Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 07/11/2022
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 161 van 27 september 2022, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 161 van 27 september 2022, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail n° 161 du 27 septembre 2022, conclue au sein du Conseil national du Travail, concernant le droit de demander une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE
7 NOVEMBER 2022. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend 7 NOVEMBRE 2022. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 161 van 27 collective de travail n° 161 du 27 septembre 2022, conclue au sein du
september 2022, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het Conseil national du Travail, concernant le droit de demander une forme
recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus
arbeidsvoorwaarden te vragen (1) sûres (1)
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28; travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
Gelet op het verzoek van de Nationale Arbeidsraad; Vu la demande du Conseil national du Travail;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Sur la proposition du Ministre du Travail,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de
overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst nr. 161 van 27 september travail n° 161 du 27 septembre 2022, reprise en annexe, conclue au
2022, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, betreffende het recht om sein du Conseil national du Travail, concernant le droit de demander
een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus
te vragen. prévisibles et plus sûres.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.Le ministre qui a le Travail dans ses attributions est chargé
dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 7 november 2022. Donné à Bruxelles, le 7 novembre 2022.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Werk, Le Ministre du Travail,
Pierre-Yves DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Nationale Arbeidsraad Conseil national du Travail
Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 161 van 27 september 2022 Convention collective de travail n° 161 du 27 septembre 2022
Recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere Droit de demander une forme d'emploi comportant des conditions de
arbeidsvoorwaarden te vragen (Overeenkomst geregistreerd op 19 oktober travail plus prévisibles et plus sûres (Convention enregistrée 19
2022 onder het nummer 176057/CO/300) octobre 2022 sous le numéro 176057/CO/300)
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités; travail et les commissions paritaires;
Gelet op de Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Vu la directive (UE) 2019/1152 du Parlement européen et du Conseil du
Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare 20 juin 2019 relative à des conditions de travail transparentes et
arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie, meer bepaald de artikelen 12, prévisibles dans l'Union européenne, et plus particulièrement les
17 en 18; Overwegende dat de Nationale Arbeidsraad zich in zijn advies nr. 2.272 van 25 januari 2022 voorneemt om onderhandelingen op te starten over het sluiten van een collectieve arbeidsovereenkomst betreffende het recht voor een werknemer om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen en in dat kader ook de bescherming van een werknemer tegen een nadelige behandeling en tegen ontslag te bekijken; Overwegende dat de sociale partners van oordeel zijn dat een overgang naar een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden dient te worden gestimuleerd, waarbij rekening wordt gehouden met de behoeften van de werkgever en de werknemer; articles 12, 17 et 18; Considérant que, dans son avis n° 2.272 du 25 janvier 2022, le Conseil national du Travail s'engage à entamer des négociations sur la conclusion d'une convention collective de travail concernant le droit, pour un travailleur, de demander une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres, et à examiner également dans ce cadre la protection du travailleur contre un traitement défavorable et contre le licenciement; Considérant que les partenaires sociaux jugent qu'il convient d'encourager le passage vers une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres, tout en tenant compte des besoins de l'employeur et du travailleur; Considérant l'avis n° 2.314 que le Conseil national du Travail a émis
Overwegende het advies nr. 2.314 dat de Nationale Arbeidsraad op 27 le 27 septembre 2022;
september 2022 heeft uitgebracht;
Hebben de navolgende interprofessionele organisaties van werkgevers en Les organisations interprofessionnelles d'employeurs et de
werknemers : travailleurs suivantes :
- Het Verbond van Belgische Ondernemingen; - la Fédération des Entreprises de Belgique;
- De organisaties voorgedragen door de Hoge Raad voor de Zelfstandigen - les organisations présentées par le Conseil supérieur des
en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen; indépendants et des petites et moyennes entreprises;
- De Boerenbond; - "de Boerenbond";
- "La Fédération wallonne de l'Agriculture"; - la Fédération wallonne de l'Agriculture;
- De Unie van de socialprofitondernemingen; - l'Union des entreprises à profit social;
- Het Algemeen Christelijk Vakverbond van België; - la Confédération des Syndicats chrétiens de Belgique;
- Het Algemeen Belgisch Vakverbond; - la Fédération générale du Travail de Belgique;
- De Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België; - la Centrale générale des Syndicats libéraux de Belgique;
op 27 september 2022 in de Nationale Arbeidsraad de volgende ont conclu, le 27 septembre 2022, au sein du Conseil national du
collectieve arbeidsovereenkomst gesloten. Travail, la convention collective de travail suivante.
HOOFDSTUK I. - Draagwijdte van de collectieve arbeidsovereenkomst CHAPITRE Ire. - Portée de la convention collective de travail

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst geeft uitvoering aan

Article 1er.La présente convention collective de travail met en
de artikelen 12, 17 en 18 van de Richtlijn (EU) 2019/1152 van het oeuvre les articles 12, 17 et 18 de la directive (UE) 2019/1152 du
Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende Parlement européen et du Conseil du 20 juin 2019 relative à des
transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie. conditions de travail transparentes et prévisibles dans l'Union européenne.
Commentaar Commentaire
Artikel 12 van deze richtlijn voorziet erin dat de lidstaten er voor L'article 12 de cette directive prévoit que les Etats membres doivent
dienen te zorgen dat een werknemer onder bepaalde voorwaarden om een veiller à ce qu'un travailleur puisse demander, sous certaines
vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden kan conditions, une forme d'emploi comportant des conditions de travail
verzoeken. plus prévisibles et plus sûres.
De artikelen 17 en 18 van deze richtlijn voorzien erin dat de Les articles 17 et 18 de cette directive prévoient que les Etats
lidstaten de nodige maatregelen dienen te nemen om de nadelige membres doivent prendre les mesures nécessaires pour interdire le
behandeling of het ontslag of alle voorbereidingen voor het ontslag traitement défavorable ou le licenciement, ou tous préparatifs en vue
van een werknemer op grond van het feit dat hij gebruik heeft gemaakt du licenciement, d'un travailleur au motif que ce travailleur a exercé
van de rechten vastgesteld in de richtlijn, te verbieden. les droits prévus par la directive.
HOOFDSTUK II. - Onderwerp van de collectieve arbeidsovereenkomst CHAPITRE II. - Objet de la convention collective de travail

Art. 2.Deze collectieve arbeidsovereenkomst voert enerzijds het recht in voor de werknemer om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen en bevat anderzijds waarborgen voor de uitoefening van dit recht. Er wordt voorzien in een bescherming tegen nadelige behandeling voor de werknemer die gebruik maakt van de rechten die voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst. Daarnaast wordt er voorzien in een ontslagbescherming voor de werknemer die gebruik maakt van de rechten die voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Art. 2.La présente convention collective de travail instaure, d'une part, le droit, pour un travailleur, de demander une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres, et elle contient, d'autre part, des garanties pour l'exercice de ce droit. Une protection contre le traitement défavorable est prévue pour le travailleur qui exerce les droits découlant de la présente convention collective de travail. Par ailleurs, une protection contre le licenciement est prévue pour le travailleur qui exerce les droits découlant de la présente convention collective de travail.
HOOFDSTUK III. - Toepassingsgebied van de collectieve CHAPITRE III. - Champ d'application de la convention collective de
arbeidsovereenkomst travail

Art. 3.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de

Art. 3.La présente convention collective de travail s'applique aux
werknemers die zijn tewerkgesteld op grond van een arbeidsovereenkomst travailleurs engagés dans les liens d'un contrat de travail, ainsi
en op de werkgevers die hen tewerkstellen. qu'aux employeurs qui les occupent.

Art. 4.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is niet van toepassing op

Art. 4.La présente convention collective de travail ne s'applique pas
de werknemers met een arbeidsrelatie met een vooraf bepaalde en aux travailleurs ayant une relation de travail dans laquelle leur
daadwerkelijk gewerkte tijd van gemiddeld 3 uur of minder per week in temps de travail prédéterminé et réel est inférieur ou égal à une
moyenne de trois heures par semaine au cours d'une période de
een referentieperiode van 4 opeenvolgende weken. référence de quatre semaines consécutives.
Commentaar Commentaire
1. Het kan in toepassing van dit artikel gaan om werknemers die minder 1. Il peut s'agir, en application du présent article, de travailleurs
dan 3 uur per dag werken conform een koninklijk besluit of een qui travaillent moins de trois heures par jour conformément à un
collectieve arbeidsovereenkomst genomen in uitvoering van artikel 21 arrêté royal adopté ou une convention collective de travail conclue en
van de Arbeidswet van 16 maart 1971. exécution de l'article 21 de la loi du 16 mars 1971 sur le travail.
2. Verder dient verwezen te worden naar de overwegende 11 van de 2. Par ailleurs, il convient de renvoyer au considérant 11 de la
voornoemde richtlijn : "Bij de berekening van die uren moeten alle directive précitée : « Le calcul de ces heures devrait inclure tout le
daadwerkelijk voor een werkgever gewerkte uren worden meegeteld, zoals temps réellement travaillé pour un employeur, tel que les heures
overwerk of werk bovenop de in de arbeidsovereenkomst of -relatie supplémentaires ou les travaux complémentaires à ceux qui sont
gegarandeerd of voorziene arbeidstijd. Vanaf het moment dat een garantis ou prévus dans le contrat ou la relation de travail. Dès
werknemer genoemde drempel overschrijdt, zijn de bepalingen van de qu'un travailleur franchit ce seuil, les dispositions de la présente
richtlijn op hem van toepassing, ongeacht het aantal uren dat hij directive s'appliquent à lui, indépendamment du nombre d'heures qu'il
daarna werkt of de in de arbeidsovereenkomst vermelde aantal a travaillées par la suite ou du nombre d'heures de travail prévues
werkuren." dans le contrat de travail. »
HOOFDSTUK IV. - Voorwaarden voor het recht om een vorm van werk met CHAPITRE IV. - Conditions du droit de demander une forme d'emploi
meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres

Art. 5.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Art. 5.§ 1er. La présente convention collective de travail s'applique
werknemers met een anciënniteit van ten minste 6 maanden bij dezelfde aux travailleurs ayant une ancienneté d'au moins six mois auprès du
werkgever. même employeur.
Voor de berekening van de anciënniteit worden de periodes van Pour le calcul de l'ancienneté, les périodes d'occupation auprès du
tewerkstelling bij dezelfde werkgever opgeteld. In geval van même employeur sont additionnées. En cas de contrats à durée
opeenvolgende contracten van bepaalde tijd bij dezelfde werkgever, déterminée successifs auprès du même employeur, les périodes entre ces
worden de periodes tussen deze verschillende contracten différents contrats sont neutralisées pour le calcul de l'ancienneté
geneutraliseerd voor de berekening van de anciënniteit van 6 maanden. de six mois.
§ 2. In het kader van uitzendarbeid wordt er voor de berekening van de § 2. Dans le cadre du travail intérimaire, est prise en compte pour le
anciënniteit van 6 maanden zoals bepaald in § 1 voor de calcul de l'ancienneté de six mois telle que visée au § 1er pour les
uitzendkrachten gekeken naar de anciënniteit bij het uitzendkantoor en travailleurs intérimaires, l'ancienneté au sein de l'entreprise de
bij dezelfde gebruiker. travail intérimaire et chez le même utilisateur.
§ 3. Wanneer een uitzendkracht aangeworven wordt door een gebruiker na § 3. Lorsqu'un travailleur intérimaire est engagé par un utilisateur
de periode van terbeschikkingstelling als uitzendkracht bij diezelfde après la période de mise à disposition en tant que travailleur
gebruiker dan worden de periodes van tewerkstelling als uitzendkracht intérimaire auprès de ce même utilisateur, les périodes d'occupation
bij die gebruiker in rekening gebracht voor de berekening van de anciënniteit zoals bepaald in § 1. Commentaar 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst bepaalt dat elke werknemer met ten minste 6 maanden anciënniteit bij dezelfde werkgever het recht heeft om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen. 2. Periodes van onderbreking tussen twee periodes van tewerkstelling bij dezelfde werkgever worden geneutraliseerd voor het bepalen van de anciënniteit. Dit betekent dat deze periodes van onderbreking de reeds en tant que travailleur intérimaire auprès de cet utilisateur sont prises en considération pour le calcul de l'ancienneté telle que visée au § 1er. Commentaire 1. La présente convention collective de travail prévoit que tout travailleur ayant au moins six mois d'ancienneté auprès du même employeur a le droit de demander une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres. 2. Les périodes d'interruption entre deux périodes d'occupation auprès du même employeur sont neutralisées pour la détermination de l'ancienneté. Cela signifie que ces périodes d'interruption ne font
opgebouwde anciënniteit niet verloren doen gaan. Deze periodes leveren pas perdre l'ancienneté déjà acquise. En revanche, ces périodes ne
zelf evenwel geen anciënniteit op. génèrent pas elles-mêmes de l'ancienneté.
3. Voor de activiteiten van een uitzendkracht worden enkel de periodes 3. Pour les activités d'un travailleur intérimaire, seules les
van tewerkstelling die hij verrichtte in het kader van een périodes d'occupation qu'il a effectuées dans le cadre d'une mise à
terbeschikkingstelling door hetzelfde uitzendkantoor bij dezelfde disposition par la même entreprise de travail intérimaire auprès du
gebruiker meegerekend voor de berekening van zijn anciënniteit zoals même utilisateur sont prises en considération pour le calcul de son
bepaald in artikel 5, § 1. ancienneté telle que prévue à l'article 5, § 1er.
4. Indien een uitzendkracht na afloop van een periode van 4. Si, au terme d'une période de mise à disposition auprès d'un
terbeschikkingstelling bij een gebruiker vast in dienst wordt genomen utilisateur, un travailleur intérimaire est engagé à titre permanent
door die gebruiker met een arbeidsovereenkomst in de zin van de wet par cet utilisateur au moyen d'un contrat de travail au sens de la loi
van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, dan dient voor du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, toutes les
de berekening van diens anciënniteit zoals bepaald in artikel 5, § 1 périodes d'activité que le travailleur intérimaire a prestées auprès
rekening gehouden te worden met alle periodes van activiteit die de de cet utilisateur doivent être prises en considération pour le calcul
uitzendkracht heeft gepresteerd bij die gebruiker. de son ancienneté telle que prévue à l'article 5, § 1er.
HOOFDSTUK V. - Het recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en CHAPITRE V. - Le droit de demander une forme d'emploi comportant des
zekere arbeidsvoorwaarden te vragen conditions de travail plus prévisibles et plus sûres

Art. 6.§ 1. Een werknemer met ten minste 6 maanden anciënniteit zoals

Art. 6.§ 1er. Un travailleur ayant au moins six mois d'ancienneté
bepaald in artikel 5 van deze collectieve arbeidsovereenkomst kan zijn comme le prévoit l'article 5 de la présente convention collective de
werkgever verzoeken om een vorm van werk met meer voorspelbare en travail peut demander à son employeur une forme d'emploi comportant
zekere arbeidsvoorwaarden. des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres.
§ 2. In het kader van uitzendarbeid richt de uitzendkracht zijn § 2. Dans le cadre du travail intérimaire, le travailleur intérimaire
aanvraag tot het uitzendkantoor. adresse sa demande à l'entreprise de travail intérimaire.
De gebruiker dient aan het uitzendkantoor de motieven voor het L'utilisateur doit faire connaître à l'entreprise de travail
antwoord door het uitzendkantoor kenbaar te maken in de gevallen intérimaire les motifs de la réponse par l'entreprise de travail
intérimaire dans les cas où la motivation est prévue par l'article 8,
waarin het geven van een motivering voorzien is door artikel 8, § 3 § 3 de la présente convention collective de travail.
van deze collectieve arbeidsovereenkomst. § 3. Le travailleur est éligible à l'obtention d'une forme d'emploi
§ 3. De werknemer komt voor het bekomen van een vorm van werk met meer comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden in aanmerking in zoverre er dans la mesure où une forme d'emploi comportant des conditions de
een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden travail plus prévisibles et plus sûres est disponible, où il satisfait
beschikbaar is, hij aan de hiervoor vereiste kwalificaties en aux qualifications et compétences requises à cet effet, et où il
competenties voldoet en hij de voorgestelde uurregeling en de accepte l'horaire proposé et les conditions de rémunération.
loonvoorwaarden aanvaardt. § 4. De voorwaarden van § 3 kunnen anders ingevuld worden : § 4. Les conditions du § 3 peuvent être concrétisées différemment :
- door het sluiten van een collectieve arbeidsovereenkomst op - par la conclusion d'une convention collective de travail au niveau
sectoraal of ondernemingsniveau; du secteur ou de l'entreprise;
- op ondernemingsvlak, door een akkoord gesloten in overleg tussen de - au niveau de l'entreprise, par un accord conclu en concertation
werkgever en de vakbondsafvaardiging van de onderneming of, bij entre l'employeur et la délégation syndicale de l'entreprise ou, en
ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, in overleg tussen de l'absence de délégation syndicale, en concertation entre l'employeur
werkgever en de betrokken werknemers; of et les travailleurs concernés; ou
- in onderling akkoord tussen de werkgever en zijn werknemer. - d'un commun accord entre l'employeur et son travailleur.
§ 5. De werknemer en de werkgever moeten zich onthouden van elk § 5. Le travailleur et l'employeur doivent s'abstenir de tout usage
wederrechtelijk gebruik van de rechten die deze collectieve abusif des droits qui leur sont conférés par la présente convention
arbeidsovereenkomst hen toekent. Zij kunnen slechts gebruik maken van collective de travail. Ils ne peuvent faire usage de leurs droits que
hun rechten voor de doelen waarvoor ze zijn ingesteld. pour les objectifs pour lesquels ceux-ci ont été instaurés.
Commentaar Commentaire
1. Als meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden kunnen 1. Peuvent par exemple être considérés comme des conditions de travail
bijvoorbeeld worden beschouwd : - een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd in plaats van een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd; - een voltijdse arbeidsovereenkomst in plaats van een deeltijdse arbeidsovereenkomst; - een deeltijdse arbeidsovereenkomst met een groter aantal uren in plaats van een deeltijdse arbeidsovereenkomst met een kleiner aantal uren; - een arbeidsovereenkomst met een vast werkrooster in plaats van een arbeidsovereenkomst met een variabel werkrooster; - een week- of maandcontract voor uitzendarbeid in plaats van een dagcontract voor uitzendarbeid. 2. Het komt aan de werknemer toe om te bepalen wat voor hem een vorm van werk is met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. Het betreft dus steeds een subjectieve beoordeling in hoofde van de betrokken werknemer. plus prévisibles et plus sûres : - un contrat de travail à durée indéterminée plutôt qu'un contrat de travail à durée déterminée; - un contrat de travail à temps plein plutôt qu'un contrat de travail à temps partiel; - un contrat de travail à temps partiel prévoyant un plus grand nombre d'heures plutôt qu'un contrat de travail à temps partiel prévoyant un moins grand nombre d'heures; - un contrat de travail avec un horaire fixe plutôt qu'un contrat de travail avec un horaire variable; - un contrat de travail intérimaire hebdomadaire ou mensuel plutôt qu'un contrat de travail intérimaire journalier. 2. Il revient au travailleur de déterminer ce qui constitue, pour lui, une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres. Il s'agit donc toujours d'une appréciation subjective de la part du travailleur concerné.
3. Artikel 6, § 5 van deze collectieve arbeidsovereenkomst, dat stelt 3. L'article 6, § 5 de la présente convention collective de travail,
dat de werknemer en de werkgever zich moeten onthouden van elk qui prévoit que le travailleur et l'employeur doivent s'abstenir de
wederrechtelijk gebruik van hun rechten, wenst ervoor te zorgen dat de tout usage abusif de leurs droits, vise à ce que la demande du
travailleur soit effectivement destinée à obtenir une forme d'emploi
aanvraag van de werknemer daadwerkelijk gericht is op het bekomen van comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres,
een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden et à ce que l'employeur examine cette demande concrètement.
en dat de werkgever deze aanvraag in concreto onderzoekt. Le travailleur doit dès lors indiquer dans sa demande la forme
De werknemer dient daarom in zijn aanvraag de vorm van werk met meer d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden waarvoor hij in aanmerking sûres pour laquelle il souhaite entrer en ligne de compte
wenst te komen, aan te duiden (overeenkomstig art. 7). Hij dient in (conformément à l'article 7). Il doit spécifier de manière précise
zijn aanvraag op precieze wijze te verduidelijken welke vorm van werk dans sa demande la forme d'emploi comportant des conditions de travail
met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden hij beoogt. plus prévisibles et plus sûres qu'il vise.
Deze bepaling verzet zich ertegen dat de werknemer willekeurige La présente disposition s'oppose à ce que le travailleur fasse des
aanvragen zou doen louter met het oog op de eraan gekoppelde demandes aléatoires dans le seul but de bénéficier de la protection
ontslagbescherming. contre le licenciement qui y est liée.
De werkgever dient een aanvraag van de werknemer te beantwoorden en L'employeur doit répondre à la demande du travailleur et il doit
dit antwoord moet gemotiveerd zijn, tenzij hij de aanvraag aanvaardt motiver cette réponse, sauf s'il accepte la demande (conformément à
(overeenkomstig art. 8). Hij dient bij de opgave van de concrete l'article 8). En indiquant les motifs concrets de sa décision de refus
redenen voor zijn beslissing tot weigering of uitstel of tegenvoorstel ou du report ou de la contreproposition (conformément à l'article 8, §
(overeenkomstig art. 8, § 3) rekening te houden met artikel 6, § 3 van 3), il doit tenir compte de l'article 6, § 3 de la présente convention
deze collectieve arbeidsovereenkomst. collective de travail.
Artikel 6, § 5 van deze collectieve arbeidsovereenkomst vereist L'article 6, § 5 de la présente convention collective de travail
requiert également que l'employeur n'interrompe pas la succession des
eveneens dat een werkgever de opeenvolging van de contrats de travail dans le seul but de retarder l'acquisition de
arbeidsovereenkomsten niet onderbreekt met als enige doel om de opbouw van de anciënniteit van 6 maanden door de werknemer (overeenkomstig art. 5) te vertragen. 4. Indien op sector- en ondernemingsvlak een andere invulling wordt gegeven aan de voorwaarden waaronder een werknemer in aanmerking komt voor een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden en het akkoord hierover de arbeidsvoorwaarden wijzigt die in een collectieve arbeidsovereenkomst of het arbeidsreglement geregeld zijn, dient de geëigende procedure gevolgd te worden om deze instrumenten aan te passen. Noch op sector- en ondernemingsvlak, noch op individueel vlak door onderling akkoord, kan evenwel afgeweken worden van de vereiste dat een werknemer een anciënniteit van 6 maanden (berekend overeenkomstig art. 5) dient te hebben om in aanmerking te komen voor het recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden te vragen. HOOFDSTUK VI. - Tenuitvoerlegging van het recht om een vorm van werk met meer voorspelbare en zeker arbeidsvoorwaarden te vragen

Art. 7.§ 1. De werknemer die een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden wenst te bekomen, verzoekt zijn werkgever hier schriftelijk om ten minste 3 maanden voor het gewenste begin ervan. Een kortere termijn kan vastgesteld worden gebruik makend van één van

 l'ancienneté de six mois par le travailleur (conformément à l'article 5). 4. Si, au niveau du secteur ou de l'entreprise, les conditions auxquelles un travailleur entre en ligne de compte pour une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres sont concrétisées différemment, et si l'accord y afférent modifie les conditions de travail qui sont régies dans une convention collective de travail ou dans le règlement de travail, il convient de suivre la procédure appropriée pour adapter ces instruments. Il n'est toutefois possible, ni au niveau du secteur, ni au niveau de l'entreprise, ni au niveau individuel, de déroger d'un commun accord à la condition selon laquelle le travailleur doit avoir une ancienneté de six mois (calculée conformément à l'article 5) pour entrer en ligne de compte pour le droit de demander une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres. CHAPITRE VI. - Mise en oeuvre du droit de demander une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres

Art. 7.§ 1er. Le travailleur qui souhaite obtenir une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres en fait la demande par écrit à son employeur au moins trois mois avant le début souhaité de cette forme d'emploi. Il est possible de fixer un délai plus court en utilisant l'une des
de procedures opgesomd in artikel 6, § 4 van deze collectieve procédures énumérées à l'article 6, § 4 de la présente convention
arbeidsovereenkomst. collective de travail.
§ 2. Deze aanvraag bevat : § 2. Cette demande comprend :
- de uitdrukkelijke vermelding van deze collectieve - la mention expresse de la présente convention collective de travail,
arbeidsovereenkomst, waarop de aanvraag steunt; sur laquelle se fonde la demande;
- de aanduiding van de vorm van werk met meer voorspelbare en zekere - l'indication de la forme d'emploi comportant des conditions de
arbeidsvoorwaarden waarvoor men in aanmerking wenst te komen; en travail plus prévisibles et plus sûres pour laquelle le travailleur souhaite entrer en ligne de compte; et
- de gewenste begindatum van de vorm van het werk met meer - la date de début souhaitée de la forme d'emploi comportant des
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. conditions de travail plus prévisibles et plus sûres.
§ 3. De aanvraag gebeurt ofwel bij aangetekende brief, ofwel door de § 3. La demande est introduite soit par lettre recommandée, soit par
overhandiging van een geschrift waarvan het duplicaat voor ontvangst la remise d'un écrit dont le double est signé par l'employeur au titre
wordt ondertekend door de werkgever, ofwel op elektronische wijze met d'accusé de réception, soit par voie électronique moyennant un accusé
een ontvangstbevestiging van de werkgever. de réception de l'employeur.
§ 4. De werknemer kan slechts tot eenmaal per periode van 12 maanden § 4. Le travailleur ne peut pas faire de demande plus d'une fois par
een aanvraag doen. période de douze mois.
§ 5. Indien de werkgever de aanvraag niet binnen de hiervoor in § 5. Si l'employeur ne répond pas à la demande dans le délai prévu à
artikel 8 van deze collectieve arbeidsovereenkomst voorziene termijn cet effet à l'article 8 de la présente convention collective de
beantwoordt, kan de werknemer zijn aanvraag herhalen. travail, le travailleur peut réitérer sa demande.
De voorwaarde van § 4 geldt niet wanneer de werkgever de aanvraag van La condition prévue au § 4 ne s'applique pas lorsque l'employeur n'a
de werknemer niet heeft beantwoord binnen de hiervoor in artikel 8 van deze collectieve arbeidsovereenkomst voorziene termijn. Commentaarr 1. De werknemer moet in zijn aanvraag aangeven dat deze steunt op deze collectieve arbeidsovereenkomst. Dit wordt vereist om te vermijden dat er verwarring zou ontstaan met andere rechten die voorzien zijn in andere reglementeringen. 2. Onder geschrift wordt voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst elke drager bedoeld die juridische zekerheid geeft over de aanvraag door de werknemer en de ontvangst ervan door de werkgever, meer bepaald een aangetekende brief, een geschrift dat pas répondu à la demande du travailleur dans le délai prévu à cet effet à l'article 8 de la présente convention collective de travail. Commentaire 1. Le travailleur doit indiquer dans sa demande que celle-ci se fonde sur la présente convention collective de travail. Cette condition est requise pour éviter qu'une confusion n'apparaisse avec d'autres droits prévus dans d'autres réglementations. 2. On entend par écrit, pour l'application de la présente convention collective de travail, tout support garantissant la sécurité juridique quant à la demande par le travailleur et sa réception par l'employeur,
overhandigd wordt en waarvan het duplicaat voor ontvangst wordt et plus précisément une lettre recommandée, un écrit qui est remis en
ondertekend door de werkgever of een geschrift overgemaakt op main propre et dont le double est signé par l'employeur au titre
elektronische wijze met een ontvangstbevestiging van de werkgever. d'accusé de réception, ou un écrit transmis par voie électronique avec
3. Antwoordt de werkgever niet op de aanvraag van de werknemer binnen un accusé de réception de la part de l'employeur.
de hiervoor voorziene termijn (1 maand of 2 maanden, overeenkomstig 3. Si l'employeur ne répond pas à la demande du travailleur dans le
délai prévu à cet effet (un mois ou deux mois, conformément à
art. 8) dan kan de werknemer zijn aanvraag herhalen en dit zonder l'article 8), le travailleur peut réitérer sa demande et ce, sans
rekening te moeten houden met de vereiste termijn van 12 maanden devoir tenir compte du délai requis de douze mois entre deux demandes.
tussen 2 aanvragen.

Art. 8.§ 1er. L'employeur répond par écrit à la demande visée à

Art. 8.§ 1. De werkgever beantwoordt de aanvraag bedoeld in artikel 7

 l'article 7 de la présente convention collective de travail dans un
van deze collectieve arbeidsovereenkomst schriftelijk binnen een
termijn van 1 maand, te rekenen vanaf de datum van de aanvraag. délai d'un mois à compter de la date de la demande.
§ 2. In afwijking van § 1, beantwoordt een werkgever met minder dan 20 § 2. En dérogation au § 1er, un employeur comptant moins de 20
werknemers de aanvraag schriftelijk binnen een termijn van 2 maanden, travailleurs répond par écrit à la demande dans un délai de deux mois
te rekenen vanaf de datum van de aanvraag. à compter de la date de la demande.
§ 3. De werkgever motiveert zijn antwoord schriftelijk, tenzij hij de § 3. L'employeur motive sa réponse par écrit, sauf s'il accepte la
aanvraag aanvaardt. Hij dient bij de opgave van de concrete redenen demande. En indiquant les motifs concrets de sa décision de refus ou
voor zijn beslissing tot weigering of uitstel of tegenvoorstel du report ou de la contreproposition, il doit tenir compte de
rekening te houden met artikel 6, § 3 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. Commentaar De werkgever onderzoekt de aanvraag van de werknemer schriftelijk en geeft hieraan gevolg, rekening houdend met de belangen van zijn onderneming. De werkgever probeert hierbij ook maximaal rekening te houden met de behoeften van de werknemer. De werkgever dient de aanvraag van de werknemer te beantwoorden en dit antwoord moet gemotiveerd zijn, tenzij hij de aanvraag aanvaardt. Dit antwoord dient de werknemer toe te laten om de concrete redenen te kennen die geleid hebben tot de weigering van de aanvraag door de werkgever of diens uitstel of tegenvoorstel overeenkomstig de l'article 6, § 3 de la présente convention collective de travail. Commentaire L'employeur examine la demande du travailleur par écrit et y donne suite en tenant compte des intérêts de son entreprise. Dans ce cadre, l'employeur tente également de tenir compte au maximum des besoins du travailleur. L'employeur doit répondre à la demande du travailleur et il doit motiver cette réponse, sauf s'il accepte la demande. Cette réponse doit permettre au travailleur de connaître les motifs concrets qui ont abouti au refus de la demande par l'employeur ou au report ou à la
artikelen 10 tot 12 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. contreproposition, conformément aux articles 10 à 12 de la présente
De redenen die de werkgever hierbij kan opgeven, dienen rekening te convention collective de travail. Les motifs que l'employeur peut invoquer à cet égard doivent tenir
houden met artikel 6, § 3 van deze collectieve arbeidsovereenkomst : compte de l'article 6, § 3 de la présente convention collective de travail :
- de andere vorm van werk met meer voorspelbare en zekere - l'autre forme d'emploi comportant des conditions de travail plus
arbeidsvoorwaarden dient beschikbaar te zijn en het gaat niet om prévisibles et plus sûres doit être disponible et il ne s'agit pas
louter seizoensgebonden activiteiten; d'activités ayant un caractère saisonnier;
- de vraag van de werknemer is pertinent (hij heeft voor deze - la demande du travailleur est pertinente (il dispose des
betrekking de vereiste kwalificaties en competenties); qualifications et compétences requises pour cet emploi);
- de werknemer dient de arbeidsorganisatie te aanvaarden - le travailleur doit accepter l'organisation du travail (par exemple,
(bijvoorbeeld, de voorgestelde uurregeling); l'horaire proposé);
- de werknemer dient de desgevallend gewijzigde loonvoorwaarden te - le travailleur doit accepter les conditions de rémunération
aanvaarden. éventuellement modifiées.

Art. 9.In geval de werkgever de aanvraag aanvaardt of de werknemer

Art. 9.Si l'employeur accepte la demande ou si le travailleur accepte
akkoord gaat met het uitstel of het tegenvoorstel van de werkgever, le report ou la contreproposition de l'employeur, le travailleur qui a
dienen de werknemer die de aanvraag deed en zijn werkgever tot een formulé la demande et son employeur doivent s'accorder sur les
akkoord te komen over de concrete modaliteiten van de door de modalités concrètes de la forme d'emploi comportant des conditions de
werknemer uit te oefenen vorm van werk met meer voorspelbare en zekere travail plus prévisibles et plus sûres à exercer par le travailleur.
arbeidsvoorwaarden.
Commentaar Commentaire
1. Het akkoord voorzien in dit artikel moet gesloten worden met 1. L'accord prévu par le présent article doit être conclu dans le
respect voor de bestaande arbeidsrechtelijke verplichtingen opgenomen respect des obligations légales, réglementaires et conventionnelles
in wetten, reglementaire teksten of collectieve arbeidsovereenkomsten. existantes en matière de droit du travail.
2. De werknemer en zijn werkgever dienen onder andere overleg te 2. Le travailleur et son employeur doivent entre autres se concerter
plegen over de door de werkgever voorgestelde uurregeling en de sur l'horaire proposé par l'employeur et sur les conditions de
loonvoorwaarden van de door de werknemer uit te oefenen vorm van werk rémunération de la forme d'emploi comportant des conditions de travail
met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. plus prévisibles et plus sûres à exercer par le travailleur.

Art. 10.§ 1. De werkgever kan het uitoefenen van een vorm van werk

Art. 10.§ 1er. L'employeur peut reporter l'exercice par le
met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden door de werknemer travailleur d'une forme d'emploi comportant des conditions de travail
uitstellen omwille van concrete en gerechtvaardigde redenen verbonden plus prévisibles et plus sûres pour des motifs concrets et
met het functioneren van zijn onderneming. De werkgever probeert justifiables liés au fonctionnement de son entreprise. Dans ce cadre,
hierbij ook maximaal rekening te houden met de behoeften van de l'employeur tente également de tenir compte au maximum des besoins du
werknemer. travailleur.
De werkgever bezorgt de werknemer binnen de termijn voorzien in L'employeur fournit par écrit au travailleur, dans le délai prévu à
artikel 8, § 1 of § 2 van deze collectieve arbeidsovereenkomst l'article 8, § 1er ou § 2 de la présente convention collective de
schriftelijk de concrete redenen voor het uitstel van de uitoefening travail, les motifs concrets du report de l'exercice par le
door de werknemer van een vorm van werk met meer voorspelbare en travailleur d'une forme d'emploi comportant des conditions de travail
zekere arbeidsvoorwaarden. plus prévisibles et plus sûres.
§ 2. Het uitstel van het uitoefenen van een vorm van werk met meer § 2. Le report de l'exercice d'une forme d'emploi comportant des
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden mag niet als effect hebben conditions de travail plus prévisibles et plus sûres ne peut avoir
dat dit onmogelijk wordt gemaakt. pour effet de rendre cet exercice impossible.
Commentaire Commentaire
1. Zijn bijvoorbeeld gerechtvaardigde redenen verbonden met het 1. Sont par exemple des motifs justifiables liés au fonctionnement de
functioneren van de onderneming in de zin van § 1 van dit artikel: de l'entreprise au sens du § 1er du présent article : les ressources et
middelen en de operationele capaciteit van de onderneming. Deze la capacité opérationnelle de l'entreprise. Ces motifs sont justifiés
redenen zijn concreet gerechtvaardigd wanneer de werkgever in het concrètement lorsque l'employeur précise, dans le cadre de la
kader van de concrete situatie van de aanvraag preciseert welke situation concrète de la demande, quels problèmes spécifiques se
specifieke problemen zich stellen in verband met het functioneren van de onderneming. posent en lien avec le fonctionnement de l'entreprise.
2. De werkgever bezorgt de werknemer schriftelijk de concrete redenen 2. L'employeur fournit par écrit au travailleur les motifs concrets du
voor het uitstel van de uitoefening van een vorm van werk met meer report de l'exercice par le travailleur d'une forme d'emploi
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden door de werknemer en comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres et
preciseert hoe hij hierbij rekening heeft gehouden met de behoeften il précise à cet égard de quelle manière il a tenu compte dans ce
van de werknemer en de onderneming. cadre des besoins du travailleur et de l'entreprise.
3. In geval van uitstel van het uitoefenen van een vorm van werk met 3. En cas de report de l'exercice de la forme d'emploi comportant des
meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden, kan een dialoog conditions de travail plus prévisibles et plus sûres, un dialogue peut
opgestart worden op ondernemingsniveau om specifieke regelingen être entamé au niveau de l'entreprise afin de convenir d'arrangements
overeen te komen wat betreft de modaliteiten en mogelijkheden inzake particuliers en termes de modalités et de possibilités de formes
vormen van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus
(overeenkomstig art. 13). sûres (conformément à l'article 13).

Art. 11.§ 1. De werkgever kan de aanvraag voor een vorm van werk met

Art. 11.§ 1er. L'employeur peut refuser la demande d'une forme
meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden van de werknemer d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus
weigeren, rekening houdend met het functioneren van zijn onderneming. sûres formulée par le travailleur, en tenant compte du fonctionnement
De werkgever probeert hierbij ook maximaal rekening te houden met de de son entreprise. Dans ce cadre, l'employeur tente également de tenir
behoeften van de werknemer. compte au maximum des besoins du travailleur.
De werkgever bezorgt binnen de termijn voorzien in het artikel 8, § 1 L'employeur fournit par écrit au travailleur, dans le délai prévu à
of § 2 van deze collectieve arbeidsovereenkomst de werknemer l'article 8, § 1er ou § 2 de la présente convention collective de
schriftelijk de concrete redenen voor zijn weigering van de travail, les motifs concrets de son refus de l'exercice par le
uitoefening door de werknemer van een vorm van werk met meer travailleur de la forme d'emploi comportant des conditions de travail
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. plus prévisibles et plus sûres.
§ 2. In afwijking van § 1, dient de werkgever zijn weigering niet § 2. En dérogation au § 1er, l'employeur ne doit pas motiver à nouveau
opnieuw te motiveren indien eenzelfde verzoek van dezelfde werknemer son refus si une même demande émane du même travailleur, dont la
uitgaat, wiens situatie ongewijzigd is gebleven, en de motivering voor situation est restée inchangée, et si la motivation de sa réponse
zijn antwoord met betrekking tot de situatie van de werknemer adequaat concernant la situation du travailleur reste adéquate. Dans ce cas, il
blijft. In dat geval volstaat het te verwijzen naar de eerder gegeven suffit de renvoyer à la motivation donnée précédemment.
motivering. Commentaire
Commentaar 1. Het antwoord van de werkgever moet de elementen bevatten die de 1. La réponse de l'employeur doit contenir les éléments qui
werknemer toelaten om de concrete redenen voor de weigering van zijn permettront au travailleur de connaître les motifs concrets du refus
aanvraag te kennen. Deze redenen zijn concreet gerechtvaardigd wanneer de sa demande. Ces motifs sont justifiés concrètement lorsque
de werkgever in het kader van de concrete situatie van de aanvraag l'employeur précise, dans le cadre de la situation concrète de la
preciseert welke specifieke problemen zich stellen in verband met het demande, quels problèmes spécifiques se posent en lien avec le
functioneren van de onderneming. Zijn bijvoorbeeld gerechtvaardigde redenen verbonden met het functioneren van de onderneming: de middelen, de operationele capaciteit van de onderneming en het niet beschikbaar zijn van een andere vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. Een gerechtvaardigde reden verbonden met de werknemer is bijvoorbeeld het feit dat hij de vereiste kwalificaties en competenties niet heeft voor de in de onderneming beschikbare vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. 2. De werkgever bezorgt de werknemer schriftelijk de concrete redenen voor zijn weigering van de uitoefening door de werknemer van een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden en fonctionnement de l'entreprise. Sont par exemple considérées comme des motifs concrets justifiables liés au fonctionnement de l'entreprise : les ressources, la capacité opérationnelle de l'entreprise et la non-disponibilité d'une autre forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres. Est par exemple considéré comme un motif justifiable lié au travailleur, le fait qu'il ne dispose pas des qualifications et compétences requises pour une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres, disponible dans l'entreprise. 2. L'employeur fournit par écrit au travailleur les motifs concrets de son refus de l'exercice par le travailleur d'une forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres,
preciseert hoe hij hierbij rekening heeft gehouden met de behoeften et précise à cet égard de quelle manière il a tenu compte dans ce
van de werknemer en de onderneming. cadre des besoins du travailleur et de l'entreprise.
3. In geval van weigering van de aanvraag door de werkgever kan een 3. En cas de refus de la demande par l'employeur, un dialogue peut
dialoog opgestart worden op ondernemingsniveau om specifieke être entamé au niveau de l'entreprise, afin de convenir d'arrangements
regelingen overeen te komen wat betreft de modaliteiten en particuliers en termes de modalités et de possibilités de formes
mogelijkheden inzake vormen van werk met meer voorspelbare en zekere d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus
arbeidsvoorwaarden (overeenkomstig art. 13). sûres (conformément à l'article 13).

Art. 12.De werkgever kan een gemotiveerd tegenvoorstel formuleren

Art. 12.L'employeur peut formuler une contreproposition motivée
bestaande in een andere vorm van werk met meer voorspelbare en zekere consistant en une autre forme d'emploi comportant des conditions de
arbeidsvoorwaarden dan deze gevraagd door de werknemer of een andere travail plus prévisibles et plus sûres que celle demandée par le
periode voor de uitoefening ervan die beter aansluit bij de behoeften travailleur, ou en une autre période d'exercice de celle-ci, qui
en het functioneren van de onderneming. De werkgever probeert hierbij répond mieux aux besoins et au fonctionnement de l'entreprise. Dans ce
ook maximaal rekening te houden met de behoeften van de werknemer. cadre, l'employeur tente également de tenir compte au maximum des
besoins du travailleur.
De werkgever maakt dit tegenvoorstel binnen de termijn voorzien in het L'employeur transmet par écrit, dans le délai prévu à l'article 8, § 1er
artikel 8, § 1 of § 2 van deze collectieve arbeidsovereenkomst ou § 2 de la présente convention collective de travail, cette
schriftelijk over aan de werknemer. Deze kan het tegenvoorstel contreproposition au travailleur. Celui-ci peut accepter ou refuser la
aanvaarden of weigeren. contreproposition.

Art. 13.De meest gerede partij kan binnen het orgaan dat hiervoor

Art. 13.La partie la plus diligente peut lancer une concertation au
bevoegd is in de onderneming een overleg opstarten over vormen van sein de l'organe qui est compétent à cet égard dans l'entreprise au
werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. sujet des formes d'emploi comportant des conditions de travail plus
prévisibles et plus sûres.
HOOFDSTUK VII. - Waarborgen voor de uitoefening van het recht om een CHAPITRE VII. - Garanties de l'exercice du droit de demander une forme
vorm van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus sûres

Art. 14.§ 1. De werkgever mag geen nadelige maatregel treffen ten

Art. 14.§ 1er. L'employeur ne peut adopter aucune mesure défavorable
aanzien van de werknemer die een aanvraag indient voor een andere vorm à l'encontre du travailleur qui introduit une demande d'une autre
van werk met meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden, behalve forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles
om redenen die vreemd zijn aan de uitoefening van de rechten die et plus sûres, sauf pour des motifs qui sont étrangers à l'exercice
voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst. des droits découlant de la présente convention collective de travail.
§ 2. Deze bescherming geldt vanaf de schriftelijke aanvraag van de § 2. Cette protection sortit ses effets à partir de la demande écrite
werknemer overeenkomstig artikel 7 van deze collectieve du travailleur opérée conformément à l'article 7 de la présente
arbeidsovereenkomst, waardoor de werknemer aantoont dat hij de convention collective de travail, par laquelle le travailleur démontre
aanvraag heeft ingediend en de werkgever er kennis van had of avoir introduit la demande, de sorte que l'employeur en avait
redelijkerwijs kennis van kon hebben en eindigt 2 maanden na het begin connaissance ou pouvait raisonnablement en avoir connaissance, et
van de uitoefening door de werknemer van de vorm van werk met meer cesse deux mois après le début de l'exercice par le travailleur de la
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden of 2 maanden na de weigering forme d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles
van de aanvraag door de werkgever. et plus sûres ou deux mois après le refus de la demande par
Buiten de situaties voorzien in het vorige lid, eindigt de bescherming l'employeur. En dehors des situations prévues à l'alinéa précédent, la protection
2 maanden na de door de werknemer gevraagde begindatum in de gevallen prend fin deux mois après la date de début demandée par le travailleur
waarin geen vorm van werk met meer voorspelbare en zekere lorsqu'aucune forme d'emploi comportant des conditions de travail plus
arbeidsvoorwaarden werd aangevat. prévisibles et plus sûres n'est entamée.
De bescherming geldt eveneens gedurende de periode van uitstel door de La protection couvre par ailleurs la période de report par l'employeur
werkgever overeenkomstig artikel 10 van deze collectieve conformément à l'article 10 de la présente convention collective de
arbeidsovereenkomst. travail.
§ 3. Wanneer een werknemer die oordeelt dat hij onderworpen werd aan § 3. Lorsqu'un travailleur, qui considère qu'il a été soumis à une
een nadelige maatregel om redenen die verbonden zijn met de mesure défavorable pour des motifs liés à l'exercice des droits
uitoefening van de rechten die voortvloeien uit deze collectieve découlant de la présente convention collective de travail, établit,
arbeidsovereenkomst, voor de bevoegde rechtbank feiten aanbrengt die devant le tribunal compétent, des faits laissant présumer que tel est
dit aannemelijk maken, komt het aan de werkgever toe om te bewijzen le cas, il incombe à l'employeur de prouver que la mesure défavorable
dat de nadelige maatregel werd getroffen om redenen die vreemd zijn était fondée sur des motifs qui sont étrangers à l'exercice des droits
aan de uitoefening van de rechten die voortvloeien uit deze découlant de la présente convention collective de travail.
collectieve arbeidsovereenkomst. § 4. Wanneer de nadelige maatregel in strijd is met § 1, moet de § 4. Lorsque la mesure défavorable est contraire aux dispositions du §
werkgever die de nadelige maatregel heeft getroffen aan de werknemer 1er, l'employeur qui a pris la mesure doit payer au travailleur une
een schadevergoeding betalen die gelijk is aan minimaal 2 maanden loon indemnité qui correspond au minimum à deux mois de rémunération et au
en maximaal 3 maanden loon. maximum à trois mois de rémunération.
Commentaar Commentaire
De aanvraag van een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere La demande d'une forme d'emploi comportant des conditions de travail
arbeidsvoorwaarden vormt geen reden voor een eenzijdige wijziging van plus prévisibles et plus sûres ne constitue pas un motif de changement
de functie of de arbeidsvoorwaarden en de werknemer behoudt het recht unilatéral de fonction ou de conditions de travail et le travailleur
op de normale promoties en bevorderingen van de categorie werknemers conserve le droit aux promotions et avancements normaux de la
waartoe hij behoort. catégorie de travailleurs à laquelle il appartient.

Art. 15.§ 1. Wanneer een werknemer met een arbeidsovereenkomst voor

Art. 15.§ 1er. Lorsqu'un travailleur ayant un contrat de travail à
een bepaalde tijd een aanvraag voor een vorm van werk met meer durée déterminée fait une demande d'une forme d'emploi comportant des
voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden heeft gedaan, kan de conditions de travail plus prévisibles et plus sûres, le
niet-hernieuwing van zijn arbeidsovereenkomst beschouwd worden als een non-renouvellement de son contrat de travail peut être considéré comme
nadelige maatregel waarvoor een schadevergoeding verschuldigd is une mesure défavorable pour laquelle une indemnité est due
overeenkomstig artikel 14 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. conformément à l'article 14 de la présente convention collective de travail.
§ 2. Het komt aan de werknemer toe om het bewijs te leveren dat zijn § 2. Il incombe au travailleur de prouver que le non-renouvellement de
arbeidsovereenkomst niet hernieuwd werd om redenen die verbonden zijn son contrat de travail est fondé sur des motifs liés à l'exercice de
met de uitoefening van zijn rechten die voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst. ses droits découlant de la présente convention collective de travail.
§ 3. De werknemer zal de nadelige behandeling niet kunnen inroepen als § 3. Le travailleur ne pourra pas invoquer le traitement défavorable
de niet-hernieuwing van de arbeidsovereenkomst gevraagd werd door de si le non-renouvellement du contrat de travail est demandé par le
werknemer zelf of er hiervoor redenen bestaan die vreemd zijn aan de travailleur lui-même, ou s'il existe pour cela des motifs qui sont
uitoefening van de rechten die voortvloeien uit deze collectieve étrangers à l'exercice des droits découlant de la présente convention
arbeidsovereenkomst. collective de travail.
Commentaar Commentaire
1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst doet geen afbreuk aan de 1. La présente convention collective de travail ne porte pas préjudice
bestaande regels inzake de hernieuwing of de beëindiging van aux règles existantes en matière de renouvellement ou de fin des
arbeidsovereenkomsten van bepaalde tijd. contrats de travail à durée déterminée.
2. Onder redenen die vreemd zijn aan de uitoefening van de rechten die 2. On entend entre autres par motifs qui sont étrangers à l'exercice
voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt onder meer
verstaan de situatie waarin de werkgever niet de mogelijkheid heeft om des droits qui découlent de la présente convention collective de
rechtmatig opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd travail, lorsque l'employeur n'a pas la possibilité de conclure
te sluiten overeenkomstig artikel 10bis van de wet van 3 juli 1978 légalement des contrats de travail à durée déterminée successifs en
betreffende de arbeidsovereenkomsten, of de situatie waarin het vertu de l'article 10 bis de la loi du 3 juillet 1978 relative aux
onmogelijk is om een arbeidsovereenkomst voor de uitvoering van contrats de travail ou lorsqu'il est impossible de conclure un contrat
tijdelijke arbeid of uitzendarbeid te sluiten gezien de voorwaarden de travail temporaire ou intérimaire eu égard aux conditions telles
voorzien in de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 108 van 16 juli que prévues dans la convention collective de travail n° 108 du 16
2013 betreffende de tijdelijke arbeid en de uitzendarbeid, gewijzigd juillet 2013 relative au travail temporaire et au travail intérimaire,
door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 108/2 van 24 juli 2018. modifiée par la convention collective de travail n° 108/2 du 24 juillet 2018.
3. Wanneer de arbeidsovereenkomst van de werknemer niet hernieuwd 3. Si le contrat de travail du travailleur n'est pas renouvelé pour
wordt om redenen die vreemd zijn aan de uitoefening van de rechten die des motifs qui sont étrangers à l'exercice des droits découlant de la
voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst, dan zal de présente convention collective de travail, le travailleur ne pourra
werknemer geen nadelige behandeling kunnen inroepen. pas invoquer un traitement défavorable

Art. 16.§ 1. De werkgever mag een werknemer die een aanvraag indient

Art. 16.§ 1er. L'employeur ne peut pas licencier un travailleur qui
voor een vorm van werk met meer voorspelbare en zekere introduit une demande d'une forme d'emploi comportant des conditions
arbeidsvoorwaarden niet ontslaan, behalve om redenen die vreemd zijn de travail plus prévisibles et plus sûres, sauf pour des motifs qui
aan de uitoefening van de rechten die voortvloeien uit deze sont étrangers à l'exercice des droits découlant de la présente
collectieve arbeidsovereenkomst. convention collective de travail.
Voor de toepassing van dit artikel wordt met een ontslag gelijkgesteld Pour l'application du présent article, est assimilée à un
het treffen van enige voorbereiding voor dit ontslag. licenciement, la prise de toute mesure préparatoire de ce
§ 2. Deze ontslagbescherming geldt vanaf de schriftelijke aanvraag van licenciement. § 2. Cette protection contre le licenciement sortit ses effets à
de werknemer, waardoor de werknemer aantoont dat hij de aanvraag heeft partir de la demande écrite du travailleur, par laquelle celui-ci
ingediend en de werkgever er kennis van had of redelijkerwijs kennis démontre avoir introduit la demande, de sorte que l'employeur en avait
van kon hebben, en eindigt 2 maanden na de weigering van de aanvraag connaissance ou pouvait raisonnablement en avoir connaissance, et
cesse deux mois après le refus de la demande par l'employeur ou deux
door de werkgever of 2 maanden na het begin van de uitoefening door de mois après le début de l'exercice par le travailleur de la forme
werknemer van de vorm van werk met meer voorspelbare en zekere d'emploi comportant des conditions de travail plus prévisibles et plus
arbeidsvoorwaarden. sûres.
Buiten de situaties voorzien in het vorige lid eindigt de bescherming En dehors des situations prévues à l'alinéa précédent, la protection
2 maanden na de door de werknemer gevraagde begindatum in de gevallen prend fin deux mois après la date de début demandée par le travailleur
waarin geen vorm van werk met meer voorspelbare en zekere lorsqu'aucune forme d'emploi comportant des conditions de travail plus
arbeidsvoorwaarden werd aangevat. prévisibles et plus sûres n'est entamée.
De bescherming geldt eveneens gedurende de periode van uitstel door de La protection couvre par ailleurs la période de report par l'employeur
werkgever overeenkomstig artikel 10 van deze collectieve arbeidsovereenkomst. § 3. Wanneer een werknemer die oordeelt dat hij werd ontslagen om redenen die verbonden zijn met de uitoefening van de rechten die voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst, voor de bevoegde rechtbank feiten aanbrengt die dit aannemelijk maken, komt het aan de werkgever toe om te bewijzen dat het ontslag gebeurde om redenen die vreemd zijn aan de uitoefening van de rechten die voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst. § 4. Zo de reden tot staving van het ontslag niet beantwoordt aan het bepaalde in § 1, moet de werkgever een schadevergoeding aan de werknemer betalen die gelijk is aan minimaal 4 maanden loon en maximaal 6 maanden loon.

Art. 17.De schadevergoedingen voorzien in artikelen 14, § 4 en 16, § 4 van deze collectieve arbeidsovereenkomst zijn niet cumuleerbaar met enige andere vergoeding die verschuldigd is door de werkgever naar aanleiding van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst inclusief een vergoeding wegens misbruik van ontslag, met uitzondering van een opzeggingsvergoeding, een niet-concurrentievergoeding, een uitwinningsvergoeding of een aanvullende vergoeding die bovenop de sociale uitkeringen wordt betaald. De schadevergoedingen voorzien door deze collectieve arbeidsovereenkomsten kunnen evenmin onderling gecumuleerd worden. HOOFDSTUK VIII. - Inwerkingtreding van de collectieve arbeidsovereenkomst

Art. 18.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is gesloten voor een onbepaalde tijd. Zij heeft uitwerking met ingang van 1 oktober 2022. Zij kan op verzoek van de meest gerede ondertekenende partij geheel of gedeeltelijk worden herzien of opgezegd met inachtneming van een opzeggingstermijn van zes maanden. De organisatie die het initiatief tot herziening of opzegging neemt, moet in een gewone brief aan de Voorzitter van de Nationale Arbeidsraad de redenen ervan aangeven en amendementsvoorstellen indienen. De andere organisaties verbinden zich ertoe deze binnen een maand na ontvangst ervan in de Nationale Arbeidsraad te bespreken. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 7 november 2022. De Minister van Werk,

 conformément à l'article 10 de la présente convention collective de travail. § 3. Lorsqu'un travailleur, qui considère qu'il a été licencié pour des motifs liés à l'exercice des droits découlant de la présente convention collective de travail, établit, devant le tribunal compétent, des faits laissant présumer que tel est le cas, il incombe à l'employeur de prouver que le licenciement était fondé sur des motifs qui sont étrangers à l'exercice des droits découlant de la présente convention collective de travail. § 4. Si le motif invoqué à l'appui du licenciement ne répond pas aux prescriptions du § 1er, l'employeur doit payer au travailleur une indemnité qui correspond au minimum à quatre mois de rémunération et au maximum à six mois de rémunération.

Art. 17.Les indemnités prévues aux articles 14, § 4 et 16, § 4 de la présente convention collective de travail ne sont pas cumulables avec toute autre indemnité qui est due par l'employeur à l'occasion de la fin du contrat de travail, y compris une indemnité pour abus de licenciement, à l'exception d'une indemnité de préavis, d'une indemnité de non-concurrence, d'une indemnité d'éviction ou d'une indemnité complémentaire qui est payée en plus des allocations sociales. Les indemnités fixées dans le cadre de la présente convention collective de travail ne sont pas non plus cumulables entre elles. CHAPITRE VIII. - Entrée en vigueur de la convention collective de travail

Art. 18.La présente convention collective de travail est conclue pour une durée indéterminée. Elle entre en vigueur le 1er octobre 2022. Elle pourra être révisée ou dénoncée, en tout ou en partie, à la demande de la partie signataire la plus diligente, moyennant un préavis de six mois. L'organisation qui prend l'initiative de la révision ou de la dénonciation doit indiquer, par lettre ordinaire adressée au Président du Conseil national du Travail, les motifs et déposer des propositions d'amendements que les autres organisations s'engagent à discuter au sein du Conseil national du Travail dans le délai d'un mois de leur réception. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 7 novembre 2022. Le Ministre du Travail,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
^