Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 04/05/1999
← Terug naar "Koninklijk besluit betreffende het gebruik van mobiele arbeidsmiddelen "
Koninklijk besluit betreffende het gebruik van mobiele arbeidsmiddelen Arrêté royal concernant l'utilisation d'équipements de travail mobiles
MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID MINISTERE DE L'EMPLOI ET DU TRAVAIL
4 MEI 1999. - Koninklijk besluit betreffende het gebruik van mobiele 4 MAI 1999. - Arrêté royal concernant l'utilisation d'équipements de
arbeidsmiddelen travail mobiles
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de Vu la loi du 4 août 1996 concernant le bien-être des travailleurs lors
werknemers bij de uitvoering van hun werk, inzonderheid op de artikelen 4 en 80; de l'exécution de leur travail, notamment les articles 4 et 80;
Gelet op de tweede bijzondere richtlijn 89/655/EEG van 30 november Vu la deuxième directive particulière 89/655/CEE du 30 novembre 1989
1989 van de Raad van de Europese Gemeenschappen betreffende de du Conseil des Communautés européennes concernant les prescriptions
minimumvoorschriften inzake veiligheid en gezondheid bij het gebruik minimales de sécurité et de santé pour l'utilisation par les
door werknemers van arbeidsmiddelen op de arbeidsplaats, gewijzigd bij travailleurs au travail d'équipements de travail, modifiée par la
de richtlijn 95/63/EG van 5 december 1995; directive 95/63/CE du 5 décembre 1995;
Gelet op het Algemeen Reglement voor de arbeidsbescherming, Vu le Règlement général pour la protection du travail, approuvé par
goedgekeurd bij de besluiten van de Regent van 11 februari 1946 en 27 les arrêtés du Régent des 11 février 1946 et 27 septembre 1947,
september 1947, inzonderheid op artikel 44bis, vervangen door het
koninklijk besluit van 3 februari 1975, artikel 49bis, ingevoegd bij notamment l'article 44bis, remplacé par arrêté royal du 3 février
het koninklijk besluit van 5 juni 1957 en artikel 54bis, ingevoegd bij 1975, l'article 49bis, inséré par arrêté royal du 5 juin 1957 et
het koninklijk besluit van 24 april 1969; l'article 54bis, inséré par arrêté royal du 24 avril 1969;
Gelet op het advies van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op Vu l'avis du Conseil supérieur pour la Prévention et la Protection au
het werk gegeven op 28 januari 1999; travail, donné le 28 janvier 1999;
Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari Vu les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973,
1973, inzonderheid op artikel 3, § 1, vervangen bij de wet van 4 juli
1989 en gewijzigd bij de wet van 4 augustus 1996; notamment l'article 3, § 1er, remplacé par la loi, du 4 juillet 1989
Gelet op de dringende noodzakelijkheid; et modifié par la loi du 4 août 1996; Vu l'urgence;
Overwegende dat de richtlijn 95/63/EG uiterlijk op 5 december 1998 in Considérant que la directive 95/63/CE devait être transposée en droit
Belgisch recht diende omgezet te zijn; dat het derhalve dringend belge au plus tard le 5 décembre 1998; qu'il est par conséquent urgent
noodzakelijk is zonder uitstel de nodige maatregelen te treffen om te de prendre sans délais les mesures nécessaires pour éviter que la
vermijden dat de aansprakelijkheid van de Belgische staat in het responsabilité de l'Etat belge soit mise en cause;
gedrang zou komen;
Op de voordracht van Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid, Sur la proposition de Notre Ministre de l'Emploi et du Travail,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :
Onderafdeling I. - Algemene beginselen. Sous-section Ire. - Principes généraux.

Artikel 1.Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en de

Article 1er.Les dispositions du présent arrêté s'appliquent aux

werknemers en op de daarmee gelijkgestelde personen bedoeld in artikel employeurs et aux travailleurs, ainsi qu'aux personnes y assimilées,
2 van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de visés à l'article 2 de la loi du 4 août 1996 relative au bien-être des
werknemers bij de uitvoering van hun werk. travailleurs lors de l'exécution de leur travail.

Art. 2.Dit besluit is van toepassing op mobiele arbeidsmiddelen, al

Art. 2.Le présent arrêté s'applique aux équipements de travail

dan niet met eigen aandrijving. mobiles, automoteurs ou non.

Art. 3.De bepalingen van het koninklijk besluit van 12 augustus 1993

Art. 3.Les dispositions de l'arrêté royal du 12 août 1993 concernant

betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen en zijn bijlagen zijn van l'utilisation des équipements du travail et de ses annexes sont
toepassing op mobiele arbeidsmiddelen. applicables aux équipements de travail mobiles.

Art. 4.Onverminderd de bepalingen van artikel 3 van het koninklijk

Art. 4.Sans préjudice des dispositions de l'article 3 de l'arrêté

besluit van 12 augustus 1993 betreffende het gebruik van royal du 12 août 1993 concernant l'utilisation des équipements de
arbeidsmiddelen, moeten de mobiele arbeidsmiddelen die ter beschikking travail, les équipements de travail mobiles mis à la disposition des
van de werknemers zijn gesteld in de onderneming of inrichting, travailleurs dans l'entreprise ou l'établissement doivent satisfaire
voldoen aan de bepalingen van de besluiten genomen in uitvoering van aux dispositions des arrêtés transposant les directives communautaires
de communautaire richtlijnen die op deze arbeidsmiddelen van qui sont applicables à ces équipements.
toepassing zijn.

Art. 5.Voor zover de bepalingen bedoeld in artikel 4 niet of slechts

Art. 5.Dans la mesure où les dispositions visées à l'article 4 ne

ten dele van toepassing zijn moeten de mobiele arbeidsmiddelen die ter sont pas ou ne sont que partiellement d'application, les équipements
beschikking van de werknemers zijn gesteld in de onderneming of de travail mobiles mis à la disposition des travailleurs doivent
inrichting voldoen aan de bepalingen van het Algemeen Reglement voor satisfaire aux dispositions du Règlement général pour la protection du
de arbeidsbescherming die er op van toepassing zijn, aan de bepalingen travail qui leur sont applicables, aux dispositions de l'annexe I à
van bijlage I van het koninklijk besluit van 12 augustus 1993 l'arrêté royal du 12 août 1993 concernant l'utilisation des
betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen, alsook aan de specifieke équipements du travail ainsi qu'aux prescriptions minimales
minimumvoorschriften bedoeld in artikel 6. spécifiques visées à l'article 6.
Onverminderd de bepalingen van artikel 4 moeten de mobiele Sans préjudice des dispositions de l'article 4, les équipements de
arbeidsmiddelen die op de datum van inwerkingtreding van dit besluit travail mobiles déjà mis à la disposition des travailleurs dans
reeds ter beschikking van de werknemers staan in de onderneming of l'entreprise ou l'établissement à la date d'entrée en vigueur du
inrichting, uiterlijk op 5 december 2002 voldoen aan de bepalingen van présent arrrêté doivent satisfaire, au plus tard au 5 décembre 2002,
de artikelen 6 tot 13. aux prescriptions des articles 6 à 13.
Onderafdeling II. - Specifieke minimumvoorschriften van toepassing op Sous-section II. - Prescriptions minimales spécifiques applicables aux
mobiele arbeidsmiddelen. équipements de travail mobiles.

Art. 6.De hierna vermelde specifieke minimumvoorschriften zijn van

Art. 6.Les prescriptions minimales spécifiques ci-dessous

toepassing met inachtname van de voorschriften van de artikelen 4 en 5. s'appliquent dans le respect des dispositions des articles 4 et 5.

Art. 7.Voor zover van toepassing op mobiele arbeidsmiddelen die in

Art. 7.Dans la mesure où elles s'appliquent aux équipements de

gebruik zijn, vergen deze voorschriften niet noodzakelijkerwijs travail mobiles en service, ces prescriptions n'appellent pas
dezelfde maatregelen als de fundamentele eisen die van toepassing zijn nécessairement les mêmes mesures que les exigences essentielles
op nieuwe mobiele arbeidsmiddelen. concernant les équipements de travail mobiles neufs.

Art. 8.Mobiele arbeidsmiddelen waarop een of meer werknemers worden

Art. 8.Les équipements de travail mobiles avec travailleurs portés

meegevoerd, moeten zodanig uitgevoerd zijn dat het risico voor de doivent être aménagés de façon à réduire les risques pour le ou les
werknemer(s) tijdens de verplaatsing beperkt wordt. travailleurs pendant le déplacement.
Onder dit risico valt ook het risico dat de werknemers in aanraking Dans ces risques doivent être inclus les risques de contact des
komen met banden of rupsbanden, of daartussen beklemd raken. travailleurs avec les roues ou les chenilles ou de coincement par

Art. 9.Wanneer er bij het onverhoeds blokkeren van de elementen voor

celles-ci.

Art. 9.Lorsque le blocage intempestif des éléments de transmission

de energieoverbrenging tussen een mobiel arbeidsmiddel en zijn d'énergie entre un équipement de travail mobile et ses accessoires
hulpstukken en/of aanhangers specifieke risico's kunnen ontstaan, moet et/ou remorques peut engendrer des risques spécifiques, cet équipement
dit arbeidsmiddel zodanig uitgerust of uitgevoerd zijn dat wordt de travail doit être équipé ou aménagé de façon à empêcher le blocage
verhinderd dat de elementen voor energieoverbrenging blokkeren. des éléments de transmission d'énergie.
Wanneer een dergelijke blokkering niet kan worden verhinderd, moeten Lorsqu'un tel blocage ne peut pas être empêché, toutes les mesures
alle mogelijke maatregelen worden genomen om te vermijden dat possibles doivent être prises pour éviter les conséquences
schadelijke gevolgen voor de werknemers ontstaan. dommageables pour les travailleurs.

Art. 10.Wanneer de elementen voor de energie-overbrenging tussen

Art. 10.Lorsque les éléments de transmission d'énergie entre

mobiele arbeidsmiddelen vervuild of beschadigd dreigen te worden équipements de travail mobiles risquent de s'encrasser et de s'abîmer
doordat zij over de grond slepen, moeten bevestigingsmiddelen en traînant par terre, des fixations doivent être prévues.
voorhanden zijn.

Art. 11.Mobiele arbeidsmiddelen met een of meer meerijdende

Art. 11.Les équipements de travail mobiles avec travailleur(s)

werknemers moeten zodanig zijn uitgevoerd dat onder de werkelijke porté(s) doivent limiter, dans les conditions effectives
gebruiksomstandigheden de risico's als gevolg van het kantelen of d'utilisation, les risques provenant d'un retournement ou d'un
omvallen van het arbeidsmiddel worden beperkt door : 1. hetzij een beschermingsconstructie die verhindert dat het arbeids-middel meer dan een kwartslag kantelt; 2. hetzij een constructie die ervoor zorgt dat er rond de meegevoerde werknemer(s) voldoende vrije ruimte voorhanden is, wanneer het arbeidsmiddel zich meer dan een kwartslag kan bewegen; 3. hetzij door een andere voorziening van gelijke waarde. Deze beschermingsconstructies kunnen een integrerend onderdeel van het arbeidsmiddel zijn. Deze beschermingsconstructies zijn niet vereist wanneer het arbeidsmiddel tijdens het gebruik wordt gestabiliseerd of wanneer het arbeidsmiddel zodanig is ontworpen dat het niet kan kantelen of omvallen. Als het risico bestaat dat een meerijdende werknemer bij kanteling of omslaan wordt platgedrukt tussen de delen van het arbeidsmiddel en de grond, moet een systeem worden geïnstalleerd waarmee de meegevoerde werknemer(s) kan (kunnen) worden tegengehouden.

Art. 12.Heftrucks met een of meer meerijdende werknemers moeten zodanig worden uitgevoerd of uitgerust, dat het gevaar voor kanteling wordt beperkt, bijvoorbeeld : 1. hetzij door de installatie van een bestuurderscabine; 2. hetzij door een inrichting die verhindert dat de heftruck kantelt; 3. hetzij door een inrichting die ervoor zorgt dat, wanneer de heftruck kantelt, er voor de meerijdende werknemer(s) voldoende vrije ruimte is tussen de grond en bepaalde delen van de heftruck; 4. hetzij door een inrichting die ervoor zorgt dat de werknemer(s) op de bestuurdersstoel wordt (worden) vastgehouden, zodat hij (zij) niet

renversement de l'équipement de travail : 1. soit par une structure de protection empêchant que l'équipement de travail ne se renverse de plus d'un quart de tour; 2. soit par une structure garantissant un espace suffisant autour du ou des travailleurs portés si le mouvement peut continuer au-delà du quart de tour; 3. soit par tout autre dispositif de portée équivalente. Ces structures de protection peuvent faire partie intégrante de l'équipement de travail. Ces structures de protection ne sont pas requises lorsque l'équipement de travail est stabilisé pendant l'emploi ou lorsque le retournement ou le renversement de l'équipement de travail est rendu impossible par construction. S'il existe un risque qu'un travailleur porté, lors d'un retournement ou d'un renversement, soit écrasé entre des parties de l'équipement de travail et le sol, un système de retenue du ou des travailleurs porté(s) doit être installé.

Art. 12.Les chariots élévateurs sur lesquels prennent place un ou plusieurs travailleurs doivent être aménagés ou équipés de manière à limiter les risques de renversement du chariot-élévateur, par exemple : 1. soit par l'installation d'une cabine pour le conducteur; 2. soit par une structure empêchant que le chariot-élévateur ne se renverse; 3. soit par une structure garantissant qu'en cas de renversement du chariot-élévateur il reste un espace suffisant entre le sol et certaines parties du chariot-élévateur pour les travailleurs portés; 4. soit par une structure maintenant le ou les travailleur(s) sur le siège du poste de conduite de façon à empêcher qu'il(s) ne puisse(nt)

door delen van de kantelende heftruck kan (kunnen) worden gegrepen. être happé(s) par des parties du chariot-élévateur qui se renverse.

Art. 13.Mobiele arbeidsmiddelen met eigen aandrijving waarvan de

Art. 13.Les équipements de travail mobiles automoteurs dont le

verplaatsing risico's voor de werknemers kan opleveren, moeten aan de déplacement peut entraîner des risques pour les travailleurs doivent
volgende voorwaarden voldoen : remplir les conditions suivantes :
a) uitgerust zijn met middelen om te vermijden dat zij door onbevoegden in werking kunnen worden gesteld; b) uitgerust zijn met passende middelen ter beperking van de gevolgen van een eventuele botsing, ingeval verschillende, op rails rijdende arbeidsmiddelen tegelijkertijd worden verplaatst; c) uitgerust zijn met een rem- en stop-voorziening; voor zover dit om veiligheidsredenen nodig is, moet een door gemakkelijk toegankelijke besturingsorganen of via automatische systemen in werking gestelde noodvoorziening worden aangebracht, waarmee bij het uitvallen van het hoofdsysteem het arbeidsmiddel kan worden afgeremd en tot stilstand kan worden gebracht; a) ils doivent être munis de moyens permettant d'éviter une mise en marche non autorisée; b) ils doivent être munis de moyens appropriés réduisant les conséquences d'une collision éventuelle en cas de mouvement simultané de plusieurs équipements roulant sur des rails; c) ils doivent être munis d'un dispositif de freinage et d'arrêt; dans la mesure où la sécurité l'exige, un dispositif de secours actionné par des commandes aisément accessibles ou par des systèmes automatiques doit permettre le freinage et l'arrêt en cas de défaillance du dispositif principal;
d) uitgerust zijn met adequate hulpmiddelen die een toereikend zicht d) lorsque le champ de vision direct du conducteur est insuffisant,
mogelijk maken wanneer het directe gezichtsveld van de bestuurder pour assurer la sécurité, ils doivent être munis de dispositifs
ontoereikend is om de veiligheid te waarborgen; auxiliaires adéquats, améliorant la visibilité;
e) als zij 's nachts of op donkere plaatsen gebruikt moeten worden e) s'ils sont prévus pour une utilisation de nuit ou dans des lieux
moeten zij zijn voorzien van een verlichtingsinstallatie die aangepast obscurs, ils doivent être munis d'un dispositif d'éclairage adapté au
is aan het uit te voeren werk, en aan de werknemers voldoende travail à effectuer et assurer une sécurité suffisante pour les
veiligheid bieden; travailleurs;
f) indien zij zelf of door hun aanhangers en/of ladingen brandrisico's f) s'ils comportent des risques d'incendie par eux-mêmes ou du fait de
opleveren waardoor werknemers in gevaar kunnen worden gebracht, moeten leurs remorques et/ou cargaisons susceptibles de mettre en danger des
zij van passende brandbestrijdingsmiddelen zijn voorzien, tenzij de plaats van gebruik hiermee op voldoende korte afstand van het arbeidsmiddel is uitgerust; g) wanneer zij op afstand worden bediend, moeten zij automatisch tot stilstand komen, wanneer zij het controlegebied verlaten; h) wanneer zij op afstand worden bediend en onder normale gebruiksomstandigheden werknemers kunnen aan- of klemrijden, moeten zij zijn uitgerust met voorzieningen die bescherming tegen deze risico's bieden, tenzij er andere geschikte inrichtingen aanwezig zijn om het gevaar voor aanrijdingen te beperken. travailleurs, ils doivent être munis de dispositifs appropriés de lutte contre l'incendie, sauf si le lieu d'utilisation en est équipé à des endroits suffisamment rapprochés; g) s'ils sont télécommandés, ils doivent s'arrêter automatiquement lorsqu'ils sortent du champ d'action du contrôle; h) s'ils sont télécommandés et s'ils peuvent, dans des conditions normales d'utilisation, heurter ou coincer des travailleurs, ils doivent être équipés de dispositifs de protection contre ces risques, sauf si d'autres dispositifs sont en place pour contrôler le risque de heurt.
Onderafdeling III. - Specifieke bepalingen betreffende het gebruik Sous-section III. - Dispositions spécifiques concernant l'utilisation
van mobiele arbeidsmiddelen. d'équipements de travail mobiles.

Art. 14.De werkgever treft de nodige maatregelen opdat de mobiele

Art. 14.L'employeur prend les mesures nécessaires pour que les

arbeidsmiddelen worden gebruikt in overeenstemming met volgende équipements de travail mobiles soient utilisés conformément aux
specifieke bepalingen : dispositions spécifiques suivantes :
1. Mobiele arbeidsmiddelen met eigen aandrijving mogen alleen worden 1. La conduite d'équipements de travail mobiles automoteurs, est
bestuurd door werknemers die een adequate opleiding voor het veilig réservée aux travailleurs qui ont reçu une formation adéquate pour la
besturen van deze arbeidsmiddelen hebben gekregen. conduite sûre de ces équipements de travail.
2. Wanneer een arbeidsmiddel zich binnen een werkzone beweegt, moeten 2. Si un équipement de travail évolue dans une zone de travail, des
adequate verkeersregels worden vastgesteld en nageleefd. règles de circulation adéquates doivent être établies et suivies.
3. Er moeten organisatorische maatregelen worden genomen om te 3. Des mesures d'organisation doivent être prises pour éviter que des
vermijden dat zich werknemers te voet bevinden in de werkzone van travailleurs à pied ne se trouvent dans la zone de travail
arbeidsmiddelen met eigen aandrijving. Indien de aanwezigheid van d'équipements de travail automoteurs. Si la présence de travailleurs
blootgestelde werknemers te voet voor de goede uitvoering van de exposés à pied est requise pour la bonne exécution des travaux, des
werkzaamheden vereist is, moeten passende maatregelen worden genomen mesures appropriées doivent être prises pour éviter qu'ils soient
om te voorkomen dat deze door de arbeidsmiddelen worden verwond. blessés par les équipements.
4. Het meerijden van werknemers op mechanisch voortbewogen mobiele 4. L'accompagnement de travailleurs sur des équipements de travail
arbeidsmiddelen is slechts toegestaan op speciaal daartoe ingerichte mobiles mus mécaniquement n'est autorisé que sur des emplacements sûrs
veilige plaatsen. aménagés à cet effet.
Als tijdens de verplaatsing werkzaamheden moeten worden uitgevoerd, Si des travaux doivent être effectués pendant le déplacement, la
moet de snelheid zo nodig worden aangepast. vitesse doit, au besoin, être adaptée.
5. Met een verbrandingsmotor uitgeruste mobiele arbeidsmiddelen mogen 5. Les équipements de travail mobiles munis d'un moteur à combustion
in de werkzones slechts worden gebruikt als er wordt gezorgd voor ne doivent être employés dans les zones de travail que si un air ne
voldoende lucht die geen gevaar oplevert voor de veiligheid en présentant pas de risques pour la sécurité et la santé des
gezondheid van de werknemers. travailleurs en quantité suffisante y est garanti.
Onderafdeling IV. - Slotbepalingen. Sous-section IV. - Dispositions finales.

Art. 15.Worden opgeheven in het Algemeen Reglement voor de

Art. 15.Sont abrogés dans le Règlement général pour la protection du

arbeidsbescherming, goedgekeurd bij de besluiten van de Regent van 11 travail, approuvé par les arrêtés du Régent des 11 février 1946 et 27
februari 1946 en 27 september 1947 : septembre 1947 :
1° artikel 44bis, vervangen door het koninklijk besluit van 3 februari 1975; 1° l'article 44bis, remplacé par arrêté royal du 3 février 1975;
2° artikel 49bis ingevoegd bij het koninklijk besluit van 5 juni 1957; 2° l'article 49bis, inséré par arrêté royal du 5 juin 1957;
3° artikel 54bis ingevoegd bij het koninklijk besluit van 24 april 3° l'article 54bis, inséré par arrêté royal du 24 avril 1969.
1969 .

Art. 16.Zijn belast met het toezicht op de naleving van de bepalingen

Art. 16.Sont chargés de la surveillance des dispositions du présent

van dit besluit : arrêté :
a) de ingenieurs, industrieel ingenieurs, technisch ingenieurs en a) les ingénieurs, ingénieurs industriels, ingénieurs techniciens et
technisch controleurs van de Technische Inspectie van de Administratie contrôleurs techniques de l'Inspection technique de l'Administration
van de arbeidsveiligheid; de la sécurité du travail;
b) de geneesheren-arbeidsinspecteurs en de b) les médecins-inspecteurs du travail et les inspecteurs adjoints
adjunct-inspecteurs-arbeidshygiëne van de Medische Inspectie van de d'hygiène de l'Inspection médicale de l'Administration de l'hygiène et
Administratie van de arbeidshygiëne en -geneeskunde. de la médecine du travail.

Art. 17.De bepalingen van de artikelen 1 tot 14 van dit besluit

Art. 17.Les dispositions des articles 1er à 14 du présent arrêté

vormen afdeling II van Titel VI, Hoofdstuk II van de Code over het constituent la section II du Titre VI, Chapitre II du Code sur le
welzijn op het werk met volgende opschriften : bien-être au travail intitulées comme suit :
« 1°TITEL VI. - Arbeidsmiddelen. » « 1° TITRE VI. - Equipements de travail. »
« 2°HOOFDSTUK II. - Specifieke bepalingen. » « 2° CHAPITRE II. - Dispositions spécifiques. »
« 3°Afdeling II. - Mobiele arbeidsmiddelen. ». « 3° Section II. - Equipements de travail mobiles. ».

Art. 18.Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid is belast met de

Art. 18.Notre Ministre de l'Emploi et du Travail est chargé de

uitvoering van dit besluit. l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 4 mei 1999. Donné à Bruxelles, le 4 mai 1999.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Tewerkstelling en Arbeid, La Ministre de l'Emploi et du Travail,
Mevr. M. SMET Mme M. SMET
^