Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 123/2022 van 13 oktober 2022 Rolnummer 7566 In zake : de prejudiciële vragen over : - artikel 13 van de programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 december 2014 houdende verschillende maatregelen betreffende - artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 123/2022 van 13 oktober 2022 Rolnummer 7566 In zake : de prejudiciële vragen over : - artikel 13 van de programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 december 2014 houdende verschillende maatregelen betreffende - artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een (...) Extrait de l'arrêt n° 123/2022 du 13 octobre 2022 Numéro du rôle : 7566 En cause : les questions préjudicielles concernant : - l'article 13 du décret-programme de la Région wallonne du 12 décembre 2014 portant des mesures diverses liées - l'article 7 de la loi du 27 février 1987 « relative aux allocations aux personnes handicapées », (...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 123/2022 van 13 oktober 2022 Extrait de l'arrêt n° 123/2022 du 13 octobre 2022
Rolnummer 7566 Numéro du rôle : 7566
In zake : de prejudiciële vragen over : En cause : les questions préjudicielles concernant :
- artikel 13 van de programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 - l'article 13 du décret-programme de la Région wallonne du 12
december 2014 houdende verschillende maatregelen betreffende de décembre 2014 portant des mesures diverses liées au budget en matière
begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux publics,
energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du territoire,
landbouw en fiscaliteit, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité,
- artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de - l'article 7 de la loi du 27 février 1987 « relative aux allocations
tegemoetkomingen aan personen met een handicap », aux personnes handicapées »,
- de artikelen 5/1, § 1, 2°, en 5/5, § 4, 1°, van de bijzondere wet - les articles 5/1, § 1er, 2°, et 5/5, § 4, 1°, de loi spéciale du 16
van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen janvier 1989 relative au financement des communautés et des régions,
en de gewesten, zoals ingevoegd bij de artikelen 7 en 11 van de tels qu'ils ont été insérés par les articles 7 et 11 de la loi
bijzondere wet van 6 januari 2014 tot hervorming van de financiering spéciale du 6 janvier 2014 portant réforme du financement des
van de gemeenschappen en de gewesten, tot uitbreiding van de fiscale communautés et des régions, élargissement de l'autonomie fiscale des
autonomie van de gewesten en tot financiering van de nieuwe régions et financement des nouvelles compétences,
bevoegdheden,
- en de artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 « tot - et les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 «
wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge modifiant le Code des impôts sur les revenus 1992 à la suite de
de invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de l'introduction de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des
personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van personnes physiques visée au titre III/1 de la loi spéciale du 16
16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en janvier 1989 relative au financement des Communautés et des Régions,
de Gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting modifiant les règles en matière d'impôt des non-résidents et modifiant
van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met la loi du 6 janvier 2014 relative à la Sixième Réforme de l'Etat
betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden bedoeld in artikel 78 van de Grondwet », concernant les matières visées à l'article 78 de la Constitution »,
gesteld door het Arbeidshof te Luik, afdeling Namen. posées par la Cour du travail de Liège, division de Namur.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges T. Giet,
T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de
S. de Bethune, E. Bribosia en W. Verrijdt, en, overeenkomstig artikel Bethune, E. Bribosia et W. Verrijdt, et, conformément à l'article
60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Hof, emeritus rechter J.-P. Moerman, bijgestaan door de griffier F. constitutionnelle, du juge émérite J.-P. Moerman, assistée du greffier
Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij arrest van 20 april 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het Par arrêt du 20 avril 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe
Hof is ingekomen op 27 april 2021, heeft het Arbeidshof te Luik, de la Cour le 27 avril 2021, la Cour du travail de Liège, division de
afdeling Namen, de volgende prejudiciële vragen gesteld : Namur, a posé les questions préjudicielles suivantes :
« 1. Schendt artikel 13 van het programmadecreet van 12 december 2014 « 1. En supprimant le régime de la déduction pour habitation unique
houdende verschillende maatregelen betreffende de begroting inzake
natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, energie,
huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, landbouw
en fiscaliteit, door het stelsel van de aftrek voor enige woning
bepaald in de vroegere artikelen 115 en 116 van het Wetboek van de prévu aux articles 115 et 116 anciens du Code des impôts sur les
inkomstenbelastingen 1992 (zoals ingevoegd bij artikel 396 van de programmawet van 27 december 2004) op te heffen, artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet, in zoverre die bepaling tot gevolg heeft de aftrek voor enige woning om te vormen in een belastingvermindering die niet langer kan worden afgetrokken van het gezamenlijk belastbaar inkomen, waardoor het gezamenlijk belastbaar inkomen dat door de socialezekerheidsinstellingen in aanmerking wordt genomen om te bepalen of socialezekerheidsuitkeringen (met name inzake tegemoetkomingen voor personen met een handicap) al dan niet worden toegekend, aldus fictief wordt verhoogd, en houdt die bepaling een betekenisvolle achteruitgang in het recht op sociale zekerheid in ? revenus 1992 (tels qu'insérés par l'article 396 de la loi-programme du 27 décembre 2004), l'article 13 du décret-programme du 12 décembre 2014 portant des mesures diverses liées au budget en matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité viole-t-il l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution en ce que cette disposition a pour conséquence de modifier la déduction pour habitation unique en réduction d'impôt qui ne peut plus être déduite du revenu imposable global, augmentant ainsi fictivement les revenus imposables globalement pris en considération par les institutions de sécurité sociale pour déterminer de l'octroi ou non de prestations de sécurité sociale (notamment en matière d'allocations aux personnes handicapées), cette disposition engendre-t-elle un recul significatif dans le droit à la sécurité sociale ?
2. Schenden (a) artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 betreffende 2. L'article 7 de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations
de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, (b) de artikelen
5/1, § 1, 2°, en 5/5, § 4, 1°, van de bijzondere wet van 16 januari aux personnes handicapées (a), les articles 5/1, § 1er, 2°, et 5/5, §
1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten, 4, 1°, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au financement
zoals ingevoegd bij de artikelen 7 en 11 van de bijzondere wet van 6 des Communautés et des Régions, tels qu'introduits par les articles 7
januari 2014 tot hervorming van de financiering van de Gemeenschappen et 11 de la loi spéciale du 6 janvier 2014 portant réforme du
en de Gewesten, tot uitbreiding van de fiscale autonomie van de financement des communautés et des régions, élargissement de
gewesten en tot financiering van de nieuwe bevoegdheden, en (c) de l'autonomie fiscale des régions et financement des nouvelles
artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 tot wijziging compétences (b) et les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8
van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge de mai 2014 modifiant le Code des impôts sur les revenus 1992 à la suite
invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de de l'introduction de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des
personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van personnes physiques visée au titre III/1 de la loi spéciale du 16
16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen en janvier 1989 relative au financement des Communautés et des Régions,
de gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting modifiant les règles en matière d'impôt des non-résidents et modifiant
van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met la loi du 6 janvier 2014 relative à la Sixième Réforme de l'Etat
betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden
bedoeld in artikel 78 van de Grondwet, al dan niet met elkaar in concernant les matières visées à l'article 78 de la Constitution (c),
samenhang gelezen, artikel 23 van de Grondwet en het in die tekst pris isolément ou conjointement, violent-ils l'article 23 de la
opgelegde standstill [-verplichting], in zoverre die bepalingen ertoe Constitution et l' [obligation] de standstill qu'impose ce texte en ce
hebben geleid de vermindering van het belastbaar inkomen bestaande in que ces dispositions ont mené au remplacement de la réduction de
interesten en andere bedragen bestemd voor de afschrijving en de revenu imposable constituée d'intérêts et d'autres sommes affectés à
wedersamenstelling van een hypothecaire lening die specifiek is l'amortissement et à la reconstitution d'un emprunt hypothécaire
aangegaan om een enige woning te verwerven of te behouden, te spécifiquement contracté en vue d'acquérir ou de conserver une
vervangen door een belastingvermindering voor soortgelijke uitgaven, habitation unique par une réduction d'impôt pour des dépenses
met als gevolg een verhoging van het gezamenlijk belastbaar inkomen similaires, avec pour conséquence une majoration du revenu imposable
en, bijgevolg, een mogelijke vermindering van de tegemoetkomingen voor globalement et, partant, une diminution potentielle des allocations
personen met een handicap, zelfs wanneer de inkomsten en de uitgaven aux personnes handicapées, même dans l'hypothèse où les revenus et les
voor het verwerven of behouden van de enige woning van de betrokken dépenses pour l'acquisition ou la conservation de son habitation
persoon met een handicap ongewijzigd zijn gebleven ? ». unique de la personne handicapée considérée sont restés inchangés ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen en hun context Quant aux dispositions en cause et à leur contexte
B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op de situatie van een B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur la situation d'une
begunstigde van een tegemoetkoming voor personen met een handicap, die bénéficiaire d'une allocation pour personnes handicapées, qui perçoit
doordat de fiscale aftrek voor de eigen en enige woning is vervangen un montant d'allocation plus faible, en raison du remplacement de la
door een belastingvermindering een lager bedrag aan tegemoetkoming déduction fiscale pour habitation propre et unique par une réduction
ontvangt, wat aldus heeft geleid tot de verhoging van het belastbaar d'impôt, ce qui a ainsi entraîné l'augmentation des revenus imposables
inkomen dat in aanmerking wordt genomen voor de berekening van een pris en considération pour calculer une telle allocation.
dergelijke tegemoetkoming.
B.2.1. Artikel 5/5, § 4, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 B.2.1. L'article 5/5, § 4, de la loi spéciale du 16 janvier 1989
betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten relative au financement des communautés et des régions (ci-après : la
(hierna : de bijzondere wet van 16 januari 1989), dat deel uitmaakt loi spéciale du 16 janvier 1989), qui fait partie du titre III/1 (« De
van titel III/1 (« Gewestelijke aanvullende belasting op de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des personnes physiques
personenbelasting »), bepaalt : »), dispose :
« De gewesten zijn exclusief bevoegd voor de belastingverminderingen « Seules les régions sont compétentes pour les réductions d'impôt et
en belastingkredieten met betrekking tot de volgende uitgaven : les crédits d'impôt relatifs aux dépenses suivantes :
1° uitgaven voor het verwerven of het behouden van de eigen woning; 1° les dépenses en vue d'acquérir ou de conserver l'habitation propre;
[...] ». [...] ».
B.2.2. Luidens artikel 1quater van de bijzondere wet van 16 januari B.2.2. Aux termes de l'article 1erquater de la loi spéciale du 16
1989 mogen de gewesten uitsluitend opcentiemen of janvier 1989, les régions peuvent uniquement instaurer des centimes
belastingvermeerderingen heffen en kortingen, belastingverminderingen additionnels ou des augmentations d'impôt et accorder des diminutions,
of belastingkredieten toestaan op de bij de bijzondere wet van 16 des réductions ou des crédits d'impôt sur les impôts visés par la loi
januari 1989 bedoelde belastingen onder de voorwaarden bepaald in spéciale du 16 janvier 1989 dans les conditions fixées par l'article
artikel 5/1, § 1, eerste lid, van die bijzondere wet, dat bepaalt : 5/1, § 1er, alinéa 1er, de cette loi spéciale, lequel dispose :
« Op basis van de lokalisatie van de personenbelasting kunnen de « Sur la base de la localisation de l'impôt des personnes physiques,
gewesten : les régions peuvent :
1° opcentiemen heffen op een deel van de personenbelasting. Het deel 1° établir des centimes additionnels sur une partie de l'impôt des
van de personenbelasting waarop de opcentiemen worden geheven, is de personnes physiques. La partie de l'impôt des personnes physiques sur
gereduceerde belasting Staat; laquelle les centimes additionnels sont établis, est l'impôt Etat
2° kortingen toestaan en belastingverminderingen en réduit; 2° accorder des diminutions d'impôt et appliquer des réductions et des
belastingvermeerderingen toepassen op de in 1° bedoelde opcentiemen augmentations d'impôt sur les centimes additionnels visés au 1°, sans
zonder dat daaruit een vermindering of een vermeerdering van de qu'il en résulte une diminution ou une augmentation de la base
belastbare grondslag ontstaat ». imposable ».
B.2.3. Daarnaast bepaalt artikel 5/1, § 5, tweede lid, van dezelfde B.2.3. En outre, l'article 5/1, § 5, alinéa 2, de la même loi spéciale
bijzondere wet : dispose :
« Van het totale netto inkomen kunnen enkel de onderhoudsgelden worden « De l'ensemble des revenus nets, seules les rentes alimentaires
afgetrokken binnen de grenzen en onder de voorwaarden die zijn bepaald peuvent être déduites dans les limites et aux conditions déterminées
in het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ». par le Code des impôts sur les revenus 1992 ».
B.2.4. De artikelen 5/1 en 5/5 werden in de bijzondere wet van 16 B.2.4. Les articles 5/1 et 5/5 ont été insérés dans la loi spéciale du
januari 1989 ingevoegd bij de artikelen 7 en 11 van de bijzondere wet 16 janvier 1989 par les articles 7 et 11 de la loi spéciale du 6
van 6 januari 2014 tot hervorming van de financiering van de janvier 2014 portant réforme du financement des communautés et des
gemeenschappen en de gewesten, tot uitbreiding van de fiscale régions, élargissement de l'autonomie fiscale des régions et
autonomie van de gewesten en tot financiering van de nieuwe
bevoegdheden (hierna : de bijzondere wet van 6 januari 2014) en zijn financement des nouvelles compétences (ci-après : la loi spéciale du 6
in werking getreden op 1 juli 2014. Ze zijn van toepassing sinds het janvier 2014) et sont entrés en vigueur le 1er juillet 2014. Ils sont
aanslagjaar 2015 (artikel 82, § 2, eerste lid, van de bijzondere wet applicables depuis l'exercice d'imposition 2015 (article 82, § 2,
van 6 januari 2014). alinéa 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 2014).
B.2.5. Uit de voorgaande bepalingen volgt dat de gewesten sedert 1 B.2.5. Il ressort des dispositions qui précèdent que, depuis le 1er
juli 2014 exclusief bevoegd zijn om belastingverminderingen en juillet 2014, les régions sont exclusivement compétentes pour accorder
belastingkredieten met betrekking tot uitgaven voor het verwerven of des réductions d'impôt et des crédits d'impôt relatifs aux dépenses en
het behouden van de eigen woning toe te kennen, zij het dat zij vue d'acquérir ou de conserver l'habitation propre, bien qu'elles ne
daarbij de belastbare grondslag niet mogen verminderen. Zij kunnen met puissent pas diminuer la base imposable à cet égard. En ce qui
betrekking tot die uitgaven derhalve enkel een belastingvermindering concerne ces dépenses, elles peuvent donc uniquement accorder une
of belastingkrediet toekennen, maar geen belastingaftrek (Parl. St., réduction d'impôt ou un crédit d'impôt, mais pas une déduction d'impôt
Kamer, 2012-2013, DOC 53-2974/001, pp. 14 en 18). (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2974/001, pp. 14 et 18).
Bovendien kan de federale overheid van haar kant niet langer En outre, l'autorité fédérale ne peut plus, quant à elle, introduire
belastingvoordelen invoeren in de vorm van een aftrek van het totale des avantages fiscaux sous forme d'une déduction de l'ensemble des
netto-inkomen, tenzij voor de onderhoudsgelden (artikel 5/1, § 5, revenus nets, si ce n'est pour les rentes alimentaires (article 5/1, §
tweede lid, van de bijzondere wet van 16 januari 1989; Parl. St., 5, alinéa 2, de la loi spéciale du 16 janvier 1989; Doc. parl.,
Kamer, 2012-2013, DOC 53-2974/001, p. 18). Chambre, 2012-2013, DOC 53-2974/001, p. 18).
B.3.1. De bijzondere wetgever heeft evenwel willen vermijden dat de B.3.1. Toutefois, le législateur spécial a souhaité éviter que le
bevoegdheidsoverdracht naar de gewesten een juridische leemte met zich transfert de compétences vers les régions entraîne un vide juridique
zou meebrengen totdat de gewesten wetgevend optreden in het kader van jusqu'à ce que les régions légifèrent dans l'exercice de leurs
de uitoefening van hun nieuwe bevoegdheden. nouvelles compétences.
Daartoe bepaalt artikel 81quater, eerste lid, 2°, van de bijzondere A cette fin, l'article 81quater, alinéa 1er, 2°, de la loi spéciale du
wet van 16 januari 1989, ingevoegd bij artikel 75 van de bijzondere 16 janvier 1989, inséré par l'article 75 de la loi spéciale du 6
wet van 6 januari 2014, dat, vanaf het aanslagjaar 2015, de janvier 2014, prévoit qu'à partir de l'exercice d'imposition 2015, les
gewestelijke belastingverminderingen en -kredieten met betrekking tot réductions et crédits d'impôt régionaux relatifs aux dépenses visées à
de in het voormelde artikel 5/5, § 4, bedoelde uitgaven de l'article 5/5, § 4, précité, sont les réductions et crédits tels
verminderingen en kredieten zijn zoals ze zijn opgenomen in de op 30 qu'ils figurent dans la législation fiscale fédérale en vigueur au 30
juni 2014 van kracht zijnde fiscale wetgeving, tot wanneer de gewesten juin 2014, et ce jusqu'à ce que les régions aient établi leurs propres
hun eigen regels hebben vastgesteld voor elke gewestelijke
belastingvermindering of elk gewestelijk belastingkrediet. Die règles pour chaque réduction ou crédit d'impôt régional. Cette
bestaande fiscale wetgeving betreft de artikelen 104, 9°, en 115 van législation fiscale en vigueur concerne les articles 104, 9°, et 115
het WIB 1992, die voorzien in het mechanisme van de aftrek voor de du CIR 1992, qui organisent le mécanisme de la déduction pour
eigen en enige woning. habitation propre et unique.
B.3.2. Teneinde artikel 81quater, eerste lid, 2°, van de bijzondere B.3.2. Afin de mettre en oeuvre l'article 81quater, alinéa 1er, 2°, de
wet van 16 januari 1989 ten uitvoer te leggen, heeft de federale la loi spéciale du 16 janvier 1989, le législateur fédéral a remplacé
wetgever de voormelde aftrek vervangen door een belastingvermindering la déduction précitée par une réduction d'impôt (articles 20, 2°, 22,
(artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 « tot 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 « modifiant le Code des impôts sur
wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge les revenus 1992 à la suite de l'introduction de la taxe additionnelle
de invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de
personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van régionale sur l'impôt des personnes physiques visée au titre III/1 de
16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au financement des
de Gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting Communautés et des Régions, modifiant les règles en matière d'impôt
van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met des non-résidents et modifiant la loi du 6 janvier 2014 relative à la
betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden Sixième Réforme de l'Etat concernant les matières visées à l'article
bedoeld in artikel 78 van de Grondwet » (hierna : de wet van 8 mei 78 de la Constitution » (ci-après : la loi du 8 mai 2014)).
2014)). Het mechanisme van de belastingvermindering is vervat in artikel 14537 Le mécanisme de la réduction d'impôt est contenu dans l'article 14537
van het WIB 1992, ingevoegd bij artikel 44 van de wet van 8 mei 2014. du CIR 1992, inséré par l'article 44 de la loi du 8 mai 2014.
B.4. Bij artikel 13 van het programmadecreet van het Waalse Gewest van B.4. Par l'article 13 du décret-programme de la Région wallonne du 12
12 december 2014 « houdende verschillende maatregelen betreffende de décembre 2014 « portant des mesures diverses liées au budget en
matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux
begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du
energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité »
landbouw en fiscaliteit » (hierna : het programmadecreet van 12 (ci-après : le décret-programme du 12 décembre 2014), le législateur
december 2014) heeft de decreetgever paragraaf 3 van artikel 14537 van décrétal a remplacé le paragraphe 3 de l'article 14537 du CIR 1992
het WIB 1992 vervangen teneinde de regels inzake de berekening van de afin de modifier les règles de calcul de la réduction d'impôt.
belastingvermindering te wijzigen.
Die regels zijn van toepassing vanaf het aanslagjaar 2016 (artikel 17 Ces règles sont applicables à partir de l'exercice d'imposition 2016
van het programmadecreet van 12 december 2014). (article 17 du décret-programme du 12 décembre 2014).
B.5.1. Artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de B.5.1. L'article 7 de la loi du 27 février 1987 « relative aux
tegemoetkomingen aan personen met een handicap » (hierna : de wet van 27 februari 1987) bepaalt : allocations aux personnes handicapées » (ci-après : la loi du 27 février 1987) dispose :
« § 1. De in artikel 1 bedoelde tegemoetkomingen kunnen enkel toegekend worden indien het bedrag van het inkomen van de persoon met een handicap en het bedrag van het inkomen van de persoon met wie hij een huishouden vormt, het in artikel 6 bedoelde bedrag van de tegemoetkomingen niet overschrijdt. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, wat moet worden verstaan onder ' inkomen ' en door wie, volgens welke criteria en op welke wijze het bedrag ervan moet worden bepaald. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, bepalen dat sommige inkomsten of delen van het inkomen, onder de voorwaarden die hij bepaalt, niet of slechts gedeeltelijk in aanmerking worden genomen. « § 1er. Les allocations visées à l'article 1er ne peuvent être accordées que si le montant du revenu de la personne handicapée et le montant du revenu de la personne avec laquelle elle forme un ménage ne dépasse pas le montant des allocations visé à l'article 6. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, ce qu'il faut entendre par ' revenu ' et par qui, selon quels critères et de quelle manière le montant doit en être fixé. Le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, déterminer que certains revenus ou parties de revenus, dans les conditions qu'il détermine, ne sont que partiellement ou ne sont pas pris en considération.
[...] ». [...] ».
B.5.2. Volgens de artikelen 1 en 2 van de wet van 27 februari 1987 B.5.2. Selon les articles 1er et 2 de la loi du 27 février 1987, les
kunnen personen met een handicap drie types van tegemoetkoming krijgen personnes handicapées peuvent se voir accorder trois types
: de inkomensvervangende tegemoetkoming, die wordt toegekend aan de d'allocations : l'allocation de remplacement de revenus, accordée à la
persoon met een handicap die 21 tot 65 jaar oud is en wiens personne handicapée qui est âgée de 21 à 65 ans et dont l'état
lichamelijke of psychische toestand zijn verdienvermogen heeft
verminderd; de integratietegemoetkoming, die wordt toegekend aan de physique ou psychique a réduit sa capacité de gain; l'allocation
persoon met een handicap die 21 tot 65 jaar oud is en bij wie een d'intégration, accordée à la personne handicapée, âgée de 21 à 65 ans,
gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld; de dont le manque d'autonomie ou l'autonomie réduite sont établis;
tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, die wordt toegekend aan de l'allocation pour l'aide aux personnes âgées, accordée à la personne
persoon met een handicap die ten minste 65 jaar oud is en bij wie een handicapée d'au moins 65 ans dont le manque d'autonomie ou l'autonomie
gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld. Bij
de wet van 20 december 2020 « tot wijziging van de wet van 27 februari réduite sont établis. Par la loi du 20 décembre 2020 « modifiant la
1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes
houdende de aanpassing van het leeftijdscriterium van 21 naar 18 jaar handicapées, portant adaptation du critère d'âge de 21 à 18 ans », le
» werd het leeftijdscriterium om aanspraak te maken op een
tegemoetkoming verlaagd naar 18 jaar. Die wijziging is evenwel zonder critère d'âge pour prétendre à une allocation a été abaissé à 18 ans.
Cette modification est toutefois sans incidence sur l'examen des
invloed op de prejudiciële vragen. questions préjudicielles.
B.5.3. Artikel 6, § 1, eerste lid, van de wet van 27 februari 1987 B.5.3. L'article 6, § 1er, alinéa 1er, de la loi du 27 février 1987
bevat voor de inkomensvervangende tegemoetkoming drie categorieën van prévoit trois catégories de montants (A, B et C) en ce qui concerne
bedragen (A, B en C). Het tweede lid van die bepaling machtigt de l'allocation de remplacement de revenus. L'alinéa 2 de cette
Koning om te bepalen welke personen tot die categorieën behoren. disposition habilite le Roi à déterminer les personnes qui
Paragraaf 2 van artikel 6 legt de bedragen vast van de appartiennent à ces catégories. Le paragraphe 2 de l'article 6, quant
integratietegemoetkoming, die variëren volgens de graad van à lui, fixe les montants de l'allocation d'intégration, lesquels
zelfredzaamheid van de gerechtigde. varient selon le degré d'autonomie du bénéficiaire.
B.5.4. Artikel 7, § 1, tweede lid, van de wet van 27 februari 1987 B.5.4. L'article 7, § 1er, alinéa 2, de la loi du 27 février 1987 est
wordt ten uitvoer gelegd door artikel 8, § 1, eerste en tweede lid, mis en oeuvre par l'article 8, § 1er, alinéas 1er et 2, de l'arrêté
van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 « betreffende de royal du 6 juillet 1987 « relatif à l'allocation de remplacement de
inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming » revenus et à l'allocation d'intégration » (ci-après : l'arrêté royal
(hierna : het koninklijk besluit van 6 juli 1987), dat bepaalt : du 6 juillet 1987), lequel dispose :
« Wat betreft de inkomensvervangende tegemoetkoming en de « En ce qui concerne l'allocation de remplacement de revenus et
integratietegemoetkoming wordt onder inkomen verstaan, de inkomsten l'allocation d'intégration, on entend par revenu les revenus de la
van de persoon met een handicap en de inkomsten van de persoon met wie personne handicapée et les revenus de la personne avec laquelle elle
hij een huishouden vormt. forme un ménage.
De jaarlijkse inkomsten van een jaar zijn de gezamenlijk en Les revenus annuels d'une année sont les revenus imposables
afzonderlijk belastbare inkomsten die in aanmerking worden genomen globalement et distinctement pris en considération pour l'imposition
voor de aanslag inzake personenbelasting en aanvullende belastingen ». en matière d'impôt des personnes physiques et taxes additionnelles ».
B.5.5. Ter uitvoering van artikel 7, § 1, derde lid, van de wet van 27 B.5.5. En exécution de l'article 7, § 1er, alinéa 3, de la loi du 27
februari 1987 sluiten de artikelen 8, § 2, tot en met 9ter van het février 1987, les articles 8, § 2, à 9ter de l'arrêté royal précité
voormelde koninklijk besluit voor de berekening van de excluent du revenu imposable différents revenus ou parties de revenus
inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming pour calculer l'allocation de remplacement de revenus et l'allocation
verschillende inkomsten of delen van het inkomen uit van het
belastbaar inkomen. d'intégration.
Artikel 8, § 2, van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : L'article 8, § 2, de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose :
« Voor het bepalen van de in § 1 bedoelde inkomsten wordt geen « Pour la détermination des revenus visés au § 1er, il n'est pas tenu
rekening gehouden met de uitkeringen en het aanvullend loon die de compte des allocations et compléments de rémunération perçus par la
persoon met een handicap ontvangt wanneer hij een beroepsopleiding, personne handicapée qui suit une formation, réadaptation ou
omscholing of herscholing volgt die ten laste is van de overheid, een rééducation professionnelle à charge des pouvoirs publics, d'un
openbare dienst of een sociale zekerheidsinstelling ». service public ou d'un organisme de sécurité sociale ».
Artikel 8bis van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : L'article 8bis de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose :
« § 1. In afwijking van artikel 8, wanneer een uitkering bedoeld in « § 1er. Par dérogation à l'article 8, lorsqu'une prestation, visée à
artikel 7, § 2, van de wet wordt uitbetaald in de vorm van kapitalen l'article 7, § 2, de la loi, est liquidée sous forme de capitaux ou de
of afkoopwaarden, wordt hun tegenwaarde in periodieke uitkering in valeurs de rachat, leur contre-valeur en prestation périodique est
aanmerking genomen, ongeacht ze al dan niet belastbaar is, ten belope
van het bedrag van de lijfrente dat wordt verkregen uit de omzetting prise en compte, qu'elle soit imposable ou non, à concurrence de la
tegen het procent dat in onderstaande tabel is vermeld tegenover de rente viagère résultant de leur conversion suivant le pourcentage
volle leeftijd van de verkrijger op de datum van het feit dat heeft indiqué au tableau ci-après en regard de l'âge révolu du bénéficiaire
aanleiding gegeven tot de uitbetaling : à la date du fait qui a donné lieu à la liquidation :
[...] [...]
De verrekening gebeurt vanaf de ingangsdatum van het recht op de L'imputation se fait dès la date de prise de cours du droit à
tegemoetkoming en er worden geen vrijstellingen op toegepast. l'allocation et on n'applique pas des abattements.
In de gevallen waarin het vonnis of de minnelijke schikking het Dans les cas où le jugement ou l'accord ne précise pas la partie du
gedeelte van het kapitaal dat voor de vergoeding van de vermindering capital affectée à l'indemnisation de la réduction de capacité de gain
van het verdienvermogen en dat voor de vermindering van de et à la réduction d'autonomie, la conversion en rente viagère
zelfredzaamheid is bestemd, niet nader bepaalt, geschiedt de omzetting
in lijfrente op 70 pct. van het kapitaal dat als vergoeding aan de hypothétique se fait sur la base de 70 pc du capital-indemnité alloué
aanvrager werd toegekend voor de vermindering van het verdienvermogen au demandeur en indemnisation de la réduction de la capacité de gain,
en op 30 pct. van het kapitaal dat als vergoeding aan de aanvrager et sur la base de 30 pc du capital-indemnité alloué au demandeur en
wordt toegekend voor de vermindering van de zelfredzaamheid. indemnisation de la réduction d'autonomie.
§ 2. In afwijking van artikel 8 wordt, als inkomen voor de berekening § 2. Par dérogation à l'article 8, il est tenu compte, en tant que
van de inkomensvervangende tegemoetkoming rekening gehouden met de revenu pour le calcul de l'allocation de remplacement de revenus, des
gezinsbijslag uitbetaald ten gunste van de persoon met een handicap prestations familiales payés en faveur de la personne handicapée
overeenkomstig artikel 27 van de wet en artikel 47bis van de conformément à l'article 27 de la loi et l'article 47bis des lois
samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders. coordonnées relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés.
Voor de toepassing van het vorige lid worden de prestaties in Pour l'application de l'alinéa précédent, les prestations à prendre en
aanmerking genomen waarop de persoon met een handicap recht heeft op considération sont celles auxquelles la personne handicapée a droit à
de uitwerkingsdatum van de aanvraag of van de nieuwe aanvraag om la date de prise d'effet de la demande ou de la nouvelle demande
tegemoetkoming of op de eerste dag van de maand die volgt op het feit d'allocation ou le premier jour du mois qui suit le fait qui donne
dat aanleiding geeft tot de ambtshalve herziening bedoeld in artikel lieu à la révision d'office visée à l'article 23, § 1er de l'arrêté
23, § 1 van het koninklijk besluit van 22 mei 2003 betreffende de royal du 22 mai 2003 relatif à la procédure concernant le traitement
procedure voor de behandeling van de dossiers inzake tegemoetkomingen des dossiers en matière des allocations aux personnes handicapées.
aan personen met een handicap.
Met het oog op het aftrekken van het bedrag van de tegemoetkomingen En vue de leur déduction du montant des allocations, les montants des
worden de in het eerste lid bedoelde prestaties op jaarbasis berekend prestations visées à l'alinéa 1er sont calculés sur base annuelle et
en er worden geen vrijstellingen op toegepast ». les abattements ne sont pas appliqués ».
Artikel 8ter van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : L'article 8ter de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose :
« In afwijking van artikel 8, wanneer de persoon met een handicap over « Par dérogation à l'article 8, lorsque la personne handicapée dispose
een inkomen beschikt zoals bedoeld in artikel 9ter, § 6, 1°, en in de des revenus visés à l'article 9ter, § 6, 1°, et dans les circonstances
omstandigheden beschreven in artikel 23, § 1bis, 1°, tweede lid, van décrites à l'article 23, § 1erbis, 1°, alinéa 2, de l'arrêté royal du
het koninklijk besluit van 22 mei 2003 betreffende de procedure voor 22 mai 2003 relatif à la procédure concernant le traitement des
de behandeling van de dossiers inzake tegemoetkomingen aan personen dossiers en matière des allocations aux personnes handicapées le
met een handicap wordt het jaarlijks beroepsinkomen van de persoon met revenu professionnel annuel de la personne handicapée est calculé
een handicap berekend als volgt : comme suit :
1° wanneer het om een loontrekkende activiteit gaat : 1° lorsqu'il s'agit d'une activité comme salarié :
a) en er is een voltijdse arbeidsbetrekking : het dagloon zoals het a) et que l'activité est une activité à temps plein : le salaire
kan worden afgeleid uit de DMFA-aangifte van het kwartaal waarbinnen journalier tel qu'on peut déduire de la déclaration DMFA du trimestre
de arbeidsprestaties een aanvang namen, vermenigvuldigd met het aantal du début de l'activité professionnelle, multiplié par le nombre de
dagen per week van het arbeidsstelsel en vermenigvuldigd met 52; jours par semaine du régime de travail et multiplié par 52;
b) en er is een deeltijdse arbeidsbetrekking : het uurloon zoals het b) et que l'activité est une activité à temps partiel : le salaire en
kan worden afgeleid uit de DMFA-aangifte van het kwartaal waarbinnen terme horaire tel qu'on peut déduire de la déclaration DMFA du
de arbeidsprestaties een aanvang namen, vermenigvuldigd met het trimestre du début de l'activité professionnelle, multiplié par le
gemiddeld aantal uren per week en vermenigvuldigd met 52. nombre moyen d'heures par semaine et multiplié par 52.
Het bekomen resultaat wordt vrijgesteld met een bedrag dat gelijk is Le résultat obtenu est immunisé d'un montant équivalent à 13,07 pc. du
aan 13,07 pct. van het berekende jaarinkomen. revenu annuel calculé.
Dit resultaat wordt vervolgens verminderd met een bedrag dat gelijk is De ce résultat est ensuite déduit un montant équivalent aux charges
aan de forfaitaire beroepskosten die fiscaal in aanmerking worden professionnelles forfaitaires prises en compte fiscalement
genomen tijdens het jaar -2 in de zin van de artikelen 8 en 9 van dit correspondant à l'année -2 au sens des articles 8 et 9 du présent
besluit. arrêté.
2° wanneer het om een zelfstandige activiteit gaat : de persoon met 2° Lorsqu'il s'agit d'une activité d'indépendant : la personne
een handicap verklaart op erewoord de bruto inkomsten omgerekend op handicapée déclare sur l'honneur les revenus bruts escomptés sur une
jaarbasis. base annuelle.
Dit bedrag wordt verminderd met de door hem verklaarde jaarlijkse De ce montant sont déduits les frais professionnels annuels qu'elle
beroepskosten ». déclare ».
Artikel 9 van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : L'article 9 de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose :
« § 1er. Lorsque les revenus de l'année -1 ont diminué ou augmenté de
« § 1. Wanneer de inkomsten van het jaar -1 ten minste met 20 pct. 20 pc au moins par rapport aux revenus de l'année -2, il est tenu
verlaagd of verhoogd zijn ten opzichte van de inkomsten van het jaar
-2, wordt rekening gehouden met de inkomsten van het jaar -1. compte des revenus de l'année -1.
Men verstaat onder ' jaar -1 ' het eerste kalenderjaar voorafgaand aan : On entend par ' année -1 ' la première année civile précédant :
1° de uitwerkingsdatum van de aanvraag of van de nieuwe aanvraag om 1° la date de prise d'effet de la demande ou la nouvelle demande dans
tegemoetkoming in de gevallen waarin de beslissing op aanvraag wordt genomen; les cas où la décision est prise sur demande;
2° de kalendermaand volgend op het feit dat aanleiding geeft tot de 2° le mois calendrier qui suit le fait donnant lieu à la révision
ambtshalve herziening bedoeld in artikel 23, § 1 van het koninklijk d'office visée à l'article 23, § 1er de l'arrêté royal du 22 mai 2003
besluit van 23 mei 2003 betreffende de procedure voor de behandeling relatif à la procédure concernant le traitement des dossiers en
van de dossiers inzake tegemoetkomingen aan personen met een handicap. matière des allocations aux personnes handicapées.
Er wordt echter geen rekening gehouden met de inkomsten van het jaar Toutefois il n'est pas tenu compte des revenus de l'année -1 lorsque
-1 wanneer de persoon met een handicap over een beroepsinkomen la personne handicapée dispose d'un revenu professionnel au sens de
beschikt in de zin van artikel 8ter van dit besluit. l'article 8ter du présent arrêté.
§ 2. Wanneer vaststaat dat een inkomen dat als basis heeft gediend § 2. S'il est établi qu'un revenu qui a servi de base pour la fixation
voor het bepalen van het inkomen van het huishouden niet meer bestaat du revenu du ménage de la personne handicapée a disparu et n'a été
en door geen enkel ander inkomen werd vervangen, wordt het inkomen dat remplacé par aucun autre revenu, le revenu qui a disparu n'est plus
niet meer bestaat niet meer in aanmerking genomen om het recht op pris en considération pour fixer le droit aux allocations.
tegemoetkomingen te bepalen.
§ 3. Wanneer de gegevens inzake de burgerlijke staat, het huishouden § 3. Lorsque les données relatives à l'état civil, au ménage de la
van de persoon met een handicap, de samenstelling van het gezin, de personne handicapée, à la composition de famille, à la charge d'enfant
kinderlast of de samenwoning, welke tot grondslag gediend hebben voor ou à la cohabitation, qui ont servi de base pour la fixation du
de bepaling van het bedrag van het inkomen, gewijzigd zijn, wordt montant du revenu, sont modifiées, il est tenu compte de la nouvelle
rekening gehouden met de nieuwe toestand ». situation ».
Artikel 9bis, § 1, van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt L'article 9bis, § 1er, de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose :
: « Voor de berekening van de inkomensvervangende tegemoetkoming wordt « Pour le calcul de l'allocation de remplacement de revenus, il n'est
geen rekening gehouden met : pas tenu compte de :
1° het gedeelte van het inkomen van de persoon met wie de persoon met 1° la partie du revenu de la personne avec laquelle la personne
een handicap een huishouden vormt, dat niet meer bedraagt dan de helft handicapée forme un ménage, qui ne dépasse pas la moitié du montant
van het bedrag dat overeenstemt met het bedrag van categorie A bedoeld qui correspond au montant de la catégorie A visée dans l'article 6, §
in artikel 6, § 1, van de wet; 1er, de la loi;
2° het inkomen verworven uit werkelijk gepresteerde arbeid door de 2° les revenus acquis par un travail effectivement presté par la
persoon met een handicap wordt vrijgesteld : voor 50 pct. voor de personne handicapée sont immunisés à 50 pc. pour la tranche de 0 EUR à
schijf van 0 EUR tot 3.551,77 EUR en voor 25 pct. voor de schijf van 3.551,77 EUR et à 25 pc. pour la tranche de 3.551,78 EUR à 5.327,65
3.551,78 EUR tot 5.327,65 EUR. Deze bedragen zijn gekoppeld aan het EUR. Ces montants sont liés à l'indice pivot 103,14 des prix à la
spilindexcijfer 103,14 van de consumptieprijzen (basis 1996 = 100); consommation (base 1996 = 100);
3° het deel van de andere inkomsten dan die vermeld in 1° of 2°, dat 3° de la partie des autres revenus que ceux mentionnés au 1° ou au 2°
geen 500,00 EUR per jaar overschrijdt. Dit bedrag is gekoppeld aan het qui ne dépasse pas 500,00 EUR par an. Ce montant est lié à l'indice
spilindexcijfer 103,14 van de consumptieprijzen (basis 1996 = 100). pivot 103,14 des prix à la consommation, (base 1996 = 100).
[...] ». [...] ».
Artikel 9ter van het koninklijk besluit van 6 juli 1987, zoals van L'article 9ter de l'arrêté royal du 6 juillet 1987, dans sa version
toepassing voor het verwijzende rechtscollege, bepaalt : applicable devant la juridiction a quo, dispose :
« § 1. Voor de berekening van de integratietegemoetkoming worden « § 1er. Pour le calcul de l'allocation d'intégration, certaines
bepaalde gedeelten van het overeenkomstig de artikelen 8 en 9 bepaalde parties des revenus fixés conformément aux articles 8 et 9 sont
inkomen vrijgesteld onder de in de volgende paragrafen vermelde immunisées aux conditions fixées dans les paragraphes suivants.
voorwaarden. § 2. Van het inkomen van de persoon met wie de persoon met een § 2. Du revenu de la personne avec laquelle la personne handicapée
handicap een huishouden vormt wordt vrijgesteld, de eerste 28.619,73 forme un ménage sont immunisés les 28 619,73 premiers EUR ainsi que la
EUR, alsook de helft van het gedeelte dat meer bedraagt dan dit moitié de la partie qui excède ce montant.
bedrag. § 3. Van het arbeidsinkomen worden de eerste 16.354,13 EUR § 3. Du revenu du travail, les 16.354,13 premiers EUR sont immunisés,
vrijgesteld, alsook de helft van het arbeidsinkomen dat meer bedraagt dan 16.354,13 EUR. ainsi que la moitié du revenu du travail qui dépasse 16.354,13 EUR.
§ 4. Van het vervangingsinkomen wordt vrijgesteld : § 4. Du revenu de remplacement sont immunisés :
1° indien de genoten arbeidsvrijstelling niet meer bedraagt dan 1° si l'abattement de travail octroyé ne dépasse pas 14.017,83 EUR :
14.017,83 EUR, de eerste 2.335,97 EUR; les 2.335,97 premiers EUR;
2° indien de genoten arbeidsvrijstelling meer bedraagt dan 14.017,83 2° si l'abattement de travail octroyé est supérieur à 14.017,83 EUR :
EUR : het gedeelte dat niet meer bedraagt dan het verschil tussen la partie des revenus de remplacement qui est inférieure à la
2.335,97 EUR en het gedeelte van de genoten arbeidsvrijstelling dat différence entre 2.335,97 EUR et la partie de l'abattement de travail
meer bedraagt dan 14.017,83 EUR. octroyé qui est supérieure à 14.017,83 EUR.
§ 5. Van het andere inkomen wordt vrijgesteld : het gedeelte dat niet § 5. Des autres revenus est immunisée : la partie qui ne dépasse pas
meer bedraagt dan het verschil tussen de categorievrijstelling, la différence entre l'abattement de catégorie, d'une part, et la somme
enerzijds, en de som van de genoten arbeidsvrijstelling en de genoten de l'abattement de travail octroyé et l'abattement octroyé sur le
vrijstelling op het vervangingsinkomen, anderzijds. revenu de remplacement, d'autre part.
§ 6. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder : § 6. Pour l'application du présent article, il faut entendre par :
1° arbeidsinkomen : het inkomen van de persoon met een handicap 1° revenu du travail : le revenu de la personne handicapée acquis par
voortkomend uit werkelijk door hemzelf gepresteerde arbeid; un travail effectivement presté par lui-même;
2° vervangingsinkomen : het geheel van de sociale uitkeringen die de 2° revenu de remplacement : l'ensemble des prestations sociales que la
persoon met een handicap ontvangt op grond van de reglementeringen personne handicapée perçoit sur la base des réglementations en matière
inzake ziekte en invaliditeit, werkloosheid, arbeidsongevallen, de maladie et d'invalidité, de chômage, d'accidents du travail, des
beroepsziekten, rust- en overlevingspensioenen, inkomensgarantie voor maladies professionnelles, des pensions de retraite et de survie, de
ouderen en gewaarborgd inkomen voor bejaarden; garantie de revenu aux personnes âgées et de revenu garanti aux
personnes âgées;
3° arbeidsvrijstelling : de vrijstelling bedoeld in paragraaf 3; 3° abattement du travail : l'abattement visé au troisième paragraphe;
4° vrijstelling op het vervangingsinkomen : de vrijstelling bedoeld in 4° l'abattement sur le revenu de remplacement : l'abattement visé au
paragraaf 4; quatrième paragraphe;
4°bis andere inkomen : het niet vrijgesteld vervangingsinkomen 4°bis autres revenus : le revenu de remplacement non immunisé
overeenkomstig § 4, en de andere niet in punten 1° en 2° bedoelde conformément au § 4, et les autres revenus imposables qui ne sont pas
belastbare inkomsten; visés aux points 1° et 2°;
5° categorievrijstelling : een bedrag dat afhankelijk is van de 5° abattement de catégorie : un montant qui est lié à la catégorie à
laquelle la personne pourrait appartenir ou appartient sur base de
categorie waartoe de persoon op basis van artikel 4 zou kunnen behoren l'article 4 et qui correspond aux montants de l'allocation de
of behoort en dat overeenstemt met de bedragen van de overeenstemmende
categorieën van de inkomensvervangende tegemoetkoming vermeld in remplacement de revenus des catégories correspondantes mentionnés à
artikel 6, § 1, van de wet van 27 februari 1987. l'article 6, § 1, de la loi du 27 février 1987.
§ 7. De bedragen bedoeld in de paragrafen 2 tot en met 4 zijn § 7. Les montants mentionnés aux paragraphes 2 à 4 sont liés à
gekoppeld aan de spilindex 103,14 der consumptieprijzen (basis 1996 = l'indice-pivot 103,14 des prix à la consommation (base 1996=100)
100) overeenkomstig de bepalingen van de wet van 2 augustus 1971 [...] conformément aux dispositions de la loi du 2 août 1971 [...] ».
». Ten gronde Quant au fond
Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag En ce qui concerne la première question préjudicielle
B.6. De eerste prejudiciële vraag peilt naar de bestaanbaarheid van B.6. La première question préjudicielle porte sur la compatibilité de
artikel 13 van het programmadecreet van 12 december 2014 met artikel l'article 13 du décret-programme du 12 décembre 2014 avec l'article
23, derde lid, 2°, van de Grondwet, in zoverre die bepaling, door de 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, en ce qu'en ayant remplacé la
aftrek voor de eigen en enige woning te hebben vervangen door een déduction pour habitation propre et unique par une réduction d'impôt,
belastingvermindering, ertoe heeft geleid dat het gezamenlijk cette disposition a eu pour effet d'augmenter les revenus imposables
belastbaar inkomen dat in aanmerking wordt genomen om te bepalen of de globalement pris en considération pour déterminer si le contribuable
belastingplichtige tegemoetkomingen voor personen met een handicap kan peut bénéficier des allocations aux personnes handicapées.
genieten, werd verhoogd.
B.7. Uit hetgeen is vermeld in B.2 tot en met B.4, volgt evenwel dat B.7. Il découle toutefois de ce qui est dit en B.2 à B.4 que le
de vervanging van de fiscale aftrek voor de eigen en enige woning door remplacement de la déduction fiscale pour habitation propre et unique
een belastingvermindering het gevolg is van de artikelen 20, 2°, 22, par une réduction d'impôt résulte des articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de
43 en 44 van de wet van 8 mei 2014. Artikel 13 van het la loi du 8 mai 2014. L'article 13 du décret-programme du 12 décembre
programmadecreet van 12 december 2014 wijzigt uitsluitend de regels
inzake de berekening van de belastingvermindering. 2014 modifie uniquement les règles de calcul de la réduction d'impôt.
De eerste prejudiciële vraag berust derhalve op een verkeerde La première question préjudicielle repose dès lors sur une prémisse
premisse, zodat zij geen antwoord behoeft. erronée, de sorte qu'elle n'appelle pas de réponse.
Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag En ce qui concerne la seconde question préjudicielle
B.8. De tweede prejudiciële vraag peilt naar de bestaanbaarheid van B.8. La seconde question préjudicielle porte sur la compatibilité de
artikel 7 van de wet van 27 februari 1987, van de artikelen 5/1, § 1, l'article 7 de la loi du 27 février 1987, des articles 5/1, § 1er,
eerste lid, 2°, en 5/5, § 4, 1°, van de bijzondere wet van 16 januari alinéa 1er, 2°, et 5/5, § 4, 1°, de la loi spéciale du 16 janvier 1989
1989 en van de artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei et des articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 avec
2014 met artikel 23 van de Grondwet, in zoverre die bepalingen door de l'article 23 de la Constitution en ce qu'en ayant remplacé la
fiscale aftrek voor de eigen en enige woning te hebben vervangen door déduction pour habitation propre et unique par une réduction d'impôt,
een belastingvermindering, ertoe zou hebben geleid dat het bedrag van ces dispositions auraient eu pour effet d'augmenter les revenus
het gezamenlijk belastbaar inkomen dat in aanmerking wordt genomen om imposables globalement pris en considération pour déterminer si le
te bepalen of de belastingplichtige tegemoetkomingen voor personen met contribuable peut bénéficier des allocations aux personnes
een handicap kan genieten, werd verhoogd. handicapées.
B.9. Volgens de Ministerraad vloeit de eventuele schending van artikel B.9. Selon le Conseil des ministres, la violation éventuelle de
23, derde lid, 2°, van de Grondwet niet voort uit de in de tweede l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution ne découle pas des
prejudiciële vraag beoogde normen, maar uit de regels inzake de normes visées dans la seconde question préjudicielle, mais des règles
berekening van de inkomsten die in aanmerking komen voor de toekenning de calcul des revenus pris en considération pour l'octroi de
van de inkomensvervangende tegemoetkoming en de l'allocation de remplacement de revenus et de l'allocation
integratietegemoetkoming, die zijn opgenomen in het koninklijk besluit van 6 juli 1987. B.10. De belastingvermindering moet worden onderscheiden van de belastingaftrek. Met die laatste wordt een bedrag afgetrokken van de inkomsten die de belastbare grondslag van de belasting vormen. Zij heeft dus tot gevolg het bedrag van de belastbare inkomsten van de belastingplichtige te verminderen, terwijl, met de belastingvermindering, een bedrag rechtstreeks in mindering wordt gebracht op het bedrag van de belasting die de belastingplichtige verschuldigd is. De vervanging van een aftrekbare uitgave door een belastingvermindering leidt derhalve tot een verhoging van het belastbaar inkomen. Aangezien dat fiscaal belastbaar inkomen wordt gebruikt om te bepalen of een persoon aanspraak maakt op een inkomensvervangende tegemoetkoming of een integratietegemoetkoming en er geen vrijstelling kan worden toegepast om de effecten van de vervanging van de fiscale aftrek te neutraliseren, kan dat leiden tot een verhoging van het inkomen dat in aanmerking wordt genomen om te bepalen of de belastingplichtige tegemoetkomingen voor personen met een handicap kan genieten. Zoals werd vermeld in B.1, heeft die vervanging voor de appellante voor het verwijzende rechtscollege tot gevolg gehad dat zij thans een lager bedrag aan tegemoetkoming ontvangt. d'intégration, qui sont inscrites dans l'arrêté royal du 6 juillet 1987. B.10. La réduction d'impôt doit être distinguée de la déduction fiscale. Par cette dernière, un montant est soustrait des revenus qui constituent la base imposable de l'impôt. Elle a donc pour effet de diminuer le montant des revenus imposables du contribuable, tandis que, par la réduction d'impôt, un montant est soustrait directement du montant de l'impôt dû par le contribuable. Le remplacement d'une dépense déductible par une réduction d'impôt entraîne dès lors une augmentation du revenu imposable. Dès lors que ce revenu fiscalement imposable est utilisé pour déterminer si une personne peut prétendre à une allocation de remplacement de revenus ou à une allocation d'intégration et qu'aucune exonération ne peut être appliquée pour neutraliser les effets du remplacement de la déduction fiscale, il peut en résulter une augmentation du revenu pris en considération pour déterminer si le contribuable peut bénéficier des allocations aux personnes handicapées. Comme il est dit en B.1, ce remplacement a eu comme conséquence pour la partie appelante devant la juridiction a quo qu'elle perçoit désormais une allocation d'un montant inférieur.
B.11. Artikel 23 van de Grondwet bevat een standstill-verplichting die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. B.12.1. De eisende partij voor het verwijzende rechtscollege en de personen met een handicap die zich in dezelfde situatie bevinden, verliezen het recht op het ontvangen van inkomensvervangende tegemoetkomingen om reden van de verhoging van het bedrag dat in aanmerking wordt genomen als belastbare inkomsten, verhoging die voortvloeit uit de vervanging van de aftrek voor de eigen en enige woning door een belastingvermindering, terwijl hun werkelijke inkomsten niet zijn toegenomen en hun uitgaven voor het verwerven of behouden van hun eigen woning niet zijn afgenomen. Aangezien die personen arbeidsongeschikt zijn, zijn de vervangende inkomsten die zij ontvangen, in de regel hun enige inkomsten. B.12.2. Hieruit vloeit voort dat het aan hen voorheen geboden beschermingsniveau inzake sociale grondrechten aanzienlijk werd verminderd, zonder dat blijkt welke redenen die verband houden met het algemeen belang zulks zouden verantwoorden. B.11. L'article 23 de la Constitution contient une obligation de standstill qui interdit au législateur compétent de réduire significativement le degré de protection offert par la législation applicable sans qu'existent pour ce faire des motifs d'intérêt général. B.12.1. La partie demanderesse devant la juridiction a quo et les personnes handicapées qui se trouvent dans la même situation perdent le droit à percevoir des allocations de remplacement de revenus en raison de l'augmentation du montant pris en considération au titre des revenus imposables qui a fait suite au remplacement de la déduction pour habitation propre et unique par une réduction d'impôt, alors que leurs revenus réels n'ont pas augmenté et que leurs dépenses pour l'acquisition ou la conservation de leur habitation propre n'ont pas diminué. Dès lors que ces personnes sont dans l'incapacité de travailler, les revenus de remplacement qu'elles perçoivent constituent, en règle, leurs seuls revenus. B.12.2. Il s'ensuit que le degré de protection en matière de droits sociaux fondamentaux qui leur était offert auparavant a été réduit significativement, sans qu'apparaissent les motifs d'intérêt général qui justifieraient une telle réduction.
B.12.3. Bijgevolg zijn de artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet B.12.3. Les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 ne
van 8 mei 2014 niet bestaanbaar met artikel 23, derde lid, 2°, van de sont donc pas compatibles avec l'article 23, alinéa 3, 2°, de la
Grondwet, doch uitsluitend in zoverre die bepalingen niet gepaard gaan Constitution, mais uniquement dans la mesure où ces dispositions ne
met een gelijktijdige wijziging van de wet- of regelgeving betreffende s'accompagnent pas d'une modification simultanée de la législation ou
de tegemoetkomingen aan personen met een handicap die een dergelijke réglementation relative aux allocations aux personnes handicapées qui
aanzienlijke vermindering van het beschermingsniveau vermijdt. évite une réduction aussi significative du degré de protection.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 « tot Les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 « modifiant
wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge le Code des impôts sur les revenus 1992 à la suite de l'introduction
de invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de
personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des personnes physiques
16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en visée au titre III/1 de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au
de Gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting financement des Communautés et des Régions, modifiant les règles en
van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met matière d'impôt des non-résidents et modifiant la loi du 6 janvier
betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden 2014 relative à la Sixième Réforme de l'Etat concernant les matières
bedoeld in artikel 78 van de Grondwet » schenden artikel 23, derde visées à l'article 78 de la Constitution » violent l'article 23,
lid, 2°, van de Grondwet, doch uitsluitend in zoverre die bepalingen alinéa 3, 2°, de la Constitution, mais uniquement dans la mesure où
niet gepaard gaan met een gelijktijdige wijziging van de wet- of ces dispositions ne s'accompagnent pas d'une modification simultanée
regelgeving betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een de la législation ou réglementation relative aux allocations aux
handicap, die een aanzienlijke vermindering van het beschermingsniveau personnes handicapées qui évite une réduction aussi significative du
vermijdt. degré de protection.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 13 oktober 2022. la Cour constitutionnelle, le 13 octobre 2022.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
P. Nihoul P. Nihoul
^