Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 118/2023 van 14 september 2023 Rolnummer 7843 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 79 en 81 van de wet van 21 januari 2022 « houdende diverse fiscale bepalingen », ingesteld door de nv « Société d'E Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 118/2023 van 14 september 2023 Rolnummer 7843 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 79 en 81 van de wet van 21 januari 2022 « houdende diverse fiscale bepalingen », ingesteld door de nv « Société d'E Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...) Extrait de l'arrêt n° 118/2023 du 14 septembre 2023 Numéro du rôle : 7843 En cause : le recours en annulation des articles 79 et 81 de la loi du 21 janvier 2022 « portant des dispositions fiscales diverses », introduit par la SA « Société d'E La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T. Gie(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 118/2023 van 14 september 2023 Extrait de l'arrêt n° 118/2023 du 14 septembre 2023
Rolnummer 7843 Numéro du rôle : 7843
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 79 en 81 van de En cause : le recours en annulation des articles 79 et 81 de la loi du
wet van 21 januari 2022 « houdende diverse fiscale bepalingen », 21 janvier 2022 « portant des dispositions fiscales diverses »,
ingesteld door de nv « Société d'Exploitation du Pioneering Spirit ». introduit par la SA « Société d'Exploitation du Pioneering Spirit ».
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges T.
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, D. Pieters, S. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, D. Pieters, S. de Bethune,
de Bethune, E. Bribosia en K. Jadin, bijgestaan door de griffier N. E. Bribosia et K. Jadin, assistée du greffier N. Dupont, présidée par
Dupont, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, le président L. Lavrysen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 26 juli 2022 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 26
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 27 juli juillet 2022 et parvenue au greffe le 27 juillet 2022, la SA « Société
2022, heeft de nv « Société d'Exploitation du Pioneering Spirit », d'Exploitation du Pioneering Spirit », assistée et représentée par Me
bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. A. Visschers en Mr. S. A. Visschers et Me S. Vanthienen, avocats au barreau de Bruxelles, a
Vanthienen, advocaten bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging introduit un recours en annulation des articles 79 et 81 de la loi du
ingesteld van de artikelen 79 en 81 van de wet van 21 januari 2022 « 21 janvier 2022 « portant des dispositions fiscales diverses »
houdende diverse fiscale bepalingen » (bekendgemaakt in het Belgisch
Staatsblad van 28 januari 2022). (publiée au Moniteur belge du 28 janvier 2022).
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte
B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van de artikelen 79 B.1. La partie requérante demande l'annulation des articles 79 et 81
en 81 van de wet van 21 januari 2022 « houdende diverse fiscale de la loi du 21 janvier 2022 « portant des dispositions fiscales
bepalingen » (hierna : de wet van 21 januari 2022). diverses » (ci-après : la loi du 21 janvier 2022).
B.2.1. De bestreden bepalingen brengen wijzigingen aan in het stelsel B.2.1. Les dispositions attaquées modifient le régime de taxation sur
van de tonnagetaks, dat is vastgesteld bij de programmawet van 2 la base du tonnage qui a été établi par la loi-programme du 2 août
augustus 2002. 2002.
B.2.2. De tonnagetaks betreft een afwijkend stelsel van de B.2.2. La taxation sur la base du tonnage est un régime dérogeant à
l'impôt sur les revenus pour la navigation maritime, ainsi que pour
inkomstenbelastingen voor de zeescheepvaart, alsook voor de winst uit les bénéfices provenant de la gestion de navires pour le compte de
het beheer van zeeschepen voor rekening van derden, waarbij de winst tiers, dans le cadre duquel les bénéfices sont déterminés
op forfaitaire wijze wordt vastgesteld op basis van de tonnage van de forfaitairement sur la base du tonnage des navires qui ont généré ces
zeeschepen waarmee die winst wordt behaald (artikel 116, eerste lid) bénéfices (article 116, alinéa 1er) ou pour lesquels la gestion est
of waarover het beheer wordt gevoerd (artikel 124, § 1). Het exercée (article 124, § 1er). Le champ d'application de ce régime
toepassingsgebied van dat stelsel hangt samen met de wettelijke dépend de la définition légale de notions telles que « les bénéfices
omschrijving van begrippen zoals « winst uit zeescheepvaart » en « provenant de la navigation maritime » et « la gestion d'un navire pour
beheer van een zeeschip voor rekening van derden » (artikel 115). De le compte de tiers » (article 115). Le contribuable doit introduire
belastingplichtige dient zelf bij de belastingadministratie de lui-même auprès de l'administration fiscale la demande d'application
toepassing van de tonnagetaks aan te vragen (artikel 117). Indien het de la taxation sur la base du tonnage (article 117). Si la demande est
verzoek door de belastingadministratie wordt ingewilligd, treedt het acceptée par l'administration fiscale, le régime de taxation sur la
stelsel van de tonnagetaks in werking in het belastbaar tijdperk dat base du tonnage produit ses effets à partir de la période imposable
volgt op het tijdperk waarin de aanvraag werd gedaan, en geldt het qui suit celle pendant laquelle la demande a été introduite, et ce
stelsel voor tien jaar, met stilzwijgende verlenging voor eenzelfde pendant dix ans, avec tacite reconduction pour une même période de dix
periode van tien jaar, behoudens tijdige opzegging door de ans, sauf si le contribuable y renonce en temps utile (article 118).
belastingplichtige (artikel 118). Het bepalen van de winst uit de Les bénéfices qui proviennent de la navigation maritime sont
zeescheepvaart wordt per schip, per dag en per 100 nettoton forfaitair déterminés forfaitairement par navire, par jour et par 100 tonnes
vastgesteld aan de hand van een tabel met schijven voor de tonnage en nettes sur la base d'un tableau précisant les tranches pour le tonnage
vaste bedragen per schijf (artikel 119, § 1), waarbij de meer- of et les montants forfaitaires par tranche (article 119, § 1er), les
plus-values et les moins-values sur ce navire étant censées être
minderwaarde op dat zeeschip geacht wordt in de forfaitair bepaalde comprises dans les bénéfices déterminés forfaitairement. Tant que le
winst begrepen te zijn. Zolang de belastingplichtige onder de contribuable relève de l'application de la taxation sur la base du
toepassing van de tonnagetaks valt, kan hij geleden beroepsverliezen tonnage, il ne peut pas déduire de ses bénéfices les pertes
niet van de winst aftrekken (artikel 120) en kan hij geen beroep doen professionnelles subies (article 120) et ne peut pas recourir à la
op de investeringsaftrek (artikel 123, §§ 2 tot 4). déduction pour investissement (article 123, §§ 2 à 4).
B.2.3.1. Het bestreden artikel 79 van de wet van 21 januari 2022 voegt B.2.3.1. L'article 79, attaqué, de la loi du 21 janvier 2022 insère un
een tweede en een derde lid toe aan artikel 116 van de programmawet alinéa 2 et un alinéa 3 dans l'article 116 de la loi-programme du 2
van 2 augustus 2002. août 2002.
Het aldus gewijzigde artikel 116 van de programmawet van 2 augustus Ainsi modifié, l'article 116 de la loi-programme du 2 août 2002
2002 bepaalt thans : dispose :
« Met betrekking tot binnenlandse vennootschappen en Belgische « En ce qui concerne les sociétés résidentes et les établissements
inrichtingen van buitenlandse vennootschappen wordt, op verzoek van de belges de sociétés non résidentes, les bénéfices imposables en
belastingplichtige, in afwijking van de artikelen 183, 185, 189 tot Belgique provenant de la navigation maritime sont, par dérogation aux
207, 233, eerste lid, en 235 tot 240 van het Wetboek van de articles 183, 185, 189 à 207, 233, alinéa 1er, et 235 à 240 du Code
inkomstenbelastingen 1992, de in België belastbare winst uit des impôts sur les revenus 1992, à la demande du contribuable,
zeescheepvaart op forfaitaire wijze vastgesteld op basis van de déterminés de manière forfaitaire sur base du tonnage des navires qui
tonnage van de zeeschepen waarmee die winst wordt behaald. ont généré ces bénéfices.
Geen belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling overeenkomstig de Aucun crédit d'impôt pour recherche et développement conformément aux
artikelen 289quater tot 289novies, 292bis en 530 van hetzelfde Wetboek articles 289quater à 289novies, 292bis et 530 du même Code n'est
is van toepassing gedurende de periode waarin de winst uit de applicable pendant la période au cours de laquelle les bénéfices
zeescheepvaart wordt vastgesteld op basis van de tonnage. Het provenant de la navigation maritime sont déterminés en fonction du
eventueel niet verrekend deel van het belastingkrediet voor onderzoek tonnage. La partie éventuellement non imputée du crédit d'impôt pour
en ontwikkeling dat overblijft op het einde van het belastbaar recherche et développement qui subsiste à la fin de la période
tijdperk dat uiterlijk op 31 december 2020 eindigt of dat voorafgaat imposable qui se clôture au plus tard le 31 décembre 2020 ou qui
précède la période imposable au cours de laquelle les bénéfices
aan het belastbaar tijdperk waarop de winst uit de zeescheepvaart voor provenant de la navigation maritime sont déterminés pour la première
het eerst wordt vastgesteld op basis van de tonnage, kan opnieuw fois en fonction du tonnage, peut à nouveau être imputée après
worden verrekend na het verstrijken van de periode waarin de winst zo l'expiration de la période durant laquelle les bénéfices sont ainsi
wordt bepaald. déterminés.
De overdracht van het niet verrekende belastingkrediet voor onderzoek Le report du crédit d'impôt pour recherche et développement non imputé
en ontwikkeling als bedoeld in artikel 292bis, § 1, tweede lid, van visé à l'article 292bis, § 1er, alinéa 2, du même Code, est suspendu à
hetzelfde Wetboek, wordt geschorst met ingang van het aanslagjaar dat partir de l'exercice d'imposition se rattachant à la période imposable
betrekking heeft op het belastbaar tijdperk dat volgt op het tijdperk qui suit la période visée à l'alinéa 1er [lire : l'alinéa 2] et
bedoeld in het eerste [lees : tweede] lid en wordt hervat na het reprend son cours après l'expiration de la période durant laquelle les
verstrijken van de periode waarin de winst op basis van tonnage wordt bepaald. bénéfices sont déterminés en fonction du tonnage.
[...] ». [...] ».
Aldus heeft de wetgever, enerzijds, op algemene wijze de cumulatie van Le législateur a ainsi, d'une part, exclu de façon générale que
de toepassing van het stelsel van de tonnagetaks met de toepassing van l'application du régime de taxation sur la base du tonnage soit
het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling (hierna : het cumulée avec l'application du crédit d'impôt pour recherche et
belastingkrediet O&O) uitgesloten en, anderzijds, de verrekening van développement (ci-après : le crédit d'impôt R&D) et, d'autre part,
het bestaande belastingkrediet en de uitbetaling van het suspendu l'imputation du crédit d'impôt existant et le versement de la
niet-verrekende deel van het belastingkrediet opgeschort zolang de partie non imputée du crédit d'impôt tant que le contribuable est
belastingplichtige onderworpen is aan de tonnagetaks. assujetti à la taxation sur la base du tonnage.
B.2.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding van de bestreden maatregel B.2.3.2. Il ressort des travaux préparatoires de la mesure attaquée
(Parl. St., Kamer, 2021-2022, DOC 55-2351/001, p. 29) blijkt dat de (Doc. parl., Chambre, 2021-2022, DOC 55-2351/001, p. 29) que la mesure
maatregel een bijgewerkte versie betreft van een identieke maatregel, est une version remise à jour d'une mesure identique, qui avait été
die eerder was ingediend bij het wetsontwerp van 26 november 2019 « initialement introduite par le projet de loi du 26 novembre 2019 «
houdende diverse fiscale bepalingen, houdende oprichting van een portant des dispositions fiscales diverses, portant création d'une
commissie voor de erkenning van gespecialiseerde opleidingen met commission pour la reconnaissance des formations spécialisées
betrekking tot de reglementering inzake douane en accijnzen in België relatives à la réglementation douanière et d'accises en Belgique et
en betreffende de Koninklijke Muntschouwburg en het Nationaal Orkest relative au Théâtre royal de la Monnaie et à l'Orchestre national de
van België » (Parl. St., Kamer, 2019-2020, DOC 55-0792/001). Belgique » (Doc. parl., Chambre, 2019-2020, DOC 55-0792/001).
Door de afdeling wetgeving van de Raad van State gevraagd naar Invité par la section de législation du Conseil d'Etat à fournir des
bijkomende toelichting van de bij het voormelde wetsontwerp beoogde précisions quant à la mesure visée par le projet de loi précité, le
maatregel, verklaarde de gemachtigde : délégué a fait le commentaire suivant :
« De forfaitaire belastingheffing op basis van tonnage voor « Le régime de taxation forfaitaire sur la base du tonnage pour les
zeescheepvaartondernemingen of het beheer van zeeschepen voor derden entreprises de navigation maritime ou pour la gestion de navires pour
is gebaseerd op volgend principe: de reële winst uit zeescheepvaart of le compte de tiers repose sur le principe suivant : le bénéfice réel
het beheer van zeeschepen voor rekening van derden wordt verwijderd provenant de la navigation maritime ou de la gestion de navires pour
uit de belastbare basis van de vennootschapsbelasting, waarbij na alle le compte de tiers est soustrait de la base imposable à l'impôt des
aftrekken een forfaitair bepaalde winst wordt toegevoegd aan de sociétés et, après application de toutes les déductions, un bénéfice
belastbare basis. Het is bij het opstellen van de artikelen 115 tot fixé forfaitairement est ajouté à la base imposable. En rédigeant les
120 of 124 van de programmawet van 2 augustus 2002 de bedoeling van de articles 115 à 120 ou 124 de la loi-programme du 2 août 2002, le
wetgever geweest om deze forfaitaire winst ook effectief aan de législateur avait pour objectif de taxer également, de manière
belasting te onderwerpen en er geen aftrekken op toe te staan. effective, ce bénéfice forfaitaire et de ne pas accorder de déductions
Voor overgedragen verliezen voorziet artikel 120, § 2, en 124, § 5, sur celui-ci. Pour les pertes reportées, les articles 120, § 2, et 124, § 5, de la
van de programmawet van 2 augustus 2002 in volgende regel : loi-programme du 2 août 2002 prévoient la règle suivante :
` Het eventuele niet verrekende gedeelte van de verliezen uit het beheer van zeeschepen voor rekening van derden zoals het bestaat op het ogenblik dat de winst voor de eerste keer wordt vastgesteld aan de hand van de tonnage, kan na het verstrijken van de periode waarvoor de winst aldus wordt vastgesteld, opnieuw in mindering worden gebracht. ' Er werd echter vastgesteld dat er vennootschappen waren met aanzienlijke belastingkredieten voor onderzoek en ontwikkeling die (geheel of gedeeltelijk) kiezen voor het stelsel van forfaitaire belastingheffing op basis van tonnage en die dus aanzienlijke teruggaven kunnen krijgen. De regering is van mening dat het niet strookt met de filosofie van de programmawet van 2 augustus 2002 om ` La partie éventuelle non imputée des pertes provenant de la gestion de navires pour le compte de tiers, qui subsiste au moment où les bénéfices sont déterminés pour la première fois en fonction du tonnage, peut être portée à nouveau en déduction des bénéfices après l'expiration de la période durant laquelle les bénéfices sont ainsi déterminés. ' Il a toutefois été constaté que certaines sociétés qui avaient constitué d'importants crédits d'impôt pour la recherche et le développement optaient (en tout ou en partie) pour le régime de la taxation forfaitaire sur la base du tonnage, et qu'elles pouvaient ainsi obtenir d'importantes restitutions. Le Gouvernement estime
zowel het voordeel van de forfaitaire belastingheffing op basis van qu'accorder le bénéfice du régime de la taxation forfaitaire sur la
tonnage als de verrekening van het belastingkrediet toe te kennen. base du tonnage avec celui de l'imputation du crédit d'impôt ne
Gelijkaardig aan de bestaande regeling voor overgedragen verliezen is correspond pas à la philosophie de la loi-programme du 2 août 2002. En
s'inspirant du régime existant pour les pertes reportées, le
ervoor gekozen om het belastingkrediet te ` bevriezen ' tijdens de Gouvernement a choisi de ` geler ' le crédit d'impôt pendant
duur van de forfaitaire belastingheffing op basis van tonnage en de l'application de la taxation forfaitaire sur la base du tonnage et de
réaccorder les droits y afférents au moment de la sortie du régime de
rechten erop bij het verlaten van het stelsel van forfaitaire taxation forfaitaire sur la base du tonnage » (traduction libre)
belastingheffing terug toe te kennen » (ibid., pp. 108 en 109). (ibid., pp. 108-109).
De gemachtigde voegde daar nog aan toe : Le délégué a encore ajouté le commentaire suivant :
« De vennootschappen verliezen geen enkel recht. De vennootschap kan « Les sociétés ne perdent aucun droit. Elles peuvent opter librement
vrij kiezen tussen enerzijds opteren om de werkelijke winst behaald soit pour la taxation du bénéfice réel issu de la navigation maritime
uit zeescheepvaart te belasten en in dat geval de verrekening van het et obtenir dans ce cas l'imputation du crédit d'impôt pour recherche
belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling te krijgen. Anderzijds
kan de vennootschap opteren voor de forfaitaire belastingheffing op et développement, soit pour l'application de la taxation forfaitaire
basis van tonnage met als gevolg dat zij geen aftrekken op deze sur la base du tonnage, avec pour conséquence l'impossibilité d'opérer
forfaitair vastgestelde winst kan verrichten, noch een des déductions sur ce bénéfice fixé forfaitairement, ni d'imputer un
belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling kan verrekenen. Het crédit d'impôt pour recherche et développement. Le crédit d'impôt
belastingkrediet is dan niet verloren, doch wordt bevroren tot de n'est alors pas perdu, mais gelé jusqu'à ce que la société soit de
vennootschap terug onderworpen is aan een normale regeling in de nouveau assujettie à un régime normal en matière d'impôt des sociétés.
vennootschapsbelasting. Ook de periode waarbinnen dat belastingkrediet La période durant laquelle ce crédit d'impôt doit être exercé (5 ans)
moet uitgeoefend worden (5 jaar) telt niet voort, maar wordt eveneens ne compte plus non plus, puisqu'elle est également suspendue. Le
opgeschort. De regering beschouwt de huidige mogelijkheid van Gouvernement considère que la possibilité actuelle de cumuler le
combinatie van de forfaitaire belastingheffing op basis van tonnage en régime de la taxation forfaitaire sur la base du tonnage avec
verrekening van belastingkrediet als een vorm van misbruik en niet in l'imputation du crédit d'impôt constitue une forme d'abus et qu'elle
overeenstemming met de bedoeling van de programmawet van 2 augustus n'est pas conforme à l'objectif de la loi-programme du 2 août 2002 »
2002 » (ibid., p. 109). (traduction libre) (ibid., p. 109).
Het voormelde wetsontwerp werd later van de agenda gehaald, doch de Le projet de loi précité a ensuite été retiré de l'ordre du jour, mais
maatregel is hernomen bij het wetsontwerp dat de wet van 21 januari la mesure a été reprise par le projet de loi qui est devenu la loi du
2022 is geworden (Parl. St., Kamer, 2021-2022, DOC 55-2351/001, p. 21 janvier 2022 (Doc. parl., Chambre, 2021-2022, DOC 55-2351/001, p.
29). 29).
De bestreden maatregel wordt in de parlementaire voorbereiding van de wet van 21 januari 2022 toegelicht als volgt : Les travaux préparatoires de la loi du 21 janvier 2022 commentent en ces termes la mesure attaquée :
« De voorgestelde wijzigingen van de artikelen 116 en 124 van de « Les modifications apportées aux articles 116 et 124 de la
programmawet van 2 augustus 2002 bij respectievelijk de artikelen 49 loi-programme du 2 août 2002 par, respectivement, les articles 49 et
en 50 zijn bedoeld om de toepassing van het belastingkrediet voor 50 ont pour but de ne plus permettre l'application du crédit d'impôt
onderzoek en ontwikkeling (artikelen 289quater tot 289novies, 292bis pour recherche et développement (articles 289quater à 289novies,
en 530, WIB 92) niet langer toe te staan tijdens de toepassing van de 292bis et 530, CIR 92) durant l'application du régime de taxation
forfaitaire belastingheffing op basis van de tonnage voor wat betreft forfaitaire en fonction du tonnage en ce qui concerne le profit qui
de winsten die belast worden op basis van deze laatste heffing. Het est taxé de la manière précitée. L'imputation du crédit d'impôt pour
belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling dat zou overblijven
aan het einde van het belastbaar tijdperk dat uiterlijk afsluit op 31 recherche et développement qui subsisterait à la fin de la période
december 2020 (hetzij voor belastingplichtigen wiens belastbare basis imposable qui se clôture au plus tard le 31 décembre 2020 (soit que le
reeds wordt vastgesteld overeenkomstig het forfaitaire contribuable serait déjà dans le régime de taxation forfaitaire en
belastingstelsel op basis van tonnage, hetzij voor de fonction du tonnage, soit qu'il en bénéficierait pour la première fois
belastingplichtigen die dit stelsel voor het eerst toepassen vanaf het
aanslagjaar met betrekking tot het belastbaar tijdperk dat eindigt à partir de l'exercice d'imposition se rattachant à la période
uiterlijk op 30 december 2020) of later (voor belastingplichtigen die imposable qui se clôture au plus tard le 30 décembre 2020), ou
ultérieurement (pour les contribuables qui bénéficieront pour la
voor het eerst genieten van de forfaitaire belastingheffing op basis première fois du régime de taxation forfaitaire en fonction du tonnage
van tonnage vanaf het aanslagjaar met betrekking tot het aanslagjaar à partir de l'exercice d'imposition 2022 se rattachant à une période
2022 dat niet eerder begint dan 1 januari 2021), kan opnieuw worden imposable qui débute au plus tôt le 1er janvier 2021), pourra à
verrekend bij de uittreding uit dit belastingstelsel. nouveau se poursuivre à la sortie dudit régime.
Er wordt ook gespecificeerd dat de overdracht van het belastingkrediet Il est également précisé que le report de crédit d'impôt pour
voor onderzoek en ontwikkeling naar de vier volgende aanslagjaren recherche et développement aux quatre exercices d'imposition
bedoeld in artikel 292bis, § 1, tweede lid, van hetzelfde Wetboek, successifs visé à l'article 292bis, § 1er, alinéa 2, du même Code,
voortaan wordt geschorst tijdens de toepassing van het forfaitaire sera désormais suspendu pendant l'application du régime de taxation
belastingstelsel op basis van tonnage en vanaf het verlaten van dit forfaitaire en fonction du tonnage et pourra reprendre son cours à sa
belastingstelsel opnieuw kan worden verrekend. sortie.
Het ontwerpartikel 51 maakt deze bepalingen van toepassing vanaf L'article 51 en projet rend ces dispositions applicables à partir de
aanslagjaar 2022 verbonden aan een belastbaar tijdperk dat ten l'exercice d'imposition 2022 se rattachant à une période imposable qui
vroegste aanvangt op 1 januari 2021. débute au plus tôt le 1er janvier 2021.
Naar aanleiding van het advies van de Raad van State nr. 66.608/3-4
van 14 november 2019, werd de bewoording van artikel 124, § 1, tweede Suite à l'avis du Conseil d'Etat n° 66.608/3-4 du 14 novembre 2019, le
vocabulaire de l'article 124, § 1er, alinéas 2 et 3 a été adapté en
en derde lid, aangepast als antwoord op de opmerking over artikel 3 in réponse à la remarque relative à l'article 3 en projet.
ontwerp. Daarnaast is er, als antwoord op de opmerking onder punt 2.3 van het En outre, en réponse à la remarque reprise sous le point 2.3 de l'avis
advies van de Raad van State nr. 66.608/3-4 van 14 november 2019, een du Conseil d'Etat n° 66.608/3-4 du 14 novembre 2019 précité, nous
cijfervoorbeeld toegevoegd. ajoutons ci-dessous un exemple chiffré.
Tot slot is er van de gelegenheid gebruik gemaakt om een aantal
technische correcties aan te brengen » (Parl. St., Kamer, 2021-2022, Enfin, l'occasion est mise à profit pour apporter quelques corrections
DOC 55-2351/001, pp. 29 en 30). techniques » (Doc. parl., Chambre, 2021-2022, DOC 55-2351/001, pp. 29
B.2.4. Het bestreden artikel 81 van de wet van 21 januari 2022 regelt et 30). B.2.4. L'article 81, attaqué, de la loi du 21 janvier 2022 règle
de werking in de tijd van artikel 79 van diezelfde wet. Het bepaalt l'effet dans le temps de l'article 79 de cette même loi. Il dispose
aldus dat artikel 116, tweede en derde lid, van de programmawet van 2 ainsi que l'article 116, alinéas 2 et 3, de la loi-programme du 2 août
augustus 2002 van toepassing is vanaf het aanslagjaar 2022 verbonden 2002 s'applique à partir de l'exercice d'imposition 2022 se rattachant
aan een belastbaar tijdperk dat ten vroegste aanvangt op 1 januari 2021. à une période imposable qui débute au plus tôt le 1er janvier 2021.
Ten gronde Quant au fond
Wat betreft het eerste, het tweede en het derde middel (ontstentenis En ce qui concerne les premier, deuxième et troisième moyens (absence
van een overgangsregeling) de mesures transitoires)
B.3.1. De verzoekende partij richt drie van haar middelen tegen B.3.1. La partie requérante conteste dans trois de ses moyens
artikel 79 van de wet van 21 januari 2022. Zij leidt die middelen af l'article 79 de la loi du 21 janvier 2022. Elle prend ces moyens de la
uit de schending van, enerzijds, de artikelen 10, 11 en 170 van de violation, d'une part, des articles 10, 11 et 170 de la Constitution,
Grondwet, in samenhang gelezen met ofwel het rechtszekerheids- en het lus en combinaison soit avec le principe de la sécurité juridique et
vertrouwensbeginsel (eerste middel), ofwel artikel 1 van het Eerste avec celui de la confiance légitime (premier moyen), soit avec
Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention
mens en artikel 16 van de Grondwet (tweede middel), en, anderzijds, de européenne des droits de l'homme et avec l'article 16 de la
Constitution (deuxième moyen), et, d'autre part, de la violation des
artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet (derde middel). articles 10, 11 et 172 de la Constitution (troisième moyen).
Zij bekritiseert de ontstentenis van enige overgangsmaatregel inzake Elle critique l'absence de toute mesure transitoire concernant le
het belastingkrediet O&O dat reeds is opgebouwd voorafgaand aan het crédit d'impôt R&D déjà constitué préalablement à la période imposable
belastbaar tijdperk dat ten vroegste aanvangt op 1 januari 2021. qui débute au plus tôt le 1er janvier 2021.
B.3.2. Aangezien het eerste, het tweede en het derde middel dezelfde B.3.2. Dès lors que les premier, deuxième et troisième moyens
bepaling bekritiseren, waarbij de drie middelen in wezen zijn afgeleid critiquent la même disposition et que les trois moyens sont pris en
uit referentienormen die worden ingeroepen in samenhang met het substance de normes de référence invoquées en combinaison avec le
rechtszekerheidsbeginsel of zijn afgeleid uit referentienormen die principe de la sécurité juridique ou de normes de référence qui
rechtszekerheid op een impliciete wijze waarborgen, onderzoekt het Hof garantissent implicitement la sécurité juridique, la Cour les examine
ze gezamenlijk. conjointement.
B.4. Indien de wetgever meent dat een beleidsverandering noodzakelijk B.4. Si le législateur estime qu'un changement de politique s'impose,
is, kan hij beslissen daaraan een onmiddellijk gevolg te geven en is il peut décider de lui donner un effet immédiat et il n'est pas tenu,
hij er in beginsel niet toe gehouden in een overgangsregeling te en principe, de prévoir un régime transitoire. Les articles 10, 11,
voorzien. De artikelen 10, 11, 170 en 172 van de Grondwet zijn slechts 170 et 172 de la Constitution ne sont violés que si l'absence d'une
geschonden indien de ontstentenis van een overgangsmaatregel leidt tot mesure transitoire entraîne une différence de traitement qui n'est pas
een verschil in behandeling waarvoor geen redelijke verantwoording susceptible de justification raisonnable ou s'il est porté une
bestaat of indien op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan aan het atteinte excessive au principe de la confiance légitime. Ce principe
vertrouwensbeginsel. Dat beginsel is nauw verbonden met het est étroitement lié au principe de la sécurité juridique, qui interdit
rechtszekerheidsbeginsel, dat de wetgever verbiedt om zonder au législateur de porter atteinte sans justification objective et
objectieve en redelijke verantwoording afbreuk te doen aan het belang raisonnable à l'intérêt que possèdent les sujets de droit d'être en
van de rechtsonderhorigen om in staat te zijn de rechtsgevolgen van mesure de prévoir les conséquences juridiques de leurs actes.
hun handelingen te voorzien.
De wetgever moet echter, wanneer hij een nieuwe wettelijke regeling Le législateur doit toutefois, lorsqu'il instaure un nouveau régime
invoert, van geval tot geval onderzoeken of overgangsmaatregelen légal, examiner au cas par cas si des mesures transitoires sont
noodzakelijk zijn, rekening houdend met de impact van de nieuwe regels nécessaires, compte tenu de l'impact des nouvelles règles et des
en met de legitieme verwachtingen van de betrokken rechtsonderhorigen. attentes légitimes des justiciables concernés.
B.5. Een belastingkrediet, zoals voor onderzoek en ontwikkeling B.5. Le crédit d'impôt, par exemple pour recherche et développement
(artikel 289quater van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, (article 289quater du Code des impôts sur les revenus 1992, ci-après :
hierna : het WIB 1992), betreft een fiscale maatregel die ertoe strekt le CIR 1992), est une mesure fiscale qui vise à permettre aux
belastingplichtigen die investeren in nieuwe octrooien of het contribuables qui investissent dans de nouveaux brevets ou dans la
onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe milieuvriendelijke producten recherche et le développement de nouveaux produits et technologies
en toekomstgerichte technologieën toe te laten een bepaald gedeelte avancées respectueux de l'environnement de déduire une certaine partie
van die investering van de door hen verschuldigde belastingen af te de cet investissement des impôts dont ils sont redevables.
trekken. Het belastingkrediet is in tegenstelling tot andere fiscale Contrairement à d'autres avantages fiscaux, le crédit d'impôt profite
gunstmaatregelen altijd integraal nuttig voor de belastingplichtige, toujours intégralement au contribuable, même lorsqu'il n'a pas de
ook bij geen of beperkt belastbare inkomsten en dus in het geval dat revenus imposables ou des revenus imposables de façon limitée, et donc
er geen of zeer beperkte belastingen verschuldigd zijn. Zo kan het y compris dans le cas où il n'a pas d'impôts à payer ou seulement des
belastingkrediet O&O worden verrekend met de in vijf volgende jaren impôts très limités. Le crédit d'impôt R&D peut ainsi être imputé sur
verschuldigde vennootschapsbelasting en kan het restant van het l'impôt des sociétés dû lors des cinq exercices d'imposition suivants,
krediet finaal worden uitbetaald aan de belastingplichtige (artikel et le solde du crédit peut finalement être versé au contribuable
292bis van het WIB 1992). (article 292bis du CIR 1992).
B.6. Artikel 116, tweede lid, van de programmawet van 2 augustus 2002, B.6. L'article 116, alinéa 2, de la loi-programme du 2 août 2002,
zoals ingevoegd bij het bestreden artikel 79 van de wet van 21 januari inséré par l'article 79, attaqué, de la loi du 21 janvier 2022, exclut
2022, sluit uit dat een belastingplichtige die onder het stelsel van qu'un contribuable qui relève du régime de la taxation sur la base du
de tonnagetaks valt, een beroep kan doen op het belastingkrediet O&O. tonnage puisse recourir au crédit d'impôt R&D. Il résulte en outre de
Voorts volgt uit het voormelde artikel 116 dat ten aanzien van de l'article 116 précité que, pour les contribuables qui relèvent du
belastingplichtigen die onder de tonnagetaks vallen, de verrekening régime de la taxation sur la base du tonnage, l'imputation (alinéa 2)
(tweede lid) en de overdracht (derde lid) van het nog niet verrekende et le report (alinéa 3) de la partie non encore imputée du crédit
deel van het eerder opgebouwde belastingkrediet O&O worden opgeschort d'impôt R&D précédemment constitué sont suspendus jusqu'à ce qu'ils ne
totdat zij niet meer onder de tonnagetaks vallen. relèvent plus du régime de la taxation sur la base du tonnage.
B.7. De wetgever vermocht redelijkerwijs te oordelen dat B.7. Le législateur a pu raisonnablement considérer que les
belastingplichtigen die onder het gunstige stelsel van de tonnagetaks contribuables qui relèvent du régime avantageux de la taxation sur la
vallen effectief belastingen dienen te betalen op de forfaitair base du tonnage sont effectivement tenus de payer des impôts sur les
vastgestelde winsten, en dat zij bijgevolg geen beroep kunnen doen op bénéfices fixés forfaitairement et qu'ils ne peuvent dès lors pas
andere fiscale gunstmaatregelen. bénéficier d'autres avantages fiscaux.
B.8. De wetgever vermocht in het licht van hetgeen in B.7 is vermeld, B.8. A la lumière de ce qui est dit en B.7, le législateur pouvait
te bepalen dat het belastingkrediet O&O niet (meer) kan worden toegepast door belastingplichtigen die aan de tonnagetaks zijn onderworpen. B.9.1. Ten aanzien van belastingplichtigen die onder het stelsel van de tonnagetaks vallen en die reeds een beroep gedaan hebben op het belastingkrediet O&O en dus een dergelijk krediet hebben opgebouwd waarvan de verrekening, de overdracht of uitbetaling nog hangende is, raakt de door de bestreden bepaling ingestelde onverenigbaarheid tussen het stelsel van de tonnagetaks en de toepassing van het belastingkrediet O&O op een nadelige wijze aan de situatie van die belastingplichtigen. B.9.2. Belastingplichtigen die een beroep doen op het stelsel van de tonnagetaks genieten reeds een zeer gunstige fiscale behandeling van hun inkomsten, zodat zij niet zonder meer ervan konden uitgaan dat zij zonder enige beleidswijziging van de wetgever een beroep zouden kunnen blijven doen op andere, weliswaar reeds bestaande, fiscale gunstmaatregelen. Er dient in dat verband overigens te worden vastgesteld dat de wetgever de bestreden maatregel heeft afgestemd op de reeds bestaande onverenigbaarheden van het stelsel van de tonnagetaks met de toepassing van andere fiscale gunstmaatregelen. Wanneer de wetgever vaststelt dat er een gecumuleerd gebruik wordt gemaakt van gunstige belastingregelingen en hij daaraan een einde wenst te maken, vermag hij redelijkerwijs te oordelen dat die prévoir que le crédit d'impôt R&D ne peut pas ou plus être appliqué par des contribuables soumis au régime de la taxation sur la base du tonnage. B.9.1. La situation des contribuables qui relèvent du régime de la taxation sur la base du tonnage et qui ont déjà eu recours au crédit d'impôt R&D, et qui ont donc constitué un tel crédit dont l'imputation, le report ou le paiement est toujours pendant, est affectée défavorablement par l'incompatibilité instaurée par la disposition attaquée entre le régime de la taxation sur la base du tonnage et l'application du crédit d'impôt R&D. B.9.2. Les contribuables qui recourent au régime de la taxation sur la base du tonnage bénéficient déjà d'un traitement fiscal très favorable de leurs revenus, de sorte qu'ils ne pouvaient pas considérer purement et simplement qu'ils pourraient continuer à bénéficier, sans aucun changement de politique du législateur, d'autres avantages fiscaux, certes déjà existants. Il y a d'ailleurs lieu de constater à cet égard que le législateur a aligné la mesure attaquée sur les incompatibilités existantes entre le régime de la taxation sur la base du tonnage et l'application d'autres avantages fiscaux. Lorsque le législateur constate l'usage cumulé de régimes fiscaux avantageux et
beleidswijziging met onmiddellijke ingang moet worden ingevoerd en is qu'il souhaite y mettre fin, il peut estimer raisonnablement que ce
hij niet verplicht in een overgangsregeling te voorzien. Wanneer de changement de politique doit être réalisé immédiatement et il n'est
wetgever in een overgangsregeling zou moeten hebben voorzien met donc pas obligé de prévoir une réglementation transitoire. Si le
betrekking tot het belastingkrediet dat werd opgebouwd in de législateur avait dû prévoir un régime transitoire en ce qui concerne
aanslagjaren die voorafgaan aan de inwerkingtreding van de bestreden le crédit d'impôt constitué durant les exercices d'imposition
bepalingen, zou dat tot gevolg hebben gehad dat de cumulatie van de antérieurs à l'entrée en vigueur des dispositions attaquées, cela
toepassing van het stelsel van de tonnagetaks met de toepassing van aurait eu pour conséquence que le cumul de l'application du régime de
het belastingkrediet O&O nog zou blijven voortduren, zodat de la taxation sur la base du tonnage et de l'application du crédit
doelstelling van de bestreden bepalingen, namelijk ervoor zorgen dat d'impôt R&D aurait continué d'exister, de sorte que la réalisation de
de forfaitaire winst ook effectief aan belastingen wordt onderworpen, verschillende jaren vertraging zou oplopen. B.9.3. Dat het gebrek aan een overgangsregeling op een redelijke verantwoording steunt, geldt des te meer nu de wetgever erin heeft voorzien dat de verrekening, de overdracht en de uitbetaling van het reeds opgebouwde belastingkrediet O&O worden opgeschort. De bestreden maatregel maakt het bijgevolg niet onmogelijk om de bij het eerder opgebouwde krediet gedane investeringen terug te verdienen. Aangezien de bestreden maatregel in casu slechts in een tijdelijke opschorting van de verrekening, overdracht en uitbetaling van het belastingkrediet O&O voorziet, wordt de financiële steun van de l'objectif poursuivi par les dispositions attaquées, à savoir de taxer également, de manière effective, le bénéfice forfaitaire, aurait pris plusieurs années de retard. B.9.3. L'absence de régime transitoire repose d'autant plus sur une justification raisonnable que le législateur a prévu que l'imputation, le report et le paiement du crédit d'impôt R&D déjà constitué sont suspendus. La mesure attaquée n'empêche donc pas la récupération du crédit d'impôt constitué lors d'investissements précédemment effectués. Comme la mesure attaquée ne prévoit en l'espèce qu'une suspension temporaire de l'imputation, du report et du paiement du crédit d'impôt R&D, elle
overheid bij het aangaan van reeds aangegane investeringen immers niet ne supprime pas en effet l'aide financière des autorités publiques aux
ontnomen, maar worden de modaliteiten van die fiscale maatregel in investissements déjà engagés, mais les modalités de cette mesure
lijn met soortgelijke fiscale maatregelen aan een bijkomende fiscale sont soumises, à l'instar de mesures fiscales similaires, à
voorwaarde onderworpen, die erin bestaat dat de belastingplichtige une condition supplémentaire, qui prévoit que le contribuable ne
geen beroep doet op het stelsel van de tonnagetaks, hetgeen behoort recoure pas à l'application du régime de la taxation sur la base du
tot de vrije keuze van de belastingplichtige op het einde van elke tonnage, ce qui relève du libre choix du contribuable à la fin de
tienjarige periode. chaque période décennale.
Zodra de belastingplichtige ervoor kiest om geen beroep meer te doen Dès que le contribuable choisit de ne plus recourir au régime de
op het stelsel van de tonnagetaks, kan hij het eerder opgebouwde taxation sur la base du tonnage, il peut de nouveau imputer sur sa
belastingkrediet O&O terug verrekenen met zijn belastingschuld, het dette fiscale le crédit d'impôt R&D précédemment constitué, reporter
restant van dat belastingkrediet overdragen naar een volgend jaar en, le solde de ce crédit d'impôt sur un exercice suivant et, le cas
desgevallend, finaal de uitbetaling van het niet-verrekende resterende échéant, obtenir finalement le versement du solde du crédit d'impôt
belastingkrediet O&O verkrijgen. R&D non encore imputé.
Bijgevolg houdt de bestreden maatregel in dat de belastingplichtige La mesure attaquée prévoit dès lors que le contribuable qui recourt au
die een beroep doet op het stelsel van de tonnagetaks met betrekking régime de taxation sur la base du tonnage devra le cas échéant
tot eerder gedane investeringen eventueel een bijkomende periode zal patienter durant un laps de temps supplémentaire pour bénéficier, par
moeten wachten op de steun via de toepassing van het belastingkrediet rapport à des investissements précédemment engagés, de l'aide apportée
O&O. Hoewel die tijdelijke opschorting van het belastingkrediet O&O de par l'application du crédit d'impôt R&D. Bien que cette suspension
beoogde bedrijfsvoering van de belastingplichtige kan doorkruisen, temporaire du crédit d'impôt R&D puisse perturber la gestion des
lijkt zij niet van een dermate ernstige aard dat bij gebreke van een activités du contribuable, elle ne semble pas être d'une gravité telle
overgangsregeling het voortbestaan van de belastingplichtige in het que l'absence de mesures transitoires mettrait en péril la survie du
gedrang zou komen. De verzoekende partij toont in casu het tegendeel contribuable. La partie requérante ne démontre pas le contraire en
niet aan. l'espèce.
Aldus doet de ontstentenis van een overgangsregeling niet op L'absence de mesures transitoires ne porte donc pas une atteinte
onevenredige wijze afbreuk aan het rechtmatig vertrouwen of aan de disproportionnée à la confiance légitime ou aux droits acquis du
verworven rechten van de belastingplichtige. contribuable.
B.10. Het eerste, het tweede en het derde middel zijn niet gegrond. B.10. Les premier, deuxième et troisième moyens ne sont pas fondés.
Wat betreft het vierde middel (terugwerkende kracht) En ce qui concerne le quatrième moyen (effet rétroactif)
B.11. De verzoekende partij leidt een vierde middel af uit de B.11. La partie requérante prend un quatrième moyen de la violation,
schending, door artikel 81 van de wet van 21 januari 2022, van de par l'article 81 de la loi du 21 janvier 2022, des articles 10, 11 et
artikelen 10, 11 en 170 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het 170 de la Constitution, lus en combinaison avec le principe de la
beginsel van niet-retroactiviteit, met het rechtszekerheidsbeginsel en non-rétroactivité, avec le principe de la sécurité juridique et avec
met artikel 1 van het oud Burgerlijk Wetboek. l'article 1er de l'ancien Code civil.
Zij bekritiseert die bepaling omdat zij terugwerkende kracht zou Elle critique cette disposition parce qu'elle conférerait un effet
verlenen aan artikel 79 van dezelfde wet en de nieuwe maatregel inzake rétroactif à l'article 79 de la même loi et rend donc la nouvelle
de onverenigbaarheid van de tonnagetaks met een beroep op de regeling mesure relative à l'incompatibilité entre la taxation sur la base du
inzake het belastingkrediet O&O aldus retroactief van toepassing maakt tonnage et un recours au régime du crédit d'impôt R&D applicable
vanaf het aanslagjaar verbonden aan een belastbaar tijdperk dat ten rétroactivement à partir de l'exercice d'imposition se rattachant à
vroegste aanvangt op 1 januari 2021. une période imposable qui débute au plus tôt le 1er janvier 2021.
B.12. De niet-retroactiviteit van de wetten is een waarborg die tot B.12. La non-rétroactivité des lois est une garantie ayant pour but de
doel heeft rechtsonzekerheid te voorkomen. Die waarborg vereist dat de prévenir l'insécurité juridique. Cette garantie exige que le contenu
inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de du droit soit prévisible et accessible, de sorte que le justiciable
rechtzoekende de gevolgen van een bepaalde handeling in redelijke mate puisse prévoir, dans une mesure raisonnable, les conséquences d'un
kan voorzien op het ogenblik dat die handeling wordt gesteld. De acte déterminé au moment où cet acte est accompli. La rétroactivité ne
terugwerkende kracht is enkel verantwoord indien die absoluut se justifie que si elle est indispensable à la réalisation d'un
noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van
algemeen belang. objectif d'intérêt général.
B.13. Het Hof dient eerst te onderzoeken of de bestreden bepaling B.13. La Cour doit d'abord examiner si la disposition attaquée confère
terugwerkende kracht verleent aan artikel 79 van de wet van 21 januari un effet rétroactif à l'article 79 de la loi du 21 janvier 2022.
2022. B.14. Een fiscaalrechtelijke regel is slechts retroactief wanneer hij B.14. Une règle de droit fiscal n'est rétroactive que si elle
van toepassing is op feiten, handelingen en situaties die definitief s'applique à des faits, actes et situations qui étaient définitivement
waren voltrokken op het ogenblik dat hij in werking is getreden. accomplis au moment où elle est entrée en vigueur.
B.15.1. Inzake de inkomstenbelasting ontstaat de belastingschuld B.15.1. En matière d'impôts sur les revenus, la dette d'impôt naît
definitief op de datum van afsluiting van de periode waarin de définitivement à la date de clôture de la période au cours de laquelle
inkomsten die de belastingbasis uitmaken, verworven zijn. les revenus qui constituent la base d'imposition ont été acquis.
Bijgevolg kunnen alle wijzigingen die vóór het einde van het Par conséquent, toutes les modifications qui ont été apportées aux
belastbaar tijdperk in de inkomstenbelastingen werden ingevoerd, impôts sur les revenus avant la fin de la période imposable peuvent
worden toegepast zonder dat zij kunnen worden geacht een retroactief être appliquées sans qu'elles puissent être réputées avoir un effet
karakter te hebben. rétroactif.
B.15.2. Ingevolge artikel 79 van de wet van 21 januari 2022 is de B.15.2. Il découle de l'article 79 de la loi du 21 janvier 2022 que
toepassing van het stelsel van de tonnagetaks onverenigbaar met de l'application du régime de taxation sur la base du tonnage est
toepassing van het belastingkrediet O&O. Dat artikel heeft uitwerking incompatible avec l'application du crédit d'impôt R&D. Cet article
vanaf het aanslagjaar 2022, dat verbonden is aan een belastbaar prend effet à partir de l'exercice d'imposition 2022, lequel se
tijdperk dat ten vroegste op 1 januari 2021 is gestart. rattache à une période imposable qui a débuté au plus tôt le 1er
B.15.3. Ten aanzien van vennootschappen valt het belastbaar tijdperk janvier 2021. B.15.3. A l'égard des sociétés, la période imposable dans le cadre de
in de inkomstenbelasting samen met ofwel het jaar dat voorafgaat aan l'impôt sur les revenus coïncide soit avec l'année qui précède celle
het jaar waarnaar het aanslagjaar is genoemd, als er geen boekhouding dont le millésime désigne l'exercice d'imposition, lorsqu'il n'existe
is of als de boekhouding volgens het burgerlijk jaar wordt gehouden, pas de comptabilité ou que la comptabilité est tenue par année civile,
ofwel het boekjaar - wat ook de duur ervan is - dat afgesloten werd soit avec l'exercice comptable - quelle qu'en soit la durée - clôturé
tijdens het jaar waarnaar het aanslagjaar is genoemd, als de pendant l'année dont le millésime désigne l'exercice d'imposition, si
boekhouding niet werd afgesloten op 31 december, ofwel het boekjaar la comptabilité n'est pas clôturée le 31 décembre, soit avec
dat voorafgaat aan het jaar waarnaar het aanslagjaar is genoemd, als l'exercice comptable qui précède l'année dont le millésime désigne
dat boekjaar - van minder of meer dan 12 maanden - wordt beëindigd op l'exercice d'imposition, lorsque cet exercice comptable - inférieur ou
31 december. supérieur à douze mois - est clôturé le 31 décembre.
B.15.4. Het bestreden artikel 79 van de wet van 21 januari 2022 is B.15.4. Cependant, l'article 79, attaqué, de la loi du 21 janvier 2022
evenwel slechts op 28 januari 2022 bekendgemaakt in het Belgisch n'a été publié que le 28 janvier 2022 au Moniteur belge et est entré
Staatsblad en op 7 februari 2022 in werking getreden. en vigueur le 7 février 2022.
B.15.5. Uit het voorgaande volgt dat artikel 81 van de wet van 21 B.15.5. Il résulte de ce qui précède que l'article 81 de la loi du 21
januari 2022 aan artikel 79 van diezelfde wet terugwerkende kracht janvier 2022 confère un effet rétroactif à l'article 79 de cette même
verleent in zoverre het van toepassing is ten aanzien van
belastingplichtigen wier inkomsten worden vastgesteld op basis van een loi en ce qu'il s'applique aux contribuables dont les revenus sont
belastbaar tijdperk dat eindigt op 31 december 2021. Aangezien de déterminés sur la base d'une période imposable qui se clôture le 31
belastingschuld immers niet alleen voortvloeit uit de verworven décembre 2021. Dès lors qu'il s'avère que la dette fiscale résulte non
inkomsten, maar ook uit het opgebouwde belastingkrediet tijdens het seulement des revenus recueillis, mais aussi du crédit d'impôt
belastbaar tijdperk, wordt ingevolge de bestreden bepaling met constitué pendant la période imposable, la disposition attaquée a pour
terugwerkende kracht geraakt aan de reeds definitief vaststaande effet de porter rétroactivement atteinte à la situation fiscale du
fiscale situatie van de belastingplichtige. contribuable déjà établie de manière définitive.
B.16. Zoals de Ministerraad zelf erkent, is de terugwerkende kracht B.16. Comme le Conseil des ministres le reconnaît lui-même, l'effet
het loutere gevolg van het niet tijdig aannemen van de bestreden rétroactif résulte simplement de l'adoption tardive des dispositions
bepalingen, zodat er geen verantwoording opgenomen is in de attaquées, ce qui explique l'absence de justification dans les travaux
parlementaire voorbereiding. préparatoires.
De Ministerraad verwijst in zijn memorie evenwel naar de doelstelling Dans son mémoire, le Conseil des ministres renvoie cependant à
om de belangen van de Schatkist te beschermen en naar de noodzaak om, l'objectif de protéger les intérêts du Trésor et à la nécessité, eu
gelet op het gelijkheidsbeginsel en de regels inzake staatssteun, een égard au principe d'égalité et aux règles relatives aux aides d'Etat,
einde te maken aan het onbedoelde beroep op het belastingkrediet O&O de mettre un terme au recours, non souhaité par le législateur, au
door belastingplichtigen die reeds een beroep doen op het gunstige crédit d'impôt R&D par des contribuables bénéficiant déjà du régime
stelsel van de tonnagetaks. avantageux de la taxation sur la base du tonnage.
B.17. De aldus ingeroepen doelstellingen van algemeen belang kunnen B.17. Les objectifs d'intérêt général ainsi invoqués peuvent certes
weliswaar verantwoorden dat belastingplichtigen die een beroep doen op justifier que des contribuables qui recourent à la taxation sur la
de tonnagetaks niet tegelijk een beroep kunnen doen op het base du tonnage ne puissent pas bénéficier simultanément du crédit
belastingkrediet O&O, maar zij kunnen de terugwerkende kracht van de d'impôt R&D, mais ils ne peuvent pas justifier l'effet rétroactif de
maatregel niet verantwoorden. Evenmin blijkt dat de terugwerkende la mesure. Il n'est pas davantage avéré que l'effet rétroactif serait
kracht noodzakelijk zou zijn om het stelsel van de tonnagetaks in nécessaire pour mettre le régime de taxation sur la base du tonnage en
overeenstemming te brengen met de vereisten inzake staatssteun. conformité avec les exigences en matière d'aides d'Etat.
Artikel 81 van de wet van 21 januari 2022 schendt de artikelen 10 en L'article 81 de la loi du 21 janvier 2022 viole les articles 10 et 11
11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het de la Constitution, lus en combinaison avec le principe de la sécurité
rechtszekerheidsbeginsel, en dient te worden vernietigd. juridique, et doit être annulé.
B.18. Het vierde middel is gegrond. B.18. Le quatrième moyen est fondé.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
- vernietigt artikel 81 van de wet van 21 januari 2022 « houdende - annule l'article 81 de la loi du 21 janvier 2022 « portant des
diverse fiscale bepalingen »; dispositions fiscales diverses »;
- verwerpt het beroep voor het overige. - rejette le recours pour le surplus.
Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier
het Grondwettelijk Hof, op 14 september 2023. 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 14 septembre 2023.
De griffier, De voorzitter, Le greffier, Le président,
N. Dupont L. Lavrysen N. Dupont L. Lavrysen
^