Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 05/07/2023
← Terug naar "Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 170 van 30 mei 2023, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, tot vaststelling, voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025, van het interprofessioneel kader voor de aanpassing naar 55 jaar van de leeftijdsgrens, wat de toegang tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering "
Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 170 van 30 mei 2023, gesloten in de Nationale Arbeidsraad, tot vaststelling, voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025, van het interprofessioneel kader voor de aanpassing naar 55 jaar van de leeftijdsgrens, wat de toegang tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail n° 170 du 30 mai 2023, conclue au sein du Conseil national du Travail, fixant, pour la période allant du 1er juillet 2023 au 30 juin 2025, le cadre interprofessionnel de l'adaptation à 55 ans de la limite d'âge en ce qui concerne l'accès au droit aux allocations pour un emploi de fin de carrière, pour les travailleurs qui ont une carrière longue, qui exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans une entreprise en difficultés ou en restructuration
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE
5 JULI 2023. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt 5 JUILLET 2023. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention
verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 170 van 30 mei 2023, collective de travail n° 170 du 30 mai 2023, conclue au sein du
gesloten in de Nationale Arbeidsraad, tot vaststelling, voor de Conseil national du Travail, fixant, pour la période allant du 1er
periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025, van het juillet 2023 au 30 juin 2025, le cadre interprofessionnel de
interprofessioneel kader voor de aanpassing naar 55 jaar van de l'adaptation à 55 ans de la limite d'âge en ce qui concerne l'accès au
leeftijdsgrens, wat de toegang tot het recht op uitkeringen voor een droit aux allocations pour un emploi de fin de carrière, pour les
landingsbaan betreft, voor werknemers met een lange loopbaan, zwaar travailleurs qui ont une carrière longue, qui exercent un métier lourd
beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering (1) ou qui sont occupés dans une entreprise en difficultés ou en restructuration (1)
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28; travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28;
Gelet op het verzoek van de Nationale Arbeidsraad; Vu la demande du Conseil national du Travail;
Op de voordracht van de Minister van Werk, Sur la proposition du Ministre du Travail,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de
overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst nr. 170 van 30 mei 2023, travail n° 170 du 30 mai 2023, reprise en annexe, conclue au sein du
gesloten in de Nationale Arbeidsraad, tot vaststelling, voor de Conseil national du Travail, fixant, pour la période allant du 1er
periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025, van het juillet 2023 au 30 juin 2025, le cadre interprofessionnel de
interprofessioneel kader voor de aanpassing naar 55 jaar van de l'adaptation à 55 ans de la limite d'âge en ce qui concerne l'accès au
leeftijdsgrens, wat de toegang tot het recht op uitkeringen voor een droit aux allocations pour un emploi de fin de carrière, pour les
landingsbaan betreft, voor werknemers met een lange loopbaan, zwaar travailleurs qui ont une carrière longue, qui exercent un métier lourd
beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering. ou qui sont occupés dans une entreprise en difficultés ou en restructuration.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

Art. 2.Le ministre qui a le Travail dans ses attributions est chargé
dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 5 juli 2023. Donné à Bruxelles, le 5 juillet 2023.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Werk, Le Ministre du Travail,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
_______ _______
Nota Note
(1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : (1) Référence au Moniteur belge :
Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969.
Bijlage Annexe
Nationale Arbeidsraad Conseil national du Travail
Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 170 van 30 mei 2023 Convention collective de travail n° 170 du 30 mai 2023
Vaststelling, voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025, Fixation, pour la période allant du 1er juillet 2023 au 30 juin 2025,
van het interprofessioneel kader voor de aanpassing naar 55 jaar van du cadre interprofessionnel de l'adaptation à 55 ans de la limite
d'âge en ce qui concerne l'accès au droit aux allocations pour un
de leeftijdsgrens, wat de toegang tot het recht op uitkeringen voor emploi de fin de carrière, pour les travailleurs qui ont une carrière
een landingsbaan betreft, voor werknemers met een lange loopbaan, longue, qui exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans une
zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of entreprise en difficultés ou en restructuration (Convention
herstructurering (Overeenkomst geregistreerd op 21 juni 2023 onder het enregistrée 21 juin 2023 sous le numéro 180333/CO/300)
nummer 180333/CO/300)
Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de
arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, met name artikel 7, travail et les commissions paritaires, notamment l'article 7, alinéa 2
tweede lid dat bepaalt dat in de Nationale Arbeidsraad een collectieve qui dispose qu'une convention collective de travail peut être conclue
arbeidsovereenkomst kan worden gesloten voor een bedrijfstak, die niet au sein du Conseil national du Travail pour une branche d'activité qui
onder een opgericht paritair comité ressorteert of wanneer een ne relève pas d'une commission paritaire instituée ou lorsqu'une
opgericht paritair comité niet werkt; commission paritaire instituée ne fonctionne pas;
Gelet op de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale Vu la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant des
bepalingen; dispositions sociales;
Gelet op de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten; Vu la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail;
Gelet op de wet van 10 augustus 2001 betreffende verzoening van Vu la loi du 10 août 2001 relative à la conciliation entre l'emploi et
werkgelegenheid en kwaliteit van het leven; la qualité de vie;
Gelet op het koninklijk besluit van 12 december 2001 tot uitvoering Vu l'arrêté royal du 12 décembre 2001 pris en exécution du chapitre IV
van hoofdstuk IV van de wet van 10 augustus 2001 betreffende de la loi du 10 août 2001 relative à la conciliation entre l'emploi et
verzoening van werkgelegenheid en kwaliteit van het leven betreffende la qualité de vie concernant le système du crédit-temps, la diminution
het stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering van
de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking; de carrière et la réduction des prestations de travail à mi-temps;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van 27 juni 2012 Vu la convention collective de travail n° 103 du 27 juin 2012
tot invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering instaurant un système de crédit-temps, de diminution de carrière et
en landingsbanen, geregistreerd op 18 juli 2012 onder het nummer d'emplois de fin de carrière, enregistrée le 18 juillet 2012, sous le
110211/CO/300; numéro 110211/CO/300;
Gelet op het koninklijk besluit van 30 december 2014 tot wijziging van Vu l'arrêté royal du 30 décembre 2014 modifiant l'arrêté royal du 12
het koninklijk besluit van 12 december 2001 tot uitvoering van
hoofdstuk IV van de wet van 10 augustus 2001 betreffende verzoening décembre 2001 pris en exécution du chapitre IV de la loi du 10 août
van werkgelegenheid en kwaliteit van het leven betreffende het stelsel 2001 relative à la conciliation entre l'emploi et la qualité de vie
van tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering van de concernant le système du crédit-temps, la diminution de carrière et la
arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking; réduction des prestations de travail à mi-temps;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 118 van 27 april 2015 Vu la convention collective de travail n° 118 du 27 avril 2015 fixant,
tot vaststelling voor 2015-2016 van het interprofessioneel kader voor
de verlaging van de leeftijdsgrens naar 55 jaar, voor wat de toegang pour 2015-2016, le cadre interprofessionnel de l'abaissement à 55 ans
de la limite d'âge en ce qui concerne l'accès au droit aux allocations
tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor pour un emploi de fin de carrière, pour les travailleurs qui ont une
werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming carrière longue, qui exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans
in moeilijkheden of herstructurering, geregistreerd op 19 mei 2015 une entreprise en difficultés ou en restructuration, enregistrée le 19
onder het nummer 126902/CO/300; mai 2015, sous le numéro 126902/CO/300;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 127 van 21 maart 2017 Vu la convention collective de travail n° 127 du 21 mars 2017 fixant,
tot vaststelling voor 2017-2018 van het interprofessioneel kader voor pour 2017 et 2018, le cadre interprofessionnel de l'abaissement à 55
de verlaging van de leeftijdsgrens naar 55 jaar, voor wat de toegang ans de la limite d'âge en ce qui concerne l'accès au droit aux
tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor allocations pour un emploi de fin de carrière, pour les travailleurs
werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming qui ont une carrière longue, qui exercent un métier lourd ou qui sont
in moeilijkheden of herstructurering, geregistreerd op 7 april 2017 occupés dans une entreprise en difficultés ou en restructuration,
onder het nummer 138670/CO/300; enregistrée le 7 avril 2017, sous le numéro 138670/CO/300;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 137 van 23 april 2019 Vu la convention collective de travail n° 137 du 23 avril 2019 fixant,
tot vaststelling voor 2019-2020 van het interprofessioneel kader voor pour 2019-2020, le cadre interprofessionnel de l'abaissement de la
de verlaging van de leeftijdsgrens, voor wat de toegang tot het recht limite d'âge en ce qui concerne l'accès au droit aux allocations pour
op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor werknemers met een un emploi de fin de carrière, pour les travailleurs qui ont une
lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden carrière longue, qui exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans
of herstructurering, geregistreerd op 23 april 2019 onder het nummer une entreprise en difficultés ou en restructuration, enregistrée le 23
151401/CO/300; avril 2019, sous le numéro 151401/CO/300;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 146 van 17 december Vu la convention collective de travail n° 146 du 17 décembre 2019
2019 tot invoering van een suppletieve regeling bij toepassing van de instaurant un régime supplétif en application de la convention
collectieve arbeidsovereenkomst nr. 137 van 23 april 2019 tot collective de travail n° 137 du 23 avril 2019 fixant, pour 2019 et
vaststelling voor 2019 en 2020 van het interprofessioneel kader voor 2020, le cadre interprofessionnel de l'abaissement de la limite d'âge
de verlaging van de leeftijdsgrens voor wat de toegang tot het recht en ce qui concerne l'accès au droit aux allocations pour un emploi de
op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor werknemers met een fin de carrière, pour les travailleurs qui ont une carrière longue,
lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden qui exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans une entreprise
of herstructurering, geregistreerd op 15 januari 2020, onder het en difficultés ou en restructuration, enregistrée le 15 janvier 2020,
nummer 156415/CO/300; sous le numéro 156415/CO/300;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 156 van 15 juli 2021 Vu la convention collective de travail n° 156 du 15 juillet 2021
tot vaststelling voor 2021-2022 van het interprofessioneel kader voor fixant, pour 2021 et 2022, le cadre interprofessionnel de l'adaptation
de aanpassing van de leeftijdsgrens naar 55 jaar, voor wat de toegang à 55 ans de la limite d'âge en ce qui concerne l'accès au droit aux
allocations pour un emploi de fin de carrière, pour les travailleurs
tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor qui ont une carrière longue, qui exercent un métier lourd ou qui sont
werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming occupés dans une entreprise en difficultés ou en restructuration,
in moeilijkheden of herstructurering, geregistreerd op 26 augustus enregistrée le 26 août 2021, sous le numéro 166669/CO/300;
2021, onder het nummer 166669/CO/300;
Gelet op de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 157 van 15 juli 2021 Vu la convention collective de travail n° 157 du 15 juillet 2021
tot vaststelling voor de periode van 1 januari 2023 tot en met 30 juni fixant, du 1er janvier 2023 au 30 juin 2023, le cadre
2023 van het interprofessioneel kader voor de aanpassing van de
leeftijdsgrens naar 55 jaar, voor wat de toegang tot het recht op interprofessionnel de l'adaptation à 55 ans de la limite d'âge en ce
uitkeringen voor een landingsbaan betreft, voor werknemers met een qui concerne l'accès au droit aux allocations pour un emploi de fin de
carrière, pour les travailleurs qui ont une carrière longue, qui
lange loopbaan, zwaar beroep of tewerkgesteld zijn in een onderneming exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans une entreprise en
in moeilijkheden of herstructurering, geregistreerd op 26 augustus difficultés ou en restructuration, enregistrée le 26 août 2021, sous
2021, onder het nummer 166670/CO/300; le numéro 166670/CO/300;
Gelet op het afsprakenkader van 6 april 2023 dat op interprofessioneel Vu le cadre d'accords du 6 avril 2023 conclu au niveau
niveau werd gesloten in de Groep van Tien, dat de leeftijdsgrens voor interprofessionnel au sein du Groupe des Dix, qui fixe la limite d'âge
de toegang tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan vastlegt en ce qui concerne l'accès au droit aux allocations pour un emploi de
op 55 jaar, en dit zowel voor verminderingen van arbeidsprestaties tot fin de carrière à 55 ans, tant pour des réductions de prestations de
een halftijdse betrekking als met een vijfde; travail à mi-temps que d'un cinquième temps;
Overwegende dat het hierboven vermeld koninklijk besluit van 30 Considérant que l'arrêté royal du 30 décembre 2014 susmentionné relève
december 2014 de leeftijdsgrens voor uitkeringen voor landingsbanen de 55 à 60 ans la limite d'âge pour les allocations pour les emplois
verhoogt van 55 jaar naar 60 jaar vanaf 1 januari 2015, met een de fin de carrière à partir du 1er janvier 2015, avec une exception
uitzondering voor zware beroepen, lange loopbanen en ondernemingen in pour les métiers lourds, les carrières longues et les entreprises en
moeilijkheden of herstructurering waarbij de leeftijdsgrens difficultés ou en restructuration, pour lesquels la limite d'âge peut
geleidelijk kan worden verhoogd overeenkomstig een vooropgesteld être relevée progressivement conformément à un calendrier prévu;
tijdspad; Overwegende dat in dat laatste koninklijk besluit wordt bepaald dat Considérant que ce dernier arrêté royal dispose qu'il est possible de
van die geleidelijke optrekking van de leeftijdsgrens voor zware déroger à ce relèvement progressif de la limite d'âge pour les métiers
beroepen, lange loopbanen en ondernemingen in moeilijkheden of lourds, les carrières longues et les entreprises en difficultés ou en
herstructurering, kan worden afgeweken via een collectieve restructuration au moyen d'une convention collective de travail du
arbeidsovereenkomst van de Nationale Arbeidsraad die voor de periode Conseil national du Travail qui prévoit, pour la période allant du 1er
van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 in een lagere leeftijdsgrens juillet 2023 au 30 juin 2025, une limite d'âge inférieure, sans que
voorziet, zonder dat die lager mag zijn dan 55 jaar, waartoe sectoren cette dernière ne puisse se situer en deçà de 55 ans, les secteurs ou
of ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering kunnen toetreden entreprises en difficultés ou en restructuration pouvant y adhérer au
via een collectieve arbeidsovereenkomst; moyen d'une convention collective de travail;
Overwegende dat voor de bedrijfstakken die niet onder een opgericht Considérant qu'il y a lieu, pour les branches d'activités qui ne
paritair comité ressorteren of wanneer het opgerichte paritair comité relèvent pas d'une commission paritaire instituée ou lorsque la
niet werkt eveneens een suppletieve regeling ingevoerd moet worden om commission paritaire instituée ne fonctionne pas, d'établir également
uitvoering te kunnen geven aan artikel 6, § 5, vierde lid van het un régime supplétif permettant de mettre en oeuvre l'article 6, § 5,
koninklijk besluit van 12 december 2001 tot uitvoering van hoofdstuk alinéa 4 de l'arrêté royal du 12 décembre 2001 pris en exécution du
IV van de wet van 10 augustus 2001 betreffende verzoening van chapitre IV de la loi du 10 août 2001 relative à la conciliation entre
werkgelegenheid en kwaliteit van het leven betreffende het stelsel van
tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering van de l'emploi et la qualité de vie concernant le système du crédit-temps,
arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking zoals gewijzigd door la diminution de carrière et la réduction des prestations de travail à
artikel 4 van het koninklijk besluit van 30 december 2014; mi-temps, tel que modifié par l'article 4 de l'arrêté royal du 30
Hebben de navolgende interprofessionele organisaties van werkgevers en décembre 2014; Les organisations interprofessionnelles d'employeurs et de
van werknemers : travailleurs suivantes :
- Het Verbond van Belgische Ondernemingen; - la Fédération des Entreprises de Belgique;
- De organisaties voorgedragen door de Hoge Raad voor de Zelfstandigen - les organisations présentées par le Conseil supérieur des
en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen; indépendants et des petites et moyennes entreprises;
- De Boerenbond; - "De Boerenbond";
- "La Fédération wallonne de l'Agriculture"; - la Fédération wallonne de l'Agriculture;
- De Unie van socialprofitondernemingen; - l'Union des entreprises à profit social;
- Het Algemeen Christelijk Vakverbond van België; - la Confédération des Syndicats chrétiens de Belgique;
- Het Algemeen Belgisch Vakverbond; - la Fédération générale du Travail de Belgique;
- De Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België; - la Centrale générale des Syndicats libéraux de Belgique;
op 30 mei 2023 in de Nationale Arbeidsraad de volgende collectieve ont conclu, le 30 mai 2023, au sein du Conseil national du Travail, la
arbeidsovereenkomst gesloten. convention collective de travail suivante.
HOOFDSTUK I. - Draagwijdte van de overeenkomst CHAPITRE Ier. - Portée de la convention

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst bevat het

Article 1er.La présente convention collective de travail contient le
interprofessionele kader voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 cadre interprofessionnel, pour la période allant du 1er juillet 2023
juni 2025, voor de verlaging van de leeftijdsgrens tot 55 jaar voor de au 30 juin 2025, de l'abaissement à 55 ans de la limite d'âge en ce
qui concerne l'accès au droit aux allocations pour un emploi de fin de
toegang tot het recht op uitkeringen voor een landingsbaan, voor carrière, pour les travailleurs qui ont une carrière longue, qui
werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming exercent un métier lourd ou qui sont occupés dans une entreprise en
in moeilijkheden of herstructurering, en wordt gesloten in toepassing difficultés ou en restructuration, et est conclue en application de
van artikel 6, § 5 van het koninklijk besluit van 12 december 2001 tot l'article 6, § 5 de l'arrêté royal du 12 décembre 2001 pris en
uitvoering van hoofdstuk IV van de wet van 10 augustus 2001 exécution du chapitre IV de la loi du 10 août 2001 relative à la
betreffende verzoening van werkgelegenheid en kwaliteit van het leven conciliation entre l'emploi et la qualité de vie concernant le système
betreffende het stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en
vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking du crédit-temps, la diminution de carrière et la réduction des
zoals gewijzigd door artikel 4 van het koninklijk besluit van 30 prestations de travail à mi-temps, tel que modifié par l'article 4 de
december 2014. l'arrêté royal du 30 décembre 2014.
Commentaar Commentaire
De in deze collectieve arbeidsovereenkomst vastgestelde leeftijdsgrens La limite d'âge définie dans la présente convention collective de
heeft enkel betrekking op de toekenning van uitkeringen zoals voorzien travail concerne uniquement l'octroi des allocations prévues dans
in het koninklijk besluit van 12 december 2001, zoals gewijzigd door l'arrêté royal du 12 décembre 2001, tel que modifié par l'arrêté royal
het koninklijk besluit van 30 december 2014, en heeft geen betrekking du 30 décembre 2014, et ne concerne pas le droit à un emploi de fin de
op het recht op een landingsbaan zoals voorzien in de collectieve carrière prévu dans la convention collective de travail n° 103 du 27
arbeidsovereenkomst nr. 103 van 27 juni 2012 tot invoering van een juin 2012 instaurant un système de crédit-temps, de diminution de
stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen. carrière et d'emplois de fin de carrière.
HOOFDSTUK II. - Toepassingsgebied CHAPITRE II. - Champ d'application

Art. 2.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

Art. 2.§ 1er. La présente convention collective de travail s'applique
de werknemers die zijn tewerkgesteld op grond van een aux travailleurs engagés dans les liens d'un contrat de travail ainsi
arbeidsovereenkomst en op de werkgevers die hen tewerkstellen. qu'aux employeurs qui les occupent.
§ 2. Voor de toepassing van § 1 worden gelijkgesteld : § 2. Pour l'application du paragraphe 1er, sont assimilées :
1° met werknemers : de personen die, anders dan krachtens een 1° aux travailleurs : les personnes qui, autrement qu'en vertu d'un
arbeidsovereenkomst, tegen loon arbeid verrichten onder het gezag van contrat de travail, fournissent contre rémunération des prestations de
een andere persoon, met uitzondering van de leerlingen; travail sous l'autorité d'une autre personne, à l'exception des
2° met werkgevers : de personen die de onder 1° genoemde personen apprentis; 2° aux employeurs : les personnes qui occupent les personnes visées au
tewerkstellen. 1°.
HOOFDSTUK III. - Interprofessioneel kader CHAPITRE III. - Cadre interprofessionnel
Afdeling 1. - Leeftijdsgrens voor een landingsbaan lange loopbaan en Section 1re. - Limite d'âge pour un emploi de fin de carrière pour
zwaar beroep met uitkering carrière longue et métier lourd avec allocation

Art. 3.Voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 wordt

Art. 3.Pour la période allant du 1er juillet 2023 au 30 juin 2025, la
de leeftijdsgrens op 55 jaar gebracht voor de werknemers die in limite d'âge est portée à 55 ans pour les travailleurs qui réduisent
toepassing van artikel 8, § 1 van de voornoemde collectieve leurs prestations de travail à mi-temps ou d'1/5 en application de
arbeidsovereenkomst nr. 103 van 27 juni 2012 hun arbeidsprestaties l'article 8, § 1er de la convention collective de travail n° 103 du 27
verminderen tot een halftijdse betrekking, of met een vijfde, en die
voldoen aan de voorwaarden zoals bepaald in artikel 6, § 5, eerste juin 2012 précitée et qui remplissent les conditions définies à
lid, 2° en 3° van het koninklijk besluit van 12 december 2001, zoals l'article 6, § 5, alinéa 1er, 2° et 3° de l'arrêté royal du 12
gewijzigd door artikel 4 van het koninklijk besluit van 30 december décembre 2001, tel que modifié par l'article 4 de l'arrêté royal du 30
2014. décembre 2014.
Om die leeftijdsgrens te kunnen toepassen, moet het voor de werknemer Pour pouvoir appliquer cette limite d'âge, la commission ou
bevoegde paritair comité of subcomité voor de geldigheidsduur, zoals sous-commission paritaire compétente pour le travailleur doit avoir
voorzien in artikel 9 van deze collectieve arbeidsovereenkomst, een conclu, pour la durée de validité prévue à l'article 9 de la présente
bij koninklijk besluit algemeen verbindend verklaarde collectieve convention collective de travail, une convention collective de travail
arbeidsovereenkomst hebben gesloten die uitdrukkelijk stelt dat zij is rendue obligatoire par arrêté royal mentionnant explicitement qu'elle
gesloten in toepassing van de onderhavige collectieve a été conclue en application de la présente convention collective de
arbeidsovereenkomst. travail.
Commentaar Commentaire
In de onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst wordt de Dans la présente convention collective de travail, la limite d'âge est
leeftijdsgrens op 55 jaar gebracht voor de werknemers die hun portée à 55 ans pour les travailleurs qui réduisent leurs prestations
arbeidsprestaties verminderen tot een halftijdse betrekking of met een
vijfde, zoals bepaald in artikel 6, § 5, eerste lid, 2° en 3° van het de travail à mi-temps ou d'1/5, comme prévu à l'article 6, § 5, alinéa
koninklijk besluit van 12 december 2001, zoals gewijzigd door artikel 1er, 2° et 3° de l'arrêté royal du 12 décembre 2001 tel que modifié
4 van het koninklijk besluit van 30 december 2014, op voorwaarde dat par l'article 4 de l'arrêté royal du 30 décembre 2014, à condition
de werknemer, op het ogenblik van de schriftelijke kennisgeving aan de qu'au moment de l'avertissement écrit de la diminution des prestations
werkgever van de vermindering van de arbeidsprestatie : de travail qu'il adresse à l'employeur, le travailleur :
- ofwel 35 jaar beroepsverleden als loontrekkende kan rechtvaardigen - soit puisse justifier 35 ans de carrière professionnelle en tant que
in de zin van artikel 3, § 3 van het koninklijk besluit van 3 mei 2007 salarié au sens de l'article 3, § 3 de l'arrêté royal du 3 mai 2007
tot regeling van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag; fixant le régime de chômage avec complément d'entreprise;
- ofwel tewerkgesteld is : - soit ait été occupé depuis :
a) ofwel minstens vijf jaar gerekend van datum tot datum, in een zwaar a) ou bien au moins cinq ans, calculés de date à date, dans un métier
beroep in de zin van artikel 3, § 1 van het koninklijk besluit van 3 lourd au sens de l'article 3, § 1er de l'arrêté royal du 3 mai 2007
mei 2007 tot regeling van een stelsel van werkloosheid met
bedrijfstoeslag. Deze periode van vijf jaar moet gelegen zijn in de fixant le régime de chômage avec complément d'entreprise. Cette
loop van de voorafgaande 10 kalenderjaren, gerekend van datum tot datum; période de cinq ans doit se situer dans les 10 dernières années
b) ofwel minstens zeven jaar gerekend van datum tot datum, in een calendrier, calculées de date à date;
zwaar beroep in de zin van artikel 3, § 1 van het koninklijk besluit b) ou bien au moins sept ans, calculés de date à date, dans un métier
van 3 mei 2007 tot regeling van een stelsel van werkloosheid met lourd au sens de l'article 3, § 1er de l'arrêté royal du 3 mai 2007
bedrijfstoeslag. Deze periode van zeven jaar moet gelegen zijn in de fixant le régime de chômage avec complément d'entreprise. Cette
loop van de laatste 15 kalenderjaren, gerekend van datum tot datum; période de sept ans doit se situer dans les 15 dernières années
c) ofwel minimaal twintig jaar in een arbeidsregime zoals bedoeld in calendrier, calculées de date à date;
artikel 1 van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 46 van 23 maart c) ou bien au moins 20 ans dans un régime de travail tel que visé à
1990 die algemeen verbindend verklaard werd bij koninklijk besluit van l'article 1er de la convention collective de travail n° 46, conclue le
10 mei 1990; 23 mars 1990 et rendue obligatoire par l'arrêté royal du 10 mai 1990;
d) ofwel door een werkgever die behoort tot het paritair comité van d) ou bien par un employeur relevant de la commission paritaire de la
het bouwbedrijf, voor zover de werknemer beschikt over een attest dat construction, pour autant que le travailleur dispose d'une attestation
zijn ongeschiktheid tot voortzetting van zijn beroepsactiviteit qui confirme son incapacité à continuer son activité professionnelle,
bevestigt, afgegeven door een arbeidsarts. délivrée par un médecin du travail.
Het feit dat sectoren geen collectieve arbeidsovereenkomst met Le fait pour les secteurs de ne pas conclure une convention collective
toepassing van de in de Nationale Arbeidsraad gesloten collectieve de travail en application de la convention collective de travail du
arbeidsovereenkomst sluiten, neemt niet weg dat die sectoren een Conseil national du Travail n'empêche pas ces secteurs d'en conclure
overeenkomst kunnen sluiten voor de volgende periode van twee jaar met une pour la période biennale suivante en application de la convention
toepassing van de in de Nationale Arbeidsraad gesloten collectieve collective de travail conclue au sein du Conseil national du Travail.
arbeidsovereenkomst. Die redenering geldt ook voor de daaropvolgende Ce raisonnement est aussi valable pour les périodes biennales
perioden van twee jaar. subséquentes.
Er zijn modellen van sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten Des modèles de conventions collectives de travail sectorielles sont
beschikbaar op de websites van de Federale Overheidsdienst disponibles sur les sites web du Service public fédéral Emploi,
Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en de Nationale Travail et Concertation sociale et du Conseil national du Travail.
Arbeidsraad. Het gebruik van deze modellen is facultatief. L'utilisation de ces modèles est facultative.
Afdeling 2. - Leeftijdsgrens voor een landingsbaan met uitkering bij Section 2. - Limite d'âge pour un emploi de fin de carrière avec
ondernemingen in herstructurering of in moeilijkheden allocation dans des entreprises en restructuration ou en difficultés

Art. 4.Voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 wordt

Art. 4.Pour la période allant du 1er juillet 2023 au 30 juin 2025, la
de leeftijdsgrens op 55 jaar gebracht voor de werknemers die hun limite d'âge est portée à 55 ans pour les travailleurs qui réduisent
arbeidsprestaties verminderen tot een halftijdse betrekking of met een leurs prestations de travail à mi-temps ou d'1/5 en application de
vijfde in toepassing van artikel 8, § 1 van de voornoemde collectieve l'article 8, § 1er de la convention collective de travail n° 103 du 27
arbeidsovereenkomst nr. 103 van 27 juni 2012 en die voldoen aan de juin 2012 précitée et qui remplissent les conditions définies à
voorwaarden zoals bepaald in artikel 6, § 5, eerste lid, 1° van het
koninklijk besluit van 12 december 2001, zoals gewijzigd door artikel l'article 6, § 5, alinéa 1er, 1° de l'arrêté royal du 12 décembre
4 van het koninklijk besluit van 30 december 2014. 2001, tel que modifié par l'article 4 de l'arrêté royal du 30 décembre
Om deze leeftijdsgrens te kunnen toepassen moet de onderneming waarin 2014. Pour pouvoir appliquer cette limite d'âge, l'entreprise dans laquelle
de werknemer is tewerkgesteld, erkend zijn als onderneming in le travailleur est occupé doit être reconnue comme entreprise en
herstructurering of onderneming in moeilijkheden en een collectieve restructuration ou entreprise en difficultés et avoir conclu, à
arbeidsovereenkomst hebben gesloten naar aanleiding van de l'occasion de la restructuration ou des difficultés, une convention
herstructurering of de moeilijkheden waarin uitdrukkelijk gesteld collective de travail dans laquelle il est explicitement indiqué qu'il
wordt dat toepassing gemaakt wordt van deze collectieve arbeidsovereenkomst. est fait application de la présente convention collective de travail.
HOOFDSTUK IV. - Procedure van tenuitvoerlegging en voorwaarden voor de CHAPITRE IV. - Procédure de mise en oeuvre et conditions d'octroi d'un
toekenning van een regeling voor landingsbanen voor sommige oudere régime d'emplois de fin de carrière au bénéfice de de certains
werknemers die tewerkgesteld zijn in een bedrijfstak die niet onder travailleurs âgés, occupés dans une branche d'activité qui ne relève
een opgericht paritair comité ressorteert of wanneer het opgericht pas d'une commission paritaire instituée ou lorsque la commission
paritair comité niet werkt paritaire instituée ne fonctionne pas

Art. 5.Deze collectieve arbeidsovereenkomst voorziet ook, in

Art. 5.La présente convention collective de travail vise également à
afwijking van artikel 3, tweede lid, in een suppletieve regeling voor prévoir, en dérogation à l'article 3, alinéa 2, un régime supplétif
landingsbanen voor werknemers die voldoen aan de voorwaarden bepaald d'emplois de fin de carrière pour les travailleurs qui remplissent les
in artikel 6 § 5, eerste lid, 2° en 3° van het koninklijk besluit van conditions fixées à l'article 6, § 5, alinéa 1er, 2° et 3° de l'arrêté
12 december 2001 of die onder een bedrijfstak vallen die niet onder royal du 12 décembre 2001 et qui ressortissent à une branche
een opgericht paritair comité ressorteert of wanneer het opgericht d'activité qui ne relève pas d'une commission paritaire instituée ou
paritair comité niet werkt. lorsque la commission paritaire instituée ne fonctionne pas.
Commentaar Commentaire
La présente disposition a pour objet de donner aux secteurs qui ne
Deze bepaling beoogt aan de bedrijfstakken die niet in de mogelijkheid sont pas en mesure de prendre des initiatives sectorielles en raison
zijn om een initiatief op sectorniveau te nemen omdat ze niet onder du fait que leur branche d'activité ne relève pas d'une commission
een opgericht paritair comité ressorteren, of wanneer het paritair paritaire instituée ou lorsque la commission paritaire instituée ne
comité niet werkt, de mogelijkheid te geven over te gaan tot de fonctionne pas, la possibilité de mettre en oeuvre l'abaissement de la
verlaging van de leeftijdsgrens bepaald in artikel 3, eerste lid van limite d'âge fixée à l'article 3, alinéa 1er de la présente convention
deze overeenkomst met toepassing van artikel 6, § 5, vierde lid van en application de l'article 6, § 5, alinéa 4 de l'arrêté royal du 12
het koninklijk besluit van 12 december 2001 tot uitvoering van
hoofdstuk IV van de wet van 10 augustus 2001 betreffende verzoening décembre 2001 pris en exécution du chapitre IV de la loi du 10 août
van werkgelegenheid en kwaliteit van het leven betreffende het stelsel 2001 relative à la conciliation entre l'emploi et la qualité de vie
van tijdskrediet, loopbaanvermindering en vermindering van de concernant le système du crédit-temps, la diminution de carrière et la
arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking, zoals gewijzigd door réduction des prestations de travail à mi-temps, tel que modifié par
artikel 4 van het koninklijk besluit van 30 december 2014. l'article 4 de l'arrêté royal du 30 décembre 2014.

Art. 6.Ingevolge artikel 5 kunnen de werkgevers die ressorteren onder een niet-opgericht paritair comité of onder een opgericht paritair comité dat niet werkt, de regeling genoemd in artikel 3, eerste lid van deze overeenkomst ten uitvoer leggen door middel van toetreding. Die toetreding kan gebeuren in de vorm van een collectieve arbeidsovereenkomst, een toetredingsakte opgemaakt overeenkomstig artikel 7 of een wijziging van het arbeidsreglement. Zij heeft uitsluitend betrekking op de regeling en de voorwaarden voor de toekenning ervan, zoals bedoeld in artikel 3, eerste lid. Indien de toetreding de vorm heeft van een collectieve arbeidsovereenkomst of een toetredingsakte opgemaakt overeenkomstig

Art. 6.En application de l'article 5, les employeurs ressortissant à une commission paritaire non instituée ou à une commission paritaire instituée qui ne fonctionne pas peuvent mettre en oeuvre, par voie d'adhésion, le régime visé à l'article 3, alinéa 1er, de la présente convention. L'adhésion peut prendre la forme d'une convention collective de travail, d'un acte d'adhésion établi conformément à l'article 7, ou d'une modification du règlement de travail. Elle porte exclusivement sur le régime et ses conditions d'octroi, visés à l'article 3, alinéa 1er. Lorsque l'adhésion prend la forme d'une convention collective de travail ou d'un acte d'adhésion établi conformément à l'article 7, le
artikel 7, moet de neerlegging gebeuren ter Griffie van de algemene dépôt doit se faire au Greffe de la Direction générale Relations
directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de Federale collectives de travail du Service public fédéral Emploi, Travail et
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Concertation sociale.
Commentaar Commentaire
Indien de toetreding de vorm heeft van een wijziging van het Lorsque l'adhésion prend la forme d'une modification du règlement de
arbeidsreglement, moet de neerlegging gebeuren bij bevoegde directie travail, le dépôt doit se faire à la direction du contrôle des lois
Toezicht op de Sociale Wetten overeenkomstig artikel 15, zevende lid sociales compétente conformément à l'article 15, 7ème alinéa, de la
van de wet van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen. loi du 8 avril 1965 instituant les règlements de travail. Une
Online neerlegging via www.arbeidsreglement.belgie.be is ook mogelijk. déclaration en ligne est également possible sur le site www.reglementdetravail.belgique.be.

Art. 7.De toetredingsakte wordt opgemaakt overeenkomstig de volgende

Art. 7.L'acte d'adhésion est établi dans le respect de la procédure
procedure en volgens het model dat als bijlage bij deze collectieve suivante et conformément au modèle figurant en annexe de la présente
arbeidsovereenkomst is gevoegd. convention collective de travail.
Het ontwerp van toetredingsakte wordt door de werkgever aan elke L'employeur communique le projet d'acte d'adhésion par écrit à chaque
werknemer schriftelijk meegedeeld. travailleur.
Gedurende acht dagen vanaf die schriftelijke mededeling stelt de Pendant huit jours à dater de cette communication écrite, l'employeur
werkgever een register ter beschikking van de werknemers waarin zij tient à la disposition des travailleurs un registre où ceux-ci peuvent
hun opmerkingen mogen schrijven. Gedurende dezelfde termijn van acht consigner leurs observations. Pendant ce même délai de huit jours, le
dagen kan de werknemer of zijn vertegenwoordiger eveneens zijn travailleur ou son représentant peut également communiquer ses
opmerkingen meedelen aan de sociaal inspecteur-directiehoofd van de observations à l'inspecteur social-chef de direction de la Direction
algemene directie Toezicht op de Sociale Wetten van de Federale générale Contrôle des Lois sociales du Service public fédéral Emploi,
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg waar de Travail et Concertation sociale, du lieu d'établissement de
onderneming gevestigd is. De naam van de werknemer mag niet meegedeeld l'entreprise. Le nom du travailleur ne peut être ni communiqué, ni
of ruchtbaar gemaakt worden. divulgué.
Na deze termijn van acht dagen wordt de toetredingsakte, samen met het Passé ce délai de huit jours, l'employeur dépose l'acte d'adhésion au
register, door de werkgever, neergelegd ter Griffie van de algemene Greffe de la Direction générale Relations collectives de travail du
directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen van de Federale Service public fédéral Emploi, Travail et Concertation sociale,
Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. accompagné du registre.

Art. 8.In geval van een geschil betreffende de toepassing van de

Art. 8.En cas de litiges relatifs à l'application des articles 6 et 7
artikelen 6 en 7, met uitzondering van de geschillen inzake het
arbeidsreglement, zal de Nationale Arbeidsraad, waarbij de zaak door à l'exception de ceux portant sur le règlement de travail, le Conseil
de meest gerede partij aanhangig is gemaakt, teneinde uitspraak te national du Travail, saisi par la partie la plus diligente, désignera,
doen, het paritair comité aanwijzen waaronder de werkgevers met een pour se prononcer, la commission paritaire dont relèvent les
soortgelijke activiteit ressorteren. employeurs ayant une activité similaire.
Commentaar Commentaire
Wat de geschillen inzake het arbeidsreglement betreft, wordt in En ce qui concerne les litiges relatifs au règlement de travail, il
herinnering gebracht dat de artikelen 11 en 12 van de wet van 8 april est rappelé que ce sont les articles 11 et 12 de la loi du 8 avril
1965 tot instelling van de arbeidsreglementen van toepassing zijn. 1965 instituant les règlements de travail qui s'appliquent.
Daarin is bepaald dat, indien er voor een bedrijfstak geen paritair Ceux-ci disposent que si, pour une branche d'activité, il n'existe pas
comité bestaat, de daarvoor bevoegde minister, die door de voorzitter de commission paritaire, le ministre compétent en la matière, informé
van de ondernemingsraad van het geschil in kennis werd gesteld, of, du différend par le président du conseil d'entreprise, ou, lorsqu'il
wanneer er geen ondernemingsraad bestaat, de door de Koning aangewezen n'existe pas de conseil d'entreprise, le fonctionnaire désigné par le
ambtenaar, de zaak aanhangig maakt bij de Nationale Arbeidsraad die, Roi saisit le Conseil national du Travail qui désigne, pour se
teneinde uitspraak te doen over het geschil, het paritair comité prononcer sur le différend, la commission paritaire dont relèvent les
aanwijst waaronder de ondernemingen ressorteren die een soortgelijke entreprises ayant une activité similaire.
activiteit hebben.
HOOFDSTUK V. - Inwerkingtreding en duur van de overeenkomst CHAPITRE V. - Entrée en vigueur et durée de la convention

Art. 9.Deze overeenkomst is gesloten voor een bepaalde tijd. Zij

Art. 9.La présente convention est conclue pour une durée déterminée.
heeft uitwerking met ingang van 1 juli 2023 en treedt buiten werking Elle produit ses effets le 1er juillet 2023 et cesse d'être en vigueur
op 30 juni 2025. Ze is van toepassing op periodes van vermindering van le 30 juin 2025. Elle s'applique aux périodes de réduction des
arbeidsprestaties waarvan de aanvangsdatum of de datum van verlenging prestations de travail dont la date de début ou de prolongation se
gelegen is tijdens de geldigheidsduur van deze overeenkomst. situe pendant la durée de validité de la présente convention.
Commentaar Commentaire
Deze overeenkomst kan verlengd of aangepast worden na 30 juni 2025 en La présente convention peut être prorogée ou adaptée après le 30 juin
de minimumleeftijd kan geleidelijk verhoogd worden volgens een 2025, l'âge minimal pouvant être progressivement relevé conformément à
vooropgesteld tijdspad, zoals is bepaald in artikel 6, § 5 van het un calendrier prévu, comme le prévoit l'article 6, § 5 de l'arrêté
koninklijk besluit van 12 december 2001 zoals gewijzigd door artikel 4 royal du 12 décembre 2001 tel que modifié par l'article 4 de l'arrêté
van het koninklijk besluit van 30 december 2014. royal du 30 décembre 2014.
Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 5 juli 2023. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 5 juillet 2023.
De Minister van Werk, Le Ministre du Travail,
P.-Y. DERMAGNE P.-Y. DERMAGNE
Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Pour la consultation du tableau, voir image
^