatsen van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap. § 2. De partij die het initiatief neemt tot opzegging verbindt zich ertoe de redenen van haar beslissing bekend te maken en onmiddellijk voorstellen tot wijziging van het statuut in te dienen. § 3. De ondertekenende partijen verbinden zich ertoe deze voorstellen binnen de 30 kalenderdagen na datum van afstempeling van het aangetekend schrijven te bespreken in het paritair comité.

Art. 17.Bij wijze van overgangsbepaling en tot de volgende sociale verkiezingen kunnen de werknemersorganisaties in de ondernemingen met 300 werknemers en meer, de vakbondsafgevaardigden aanwijzen bij de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst. Aanbeveling die door de partijen aanvaard werd in het kader van de onderhandelingen over het statuut van de vakbondsafvaardiging in de beschutte werkplaatsen gevestigd in het Waalse Gewest 1. Over de lijst van kandidaten die worden voorgedragen als vakbondsafgevaardigden moet, gezien de specificiteit van de sector, vooraf overleg worden gepleegd met de werkgever. 2. Voor de vaststelling van het aantal werknemers die in aanmerking komen voor de oprichting van een vakbondsafvaardiging, verwijzen de partijen naar de wetgeving betreffende de sociale verkiezingen. 3. Bepaalde vertrouwelijke informatie zoals het medisch dossier of informatie die tot het privé-leven behoort, mag niet aan de vakbondsafvaardiging worden overgemaakt daar deze elementen de werkvoorwaarden kunnen beïnvloeden. In geval van betwisting kan de hulp van een vakbondsvrijgestelde gevraagd worden. 4. Indien een in het kader van deze overeenkomst aangestelde vakbondsafgevaardigde het bedrijf verlaat vóór afloop van zijn mandaat, laat de vakbondsorganisatie waartoe deze afgevaardigde behoort, de persoon aanwijzen die het mandaat zal voleinden. Die persoon geniet van de bescherming bepaald in artikel 12. 5. Na een periode van twee jaar doch vóór de sociale verkiezingen, zal er een evaluatie worden gemaakt van de tijd waarover de vakbondsafgevaardigden beschikken om hun taken uit te voeren en van de werking van de vakbondsafvaardiging. Deze evaluatie zal gerealiseerd worden met het oog op het vaststellen van nieuwe normen indien deze nodig zouden zijn. 6. In het kader van de collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het statuut van de syndicale afvaardiging zal geen enkele nieuwe bijkomende eis in verband met het statuut gesteld worden, noch op het regionale niveau, noch op het individuele vlak aan de ondernemingen voor aangepaste tewerkstelling gevestigd in het Waalse Gewest. Meer voordelige situaties blijven evenwel geldig tot aan de eerstvolgende sociale verkiezingen. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 15 juli 2015. De Minister van Werk,

 paritaire pour les entreprises de travail adapté de la Région wallonne et de la Communauté germanophone. § 2. La partie qui prend l'initiative de la dénonciation s'engage à faire connaître les raisons de cette décision et à proposer immédiatement des propositions de changement au statut. § 3. Les parties signataires s'engagent à discuter ces propositions, en commission paritaire, dans les 30 jours civils après la date de la poste de la lettre recommandée.

Art. 17.A titre transitoire et jusqu'aux prochaines élections sociales, dans les entreprises de 300 travailleurs et plus, les organisations de travailleurs peuvent, à la prise d'effet de la présente convention collective de travail, procéder à la désignation des délégués syndicaux. Recommandation acceptée par les parties dans le cadre des négociations sur le statut de la délégation syndicale applicable aux entreprises de travail adapté situées en Région wallonne 1. La liste des candidats proposés comme délégués syndicaux doit, vu la spécificité du secteur, faire l'objet d'une concertation préalable avec l'employeur. 2. Pour déterminer le nombre de travailleurs pris en considération pour l'installation d'une délégation syndicale, les parties se référeront à la législation relative aux élections sociales. 3. Ne doivent pas être transmises aux délégués syndicaux certaines informations confidentielles, tel que le dossier médical ou celles qui relèvent de la vie privée, ces éléments pouvant influencer les conditions de travail du travailleur. En cas de contestation, l'aide du permanent syndical peut être demandée. 4. Si un délégué syndical désigné dans le cadre de la présente convention quitte l'entreprise avant l'expiration de son mandat, l'organisation syndicale à laquelle ce délégué appartient fait désigner la personne qui achèvera le mandat. Cette personne bénéficiera de la protection prévue à l'article 12. 5. Après une période de deux années mais avant les élections sociales, il sera fait une évaluation du temps dont les délégués ont disposé pour remplir leur mission et du fonctionnement de la délégation syndicale. Cette évaluation sera réalisée afin d'établir, si nécessaire, de nouvelles normes. 6. Aucune nouvelle revendication supplémentaire ne sera introduite au niveau, tant régional qu'individuel, auprès des entreprises de travail adapté situées en Région wallonne dans le cadre de la convention collective de travail relative au statut de la délégation syndicale. Les situations plus avantageuses restent valables jusqu'aux prochaines élections sociales. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 15 juillet 2015. Le Ministre de l'Emploi,
K. PEETERS K. PEETERS
^