| Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorschriften inzake de plichtenleer van de psycholoog | Arrêté royal fixant les règles de déontologie du psychologue |
|---|---|
| FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE | SERVICE PUBLIC FEDERAL ECONOMIE, P.M.E., CLASSES MOYENNES ET ENERGIE |
| 2 APRIL 2014. - Koninklijk besluit tot vaststelling van de | 2 AVRIL 2014. - Arrêté royal fixant les règles de déontologie du |
| voorschriften inzake de plichtenleer van de psycholoog | psychologue |
| FILIP, Koning der Belgen, | PHILIPPE, Roi des Belges, |
| Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. | A tous, présents et à venir, Salut. |
| Gelet op de wet van 8 november 1993 tot bescherming van de titel van | Vu la loi du 8 novembre 1993 protégeant le titre de psychologue, |
| psycholoog, artikel 8/1, § 1; ingevoegd bij de wet van 21 december | l'article 8/1, § 1er; inséré par la loi du 21 décembre 2013; |
| 2013; Gelet op het advies van de Psychologencommissie, gegeven op 30 oktober 2013; | Vu l'avis de la Commission des psychologues, donné le 30 octobre 2013; |
| Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 11 | Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 11 octobre 2013; |
| oktober 2013; Gelet op de akkoordbevinding van de Minister van Begroting, gegeven op 8 november 2013; | Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 8 novembre 2013; |
| Gelet op advies 55.216/1 van de Raad van State, gegeven op 4 maart | Vu l'avis 55.216/1 du Conseil d'Etat, donné le 4 mars 2014, en |
| 2014, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de | application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 1°, des lois sur le |
| wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973; | Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; |
| Sur la proposition de la Ministre des Classes moyennes, des P.M.E., | |
| Op de voordracht van de Minister van Middenstand, K.M.O., | des Indépendants et de l'Agriculture et de l'avis de Nos Ministres qui |
| Zelfstandigen en Landbouw en op het advies van Onze in Raad vergaderde Ministers, | en ont délibéré en Conseil, |
| Hebben Wij besloten en besluiten Wij : | Nous avons arrêté et arrêtons : |
| HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen | CHAPITRE Ier. - Dispositions générales |
Artikel 1.Deze deontologische code is van toepassing voor elk |
Article 1er.Le présent code de déontologie s'applique à toute |
| individu dat de titel van psycholoog krachtens de wet van 8 november | personne portant le titre de psychologue en vertu de la loi du 8 |
| 1993 tot bescherming van de titel van psycholoog draagt, ongeacht zijn | novembre 1993 protégeant le titre de psychologue quels que soient les |
| werkterrein, zijn functies en zijn methodes. | secteurs d'activités, les fonctions et les méthodes de ce dernier. |
Art. 2.De bepalingen van deze code hebben een verklarend en geen |
Art. 2.Les dispositions contenues dans le présent code sont |
| beperkend karakter. Ze kunnen bij analogie worden toegepast. Er kan | énonciatives et non limitatives. Elles peuvent être appliquées par |
| niet contractueel van afgeweken worden. | analogie. Il ne peut y être dérogé contractuellement. |
| Ze hebben tot doel het publiek te beschermen, de waardigheid en de | Elles ont pour objectifs d'assurer la protection du public, de |
| integriteit van het beroep te bewaren en de kwaliteit van de door de | préserver la dignité et l'intégrité de la profession ainsi que de |
| houders van de titel van psycholoog gepresteerde diensten te | garantir la qualité des services fournis par les porteurs du titre de |
| waarborgen. | psychologue. |
| HOOFDSTUK II. - Definities | CHAPITRE II. - Définitions |
Art. 3.Met het oog op de toepassing van deze deontologische code, |
Art. 3.Pour l'application du présent code de déontologie, il faut |
| wordt verstaan onder : | entendre par : |
| - De wet : de wet van 8 november 1993 tot bescherming van de titel van | - La loi : la loi du 8 novembre 1993 protégeant le titre de |
| psycholoog; | psychologue; |
| - Psycholoog : elke persoon die de titel van psycholoog draagt in de | - Psychologue : toute personne portant le titre de psychologue au sens |
| zin van de wet van 8 november 1993 tot bescherming van de titel van | de la loi du 8 novembre 1993 protégeant le titre de psychologue; |
| psycholoog; - Cliënt : elke persoon, elke groep of elke organisatie die een beroep | - Client : toute personne, groupe ou organisation qui demande les |
| doet op de professionele diensten of begeleiding van een psycholoog; | services ou l'accompagnement d'un psychologue; |
| - Proefpersoon : elke persoon die deel uitmaakt van een psychologisch | - Sujet : toute personne qui fait partie d'un échantillon de recherche |
| onderzoekstaal of die onderwerp is van een door een rechtbank of een | psychologique ou qui fait l'objet d'une expertise commandée par une |
| administratieve overheid besteld psychologische onderzoek. | juridiction ou une autorité administrative; |
| - Gemachtigde derde : elke natuurlijke persoon, rechtspersoon of | - Tiers autorisé : toute personne physique ou morale, toute |
| instelling die wettelijk of contractueel het recht heeft een | institution qui est en droit légalement ou contractuellement d'exiger |
| psychologisch advies of een psychologische expertise te vragen, | un avis ou une expertise psychologique à savoir, notamment, les |
| namelijk onder andere de ouders, de voogd, de tijdelijke beheerder, de | parents, le tuteur, l'administrateur provisoire, le magistrat et |
| magistraat en de werkgever. | l'employeur. |
Art. 4.De hoedanigheid van cliënt of proefpersoon wordt op elk moment |
Art. 4.La qualité de client ou de sujet s'apprécie à tout moment de |
| van de relatie tussen de psycholoog en de persoon of de groep van | la relation entretenue par le psychologue avec la personne ou le |
| personen die het onderwerp is van zijn behandeling, beoordeeld. De | groupe de personnes qui fait l'objet de son intervention. Le degré de |
| toegekende beschermingsgraad is onomkeerbaar. | protection accordé est irréversible. |
| HOOFDSTUK III. - Het beroepsgeheim | CHAPITRE III. - Le secret professionnel |
| Afdeling I. - Openbare orde karakter van het beroepsgeheim | Section Ire. - Caractère d'ordre public du secret professionnel |
Art. 5.Uit zorg om de privacy van de personen en bewust van de |
Art. 5.Soucieux de l'intimité des personnes et conscient de la |
| noodzaak van de toegankelijkheid van het beroep voor allen, legt de | nécessité de l'accessibilité de la profession pour tous, le |
| psycholoog zichzelf een discretie op over alles wat hij door en | psychologue s'impose une discrétion sur tout ce qu'il apprend dans et |
| tijdens de uitoefening van het beroep verneemt. | par l'exercice de la profession. |
| Dit houdt minstens de naleving in van het verplichte beroepsgeheim | Ceci comporte au minimum le respect du secret professionnel tel que |
| zoals bepaald in de strafwetgeving. | prévu par la législation pénale. |
| Het beroepsgeheim is van openbare orde : de psycholoog die een cliënt of proefpersoon onder zijn hoede heeft is in alle omstandigheden door het beroepsgeheim gebonden. Art. 6.Zodra een psycholoog begint aan een onderzoekswerk, een onderzoek, een begeleiding of een behandeling, treedt hij in een vertrouwensrelatie met zijn cliënt of proefpersoon, en is hij gebonden door de discretieplicht en het beroepsgeheim. Art. 7.Door de geheimhouding die de psycholoog aan zijn cliënt of proefpersoon verschuldigd is, is het hem verboden bekend te maken dat een persoon zijn diensten heeft ingeroepen. Op verzoek van de cliënt of proefpersoon kan hij hem echter een bewijs van consultatie afgeven. Art. 8.Indien hij verslag uitbrengt bij een gemachtigde derde, beperkt de psycholoog zich tot de informatie die rechtstreeks betrekking heeft op de gestelde vraag. Art. 9.Noch het einde van de professionele relatie, noch het |
Le secret professionnel est d'ordre public : le psychologue qui a sous sa responsabilité un client ou sujet est, en toutes circonstances, lié par le secret professionnel. Art. 6.Dès qu'un psychologue entame une recherche, une investigation, une guidance ou un traitement, il entre en relation confidentielle avec son client ou son sujet et il est lié par son devoir de discrétion et par le secret professionnel. Art. 7.Le secret que doit le psychologue à son client ou son sujet lui interdit de révéler la demande de services. A la demande de son client ou sujet, le psychologue peut toutefois lui remettre une attestation de consultation. Art. 8.En cas de compte rendu à un tiers autorisé, le psychologue se limite à l'information qui se rapporte directement à la question posée. Art. 9.Ni la fin de la relation professionnelle, ni le décès du |
| overlijden van de cliënt of proefpersoon, noch de tussenkomst van één | client ou du sujet, ni l'intervention d'un des héritiers ne libère le |
| van de erfgenamen heft de discretieplicht van de psycholoog op. | psychologue de l'obligation de discrétion. |
| De toestemming van de cliënt, van de proefpersoon of de gemachtigde | L'accord du client, du sujet ou du tiers autorisé ne dispense pas le |
| derde bevrijdt de psycholoog niet van zijn discretieplicht. | psychologue de son obligation de discrétion |
| De psycholoog die het voorwerp uitmaakt van een tuchtonderzoek kan in | Le psychologue qui fait l'objet d'une enquête disciplinaire peut dans |
| dit kader de gehele waarheid bekendmaken. Hij is echter gerechtigd de | ce cadre révéler toute la vérité. Il est cependant en droit de taire |
| vertrouwelijke mededelingen van de cliënt of proefpersoon te | les confidences du client ou sujet. |
| verzwijgen.Afdeling II. - Wettelijke uitzonderingen op de verplichting van het | Section II. - Exceptions légales à l'obligation du secret |
| beroepsgeheim | professionnel |
| Onderafdeling I. - Gevallen en situaties waarin de wetgeving een | Sous-section Ire. - Cas et situations dans lesquels la législation |
| uitzondering op het beroepsgeheim toestaat zonder de psycholoog te | autorise une exception au secret professionnel sans contraindre le |
| verplichten het te doorbreken. | psychologue à le briser. |
Art. 10.Indien een wetgeving toestaat bepaalde informatie in |
Art. 10.Si une législation permet de révéler certaines informations |
| afwijking van het beroepsgeheim bekend te maken zonder evenwel de | en dérogation au secret professionnel sans toutefois contraindre la |
| bekendmaking van deze informatie te verplichten, blijft de psycholoog | révélation de ces informations, le psychologue dépositaire de telles |
| die over dergelijke informatie beschikt onderworpen aan de | informations reste soumis au devoir de discrétion. |
| discretieplicht. | |
Art. 11.De psycholoog bedoeld in artikel 10 mag enkel informatie |
Art. 11.Le psychologue visé à l'article 10 ne peut en tout état de |
| meedelen of vertrouwelijke mededelingen doen die hij persoonlijk heeft | cause communiquer que des informations ou confidences qu'il a |
| ontvangen of vastgesteld nadat hij in eer en geweten de situatie heeft | personnellement recueillies ou constatées et seulement après avoir |
| geëvalueerd, en doet zo nodig een beroep op de hulp van zijn | évalué en conscience la situation et, au besoin, fait appel à l'aide |
| vakgenoten. | de ses confrères. |
| Onderafdeling II. - Gevallen en situaties waarin de wetgeving de | Sous-section II. - Cas et situations dans lesquels la législation |
| psycholoog verplicht het beroepsgeheim te doorbreken. | contraint le psychologue à briser le secret professionnel |
Art. 12.De psycholoog is bevrijd van zijn discretieplicht en kan deze |
Art. 12.Le psychologue est libéré de son devoir de discrétion et ne |
| niet inroepen in de gevallen en situaties waarin een wetgeving hem | peut l'invoquer dans tous les cas et situations où une législation le |
| verplicht informatie bekend te maken zoals bijvoorbeeld de gevallen | contraint à révéler des informations comme par exemple les cas |
| van aangifteplicht bedoeld in de artikelen 422bis en 458bis van het | d'obligation de dénonciation prévus aux articles 422bis et 458bis du |
| strafwetboek of de situatie bedoeld in artikel 458 van het | code pénal ou la situation visée à l'article 458 du code pénal dans |
| strafwetboek waarin de psycholoog geroepen wordt om in rechte of voor | laquelle le psychologue est appelé à rendre témoignage en justice ou |
| een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen. | devant une commission d'enquête parlementaire . |
Art. 13.De psycholoog houdt zich op de hoogte van de ontwikkeling van |
Art. 13.Le psychologue se tient informé de l'évolution de toutes les |
| alle wetgevingen die hem ertoe verplichten om geheimen die hij draagt | législations qui le contraignent à révéler des secrets dont il est |
| bekend te maken. | dépositaire. |
| Afdeling III. - Beroepsgeheim en beroepspraktijk | Section III. - Secret et pratique professionnelle |
Art. 14.Het gedeelde beroepsgeheim : de psycholoog kan op eigen |
Art. 14.Le secret professionnel partagé : le psychologue peut, sous |
| verantwoordelijkheid vertrouwelijke gegevens waarover hij beschikt | sa responsabilité, partager des données confidentielles en sa |
| delen om de doeltreffendheid van zijn werk te optimaliseren. Hiertoe | possession en vue d'optimiser l'efficacité de son travail. A cet |
| past hij de gebruikelijke cumulatieve regels betreffende het gedeelde | effet, il applique les règles habituelles cumulatives quant au secret |
| geheim : Voorafgaande inlichting en akkoord van de bewaarder van het | partagé : information préalable, accord du maître du secret, dans le |
| geheim, uitsluitend in het belang van deze laatste, beperkt tot wat | seul intérêt de celui-ci, limité a ce qui est strictement |
| strikt noodzakelijk is, uitsluitend met personen die aan het | indispensable, uniquement avec des personnes soumises au secret |
| beroepsgeheim onderworpen zijn en die in het kader van eenzelfde | professionnel oeuvrant dans le cadre d'une même mission. |
| opdracht handelen. | |
Art. 15.De psycholoog informeert zich over de eventuele conflictueuze |
Art. 15.Le psychologue s'informe du contexte éventuellement litigieux |
| context waarin hem om advies wordt gevraagd. | dans lequel son avis est sollicité. |
| In situaties van conflictueuze echtscheidingen respecteert de | Dans les situations de séparations conjugales conflictuelles, le |
| psycholoog de wet betreffende de gezamenlijke uitoefening van het | psychologue respecte la loi relative à l'exercice conjoint de |
| ouderlijk gezag. | l'autorité parentale. |
Art. 16.Bij een aanvraag tot onderzoek van een kind door diegenen die het ouderlijk gezag uitoefenen, mogen de conclusies van het onderzoek alleen overgemaakt worden aan diegenen die het ouderlijk gezag uitoefenen. Art. 17.In het kader van gerechtelijk deskundigen onderzoek weigert de psycholoog elke expertise (of officiële opdracht) betreffende cliënten of proefpersonen die hij heeft ontmoet in het kader van andere professionele relaties, ongeacht of deze al dan niet beëindigd zijn. De psycholoog-gerechtsdeskundige brengt alle personen die hij/zij bevraagt vooraf op de hoogte van het kader waarbinnen hij zijn opdracht vervult en wijst hen erop dat hij alle ingewonnen relevante informatie dient door te spelen aan zijn opdrachtgever. Art. 18.De psycholoog belast met een onderwijs- of vormingsopdracht moet de discretieplicht en het beroepsgeheim naleven. De presentatie in persoon van een cliënt, proefpersoon of gemachtigde derde voor louter onderwijsdoeleinden is formeel verboden. Audiovisuele illustraties en directe observaties in het kader van een vorming zijn |
Art. 16.En cas de demande d'examen d'un enfant par ceux qui exercent l'autorité parentale, les conclusions de l'examen ne peuvent être remises qu'à ceux qui exercent l'autorité parentale. Art. 17.Dans le cadre des expertises judiciaires, le psychologue refuse toute expertise (ou mission officielle) concernant des clients ou des sujets rencontrés lors d'autres relations professionnelles, que ces relations professionnelles soient terminées ou non. Le psychologue expert judiciaire prévient les personnes du cadre dans lequel sa mission se déroule et informe que toutes les informations pertinentes recueillies pourront être transmises à la personne qui a demandé l'expertise. Art. 18.Le psychologue chargé d'enseignement ou de formation doit se conformer à l'obligation de la confidentialité et du secret professionnel. La présentation en personne d'un client, sujet ou tiers autorisé aux seules fins d'enseignement est formellement interdite. Les illustrations audiovisuelles et les observations directes, dans le |
| toegestaan voor zover de deelnemers verwittigd zijn over de | cadre d'une formation, sont autorisées pour autant que les |
| deontologische normen en regels ter zake. De anonimiteit van de | participants aient été avertis des normes et règles déontologiques en |
| cliënt, proefpersoon of gemachtigde derde dient in elk geval | la matière. L'anonymat du client, sujet ou tiers autorisé doit être |
| gevrijwaard te worden. | préservé en tout état de cause. |
Art. 19.De vrije en geïnformeerde toestemming van de cliënt, |
Art. 19.Le consentement libre et informé du client, du sujet ou de |
| proefpersoon of van zijn wettelijke vertegenwoordiger is vereist | son représentant légal doit être obtenu avant tout enregistrement (par |
| voorafgaand aan elke handgeschreven, audiovisuele, informatica- of | exemple : manuscrit, audiovisuel, informatique, etc.) des données qui |
| andere vorm van registratie van de gegevens die op hem betrekking | le concernent. Ceci vaut également pour le transfert de données à |
| hebben. Dit geldt eveneens voor de overdracht van gegevens ongeacht voor welk doeleinde deze overdracht gebeurt. De houders van het ouderlijk gezag geven hun toestemming als vertegenwoordigers van een minderjarige, maar iedereen die dit geregistreerde klinisch materiaal voor opleidingsdoeleinden wil gebruiken moet rekening houden met de leeftijd die het kind op dat ogenblik heeft bereikt. Als het kind in tussentijd meerderjarig is geworden, moet men de toestemming vragen van de persoon die meerderjarig is geworden. Elke persoon behoudt het toegangsrecht tot de geregistreerde gegevens die hem aangaan, en alleen tot die gegevens. De psycholoog zorgt ervoor dat documenten die zijn opgesteld in het kader van zijn werk altijd op dusdanige wijze worden opgemaakt en bewaard dat zij het beroepsgeheim vrijwaren. | quelque fin que ce soit. Les détenteurs de l'autorité parentale donnent leur consentement en tant que représentant d'un mineur mais quiconque veut utiliser ce matériel clinique enregistré à des fins de formation doit tenir compte de l'âge atteint par l'enfant à ce moment-là. Si entretemps l'enfant est devenu majeur il faut demander l'autorisation de cette personne devenue majeure. Toute personne garde le droit d'accès a l'enregistrement des données la concernant et uniquement a celles-ci. Le psychologue fait en sorte que les documents issus de son travail soient toujours présentés et conservés de manière a sauvegarder le secret professionnel. |
Art. 20.De psycholoog brengt deelnemers aan een groepssessie ervan op |
Art. 20.Le psychologue informe les participants à une séance de |
| de hoogte dat een willekeurig aspect van het privéleven van één onder | groupe, de la possibilité que soit révélé un aspect quelconque de la |
| hen bekend kan worden gemaakt. Hij wijst op de plicht om de | vie privée de l'un ou l'autre d'entre eux. Il leur rappelle leur |
| vertrouwelijke aard van de gegevens waarvan zij tijdens de sessie | obligation de respecter le caractère confidentiel des informations |
| kennis kunnen krijgen, te respecteren. | qu'ils pourraient apprendre durant cette séance. |
| HOOFDSTUK IV. - Algemene principes : eerbieding van de waardigheid en | CHAPITRE IV. - Les Principes généraux : le respect de la dignitée de |
| de rechten van de persoon zijn, de aansprakelijkheid, de deskundigheid | la personne et de ses droits, la responsabilité, la compétence et |
| en integriteit | l'intégrité |
| Afdeling I. - Eerbiediging van de waardigheid en de rechten van de | Section Ire. - Le respect de la dignité de la personne et de ses |
| persoon | droits |
Art. 21.§ 1. De psycholoog eerbiedigt en verdedigt, zonder enige vorm |
Art. 21.§ 1er. Le psychologue respecte et défend sans aucune |
| van discriminatie, de fundamentele rechten van de persoon en van | discrimination les droits fondamentaux des personnes et groupes de |
| groepen van personen, namelijk hun vrijheid, waardigheid, privacy, | personnes, à savoir : leur liberté, leur dignité, leur intimité, leur |
| autonomie en integriteit. | autonomie et leur intégrité. |
| Hij vrijwaart het privéleven van elke persoon door de | Il préserve la vie privée de toute personne en assurant la |
| vertrouwelijkheid van zijn tussenkomst te verzekeren, ook wanneer hij | confidentialité de son intervention y compris lorsqu'il est amené à |
| verplicht is elementen hiervan door te geven. De strikte naleving van | transmettre des éléments de celle-ci. Le respect scrupuleux du secret |
| het beroepsgeheim is een basis onderdeel van deze verplichting. | professionnel est l'aspect minimum de cette obligation. |
| § 2. De uitoefening van het beroep van psycholoog vereist eerbied voor | § 2. L'exercice de la profession de psychologue exige dans n'importe |
| de menselijke persoon in zijn psychologische en fysieke heelheid, in | quelle situation le respect de la personne humaine dans son |
| gelijk welke situatie. | intégralité psychologique et physique. |
| Dit betekent : | Ceci implique : |
| a) Eerbied zonder enige vorm van discriminatie op grond van | a) le respect sans aucune discrimination basée sur des différences |
| verschillen inzake etnische afkomst, cultuur, geslacht, taal, vermogen | ethniques, culturelles, de sexe, de langue, de fortune ou de |
| of geboorte. Zo ook mag er geen enkele discriminatie zijn gebaseerd op | naissance. De même, il n'y aura aucune discrimination basée sur des |
| religieuze, politieke of welke overtuiging ook, of op nationale of | opinions religieuses, politiques ou autres, d'origine nationale ou |
| sociale afkomst. Dit houdt ook de erkenning in van het recht op | sociale. Ceci suppose la reconnaissance du droit à la santé et au |
| gezondheid en welzijn voor elke persoon, als ieder ander, en los van | bien-être pour toute personne, au même titre qu'une autre, |
| deze verschillen; | indépendamment de ces différences; |
| b) Eerbied voor de morele waarden van de persoon. De psycholoog | b) le respect des valeurs morales des personnes. Le psychologue |
| respecteert dus de persoonlijke wil van zijn cliënt of proefpersoon om | respecte donc la volonté personnelle de son client ou sujet à vivre |
| volgens zijn eigen overtuigingen te leven. Het principe van de eerbied | selon ses propres convictions. Le principe du respect de la personne |
| voor de menselijke persoon impliceert ook het respect voor de vrijheid | humaine suppose le respect de la libertée (autodétermination) du |
| (zelfbeschikking) van de cliënt of proefpersoon; | client ou du sujet; |
| c) Het verbod om voornoemde verschillen of waarden aan te wenden om | c) l'interdiction de l'utilisation des différences ou des valeurs |
| zich op willekeurige wijze te mengen in het privéleven of om de eer en | susdites à des fins d'immixtion arbitraire dans la vie privée, ou |
| de reputatie van de persoon te schaden, zowel tijdens als na zijn | d'atteinte à l'honneur ou à la réputation de la personne, pendant et |
| beroepsuitoefening als psycholoog. Alles wat eerbied voor de menselijke persoon inhoudt is van toepassing van zodra de professionele relatie een aanvang neemt, tijdens die relatie en na de beëindiging ervan. § 3. De psycholoog geeft aan de cliënt of proefpersoon een begrijpelijke en waarheidsgetrouwe beschrijving van zijn methode. Hij heeft de plicht de cliënt of proefpersoon wanneer deze daarom vraagt, op de hoogte stellen van de resultaten van de onderzoeken die hem aangaan, en dit op een zodanige wijze dat hij er baat bij heeft. De psycholoog antwoordt eveneens op de vragen die hem worden gesteld naar wat er met de ingewonnen gegevens zal gebeuren. Art. 22.Evaluaties door een psycholoog (diagnose of expertise) mogen alleen personen of situaties betreffen die hij zelf heeft kunnen onderzoeken. Rekening houdend met het beroepsgeheim mogen zijn adviezen of toelichtingen algemene problematieken of maatschappelijke gebeurtenissen betreffen waarover aan hem verslag is uitgebracht. |
après l'exercice professionnel du psychologue. Tout ce qu'implique le respect de la personne humaine est applicable dès le début de la relation professionnelle, pendant et après celle-ci. § 3. Le psychologue donne au client ou sujet une description de sa démarche qui soit compréhensible et conforme à la vérité. Il a le devoir, à la demande du client ou sujet, de l'informer des résultats des investigations qui le concernent, et ce, d'une façon qui puisse l'aider. Il répond aussi aux questions concernant le devenir des données recueillies. Art. 22.Les évaluations du psychologue (diagnostic ou expertise) ne peuvent porter que sur des personnes ou des situations qu'il a pu examiner lui-même. Tout en tenant compte du secret professionnel, ses avis ou commentaires peuvent concerner des problématiques générales ou des faits de société qui lui ont été rapportés. |
Art. 23.§ 1. De psycholoog neemt niemand tegen zijn wil in onderzoek, |
Art. 23.§ 1er . Le psychologue n'engage personne contre sa volonté |
| begeleiding of behandeling. Hij erkent het recht van de cliënt of | dans une recherche, une investigation, une guidance ou un traitement. |
| proefpersoon om in alle onafhankelijkheid al of niet voor hem te | Il reconnaît le droit du client ou sujet de le choisir ou non en toute |
| kiezen, en op om het even welk ogenblik zijn deelname te onderbreken. | indépendance et d'interrompre sa participation à n'importe quel |
| § 2. Er is geen instemming van de persoon nodig wanneer de psycholoog | moment. § 2. Le consentement de la personne n'est pas nécessaire quand la |
| zijn opdracht heeft gekregen van een overheid die hiervoor wettelijk | mission du psychologue lui est donnée par une autorité disposant des |
| bevoegd is. In dit geval moet de psycholoog echter voor de aanvang of | compétences légales pour l'exiger. Toutefois, dans ce cas, le |
| bij de verandering van de aard van de professionele relatie nagaan of | psychologue vérifie avant le début de la relation professionnelle ou |
| zowel de derde als de betrokken persoon beschikken over dezelfde | lors d'un changement du type de rapport professionnel qu'aussi bien le |
| informatie inzake het doel, de middelen en de overdracht van de gegevens. § 3. Indien de professionele relatie is opgelegd door een gemachtigde derde moet de proefpersoon of cliënt op de hoogte worden gesteld van alle mogelijke gevolgen van deze relatie. De psycholoog informeert deze derde en de proefpersoon of cliënt over de verschillende modaliteiten en plichten waaraan zij zich tegenover mekaar moeten houden. De proefpersoon of cliënt heeft het recht, indien hij dit wenst, kennis te nemen van de elementen die in het verslag zijn gebruikt (zoals resultaten van tests of van andere evaluatie-instrumenten), evenals van de conclusies die zijn persoon aangaan. Dit recht betekent niet dat de proefpersoon of cliënt het recht heeft de mededeling van het voor de gemachtigde derde bestemde verslag te eisen. § 4. De tussenkomst van de psycholoog bij een minderjarige gebeurt rekening houdende met zijn onderscheidingsvermogen, zijn capaciteiten, zijn situatie, zijn rechtspositie, zijn therapeutische behoeften en de geldende wettelijke bepalingen. | tiers que la personne concernée disposent de la même information en ce qui concerne le but, les moyens et la transmission des données. § 3. Si la relation professionnelle est imposée par un tiers autorisé, le sujet ou le client doit être informé de toutes les conséquences possibles de cette relation. Le psychologue précisera au tiers et au sujet ou au client les différentes modalités et obligations auxquelles il est tenu envers l'un et envers l'autre. Le sujet ou le client a le droit d'avoir connaissance, s'il le souhaite, des éléments qui ont été utilisés dans le rapport (tels que les résultats de tests ou d'autres moyens d'évaluation) ainsi que des conclusions qui concernent sa personne. Ce droit n'emporte pas pour le sujet ou le client le droit d'exiger la communication du rapport destiné au tiers autorisé. § 4. L'intervention du psychologue auprès d'un mineur d'âge tient compte de son discernement, de ses capacités, de sa situation, de son statut, de ses besoins thérapeutiques et des dispositions légales en vigueur. |
| § 5. Wanneer een wettelijke vertegenwoordiger verzoekt om een | § 5. Lorsqu'un représentant légal demande une consultation pour un |
| raadpleging voor een minderjarige of voor een wettelijk beschermde | mineur ou pour un majeur protégé par la Loi et sur lequel il a |
| meerderjarige die onder zijn gezag staat, probeert de psycholoog hun instemming te verkrijgen in de mate van hun mogelijkheden en vergewist zich van de inlichting en de toestemming van hun wettelijke vertegenwoordiger(s). Art. 24.De vrije en geïnformeerde toestemming van de cliënt of proefpersoon berust op zijn vermogen om vrij te handelen en om verantwoordelijkheid op te nemen voor zijn handelingen. Ingeval de cliënt of proefpersoon niet meer als dusdanig kan handelen, hetzij om medische hetzij om psychologische redenen, zal de psycholoog die een professionele relatie heeft met deze persoon, zich in eerste instantie beroepen op de wensen die deze persoon zelf eventueel heeft geformuleerd voordat hij in zijn huidige toestand is terechtgekomen, en vervolgens, op de wensen van een wettelijk gemachtigde derde. |
autorité, le psychologue tente d'obtenir le consentement de ces derniers dans la mesure de leurs capacités et s'assure de l'information et de l'accord de leur(s) représentant(s) légaux. Art. 24.Le consentement libre et informé du client ou sujet est fondé sur sa capacité d'agir librement et d'assumer la responsabilité de ses actes. Dans le cas ou le client ou sujet ne peut plus agir de la sorte pour une raison médicale ou psychologique, le psychologue qui est en relation professionnelle avec cette personne se référera d'abord aux desiderata qu'elle aurait éventuellement exprimés avant l'entrée dans son état actuel; ensuite, aux desiderata du tiers autorisé légalement. |
| Afdeling II. - Verantwoordelijkheid van de psycholoog | Section II. - Responsabilité du psychologue |
Art. 25.Een psycholoog neemt in het kader van zijn competenties |
Art. 25.Dans le cadre de ses compétences, le psychologue assume |
| persoonlijk verantwoordelijkheid op voor de keuze, de toepassing en de | toujours personnellement la responsabilité du choix, de l'application |
| gevolgen van de methodes en technieken die hij toepast. | et des conséquences des méthodes et des techniques qu'il met en |
| Hij neemt tevens persoonlijk de verantwoordelijkheid op voor de | oeuvre. De même, il assume personnellement la responsabilité des avis |
| professionele adviezen die hij geeft ten aanzien van personen, van | professionnels qu'il émet, au regard des personnes, des groupes et de |
| groepen en van de maatschappij. | la société. |
| Hij neemt een middelenverbintenis op en geen resultaatsverbintenis. | Il assume une obligation de moyens et non de résultat. |
Art. 26.De psycholoog eist van zijn medewerkers niet-psychologen de |
Art. 26.Le psychologue exige de ses collaborateurs non-psychologues |
| naleving van deze deontologische regels in de taken die ze uitvoeren. | le respect du présent code de déontologie dans le travail qu'ils |
| Hij neemt de verantwoordelijkheid op voor hun eventuele niet-naleving. | exécutent. Il assume la responsabilité de leurs manquements éventuels. |
Art. 27.De psycholoog is gedekt door een verzekering die geschikt is |
Art. 27.Le psychologue est couvert par une assurance apte à |
| voor de vergoeding van alle schade die hij, rekening houdend met de | indemniser l'ensemble des dommages qu'il est, compte tenu de son |
| sector waarin hij actief is, kan veroorzaken. | secteur d'activité, susceptible de causer. |
Art. 28.Wanneer een psycholoog bij de uitoefening van zijn beroep |
Art. 28.Le fait pour un psychologue d'être lié dans son exercice |
| contractueel of statutair verbonden is aan een privéonderneming of een | professionnel par un contrat ou un statut à toute entreprise privée ou |
| openbare instelling, houdt dit geen wijziging in van zijn | |
| professionele plichten en in het bijzonder van de verplichtingen | organisme public ne modifie pas ses devoirs professionnels et en |
| betreffende het beroepsgeheim en van de onafhankelijkheid in de keuze | particulier les obligations concernant le secret professionnel et |
| van methodes en in zijn beslissingen. Bij het opmaken van contracten | l'indépendance du choix des méthodes et de ses décisions. Il fait état |
| maakt hij melding van de Deontologische Code en hij verwijst ernaar in | du présent code de déontologie dans l'établissement de ses contrats et |
| zijn professionele verbintenissen. | s'y réfère dans ses liens professionnels. |
Art. 29.De psycholoog moet de continuïteit verzekeren van de |
Art. 29.Le psychologue est responsable d'assurer la continuité des |
| professionele diensten die hij aan de cliënt of proefpersoon | services professionnels rendus au client ou sujet, en ce compris la |
| verstrekt, met inbegrip van de medewerking met andere beroepen. | coopération avec d'autres professions. |
| Hij neemt de nodige maatregelen wanneer hij zijn verbintenis moet | Il prend les mesures nécessaires lorsqu'il doit suspendre ou terminer |
| opschorten of beëindigen. | son engagement. |
| Afdeling III. - De competentie van de psycholoog | Section III. - La compétence du psychologue |
Art. 30.In de uitoefening van zijn beroep moet de psycholoog zijn |
Art. 30.Dans l'exercice de sa profession, le psychologue maintient |
| professionele competentie en beroepskwalificatie op een hoog niveau | ses compétences et sa qualification professionnelles à un haut niveau |
| houden door deze verder te ontwikkelen door een permanente en | en les réactualisant par une formation interdisciplinaire continue et |
| weloverwogen interdisciplinaire bijscholing die rekening houdt met de | éclairée, qui tient compte des plus récents développements de la |
| meest recente ontwikkelingen in de psychologie, alsook door het | psychologie, ainsi que par une réflexion sur son implication |
| nadenken over zijn persoonlijke betrokkenheid in het begrijpen van | personnelle dans la compréhension du comportement d'autrui. |
| andermans gedrag. | |
Art. 31.De psycholoog moet zijn activiteiten door middel van |
Art. 31.Le psychologue se doit d'évaluer ses activités par des |
| geëigende methodes evalueren. | méthodes appropriées. |
| Hij zal de nodige maatregelen treffen die hem moeten toelaten tijdig | Il prendra les mesures nécessaires qui lui permettent de reconnaître à |
| de eventueel nadelige en voorzienbare gevolgen van zijn werk te | temps les conséquences éventuellement dommageables et prévisibles de |
| onderkennen. | son travail. |
Art. 32.De psycholoog beoefent het beroep binnen de grenzen van zijn |
Art. 32.Le psychologue exerce la profession dans les limites de ses |
| competenties en doet geen onderzoeken waarvoor hij geen specifieke | compétences, il ne procède pas à des interventions pour lesquelles il |
| kwalificatie heeft. Hij doet dit binnen het kader van de theorieën en | n'est pas spécifiquement qualifié. Il le fait dans le cadre des |
| de methodes die erkend worden door de wetenschappelijke gemeenschap | théories et des méthodes reconnues par la communauté scientifique des |
| der psychologen, en houdt daarbij rekening met de kritieken op en de evolutie van deze theorieën en methodes. Art. 33.De psycholoog is zich bewust van de beperkingen van de door hem aangewende procedures en methodes. Hij houdt rekening met deze beperkingen en voor hij besluiten trekt, verwijst hij zijn cliënt of proefpersoon in voorkomend geval door naar andere beroepsbeoefenaars. Hij legt een maximum aan objectiviteit aan de dag in al zijn activiteiten (therapie, onderzoek, verslag). Art. 34.In geval van ziekte, belangenconflicten of moreel onvermogen die een gebrek aan objectiviteit of een beperking van zijn beroepscompetenties met zich brengen verzoekt de psycholoog zijn |
psychologues, en tenant compte des critiques et de l'évolution de celles-ci. Art. 33.Le psychologue est conscient des limites des procédures et des méthodes qu'il utilise. Il tient compte de ces limites et avant de tirer des conclusions, il adresse le cas échéant son client ou sujet à d'autres professionnels. Dans toute son activité (thérapeutique, étude, rapport), il fait preuve d'un maximum d'objectivité. Art. 34.En cas de maladie, de conflit d'intérêt ou d'incapacité morale qui implique une entrave à son objectivité ou une limitation de ses compétences professionnelles, le psychologue invite son client ou |
| cliënt of proefpersoon zich tot een vakgenoot te wenden. | son sujet à s'adresser à un confrère. |
| Afdeling IV. - Integriteit, eerlijkheid van de psycholoog | Section IV. - L'intégrité, l'honnêteté du psychologue |
Art. 35.De psycholoog vermijdt het oneigenlijk of winst beogend |
Art. 35.Le psychologue évite l'usage abusif et mercantile des |
| gebruik maken van zijn psychologische kennis. | connaissances psychologiques. |
| Hij zal geen methodes aanwenden die de betrokken personen schade | Il refuse d'utiliser des méthodes qui peuvent causer un dommage aux |
| kunnen toebrengen, die hen raken in hun waardigheid of die verder gaan in hun privéleven dan dit voor het nagestreefde doel vereist is. Art. 36.Als er een ethische vraag in het kader van zijn beroepsuitoefening wordt opgeworpen probeert de psycholoog een geschikte oplossing aan te brengen. Indien nodig raadpleegt hij zijn vakgenoten die hem, met naleving van het beroepsgeheim, hulp zullen verlenen. Art. 37.De psycholoog is verplicht eerlijk en correct te zijn wat de financiële gevolgen van zijn beroepsactiviteiten betreft. Die gevolgen maken het voorwerp uit van een overeenkomst die wordt afgesloten voor de aanvang van de tussenkomst. |
personnes concernées par l'exercice de sa profession, qui les atteignent dans leur dignité ou qui investiguent dans leur vie privée plus loin que ne l'exige le but convenu. Art. 36.Lorsqu'une question éthique est soulevée dans le cadre de son activité, le psychologue cherche à apporter une solution appropriée. Si nécessaire, il consulte ses confrères qui veilleront à lui apporter leur aide dans le respect du secret professionnel. Art. 37.Le psychologue a un devoir d'honnêteté et de juste mesure quant aux implications financières de ses activités professionnelles. Ces implications font l'objet d'un accord préalable à l'intervention. |
Art. 38.De psycholoog mag geen ongerechtvaardigde beroepshandelingen |
Art. 38.Le psychologue s'abstient de poser des actes injustifiés, |
| stellen die niet in verhouding staan tot de aangepakte problematiek. | disproportionnés au regard de la problématique abordée. |
Art. 39.De psycholoog mag zijn diensten bekendmaken op voorwaarde dat |
Art. 39.Le psychologue peut annoncer ses services à condition qu'ils |
| hij ze objectief en op waardige wijze voorstelt zonder de reputatie | soient présentés avec objectivité, dignité et sans dénigrer la |
| van zijn vakgenoten te schenden. Hij onthoudt zich van elke | réputation de ses confrères. Il se garde de tout démarchage. Il a le |
| colportage. Hij heeft de plicht, indien hij zijn titels en | devoir d'être exact lorsqu'il fait état de ses titres et |
| kwalificaties, zijn opleiding, zijn ervaring, zijn competentie, | |
| evenals zijn aansluiting bij een beroepsgroepering vermeldt, dit op | qualifications, de sa formation, de son expérience, de ses compétences |
| een correcte wijze te doen. | et de ses appartenances professionnelles. |
Art. 40.De psycholoog mag onder zijn naam alleen studies of onderzoek |
Art. 40.Le psychologue ne peut publier sous son nom que les études ou |
| publiceren dat hij persoonlijk heeft geleid of waartoe hij actief | recherches qu'il a personnellement menées ou dans lesquelles il a pris |
| heeft bijgedragen. Hij ziet erop toe dat de mogelijkheden en | une part active. Il veille à ce que les possibilités et les limites de |
| beperkingen van de toepassing van de psychologie op correcte en | l'application de la psychologie soient présentées de manière exacte et |
| duidelijke wijze worden voorgesteld in zijn publicaties en in zijn | rigoureuse dans ses publications et ses déclarations. |
| verklaringen. Art. 41.De psycholoog moet alle nodige informatie op een klare en |
Art. 41.Le psychologue a le devoir de présenter toute information |
| duidelijke wijze voorstellen en is verantwoordelijk voor de mededeling | nécessaire de façon précise et il est responsable de la communication |
| ervan op een begrijpelijke wijze. Hij mag alternatieve hypotheses niet | compréhensible de celle-ci. Il ne peut cacher ou négliger les |
| verhullen of negeren. | hypothèses alternatives. |
Art. 42.Psychologen die deelnemen aan het opstellen van |
Art. 42.Les psychologues qui participent à la rédaction d'avis |
| psychologische adviezen in de media, mogen deze adviezen slechts in | psychologiques dans les médias peuvent le faire uniquement dans une |
| algemene termen verwoorden. | forme à caractère général. |
Art. 43.De psycholoog mag met zijn cliënten of proefpersonen enkel |
Art. 43.Le psychologue ne peut avoir d'autres relations que |
| professionele betrekkingen onderhouden. Hij gebruikt zijn positie niet | professionnelles avec sesclients ou sujets. Il n'use pas de sa |
| voor proselitisme of vervreemding van de ander. Hij gaat niet in op | position à des fins de prosélytisme ou d'aliénation d'autrui. Il ne |
| een verzoek van een derde die een ongeoorloofd of immoreel voordeel | répond pas à la demande d'un tiers qui cherche un avantage illicite ou |
| nastreeft of die zijn gezag misbruikt bij het inschakelen van zijn | immoral ou qui fait acte d'autorité abusive dans le recours à ses |
| diensten. | services. |
Art. 44.Toenaderingen met seksuele connotatie of seksueel karakter en |
Art. 44.Les rapprochements à connotation ou à caractère sexuels et |
| seksuele betrekkingen tussen de psycholoog en zijn cliënt of | les relations sexuelles entre psychologue et client ou sujet sont |
| proefpersoon zijn ten strengste verboden. | strictement proscrits. |
Art. 45.Wanneer een psycholoog verschillende activiteiten uitoefent |
Art. 45.Lorsqu'un psychologue exerce diverses activités (par exemple |
| (bijvoorbeeld expertise, diagnose op verzoek van derden, therapie, | expertise, diagnostic à la demande de tiers, thérapie, fonctions |
| administratieve functies,...) moet hij erop toezien dat de cliënt of | administratives,...) il veille à ce que le client ou sujet soit au |
| proefpersoon op de hoogte is van die verschillende soorten | courant de ces divers types d'activités. Il précise toujours dès le |
| activiteiten. Hij moet zijn cliënt of proefpersoon altijd van bij de | départ à son client ou sujet dans quel cadre il le rencontre. Il s'en |
| aanvang duidelijk vermelden in welk kader hij hem ontmoet. Hij beperkt | |
| zich tot een enkele activiteit bij dezelfde persoon. | tient à une seule activité avec la même personne. |
Art. 46.De psycholoog aanvaardt noch biedt enige commissie wanneer |
Art. 46.Le psychologue n'accepte ni ne propose aucune commission |
| hij een cliënt in psychologische problemen doorverwijst naar of | lorsqu'il reçoit ou adresse un client en difficulté psychologique à un |
| doorverwezen krijgt van een andere beroepsbeoefenaar. | autre professionnel. |
Art. 47.De psycholoog eerbiedigt de opvattingen en de praktijk van |
Art. 47.Le psychologue respecte les conceptions et les pratiques de |
| zijn vakgenoten in zoverre deze in overeenstemming zijn met deze Code. | ses confrères pour autant qu'elles soient en accord avec le présent |
| Dit sluit echter de mogelijkheid van gegronde kritiek niet uit. Hij | Code. Ceci n'exclut pas la critique fondée. Il s'abstient de dénigrer |
| onthoudt er zich van zijn vakgenoten in het openbaar te denigreren. | ses confrères face au public. Dans l'exercice de son activité |
| Bij het uitoefenen van zijn professionele activiteiten neemt de | professionnelle, le psychologue adopte une attitude confraternelle |
| psycholoog een collegiale houding aan tegenover alle vakgenoten. | avec l'ensemble de ses confrères. |
Art. 48.Wanneer een psycholoog van oordeel is dat een vakgenoot zich |
Art. 48.Lorsqu'un psychologue estime qu'un confrère ne se comporte |
| niet gedraagt in overeenstemming met deze Code, zal hij hem erop | pas conformément au présent Code, il le lui signale. |
| wijzen. Art. 49.De psycholoog mag geen enkele druk dulden bij de uitoefening |
Art. 49.Le psychologue ne peut accepter de pressions dans l'exercice |
| van zijn functies. Bij moeilijkheden brengt hij zijn vakgenoten | de ses fonctions. En cas de difficulté, il en informe ses confrères. |
| hiervan op de hoogte. Art. 50.Bij samenwerking met andere beroepen zal de psycholoog zijn |
Art. 50.Dans la coopération avec d'autres professions, le psychologue |
| professionele identiteit en onafhankelijkheid doen eerbiedigen en | fait respecter son identité et son indépendance professionnelles et |
| eerbiedigt hij die van de anderen. | respecte celles des autres. |
Art. 51.De minister bevoegd voor Middenstand is belast met de |
Art. 51.Le ministre qui a les Classes moyennes dans ses attributions |
| uitvoering van dit besluit. | est chargée de l'exécution du présent arrêté. |
| Gegeven te Brussel, 2 april 2014. | Donné à Bruxelles, le 2 avril 2014. |
| FILIP | PHILIPPE |
| Van Koningswege : | Par le Roi : |
| De Minister van K.M.O.'s en Zelfstandigen, | La Ministre des P.M.E. et des Indépendants, |
| Mevr. S. LARUELLE | Mme S. LARUELLE |