Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Koninklijk Besluit van 03/02/2019
← Terug naar "Koninklijk besluit tot uitvoering van de artikelen 41, § 2, en 134, § 2, van de wet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden "
Koninklijk besluit tot uitvoering van de artikelen 41, § 2, en 134, § 2, van de wet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden Arrêté royal portant exécution des articles 41, § 2, et 134 § 2, de la loi du 12 janvier 2005 concernant l'administration pénitentiaire ainsi que le statut juridique des détenus
FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE
3 FEBRUARI 2019. - Koninklijk besluit tot uitvoering van de artikelen 3 FEVRIER 2019. - Arrêté royal portant exécution des articles 41, § 2,
41, § 2, en 134, § 2, van de wet van 12 januari 2005 betreffende het et 134 § 2, de la loi du 12 janvier 2005 concernant l'administration
gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden pénitentiaire ainsi que le statut juridique des détenus
VERSLAG AAN DE KONING RAPPORT AU ROI
Sire, Sire,
De wet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de La loi du 12 janvier 2005 concernant l'administration pénitentiaire
rechtspositie van de gedetineerden, voorziet in de artikelen 41, § 2, ainsi que le statut juridique des détenus, prévoit dans les articles
en 134, § 2, en 180 dat de Koning de voorwaarden bepaalt waaraan de 41, § 2, 134, § 2, et 180 que le Roi établit les conditions auxquelles
verblijfsruimtes, de ruimtes voor de gemeenschappelijke activiteiten doivent répondre les espaces de séjour, les espaces destinés aux
en de strafcellen dienen te beantwoorden inzake gezondheid, activités communes et les cellules de punition en matière de santé, de
brandveiligheid en hygiëne. Daartoe dienen regels vastgelegd te worden sécurité incendie et d'hygiène. A cet effet, des règles portant sur la
die betrekking hebben op de omvang, de verlichting, de verluchting, de taille, la luminosité, la ventilation, les équipements sanitaires et
sanitaire voorzieningen en het onderhoud. l'entretien doivent être fixées.
Wat betreft de omvang van de cellen, is het besluit geïnspireerd op de En ce qui concerne la taille de la cellule, l'arrêté s'est inspiré des
aanbevelingen van de Raad van Europa bij monde van het Comité ter recommandations émises par le Conseil de l'Europe par la voix du
preventie van foltering en mensonwaardige behandelingen (CPT). In haar Comité pour la prévention de la torture et des peines ou traitements
brochure n° 6 betreffende "les normes du CPT concernant les inhumains ou dégradants (CPT). Dans sa brochure n° 6 relative aux «
prisonniers", formuleert zij de ambitie dat een individuele cel in normes du CPT concernant les prisonniers », il formule l'ambition
principe minstens over een oppervlakte van 8,5 m2 moet beschikken. selon lequel une cellule individuelle doit en principe disposer d'une
superficie d'au moins 8,5 m2.
Het besluit voorziet in een oppervlakte van 10 m2, wat dus hoger ligt L'arrêté prévoit une superficie de 10 m2, ce qui est plus élevé que la
dan de aanbevolen norm en dit om 3 redenen : norme recommandée et ce, pour 3 raisons :
In eerste instantie omdat in de nieuwe inrichtingen elke Premièrement parce que dans les nouveaux établissements, tous les
verblijfsruimte beschikt over een sanitaire cel die volledig espaces de séjour disposent d'une cellule sanitaire complètement
afgesloten is van het leefgedeelte. Indien de oppervlakte die hiertoe distincte de la pièce de vie. Si la superficie nécessaire à cet effet
noodzakelijk is, inbegrepen zou zijn in de minimale oppervlakte van était comprise dans la superficie minimale de 8,5 m2, une superficie
8,5m2 zou al snel een overblijvende oppervlakte van 6m2 bereikt worden résiduelle de 6 m2 serait rapidement atteinte dont le CPT affirme que
waarvan het CPT stelt dat verblijfsruimten van die omvang "eerder les espaces de séjour de cette taille sont « plutôt petits ».
klein" zijn. In tweede instantie is het aangewezen de verblijfsruimten van die Deuxièmement, il est indiqué de prévoir la possibilité pour ces
omvang te voorzien dat zij, in geval van een toename van de espaces de séjour de cette taille d'héberger un deuxième détenu, en
gevangenisbevolking, een tweede gedetineerde kunnen herbergen. Het CPT cas d'augmentation de la population carcérale. Le CPT affirme qu'une
stelt dat een cel voor 2 gedetineerden over een oppervlakte van 9m2 cellule pour deux détenus doit disposer d'une superficie de 9 m2,
moet beschikken en dat in combinatie met de aanbeveling dat de compte tenu de la recommandation selon laquelle les cellules
sanitaire cellen gescheiden moeten zijn van de rest van de verblijfsruimte. sanitaires doivent être distinctes du reste du lieu de séjour.
Ten derde kan men ook niet voorbij gaan aan het gegeven dat de Troisièmement, il ne peut pas non plus être perdu de vue que les
verblijfsruimten ook steeds beter uitgerust worden wat meubilair en espaces de séjour sont de mieux en mieux équipés avec du mobilier et
andere apparatuur, zoals een koelkast en een bureel met bijbehorende d'autres appareils, tels qu'un réfrigérateur et un bureau comprenant
digitale apparatuur. Dit vereist ook de nodige ruimte. les équipements numériques associés. Cet aspect nécessite également
l'espace nécessaire.
Wat de oppervlaktenormen voor de verblijfruimtes voor meerdere En ce qui concerne les normes de superficie pour les espaces de séjour
gedetineerden betreft, bouwt het besluit verder op de aanbevelingen destinés à plusieurs détenus, l'arrêté concrétise les recommandations
van het CPT. du CPT.
De wet van 2005 bepaalt dat ook voor de gemeenschappelijke ruimtes, La loi de 2005 prévoit que des normes doivent également être établies
andere dan de verblijfsruimtes, normen dienen bepaald te worden. Deze s'agissant des espaces communs, autres que les espaces de séjour.
worden dan ook beperkt gedefinieerd om de nodige soepelheid in de bestemming van deze lokalen te kunnen behouden daar hun functies en de bezettingsgraad erg van elkaar kunnen verschillen. Wat de strafcel betreft, zijn enkele bijkomende eisen vastgelegd omwille van de specifieke functie van deze ruimte. De oppervlakte van deze cel is gelijkgesteld aan deze van een individuele verblijfsruimte ook al dient zij niet over een gescheiden sanitaire cel te beschikken. Dit dient om fysieke interventies van het personeel te vergemakkelijken en kwetsuren te voorkomen. Wat de verlichting, de verwarming en de verluchting van de ruimtes betreft, werden geheel in lijn met de aanbevelingen van het CPT algemene richtlijnen opgenomen die bovendien verwijzen naar de gewestelijke regelgevingen die van elkaar kunnen verschillen. Evenzo is dit het geval wat het onderhoud betreft. De verschillende gevangenissen verschillen erg van elkaar wat betreft het Celles-ci sont dès lors définies de manière limitée afin de conserver la souplesse nécessaire quant à l'affectation de ces locaux, étant donné que cette affectation ainsi que leur taux d'occupation peuvent grandement différer. En ce qui concerne la cellule de punition, quelques exigences complémentaires ont été établies en raison de l'affectation spécifique de cet espace. La superficie de cette cellule est équivalente à celle d'un espace de séjour individuel, même si elle ne doit pas disposer d'une cellule sanitaire distincte. Cette disposition vise à faciliter les interventions physiques du personnel et à prévenir les blessures. Pour ce qui regarde la luminosité, le chauffage et la ventilation des espaces, des directives générales ont été reprises dans la lignée des recommandations du CPT dans lesquelles il est en outre fait référence aux réglementations régionales susceptibles de varier. C'est aussi le cas pour l'entretien. Les prisons diffèrent grandement les unes des autres en matière de concept architectural, d'équipements et d'appareillage. Dès lors, il est choisi d'insérer une disposition
architecturaal concept, de uitrusting en de apparatuur. Er is dus voor générale qui contraint de disposer d'un plan d'entretien par
geopteerd een algemene bepaling op te nemen die dwingend voorziet in établissement qui doit mentionner toutes les installations. Certes,
het beschikken over een onderhoudsplan per inrichting die alle des normes minimales sont prévues concernant l'entretien de base et
installaties moet bevatten. Er zijn weliswaar minimale normen bepaald l'entretien approfondi (ou entretien « à sec » et « à l'eau ») afin
inzake oppervlakkig en grondig onderhoud (of "droog" en "nat" onderhoud) om erover te waken dat de hygiënische en sanitaire toestand van de ruimten, met inbegrip van ongediertebestrijding, permanent op een aanvaardbaar niveau te houden. Tenslotte is ook wat de brandveiligheid betreft een algemene bepaling opgenomen. In de praktijk dient elke inrichting te beschikken over een inspectieverslag van de lokale brandweerdiensten hetgeen op operationeel vlak het meest adequate is om vast te stellen dat de brandveiligheid afdoende is gewaarborgd en waar er eventuele aanpassingen dienen te gebeuren. Artikelsgewijze bespreking

Artikel 1.Dit artikel beschrijft de oppervlaktenormen naargelang een verblijfsruimte voorzien is voor één of meerdere gedetineerden. De nieuwe inrichtingen beschikken normaliter nog enkel over verblijfsruimtes voor één of twee gedetineerden maar dit is niet het geval in de bestaande inrichtingen. Er wordt een afwijking op de normen inzake oppervlakte en vrije hoogte van 15% voorzien. Dit is voornamelijk gericht op reeds bestaande

d'assurer en permanence un niveau acceptable de l'état hygiénique et sanitaire des espaces, en ce compris la lutte contre les parasites. Enfin, une disposition générale est également inclue s'agissant de la sécurité incendie. Dans la pratique, chaque établissement doit disposer d'un rapport d'inspection des services locaux d'incendie, ce qui est le plus approprié d'un point de vue opérationnel pour constater que la sécurité incendie est suffisamment garantie et où d'éventuelles adaptations doivent être effectuées. Commentaire des articles

Article 1er.Cet article définit les normes de superficie selon qu'un espace de séjour est prévu pour un ou plusieurs détenus. Logiquement, les nouveaux établissements ne disposent encore que d'espaces de séjour destinés à un ou deux détenus, mais ce n'est pas le cas dans les établissements existants. Une marge de 15 % est prévue concernant les normes en matière de superficie et de hauteur libre. Ceci est principalement destiné aux

gevangenissen. Deze kunnen namelijk vanwege de vastliggende prisons existantes. A cause de l'infrastructure et des aménagements de
basisinfrastructuur en -indeling, en de daarmee gepaard gaande base, il n'est pas toujours possible pour les établissements existants
beperkingen, niet steeds de basisnorm naleven. de respecter les normes de base et les restrictions y afférentes.
Bovendien blijven deze ruimten, indien naar beneden toe van de norm S'il est dérogé à la norme par une revue à la baisse, ces espaces
zou afgeweken worden, binnen de grenzen van de aanbevelingen van het restent en outre dans les limites des recommandations du CPT.
CPT. De norm inzake de breedte is dan wel een absolute ondergrens wat La norme relative à la largeur constitue le seuil minimal absolu, ce
inhoudt dat, in geval van verbouwingen of renovatie, met deze factor qui implique qu'en cas de rénovations ou de travaux, il convient de
dient rekening gehouden te worden om de toekomstige capaciteit van de tenir compte de ce facteur pour déterminer la capacité future de
inrichting of de afdeling te bepalen. l'établissement ou de la section.
De omschrijving dat een rechtstreeks buitenzicht op de buitenwereld La définition selon laquelle il faut une vue directe donnant sur le
aanwezig moet zijn, houdt in dat het niet het opzet mag zijn om monde extérieur implique que l'objectif n'est pas de prévoir des
vensters zo laag te voorzien dat een gedetineerde zelfs rechtstaand fenêtres à une hauteur si basse qu'un détenu n'est pas en mesure de
niet naar de buitenwereld zou kunnen kijken. Dit zou, niettegenstaande regarder par dehors en étant debout. Nonobstant la présence de lumière
de aanwezigheid van natuurlijke lichtinval, toch voor een niet naturelle, ceci pourrait en effet entrainer une déprivation
wenselijke sensoriële deprivatie zorgen. sensorielle qui n'est pas souhaitable.

Art. 2.Dit artikel beschrijft de uitrusting van de cel wat het

Art. 2.Cet article définit l'équipement de la cellule en ce qui

sanitaire aspect betreft. De voorziene inrichting moet bijdragen tot concerne l'aspect sanitaire. Les équipements prévus doivent contribuer
de waardigheid en het zelfrespect van de gedetineerde. In principe is het opzet om collectieve douchecomplexen te weren maar ook hier zal bij renovatie van bestaande gevangenissen, en eventueel ook uitbreidingen die een verderzetting zijn van bestaande infrastructuur, het niet altijd mogelijk zijn de verblijfsruimten zo te construeren dat dit mogelijk is. In deze bepaling wordt ook de verplichte aanwezigheid van een oproepsysteem voorzien.

Art. 3.Omdat het niet mogelijk is voor elke gemeenschappelijke ruimte op voorhand te bepalen welke bestemming ze zal krijgen of doordat die bestemming permanent kan wisselen in functie van de activiteit, is het niet nuttig te strakke normen per lokaal vast te leggen. Het zou de

à permettre au détenu de se valoriser et de se respecter. En principe, l'objectif est de bannir les douches collectives mais lors de rénovations des prisons existantes et éventuellement lors d'extensions n'étant que le prolongement de l'infrastructure existante, il n'est pas toujours possible de prévoir les espaces de séjour de telle sorte. Cette disposition prévoit également l'existence obligatoire d'un système d'appel.

Art. 3.Puisqu'il n'est pas toujours possible de déterminer à l'avance l'affectation future de chaque espace commun et que cette affectation peut constamment changer en fonction des activités prévues, il n'est pas utile d'établir des normes trop strictes par local. Ceci pourrait

operationele flexibiliteit van de inrichting in het gedrang brengen. mettre en péril la flexibilité opérationnelle de l'établissement.

Art. 4.In deze bepaling wordt de verplichte aanwezigheid van een

Art. 4.Cette disposition prévoit l'existence obligatoire d'un système

oproepsysteem voorzien. d'appel.

Art. 5.Dit artikel beschrijft diverse normen waaraan de strafcel

Art. 5.Cet article définit diverses normes auxquelles doit répondre

dient te voldoen. la cellule de punition.
In eerste instantie zijn hier tevens een oppervlaktenorm en een norm Tout d'abord, une norme en matière de superficie et une norme en
inzake vrije hoogte van toepassing. Dezelfde afwijking wordt matière de hauteur libre sont d'application. La même marge que celle
toegelaten als bij de andere ruimten. prévue pour les autres espaces est autorisée.
De relatief hoge oppervlaktenorm, in vergelijking tot een individuele La norme relativement élevée liée à la superficie, en comparaison avec
verblijfsruimte met sanitaire cel, is ingegeven door de zorg om op een un espace de séjour individuel comprenant une cellule sanitaire, se
veilige manier te kunnen interveniëren in geval van fysieke onrust of justifie dans un souci de pouvoir intervenir de manière sécurisée en
gewelddadigheid van de gedetineerde. cas de troubles physiques ou de violence de la part du détenu.
Er wordt daartoe voorzien dat het bed in het centrum van de strafcel Il y est prévu que le lit soit placé dans le centre de la cellule de
wordt geplaatst opdat het personeel rond het bed kan circuleren. In de punition pour permettre au personnel de circuler autour. Dans la
mate dat de structuur van het gebouw het toelaat, en bij nieuw te bouwen inrichtingen is dit uiteraard het geval, worden tevens twee toegangen tot de strafcel voorzien. Deze tweede deur wordt niet als verplichting opgelegd net omdat in bestaande inrichtingen het niet steeds mogelijk is om dit uit te voeren. Er worden nog enkele andere aspecten van de afwerking bepaald vanuit veiligheidsoverwegingen. Het betreft het voorzien in een observatieluikje en een doorgeefluik die zo geplaatst zijn dat de gedetineerde zich niet aan het zicht mag kunnen onttrekken. Tevens moet de strafcel afgewerkt worden met gemakkelijk te desinfecteren en brandwerende materialen, bestand tegen fysiek geweld. mesure où la structure du bâtiment le permet, ce qui est évidemment le cas dans les établissements construits prochainement, deux accès à la cellule sont en outre prévus. Cette deuxième porte n'est pas une obligation justement parce qu'il n'est pas toujours possible de la prévoir dans les établissements existants. L'aspect sécuritaire détermine encore d'autres éléments relatifs aux finitions. Cela implique de prévoir un clapet d'observation et un passe-plats placés de manière telle à ce que le détenu ne puisse jamais être perdu de vue. La cellule de punition doit être conçue avec des matériaux ininflammables et simples à désinfecter, résistants à la violence physique.

Art. 6.Dit artikel preciseert dat de strafcel uitgerust moet zijn met

Art. 6.Cet article précise que la cellule de punition doit être

een toilet en een lavabo. équipée d'une toilette et d'un lavabo.

Art. 7.Dit artikel bepaalt dat in de strafcel apparatuur aanwezig

Art. 7.Cet article prévoit que des appareils doivent être installés

moet zijn, zijnde een camera, microfoon of enig ander technisch middel dans la cellule de punition, à savoir une caméra, un microphone ou
om te kunnen voldoen aan de mogelijkheid tot observatie van de tout autre outil technique visant à permettre l'observation du détenu,
gedetineerde in uitvoering van 137, § 1 van de wet van 2005. en exécution de l'article 137, § 1er de la loi de 2005.

Art. 8.Dit artikel bepaalt de normen inzake verlichting, verwarming

Art. 8.Cet article établit les normes relatives à l'éclairage, le

en de verluchting waaraan diverse ruimten moeten voldoen met een chauffage et la ventilation auxquelles divers espaces doivent
répondre, dont une disposition supplémentaire relative à l'éclairage
bijkomende bepaling wat betreft de nachtverlichting die het visuele de nuit qui doit permettre la surveillance visuelle du détenu
toezicht op de gedetineerde die in de strafcel verblijft, moet séjournant dans la cellule de punition.
toelaten.

Art. 9.Dit artikel bepaalt dat elke gevangenis dwingend over een

Art. 9.Cet article stipule que chaque prison doit impérativement

onderhoudsplanning moet beschikken opdat de materiële omstandigheden die hierboven werden beoogd, in stand gehouden worden. Er wordt specifiek aandacht gevraagd om in die planning acties te ondernemen ter preventie en bestrijding van ongedierte en besmettelijke aandoeningen omdat een gevangenisomgeving een verhoogd risico stelt voor deze problematieken.

Art. 10.Dit artikel bepaalt de algemene norm dat het gebouw en haar uitrusting dienen te beantwoorden aan de normen inzake brandpreventie en -bestrijding wat zal aangetoond kunnen worden aan de hand van een verslag van de lokale brandweerdienst. Er wordt nogmaals aandacht

disposer d'un planning d'entretien afin de maintenir les conditions matérielles visées plus haut. Une attention spécifique est demandée afin d'entreprendre des actions dans ce planning visant à prévenir et à lutter contre les parasites et les maladies infectieuses parce qu'un environnement carcéral court un risque accru face à ces problématiques.

Art. 10.Cet article insère la norme générale selon laquelle le bâtiment et ses équipements doivent répondre aux normes relatives à la prévention incendie et à la lutte contre l'incendie, ce qui sera démontré à l'aide d'un rapport émis par le service local d'incendie. Une attention est à nouveau portée sur la nécessité d'équiper les

besteed aan de noodzaak de verblijfsruimtes uit te rusten met espaces de séjour de matériaux ininflammables.
brandwerende materialen.

Art. 11.In dit artikel wordt een overgangstermijn ingeschreven waarna

Art. 11.Cet article prévoit une période transitoire à l'issue de

alle op het ogenblik van inwerkingtreding reeds bestaande laquelle toutes les prisons existantes au moment de l'entrée en
gevangenissen aan de bepalingen van dit besluit dienen te voldoen. vigueur doivent être conformes aux dispositions du présent arrêté.
Initieel was het echter de bedoeling dit besluit niet van toepassing Initialement, toutefois, l'intention n'était pas de déclarer cet
te verklaren op bestaande gevangenissen, behalve indien voor deze arrêté applicable aux prisons existantes, sauf si une extension
inrichtingen een significante capaciteitsuitbreiding gepland was of significative de la capacité était prévue pour ces établissements ou
indien na de inwerkingtreding van dit besluit een bouwaanvraag zou si un permis de construire devait être soumis après l'entrée en
worden ingediend voor renovatie van deze bestaande gevangenissen. De vigueur de cet arrêté pour la rénovation de ces prisons existantes.
Raad van State maakte in haar advies hieromtrent echter de opmerking dat de delegatiebepalingen van artikel 41, § 2 en 134, § 2, van de wet van 12 januari 2005 niet de bevoegdheid voor de Koning inhouden om tevens te bepalen dat de door hem vastgestelde normen niet zullen gelden ten aanzien van gedetineerden die in bepaalde gevangenissen verblijven. In het licht van deze opmerking werd uiteindelijk beslist om het besluit eveneens op alle bestaande gevangenissen van toepassing te verklaren maar op dit punt te voorzien in een overgangstermijn van twintig jaar. Waar deze termijn op het eerste zicht heel lang lijkt, dient te worden benadrukt dat een significant aantal van de Belgische gevangenissen nog dateert uit het eind van de 19e, begin 20e eeuw en het voor de Belgische Staat bijgevolg onmogelijk is om al deze gevangenissen op korte tijd op zodanige wijze te renoveren dat ze conform zijn aan alle bepalingen van dit besluit. In de context van het gebouwenbeheer is het dan ook noodzakelijk om dergelijke overgangstermijn in te schrijven om er voor te kunnen zorgen dat alle gevangenissen uiteindelijk zullen voldoen aan de bepalingen van dit besluit. Toutefois, le Conseil d'Etat a fait remarquer dans son avis à ce sujet que les dispositions relatives à la délégation prévue aux articles 41, § 2 et 134, § 2 de la loi du 12 janvier 2005 n'impliquent pas que le Roi ait le pouvoir de prévoir également que les normes qu'il a établies ne s'appliqueront pas aux détenus résidant dans certaines prisons. A la lumière de cette observation, il a finalement été décidé d'appliquer l'arrêté à toutes les prisons existantes, tout en prévoyant une période transitoire de 20 ans sur ce point. Là où cette période semble à première vue très longue, il convient de souligner qu'un nombre important de prisons belges datent encore de la fin du 19ème et du début du 20ème siècle et qu'il est donc impossible pour l'Etat belge de rénover en peu de temps toutes ces prisons de manière à respecter toutes les dispositions du présent arrêté. Dans le contexte de la gestion des bâtiments, il est donc nécessaire d'inscrire cette période transitoire afin de s'assurer que toutes les prisons se conformeront à terme aux dispositions de cet arrêté.

Art. 12.Dit artikel bepaalt de datum van inwerkingtreding van het besluit.

Art. 12.Cet article établit la date d'entrée en vigueur de l'arrêté.

Art. 13.Dit artikel bepaalt dat de minister bevoegd voor Justitie

Art. 13.Cet article prévoit que le Ministre qui a la Justice dans ses

belast is met de uitvoering van dit besluit. attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté.
Ik heb de eer te zijn, J'ai l'honneur d'être,
Sire, Sire,
Van Uwe Majesteit, de Votre Majesté
de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar, le très respectueux et très fidèle serviteur,
De Minister van Justitie, belast met de Regie der Gebouwen, Le Ministre de la Justice, chargé de la Régie des Bâtiments,
K. GEENS K. GEENS
3 FEBRUARI 2019. - Koninklijk besluit tot uitvoering van de artikelen 3 FEVRIER 2019. - Arrêté royal portant exécution des articles 41, § 2
41, § 2 en 134, § 2 van de wet van 12 januari 2005 betreffende het et 134, § 2 de la loi du 12 janvier 2005 concernant l'administration
gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden pénitentiaire ainsi que le statut juridique des détenus
FILIP, Koning der Belgen, PHILIPPE, Roi des Belges,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. A tous, présents et à venir, Salut.
Gelet op de wet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en Vu la loi du 12 janvier 2005 concernant l'administration pénitentiaire
de rechtspositie van de gedetineerden, de artikelen 41, § 2, en 134, § ainsi que le statut juridique des détenus, notamment les articles 41,
2, en 180; § 2, 134, § 2, et 180;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, geaccrediteerd Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, accrédité auprès du Service
bij de Federale Overheidsdienst Justitie, gegeven op 11 december 2017; Public Fédéral Justice, donné le 11 décembre 2017;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, geaccrediteerd Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, accrédité auprès de la Régie
bij de Regie der Gebouwen, gegeven op 5 april 2018; des Bâtiments, donné le 5 avril 2018;
Gelet op de akkoordbevinding van de Minister van Begroting, gegeven op 17 juli 2018; Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 17 juillet 2018;
Gelet op advies nr. 64.159/1 van de Raad van State, gegeven op 15 Vu l'avis n° 64.159/1 du Conseil d'Etat, donné le 15 octobre 2018, en
oktober 2018, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 1°, des lois
de gecoördineerde wetten op de Raad van State; coordonnées sur le Conseil d'Etat;
Op de voordracht van de Minister van Justitie, Sur la proposition du Ministre de la Justice,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij : Nous avons arrêté et arrêtons :
HOOFDSTUK 1. - Bepalingen inzake de omvang en de sanitaire CHAPITRE 1. - Dispositions relatives à la taille et aux installations
voorzieningen van de verblijfsruimten voor gedetineerden sanitaires des espaces de séjour pour les détenus

Artikel 1.De verblijfsruimte heeft minimaal de volgende

Article 1er.L'espace de séjour dispose au minimum de la surface au

vloeroppervlakte : sol suivante :
- 10 m2 indien ze voorzien is voor 1 gedetineerde; - 10 m2 si prévu pour 1 détenu;
- 12 m2 indien ze voorzien is voor 2 gedetineerden - 12 m2 si prévu pour 2 détenus;
- 15 m2 indien ze voorzien is voor 3 gedetineerden; - 15 m2 si prévu pour 3 détenus;
- 25 m2 indien ze voorzien is voor 4 gedetineerden; - 25 m2 si prévu pour 4 détenus;
- 38 m2 indien ze voorzien is voor 5 of 6 gedetineerden. - 38 m2 si prévu pour 5 ou 6 détenus.
De vrije hoogte bedraagt minimaal en overal 2,5 m. La hauteur libre s'élève au moins à 2,5 m partout.
Op de normen is, wat betreft de vloeroppervlakte en de vrije hoogte, Selon les normes, en ce qui concerne la surface au sol et la hauteur
een afwijking van 15% mogelijk. libre, un écart de 15 % est toléré.
De breedte bedraagt minimaal 2 m. La largeur s'élève au moins à 2 m.
Elke verblijfsruimte dient te beschikken over een raam met een Chaque espace de séjour doit disposer d'une fenêtre d'une surface
oppervlakte van minimaal 1 m2, dat de inval van natuurlijk licht en minimale de 1 m2, qui permet l'entrée de la lumière naturelle et une
een rechtstreeks buitenzicht toelaat. vue extérieure directe .

Art. 2.De verblijfsruimte is minimaal voorzien van een afgescheiden

Art. 2.L'espace de séjour est équipé au minimum d'un bloc sanitaire

sanitair blok, bestaande uit minimaal een toilet en een lavabo, alsook séparé, composé au moins d'une toilette et d'un lavabo, ainsi qu'une
een douche voor zover oppervlakte en vorm van de cel het mogelijk douche pour autant que la surface ou la forme de la cellule le
maken. In geval het een verblijfsruimte voor twee of meer permettent. Dans le cas où l'espace de séjour est prévu pour deux ou
gedetineerden betreft, dient dit sanitair blok volledig afgescheiden plusieurs détenus, ce bloc sanitaire doit être entièrement séparé du
te zijn van de rest van de verblijfsruimte. reste de l'espace de séjour.
Er is ook een oproepsysteem aanwezig, waarvan het signaal op een Un système d'appel, dont le signal doit parvenir à un service
permanent bereikbare dienst moet toekomen. accessible en permanence, est également présent.
HOOFDSTUK 2. - Bepalingen inzake de ruimtes voor gemeenschappelijke CHAPITRE 2. - Dispositions relatives aux espaces dédiés aux activités
activiteiten communes

Art. 3.De ruimtes voor gemeenschappelijke activiteiten hebben een

Art. 3.Les espaces dédiés aux activités communes disposent d'une

vloer- en raamoppervlakte die aangepast is aan de activiteiten die er surface au sol et d'une surface vitrée qui sont adaptées aux activités
plaatsvinden. qui s'y tiennent.

Art. 4.Elke ruimte voor gemeenschappelijke activiteiten is voorzien

Art. 4.Chaque espace dédié aux activités communes est équipé d'un

van een oproepsysteem, waarvan het signaal op een permanent bereikbare système d'appel, dont le signal doit être relié à un service joignable
dienst moet toekomen. en permanence.
HOOFDSTUK 3. - Bepalingen inzake omvang en sanitaire voorzieningen van CHAPITRE 3. - Dispositions relatives à la taille et aux installations
de strafcel sanitaires de la cellule de punition

Art. 5.De strafcel heeft :

Art. 5.La cellule de punition dispose de :

1° een vloeroppervlakte van minimaal 10m2; 1° une surface au sol d'au moins 10 m2;
2° minimaal en overal een vrije hoogte van 2,5 m; 2° d'une hauteur libre d'au moins 2,5 m partout;
Op de normen is, wat betreft de vloeroppervlakte en de vrije hoogte, Selon les normes, en ce qui concerne la surface au sol et la hauteur
een afwijking van 15 % mogelijk; libre, un écart de 15 % est toléré;
3° minimaal een breedte van 2 m; 3° une largeur d'au moins 2 m;
4° een raam met een oppervlakte van minimaal 1 m2, dat de inval van 4° une fenêtre d'une surface minimale de 1 m2, qui permet l'entrée de
natuurlijk licht toelaat; la lumière naturelle;
5° een deur, die enkel van buitenaf afsluitbaar is. In de deur zijn 5° une porte, qui ne se ferme uniquement de l'extérieur. La porte est
een observatieluikje en een doorgeefluik aangebracht die van buitenaf dotée d'un clapet d'observation et d'une petite boîte d'échange qui
worden afgeschermd. peuvent être protégés de l'extérieur.
De strafcel wordt opgebouwd uit gemakkelijk te desinfecteren en La cellule de punition est faite de matériaux simples à désinfecter et
brandwerende materialen, bestand tegen fysiek geweld. ininflammables, résistants à la violence physique.
De afgesloten strafcel is vanaf de gangzijde in zijn geheel te La cellule de punition fermée est visible dans son ensemble depuis le
overzien. De inwendige celhoeken zijn zodanig uitgevoerd dat de couloir. Les coins intérieurs de la cellule sont conçus de telle sorte
gedetineerde zich niet aan het zicht kan onttrekken. que le détenu ne peut pas se soustraire à la vue.

Art. 6.De strafcel is uitgerust met een toilet en een lavabo.

Art. 6.La cellule de punition est équipée d'une toilette et d'un

Art. 7.Elke strafcel is, met het oog op de observatie van de

lavabo.

Art. 7.En vue de l'observation du détenu, chaque cellule de punition

gedetineerde, in overeenstemming met de bepalingen in artikel 137, § 1 est conforme aux dispositions contenues à l'article 137, § 1 de la loi
van de wet van 2005, uitgerust met een camera, microfoon of enig ander de 2005, équipée d'une caméra, d'un microphone ou d'un outil technique
technisch middel. quelconque.
HOOFDSTUK 4. - Bepalingen inzake de verlichting, verwarming en CHAPITRE 4. - Dispositions relatives à l'éclairage, au chauffage et à
verluchting l'aération

Art. 8.§ 1. In de ruimten bedoeld in de artikelen 2, 4 en 6 van dit

Art. 8.§ 1. Dans les espaces visés aux articles 2, 4 et 6 de cet

besluit dienen de verlichting en de verluchting, in functie van hun arrêté, l'éclairage et l'aération doivent être, en fonction de leur
bestemming, in overeenstemming te zijn met de wetgevende en affection, en conformité avec les dispositions législatives et
reglementaire bepalingen van toepassing op de regio waarin de réglementaires applicables à la région dans laquelle se situe la
gevangenis zich bevindt. prison.
De verblijfsruimten en de strafcel dienen bovendien te worden voorzien En outre, les espaces de séjour et la cellule de punition doivent être
van een van buitenaf bedienbare nachtverlichting waarvan de équipés d'un éclairage de nuit pouvant être commandé de l'extérieur,
lichtsterkte het toezicht toelaat, met maximale eerbiediging van de dont l'intensité de la lumière permet la surveillance, tout en
nachtrust van de gedetineerde. respectant au maximum le repos du détenu.
§ 2. Ongeacht de weersomstandigheden en zowel bij nacht als bij dag § 2. Indépendamment des conditions climatologiques, tant la nuit que
moeten de verwarmingselementen een minimum omgevingstemperatuur van le jour, le système de chauffage doit pouvoir maintenir une
18° C kunnen handhaven in elke ruimte waarin een gedetineerde aanwezig température ambiante minimale de 18° C dans chaque espace où un détenu
kan zijn. est susceptible d'être présent.
HOOFDSTUK 5. - Bepalingen inzake het onderhoud CHAPITRE 5. - Dispositions relatives à l'entretien

Art. 9.Elke gevangenis dient te beschikken over een onderhoudsplan

Art. 9.Chaque prison doit disposer d'un plan d'entretien qui prévoit

dat erin voorziet dat de ruimten bedoeld in de artikelen 2, 4 en 6 van dit besluit, met inbegrip van hun uitrusting, behoorlijk onderhouden worden en ten allen tijde beantwoorden aan de hedendaagse hygiënische en sanitaire vereisten. Dit onderhoudsplan dient voorzieningen te bevatten ter preventie en bestrijding van ongedierte en besmettelijke aandoeningen. In ieder geval dient elke ruimte waarin een gedetineerde aanwezig kan zijn een minimale reiniging op dagelijkse basis en een grondige (natte) reiniging op wekelijkse basis te krijgen en dient de gedetineerde, voor wat de persoonlijke verblijfsruimte betreft, het nodige materiaal hiervoor ter beschikking te worden gesteld. HOOFDSTUK 6. - Bepalingen inzake brandpreventie en -bestrijding

Art. 10.Alle ruimten dienen wat de uitrusting met het oog op

que les espaces visés aux articles 2, 4 et 6 de cet arrêté, en ce compris leur équipement, sont correctement entretenus et répondent en tout temps aux exigences sanitaires et hygiéniques actuelles. Ce plan d'entretien doit reprendre des dispositions visant à prévenir et à lutter contre les parasites et les maladies contagieuses. Dans tous les cas, tous les lieux dans lesquels un détenu est susceptible d'être présent doivent être nettoyés chaque jour minimale et en profondeur (à l'eau) chaque semaine. En outre, le détenu doit pouvoir disposer à cet effet du matériel nécessaire pour les espaces de séjour personnels. CHAPITRE 6. - Dispositions relatives à la prévention et la lutte contre les incendies
brandpreventie en brandbestrijding betreft, in overeenstemming te zijn

Art. 10.Tous les espaces doivent être, en ce qui concerne le matériel

met de wetgevende en reglementaire bepalingen van toepassing op de de prévention et de lutte contre l'incendie, conformes aux
dispositions législatives et réglementaires applicables à la région
regio waarin de gevangenis zich bevindt. dans laquelle se situe la prison.
In het bijzonder dient de uitrusting van de verblijfsruimten te En particulier, les équipements des espaces de séjour doivent être
bestaan uit brandwerend materiaal. issus de matériaux ininflammables.
HOOFDSTUK 7. - Overgangsbepaling CHAPITRE 7. - Disposition transitoire

Art. 11.De op het ogenblik van inwerkingtreding van dit besluit reeds

Art. 11.Les prisons existant déjà au moment de l'entrée en vigueur du

bestaande gevangenissen moeten uiterlijk twintig jaar na deze présent arrêté doivent être adaptées aux dispositions de cet arrêté au
inwerkingtreding aan de bepalingen van dit besluit aangepast zijn. plus tard 20 ans après cette entrée en vigueur.
HOOFDSTUK 8. - Inwerkingtreding CHAPITRE 8. - Entrée en vigueur

Art. 12.Op de datum van de bekendmaking van dit besluit treden in

Art. 12.Entrent en vigueur le jour de la publication du présent

werking : arrêté :
1° de artikelen 41 en 134, § 2 van de wet van 12 januari 2005 1° les articles 41 et 134, § 2 de la loi concernant l'administration
betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de pénitentiaire ainsi que le statut juridique des détenus;
gedetineerden; 2° dit besluit. 2° le présent arrêté.

Art. 13.De minister bevoegd voor Justitie is belast met de uitvoering

Art. 13.Le ministre qui a la Justice dans ses attributions est chargé

van dit besluit. de l'exécution du présent arrêté.
Gegeven te Brussel, 3 februari 2019. Donné à Bruxelles, le 3 février 2019.
FILIP PHILIPPE
Van Koningswege : Par le Roi :
De Minister van Justitie, belast met de Regie der Gebouwen, Le Ministre de la Justice, chargé de la Régie des Bâtiments,
K. GEENS K. GEENS
^