Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 22/2023 van 9 februari 2023 Rolnummer 7770 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, b Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 22/2023 van 9 februari 2023 Rolnummer 7770 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, b Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) Extrait de l'arrêt n° 22/2023 du 9 février 2023 Numéro du rôle : 7770 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 21, § 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension de retraite et de survie des ouvri La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 22/2023 van 9 februari 2023 Extrait de l'arrêt n° 22/2023 du 9 février 2023
Rolnummer 7770 Numéro du rôle : 7770
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 21, § 3, tweede en derde En cause : la question préjudicielle concernant l'article 21, § 3,
lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension de
overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, zeevarenden onder retraite et de survie des ouvriers, des employés, des marins naviguant
Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig verzekerden », zoals sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés libres », tel
gewijzigd bij artikel 3, 3°, van het koninklijk besluit nr. 205 van 29 qu'il a été modifié par l'article 3, 3°, de l'arrêté royal n° 205 du
augustus 1983, gesteld door de Franstalige Arbeidsrechtbank te 29 août 1983, posée par le Tribunal du travail francophone de
Brussel. Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T.
rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S.
Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij vonnis van 28 februari 2022, waarvan de expeditie ter griffie van Par jugement du 28 février 2022, dont l'expédition est parvenue au
het Hof is ingekomen op 8 maart 2022, heeft de Franstalige greffe de la Cour le 8 mars 2022, le Tribunal du travail francophone
Arbeidsrechtbank te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni « L'article 21 § 3 alinéas 2 et 3 de la loi du 13 juin 1966 relative à
1966 betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, la pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des
bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des
verzekerden, zoals gewijzigd bij artikel 3, 3°, van het koninklijk assurés libres, tel que modifié par l'article 3, 3° de l'arrêté royal
besluit nr. 205 van 29 augustus 1983, de artikelen 10 en 11 van de n° 205 du 29 août 1983, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
Grondwet in zoverre het wordt geïnterpreteerd in die zin dat het de Constitution en ce qu'il est interprété comme permettant au Service
Federale Pensioendienst de mogelijkheid biedt om de bedragen die ten Fédéral des Pensions de pouvoir récupérer l'intégralité des sommes
onrechte werden geïnd door een sociaal verzekerde die een buitenlands indûment perçues par un assuré social qui n'a pas déclaré un avantage
voordeel niet heeft aangegeven volledig terug te vorderen, terwijl een
sociaal verzekerde die een ander voordeel dan een buitenlands voordeel accordé par un organisme étranger alors que l'assuré social, qui n'a
niet heeft aangegeven, in voorkomend geval, op het ogenblik van de pas déclaré un avantage autre que celui accordé par un organisme
terugvordering van de onverschuldigd betaalde bedragen, aan de étranger pourra le cas échéant, au moment de la récupération de
Federale Pensioendienst een verjaringstermijn van zes maanden of drie l'indu, opposer au Service Fédéral des Pensions un délai de
jaar, naar gelang van het geval, kan tegenwerpen ? Vormt het feit dat prescription de six mois ou trois ans selon le cas ? Le fait de
die twee categorieën van sociaal verzekerden die zich nochtans in traiter de manière différente ces deux catégories d'assurés sociaux
fundamenteel vergelijkbare situaties bevinden verschillend worden pourtant placés dans des situations fondamentalement comparables ne
behandeld, een objectief onverantwoorde discriminatie die onevenredig constitue-t-il pas une discrimination injustifiée objectivement et
is met de nagestreefde doelstelling ? hors de proportion avec l'objectif poursuivi ?
of, anders gesteld : ou, posée autrement :
Schendt artikel 21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni L'article 21 § 3 alinéas 2 et 3 de la loi du 13 juin 1966 relative à
1966 betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, la pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des
bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des
verzekerden, zoals gewijzigd bij artikel 3, 3°, van het koninklijk assurés libres, tel que modifié par l'article 3, 3° de l'arrêté royal
besluit nr. 205 van 29 augustus 1983, de artikelen 10 en 11 van de n° 205 du 29 août 1983, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
Grondwet in zoverre het wordt geïnterpreteerd in die zin dat het de Constitution en ce qu'il est interprété comme permettant au Service
Federale Pensioendienst de mogelijkheid biedt om onverschuldigd Fédéral des Pensions de récupérer l'intégralité d'un indu qui trouve
betaalde bedragen die hun oorsprong vinden in een buitenlands voordeel son origine dans un avantage émanant d'un organisme étranger, sans
volledig terug te vorderen, zonder toepassing van een
verjaringstermijn, op voorwaarde dat de vordering tot terugbetaling application d'un délai de prescription, pourvu que la demande de
wordt ingesteld binnen een termijn van zes maanden (of drie jaar) te répétition soit effectuée dans un délai de six mois (ou trois ans) à
rekenen vanaf de kennisgeving van de buitenlandse beslissing, door de compter de la notification de la décision étrangère par l'organisme
buitenlandse instelling, aan de uitbetalingsinstelling, terwijl een étranger à l'organisme payeur, alors que l'assuré social qui n'a pas
sociaal verzekerde die een ander dan een buitenlands voordeel niet déclaré un avantage autre que celui accordé par un organisme étranger
heeft aangegeven, aan de Federale Pensioendienst een verjaringstermijn pourra opposer un délai de prescription de six mois (ou trois ans) au
van zes maanden (of drie jaar) kan tegenwerpen ? ». Service Fédéral des Pensions ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling Quant à la disposition en cause
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 21, § 3, tweede B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 21, § 3, alinéas 2
en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « betreffende de rust- en et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension de retraite et
overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, zeevarenden onder de survie des ouvriers, des employés, des marins naviguant sous
Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig verzekerden » (hierna : de pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés libres » (ci-après
wet van 13 juni 1966). : la loi du 13 juin 1966).
B.2. Artikel 21 van de wet van 13 juni 1966 regelt, onder meer inzake B.2. L'article 21 de la loi du 13 juin 1966 régit, notamment en
de inkomensgarantie voor ouderen (hierna : de IGO), de verjaring van matière de garantie de revenus aux personnes âgées (ci-après : la
de terugvordering van prestaties die ten onrechte zijn uitbetaald. Het GRAPA), la prescription de l'action en répétition des prestations qui
bepaalt : ont été payées indûment. Il dispose :
« § 1. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan : « § 1er. Pour l'application du présent article, on entend :
1° onder prestaties : 1° par prestations :
[...] [...]
h) de inkomensgarantie bepaald bij de wet tot instelling van een h) la garantie de revenus prévue par la loi instituant la garantie de
inkomensgarantie voor ouderen; revenus aux personnes âgées;
[...] [...]
§ 2. Wanneer een prestatie onverschuldigd werd betaald, is enkel het § 2. En cas de paiement indu d'une prestation, l'organisme payeur est
betaalorgaan bevoegd om, enerzijds, het onverschuldigde terug te vorderen en anderzijds, hetzij op eigen initiatief, hetzij op aanvraag van de gerechtigde, geheel of gedeeltelijk af te zien van de terugvordering. Het betaalorgaan moet zijn beslissing tot terugvordering betekenen aan de gerechtigde; het kan deze beslissing enkel uitvoeren na het verstrijken van een termijn van een maand. Indien de gerechtigde zijn aanvraag tot verzaking indient voor het verstrijken van die maand, dan schorst zijn verzoek de terugvordering tot de Raad voor uitbetaling van de voordelen of het Beheerscomité van het betaalorgaan uitspraak doet over die aanvraag. § 3. De terugvordering van de ten onrechte uitbetaalde prestaties verjaart door verloop van zes maanden te rekenen vanaf de datum waarop de uitbetaling is gebeurd. Wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel of van een voordeel in een andere regeling dan deze bedoeld in § 1, verjaart de terugvordering door verloop van zes maanden te rekenen vanaf de datum van de beslissing die de voornoemde voordelen toekent of verhoogt. De in het eerste en in het tweede lid vastgestelde termijn wordt op drie jaar gebracht, wanneer de onverschuldigde sommen werden verkregen door bedrieglijke handelingen of door valse of welbewust onvolledige verklaringen. Dit geldt eveneens ten aanzien van de sommen die ten onrechte werden uitbetaald wegens het niet afleggen, door de schuldenaar, van een verklaring die is voorgeschreven door een wets- of verordenende bepaling of die volgt uit een vroeger aangegane verbintenis. In afwijking van de in het eerste, tweede en derde lid vermelde termijnen wordt de termijn voor de terugvordering van ten onrechte uitbetaalde prestaties ingevolge de uitoefening van een beroepsbezigheid waarvan de inkomsten de vastgestelde grensbedragen overschrijden of ingevolge het genot van sociale uitkeringen, op drie jaar gebracht. De verjaringstermijn begint, in geval van seul compétent, d'une part, pour récupérer l'indu et, d'autre part, pour renoncer, soit d'initiative, soit à la demande du bénéficiaire, en tout ou en partie à la récupération. L'organisme payeur doit notifier sa décision de récupération au bénéficiaire; il ne peut exécuter cette décision qu'après expiration d'un délai d'un mois. Si le bénéficiaire introduit sa demande de renonciation avant l'expiration de ce mois, cette requête suspend la récupération jusqu'à ce que le Conseil pour le paiement des prestations ou le Comité de gestion de l'organisme payeur statue sur cette demande. § 3. L'action en répétition de prestations payées indûment se prescrit par six mois à compter de la date à laquelle le paiement a été effectué. Lorsque le paiement indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé par un pays étranger ou d'un avantage dans un autre régime que celui visé au § 1er, l'action en répétition se prescrit par six mois à compter de la date de la décision octroyant ou majorant les avantages précités. Le délai fixé aux alinéas 1er et 2 est porté à trois ans lorsque les sommes indues ont été obtenues par des manoeuvres frauduleuses ou par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes. Il en est de même en ce qui concerne les sommes payées indûment par suite de l'abstention du débiteur de produire une déclaration prescrite par une disposition légale ou réglementaire ou résultant d'un engagement souscrit antérieurement. Par dérogation aux délais mentionnés aux premier, deuxième et troisième alinéas, le délai pour l'action en répétition de prestations payées indûment par suite de l'exercice d'une activité professionnelle dont les revenus dépassent les montants limites fixés ou par suite du bénéfice de prestations sociales, est porté à trois ans. Toutefois, la
overschrijding van de vastgestelde grensbedragen echter slechts te prescription ne prend cours, en cas de dépassement des montants
lopen vanaf de eerste juni van het kalenderjaar dat volgt op dit limites fixés, qu'à compter du 1er juin de l'année civile suivant
waarin deze overschrijding heeft plaatsgevonden. celle où ce dépassement s'est produit.
De bepalingen van § 2, tweede lid, en van het eerste tot het vierde lid van onderhavige paragraaf vormen echter geen beletsel voor de terugvordering van het onverschuldigd uitbetaalde op de vervallen bedragen in de zin van artikel 1410, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek, die niet uitbetaald worden aan de gerechtigde, noch aan zijn op het ogenblik van het ontstaan van de schuld niet gescheiden echtgenoot. § 4. Buiten de gevallen waarin is voorzien in het Burgerlijk Wetboek, wordt de verjaring gestuit door de terugvordering van het onverschuldigd uitbetaalde, door middel van een ter post aangetekend aan de schuldenaar betekend schrijven of door de behoorlijk gedane betekening van de verbeterde beslissing aan de betrokkene door de administratieve overheid belast met het vaststellen van de rechten of door het verrichten van ambtshalve inhoudingen in toepassing van het artikel 1410, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek. De verjaring moet binnen een termijn van zes maanden na de laatste daad tot terugvordering opnieuw gestuit worden. Toutefois, les dispositions du § 2, alinéa 2, et du présent paragraphe, alinéas 1er à 4, ne font pas obstacle à la récupération de l'indu sur les sommes échues au sens de l'article 1410, § 4, du Code judiciaire, qui ne sont pas payées au bénéficiaire et à son conjoint, non séparé au moment de la naissance de la dette. § 4. Outre les cas prévus au Code civil, la prescription est interrompue par la réclamation des paiements indus notifiée au débiteur par lettre recommandée à la poste ou par la décision rectificative dûment notifiée à l'intéressé par l'autorité administrative chargée de la fixation des droits ou par l'exécution des retenues d'office en application de l'article 1410, § 4, du Code judiciaire. La prescription doit être interrompue à nouveau dans les six mois s'écoulant après le dernier acte de récupération.
[...] [...]
§ 7. Alle overheidsdiensten, alle instellingen die belast zijn met de § 7. Toutes les administrations publiques, tous les organismes chargés
toepassing van een wetgeving betreffende de sociale zekerheid, de de l'application d'une législation sur la sécurité sociale, les
arbeidsongevallen en de beroepsziekten, alsook de gerechtigden op accidents du travail et les maladies professionnelles, ainsi que les
verstrekkingen, hun lasthebbers, hun erfgenamen of rechtverkrijgenden bénéficiaires de prestations, leurs mandataires, leurs héritiers ou
zijn verplicht aan de uitbetalingsinstellingen, op eenvoudig verzoek ayants-droit sont tenus de communiquer aux organismes payeurs, sur
en zonder verplaatsing, alle stukken voor te leggen die krachtens de simple réquisition et sans déplacement, tout document dont la tenue
geldende wetgeving inzake sociale zekerheid moeten worden bijgehouden est imposée par la législation sociale en vigueur et à leur fournir
en aan deze instellingen alle voor de uitoefening van hun opdracht tous renseignements utiles à l'accomplissement de leur mission.
nuttige inlichtingen te verschaffen.
[...] ». [...] ».
B.3. Volgens het Hof van Cassatie moet artikel 21, § 3, tweede lid, B.3. Selon la Cour de cassation, l'article 21, § 3, alinéa 2, de la
van de wet van 13 juni 1966 worden geïnterpreteerd in die zin dat, loi du 13 juin 1966 doit être interprété en ce sens que, lorsque le
wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de paiement indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un
toekenning of verhoging van een buitenlands voordeel of van een
voordeel in een andere regeling dan die welke is bedoeld in artikel avantage accordé par un pays étranger ou d'un avantage dans un autre
21, § 1, het aanvangspunt van de verjaringstermijn van de régime que celui qui est visé à l'article 21, § 1er, le point de
terugvordering van ten onrechte uitbetaalde prestaties de kennisgeving départ du délai de prescription de l'action en répétition de l'indu
is, aan de uitbetalingsinstelling, van de beslissing waarbij dat est la notification à l'organisme payeur de la décision octroyant ou
voordeel wordt toegekend of verhoogd. Het oordeelde eveneens dat dit majorant cet avantage. Elle a également jugé que ce point de départ
specifieke aanvangspunt van de verjaringstermijn enkel van toepassing spécifique du délai de prescription s'applique uniquement aux
is op de onverschuldigde betalingen die plaatsvonden vóór die paiements indus qui sont antérieurs à cette notification et que la
kennisgeving en dat de regel volgens welke de verjaringstermijn ingaat règle selon laquelle le délai de prescription commence à courir à
vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde prestatie van toepassing compter du paiement de la prestation indue reste applicable aux
blijft op de onverschuldigde betalingen die plaatsvonden na die paiements indus qui sont postérieurs à cette notification. La Cour de
kennisgeving. Het Hof van Cassatie oordeelde aldus : cassation a ainsi jugé :
« Artikel 21, § 3, tweede lid, van de wet van 13 juni 1966 betreffende « L'article 21, § 3, alinéa 2, de la loi du 13 juin 1966 relative à la
de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des
zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig
verzekerden, voorziet voor de terugvordering van de in de eerste marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des
paragraaf van dit artikel bedoelde prestaties in een bijzonder assurés libres prévoit pour l'action en répétition des prestations
beginpunt voor de verjaringstermijn, wanneer de onverschuldigde visées au premier paragraphe de cet article un point de départ spécial
uitbetaling haar oorsprong vindt in de toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel of van een voordeel in een andere regeling dan deze bedoeld in de voormelde eerste paragraaf. Luidens die wetsbepaling begint de verjaringstermijn te lopen vanaf de datum van de beslissing die de voormelde voordelen toekent of verhoogt. Met dit bijzonder beginpunt heeft de wetgever willen voorkomen dat de terugvordering van de onverschuldigde prestaties [zou] verjaren voordat de uitbetalingsinstelling kon vaststellen dat de toegekende prestaties niet verschuldigd waren. Bij het toekennen of verhogen van een voordeel in een andere regeling dan die bedoeld in de eerste paragraaf van dat artikel 21, kan de uitbetalingsinstelling het onverschuldigd karakter van de reeds toegekende prestaties pas vaststellen nadat zij kennisgenomen heeft van de beslissing die dat voordeel toekent of verhoogt. du délai de prescription lorsque le paiement indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé dans un pays étranger ou d'un avantage dans un autre régime que celui visé audit paragraphe premier. Aux termes de cette disposition légale, le délai de prescription commence à courir à compter de la date de la décision octroyant ou majorant les avantages précités. En prévoyant ce point de départ spécial, le législateur a entendu éviter que l'action en répétition des prestations indues puisse être prescrite avant que l'organisme payeur n'ait pu constater le caractère indu des prestations octroyées. Lors de l'octroi ou de la majoration d'un avantage dans un autre régime que celui visé au paragraphe premier dudit article 21, l'organisme payeur ne peut constater le caractère indu des prestations déjà octroyées qu'après que la décision accordant ou majorant cet avantage lui a été notifiée.
Met de bewoordingen ` vanaf de datum van de beslissing ', bedoelt die Par les termes ` à compter de la date de la décision ', cette
bepaling dat de verjaringstermijn begint te lopen vanaf de disposition entend que le délai de prescription commence à courir à
kennisgeving van de beslissing aan de uitbetalingsinstelling. compter de la notification de la décision à l'organisme payeur.
Zowel de datum van die beslissing als de datum van haar kennisgeving Tant la date de cette décision que celle de sa notification au
aan de begunstigde hebben geen enkele weerslag op het ingaan van de bénéficiaire sont sans incidence sur la prise de cours du délai de
verjaringstermijn van de rechtsvordering van de uitbetalingsinstelling prescription de l'action en répétition de l'indu de l'organisme payeur
tot terugvordering van het onverschuldigd betaalde » (Cass., 6 » (Cass., 6 novembre 2006, S.06.0007.F,
november 2006, S.06.0007.F, ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20061106.6; in dezelfde zin : Cass., 7 maart 2016, S.14.0073.N, ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20061106.6; dans le même sens : Cass., 7 mars
ECLI:BE:CASS:2016:ARR.20160307.1; 8 mei 2006, S.05.0092.F, 2016, S.14.0073.N, ECLI:BE:CASS:2016:ARR.20160307.1; 8 mai 2006,
ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20060508.6; 3 november 2003, S.03.0045.N; 14 S.05.0092.F, ECLI:BE:CASS:2006:ARR.20060508.6; 3 novembre 2003,
december 1998, S980002N, ECLI:BE:CASS:1998:ARR.19981214.7). S.03.0045.N; 14 décembre 1998, S980002N, ECLI:BE:CASS:1998:ARR.19981214.7).
« [Overwegende] dat de wetgever deze bijzondere aanvangsdatum van de « [Attendu] que le législateur n'a prévu ce point de départ spécial du
verjaringstermijn uitsluitend bepaald heeft ten aanzien van
onverschuldigde betalingen daterend van voor de voormelde kennisgeving délai de prescription que pour les paiements indus antérieurs à la
van de bedoelde beslissing aan het betalend organisme; notification de la décision faite à l'organisme payeur;
Dat voor latere onverschuldigde betalingen de algemene regel van het Que la règle générale de l'article 21, § 3, alinéa 1er, de la loi du
eerste lid van artikel 21, § 3, van de wet van 13 juni 1966 van 13 juin 1966, à savoir que l'action en répétition des prestations
toepassing blijft, luidens welke de terugvordering van ten onrechte indûment payées se prescrit par six mois à compter de la date à
uitbetaalde prestaties verjaart door verloop van zes maanden, te laquelle le paiement a été effectué, reste applicable aux paiements
rekenen vanaf de datum waarop de uitbetaling is geschied; » (Cass., 21 indus ultérieurs; » (Cass., 21 novembre 2005, S.05.0076.N,
november 2005, S.05.0076.N, ECLI:BE:CASS:2005:ARR.20051121.16). ECLI:BE:CASS:2005:ARR.20051121.16).
B.4. Zo is, inzake de IGO, de terugvordering van onverschuldigde B.4. Ainsi, en matière de GRAPA, l'action en répétition des
prestaties in principe onderworpen aan een verjaringstermijn van zes prestations indues est en principe soumise à un délai de prescription
maanden die ingaat vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde de six mois qui commence à courir à compter du paiement de la
prestatie (artikel 21, § 3, eerste lid). prestation indue (article 21, § 3, alinéa 1er).
Wanneer de onverschuldigde sommen werden verkregen door bedrieglijke Lorsque les sommes indues ont été obtenues par des manoeuvres
handelingen, door valse of welbewust onvolledige verklaringen, of frauduleuses, par des déclarations fausses ou sciemment incomplètes,
wegens het niet-afleggen, door de schuldenaar, van een verklaring die ou par suite de l'abstention du débiteur de produire une déclaration
is voorgeschreven door een wets- of verordenende bepaling of die volgt prescrite par une disposition légale ou réglementaire ou résultant
uit een vroeger aangegane verbintenis, is de terugvordering evenwel d'un engagement souscrit antérieurement, l'action en répétition est
onderworpen aan een verjaringstermijn van drie jaar die in principe toutefois soumise à un délai de prescription de trois ans qui commence
ingaat vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde prestatie (artikel en principe à courir à compter du paiement de la prestation indue
21, § 3, derde lid). (article 21, § 3, alinéa 3).
In afwijking van het beginsel volgens hetwelk de verjaringstermijn van Par dérogation au principe selon lequel le délai de prescription de
zes maanden of drie jaar ingaat vanaf de uitbetaling, voorziet artikel six mois ou de trois ans prend cours à compter du paiement, l'article
21, § 3, tweede lid, van de wet van 13 juni 1966 in een specifiek 21, § 3, alinéa 2, de la loi du 13 juin 1966 prévoit un point de
aanvangspunt wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong départ spécifique lorsque le paiement indu trouve son origine dans
vindt in de toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel of l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé par un pays étranger
van een voordeel in een andere regeling dan deze bedoeld in artikel ou d'un avantage dans un autre régime que celui qui est visé à
21, § 1. Artikel 21, § 3, tweede lid, bepaalt dat de verjaringstermijn l'article 21, § 1er. L'article 21, § 3, alinéa 2, dispose que le délai
ingaat « te rekenen vanaf de datum van de beslissing die de voornoemde de prescription commence à courir « à compter de la date de la
voordelen toekent of verhoogt ». Het Hof van Cassatie interpreteert décision octroyant ou majorant les avantages précités ». La Cour de
die bepaling in die zin dat de verjaringstermijn ingaat vanaf de cassation interprète cette disposition en ce sens que le délai de
kennisgeving, aan de uitbetalingsinstelling, van de beslissing waarbij prescription commence à courir à compter de la notification à
de voormelde voordelen worden toegekend of verhoogd, en dat wat l'organisme payeur de la décision octroyant ou majorant les avantages
betreft de onverschuldigde betalingen die plaatsvonden vóór die précités, et ce, en ce qui concerne les paiements indus antérieurs à
kennisgeving. cette notification.
Ten aanzien van de prejudiciële vraag Quant à la question préjudicielle
B.5. Met de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht de categorieën B.5. La question préjudicielle invite la Cour à comparer les
van personen te vergelijken van wie een terugbetaling van
onverschuldigde prestaties wordt gevorderd naargelang de catégories des personnes auxquelles le remboursement de prestations
onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de toekenning of indues est réclamé, selon que le paiement indu trouve son origine dans
verhoging van een buitenlands voordeel dan wel haar oorsprong vindt in l'octroi ou la majoration d'un avantage accordé par un pays étranger
een ander voordeel dan die bedoeld in artikel 21, § 3, tweede lid, van ou qu'il trouve son origine dans un avantage autre que ceux qui sont
de wet van 13 juni 1966. In de eerste situatie biedt de in het geding visés à l'article 21, § 3, alinéa 2, de la loi du 13 juin 1966. Dans
zijnde bepaling, zoals zij door het verwijzende rechtscollege wordt la première situation, la disposition en cause, telle qu'elle est
geïnterpreteerd, aan de uitbetalingsinstelling de mogelijkheid om het interprétée par la juridiction a quo, permet à l'organisme payeur de
geheel van de onverschuldigde prestaties terug te vorderen, op récupérer l'intégralité des prestations indues, pour autant que la
voorwaarde dat de terugvordering plaatsvindt binnen een termijn van demande de répétition soit effectuée dans un délai de six mois ou de
zes maanden of drie jaar te rekenen vanaf de kennisgeving van de trois ans à compter de la notification de la décision étrangère à
buitenlandse beslissing aan de uitbetalingsinstelling. In de tweede l'organisme payeur. Dans la seconde situation, l'organisme payeur peut
situatie kan de uitbetalingsinstelling enkel de prestaties seulement récupérer les prestations qui ont été indûment payées au
terugvorderen die ten onrechte zijn uitbetaald gedurende de zes cours des six mois ou des trois années qui précèdent la demande de
maanden of drie jaren die aan de vordering tot terugbetaling répétition, dès lors que le délai de prescription de six mois ou de
voorafgaan, aangezien de verjaringstermijn van zes maanden of drie trois ans commence à courir dès le paiement de la prestation indue.
jaar ingaat vanaf de uitbetaling van de onverschuldigde prestatie. La Cour est interrogée sur la compatibilité de cette différence de
Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van dat
verschil in behandeling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. traitement avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.6. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de prestatie waarop het B.6. Il ressort de la décision de renvoi que la prestation sur
bodemgeschil betrekking heeft, de IGO is. Het Hof beperkt zijn laquelle porte le litige au fond est la GRAPA. La Cour limite son
onderzoek tot die regeling van sociale bijstand. examen à ce régime d'assistance sociale.
Wat betreft de door de Ministerraad opgeworpen excepties En ce qui concerne les exceptions soulevées par le Conseil des
B.7.1. De Ministerraad doet gelden dat de prejudiciële vraag niet ministres B.7.1. Le Conseil des ministres fait valoir que la question
nuttig is voor de oplossing van het bodemgeschil wat de préjudicielle n'est pas utile à la solution du litige au fond en ce
verjaringstermijn van zes maanden betreft. Volgens hem blijkt uit de qui concerne le délai de prescription de six mois. Selon lui, il
verwijzingsbeslissing dat het de verjaringstermijn van drie jaar is ressort de la décision de renvoi que c'est le délai de prescription de
die op het bodemgeschil van toepassing is. trois ans qui est applicable au litige au fond.
B.7.2. In de regel komt het het verwijzende rechtscollege toe te B.7.2. C'est en règle à la juridiction a quo qu'il appartient
oordelen of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is voor het d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la
oplossen van het geschil. Alleen indien dat klaarblijkelijk niet het solution du litige. Ce n'est que lorsque tel n'est manifestement pas
geval is, kan het Hof beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de réponse.
B.7.3. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt niet dat het verwijzende B.7.3. Il ne ressort pas de la décision de renvoi que la juridiction a
rechtscollege reeds zou hebben bepaald welke verjaringstermijn - die quo aurait déjà déterminé, entre le délai de prescription de six mois
van zes maanden of die van drie jaar - te dezen van toepassing is. ou celui de trois ans, celui qui est applicable en l'espèce. De plus,
Bovendien heeft de prejudiciële vraag betrekking op het feit dat, la question préjudicielle porte sur le fait que, lorsque le paiement
wanneer de onverschuldigde uitbetaling haar oorsprong vindt in de indu trouve son origine dans l'octroi ou la majoration d'un avantage
toekenning of de verhoging van een buitenlands voordeel, de in het accordé par un pays étranger, la disposition en cause, dans
geding zijnde bepaling, in de interpretatie van het verwijzende l'interprétation de la juridiction a quo, permet à l'organisme payeur
rechtscollege, de uitbetalingsinstelling toestaat om het geheel van de de récupérer l'intégralité des prestations de GRAPA indues, et ce, que
onverschuldigde IGO-prestaties terug te vorderen, en dat ongeacht of
de toepasselijke verjaringstermijn die van zes maanden of die van drie le délai de prescription applicable soit celui de six mois ou celui de
jaar is. trois ans.
B.7.4. De exceptie wordt verworpen. B.7.4. L'exception est rejetée.
B.8.1. De Ministerraad doet ook gelden dat de prejudiciële vraag niet B.8.1. Le Conseil des ministres fait aussi valoir que la question
nuttig is voor de oplossing van het bodemgeschil wat de préjudicielle n'est pas utile à la solution du litige au fond en ce
verjaringstermijn van drie jaar betreft, aangezien, in de situaties qui concerne le délai de prescription de trois ans, dès lors que, dans
bedoeld in artikel 21, § 3, derde lid, van de wet van 13 juni 1966, de les situations visées à l'article 21, § 3, alinéa 3, de la loi du 13
toepassing van artikel 26 van de voorafgaande titel van het Wetboek juin 1966, l'application de l'article 26 du titre préliminaire du Code
van strafvordering de uitbetalingsinstelling de mogelijkheid biedt om de procédure pénale permet à l'organisme payeur de récupérer
het geheel van de onverschuldigde sommen terug te vorderen. l'intégralité des sommes indues.
B.8.2. De regel, vervat in artikel 26 van de voorafgaande titel van B.8.2. La règle, contenue dans l'article 26 du titre préliminaire du
het Wetboek van strafvordering, volgens welke de burgerlijke vordering Code de procédure pénale, selon laquelle l'action civile résultant
die voortvloeit uit een misdrijf niet kan verjaren vóór de d'une infraction ne peut se prescrire avant l'action publique suppose
strafvordering, veronderstelt dat de rechter bij wie de burgerlijke que le juge saisi de l'action civile constate l'existence d'une
vordering is ingesteld, het bestaan van een misdrijf vaststelt (Cass.,
9 februari 2009, S.08.0067.F, ECLI:BE:CASS:2009:ARR.20090209.10), infraction (Cass., 9 février 2009, S.08.0067.F,
hetgeen het verwijzende rechtscollege te dezen niet heeft gedaan. ECLI:BE:CASS:2009:ARR.20090209.10), ce que n'a pas fait la juridiction
a quo en l'espèce.
B.8.3. De exceptie wordt verworpen. B.8.3. L'exception est rejetée.
Wat de grond van de zaak betreft En ce qui concerne le fond
B.9. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit B.9. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
aangewende middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.10. De in B.5 vermelde categorieën van personen zijn vergelijkbaar B.10. Les catégories de personnes mentionnées en B.5 sont comparables
in het licht van de in het geding zijnde maatregel, omdat het in beide au regard de la mesure en cause, dès lors qu'il s'agit, dans l'un et
gevallen gaat om personen van wie de terugbetaling van onverschuldigde IGO-prestaties wordt gevorderd. B.11. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium van onderscheid, namelijk de oorsprong van het voordeel waarvan de toekenning of de verhoging ten grondslag ligt aan de onverschuldigde uitbetaling. B.12. Inzake verjaring is er een zodanige verscheidenheid aan situaties dat uniforme regels in het algemeen niet haalbaar zouden zijn en dat de wetgever over een ruime beoordelingsbevoegdheid moet kunnen beschikken wanneer hij die aangelegenheid regelt. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende verjaringsregelingen in verschillende omstandigheden, houdt op zich geen discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die l'autre cas, de personnes auxquelles le remboursement de prestations de GRAPA indues est réclamé. B.11. La différence de traitement repose sur un critère de distinction objectif, à savoir l'origine de l'avantage dont l'octroi ou la majoration est à la base du paiement indu. B.12. En matière de prescription, la diversité des situations est telle que des règles uniformes ne seraient généralement pas praticables et que le législateur doit pouvoir disposer d'un large pouvoir d'appréciation lorsqu'il règle cette matière. La différence de traitement entre certaines catégories de personnes qui découle de l'application de régimes de prescription différents dans des circonstances différentes n'est pas discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination que si la différence de
verjaringsregelingen, een onevenredige beperking van de rechten van de traitement qui découle de l'application de ces régimes de prescription
daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. entraînait une limitation disproportionnée des droits des personnes
B.13. Zoals het Hof van Cassatie in zijn in B.3 vermelde arresten concernées. B.13. Comme le souligne la Cour de cassation dans ses arrêts
onderstreept, heeft de wetgever willen voorkomen dat de vordering tot mentionnés en B.3, l'objectif du législateur est d'éviter que l'action
terugbetaling van de onverschuldigde IGO-prestaties verjaard zou zijn en répétition des prestations de GRAPA indues puisse être prescrite
vooraleer de uitbetalingsinstelling het onverschuldigd karakter ervan avant que l'organisme payeur ait pu constater leur caractère indu.
heeft kunnen vaststellen.
Aangezien, in geval van toekenning of verhoging van een buitenlands Dès lors qu'en cas d'octroi ou de majoration d'un avantage étranger,
voordeel, de uitbetalingsinstelling het onverschuldigde karakter van l'organisme payeur ne peut constater le caractère indu des prestations
de reeds toegekende IGO-prestaties pas kan vaststellen na de de GRAPA déjà octroyées qu'à la suite de la notification de la
kennisgeving van de buitenlandse beslissing, is het, in het licht van décision étrangère, il est pertinent, au regard de l'objectif précité,
het voormelde doel, pertinent dat de verjaringstermijn van zes maanden que le délai de prescription de six mois ou de trois ans commence à
of drie jaar ingaat vanaf de kennisgeving van de buitenlandse courir à compter de la notification de la décision étrangère à
beslissing aan de uitbetalingsinstelling. l'organisme payeur.
B.14. In de interpretatie van het verwijzende rechtscollege, volgens B.14. Dans l'interprétation de la juridiction a quo, selon laquelle
welke het geheel van de onverschuldigde IGO-prestaties kan worden l'intégralité des prestations de GRAPA indues peuvent être récupérées
teruggevorderd door de uitbetalingsinstelling voor zover zij de par l'organisme payeur pour autant qu'il effectue la demande de
vordering tot terugbetaling instelt binnen een termijn van zes maanden répétition dans un délai de six mois ou de trois ans à compter de la
of drie jaar te rekenen vanaf de kennisgeving die haar wordt gedaan notification qui lui est faite de la décision octroyant ou majorant
van de beslissing tot toekenning of verhoging van het buitenlands l'avantage étranger, la disposition en cause produit toutefois des
voordeel, heeft de in het geding zijnde bepaling evenwel onevenredige effets disproportionnés. En effet, dans cette interprétation, la
gevolgen. In die interpretatie heeft de in het geding zijnde bepaling disposition en cause a pour effet que les personnes concernées ne sont
immers tot gevolg dat de betrokkenen niet beschermd zijn tegen de pas protégées contre la récupération d'une accumulation de prestations
terugvordering van een opeenstapeling van onverschuldigde de GRAPA indues qui, dans la durée, pourraient se transformer en une
IGO-prestaties die, na verloop van tijd, een aanzienlijke
kapitaalschuld zouden kunnen worden. dette de capital importante.
Bovendien kan het feit dat de uitbetalingsinstelling, krachtens En outre, le fait que l'organisme payeur puisse, en vertu de l'article
artikel 21, § 2, van de wet van 13 juni 1966, kan afzien van de 21, § 2, de la loi du 13 juin 1966, renoncer à la récupération des
terugvordering van de onverschuldigde IGO-prestaties, niet leiden tot prestations de GRAPA indues ne permet pas d'aboutir à une autre
een andere conclusie, aangezien een dergelijke verzaking een conclusion, dès lors qu'une telle renonciation est une décision
discretionaire beslissing van de uitbetalingsinstelling is en omdat, discrétionnaire de l'organisme payeur et qu'en ce qui concerne la
wat de duur van de termijn betreft, de in het geding zijnde beginselen longueur du délai, les principes en cause imposent au législateur
de wetgever ertoe verplichten om voor de bevoegdheid van de d'encadrer le pouvoir de l'organisme payeur en mettant lui-même en
uitbetalingsinstelling te voorzien in een kader door zelf de vereisten balance les exigences de la légalité, de la sécurité juridique et de
van wettigheid, rechtszekerheid en billijkheid tegen elkaar af te
wegen. l'équité.
B.15. In de interpretatie volgens welke het geheel van de B.15. Dans l'interprétation selon laquelle l'intégralité des
onverschuldigde IGO-prestaties kan worden teruggevorderd door de prestations de GRAPA indues peuvent être récupérées par l'organisme
uitbetalingsinstelling voor zover zij de vordering tot terugbetaling payeur pour autant qu'il effectue la demande de répétition dans un
instelt binnen een termijn van zes maanden of drie jaar te rekenen
vanaf de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing tot délai de six mois ou de trois ans à compter de la notification qui lui
toekenning of verhoging van het buitenlands voordeel, is artikel 21, § est faite de la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger,
3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 niet bestaanbaar l'article 21, § 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 n'est pas
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution.
B.16. De in het geding zijnde bepaling kan echter anders worden B.16. La disposition en cause peut toutefois faire l'objet d'une autre
geïnterpreteerd. interprétation.
B.17. De in het geding zijnde bepaling kan immers worden B.17. La disposition en cause peut en effet être interprétée en ce
geïnterpreteerd in die zin dat, wanneer de uitbetalingsinstelling de sens que, quand l'organisme payeur effectue la demande de répétition
vordering tot terugbetaling instelt binnen zes maanden of drie jaar dans les six mois ou les trois ans suivant la notification qui lui est
volgend op de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing faite de la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger,
waarbij het buitenlandse voordeel wordt toegekend of verhoogd, de l'organisme payeur ne peut pas réclamer les prestations de GRAPA qui
uitbetalingsinstelling de IGO-prestaties die meer dan zes maanden of meer dan drie jaar vóór die kennisgeving ten onrechte zijn uitbetaald niet kan terugvorderen. In die interpretatie heeft de in het geding zijnde bepaling geen onevenredige gevolgen. B.18 In de interpretatie volgens welke, wanneer de uitbetalingsinstelling de vordering tot terugbetaling instelt binnen zes maanden of binnen drie jaar volgend op de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing waarbij het buitenlandse voordeel wordt toegekend of verhoogd, de uitbetalingsinstelling de IGO-prestaties die meer dan zes maanden of meer dan drie jaar vóór die kennisgeving ten ont été indûment payées plus de six mois ou plus de trois ans avant cette notification. Dans cette interprétation, la disposition en cause ne produit pas d'effets disproportionnés. B.18. Dans l'interprétation selon laquelle, quand l'organisme payeur effectue la demande de répétition dans les six mois ou dans les trois ans suivant la notification qui lui est faite de la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger, l'organisme payeur ne peut pas réclamer les prestations de GRAPA qui ont été indûment payées plus de
onrechte zijn uitbetaald niet kan terugvorderen, is artikel 21, § 3, six mois ou plus de trois ans avant cette notification, l'article 21,
tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 bestaanbaar met de § 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 est compatible avec les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. articles 10 et 11 de la Constitution.
Ten aanzien van de handhaving van de gevolgen Quant au maintien des effets
B.19.1. De Ministerraad vraagt dat, in geval van een vaststelling van B.19.1. Le Conseil des ministres demande qu'en cas de constat
ongrondwettigheid, de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling d'inconstitutionnalité, les effets de la disposition en cause soient
zouden worden gehandhaafd tot een jaar na de uitspraak van het arrest maintenus jusqu'à un an après le prononcé de l'arrêt de la Cour. Selon
van het Hof. Volgens hem, zou een niet-handhaving van de gevolgen de lui, l'absence de maintien des effets compromettrait la situation
administratieve en financiële situatie van de pensioen- en administrative et financière des régimes de pension et de GRAPA.
IGO-regelingen schaden.
B.19.2. De handhaving van de gevolgen dient als een uitzondering op de B.19.2. Le maintien des effets doit être considéré comme une exception
declaratoire aard van het in het prejudiciële contentieux gewezen à la nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel.
arrest te worden beschouwd. Alvorens te beslissen de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling te handhaven, moet het Hof vaststellen dat het voordeel dat uit de niet-gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid voortvloeit, buiten verhouding staat tot de verstoring die zij voor de rechtsorde met zich zou meebrengen. B.19.3. De Ministerraad toont niet aan dat een niet-gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid de rechtszekerheid in die mate in het gedrang zou kunnen brengen dan wel dat de budgettaire of administratieve gevolgen daarvan van die aard zijn dat, bij de beantwoording van de prejudiciële vraag, tot een handhaving van de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling moet worden besloten. Avant de décider de maintenir les effets de la disposition en cause, la Cour doit constater que l'avantage tiré de l'effet du constat d'inconstitutionnalité non modulé est disproportionné par rapport à la perturbation qu'il impliquerait pour l'ordre juridique. B.19.3. Le Conseil des ministres ne démontre pas qu'un constat d'inconstitutionnalité non modulé pourrait à ce point compromettre la sécurité juridique ou engendrer des conséquences budgétaires ou administratives telles que, lorsqu'elle répond à la question préjudicielle, la Cour doive décider de maintenir les effets de la disposition en cause.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
- In de interpretatie volgens welke het geheel van de onverschuldigde - Dans l'interprétation selon laquelle l'intégralité des prestations
IGO-prestaties kan worden teruggevorderd door de de GRAPA indues peuvent être récupérées par l'organisme payeur pour
uitbetalingsinstelling voor zover zij de vordering tot terugbetaling autant qu'il effectue la demande de répétition dans un délai de six
instelt binnen een termijn van zes maanden of drie jaar te rekenen
vanaf de kennisgeving die haar wordt gedaan van de beslissing waarbij mois ou de trois ans à compter de la notification qui lui est faite de
het buitenlands voordeel wordt toegekend of verhoogd, schendt artikel la décision octroyant ou majorant l'avantage étranger, l'article 21, §
21, § 3, tweede en derde lid, van de wet van 13 juni 1966 « 3, alinéas 2 et 3, de la loi du 13 juin 1966 « relative à la pension
betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des marins
bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés
verzekerden » de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. libres » viole les articles 10 et 11 de la Constitution.
- In de interpretatie volgens welke, wanneer de uitbetalingsinstelling - Dans l'interprétation selon laquelle, quand l'organisme payeur
de vordering tot terugbetaling instelt binnen zes maanden of binnen effectue la demande de répétition dans les six mois ou dans les trois
drie jaar volgend op de kennisgeving die haar wordt gedaan van de ans suivant la notification qui lui est faite de la décision octroyant
beslissing waarbij het buitenlandse voordeel wordt toegekend of ou majorant l'avantage étranger, l'organisme payeur ne peut pas
verhoogd, de uitbetalingsinstelling de IGO-prestaties die meer dan zes réclamer les prestations de GRAPA qui ont été indûment payées plus de
maanden of meer dan drie jaar vóór die kennisgeving ten onrechte zijn
uitbetaald niet kan terugvorderen, schendt dezelfde bepaling de six mois ou plus de trois ans avant cette notification, la même
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. disposition ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 9 februari 2023. la Cour constitutionnelle, le 9 février 2023.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
P. Nihoul P. Nihoul
^