← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 58/2022 van 21 april 2022 Rolnummer 7618 In zake : de prejudiciële
vraag betreffende artikel 1004/1, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van
Beroep te Gent. Het Grondwettelijk Hof, same wijst
na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging"
Uittreksel uit arrest nr. 58/2022 van 21 april 2022 Rolnummer 7618 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1004/1, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Grondwettelijk Hof, same wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | Extrait de l'arrêt n° 58/2022 du 21 avril 2022 Numéro du rôle : 7618 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1004/1, § 1 er , du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, des juges J.-P. Moerman, J. Moerman, Y. Kherbache(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 58/2022 van 21 april 2022 | Extrait de l'arrêt n° 58/2022 du 21 avril 2022 |
Rolnummer 7618 | Numéro du rôle : 7618 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1004/1, § 1, van | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1004/1, § 1er, |
het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. | du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Gand. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters | composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, des juges J.-P. |
J.-P. Moerman, J. Moerman, Y. Kherbache en E. Bribosia, en, | Moerman, J. Moerman, Y. Kherbache et E. Bribosia, et, conformément à |
overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 | l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
op het Grondwettelijk Hof, emeritus rechter R. Leysen, bijgestaan door | constitutionnelle, de la juge émérite R. Leysen, assistée du greffier |
de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. | F. Meersschaut, présidée par le président L. Lavrysen, |
Lavrysen, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest van 15 juli 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het | Par arrêt du 15 juillet 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe |
Hof is ingekomen op 23 juli 2021, heeft het Hof van Beroep te Gent de | de la Cour le 23 juillet 2021, la Cour d'appel de Gand a posé la |
volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
« Dans quelle mesure l'article 1004/1, § 1er, du Code judiciaire | |
« In welke mate [schendt] artikel 1004/1 § 1 Ger.W. de artikelen 12 | viole-t-il l'article 12 de la Convention relative aux droits de |
IVRK en 22bis GW [...] alwaar : | l'enfant et l'article 22bis de la Constitution, en ce que : |
- het gemeenrechtelijk hoorrecht van de minderjarige conform artikel | - le droit commun du mineur d'être entendu, conformément à l'article |
1004/1, § 1 Ger.W. niet van toepassing is in alle procedures die de | 1004/1, § 1er, du Code judiciaire, n'est pas applicable dans toutes |
les procédures qui concernent le mineur, bien que la Convention | |
minderjarige aanbelangen hoewel het IVRK en de Grondwet dit vereisen; | relative aux droits de l'enfant et la Constitution l'exigent; |
- dit toepassingsgebied bijgevolg te beperkend is en noch in | - ce champ d'application est par conséquent trop limité et n'est |
overeenstemming met artikel 12 IVRK, noch met de rechtspraak van het | conforme ni à l'article 12 de la Convention relative aux droits de |
EHRM, noch met artikel 22bis GW wanneer het hof van beroep zou | l'enfant, ni à la jurisprudence de la Cour européenne des droits de |
oordelen dat de kinderen [Do.B.] en [Da.B.] geen belang hebben om | l'homme, ni à l'article 22bis de la Constitution si la Cour d'appel |
devait juger que les enfants Do.B. et Da.B. n'ont pas d'intérêt à être | |
gehoord te worden betreffende de verblijfsregeling van [D.N.] om reden | entendues en ce qui concerne le régime d'hébergement de D.N., au motif |
dat dit slechts hun halfzus is ». | que celle-ci n'est que leur demi-soeur ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Artikel 1004/1, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : | B.1. L'article 1004/1, § 1er, du Code judiciaire dispose : |
« Elke minderjarige heeft het recht gehoord te worden door een rechter | « Tout mineur a le droit d'être entendu par un juge dans les matières |
in materies die hem aanbelangen aangaande de uitoefening van het | qui le concernent relatives à l'exercice de l'autorité parentale, à |
ouderlijk gezag, de verblijfsregeling en het recht op het persoonlijk | l'hébergement ainsi qu'au droit aux relations personnelles. Il a le |
contact. Hij heeft het recht om te weigeren gehoord te worden ». | droit de refuser d'être entendu ». |
B.2. Rekening houdend met de feiten van de voor het verwijzende | B.2. Compte tenu des faits de l'affaire pendante devant la juridiction |
rechtscollege hangende zaak en met de motivering van de | a quo et de la motivation de la décision de renvoi, il est demandé à |
verwijzingsbeslissing, wordt het Hof gevraagd of die bepaling | |
bestaanbaar is met artikel 22bis, tweede lid, van de Grondwet, met | la Cour si cette disposition est compatible avec l'article 22bis, |
artikel 12 van het Verdrag inzake de rechten van het kind en met de | alinéa 2, de la Constitution, avec l'article 12 de la Convention |
rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, doordat | relative aux droits de l'enfant et avec la jurisprudence de la Cour |
zij niet van toepassing is in alle procedures die de minderjarige | européenne des droits de l'homme, en ce qu'elle n'est pas applicable |
aanbelangen en doordat een minderjarige niet het recht heeft te worden | dans toutes les procédures qui concernent l'enfant mineur et en ce |
gehoord in een geschil tussen de ouders van een halfzus of een | qu'un enfant mineur n'a pas le droit d'être entendu dans un litige qui |
halfbroer van die minderjarige betreffende de voor die halfzus of | oppose les parents de sa demi-soeur ou de son demi-frère au sujet des |
halfbroer geldende verblijfsregeling. | modalités d'hébergement applicables à cette demi-soeur ou à ce demi-frère. |
B.3.1. Artikel 22bis, tweede lid, van de Grondwet bepaalt : | B.3.1. L'article 22bis, alinéa 2, de la Constitution dispose : |
« Elk kind heeft het recht zijn mening te uiten in alle | « Chaque enfant a le droit de s'exprimer sur toute question qui le |
aangelegenheden die het aangaan; met die mening wordt rekening | |
gehouden in overeenstemming met zijn leeftijd en zijn | concerne; son opinion est prise en considération, eu égard à son âge |
onderscheidingsvermogen ». | et à son discernement ». |
B.3.2. Artikel 12 van het Verdrag inzake de rechten van het kind | B.3.2. L'article 12 de la Convention relative aux droits de l'enfant |
bepaalt : | dispose : |
« 1. De Staten die partij zijn, verzekeren het kind dat in staat is | « 1. Les Etats parties garantissent à l'enfant qui est capable de |
zijn eigen mening te vormen, het recht die mening vrijelijk te uiten | discernement le droit d'exprimer librement son opinion sur toute |
in alle aangelegenheden die het kind betreffen, waarbij aan de mening | question l'intéressant, les opinions de l'enfant étant dûment prises |
van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming met zijn leeftijd en rijpheid. | en considération eu égard à son âge et à son degré de maturité. |
2. Hiertoe wordt het kind met name in de gelegenheid gesteld te worden | 2. A cette fin, on donnera notamment à l'enfant la possibilité d'être |
gehoord in iedere gerechtelijke en bestuurlijke procedure die het kind | entendu dans toute procédure judiciaire ou administrative |
betreft, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst van een | l'intéressant, soit directement, soit par l'intermédiaire d'un |
vertegenwoordiger of een daarvoor geschikte instelling, op een wijze | représentant ou d'une organisation approprié, de façon compatible avec |
die verenigbaar is met de procedureregels van het nationale recht ». | les règles de procédure de la législation nationale ». |
B.4. De Ministerraad voert aan dat de prejudiciële vraag | B.4. Le Conseil des ministres fait valoir que la question |
préjudicielle est irrecevable, en ce qu'il est demandé à la Cour de | |
niet-ontvankelijk is, in zoverre het Hof wordt gevraagd de in het | contrôler la disposition en cause directement au regard de l'article |
geding zijnde bepaling rechtstreeks te toetsen aan artikel 12 van het | 12 de la Convention relative aux droits de l'enfant et au regard de la |
Verdrag inzake de rechten van het kind en aan de rechtspraak van het | jurisprudence de la Cour européenne des droits de l'homme. |
Europees Hof voor de Rechten van de Mens. | |
B.5.1. Krachtens artikel 142, tweede lid, van de Grondwet en artikel | B.5.1. En vertu de l'article 142, alinéa 2, de la Constitution et de |
26, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | l'article 26, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
Grondwettelijk Hof is het Hof bevoegd om bij wijze van prejudiciële | constitutionnelle, la Cour est compétente pour statuer, à titre |
beslissing uitspraak te doen op vragen omtrent de schending, door een | préjudiciel, sur les questions relatives à la violation par une loi, |
wet, een decreet of een in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel, | un décret ou une règle visée à l'article 134 de la Constitution, des |
van de regels die door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor | règles qui sont établies par la Constitution ou en vertu de celle-ci |
het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de federale overheid, | pour déterminer les compétences respectives de l'autorité fédérale, |
de gemeenschappen en de gewesten, van de artikelen van titel II (« De | des communautés et des régions, des articles du titre II (« Des Belges |
Belgen en hun rechten ») en van de artikelen 143, § 1, 170, 172 en 191 | et de leurs droits ») et des articles 143, § 1er, 170, 172 et 191 de |
van de Grondwet. B.5.2. Het Hof is aldus niet bevoegd om wetskrachtige normen rechtstreeks te toetsen aan de in B.3.2 vermelde verdragsbepaling. Wanneer een verdragsbepaling die België bindt, een draagwijdte heeft die analoog is aan die van een van de grondwetsbepalingen waarvan de toetsing tot de bevoegdheid van het Hof behoort en waarvan de schending wordt aangevoerd, vormen de waarborgen vervat in die verdragsbepaling evenwel een onlosmakelijk geheel met de waarborgen die in de betrokken grondwetsbepalingen zijn opgenomen. Daaruit volgt dat het Hof, bij de toetsing aan de in B.3.1 vermelde grondwetsbepaling, rekening houdt met internationaalrechtelijke bepalingen die analoge rechten of vrijheden waarborgen. | la Constitution. B.5.2. La Cour n'est donc pas compétente pour contrôler des normes législatives directement au regard de la disposition conventionnelle mentionnée en B.3.2. Toutefois, lorsqu'une disposition conventionnelle liant la Belgique a une portée analogue à celle d'une des dispositions constitutionnelles dont le contrôle relève de la compétence de la Cour et dont la violation est alléguée, les garanties consacrées par cette disposition conventionnelle constituent un ensemble indissociable avec les garanties inscrites dans les dispositions constitutionnelles concernées. Il s'ensuit que, dans le contrôle qu'elle exerce au regard de la disposition constitutionnelle mentionnée en B.3.1, la Cour tient compte des dispositions de droit international qui garantissent des droits ou libertés analogues. |
B.5.3. In zoverre artikel 12 van het Verdrag inzake de rechten van het | B.5.3. En ce que l'article 12 de la Convention relative aux droits de |
kind aan kinderen het recht verleent hun eigen mening te uiten in alle | l'enfant confère aux enfants le droit d'exprimer leur propre opinion |
hen betreffende aangelegenheden, heeft het een draagwijdte die analoog | sur toute question les intéressant, cette disposition a une portée |
is aan artikel 22bis, tweede lid, van de Grondwet, waarvan de toetsing | analogue à celle de l'article 22bis, alinéa 2, de la Constitution, |
tot de bevoegdheid van het Hof behoort. Het Hof houdt aldus rekening | dont le contrôle relève de la compétence de la Cour. La Cour tient dès |
met die in de prejudiciële vraag vermelde verdragsbepaling. | lors compte de cette disposition conventionnelle mentionnée dans la |
question préjudicielle. | |
B.5.4. Hoewel het Hof bij de toetsing van wetskrachtige normen aan de | B.5.4. Bien que, dans le cadre de son contrôle de normes législatives |
au regard des dispositions constitutionnelles dont le contrôle relève | |
grondwetsbepalingen waarvan de toetsing tot zijn bevoegdheid behoort, | de sa compétence, la Cour tienne compte de la jurisprudence pertinente |
rekening houdt met relevante rechtspraak van het Europees Hof voor de | de la Cour européenne des droits de l'homme, elle n'est pas compétente |
Rechten van de Mens, is het niet bevoegd om wetskrachtige normen op | pour contrôler de manière générale des dispositions législatives au |
algemene wijze te toetsen aan rechtspraak. In zoverre het Hof te dezen | regard d'une jurisprudence. En ce qu'il est en l'espèce demandé à la |
wordt gevraagd de in het geding zijnde bepaling te toetsen aan de | Cour de contrôler la disposition en cause au regard de la |
rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, is de | jurisprudence de la Cour européenne des droits de l'homme, la question |
prejudiciële vraag niet-ontvankelijk. | préjudicielle est irrecevable. |
B.6. De Ministerraad voert eveneens aan dat de prejudiciële vraag | B.6. Le Conseil des ministres fait également valoir que la question |
niet-ontvankelijk is in zoverre het Hof wordt gevraagd te onderzoeken | préjudicielle est irrecevable en ce qu'il est demandé à la Cour |
of de in het geding zijnde bepaling bestaanbaar is met de in die vraag | d'examiner si la disposition en cause est compatible avec les normes |
vermelde referentienormen, doordat die bepaling, gelet op het feit dat | de référence mentionnées dans cette question, dès lors que cette |
het toepassingsgebied ervan beperkt is tot procedures aangaande « de | disposition, eu égard au fait que son champ d'application est limité |
uitoefening van het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling en het recht | aux procédures relatives « à l'exercice de l'autorité parentale, à |
op het persoonlijk contact », niet van toepassing is in alle | l'hébergement ainsi qu'au droit aux relations personnelles », n'est |
procedures die de minderjarige aanbelangen. Hij doet daarbij gelden | pas applicable dans toutes les procédures qui concernent les enfants |
dat het beantwoorden van dat aspect van de prejudiciële vraag | mineurs. Il fait valoir à cet égard que la réponse à cet aspect de la |
klaarblijkelijk niet nuttig is voor het oplossen van het geschil dat | question préjudicielle n'est manifestement pas utile à la solution du |
hangende is voor het verwijzende rechtscollege. | litige pendant devant la juridiction a quo. |
B.7.1. In de regel komt het de verwijzende rechter toe te oordelen of | B.7.1. C'est en règle à la juridiction a quo qu'il appartient |
het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is voor het oplossen van | d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la |
het geschil. Alleen indien dat klaarblijkelijk niet het geval is, kan | solution du litige. Ce n'est que lorsque tel n'est manifestement pas |
het Hof beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. | le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de |
B.7.2. Uit de feiten van de zaak die hangende is voor het verwijzende | réponse. B.7.2. Il ressort des faits de l'affaire pendante devant la |
rechtscollege en de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat de betwisting betreffende de toepassing van de in het geding zijnde bepaling in die zaak betrekking heeft op de vraag of, in het kader van een geschil betreffende een voor een minderjarige te bepalen verblijfsregeling, het recht te worden gehoord uitsluitend toekomt aan de minderjarige voor wie een verblijfsregeling dient te worden bepaald, dan wel ook aan zijn minderjarige halfzussen bij wie die minderjarige voornamelijk verblijft overeenkomstig een voorlopig vastgestelde verblijfsregeling. Daar de zaak die hangende is voor het verwijzende rechtscollege betrekking heeft op een voor een minderjarige geldende verblijfsregeling, is het, zoals de Ministerraad aanvoert, klaarblijkelijk niet nuttig voor de oplossing van het geschil dat hangende is voor het verwijzende rechtscollege te onderzoeken of de in het geding zijnde bepaling bestaanbaar is met de in de prejudiciële vraag vermelde referentienormen, doordat het in die bepaling bedoelde recht te worden gehoord niet geldt in andere materies dan die aangaande de uitoefening van het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling en het recht op persoonlijk contact. | juridiction a quo et de la motivation de la décision de renvoi que la contestation relative à l'application de la disposition en cause dans cette affaire porte sur le point de savoir si, dans le cadre d'un litige relatif à l'hébergement d'un enfant mineur, le droit d'être entendu appartient exclusivement à l'enfant mineur pour lequel un hébergement doit être réglé ou si ce droit appartient également à ses demi-soeurs mineures avec lesquelles il réside à titre principal, conformément à des modalités d'hébergement fixées à titre provisoire. Etant donné que l'affaire pendante devant la juridiction a quo porte sur un régime d'hébergement applicable à un enfant mineur, il n'est, comme le fait valoir le Conseil des ministres, manifestement pas utile à la solution du litige pendant devant la juridiction a quo d'examiner si la disposition en cause est compatible avec les normes de référence mentionnées dans la question préjudicielle, en ce que le droit d'être entendu, visé dans cette disposition, n'est pas applicable dans des matières autres que celles qui concernent l'exercice de l'autorité parentale, le régime d'hébergement et le droit aux relations personnelles. |
B.7.3. Het Hof onderzoekt de bestaanbaarheid van de in het geding | B.7.3. La Cour examine donc la compatibilité de la disposition en |
zijnde bepaling met de in de prejudiciële vraag vermelde | cause avec les normes de référence mentionnées dans la question |
referentienormen aldus uitsluitend in zoverre een minderjarige niet | préjudicielle dans la seule mesure où un enfant mineur n'a pas le |
het recht heeft te worden gehoord in een geschil tussen de ouders van | droit d'être entendu dans un litige qui oppose les parents de sa |
een halfzus of een halfbroer van die minderjarige betreffende de voor | demi-soeur ou de son demi-frère au sujet de l'hébergement de cette |
die halfzus of halfbroer geldende verblijfsregeling. | demi-soeur ou de ce demi-frère. |
B.8. Volgens de in het geding zijnde bepaling heeft elke minderjarige het recht te worden gehoord door een rechter in materies die hem aanbelangen aangaande de uitoefening van het ouderlijk gezag, de verblijfsregeling en het recht op persoonlijk contact. Het verwijzende rechtscollege interpreteert die bepaling in die zin dat het recht te worden gehoord in een gerechtelijke procedure enkel geldt voor de minderjarige op wie die procedure betrekking heeft. Die interpretatie brengt met zich mee dat wanneer de gerechtelijke procedure een voor een minderjarige geldende verblijfsregeling betreft, uitsluitend die minderjarige, en aldus niet zijn minderjarige halfzussen of halfbroers, het recht heeft te worden gehoord. | B.8. Selon la disposition en cause, tout enfant mineur a le droit d'être entendu par un juge dans les matières qui l'intéressent en ce qui concerne l'exercice de l'autorité parentale, le régime d'hébergement et le droit aux relations personnelles. La juridiction a quo interprète cette disposition en ce sens que le droit d'être entendu dans une procédure judiciaire s'applique uniquement à l'enfant mineur visé par cette procédure. Cette interprétation a pour corollaire que, lorsque la procédure judiciaire concerne un régime d'hébergement applicable à un enfant mineur, seul cet enfant mineur, à l'exclusion donc de ses demi-soeurs ou demi-frères mineurs, a le droit d'être entendu. |
B.9. Volgens artikel 22bis, tweede lid, van de Grondwet heeft elk kind | B.9. Selon l'article 22bis, alinéa 2, de la Constitution, tout enfant |
het recht zijn mening te uiten in « alle aangelegenheden die het | a le droit de s'exprimer « sur toute question qui le concerne ». Selon |
aangaan ». Volgens artikel 12, lid 1, van het Verdrag inzake de | l'article 12, paragraphe 1, de la Convention relative aux droits de |
rechten van het kind dienen de Staten die partij zijn bij dat verdrag | l'enfant, les Etats parties à cette Convention garantissent à l'enfant |
het kind dat in staat is zijn eigen mening te vormen het recht te | |
verzekeren die mening vrijelijk te uiten « in alle aangelegenheden die | qui est capable de discernement le droit d'exprimer librement son |
het kind betreffen ». Volgens lid 2 van die bepaling moet het kind in | opinion « sur toute question l'intéressant ». Selon le paragraphe 2 de |
de gelegenheid worden gesteld om te worden gehoord in « iedere | cette disposition, l'enfant doit avoir l'occasion d'être entendu « |
gerechtelijke en bestuurlijke procedure die het kind betreft ». | dans toute procédure judiciaire ou administrative l'intéressant ». |
B.10. Volgens artikel 375bis van het oud Burgerlijk Wetboek, zoals | B.10. Selon l'article 375bis de l'ancien Code civil, tel qu'il a été |
gewijzigd bij artikel 3 van de wet van 20 mei 2021 « tot wijziging van | modifié par l'article 3 de la loi du 20 mai 2021 « modifiant l'ancien |
het oud Burgerlijk Wetboek, betreffende de persoonlijke banden tussen | Code civil, en ce qui concerne les liens personnels entre frères et |
broers en zussen » (hierna : de wet van 20 mei 2021), hebben « alle | soeurs » (ci-après : la loi du 20 mai 2021), « tous les frères et |
broers en zussen » op elke leeftijd het recht persoonlijk contact met | soeurs » ont, à tout âge, le droit d'entretenir des relations |
elkaar te onderhouden en wordt bij gebreke van een overeenkomst tussen | personnelles entre eux et, à défaut d'une convention entre les |
de partijen, over de uitoefening van dat recht in het belang van het | parties, le tribunal de la famille statue sur l'exercice de ce droit |
kind op verzoek van de partijen of van de procureur des Konings | dans l'intérêt de l'enfant, à la demande des parties ou du procureur |
beslist door de familierechtbank. De parlementaire voorbereiding van | |
de wet van 20 mei 2021 doet ervan blijken dat de wetgever met het | du Roi. Les travaux préparatoires de la loi du 20 mai 2021 font |
woord « alle » duidelijk heeft willen maken dat het recht ook toekomt | apparaître que, par le mot « tous », le législateur a voulu préciser |
aan, onder meer, halfzussen en halfbroers (Parl. St., Kamer, | que ce droit appartient aussi, entre autres, aux demi-soeurs et aux |
2021-2022, DOC 55-0780/009, p. 4, en DOC 55-0780/10, p. 8). | demi-frères (Doc. parl., Chambre, 2021-2022, DOC 55-0780/009, p. 4, et DOC 55-0780/10, p. 8). |
Volgens artikel 387septiesdecies van het oud Burgerlijk Wetboek, zoals | Selon l'article 387septiesdecies de l'ancien Code civil, tel qu'il a |
ingevoegd bij artikel 7 van de wet van 20 mei 2021, hebben | été inséré par l'article 7 de la loi du 20 mai 2021, les frères et |
minderjarige broers en zussen het recht om niet van elkaar te worden | soeurs mineurs ont le droit de ne pas être séparés, ce droit doit être |
gescheiden, moet dat recht worden beoordeeld in het belang van elk | |
kind en streven de ouders, de pleegzorgers, de rechtbank en de daartoe | apprécié dans l'intérêt de chaque enfant, et les parents, les parents |
bevoegde overheid, indien het belang van een kind vereist dat dit | d'accueil, le tribunal et l'autorité compétente à cet effet, si |
recht niet wordt uitgeoefend, het behoud van persoonlijke contacten | l'intérêt d'un enfant exige que ce droit ne soit pas exercé, |
tussen dat kind en elk van zijn broers en zussen na tenzij ook dat | s'efforceront de maintenir les contacts personnels entre cet enfant et |
strijdig is met het belang van dit kind. Volgens artikel | chacun de ses frères et soeurs, à moins que cela soit également |
387sexiesdecies van het oud Burgerlijk Wetboek, zoals ingevoegd bij | contraire à l'intérêt de cet enfant. Selon l'article 387sexiesdecies |
artikel 6 van de wet van 20 mei 2021, worden kinderen die samen binnen | de l'ancien Code civil, tel qu'il a été inséré par l'article 6 de la |
eenzelfde gezin worden opgevoed en die een bijzondere affectieve band | loi du 20 mai 2021, les enfants qui ont été éduqués ensemble dans une |
met elkaar hebben ontwikkeld, onder meer voor de toepassing van | même famille et qui ont développé un lien affectif particulier entre |
artikel 387septiesdecies, gelijkgesteld met broers en zussen. | eux sont, notamment pour l'application de l'article 387septiesdecies, |
B.11.1. Wanneer een rechter zich dient uit te spreken over een voor | assimilés à des frères et soeurs. |
een minderjarige geldende verblijfsregeling, kan zijn oordeel | B.11.1. Lorsqu'un juge doit se prononcer sur un régime d'hébergement |
rechtstreeks raken aan de bij de artikelen 375bis en 387septiesdecies | applicable à un enfant mineur, sa décision peut directement affecter |
van het oud Burgerlijk Wetboek gewaarborgde rechten van de halfzussen | les droits de ses demi-soeurs et demi-frères qui sont garantis par les |
en halfbroers van die minderjarige. Bij de beoordeling van wat de | articles 375bis et 387septiesdecies de l'ancien Code civil. Dans son |
meest passende verblijfsregeling is, dient de rechter aldus mede | appréciation des modalités d'hébergement les plus appropriées, le juge |
rekening te houden met die rechten. | doit donc tenir compte de ces droits. |
B.11.2. Daaruit volgt dat de rechter in dergelijke omstandigheden | B.11.2. Il s'ensuit que le juge, en pareilles circonstances, statue |
uitspraak doet in een aangelegenheid die niet alleen de betrokken | dans une matière qui concerne non seulement l'enfant mineur concerné |
minderjarige aangaat in de zin van artikel 22bis, tweede lid, van de | au sens de l'article 22bis, alinéa 2, de la Constitution, mais |
Grondwet, maar ook zijn minderjarige halfzussen en halfbroers. | également ses demi-soeurs et demi-frères mineurs. |
B.12. In de interpretatie dat het recht te worden gehoord in een | B.12. Dans l'interprétation selon laquelle le droit d'être entendu |
gerechtelijke procedure betreffende het bepalen van een voor een | dans une procédure judiciaire en ce qui concerne l'établissement d'un |
minderjarige geldende verblijfsregeling, niet toekomt aan de | régime d'hébergement applicable à un enfant mineur est refusé à ses |
minderjarige halfzussen en halfbroers van die minderjarige, is de in | demi-soeurs et demi-frères mineurs, la disposition en cause n'est pas |
het geding zijnde bepaling niet bestaanbaar met artikel 22bis, tweede | compatible avec l'article 22bis, alinéa 2, de la Constitution, lu en |
lid, van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 12 van het | combinaison avec l'article 12 de la Convention relative aux droits de |
Verdrag inzake de rechten van het kind. | l'enfant. |
B.13.1. De in het geding zijnde bepaling kan evenwel ook op een andere | B.13.1. Toutefois, la disposition en cause peut recevoir une autre |
wijze worden geïnterpreteerd. Volgens die bepaling heeft elke | interprétation. Selon cette disposition, chaque enfant mineur a le |
minderjarige het recht te worden gehoord « in materies die hem | droit d'être entendu « dans les matières qui le concernent », en ce |
aanbelangen » aangaande, onder meer, « de verblijfsregeling en het | qui concerne, entre autres, « l'hébergement ainsi [que le] droit aux |
recht op het persoonlijk contact ». Daar een rechterlijke beslissing over de verblijfsregeling van een minderjarige kan raken aan de door de artikelen 375bis en 387septiesdecies van het oud Burgerlijk Wetboek gewaarborgde rechten van de minderjarige halfzussen en halfbroers van die minderjarige, kan een dergelijke beslissing worden beschouwd als zijnde genomen in een materie die die laatsten aanbelangt. In die interpretatie komt het recht te worden gehoord in een gerechtelijke procedure betreffende het bepalen van een voor een minderjarige geldende verblijfsregeling niet enkel toe aan die minderjarige, maar ook aan zijn minderjarige halfzussen en halfbroers. B.13.2. In de interpretatie dat het recht te worden gehoord in een gerechtelijke procedure betreffende het bepalen van een voor een minderjarige geldende verblijfsregeling, niet alleen toekomt aan de betrokken minderjarige, maar ook aan zijn minderjarige halfzussen en halfbroers, is de in het geding zijnde bepaling bestaanbaar met artikel 22bis, tweede lid, van de Grondwet, in samenhang gelezen met | relations personnelles ». Etant donné qu'une décision de justice concernant l'hébergement d'un enfant mineur peut affecter les droits de ses demi-soeurs et demi-frères mineurs qui sont garantis par les articles 375bis et 387septiesdecies de l'ancien Code civil, une telle décision peut être considérée comme étant prise dans une matière qui concerne ces derniers. Dans cette interprétation, le droit d'être entendu dans une procédure judiciaire concernant la fixation de modalités d'hébergement d'un enfant mineur appartient non seulement à cet enfant mineur, mais également à ses demi-soeurs et demi-frères mineurs. B.13.2. Dans l'interprétation selon laquelle le droit d'être entendu dans une procédure judiciaire concernant l'établissement des modalités d'hébergement d'un enfant mineur appartient non seulement à l'enfant mineur concerné mais également à ses demi-soeurs et demi-frères mineurs, la disposition en cause est compatible avec l'article 22bis, |
artikel 12 van het Verdrag inzake de rechten van het kind. | alinéa 2, de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 12 de |
la Convention relative aux droits de l'enfant. | |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 1004/1, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek schendt artikel | - L'article 1004/1, § 1er, du Code judiciaire viole l'article 22bis, |
22bis, tweede lid, van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel | |
12 van het Verdrag inzake de rechten van het kind, in de interpretatie | alinéa 2, de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 12 de |
dat het recht te worden gehoord in een gerechtelijke procedure | la Convention relative aux droits de l'enfant, dans l'interprétation |
betreffende het bepalen van een voor een minderjarige geldende | selon laquelle le droit d'être entendu dans une procédure judiciaire |
verblijfsregeling, niet toekomt aan de minderjarige halfzussen en | concernant la fixation de modalités d'hébergement d'un enfant mineur |
halfbroers van die minderjarige. | est refusé aux demi-soeurs et demi-frères mineurs de cet enfant |
- Dezelfde bepaling schendt niet artikel 22bis, tweede lid, van de | mineur. - La même disposition ne viole pas l'article 22bis, alinéa 2, de la |
Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 12 van het Verdrag inzake | Constitution, lu en combinaison avec l'article 12 de la Convention |
de rechten van het kind, in de interpretatie dat het recht te worden | relative aux droits de l'enfant, dans l'interprétation selon laquelle |
gehoord in een gerechtelijke procedure betreffende het bepalen van een | le droit d'être entendu dans une procédure judiciaire concernant la |
voor een minderjarige geldende verblijfsregeling, eveneens toekomt aan | fixation de modalités d'hébergement d'un enfant mineur appartient |
de minderjarige halfzussen en halfbroers van die minderjarige. | également aux demi-soeurs et demi-frères mineurs de cet enfant mineur. |
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 21 april 2022. | la Cour constitutionnelle, le 21 avril 2022. |
De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
F. Meersschaut L. Lavrysen | F. Meersschaut L. Lavrysen |