Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 118/2022 van 29 september 2022 Rolnummer 7590 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 46bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten, zoals van toepassing in het Brusselse Hoofdsted Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters T(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 118/2022 van 29 september 2022 Rolnummer 7590 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 46bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten, zoals van toepassing in het Brusselse Hoofdsted Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters T(...) Extrait de l'arrêt n° 118/2022 du 29 septembre 2022 Numéro du rôle : 7590 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 46bis du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, tel qu'il est applicable en Région de B La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges T. Giet,(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 118/2022 van 29 september 2022 Extrait de l'arrêt n° 118/2022 du 29 septembre 2022
Rolnummer 7590 Numéro du rôle : 7590
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 46bis van het En cause : la question préjudicielle relative à l'article 46bis du
Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten, zoals van Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, tel qu'il
toepassing in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, gesteld door de est applicable en Région de Bruxelles-Capitale, posée par le Tribunal
Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel. de première instance francophone de Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges T. Giet,
T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de
S. de Bethune, E. Bribosia en W. Verrijdt, en, overeenkomstig artikel Bethune, E. Bribosia et W. Verrijdt, et, conformément à l'article
60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Hof, emeritus rechter J.-P. Moerman, bijgestaan door de griffier P.-Y. constitutionnelle, du juge émérite J.-P. Moerman, assistée du greffier
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 12 mei 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het Par jugement du 12 mai 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe
Hof is ingekomen op 1 juni 2021, heeft de Franstalige Rechtbank van de la Cour le 1er juin 2021, le Tribunal de première instance
eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : francophone de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 46bis van het Wetboek der registratierechten dat van « L'article 46bis du Code des droits d'enregistrement applicable en
toepassing is in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, in de versie Région de Bruxelles-Capitale, dans sa version en vigueur à la date du
van kracht op 28 december 2009 (datum van de aankoop van een goed die 28 décembre 2009 (date de l'acquisition d'un bien constituant le fait
het feit vormt dat de betwiste rechten doet ontstaan), de artikelen 10 générateur des droits litigieux), viole-t-il les articles 10 et 11 de
en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel
172 van de Grondwet en het in het fiscaal recht van toepassing zijnde la Constitution, lus seuls ou en combinaison avec l'article 172 de la
algemeen rechtsbeginsel volgens hetwelk de strengheid van de wet Constitution et le principe général de droit applicable en droit
gematigd wordt in geval van overmacht, in zoverre de bij die bepaling fiscal selon lequel la rigueur de la loi est tempérée en cas de force
beoogde verkrijgers die zich wegens overmacht in de onmogelijkheid majeure, en ce que les acquéreurs visés par cette disposition se
bevinden om te voldoen aan de voorwaarde binnen twee jaar hun trouvant pour cause de force majeure dans l'incapacité de respecter la
hoofdverblijfplaats te vestigen op de plaats van het aangekochte goed, condition d'établissement de leur résidence principale à l'endroit de
waarin is voorzien bij het zesde lid, 2°, b), niet zijn vrijgesteld l'immeuble acquis dans les deux ans, prévue par l'alinéa 6, 2°, b), ne
van de aanvullende registratierechten, waarbij het achtste lid van die sont pas exonérés des droits d'enregistrement complémentaires,
bepaling alleen erin voorziet dat wanneer de niet-naleving van de l'alinéa 8 de cette disposition prévoyant seulement que l'amende n'est
verbintenis het gevolg is van overmacht, de boete niet verschuldigd pas due lorsque le non-respect de l'engagement résulte de la force
is, majeure,
- terwijl de bij die bepaling beoogde verkrijgers die geconfronteerd - alors que les acquéreurs visés par cette disposition qui sont
worden met een geval van overmacht dat hen belet te voldoen aan de confrontés à un cas de force majeure les empêchant de respecter la
voorwaarde hun hoofdverblijfplaats in het Brusselse Hoofdstedelijke condition de maintien de leur résidence principale dans la Région de
Gewest (of in het verkregen onroerend goed, volgens de tekst die van Bruxelles-capitale (ou dans l'immeuble acquis, suivant le texte
toepassing is vanaf 1 januari 2013) te behouden gedurende een applicable à partir du 1er janvier 2013) pendant une durée
ononderbroken periode van minstens vijf jaar, waarin is voorzien bij
het zesde lid, 2°, c), zijn vrijgesteld van de betaling van de boete ininterrompue d'au moins cinq ans, prévue par l'alinéa 6, 2°, c), sont
en van de aanvullende registratierechten (laatste lid van artikel exonérés du paiement de l'amende et des droits d'enregistrement
46bis); complémentaires (dernier alinéa de l'article 46bis);
- en terwijl, meer in het algemeen, op grond van het algemeen beginsel - et alors que, de manière plus large, sur la base du principe général
volgens hetwelk de strengheid van de wet gematigd wordt in geval van selon lequel la rigueur de la loi est tempérée en cas de force
overmacht, de personen die door overmacht worden verhinderd te voldoen majeure, sauf dérogation justifiée, les personnes qui sont empêchées
aan een voorwaarde waarin is voorzien bij de belastingwet, behoudens par force majeure de respecter une condition prévue par la loi fiscale
verantwoorde afwijking, aanspraak kunnen maken op een vrijstelling van de heffing ? ». peuvent prétendre à une dispense du prélèvement ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 46bis van het B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 46bis du Code des
Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten zoals het van droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe tel qu'il est
toepassing is in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. In de versie applicable dans la Région de Bruxelles-Capitale. Dans sa version
ervan die van toepassing is op het geschil dat hangende is voor het applicable au litige pendant devant la juridiction a quo, cet article
verwijzende rechtscollege, bepaalde dat artikel : disposait :
« Voor wat betreft de verkopingen, wordt de belastbare grondslag « En ce qui concerne les ventes, la base imposable déterminée
bepaald overeenkomstig de artikelen 45 en 46, verminderd met 60.000 euro in geval van verkrijging door een natuurlijke persoon van de geheelheid in volle eigendom van een geheel of gedeeltelijk tot bewoning aangewend of bestemd onroerend goed dat zal dienen tot hoofdverblijfplaats van de verkrijger. Hetzelfde abattement is van toepassing in geval van verkrijging door meerdere natuurlijke personen van de geheelheid in volle eigendom van een geheel of gedeeltelijk tot bewoning aangewend of bestemd onroerend goed dat zal dienen tot gemeenschappelijke hoofdverblijfplaats van de verkrijgers. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder hoofdverblijfplaats, tenzij tegenbewijs, het adres waarop de verkrijgers zijn ingeschreven in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister. Als datum van vestiging van de hoofdverblijfplaats geldt de datum van inschrijving in die registers. Het abattement waarin het eerste en het tweede lid voorzien, wordt op 75.000 euro gebracht wanneer de verkrijging een onroerend goed betreft conformément aux articles 45 et 46 est réduite de 60.000 euros en cas d'acquisition par une personne physique de la totalité en pleine propriété d'un immeuble affecté ou destiné en tout ou en partie à l'habitation, en vue d'y établir la résidence principale de l'acquéreur. Le même abattement est applicable en cas d'acquisition par deux ou plusieurs personnes physiques de la totalité en pleine propriété d'un immeuble affecté ou destiné en tout ou en partie à l'habitation en vue d'y établir la résidence principale commune des acquéreurs. Pour l'application de cet article, est considérée comme résidence principale, sauf preuve contraire, l'adresse à laquelle les acquéreurs sont inscrits dans le registre de la population ou dans le registre des étrangers. La date d'inscription dans ces registres vaut comme date d'établissement de la résidence principale. L'abattement prévu aux alinéas 1 et 2 est porté à 75.000 euros lorsque
dat ligt binnen een ruimte voor versterkte ontwikkeling van de l'acquisition concerne un immeuble situé dans un espace de
huisvesting en de stadsvernieuwing, zoals afgebakend in het développement renforcé du logement et de la rénovation, tel que
Gewestelijk Ontwikkelingsplan tot uitvoering van de artikelen 16 tot délimité dans le Plan régional de développement pris en exécution des
24 van de ordonnantie van 29 augustus 1991 houdende organisatie van de articles 16 à 24 de l'ordonnance du 29 août 1991 organique de la
planning en de stedenbouw. planification et de l'urbanisme.
De vermindering van de belastbare grondslag geldt niet voor de La réduction de la base imposable ne s'applique pas en cas
verkrijging van een bouwgrond. Deze uitsluiting geldt niet voor de d'acquisition d'un terrain à bâtir. Cette exclusion ne s'applique pas
verkrijging van een appartement in aanbouw of een appartement op tekening. pour l'acquisition d'un appartement en construction ou sur plan.
Aan de vermindering van de belastbare grondslag zijn de volgende La réduction de la base imposable est subordonnée aux conditions
voorwaarden verbonden : suivantes :
1° de verkrijger mag op de datum van de overeenkomst tot verkrijging 1° l'acquéreur ne peut posséder, à la date de la convention
niet voor de geheelheid volle eigenaar zijn van een ander onroerend d'acquisition, la totalité en pleine propriété d'un autre immeuble
goed dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd; indien de destiné en tout ou en partie à l'habitation; lorsque l'acquisition est
verkrijging geschiedt door meer dan één persoon, moet elke verkrijger faite par plus d'une personne, chaque acquéreur doit remplir cette
deze voorwaarde vervullen, en mogen de verkrijgers bovendien condition et, en outre, les acquéreurs ne peuvent posséder ensemble la
gezamenlijk niet voor de geheelheid volle eigenaar zijn van een ander totalité en pleine propriété d'un autre immeuble destiné en tout ou en
onroerend goed dat geheel of gedeeltelijk tot bewoning is bestemd; partie à l'habitation;
2° in of onderaan het document dat aanleiding geeft tot de heffing van 2° dans ou au pied du document qui donne lieu à la perception du droit
het evenredig registratierecht of in een bij dat document gevoegd en d'enregistrement proportionnel ou dans un écrit signé joint à ce
ondertekend geschrift moeten de verkrijgers : document, les acquéreurs sont tenus de :
a) verklaren dat zij voldoen aan de voorwaarde vermeld in 1° van dit lid; a) déclarer qu'ils remplissent la condition visée au 1° de cet alinéa;
b) zich verbinden hun hoofdverblijfplaats te vestigen op de plaats van b) s'engager à établir leur résidence principale à l'endroit de
het aangekochte goed : l'immeuble acquis :
- indien het een bestaande woning betreft, binnen twee jaar na : - s'il s'agit d'une habitation existante, dans les deux ans :
- ofwel de datum van de registratie van het document dat tot de - soit de la date de l'enregistrement du document qui donne lieu à la
heffing van het evenredig registratierecht aanleiding geeft, wanneer perception du droit d'enregistrement proportionnel, lorsque ce
dat document binnen de ervoor bepaalde termijn ter registratie wordt document est présenté à l'enregistrement dans le délai prévu à cet
aangeboden; effet;
- ofwel de uiterste datum voor tijdige aanbieding ter registratie, - soit de la date limite pour la présentation à l'enregistrement,
wanneer dat document ter registratie wordt aangeboden na het lorsque ce document est présenté à l'enregistrement après l'expiration
verstrijken van de ervoor bepaalde termijn. du délai prévu à cet effet;
- indien het een appartement in aanbouw of een appartement op tekening - s'il s'agit d'un appartement en construction ou sur plan, dans les
betreft, binnen drie jaar na dezelfde datum. trois ans de la même date.
c) zich ertoe verbinden hun hoofdverblijfplaats in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te behouden gedurende een ononderbroken periode van minstens vijf jaar vanaf het tijdstip waarop ze hun hoofdverblijfplaats gevestigd hebben in het onroerend goed waarvoor de vermindering is verkregen. Ingeval de verklaring bedoeld in 2°, a), van het zesde lid, onjuist wordt bevonden, zijn de verkrijgers ondeelbaar gehouden tot betaling van de aanvullende rechten op het bedrag waarmee de belastbare grondslag werd verminderd, en van een boete gelijk aan die aanvullende rechten. Dezelfde aanvullende rechten en boete zijn ondeelbaar verschuldigd door de verkrijgers indien geen van hen de in 2°, b), van het zesde lid, bedoelde verbintenis naleeft. Komen sommige verkrijgers de bedoelde verbintenis niet na, dan worden de aanvullende rechten en de boete waartoe zij ondeelbaar gehouden zijn, bepaald naar verhouding van hun wettelijk aandeel in het verkregen onroerend goed. Indien de niet-naleving van de verbintenis het gevolg is van overmacht is de boete evenwel niet verschuldigd. Behoudens overmacht, zijn dezelfde aanvullende rechten vermeerderd met c) s'engager à maintenir leur résidence principale dans la Région de Bruxelles-Capitale pendant une durée ininterrompue d'au moins cinq ans à compter de la date de l'établissement de leur résidence principale dans l'immeuble pour lequel la réduction a été obtenue. S'il s'avère que la déclaration visée au 2°, a), de l'alinéa 6, est inexacte, les acquéreurs sont indivisiblement tenus au paiement des droits complémentaires sur le montant de la réduction de la base imposable, et d'une amende égale à ces droits complémentaires. Les mêmes droits complémentaires et la même amende sont dus indivisiblement par les acquéreurs lorsqu'aucun d'eux ne satisfait à l'engagement visé au 2°, b), de l'alinéa 6. Lorsque certains acquéreurs ne satisfont pas à cet engagement, les droits complémentaires et l'amende auxquels ils sont indivisiblement tenus, sont déterminés en proportion de leur part légale dans l'immeuble acquis. L'amende n'est toutefois pas due lorsque le non-respect de l'engagement résulte de la force majeure.
de wettelijke interest tegen de rentevoet bepaald in burgerlijke zaken Sauf cas de force majeure, les mêmes droits complémentaires majorés de
te rekenen van de uiterste datum voor tijdige registratie van het l'intérêt légal au taux fixé en matière civile à compter de la date
document dat aanleiding geeft tot de heffing van het evenredig limite pour la présentation à l'enregistrement du document qui donne
registratierecht, ondeelbaar verschuldigd door de verkrijgers indien lieu à la perception du droit proportionnel, sont dus indivisiblement
geen van hen de in 2°, c), van het zesde lid bedoelde verbintenis par les acquéreurs lorsqu'aucun d'eux ne satisfait à l'engagement visé
naleeft ». au 2°, c), de l'alinéa 6 ».
B.1.2. Die bepaling is in het Wetboek der registratie-, hypotheek- en B.1.2. Cette disposition a été insérée dans le Code des droits
griffierechten ingevoegd bij artikel 2 van de ordonnantie van het d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe par l'article 2 de
Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 20 december 2002 « tot wijziging l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 20 décembre 2002 «
van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten » modifiant le Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de
(hierna : de ordonnantie van 20 december 2002). De bedragen van de greffe » (ci-après : l'ordonnance du 20 décembre 2002). Les montants
abattementen zijn verhoogd bij artikel 2 van de ordonnantie van het des abattements ont été majorés par l'article 2 de l'ordonnance de la
Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 10 februari 2006 « tot wijziging Région de Bruxelles-Capitale du 10 février 2006 « modifiant le Code
van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten » des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe » (ci-après :
(hierna : de ordonnantie van 10 februari 2006). Die bepaling heeft l'ordonnance du 10 février 2006). Cette disposition a encore fait
later nog het voorwerp uitgemaakt van wijzigingen die niet van l'objet de modifications ultérieures qui ne sont pas applicables au
toepassing zijn op het geschil dat voor het verwijzende rechtscollege hangende is. litige pendant devant la juridiction a quo.
B.1.3. De in het geding zijnde bepaling voorziet in een vermindering B.1.3. La disposition en cause prévoit une réduction de la base
van de belastbare grondslag van de registratierechten in geval van de imposable des droits d'enregistrement, lorsqu'il s'agit de l'achat
aankoop van een eigen woning. Voor de toekenning en het behoud van dat d'une habitation propre. L'octroi et le maintien de cet avantage
fiscaal voordeel moeten drie voorwaarden vervuld zijn. Ten eerste mag fiscal sont subordonnés à la réalisation de trois conditions.
de verkrijger op de datum van de overeenkomst tot verkrijging niet Premièrement, l'acquéreur ne peut, à la date de la convention
voor de geheelheid volle eigenaar zijn van een ander onroerend goed d'acquisition, posséder en pleine propriété la totalité d'un autre
dat tot bewoning is bestemd. Ten tweede moet de verkrijger binnen de immeuble destiné à l'habitation. Deuxièmement, l'acquéreur doit, dans
twee jaar na de registratie zijn hoofdverblijfplaats vestigen op de les deux ans qui suivent l'enregistrement, établir sa résidence
plaats van het aangekochte onroerend goed. Ten derde moet hij zijn principale à l'endroit de l'immeuble acquis. Troisièmement, il doit
hoofdverblijfplaats in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest behouden maintenir sa résidence principale dans la Région de Bruxelles-Capitale
gedurende de vijf jaar na de vestiging ervan in het verkregen pendant les cinq années qui suivent l'établissement de celle-ci dans
onroerend goed. l'immeuble acquis.
B.1.4. De algemene uiteenzetting van de memorie van toelichting van de B.1.4. L'exposé général de l'exposé des motifs de l'ordonnance du 20
ordonnantie van 20 december 2002 vermeldt : « Het aantrekken van middeninkomens vormt één van de uitdagingen van het Brusselse regeerakkoord en het Gewestelijk Ontwikkelingsplan. Met het oog hierop mag het fiscale luik niet worden verwaarloosd, zeker inzake de registratierechten. Een hervorming van deze registratierechten kan ertoe bijdragen dat de prijs van gezinswoningen in Brussel concurrentieel blijft met deze in de randgemeenten, zeker voor bepaalde specifiek omschreven bevolkingsgroepen. In het bijzonder wordt hierbij gedacht aan jonge gezinnen. De vestiging van middeninkomens en jonge gezinnen in het Brusselse gewest heeft immers heel wat voordelen op fiscaal en financieel gebied. De fiscale capaciteit van de bevolking neemt toe, hetgeen in de eerste plaats bijkomende inkomsten genereert voor de gemeenten via de gemeentelijke opcentiemen op de personenbelasting. Ook inzake andere belastingen ten gunste van het gewest (zoals de successierechten en registratierechten, de verkeersbelasting, de autonome gewestbelasting) mag een stijging van de opbrengst worden décembre 2002 mentionne : « Attirer des habitants à revenus moyens constitue un des objectifs prioritaires de l'accord du Gouvernement bruxellois et du Plan Régional de développement. Dans la perspective d'atteindre cet objectif, il ne faut pas négliger l'importance du levier fiscal, principalement en matière de droits d'enregistrement. Une réforme de ces droits d'enregistrement peut contribuer à ce que le prix des logements familiaux à Bruxelles reste concurrentiel par rapport à celui des logements dans la périphérie, certainement pour les catégories de personnes ciblées, et en particulier pour les jeunes ménages. L'installation d'habitants à revenus moyens et de jeunes ménages dans la Région bruxelloise, présente un certain nombre d'avantages sur le plan fiscal et financier. La capacité fiscale de la population générera en premier lieu des revenus complémentaires pour les communes via les centimes additionnels communaux à l'impôt des personnes physiques. On peut également s'attendre à une augmentation du produit d'autres impôts qui reviennent à la Région (tels les droits de succession et les droits d'enregistrement, la taxe de circulation, la taxe régionale autonome). L'arrivée de nouvelles familles contribuera à la rénovation
verwacht. Bijkomende gezinnen zullen bijdragen tot de renovatie van du patrimoine immobilier, à la diminution d'immeubles abandonnés et à
het gebouwenpatrimonium, een vermindering van de leegstand en een l'amélioration de l'environnement urbain. Une augmentation du produit
verbetering van het stadsuitzicht. Een stijging van het regionale régional a des effets positifs pour différents secteurs de la vie
inkomen heeft positieve effecten voor diverse economische sectoren. En économique. Et enfin, le trafic dû aux navetteurs peut diminuer. [...]
tenslotte kan het woon-werkverkeer van pendelaars dalen. [...] La première modification au droit d'enregistrement sur les
De eerste wijziging inzake het registratierecht op de overdracht onder transmissions à titre onéreux de biens immeubles a spécifiquement pour
bezwarende titel van onroerende goederen heeft specifiek tot doel om but d'encourager les ménages à revenus moyens à acquérir un logement
gezinnen met een middeninkomen aan te moedigen een gezinswoning binnen familial sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale. C'est
het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te verwerven. Daarom zal een pourquoi il est accordé un abattement important en matière de droits
belangrijk abattement inzake registratierechten worden toegekend bij d'enregistrement lors d'une acquisition d'une habitation sise en
de aankoop van een in het Gewest gelegen woning door één of meer Région bruxelloise par une ou plusieurs personnes physiques qui ont
natuurlijke personen die de bedoeling hebben er hun l'intention d'y établir leur résidence principale. Une telle mesure a
hoofdverblijfplaats te vestigen. Dergelijke maatregel heeft een un caractère social prononcé, étant donné que la réduction est
uitgesproken sociaal karakter aangezien de vermindering relatief relativement plus importante pour l'achat d'une habitation moyenne que
sterker doorweegt bij de aankoop van een gemiddelde woning dan bij de pour l'achat d'une maison de standing. Le maintien de cette réduction
aankoop van een luxewoning. Het behoud van de belastingverlaging is verbonden aan de verplichting om gedurende een aantal jaren volgend op de aankoop in het Gewest gedomicilieerd te blijven, zoniet moet het abattement worden terugbetaald. Het Brusselse voorstel geeft aan één welbepaalde categorie kopers een voordeel waardoor de algemene vastgoedprijzen niet of nauwelijks zullen stijgen, maar deze kopers zich wel beter kunnen profileren op de markt en zich bijvoorbeeld een aangenamere woning kunnen aanschaffen of een ruimer budget voor renovatiewerken beschikbaar houden. Er wordt immers vastgesteld dat een groot aantal jonge gezinnen opnieuw aangetrokken wordt door het stadsleven. Een gepast fiscaal incentive kan hen overtuigen zich niet in de nabije rand te vestigen en aldus de verarming eigen aan stadscentra tegen te gaan. d'impôt est subordonné à l'obligation pour l'acquéreur de rester domicilié dans la Région bruxelloise durant plusieurs années après l'achat, sous peine de devoir rembourser l'abattement. La proposition bruxelloise, en ne visant qu'une catégorie bien déterminée d'acheteurs, offre à ces personnes un avantage qui n'entraînera pas ou peu d'augmentation des prix du marché immobilier mais qui leur permettra de mieux se positionner sur le marché et, par exemple, d'accéder à un logement plus confortable ou de disposer d'un budget plus important pour des travaux de rénovation. En effet, on constate que bon nombre de jeunes ménages sont aujourd'hui à nouveau attirés par la ville. Un avantage fiscal approprié peut les convaincre de ne pas s'installer dans la périphérie toute proche et ainsi enrayer le phénomène de paupérisation propre aux centres urbains.
Brussel kent bovendien een aantal wijken waar de renovatie dient Bruxelles connaît en outre un certain nombre de quartiers dont il
aangemoedigd te worden. Bovenop de inspanningen die het Gewest en de convient d'encourager la rénovation. En plus des efforts importants
gemeenten leveren (wijkcontracten, GOMB-projecten,...), dient ook de mis en oeuvre par la Région et les communes (contrats de quartiers,
individuele renovatie ontwikkeld te worden via de toekenning van een projets SDRB,...), il convient de développer la rénovation
substantieel voordeel voor de vastgoedtransacties binnen de ruimtes individuelle des immeubles en accordant un avantage substantiel aux
voor versterkte ontwikkeling van de huisvesting en de transactions immobilières qui se déroulent au sein des espaces de
stadsvernieuwing, zoals afgebakend in het Gewestelijk développement renforcés du logement et de la rénovation définis dans
Ontwikkelingsplan. Het aantrekken van jonge gezinnen naar deze wijken le Plan régional de développement. Il convient dès lors d'attirer les
is dus eveneens aangewezen » (Parl. St., Brussels Parlement, jeunes ménages également vers ces quartiers » (Doc. parl., Parlement
2002-2003, A-361/1, pp. 1-3). bruxellois, 2002-2003, A-361/1, pp. 1-3).
Daarnaast vermeldt de artikelsgewijze commentaar bij de in het geding En outre, le commentaire des articles relatif à la disposition en
zijnde bepaling : cause mentionne :
« Om van het abattement te genieten moeten de verkrijgers hun « Pour bénéficier de la réduction, les acquéreurs doivent établir leur
hoofdverblijfplaats vestigen in het aangekochte goed (enkel het résidence principale dans le bien acquis (ne favoriser que fiscalement
aankopen fiscaal belonen, zonder meer, zou de speculatie en de l'acquisition, sans plus, pourrait stimuler la spéculation et
verwaarlozing van gebouwen kunnen aanzwengelen met als resultaat het l'abandon d'immeubles, avec pour résultat un effet contraire au but
tegenovergestelde van wat wordt beoogd). De verkrijgers krijgen twee recherché). Dans le cas où des rénovations seraient nécessaires ou que
jaar de tijd om deze formaliteit te vervullen, voor het geval er des locataires occupent le bien, les acquéreurs disposent de deux ans
renovaties nodig zijn of het goed reeds bezet is door huurders. [...] pour s'acquitter de cette formalité. [...]
Nu voorziet de federale wet van 19 mei 1998 tot wijziging van o.m. La loi fédérale du 19 mai 1998 portant modification, entre autres, de
artikel 60 van het Wetboek van registratie-, hypotheek- en l'article 60 du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de
griffierechten, om van het voordeel van het lager beschrijf aan 6 procent te genieten, in een verplichting om zich binnen een termijn van drie jaar in te schrijven op het adres van het verkregen goed, waarbij deze inschrijving in het bevolkingsregister of in het vreemdelingenregister ten minste drie jaar zonder onderbreking behouden moet blijven. De hier voorgestelde verplichting is soepeler, in die zin dat de hoofdverblijfplaats, tenzij overmacht, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gevestigd moet blijven, doch niet per se in het verkregen goed. De Brusselse regering wil immers het verwerven en renoveren van bestaande woningen steunen via een fiscale stimulans, maar wenst zeker niet de geografische mobiliteit van personen binnen het Gewest te belemmeren. De controle van de naleving van de verschillende voorwaarden zal in greffe, prévoit actuellement une obligation, pour bénéficier du tarif réduit à 6 pour cent, de s'inscrire endéans un délai de trois ans, à l'adresse du bien acquis; cette inscription dans le registre de la population ou dans le registre des étrangers doit en outre être maintenue pendant une durée interrompue de trois ans au moins. L'obligation proposée ici est plus souple, dans le sens où la résidence principale, sauf cas de force majeure, doit rester établie dans la Région de Bruxelles-Capitale, mais pas nécessairement dans le bien acquis. Le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale souhaite soutenir l'acquisition et la rénovation d'habitations existantes via des incitants fiscaux, mais il ne souhaite certainement pas empêcher la mobilité géographique des personnes au sein de la Région. Le contrôle du respect des conditions se déroulera en trois phases.
drie fasen verlopen. Onmiddellijk bij de registratie van de akte zal Lors de l'enregistrement de l'acte, il sera vérifié si, dans le chef
nagegaan worden of in hoofde van de verkrijgers voldaan is aan de
negatieve voorwaarde inzake het reeds bezitten van een woning. De des acquéreurs, il a été satisfait à la condition négative relative au
controle of aan de tweede voorwaarde is voldaan, zal geschieden na fait de déjà posséder une habitation. Le contrôle concernant le
verloop van de termijn van twee jaar voor vestiging van de respect de la seconde condition, s'effectuera après que le délai de
hoofdverblijfplaats op het adres van de woning. Na vijf jaar te deux ans pour l'établissement du domicile principal à l'adresse du
rekenen van die vestiging zal worden gecontroleerd of aan de laatste bien se soit écoulé; après cinq ans à compter de cet établissement, il
voorwaarde (behoud van de hoofdverblijfplaats in het Brusselse) is sera contrôlé si la dernière condition (maintien du domicile principal
voldaan » (ibid., pp. 5-6). en Région bruxelloise) a été remplie » (ibid., pp. 5-6).
B.2.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het achtste lid van B.2.1. La question préjudicielle porte sur le huitième alinéa de cette
die bepaling, dat erin voorziet dat indien de verkrijger niet disposition, qui prévoit que, si l'acquéreur n'établit pas sa
uiterlijk twee jaar na de registratie van de akte zijn résidence principale à l'endroit de l'immeuble acquis au plus tard
hoofdverblijfplaats vestigt op de plaats van het aangekochte onroerend deux ans après l'enregistrement de l'acte, des droits complémentaires
goed, aanvullende rechten verschuldigd zijn die worden berekend op grond van het bedrag van de vermindering van de belastbare grondslag. Een boete is in die hypothese ook verschuldigd, behalve indien de verkrijger kan aantonen dat de niet-naleving van die verbintenis het gevolg is van overmacht. B.2.2. Het verwijzende rechtscollege interpreteert die bepaling in die zin dat indien de niet-vestiging van de verblijfplaats in het onroerend goed binnen de twee jaar na de registratie het gevolg is van overmacht, de boete niet verschuldigd is, maar dat de aanvullende rechten verschuldigd blijven, aangezien overmacht de verkrijger in dat geval niet ontslaat van de betaling van de aanvullende rechten. Het Hof onderzoekt de in het geding zijnde bepaling in die interpretatie. B.3. Uit het verwijzingsvonnis blijkt dat de persoon die het onroerend goed heeft verworven, die zich ertoe heeft verbonden er binnen de twee jaar haar hoofdverblijfplaats te vestigen en die bijgevolg het voordeel heeft genoten van het abattement waarin de in het geding zijnde bepaling voorziet om reden van een omstandigheid van overmacht, verhinderd is geweest zich binnen de termijn van twee jaar in het goed te vestigen. De betrokkene heeft niettemin korte tijd na het verstrijken van die termijn haar hoofdverblijfplaats gevestigd in het onroerend goed en heeft er die hoofdverblijfplaats behouden gedurende calculés sur le montant de la réduction de la base imposable sont dus. Une amende est également due dans cette hypothèse, sauf si l'acquéreur peut démontrer que le non-respect de cet engagement résulte de la force majeure. B.2.2. La juridiction a quo interprète cette disposition en ce sens que si le défaut d'établir la résidence dans l'immeuble dans les deux ans de l'enregistrement résulte de la force majeure, l'amende n'est pas due, mais que les droits complémentaires restent dus, la force majeure ne dispensant pas du paiement des droits complémentaires dans ce cas. La Cour examine la disposition en cause dans cette interprétation. B.3. Il ressort du jugement de renvoi que la personne qui a acquis le bien immeuble, qui s'est engagée à y établir sa résidence principale dans les deux ans et qui a en conséquence bénéficié de l'abattement prévu par la disposition en cause a, en raison d'une circonstance de force majeure, été empêchée de s'établir dans le bien dans le délai de deux ans. L'intéressée a néanmoins installé sa résidence principale dans l'immeuble peu de temps après l'écoulement de ce délai et l'y a maintenue pendant la période de cinq ans qui a suivi. Il en résulte
de periode van vijf jaar die is gevolgd. Daaruit volgt dat te dezen de qu'en l'espèce, les première et troisième conditions pour bénéficier
eerste en de derde voorwaarde om het voordeel van het in het geding de l'abattement en cause ont été remplies et que la deuxième condition
zijnde abattement te genieten, vervuld waren en dat de tweede n'a pu être remplie qu'au-delà du délai prescrit, en raison de la
voorwaarde pas is kunnen worden vervuld na de voorgeschreven termijn survenance d'un cas de force majeure. La force majeure a donc empêché
wegens het zich voordoen van een geval van overmacht. De overmacht
heeft dus niet de verwezenlijking belet van de voorwaarde de non pas la réalisation de la condition d'établir la résidence à
verblijfplaats te vestigen op de plaats van het aangekochte goed, maar
wel de inachtneming van de termijn van twee jaar waarbinnen die l'endroit du bien acquis, mais le respect du délai de deux ans dans
vestiging diende plaats te vinden. Het Hof beperkt zijn onderzoek van lequel cet établissement devait avoir lieu. La Cour limite son examen
de prejudiciële vraag tot die hypothese. de la question préjudicielle à cette hypothèse.
B.4.1. Het Hof wordt verzocht de situatie van de verkrijger die, B.4.1. La Cour est invitée à comparer la situation de l'acquéreur qui,
wegens een omstandigheid van overmacht, verhinderd is uiterlijk twee en raison d'une circonstance de force majeure, est empêché d'installer
jaar na de registratie van de aankoopakte zijn hoofdverblijfplaats te sa résidence principale dans le bien acquis au plus tard deux ans
vestigen in het aangekochte goed, te vergelijken met de situatie van après l'enregistrement de l'acte d'achat avec la situation de
de verkrijger die, wegens een omstandigheid van overmacht, verhinderd l'acquéreur qui, en raison d'une circonstance de force majeure, est
is gedurende de vijf jaren die volgen op de vestiging in het empêché de maintenir sa résidence principale dans la Région de
aangekochte goed, zijn hoofdverblijfplaats in het Brusselse Bruxelles-Capitale durant les cinq années qui suivent l'installation
Hoofdstedelijke Gewest te behouden. Terwijl de tweede is vrijgesteld dans le bien acquis. Alors que le second est exonéré du paiement des
van de betaling van de aanvullende registratierechten op het bedrag droits d'enregistrement complémentaires sur le montant de
van het abattement, is de eerste gehouden tot de betaling van die l'abattement, le premier est tenu au paiement de ces droits. Pour
rechten. Teneinde het voordeel te kunnen genieten van het abattement pouvoir bénéficier de l'abattement prévu par la disposition en cause,
waarin is voorzien bij de in het geding zijnde bepaling hebben de les acquéreurs relevant de ces deux catégories se sont engagés à
verkrijgers die tot die twee categorieën behoren zich ertoe verbonden respecter la condition d'installation de leur résidence principale
de voorwaarde van de vestiging van hun hoofdverblijfplaats in het goed dans le bien dans les deux ans de l'enregistrement et la condition de
binnen de twee jaar na de registratie en de voorwaarde van het behoud van die woonplaats in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest gedurende een periode van vijf jaar in acht te nemen. In tegenstelling tot hetgeen de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betoogt, bevinden zij zich dus in vergelijkbare situaties. B.4.2. Overmacht vormt een algemene vrijstellingsgrond in het fiscaal recht zodat de belastingschuldige die het bewijs levert dat het niet-nakomen van de termijnen die zijn voorgeschreven voor het verwezenlijken van een voorwaarde waaraan het genot van een voordeel is onderworpen, te wijten is aan het zich voordoen van een geval van overmacht, in beginsel vrijgesteld is van de terugbetaling van het maintien de cette résidence dans la Région de Bruxelles-Capitale durant une période de cinq ans. Contrairement à ce que soutient le Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale, ils se trouvent donc dans des situations comparables. B.4.2. La force majeure constitue une cause générale d'exonération en droit fiscal, de sorte que le redevable qui prouve que le non-respect des délais prescrits pour la réalisation d'une condition à laquelle est subordonné le bénéfice d'un avantage est dû à la survenance d'un cas de force majeure est en principe exonéré du remboursement de
voordeel. Wanneer de ordonnantiegever wil afwijken van dat algemeen l'avantage. Lorsque le législateur ordonnanciel entend déroger à ce
rechtsbeginsel volgens hetwelk de strengheid van de wet kan worden principe général de droit selon lequel la rigueur de la loi peut être
gematigd in geval van overmacht, kan hij dat slechts doen met tempérée en cas de force majeure, il ne peut le faire que dans le
inachtneming van de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet. respect des articles 10, 11 et 172 de la Constitution.
Artikel 172, eerste lid, van de Grondwet vormt, in fiscale L'article 172, alinéa 1er, de la Constitution constitue une
aangelegenheden, een bijzondere toepassing van het in de artikelen 10 application particulière, en matière fiscale, du principe d'égalité et
en 11 van de Grondwet vervatte beginsel van gelijkheid en de non-discrimination inscrit aux articles 10 et 11 de la
niet-discriminatie. Constitution.
B.4.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet B.4.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
berust en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
aangewende middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.5.1. Het in het geding zijnde verschil in behandeling hangt af van B.5.1. La différence de traitement en cause dépend de la condition qui
de voorwaarde waaraan niet is voldaan door de verkrijger van het n'est pas respectée par l'acquéreur du bien immobilier qui a bénéficié
onroerend goed die het voordeel heeft genoten van het abattement waarin is voorzien in artikel 46bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten zoals van toepassing in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De verkrijger die door een geval van overmacht zijn hoofdverblijfplaats pas na het verstrijken van de termijn van twee jaar heeft kunnen vestigen in het aangekochte goed, wordt niet vrijgesteld van de betaling van de aanvullende registratierechten, in tegenstelling tot de verkrijger die door een geval van overmacht zijn hoofdverblijfplaats niet gedurende vijf jaar in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest heeft kunnen behouden. Dat criterium is objectief. B.5.2. Zoals blijkt uit de parlementaire voorbereiding vermeld in B.1.4, beoogde de ordonnantiegever met het in het geding zijnde belastingvoordeel gezinnen met een « middeninkomen », in het bijzonder jonge gezinnen, aan te moedigen om zich in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest te vestigen. De komst van zulke gezinnen naar het Gewest biedt volgens de ordonnantiegever meerdere voordelen, onder meer op financieel en fiscaal gebied. Zo blijkt uit de voormelde parlementaire voorbereiding dat de ordonnantiegever van mening was dat op die manier de fiscale draagkracht van de bevolking zou worden verhoogd, en er dus bijkomende belastinginkomsten zouden worden gegenereerd. In dat opzicht werd verwezen naar de gemeentelijke opcentiemen op de personenbelasting, alsook naar verschillende gewestelijke belastingen, waaraan het beoogde doelpubliek zou worden onderworpen indien het zich in de Brusselse Hoofdstedelijke Regering zou vestigen. De voorwaarde volgens welke de verkrijger van het onroerend goed minstens vijf jaar in het Gewest gevestigd moet blijven, kan bijdragen tot de verwezenlijking van een dergelijke doelstelling. Opdat de verkrijger een wezenlijke bijdrage zou leveren in het kader van de belastingen die worden geheven op het grondgebied van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, dient hij immers gedurende een voldoende lange periode aan die belastingen onderworpen te blijven. de l'abattement prévu à l'article 46bis du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe applicable dans la Région de Bruxelles-Capitale. L'acquéreur qui, par suite d'un cas de force majeure, n'a pu établir sa résidence principale dans le bien acquis qu'après l'expiration du délai de deux ans n'est pas exonéré du paiement des droits d'enregistrement complémentaires, contrairement à l'acquéreur qui, par suite d'un cas de force majeure, n'a pas pu maintenir sa résidence principale dans la Région de Bruxelles-Capitale pendant cinq ans. Ce critère est objectif. B.5.2. Ainsi qu'il ressort des travaux préparatoires mentionnés en B.1.4, le législateur ordonnanciel entendait, par l'avantage fiscal en cause, encourager les ménages à « revenus moyens », en particulier les jeunes ménages, à s'établir dans la Région de Bruxelles-Capitale. Selon le législateur ordonnanciel, l'arrivée de tels ménages dans la Région présente plusieurs avantages, notamment sur le plan fiscal et financier. Ainsi, il ressort des travaux préparatoires précités que le législateur ordonnanciel a estimé que, de cette manière, la capacité fiscale de la population serait augmentée et que des revenus fiscaux supplémentaires seraient donc générés. A cet égard, il a été renvoyé aux additionnels communaux à l'impôt des personnes physiques, ainsi qu'aux différents impôts régionaux auxquels le public cible visé serait assujetti s'il s'établissait dans la Région de Bruxelles-Capitale. La condition selon laquelle l'acquéreur du bien immobilier doit maintenir sa résidence principale dans la Région pendant au moins cinq ans est susceptible de contribuer à la réalisation d'un tel objectif. Pour que l'acquéreur apporte une contribution substantielle dans le cadre des impôts qui sont perçus
In de parlementaire voorbereiding wordt daarnaast verwezen naar de sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale, il faut en effet
noodzaak om renovaties van woningen in bepaalde wijken aan te moedigen qu'il reste assujetti à ces impôts pendant une période suffisamment longue.
en het stedelijk uitzien te verbeteren, alsook om leegstand en Les travaux préparatoires renvoient en outre à la nécessité
verwaarlozing tegen te gaan, waarbij tegelijkertijd speculatie op de d'encourager les rénovations d'habitations dans certains quartiers et
vastgoedmarkt dient te worden vermeden. De omstandigheid dat de d'améliorer l'environnement urbain, ainsi que de lutter contre
verkrijger zich niet onmiddellijk dient te vestigen in het onroerend l'inoccupation et l'abandon, la spéculation immobilière devant,
goed, maar daarvoor over een periode van twee jaar beschikt, houdt corrélativement, être évitée. La circonstance que l'acquéreur ne doit
verband met die doelstelling. Bijgevolg beschikt de verkrijger pas s'installer immédiatement dans le bien immobilier, mais qu'il
daadwerkelijk over een redelijke termijn om de noodzakelijke dispose pour ce faire d'une période de deux ans, est liée à cet
renovatiewerken uit te voeren, en wordt hij tegelijkertijd ertoe objectif. Partant, l'acquéreur dispose effectivement d'un délai
aangezet om daarmee niet nodeloos te talmen. raisonnable pour effectuer les travaux de rénovation nécessaires et
B.6.1. Gelet op die doelstellingen is het niet verantwoord de est, corrélativement, incité à ne pas tarder inutilement.
vrijstelling van de betaling van de aanvullende registratierechten toe B.6.1. Eu égard à ces objectifs, il n'est pas justifié de permettre
te staan wanneer wegens een geval van overmacht niet is voldaan aan de l'exonération du paiement des droits d'enregistrement complémentaires
voorwaarde dat de hoofdverblijfplaats gedurende vijf jaar na de lorsqu'il n'est pas satisfait à la condition de maintien de la
registratie in het Gewest moet worden behouden, maar diezelfde résidence principale dans la Région durant les cinq années qui suivent
vrijstelling niet toe te staan wanneer, om dezelfde reden, pas is l'enregistrement en raison d'un cas de force majeure mais de ne pas
permettre cette même exonération lorsque, pour le même motif, il n'est
voldaan aan de voorwaarde van de vestiging van de hoofdverblijfplaats satisfait à la condition d'établissement de la résidence principale
in het verkregen goed na de voorgeschreven termijn van twee jaar. dans le bien acquis qu'au-delà du délai prescrit de deux ans.
B.6.2. In tegenstelling tot hetgeen de Brusselse Hoofdstedelijke B.6.2. Contrairement à ce que soutiennent le Gouvernement de la Région
Regering en de Ministerraad betogen, maakt de omstandigheid dat de de Bruxelles-Capitale et le Conseil des ministres, la circonstance que
twee beschouwde voorwaarden noodzakelijkerwijs achtereenvolgens les deux conditions envisagées doivent nécessairement être remplies de
vervuld moeten zijn en dat de derde voorwaarde dus ondergeschikt zou manière successive et que la troisième serait donc accessoire par
zijn ten opzichte van de tweede, het niet mogelijk ervan uit te gaan rapport à la deuxième ne permet pas de considérer que la différence de
dat het in het geding zijnde verschil in behandeling op een relevant traitement en cause repose sur un critère pertinent. En effet,
criterium berust. Immers, wanneer, zoals te dezen, het wegens het lorsque, comme en l'espèce, c'est en raison du dépassement du délai
overschrijden van de termijn is dat niet is voldaan aan de voorwaarde qu'il n'est pas satisfait à la condition d'installation de la
van het vestigen van de verblijfplaats in het verkregen goed binnen de résidence dans le bien acquis dans les deux ans, il est tout à fait
twee jaar, is het heel goed mogelijk dat de twee voorwaarden in fine possible que les deux conditions soient, in fine, remplies, fût-ce
vervuld zijn, zij het te laat. Wanneer de voorwaarde van het vestigen tardivement. Lorsque la condition d'installation de la résidence
van de hoofdverblijfplaats in het verkregen goed wordt vervuld na de principale dans le bien acquis est remplie au-delà du délai prescrit
voorgeschreven termijn en wanneer vervolgens is voldaan aan de et qu'il est ensuite satisfait à la condition de maintien de la
voorwaarde van het behoud van de verblijfplaats gedurende vijf jaar, résidence durant cinq années, l'objectif poursuivi par la disposition
wordt de doelstelling die wordt nagestreefd met de in het geding en cause est plus certainement atteint que lorsqu'il n'est pas
zijnde bepaling met meer zekerheid bereikt dan wanneer niet wordt satisfait à la troisième condition parce que l'acquéreur a quitté la
voldaan aan de derde voorwaarde omdat de verkrijger het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest heeft verlaten. B.6.3. Tot slot heeft de verplichting om de aanvullende registratierechten op het bedrag dat overeenstemt met het abattement te voldoen terwijl de overschrijding van de termijn die is voorgeschreven voor het vestigen van de hoofdverblijfplaats in het verkregen goed te wijten is aan het zich voordoen van een geval van overmacht, onevenredige gevolgen voor de verkrijger, die dat extra bedrag niet heeft kunnen voorzien in de berekening van zijn budget met betrekking tot de verkrijging en, in voorkomend geval, de renovatie van het betrokken goed. Région de Bruxelles-Capitale. B.6.3. Enfin, l'obligation d'acquitter les droits d'enregistrement complémentaires sur le montant correspondant à l'abattement alors que le dépassement du délai prescrit pour l'installation de la résidence principale dans le bien acquis est dû à la survenance d'un cas de force majeure produit des effets disproportionnés pour l'acquéreur qui n'a pas pu prévoir ce montant supplémentaire dans le calcul de son budget relatif à l'acquisition et, le cas échéant, à la rénovation du bien concerné.
B.7. Artikel 46bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en B.7. L'article 46bis du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque
griffierechten, zoals het in 2009 in het Brusselse Hoofdstedelijke et de greffe, tel qu'il était applicable dans la Région de
Gewest van toepassing was, is niet bestaanbaar met de artikelen 10, 11 Bruxelles-Capitale en 2009, n'est pas compatible avec les articles 10,
en 172 van de Grondwet in zoverre de verkrijgers die, wegens 11 et 172 de la Constitution en ce que les acquéreurs qui, pour cause
overmacht, pas na het verstrijken van de termijn van twee jaar na de de force majeure, ne peuvent établir leur résidence principale dans
registratie hun hoofdverblijfplaats kunnen vestigen in het verkregen l'immeuble acquis qu'après l'expiration du délai de deux ans suivant
onroerend goed, niet worden vrijgesteld van de verplichting de l'enregistrement ne sont pas exonérés de l'obligation de payer les
aanvullende registratierechten te betalen. droits d'enregistrement complémentaires.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 46bis van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en L'article 46bis du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et
griffierechten, zoals het in 2009 in het Brusselse Hoofdstedelijke de greffe, tel qu'il était applicable dans la Région de
Gewest van toepassing was, schendt de artikelen 10, 11 en 172 van de Bruxelles-Capitale en 2009, viole les articles 10, 11 et 172 de la
Grondwet in zoverre de verkrijgers die, wegens overmacht, pas na het Constitution en ce que les acquéreurs qui, pour cause de force
verstrijken van de termijn van twee jaar na de registratie hun majeure, ne peuvent établir leur résidence principale dans l'immeuble
hoofdverblijfplaats kunnen vestigen in het verkregen onroerend goed, acquis qu'après l'expiration du délai de deux ans suivant
niet worden vrijgesteld van de verplichting de aanvullende l'enregistrement ne sont pas exonérés de l'obligation de payer les
registratierechten te betalen. droits d'enregistrement complémentaires.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 29 september 2022. la Cour constitutionnelle, le 29 septembre 2022.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux P. Nihoul P.-Y. Dutilleux P. Nihoul
^