Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Beschikking van 25/04/2019
← Terug naar "Kaderordonnantie met het oog op een beleid voor de bevordering van diversiteit en de bestrijding van discriminatie bij de Brusselse plaatselijke ambtenarij "
Kaderordonnantie met het oog op een beleid voor de bevordering van diversiteit en de bestrijding van discriminatie bij de Brusselse plaatselijke ambtenarij Ordonnance-cadre visant à assurer une politique de diversité et de lutte contre les discriminations au sein de la fonction publique locale bruxelloise
BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGION DE BRUXELLES-CAPITALE
25 APRIL 2019. - Kaderordonnantie met het oog op een beleid voor de 25 AVRIL 2019. - Ordonnance-cadre visant à assurer une politique de
bevordering van diversiteit en de bestrijding van discriminatie bij de diversité et de lutte contre les discriminations au sein de la
Brusselse plaatselijke ambtenarij (1) fonction publique locale bruxelloise (1)
Het Brusselse Hoofdstedelijke Parlement heeft aangenomen en Wij, Le Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale a adopté et Nous,
Regering, bekrachtigen, het geen volgt : Gouvernement, sanctionnons ce qui suit :
HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen CHAPITRE Ier. - Dispositions générales

Artikel 1.Deze ordonnantie regelt een aangelegenheid zoals bedoeld in

Article 1er.La présente ordonnance règle une matière visée à

artikel 39 van de Grondwet. l'article 39 de la Constitution.

Art. 2.Met deze ordonnantie worden de volgende Europese richtlijnen

Art. 2.La présente ordonnance transpose les directives européennes

omgezet : suivantes :
1° Richtlijn 2000/43/EG van de Raad van 29 juni 2000 houdende 1° la directive 2000/43/CE du Conseil du 29 juin 2000 relative à la
toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen mise en oeuvre du principe de l'égalité de traitement entre les
ongeacht ras of etnische afstamming; personnes sans distinction de race ou d'origine ethnique;
2° Richtlijn 2000/78/EG van de Raad van 27 november 2000 tot 2° la directive 2000/78/CE du Conseil du 27 novembre 2000, portant
instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid création d'un cadre général en faveur de l'égalité de traitement en
en beroep; matière d'emploi et de travail;
3° Richtlijn 2006/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 3° la directive 2006/54/CE du Parlement européen et du Conseil du 5
juli 2006 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke juillet 2006 relative à la mise en oeuvre du principe de l'égalité des
kansen en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in arbeid en chances et de l'égalité de traitement entre hommes et femmes en
beroep. In deze ordonnantie wordt voor alle geslachten de mannelijke woordvorm matière d'emploi et de travail.
gebruikt. L'usage du masculin dans la présente ordonnance est épicène.
HOOFDSTUK II. - Doelstellingen CHAPITRE II. - Objectifs

Art. 3.Deze ordonnantie bepaalt het algemeen kader voor het

Art. 3.La présente ordonnance fixe le cadre général pour la promotion

bevorderen van diversiteit en het bestrijden van discriminatie in de de la diversité et la lutte contre la discrimination dans la fonction
plaatselijke ambtenarij van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. publique locale de la Région de Bruxelles-Capitale.
HOOFDSTUK III. - Definities CHAPITRE III. - Définitions

Art. 4.Voor de toepassing van deze ordonnantie, wordt verstaan onder

Art. 4.Pour l'application de la présente ordonnance, il faut entendre

: par :
1° lokaal bestuur : 1° administrations locales :
a) de gemeenten; a) les communes;
b) de intercommunales; b) les intercommunales;
c) de autonome gemeentebedrijven; c) les régies communales autonomes;
d) de gemeentelijke vzw's; d) les ASBL communales;
2° gemeentelijke vzw : een vzw wordt als gemeentelijk beschouwd 2° ASBL communale : une ASBL est réputée communale dès qu'elle remplit
wanneer ze voldoet aan één van de volgende voorwaarden : l'une des conditions suivantes :
-één of meer van haar organen is voor meer dan de helft samengesteld -un ou plusieurs de ses organes est composé, pour plus de la moitié,
uit leden van de gemeenteraad die zetelen in die hoedanigheid of door des membres du conseil communal siégeant en cette qualité ou de
de gemeenteraad voorgedragen leden; membres proposés par le conseil communal;
- de gemeente of haar directe of indirecte vertegenwoordigers - la commune ou ses représentants directs ou indirects disposent de la
beschikken over een stemgerechtigde meerderheid in één of meer majorité des voix dans un ou plusieurs organes de gestion;
bestuursorganen;
3° contractuele betrekking : iedere betrekking die niet statutair is, 3° emploi contractuel : tout emploi qui n'est pas statutaire, tant
zowel voor arbeid al dan niet in loondienst, arbeid in het kader van pour le travail salarié que pour le travail non salarié, le travail
stageovereenkomsten, leerovereenkomsten, presté dans le cadre de conventions de stage, d'apprentissage,
beroepsinlevingsovereenkomsten en startbaanovereenkomsten of arbeid d'immersion professionnelle et de premier emploi ou le travail
als zelfstandige; indépendant;
4° Actiris : instelling van openbaar nut van categorie B, geregeld 4° Actiris : organisme d'intérêt public de catégorie B, réglementé par
door de ordonnantie van 18 januari 2001 houdende organisatie en l'ordonnance du 18 janvier 2001 portant organisation et fonctionnement
werking van Actiris; d'Actiris;
5° diversiteitsplan : geheel van maatregelen ter bevordering van de 5° plan diversité : dispositif de mesures destinées à favoriser la
vertegenwoordiging van alle bevolkingsgroepen en ter bestrijding van représentation de l'ensemble des composantes de la population et à
discriminatie in de tewerkstelling bij de plaatselijke besturen; lutter contre la discrimination dans l'emploi dans les administrations
6° diversiteitsconsulent : personeelslid van Actiris van wie de locales; 6° consultant en diversité : agent d'Actiris ayant pour mission
opdracht erin bestaat de plaatselijke besturen te begeleiden in de d'accompagner les administrations locales dans la création, la mise en
uitwerking, toepassing en evaluatie van een diversiteitsplan; oeuvre et l'évaluation d'un plan diversité;
7° de Regering : de Brusselse Hoofdstedelijke Regering; 7° le Gouvernement : le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale;
8° wijken van het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : 8° quartiers du territoire couvert par la Région de Bruxelles-Capitale
alle statistische wijken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest als : l'ensemble des quartiers statistiques de la Région de
gedefinieerd door het Nationaal Instituut voor de Statistiek; Bruxelles-Capitale définis par l'Institut national de Statistiques;
9° werknemer : elk personeelslid dat, al dan niet bezoldigd, werkt bij 9° travailleur : chaque membre du personnel qui travaille dans les
de plaatselijke besturen als bedoeld in punt 1° ; administrations locales telles que visées au point 1°, à titre
rémunéré ou non;
10° arbeidsbetrekkingen : de betrekkingen die onder meer de 10° relations de travail : les relations qui incluent, entre autres,
werkgelegenheid, de voorwaarden voor toegang tot arbeid, de l'emploi, les conditions d'accès à l'emploi, les conditions de travail
arbeidsvoorwaarden, en de ontslagregelingen omvatten, en dit : et les réglementations de licenciement, et ceci :
- zowel voor arbeid al dan niet in loondienst, arbeid in het kader van - tant pour le travail salarié, que pour le travail non salarié, le
stageovereenkomsten, leerovereenkomsten, travail presté dans le cadre de conventions de stage, d'apprentissage,
beroepsinlevingsovereenkomsten en startbaanovereenkomsten of arbeid d'immersion professionnelle et de premier emploi ou le travail
als zelfstandige; indépendant;
- voor alle niveaus van de beroepshiërarchie en voor alle - à tous les niveaux de la hiérarchie professionnelle et pour toutes
activiteitstakken; les branches d'activité;
- ongeacht de contractuele of statutaire regeling van de persoon die - indépendamment du régime contractuel ou statutaire de la personne
arbeid verricht; prestant du travail;
11° beschermde criteria : leeftijd, seksuele geaardheid, burgerlijke 11° critères protégés : l'âge, l'orientation sexuelle, l'état civil,
stand, geboorte, vermogen, godsdienstige, levensbeschouwelijke, la naissance, la fortune, les convictions religieuses, philosophiques
politieke of vakbondsovertuigingen, taal, gezondheidstoestand, ou politiques, les convictions syndicales, la langue, l'état de santé,
handicap, fysieke of genetische eigenschap, geslacht, zwangerschap, un handicap, une caractéristique physique ou génétique, le sexe, la
bevalling, moederschap, geslachtsverandering, identiteit en grossesse, l'accouchement, la maternité, le changement de sexe,
genderuiting, nationaliteit, een zogenaamd ras, huidskleur, afkomst, l'identité et l'expression de genre, la nationalité, une prétendue
nationale of etnische afstamming, sociale afkomst of positie; race, la couleur de peau, l'ascendance, l'origine nationale, ethnique,
ou l'origine ou condition sociale;
12° direct onderscheid : er is sprake van een direct onderscheid 12° distinction directe : une distinction directe se produit lorsque,
wanneer een persoon op basis van één van de beschermde criteria minder sur la base d'un des critères protégés, une personne est traitée de
gunstig behandeld wordt dan een andere persoon in een vergelijkbare manière moins favorable qu'une autre personne ne l'est, ne l'a été ou
situatie behandeld wordt, werd of zou worden; ne le serait dans une situation comparable;
13° directe discriminatie : direct onderscheid op grond van een 13° discrimination directe : distinction directe, fondée sur l'un des
beschermd criterium dat niet gerechtvaardigd kan worden op grond van critères protégés, qui ne peut être justifiée sur la base des
de bepalingen van afdeling II; dispositions de la section II;
14° indirect onderscheid : een indirect onderscheid doet zich voor 14° distinction indirecte : une distinction indirecte se produit
wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze lorsqu'une disposition, un critère ou une pratique apparemment neutre
personen gekenmerkt door een beschermd criterium, in vergelijking met est susceptible d'entraîner, par rapport à d'autres personnes, un
andere personen bijzonder kan benadelen; désavantage particulier pour des personnes caractérisées par l'un des
critères protégés;
15° indirecte discriminatie : indirect onderscheid op grond van een 15° discrimination indirecte : distinction indirecte fondée sur l'un
beschermd criterium dat niet gerechtvaardigd kan worden op grond van des critères protégés, qui ne peut être justifiée sur la base des
de bepalingen van afdeling II; dispositions de la section II;
16° intimidatie : ongewenst gedrag dat met één van de beschermde 16° harcèlement : comportement non désiré qui est lié à un des
criteria verband houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid critères protégés, et qui a pour objet ou pour effet de porter
van de persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige, atteinte à la dignité d'une personne et de créer un environnement
beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd; intimidant, hostile, dégradant, humiliant ou offensant;
17° seksuele intimidatie : ongewenst gedrag met een seksuele 17° harcèlement sexuel : comportement non désiré à connotation
connotatie, dat fysiek, verbaal of non-verbaal tot uiting komt, met sexuelle, s'exprimant physiquement, verbalement ou non verbalement,
als doel of gevolg dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, qui a pour objet ou pour effet de porter atteinte à la dignité d'une
in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, personne, en particulier lorsqu'un environnement intimidant, hostile,
vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd; dégradant, humiliant ou offensant est créé;
18° redelijke aanpassingen : passende maatregelen die in een concrete 18° aménagements raisonnables : les mesures appropriées, prises en
situatie en naargelang de behoefte worden getroffen om een person met een handicap in staat te stellen toegang te hebben tot tewerkstelling, er deel aan te nemen en erin vooruit te komen, tenzij deze maatregelen een onevenredige belasting vormen voor de werkgever. Wanneer die belasting in voldoende mate wordt gecompenseerd door bestaande maatregelen in het kader van het gevoerde overheidsbeleid inzake personen met een handicap, mag zij niet als onevenredig worden beschouwd; 19° opdracht tot discrimineren : elke handelwijze die er in bestaat wie ook opdracht te geven een persoon, een groep, een gemeenschap of één van hun leden te discrimineren op grond van één van de beschermde criteria; 20° positieve actie : elke specifieke, door de Regering gemachtigde maatregel die tot doel heeft de nadelen verbonden aan één of meer beschermde criteria te voorkomen of te compenseren om in de praktijk volledige gelijkheid te waarborgen; 21° wezenlijke en bepalende beroepsvereiste : van een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste kan slechts sprake zijn wanneer : - een bepaald kenmerk, dat verband houdt met een beschermd criterium, vanwege de aard van de betrokken specifieke beroepsactiviteiten of de context waarin deze worden uitgevoerd, wezenlijk en bepalend is voor de uitoefening van die activiteiten, en; - de vereiste berust op een legitieme doelstelling en daarmee evenredig is; 22° bepalingen : de administratieve handelingen, de bepalingen opgenomen in individuele of collectieve overeenkomsten, evenals de fonction des besoins dans une situation concrète, pour permettre à une personne handicapée d'accéder à un emploi, de l'exercer ou d'y progresser, sauf si ces mesures imposent à l'égard de l'employeur une charge disproportionnée. Cette charge n'est pas disproportionnée lorsqu'elle est compensée de façon suffisante par des mesures existant dans le cadre de la politique publique menée concernant les personnes handicapées; 19° injonction de discriminer : tout comportement qui consiste à enjoindre quiconque de pratiquer une discrimination sur la base d'un des critères protégés, à l'encontre d'une personne, d'un groupe, d'une communauté ou de l'un de ses membres; 20° action positive : toute mesure spécifique autorisée par le Gouvernement et destinée à prévenir ou à compenser les désavantages liés à un ou plusieurs critères protégés, en vue de garantir la pleine égalité dans la pratique; 21° exigence professionnelle essentielle et déterminante : une exigence professionnelle est essentielle et déterminante uniquement lorsque : - une caractéristique déterminée, liée à un critère protégé, est essentielle et déterminante pour l'exercice d'activités professionnelles, en raison de la nature des activités professionnelles spécifiques concernées ou du contexte dans lequel celles-ci sont exécutées, et; - l'exigence repose sur un objectif légitime et est proportionnée par rapport à celui-ci; 22° dispositions : les actes administratifs, les dispositions reprises dans les conventions individuelles ou collectives et les dispositions
bepalingen opgenomen in eenzijdig uitgevaardigde documenten; figurant dans des documents établis de manière unilatérale;
23° belangenverenigingen : 23° groupement d'intérêt :
1) elke instelling van openbaar nut, organisatie en vereniging die op 1) tout établissement d'utilité publique et toute association,
de dag van de feiten ten minste drie jaar rechtspersoonlijkheid bezit jouissant de la personnalité juridique depuis au moins trois ans à la
en zich statutair tot doel stelt de Rechten van de Mens te verdedigen date des faits, et se proposant par ses statuts de défendre les Droits
of discriminatie te bestrijden; de l'Homme et de combattre la discrimination;
2) de representatieve vakorganisaties in de zin van de wet van 19 2) les organisations syndicales représentatives au sens de la loi du
december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en 19 décembre 1974 réglant les relations entre les autorités publiques
de vakbonden van haar personeel; et les syndicats de leurs personnels;
3) de representatieve vakorganisaties in het aangewezen orgaan van 3) les organisations syndicales représentatives au sein de l'organe de
vakbondsoverleg voor de administraties, diensten en instellingen concertation syndicale désigné pour les administrations, services ou
waarop de wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen institutions pour lesquels la loi du 19 décembre 1974 réglant les
relations entre les autorités publiques et les syndicats des agents
tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel niet van relevant de ces autorités n'est pas d'application;
toepassing is; 24° Unia : het interfederaal Centrum voor gelijke kansen en 24° Unia : le Centre interfédéral pour l'égalité des chances et la
bestrijding van discriminatie en racisme, opgericht door het lutte contre le racisme et les discriminations, créé par l'accord de
samenwerkingsakkoord van 12 juni 2013 tussen de federale overheid, de coopération du 12 juin 2013 entre l'autorité fédérale, les Régions et
Gewesten en de Gemeenschappen voor de oprichting van het interfederaal les Communautés visant à créer un Centre interfédéral pour l'égalité
Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en des chances et la lutte contre le racisme et les discriminations sous
racisme onder de vorm van een gemeenschappelijke instelling zoals la forme d'une institution commune au sens de l'article 92bis de la
bedoeld in artikel 92bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot loi spéciale de réformes institutionnelles du 8 août 1980.
hervorming der instellingen.

Art. 5.§ 1. Voor de toepassing van deze ordonnantie wordt een direct

Art. 5.§ 1er. Pour l'application de la présente ordonnance, une

onderscheid op basis van zwangerschap, de bevalling en het moederschap distinction directe fondée sur la grossesse, l'accouchement et la
gelijkgesteld aan een direct onderscheid gebaseerd op geslacht. maternité est assimilée à une distinction directe fondée sur le sexe.
§ 2. Voor de toepassing van deze ordonnantie wordt een direct § 2. Pour l'application de la présente ordonnance, une distinction
onderscheid gebaseerd op een geslachtsverandering gelijkgesteld aan directe fondée sur le changement de sexe est assimilée à une
een direct onderscheid gebaseerd op geslacht. distinction directe fondée sur le sexe.
§ 3. Voor de toepassing van deze ordonnantie wordt een direct § 3. Pour l'application de la présente ordonnance, une distinction
onderscheid gebaseerd op een genderidentiteit of genderuiting directe fondée sur l'identité de genre ou l'expression de genre est
gelijkgesteld aan een direct onderscheid gebaseerd op geslacht. assimilée à une distinction directe fondée sur le sexe.
HOOFDSTUK IV. - Bevordering van diversiteit bij de Brusselse CHAPITRE IV. - Promotion de la diversité dans les administrations
plaatselijke besturen locales bruxelloises

Art. 6.§ 1. Elk plaatselijk bestuur dient een actieplan diversiteit

Art. 6.§ 1er. Chaque administration locale est tenue d'élaborer un

uit te werken met een looptijd van twee jaar. Deze actieplannen worden plan d'action diversité qui a une durée de deux ans. Ces plans
opgesteld in overleg met de afvaardigingen van werknemers in de d'action sont établis en concertation avec les délégations de
plaatselijke besturen met meer dan 49 werknemers. travailleurs au sein des administrations locales dont le nombre de
travailleurs est supérieur à 49.
§ 2. Met het oog op de opstelling, uitvoering en evaluatie van dit § 2. Afin d'assurer l'élaboration, la mise en oeuvre et l'évaluation
actieplan moet elk plaatselijk bestuur : de ce plan d'action, chaque administration locale est tenue de :
1° een personeelslid aanwijzen dat belast is met het actieplan 1° désigner un membre du personnel chargé du plan d'action diversité,
diversiteit, de « diversiteitsmanager »; le « manager de la diversité »;
2° een begeleidingscommissie diversiteit oprichten. 2° créer une commission d'accompagnement diversité.
§ 3. Binnen de perken van de gewestelijke begrotingskredieten kent de § 3. Dans les limites des crédits budgétaires régionaux, le
Gouvernement attribue un subside aux administrations locales telles
Regering een subsidie toe aan de in artikel 4, 1° en 2°, bepaalde que définies à l'article 4, 1° et 2°, afin de promouvoir la diversité
plaatselijke besturen om de diversiteit bij deze instellingen te au sein de ceux-ci. Ce subside est attribué aux administrations
bevorderen. Deze subsidie wordt toegekend aan de in artikel 4, 1° en locales telles que définies à l'article 4, 1° et 2°, qui, au cours
2°, bepaalde plaatselijke besturen die tijdens een kalenderjaar voor d'une année civile, engagent dans des emplois contractuels un minimum
contractuele betrekkingen minstens 10 % werkzoekenden in dienst nemen de 10 % de demandeurs d'emploi issus des quartiers bruxellois dont le
die afkomstig zijn uit Brusselse wijken met een werkloosheidsgraad die taux de chômage de la population est égal ou supérieur à la moyenne de
gelijk is aan of hoger ligt dan het gemiddelde van het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. la Région de Bruxelles-Capitale.
§ 4. Binnen de perken van de gewestelijke begrotingskredieten wordt § 4. Dans les limites des crédits budgétaires régionaux, le montant du
het bedrag van de subsidie zoals bedoeld in paragraaf 3 verhoogd als subside visé au paragraphe 3 est augmenté lorsque l'administration
het plaatselijk bestuur over een diversiteitsplan beschikt dat actief is op het moment van de aanwerving. locale possède un plan de diversité en activité lors du recrutement.
Alleen de gemeentebesturen die zijn opgenomen in een procedure voor Seules les administrations communales inscrites dans une procédure
het uitwerken van een actieplan diversiteit komen in aanmerking voor d'élaboration d'un plan d'action diversité sont éligibles au subside.
de subsidie. De in artikel 4, 1° en 2°, bedoelde instellingen Les institutions visées à l'article 4, 1° et 2°, disposeront d'une
beschikken over een aanpassingsperiode van 12 maanden om zich in regel période d'adaptation de 12 mois afin de se mettre en conformité avec
te stellen met deze ordonnantie. la présente ordonnance.
De subsidiebedragen per indienstneming en volgens de duur van de Les montants de subsidiation par engagement et en fonction des durées
indienstneming en de soort overeenkomst worden bepaald door de d'engagement et du type de contrat sont déterminés par le Gouvernement
Regering binnen zes maanden na de inwerkingtreding van deze dans les six mois de l'entrée en vigueur de la présente ordonnance.
ordonnantie.

Art. 7.De diversiteitsconsulenten van Actiris staan de

Art. 7.Les consultants en diversité d'Actiris assistent les managers

diversiteitsmanagers van de plaatselijke besturen bij in het de la diversité des administrations locales dans l'élaboration, la
uitwerken, toepassen en evalueren van de diversiteitsplannen. mise en oeuvre et l'évaluation des plans diversité.

Art. 8.De Regering verleent een mandaat aan een orgaan voor de

Art. 8.Le Gouvernement donne mandat à un organe pour coordonner

coördinatie van de uitwisseling van goede praktijken binnen het l'échange de bonnes pratiques au sein du réseau des managers de la
diversité des administrations locales bruxelloises et organiser des
netwerk van diversiteitsmanagers van de Brusselse plaatselijke actions de formation, information et sensibilisation à la diversité à
besturen en het organiseren van opleidings-, informatie- en destination des managers de la diversité des administrations locales
sensibiliseringsacties ten behoeve van de diversiteitsmanagers van de de la Région de Bruxelles-Capitale.
plaatselijke besturen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Art. 9.De plaatselijke besturen delen hun werkaanbiedingen

Art. 9.Les administrations locales transmettent automatiquement

automatisch mee aan Actiris. toutes leurs offres d'emploi à Actiris.

Art. 10.§ 1. Het systeem van de diversiteitsplannen maakt het

Art. 10.§ 1er. Le dispositif des plans de diversité fait l'objet

voorwerp uit van evaluatie. d'une évaluation.
§ 2. Voor de evaluatie van het systeem van de diversiteitsplannen, § 2. Aux fins de l'évaluation du dispositif des plans de diversité, un
wordt een evaluatiecomité opgericht. De Regering stelt de comité d'évaluation est créé. Le Gouvernement arrête la composition et
samenstelling en de opdrachten van dit evaluatiecomité vast. les missions de ce comité d'évaluation.
§ 3. De Regering stelt de inhoud vast van de evaluatie van het systeem § 3. Le Gouvernement arrête le contenu de l'évaluation du dispositif
van de diversiteitsplannen. des plans de diversité.

Art. 11.De Regering stelt de minimaal vereiste inhoud van de

Art. 11.Le Gouvernement arrête le contenu minimal des plans de

diversiteitsplannen, de goedkeuringsprocedure ervan en de diversité, la procédure pour leur adoption ainsi que la description de
functiebeschrijving van de in artikel 6, § 2, 1°, bedoelde fonction du manager de la diversité visé à l'article 6, § 2, 1°, dans
diversiteitsmanager vast binnen de zes maanden na de inwerkingtreding les six mois de l'entrée en vigueur de la présente ordonnance.
van deze ordonnantie. HOOFDSTUK V. - Bestrijding van discriminatie bij de plaatselijke CHAPITRE V. - Lutte contre la discrimination dans les administrations
besturen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest locales de la Région de Bruxelles-Capitale
Afdeling I. - Discriminatieverbod Section Ire. - Interdiction de la discrimination

Art. 12.§ 1. Elke discriminatie in de arbeidsbetrekkingen op basis

Art. 12.§ 1er. Toute discrimination dans les relations de travail sur

van één of meer, werkelijke of vermeende, eigen of bij associatie la base d'un ou de plusieurs critères protégés, réels ou supposés,
toegekende beschermde criteria is verboden bij de plaatselijke personnels ou attribués par association, est interdite dans les
besturen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. administrations locales de la Région de Bruxelles-Capitale.
§ 2. Voor de toepassing van dit hoofdstuk wordt onder discriminatie § 2. Au sens du présent chapitre, la discrimination s'entend au sens
verstaan : de :
- rechtstreekse discriminatie; - discrimination directe;
- onrechtstreekse discriminatie; - discrimination indirecte;
- opdracht tot discrimineren; - injonction de discriminer;
- intimidatie; - harcèlement;
- seksuele intimidatie; - harcèlement sexuel;
- weigering om redelijke aanpassingen te treffen ten voordele van een - refus de mettre en place des aménagements raisonnables en faveur
persoon met een handicap. d'une personne handicapée.
§ 3. Voor hetzelfde werk of voor werk waaraan eenzelfde waarde wordt § 3. Pour un même travail ou pour un travail auquel est attribuée une
toegekend, moet rechtstreekse of onrechtstreekse discriminatie op valeur égale, la discrimination directe ou indirecte fondée sur le
grond van geslacht uit alle elementen en voorwaarden van de sexe est éliminée dans l'ensemble des éléments et conditions de
bezoldiging worden geweerd. In het bijzonder wanneer een systeem van rémunération. En particulier, lorsqu'un système de classification
sectorale beroepsindeling wordt gebruikt voor het bepalen van de professionnelle est utilisé pour la détermination des rémunérations,
bezoldigingen, moet dit systeem steunen op dezelfde criteria voor ce système est fondé sur des critères communs aux travailleurs
mannelijke en vrouwelijke werknemers en moet het discriminatie op masculins et féminins et est établi de manière à exclure les
grond van geslacht uitsluiten. discriminations fondées sur le sexe.
§ 4. Een ouder verbonden door een arbeidsbetrekking zoals bedoeld in § 4. Un parent, engagé dans une relation de travail telle que visée à
artikel 4, 10°, die in ouderschaps-, vaderschaps- of adoptieverlof is, l'article 4, 10°, en congé de maternité, de paternité ou d'adoption a
heeft het recht om na dit verlof zijn/haar functie of een le droit, au terme de ce congé, de retrouver sa fonction ou une
gelijkwaardige functie weer op te nemen onder dezelfde voorwaarden en fonction équivalente à des conditions qui ne lui soient pas moins
hij/zij moet de verbeteringen van de arbeidsvoorwaarden genieten favorables et de bénéficier de toute amélioration des conditions de
waarop hij/zij recht zou hebben gehad tijdens zijn/haar aanwezigheid. travail à laquelle il aurait eu droit durant son absence.
Afdeling II. - Rechtvaardiging van onderscheid Section II. - Justification des distinctions

Art. 13.§ 1. Direct onderscheid op grond van één van de beschermde

Art. 13.§ 1er. Les distinctions directes fondées sur une

criteria vormt geen discriminatie wanneer het bepaald kenmerk vanwege caractéristique liée à l'un des critères protégés ne constituent pas
de aard van de bepaalde specifieke beroepsactiviteiten of de une discrimination directe lorsque, en raison de la nature de
l'activité professionnelle ou des conditions de son exercice, la
omstandigheden waarin deze worden uitgevoerd, een wezenlijke en caractéristique en cause constitue une exigence professionnelle
bepalende beroepsvereiste uitmaakt. essentielle et déterminante.
Il appartient au juge de vérifier, au cas par cas, si telle
De rechter onderzoekt in elk concreet geval of een bepaald kenmerk een caractéristique donnée constitue une exigence professionnelle
wezenlijke en bepalende beroepsvereiste vormt op grond van de in essentielle et déterminante en vertu de la définition donnée à
artikel 4, 21° gegeven definitie. l'article 4, 21°.
§ 2. In afwijking van paragraaf 1 vormt een direct onderscheid op § 2. Par dérogation au paragraphe 1er, une distinction directe fondée
basis van leeftijd geen discriminatie als het onderscheid op sur l'âge ne constitue pas une discrimination si elle est
objectieve en redelijke wijze gerechtvaardigd wordt door een legitiem objectivement et raisonnablement justifiée par un objectif légitime,
doel, met name door doelstellingen inzake werkgelegenheids-, notamment par des objectifs de politique de l'emploi, du marché du
arbeidsmarkt- of beroepsopleidingsbeleid, en als de middelen om deze travail ou de formation professionnelle, et que les moyens de réaliser
doelstelling te verwezenlijken gepast en noodzakelijk zijn. cet objectif sont appropriés et nécessaires.

Art. 14.Elk indirect onderscheid op grond van één van de beschermde

Art. 14.Toute distinction indirecte fondée sur l'un des critères

criteria vormt een indirecte discriminatie, tenzij de ogenschijnlijk protégés constitue une discrimination indirecte, à moins que la
neutrale bepaling, maatstaf of handelwijze die aan de grondslag ligt disposition, le critère ou la pratique apparemment neutre qui est au
van het indirecte onderscheid objectief wordt gerechtvaardigd door een fondement de cette distinction indirecte soit objectivement justifié
legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en par un but légitime et que les moyens de réaliser ce but soient
noodzakelijk zijn of, in geval van direct onderscheid op grond van een appropriés et nécessaires, ou à moins que, en cas de distinction
handicap, tenzij aangetoond wordt dat geen redelijke aanpassingen indirecte sur la base d'un handicap, il soit démontré qu'aucun
getroffen kunnen worden. aménagement raisonnable ne peut être mis en place.

Art. 15.§ 1. Een onderscheid op grond van een beschermd criterium

Art. 15.§ 1er. Une distinction sur la base d'un critère protégé ne

geeft nooit aanleiding tot de vaststelling van enige vorm van s'analyse pas en une quelconque forme de discrimination directe ou
rechtstreekse of onrechtstreekse discriminatie wanneer het onderscheid indirecte lorsque la distinction constitue une mesure d'action
een door de Regering toegelaten maatregel van positieve actie inhoudt. positive autorisée par le Gouvernement.
§ 2. Een maatregel van positieve actie kan slechts worden uitgevoerd § 2. Une mesure d'action positive ne peut être mise en oeuvre que
mits de volgende voorwaarden samen worden nageleefd : moyennant le respect cumulatif des conditions suivantes :
- er is een kennelijke ongelijkheid; - il existe une inégalité manifeste;
- het verdwijnen van deze ongelijkheid wordt aangewezen als een te - la disparition de cette inégalité est désignée comme un objectif à
bevorderen doelstelling; promouvoir;
- de maatregel van positieve actie is van tijdelijke aard en van die - la mesure d'action positive est de nature temporaire et de nature à
aard dat hij verdwijnt zodra de beoogde doelstelling is bereikt; disparaître dès que l'objectif visé est atteint;
- de maatregel van positieve actie beperkt andermans rechten niet - la mesure d'action positive ne restreint pas inutilement les droits
onnodig. d'autrui.

Art. 16.§ 1. Een onderscheid op grond van de beschermde criteria

Art. 16.§ 1er. Une distinction sur la base des critères protégés ne

geeft nooit aanleiding tot de vaststelling van enige vorm van door s'analyse pas en une quelconque forme de discrimination directe ou
deze ordonnantie verboden rechtstreekse of onrechtstreekse indirecte prohibée par la présente ordonnance lorsque cette
discriminatie wanneer dit onderscheid wordt opgelegd door of krachtens een wet. distinction est imposée par ou en vertu d'une loi.
§ 2. Paragraaf 1 doet evenwel geen uitspraak over de conformiteit van § 2. Le paragraphe 1er ne préjuge cependant en rien de la conformité
een onderscheid dat door of krachtens een wet wordt opgelegd, met de des distinctions directes ou indirectes établies par ou en vertu d'une
Grondwet, het recht van de Europese Unie en het in België geldend loi avec la Constitution, le droit de l'Union européenne et le droit
internationaal recht. international en vigueur en Belgique.
Afdeling III. - Controle Section III. - Contrôle

Art. 17.§ 1. Onverminderd de bevoegdheden van de officieren van

Art. 17.§ 1er. Sans préjudice des devoirs incombant aux officiers de

gerechtelijke politie, houden de door de Regering aangewezen police judiciaire, les fonctionnaires désignés par le Gouvernement
ambtenaren toezicht op de naleving van deze ordonnantie en de surveillent l'exécution de la présente ordonnance et de ses arrêtés
uitvoeringsbesluiten ervan. d'exécution.
Deze ambtenaren oefenen dit toezicht uit overeenkomstig de bepalingen Ces fonctionnaires exercent cette surveillance conformément aux
van de artikelen 4 tot 11 van de ordonnantie van 30 april 2009 articles 4 à 11 de l'ordonnance du 30 avril 2009 relative à la
betreffende het toezicht op de reglementeringen inzake werkgelegenheid surveillance des législations en matière d'emploi qui relèvent de la
die tot de bevoegdheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest behoren compétence de la Région de Bruxelles-Capitale et à l'instauration
en de invoering van administratieve geldboeten toepasselijk in geval d'amendes administratives applicables en cas d'infraction à ces
van inbreuk op deze reglementeringen, als gewijzigd door de
ordonnantie van 16 november 2017 inzake het bestrijden van réglementations tel que modifiée par l'ordonnance du 16 novembre 2017
discriminatie op het vlak van tewerkstelling in het Brussels visant à lutter contre les discriminations en matière d'emploi en
Hoofdstedelijk Gewest. Région de Bruxelles-Capitale.
§ 2. Het plaatselijke bestuur is verplicht om gedurende één jaar, in § 2. L'administration locale a l'obligation de conserver pendant un
één enkel dossier voor de selectie van één persoon, alle an, dans un dossier de sélection unique, toutes les candidatures à un
kandidaatstellingen voor de in te vullen betrekking te bewaren, alsook poste à pourvoir, ainsi que les suites qui leur ont été données.
het gevolg dat eraan werd gegeven.
De ambtenaren die belast zijn met het toezicht op de uitvoering van Ce dossier de sélection est accessible aux fonctionnaires en charge de
deze ordonnantie hebben in overeenstemming met de bepalingen van la surveillance de l'exécution de la présente ordonnance conformément
paragraaf 1 toegang tot dit selectiedossier. aux dispositions prévues au paragraphe 1er.
§ 3. Het plaatselijke bestuur moet op intern vlak alle beslissingen § 3. L'administration locale est tenue de motiver au niveau interne
over selecties, bevorderingen of ontslagen motiveren en moet deze l'ensemble des décisions de sélection, de promotion ou de licenciement
motiveringen gedurende één jaar bewaren. et de conserver ces motivations pendant un an.
De ambtenaren die belast zijn met het toezicht op de uitvoering van Ces motivations sont accessibles aux fonctionnaires en charge de la
deze ordonnantie hebben in overeenstemming met de bepalingen van surveillance de l'exécution de la présente ordonnance conformément aux
paragraaf 1 toegang tot deze motiveringen. dispositions prévues au paragraphe 1er.
Afdeling IV. - Sancties en procedures Section IV. - Sanctions et procédures

Art. 18.De bepalingen die strijdig zijn met deze ordonnantie alsook

Art. 18.Les dispositions contraires à cette ordonnance sont nulles,

de bedingen die bepalen dat één of meer contracterende partijen bij ainsi que les clauses contractuelles stipulant qu'une ou plusieurs
voorbaat afzien van de rechten die door deze ordonnantie worden parties renoncent par avance aux droits garantis par la présente
gewaarborgd, zijn nietig. ordonnance.

Art. 19.§ 1. In geval van discriminatie verboden door deze

Art. 19.§ 1er. En cas de discrimination interdite par la présente

ordonnantie kan het slachtoffer een schadevergoeding vorderen ordonnance, la victime peut réclamer une indemnisation de son
overeenkomstig het contractuele en buitencontractuele préjudice en application du droit de la responsabilité contractuelle
aansprakelijkheidsrecht. et extracontractuelle.
De werkgever die het discriminatieverbod heeft geschonden moet aan het slachtoffer een vergoeding betalen die naar keuze van het slachtoffer, gelijk is hetzij aan een forfaitair bedrag zoals uiteengezet in paragraaf 2, hetzij aan de werkelijk door het slachtoffer geleden schade. In laatstgenoemd geval moet het slachtoffer de omvang van de geleden schade bewijzen. § 2. De forfaitaire schadevergoeding voor materiële en morele schade, vermeld in paragraaf 1, is gelijk aan de bruto bezoldiging voor zes maanden, tenzij de werkgever aantoont dat de betwiste ongunstige of nadelige behandeling ook op niet-discriminerende gronden getroffen zou zijn. In dat laatste geval wordt de forfaitaire schadevergoeding voor materiële en morele schade beperkt tot drie maanden bruto bezoldiging. Als de materiële schade die voortvloeit uit een discriminatie verboden door deze ordonnantie echter kan worden hersteld via de toepassing van de nietigheidssanctie voorzien in artikel 18, is de forfaitaire vergoeding voor de morele schade, geleden ten gevolge van een feit van L'employeur qui a contrevenu à l'interdiction de la discrimination doit verser à la victime une indemnité correspondant, selon le choix de la victime, soit à une somme forfaitaire fixée conformément au paragraphe 2, soit au dommage réellement subi par la victime. Dans ce dernier cas, la victime doit prouver l'étendue du préjudice subi par elle. § 2. Les dommages et intérêts forfaitaires pour le préjudice matériel et moral visé au paragraphe 1er correspondent à la rémunération brute de six mois, à moins que l'employeur ne démontre que le traitement litigieux préjudiciable ou désavantageux aurait également été adopté en l'absence de discrimination. Dans cette dernière hypothèse, l'indemnisation forfaitaire pour le dommage matériel et moral est limitée à trois mois de rémunération brute. Lorsque le préjudice matériel résultant d'une discrimination interdite par la présente ordonnance peut toutefois être réparé en appliquant la sanction de nullité telle que prévue à l'article 18, l'indemnisation forfaitaire du préjudice moral subi du fait d'une discrimination est
discriminatie, vastgesteld op 650 euro. Dat bedrag wordt verhoogd tot fixée à un montant de 650 euros. Ce montant est porté à 1.300 euros
1.300 euro indien de overtreder niet kan aantonen dat de betwiste lorsque le contrevenant ne peut démontrer que le traitement litigieux
ongunstige of nadelige behandeling ook op niet-discriminerende gronden préjudiciable ou désavantageux aurait également été adopté en
getroffen zou zijn of wegens andere omstandigheden, zoals de l'absence de discrimination ou en raison d'autres circonstances,
bijzondere ernst van de geleden morele schade. telles que la gravité du préjudice moral subi.

Art. 20.§ 1. Op verzoek van het slachtoffer van de discriminatie of

Art. 20.§ 1er. A la demande de la victime de la discrimination ou à

op verzoek van een belangenvereniging of een orgaan in de zin van la demande d'un groupement d'intérêt, ou encore d'un organe au sens de
artikel 28 stelt de voorzitter van de bevoegde rechtbank het bestaan l'article 28, le président de la juridiction compétente constate
vast van een handeling, waardoor de bepalingen van deze ordonnantie l'existence et ordonne la cessation d'un acte, même pénalement
worden overtreden en beveelt hij de staking ervan, zelfs indien die réprimé, constituant un manquement aux dispositions de la présente
handeling onder het strafrecht valt. ordonnance.
De voorzitter van de bevoegde rechtbank kan de opheffing van de Le président de la juridiction compétente peut ordonner la levée de la
staking bevelen zodra bewezen is dat een einde is gemaakt aan de cessation dès qu'il est prouvé par le contrevenant qu'il a été mis fin
overtredingen door de overtreder. aux infractions.
§ 2. Op vraag van het slachtoffer kan de voorzitter van de bevoegde § 2. A la demande de la victime, le président de la juridiction
rechtbank de in artikel 19, § 2, bedoelde forfaitaire schadevergoeding compétente peut lui attribuer l'indemnisation forfaitaire visée à
aan het slachtoffer toekennen. l'article 19, § 2.
§ 3. De voorzitter van de bevoegde rechtbank kan bevelen dat zijn beslissing of de samenvatting die hij opstelt, met waarborging van de anonimiteit van het slachtoffer, wordt aangeplakt tijdens de door hem bepaalde termijn, zowel buiten als binnen de inrichtingen van de overtreder of de lokalen die hem toebehoren, en dat zijn vonnis of de samenvatting ervan in kranten of op enige andere wijze wordt bekendgemaakt, dit alles op kosten van de overtreder. Deze maatregelen van openbaarmaking mogen evenwel slechts opgelegd worden indien zij er kunnen toe bijdragen dat de gewraakte daad of de uitwerking ervan ophouden. § 4. De vordering wordt ingesteld en behandeld zoals in kort geding. Zij kan worden ingesteld bij verzoekschrift. Dit wordt in vier exemplaren neergelegd op de griffie van de bevoegde rechtbank of bij een ter post aangetekende brief verzonden aan deze griffie. Op straffe van nietigheid vermeldt het verzoekschrift : 1° de dag, de maand en het jaar; § 3. Le président de la juridiction compétente peut prescrire l'affichage de sa décision ou du résumé qu'elle en rédige, tout en veillant à garantir l'anonymat de la victime, pendant le délai qu'elle détermine, aussi bien à l'extérieur qu'à l'intérieur des établissements du contrevenant ou des locaux lui appartenant, et ordonner la publication ou la diffusion de son jugement ou du résumé par la voie de journaux ou de toute autre manière, le tout aux frais du contrevenant. Ces mesures de publicité ne peuvent être prescrites que si elles sont de nature à contribuer à la cessation de l'acte incriminé ou de ses effets. § 4. L'action est formée et instruite selon les formes du référé. Elle est formée par requête, établie en quatre exemplaires et envoyée par lettre recommandée à la poste ou déposée au greffe de la juridiction compétente. A peine de nullité, la requête contient : 1° l'indication des jour, mois et année;
2° de naam, de voornamen, het beroep en de woonplaats van de verzoeker; 3° de naam en het adres van de natuurlijke persoon of de rechtspersoon tegen wie de vordering wordt ingesteld; 4° het voorwerp en de uiteenzetting van de middelen van de vordering. De griffier van de rechtbank verwittigt onverwijld de tegenpartij bij gerechtsbrief en nodigt haar uit te verschijnen ten vroegste drie dagen en ten laatste acht dagen na het verzenden van de gerechtsbrief, waarbij een exemplaar van het verzoekschrift is gevoegd. Over de vordering wordt uitspraak gedaan niettegenstaande vervolging wegens dezelfde feiten voor enig ander strafgerecht. Als een vordering tot staking van bij de strafrechter aanhangig gemaakte feiten ingesteld is, wordt over de strafvervolging pas uitspraak gedaan nadat over de vordering tot staking een in kracht van gewijsde getreden beslissing gewezen is. Tijdens de opschorting is de verjaring van de strafvordering geschorst. Het vonnis is uitvoerbaar bij voorraad, niettegenstaande enig 2° les nom, prénoms, profession et domicile du requérant; 3° les nom et adresse de la personne physique ou morale contre laquelle la demande est formée; 4° l'objet et l'exposé des moyens de la demande. Le greffier du tribunal avertit sans délai la partie adverse par pli judiciaire, auquel est joint un exemplaire de la requête, et l'invite à comparaître au plus tôt trois jours et au plus tard huit jours après l'envoi du pli judiciaire. Il est statué sur l'action nonobstant toute poursuite exercée en raison des mêmes faits devant toute autre juridiction pénale. Lorsque les faits soumis au juge pénal font l'objet d'une action en cessation, il ne peut être statué sur l'action pénale qu'après qu'une décision coulée en force de chose jugée n'a été rendue relativement à l'action en cessation. La prescription de l'action publique est suspendue pendant la surséance. Le jugement est exécutoire par provision, nonobstant tout recours et
rechtsmiddel en zonder borgtocht. Het wordt door de griffier van de sans caution. Il est communiqué par le greffier de la juridiction,
rechtbank onverwijld meegedeeld aan alle partijen en aan de procureur sans délai, à toutes les parties et au procureur du Roi.
des Konings. § 5. De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan de § 5. Les dispositions du présent article ne portent pas préjudice aux
bevoegdheden van de Raad van State, zoals bepaald in de gecoördineerde compétences du Conseil d'Etat, telles que définies par les lois
wetten van 12 januari 1973 op de Raad van State. coordonnées du 12 janvier 1973 sur le Conseil d'Etat.

Art. 21.De rechter kan op verzoek van het slachtoffer van de

Art. 21.Le juge peut, à la demande de la victime de la

discriminatie, van een orgaan in de zin van artikel 28, of van een discrimination, d'un organe au sens de l'article 28, ou d'un
belangenvereniging, diegene die de discriminatie heeft gepleegd, groupement d'intérêt, condamner au paiement d'une astreinte l'auteur
veroordelen tot de betaling van een dwangsom als aan die discriminatie de la discrimination au cas où il ne serait pas mis fin à celle-ci. Le
geen einde is gemaakt. De rechter doet uitspraak overeenkomstig
artikel 1385bis tot en met 1385nonies van het Gerechtelijk Wetboek. juge statue conformément aux articles 1385bis à 1385nonies du Code judiciaire.
Afdeling V. - Strafbepalingen Section V. - Dispositions pénales

Art. 22.Met een gevangenisstraf van twee maanden tot twee jaar en een

Art. 22.Est puni d'un emprisonnement de deux mois à deux ans et d'une

geldboete van vijftig tot duizend euro of met één van die straffen amende de cinquante euros à mille euros, ou de l'une de ces peines
wordt gestraft iedere werknemer, iedere drager of agent van het seulement, tout travailleur, tout dépositaire ou agent de l'autorité
openbaar gezag of van de openbare macht die in de uitoefening van zijn ambt een persoon opzettelijk discrimineert op grond van een van de beschermde criteria. Dezelfde straffen worden toegepast als de feiten begaan zijn jegens een groep, een gemeenschap of de leden ervan, op grond van de beschermde criteria. Als de verdachte bewijst dat hij heeft gehandeld op bevel van zijn meerderen, in zaken die tot hun bevoegdheid behoren en waarin hij hen als ondergeschikte gehoorzaamheid verschuldigd was, worden de straffen alleen toegepast op de meerderen die het bevel hebben gegeven. Als de werknemers die beticht worden de bovengenoemde daden van discriminatie bevolen, toegelaten of vergemakkelijkt te hebben, beweren dat hun handtekening bij verrassing is verkregen, zijn zij verplicht de daad, in voorkomend geval, te doen ophouden en de schuldige aan te geven, anders worden zij zelf vervolgd. Als één van de bovengenoemde daden van discriminatie is gepleegd door middel van de valse handtekening van een openbaar ambtenaar, worden de daders van de valsheid en zij die er kwaadwillig of bedrieglijk gebruik van maken, gestraft met opsluiting van tien jaar tot vijftien jaar.

Art. 23.Met een gevangenisstraf van een maand tot een jaar en met een geldboete van vijftig euro tot duizend euro of met één van die straffen alleen wordt gestraft, elke persoon die zich niet voegt naar een vonnis of een arrest dat, als gevolg van een vordering tot staking, overeenkomstig artikel 20 werd gewezen.

ou de la force publique qui, dans l'exercice de ses fonctions, commet intentionnellement une discrimination à l'égard d'une personne sur la base d'un des critères protégés. Les mêmes peines sont applicables lorsque les faits sont commis à l'égard d'un groupe, d'une communauté ou de ses membres, sur la base des critères protégés. Si l'inculpé justifie qu'il a agi par ordre de ses supérieurs pour des objets du ressort de ceux-ci et sur lesquels il leur était dû obéissance hiérarchique, les peines sont appliquées seulement aux supérieurs qui ont donné l'ordre. Si les travailleurs prévenus d'avoir ordonné, autorisé ou facilité les actes de discrimination susmentionnés prétendent que leur signature a été surprise, ils sont tenus, le cas échéant, de faire cesser l'acte, de dénoncer le coupable; sinon, ils sont poursuivis personnellement. Si l'un des actes de discrimination susmentionnés est commis au moyen d'une fausse signature d'un fonctionnaire public, les auteurs du faux et ceux qui, méchamment ou frauduleusement, en font usage sont punis de la réclusion de dix à quinze ans.

Art. 23.Est puni d'un emprisonnement d'un mois à un an et d'une amende de cinquante euros à mille euros, ou de l'une de ces peines seulement, toute personne qui ne se conforme pas à un jugement ou à un arrêt prononcé suite à une demande de cessation, conformément à l'article 20.

Art. 24.In geval van inbreuken als omschreven in de artikelen 22 en

Art. 24.En cas d'infractions telles que définies aux articles 22 et

23 kan de veroordeelde daarnaast veroordeeld worden tot een verbod 23, le condamné peut, en outre, être condamné à l'interdiction
overeenkomstig artikel 33 van het Strafwetboek. conformément à l'article 33 du Code pénal.

Art. 25.In geval van inbreuk zoals bedoeld in artikel 22 kan een

Art. 25.En cas d'infraction visée à l'article 22, une amende

administratieve geldboete worden opgelegd van 125 tot 6.200 euro. administrative de 125 euros à 6.200 euros peut être infligée.
De administratieve geldboete wordt toegepast zoveel maal als er L'amende administrative est appliquée autant de fois qu'il y a de
personen slachtoffer zijn van een inbreuk zoals bedoeld in artikel 22, personnes victimes d'une infraction visée à l'article 22, sans que son
zonder dat het bedrag ervan hoger mag zijn dan 20.000 euro. montant puisse excéder 20.000 euros.
Bij herhaling binnen het jaar dat volgt op een beslissing die een En cas de récidive dans l'année qui suit une décision infligeant une
administratieve geldboete oplegt, kunnen de bedragen bedoeld in het amende administrative, les montants visés aux alinéas 1er et 2 peuvent
eerste en tweede lid worden verdubbeld. être doublés.
De Regering bepaalt de procedure en de nadere regels met betrekking Le Gouvernement détermine la procédure et les modalités relatives aux
tot de administratieve geldboetes. De Regering ziet erop toe in deze amendes administratives. Le Gouvernement veille à intégrer dans ces
nadere regels rekening te houden met het non bis in idem-principe modalités le principe non bis in idem étant donné que des
gegeven het feit dat gedragingen die bovendien een strafrechtelijke comportements faisant par ailleurs l'objet d'infractions pénales en
overtreding uitmaken krachtens deze ordonnantie kunnen worden gestraft vertu de la présente ordonnance seront susceptibles d'être sanctionnés
met een administratieve geldboete. d'une amende administrative.
Afdeling VI. - Bewijslast Section VI. - Charge de la preuve

Art. 26.§ 1. Wanneer de persoon die meent slachtoffer te zijn van

Art. 26.§ 1er. Lorsque la personne qui s'estime victime d'une

discriminatie voor de bevoegde rechter feiten aanvoert die het bestaan discrimination invoque devant la juridiction compétente des faits qui
van een rechtstreekse of onrechtstreekse discriminatie kunnen doen permettent de présumer l'existence d'une discrimination, il incombe au
vermoeden, dient de verweerder te bewijzen dat er geen discriminatie défendeur de prouver qu'il n'y a pas eu de discrimination.
is geweest. § 2. De bepalingen van paragraaf 1 is van toepassing op alle § 2. Les dispositions du paragraphe 1er sont applicables à toutes les
gerechtelijke procedures, met uitzondering van de strafrechtelijke procedures. procédures juridictionnelles, à l'exception des procédures pénales.
Afdeling VII. - Rechtsbescherming en rechtshandhaving Section VII. - Dispositifs de protection et de défense

Art. 27.§ 1. Als een klacht wordt ingediend door of ten voordele van

Art. 27.§ 1er. Lorsqu'une plainte est introduite par ou au bénéfice

een persoon wegens een schending van deze ordonnantie, mag de d'une personne en raison de la violation de la présente ordonnance,
werkgever geen nadelige maatregel treffen ten aanzien van deze l'employeur ne peut prendre de mesure préjudiciable à l'encontre de
persoon, behalve om redenen die vreemd zijn aan de klacht. cette personne, excepté pour des motifs étrangers à cette plainte.
§ 2. Het verbod op het nemen van nadelige maatregelen door de § 2. L'interdiction de la prise de mesures préjudiciables par
werkgever geldt eveneens voor eventuele werknemers die optreden als l'employeur vaut également pour les éventuels travailleurs qui
getuige, de verdediging, raadsman of toeverlaat voor de persoon die de agissent comme témoin, défendant, conseil ou soutien en faveur de la
klacht heeft ingediend. personne ayant introduit la plainte.
§ 3. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder nadelige maatregel § 3. Pour ce qui est de l'application du présent article, il faut
onder meer begrepen : de beëindiging van de arbeidsbetrekking, de entendre par mesure préjudiciable : la cessation de la relation de
eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden of elke andere nadelige travail, la modification unilatérale des conditions de travail ou tout
maatregel getroffen door de werkgever. De nadelige maatregel kan autre traitement défavorable par l'employeur. La mesure préjudiciable
worden getroffen tijdens de arbeidsbetrekking of na de beëindiging peut avoir lieu durant la relation de travail ou après la cessation de
ervan. celle-ci.
§ 4. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder klacht begrepen : § 4. Pour l'application du présent article, il convient d'entendre par
- een met redenen omklede klacht ingediend door de betrokkene bij de plainte : - une plainte motivée introduite par l'intéressé auprès de
openbare instelling of de dienst die hem tewerkstelt, overeenkomstig l'institution publique ou du service qui l'emploie, conformément aux
de van kracht zijnde procedures; procédures en vigueur;
- een met redenen omklede klacht ingediend ten voordele van de - une plainte motivée introduite au bénéfice de la personne concernée
betrokkene door een orgaan van artikel 28 of door een par un organe au sens de l'article 28, ou par un groupement d'intérêt,
belangenvereniging bij de openbare instelling of dienst die de auprès de l'institution publique ou du service qui l'emploie;
betrokkene tewerkstelt; - een rechtsvordering ingesteld door de betrokkene; - une action en justice introduite par la personne concernée;
- een rechtsvordering ingesteld ten voordele van de betrokkene door - une action en justice introduite au bénéfice de la personne
een orgaan in de zin van artikel 28, of door een belangenvereniging. concernée par un organe au sens de l'article 28, ou par un groupement
De in het eerste lid, eerste en tweede streepje, bedoelde met redenen d'intérêt. La plainte motivée, visée à l'alinéa 1er, premier et deuxième tiret,
omklede klacht bestaat uit een gedateerde, ondertekende en bij ter consiste en un écrit, daté, signé et notifié par pli recommandé avec
post aangetekende zending, of waarvoor een ontvangstbewijs werd accusé de réception à la poste ou pour lequel a été transmis un accusé
overgezonden door de werkgever, ter kennis gebrachte brief waarin de de réception par l'employeur, dans lequel les griefs adressés à
grieven ten aanzien van de dader van de vermeende discriminatie worden l'auteur de la discrimination alléguée sont exposés.
uiteengezet. § 5. Als de werkgever een nadelige maatregel treft ten aanzien van de § 5. Lorsque l'employeur adopte une mesure préjudiciable vis-à-vis de
betrokkene binnen twaalf maanden na het indienen van de klacht, valt la personne concernée dans un délai de douze mois suivant
de bewijslast dat de nadelige maatregel werd getroffen om redenen die l'introduction de la plainte, il appartient à celui ou celle contre
vreemd zijn aan de klacht, ten laste van diegene tegen wie de klacht qui la plainte est dirigée de prouver que la mesure préjudiciable a
is ingediend. été adoptée pour des motifs qui sont étrangers à cette plainte.
Indien een rechtsvordering door of ten voordele van de betrokkene werd Lorsqu'une action en justice a été introduite par ou au bénéfice de la
ingesteld, wordt de in het eerste lid bedoelde periode verlengd tot personne concernée, le délai de 12 mois visé à l'alinéa premier, est
drie maanden na de dag waarop de rechterlijke beslissing in kracht van prolongé jusqu'à échéance d'un délai de trois mois suivant le jour où
gewijsde is getreden. la décision intervenue est passée en force de chose jugée.
§ 6. Als de werkgever een nadelige maatregel treft ten aanzien van de § 6. Lorsque l'employeur adopte une mesure préjudiciable à l'encontre
betrokkene in strijd met paragraaf 1, verzoekt deze persoon of de de la personne concernée en contravention au paragraphe 1er, cette
belangenvereniging waarbij hij is aangesloten, hem opnieuw in de personne ou le groupement d'intérêt auquel elle est affiliée demande
dienst op te nemen of hem zijn functie onder dezelfde voorwaarden als sa réintégration dans le service ou de lui permettre d'exercer ses
voorheen te laten uitoefenen. fonctions aux mêmes conditions que précédemment.
Het verzoek wordt gedaan bij een ter post aangetekende brief binnen La demande est introduite par lettre recommandée dans les trente jours
dertig dagen volgend op de datum van de kennisgeving van de opzegging, qui suivent la date de la notification du préavis, de la rupture sans
van de beëindiging zonder opzegging of van de eenzijdige wijziging van préavis ou de la modification unilatérale des conditions de travail.
de arbeidsvoorwaarden. L'employeur doit prendre position sur cette demande dans un délai de
De werkgever moet zich binnen dertig dagen volgend op de kennisgeving trente jours suivant sa notification.
van het verzoek uitspreken. L'employeur qui réintègre la personne dans son précédent service ou
De werkgever die de persoon opnieuw in de dienst opneemt of hem zijn lui permet d'exercer ses fonctions dans les mêmes conditions
functie onder dezelfde voorwaarden als voorheen laat uitoefenen, moet qu'auparavant, est tenu de payer la rémunération perdue du fait du
de wegens ontslag of wijziging van de arbeidsvoorwaarden gederfde licenciement ou de la modification des conditions de travail et de
verloning betalen alsmede de werkgevers- en werknemersbijdragen verser les cotisations des employeurs et des travailleurs afférentes à
betreffende deze verloning storten. cette rémunération.
Deze paragraaf is niet van toepassing wanneer de nadelige maatregel Le présent paragraphe ne s'applique pas lorsque la mesure
wordt getroffen nadat de arbeidsbetrekking een einde heeft genomen. préjudiciable intervient après la cessation de la relation de travail.
§ 7. Als de betrokkene na het in paragraaf 6, eerste lid, bedoelde § 7. A défaut de réintégration ou de reprise des fonctions aux
verzoek niet opnieuw wordt opgenomen of zijn functie niet onder conditions fixées antérieurement, à la suite de la demande visée au
dezelfde voorwaarden als voorheen kan uitoefenen en er geoordeeld werd paragraphe 6, alinéa 1er, et lorsque la mesure préjudiciable a été
dat de nadelige maatregel in strijd is met paragraaf 1, moet de jugée contraire aux dispositions du paragraphe 1er, l'employeur doit
werkgever aan de betrokkene een vergoeding betalen die, naar keuze van payer à la personne concernée une indemnité égale, selon le choix de
die persoon, gelijk is hetzij aan een forfaitair bedrag dat cette personne, soit à un montant forfaitaire correspondant à la
overeenstemt met de bruto verloning voor zes maanden, hetzij aan de rémunération brute de six mois, soit au préjudice réellement subi par
werkelijk door de betrokkene geleden schade. In laatstgenoemd geval le travailleur, à charge pour celui-ci de prouver l'étendue de ce
moet hij de omvang van de geleden schade bewijzen. préjudice, dans ce dernier cas.
§ 8. De werkgever is verplicht dezelfde vergoeding uit te betalen, § 8. L'employeur est tenu de payer la même indemnité, sans que la
zonder dat de persoon of de belangenvereniging waarbij hij is personne ou le groupement d'intérêt auquel elle est affiliée ne doive
aangesloten het in paragraaf 6 bedoelde verzoek moet indienen om introduire la demande visée au paragraphe 6 tendant à sa réintégration
opnieuw te worden opgenomen in de dienst of zijn functie onder dans le service ou à la reprise de ses fonctions, aux conditions
dezelfde voorwaarden als voorheen te kunnen uitoefenen : fixées antérieurement :
1° als het bevoegde rechtscollege de feiten van discriminatie, die het 1° lorsque la juridiction compétente a considéré comme établis les
voorwerp uitmaakten van de klacht, bewezen heeft geacht; faits de discrimination qui forment l'objet de la plainte;
2° als de betrokkene de arbeidsbetrekking verbreekt, omdat het gedrag 2° lorsque la personne concernée rompt la relation de travail, parce
van de werkgever in strijd is met de bepalingen van paragraaf 1, wat que le comportement de l'employeur viole les dispositions du
paragraphe 1er, ce qui constitue selon le travailleur un motif de
volgens de betrokkene een reden is om de arbeidsbetrekking zonder rupture de la relation de travail sans préavis ou pour y mettre un
opzegging of vóór het verstrijken ervan te verbreken; terme avant son expiration;
3° als de werkgever de arbeidsbetrekking heeft beëindigd om dringende 3° lorsque l'employeur a rompu la relation de travail pour motif
redenen, op voorwaarde dat het bevoegde rechtscollege deze beëindiging grave, et pour autant que la juridiction compétente ait estimé cette
ongegrond en in strijd met de bepalingen van paragraaf 1 heeft geacht. rupture non fondée et en contradiction avec les dispositions du paragraphe 1er.
§ 9. Als de nadelige maatregel wordt getroffen nadat de § 9. Lorsque la mesure préjudiciable intervient après la cessation de
arbeidsbetrekking beëindigd werd, en deze maatregel in strijd wordt la relation de travail et qu'elle est jugée contraire au paragraphe 1er,
bevonden met paragraaf 1, dient de werkgever de in paragraaf 7 l'employeur est tenu de payer à la victime l'indemnité prévue au
bedoelde schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer. paragraphe 7. § 10. La protection visée au présent article est également
§ 10. De in dit artikel bedoelde bescherming is eveneens van d'application aux personnes qui interviennent comme témoins par le
toepassing op de personen die optreden als getuige doordat zij, in het fait que, dans le cadre de l'instruction d'une plainte visée au
kader van het onderzoek van de in paragraaf 4 bedoelde klacht, in een paragraphe 4, elles font connaître auprès de la personne chez qui la
ondertekend en gedateerd document de feiten die zij zelf hebben gezien plainte est introduite, dans un document daté et signé, les faits
of gehoord en die betrekking hebben op de toestand die het voorwerp is qu'elles ont elles-mêmes vus ou entendus et qui sont en relation avec
van de klacht, ter kennis brengen van de persoon bij wie de klacht la situation qui fait l'objet d'une plainte ou par le fait qu'elles
wordt ingediend, of doordat zij optreden als getuige in rechte. interviennent en tant que témoins de justice.

Art. 28.§ 1. Unia wordt aangewezen als orgaan voor de bevordering van

Art. 28.§ 1er. Unia est désigné comme organe de promotion de

gelijke behandeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. l'égalité de traitement en Région de Bruxelles-Capitale.
§ 2. Unia is met name bevoegd voor : § 2. Unia est notamment compétent pour :
1° het verlenen van onafhankelijke bijstand aan de slachtoffers van 1° l'assistance indépendante aux victimes de discrimination lors de la
discriminatie bij de afwikkeling van hun klachten over discriminatie; prise en considération de leurs plaintes relatives à une discrimination;
2° het verrichten van onafhankelijke studies over discriminatie; 2° la réalisation d'études indépendantes sur la discrimination;
3° het publiceren van onafhankelijke verslagen en het doen van 3° la publication de rapports indépendants et la formulation de
aanbevelingen over elk onderwerp dat met discriminatie verband houdt. recommandations à propos de tout sujet en rapport avec la discrimination.

Art. 29.§ 1. Unia wordt aangewezen als het orgaan dat in rechte kan

Art. 29.§ 1er. Unia est désigné comme organe pouvant ester en

optreden, wat zijn bevoegdheden betreft, in geschillen waar de justice, pour ses compétences, dans les litiges auxquels l'application
toepassing van deze ordonnantie aanleiding toe zou geven in het geval de la présente ordonnance donnerait lieu en cas de discrimination sur
van een discriminatie op basis van de beschermde criteria. la base des critères protégés.
§ 2. Een rechtsvordering kan eveneens worden ingesteld door een § 2. Une action en justice peut également être introduite par un
belangenvereniging ten gunste van een natuurlijke of rechtspersoon in groupement d'intérêt au bénéfice d'une personne physique ou morale
geschillen waartoe de toepassing van deze ordonnantie aanleiding zou dans les litiges auxquels l'application de la présente ordonnance
geven in het geval van een discriminatie op basis van de beschermde donnerait lieu en cas de discrimination sur la base des critères
criteria. protégés.
§ 3. Wanneer het verzoek een discriminatie betreft of een inbreuk ten § 3. Lorsque la requête concerne une discrimination ou une infraction
opzichte van een natuurlijke of rechtspersoon, is de rechtsvordering envers une personne physique ou morale, l'action en justice d'Unia ou
van Unia of van de belangenvereniging slechts ontvankelijk indien Unia du groupement d'intérêt n'est recevable que si Unia ou le groupement
of de belangenvereniging aantoont dat ze optreden met toestemming van d'intérêt prouve qu'il agit en accord avec cette personne physique ou
deze natuurlijke of rechtspersoon. morale.

Art. 30.§ 1. Unia wordt aangewezen als verzoeningsdienst in de

Art. 30.§ 1er. Unia est désigné comme service de conciliation dans

geschillen waartoe deze ordonnantie aanleiding kan geven in geval van les litiges auxquels l'application de la présente ordonnance donnerait
discriminatie op grond van één van de beschermde criteria. lieu en cas de discrimination sur la base d'un des critères protégés.
§ 2. De verzoeningsdienst is bevoegd om : § 2. Le service de conciliation est compétent pour :
1° klachten te ontvangen en inspanningen te leveren om het standpunt 1° recevoir les plaintes et s'efforcer de concilier les positions de
van al de betrokken partijen te verzoenen; toutes les parties concernées;
2° aanbevelingen op te stellen of voorstellen te formuleren die een 2° formuler des recommandations ou faire des propositions en vue de
oplossing kunnen bieden voor het geschil waarvoor op hem een beroep trouver une solution au litige pour lequel il a été sollicité.
wordt gedaan. § 3. De verzoeningsdienst kan weigeren een klacht te behandelen in de § 3. Le service de conciliation peut refuser de traiter une plainte
volgende gevallen : notamment dans les cas suivants :
1° de klacht is manifest ongegrond; 1° la plainte est manifestement infondée;
2° de klacht valt buiten zijn bevoegdheden; 2° la plainte n'est pas du ressort de ses compétences;
3° de feiten hebben zich voorgedaan meer dan een jaar voordat de 3° les faits se sont produits plus d'un an avant que la plainte ne
klacht werd ingediend; soit déposée;
4° een hangende burgerlijke rechtsvordering of een hangende 4° la plainte fait déjà l'objet d'une requête civile en instance ou
strafprocedure heeft reeds betrekking op het voorwerp van de klacht. d'une procédure pénale pendante.
§ 4. De verzoeningsdienst bezorgt het Parlement jaarlijks een § 4. Le service de conciliation remet annuellement un rapport
activiteitenverslag waarin de identiteit van de verzoekers en die van d'activités au Parlement dans lequel l'identité des requérants et
de beschuldigde personen niet mogen worden opgenomen. Daarnaast kan de celle des personnes inculpées ne peuvent figurer. Parallèlement, le
verzoeningsdienst tussentijdse verslagen opstellen indien hij dit service de conciliation peut, s'il le juge utile, établir des rapports
nuttig acht. Die verslagen kunnen elk voorstel bevatten dat de gelijke intermédiaires. Ceux-ci contiennent toute proposition susceptible de
behandeling bij de tewerkstelling kan verbeteren. favoriser l'égalité de traitement en ce qui concerne l'accès à
§ 5. De Regering wijst het overheidsorgaan voor de bevordering van l'emploi. § 5. Le Gouvernement désigne l'organe public de promotion de l'égalité
gelijke behandeling aan, dat in rechte kan optreden, en de de traitement pouvant ester en justice et le service de conciliation
verzoeningsdienst die bevoegd is voor de criteria van geslacht en compétent pour les critères du sexe et assimilés au sexe.
gelijkgesteld aan geslacht.
Afdeling VIII. - Slotbepaling Section VIII. - Disposition finale

Art. 31.Bij haar inwerkingtreding heft deze ordonnantie de

Art. 31.Au moment de son entrée en vigueur, la présente ordonnance

ordonnantie van 4 september 2008 ertoe strekkende een abroge l'ordonnance du 4 septembre 2008 visant à assurer une politique
diversiteitsbeleid te bewerkstelligen in het Brussels de diversité au sein de la fonction publique bruxelloise.
ambtenarenapparaat op. Kondigen deze ordonnantie af, bevelen dat ze in het Belgisch Promulguons la présente ordonnance, ordonnons qu'elle soit publiée au
Staatsblad zal worden bekendgemaakt. Moniteur belge.
Brussel, 25 april 2019. Bruxelles, le 25 avril 2019.
De Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, Le Ministre-Président du Gouvernement de la Région de
belast met Plaatselijke Besturen, Territoriale Ontwikkeling, Stedelijk Bruxelles-Capitale, chargé des Pouvoirs locaux, du Développement
Beleid, Monumenten en Landschappen, Studentenaangelegenheden, territorial, de la Politique de la ville, des Monuments et Sites, des
Toerisme, Openbaar Ambt, Wetenschappelijk Onderzoek en Openbare Affaires étudiantes, du Tourisme, de la Fonction publique, de la
Netheid, Recherche scientifique et de la Propreté publique,
R. VERVOORT R. VERVOORT
De Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Le Ministre du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, chargé
Financiën, Begroting, Externe Betrekkingen en des Finances, du Budget, des Relations extérieures et de la
Ontwikkelingssamenwerking, Coopération au Développement,
G. VANHENGEL G. VANHENGEL
De Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Le Ministre du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, chargé
Tewerkstelling, Economie en Brandbestrijding en Dringende Medische de l'Emploi, de l'Economie et de la Lutte contre l'Incendie et l'Aide
Hulp, médicale urgente,
D. GOSUIN D. GOSUIN
De Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Le Ministre du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, chargé
Mobiliteit en Openbare Werken, de la Mobilité et des Travaux publics,
P. SMET P. SMET
De Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met La Ministre du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale,
Huisvesting, Levenskwaliteit, Leefmilieu en Energie, chargée du Logement, de la Qualité de Vie, de l'Environnement et de l'Energie,
C. FREMAULT C. FREMAULT
_______ _______
Nota Note
(1) Gewone zitting 2018-2019. (1) Session ordinaire 2018-2019.
Documenten van het Parlement. - Ontwerp van kaderordonnantie, A-802/1. Documents du Parlement. - Projet d'ordonnance-cadre, A-802/1. -
- Verslag, A-802/2. Rapport, A-802/2.
Integraal verslag. - Bespreking en aanneming. Vergadering van vrijdag 5 april 2019. Compte rendu intégral. - Discussion et adoption. Séance du vendredi 5
avril 2019.
^