← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 12/2022 van 3 februari 2022 Rolnummer 7424 In zake : de
prejudiciële vragen over artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », na Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 12/2022 van 3 februari 2022 Rolnummer 7424 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », na Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.(...) | Extrait de l'arrêt n° 12/2022 du 3 février 2022 Numéro du rôle : 7424 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges J.-P. Moe(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 12/2022 van 3 februari 2022 | Extrait de l'arrêt n° 12/2022 du 3 février 2022 |
| Rolnummer 7424 | Numéro du rôle : 7424 |
| In zake : de prejudiciële vragen over artikel 19bis-14 van de wet van | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 19bis-14 |
| 21 november 1989 « betreffende de verplichte | de la loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », na of vóór de | la responsabilité en matière de véhicules automoteurs », dans sa |
| rédaction postérieure ou antérieure à sa modification par l'article 17 | |
| wijziging ervan bij artikel 17 van de wet van 31 mei 2017, gesteld | de la loi du 31 mai 2017, posées par le Tribunal de police du Hainaut, |
| door de Politierechtbank Henegouwen, afdeling Charleroi. | division de Charleroi. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters | composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges J.-P. |
| J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. | Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. |
| Kherbache, T. Detienne, D. Pieters en S. de Bethune, en, | Detienne, D. Pieters et S. de Bethune, et, conformément à l'article |
| overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 | 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
| op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter F. Daoût, bijgestaan | constitutionnelle, du président émérite F. Daoût, assistée du greffier |
| door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter F. Daoût, | F. Meersschaut, présidée par le président émérite F. Daoût, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij vonnis van 17 juli 2020, waarvan de expeditie ter griffie van het | Par jugement du 17 juillet 2020, dont l'expédition est parvenue au |
| Hof is ingekomen op 23 juli 2020, heeft de Politierechtbank | greffe de la Cour le 23 juillet 2020, le Tribunal de Police du |
| Henegouwen, afdeling Charleroi, de volgende prejudiciële vragen | Hainaut, division de Charleroi, a posé les questions préjudicielles |
| gesteld : | suivantes : |
| « - Schendt artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989 | « - L'article 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
| betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
| motorrijtuigen, zoals gewijzigd bij artikel 17, 2°, van de wet van 31 | automoteurs tel que modifié par l'article 17, 2° de la loi du 31 mai |
| mei 2017, in samenhang gelezen met artikel 2, § 1, van de wet, alsook | 2017, lu en combinaison avec l'article 2, § 1er de la loi ainsi que |
| met artikel 33bis van diezelfde wet, zoals ingevoegd bij de voormelde | l'article 33bis de cette même loi, tel qu'inséré par la loi précitée |
| wet van 31 mei 2017, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | du 31 mai 2017, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, |
| voorkomend geval in samenhang gelezen met artikel 16 van de Grondwet | le cas échéant, en combinaison avec l'article 16 de la Constitution et |
| en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees | l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention |
| Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het niet van | européenne des droits de l'homme, en ce qu'il ne s'applique pas au |
| toepassing is op het recht van verhaal van het Belgisch | |
| Gemeenschappelijk Waarborgfonds in verband met een verkeersongeval dat | droit de recours du Fonds commun de garantie belge en rapport avec un |
| zich vóór 22 juni 2017 heeft voorgedaan ? | accident de la circulation survenu avant le 22 juin 2017 ? |
| - Schendt artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989 betreffende | - L'article 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
| de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
| vóór de wijziging ervan bij artikel 17, 2°, van de wet van 31 mei | automoteurs avant sa modification par l'article 17, 2° de la loi du 31 |
| mai 2017, lu en combinaison avec l'article 2, § 1er de la loi, | |
| 2017, in samenhang gelezen met artikel 2, § 1, van de wet, artikel 16 | viole-t-il les articles 16 de la Constitution et 1er du Premier |
| van de Grondwet en artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij | Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de |
| het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het | l'homme, en ce qu'il prévoit un droit de recours du Fonds commun de |
| voorziet in een recht van verhaal van het Belgisch Gemeenschappelijk | garantie belge contre un conducteur d'un véhicule non assuré reconnu |
| Waarborgfonds tegen een bestuurder van een niet-verzekerd voertuig die | |
| aansprakelijk is gehouden voor een verkeersongeval en die niet op de | responsable d'un accident de la circulation et qui n'avait pas |
| hoogte was van de niet-verzekering van het voertuig dat hij bestuurde | connaissance de la situation de non-assurance du véhicule qu'il |
| en waarvan hij niet de eigenaar was ? ». | conduisait et dont il n'était pas propriétaire ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling en de context ervan | Quant à la disposition en cause et à son contexte |
| B.1. Vóór de wijziging ervan bij artikel 17, 2°, van de wet van 31 mei | B.1. Avant sa modification par l'article 17, 2°, de la loi du 31 mai |
| 2017 « tot wijziging van de wet van 21 november 1989 betreffende de | 2017 « modifiant la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance |
| verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen » | obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs » |
| (hierna : de wet van 31 mei 2017), bepaalde artikel 19bis-14 van de | (ci-après : la loi du 31 mai 2017), l'article 19bis-14 de la loi du 21 |
| wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte | novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de la |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen » (hierna : de wet | responsabilité en matière de véhicules automoteurs » (ci-après : la |
| van 21 november 1989) : | loi du 21 novembre 1989) disposait : |
| « § 1. In de gevallen bepaald in artikel 19bis-11, § 1, treedt het | « § 1er. Dans les cas prévus à l'article 19bis-11, § 1er, le Fonds |
| [Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds], in zoverre het de schade | [commun de garantie belge] est subrogé, dans la mesure où il a réparé |
| heeft vergoed, in de rechten van de benadeelde tegen de aansprakelijke | le dommage, aux droits de la personne lésée contre les personnes |
| personen en eventueel tegen hun verzekeraars. | responsables et éventuellement contre leurs assureurs. |
| § 2. Indien het Fonds de benadeelde heeft vergoed, met toepassing van | § 2. S'il a indemnisé la personne lésée, en application de l'article |
| artikel 19bis-11, § 1, 5°) of 6°), heeft het Fonds het recht de | 19bis-11, § 1er, 5°) ou 6°), le Fonds a le droit de réclamer à |
| uitbetaalde schadevergoeding te verhalen op het | l'organisme d'indemnisation de l'Etat où est situé l'établissement de |
| schadevergoedingsorgaan in de Staat van de vestiging van de | l'entreprise d'assurances qui a produit le contrat, le remboursement |
| verzekeringsonderneming die de polis heeft afgesloten. | de la somme payée à titre d'indemnisation. |
| § 3. Het Fonds dat een schadevergoedingsorgaan van een andere Staat | § 3. Le Fonds qui a remboursé un organisme d'indemnisation d'un autre |
| heeft terugbetaald bij toepassing van een bepaling die naar het recht | Etat en application d'une disposition similaire à l'article 19bis-11, |
| van deze Staat gelijkaardig is aan artikel 19bis-11, § 1, 5°) of 6°), | § 1er, 5°) ou 6°), du droit de cet Etat, est subrogé dans les droits |
| wordt in de plaats gesteld in de rechten van de benadeelde persoon | de la personne lésée à l'encontre de la personne ayant causé |
| tegen de persoon die het ongeval heeft veroorzaakt of diens | |
| verzekeringsonderneming, in de mate waarin het schadevergoedingsorgaan | l'accident ou de son entreprise d'assurances, dans la mesure où |
| van de Lidstaat van de woonplaats van de benadeelde persoon deze heeft | l'organisme d'indemnisation de l'Etat membre de résidence de la |
| vergoed voor de opgelopen schade. | personne lésée l'a indemnisée pour le préjudice subi. |
| § 4. Het Fonds dat de benadeelde persoon heeft vergoed, in toepassing | § 4. Le Fonds qui a indemnisé la personne lésée en application de |
| van artikel 19bis-11, § 1, 7°) of 8°), kan zich verhalen : | l'article 19bis-11, § 1er, 7°) ou 8°), a une créance : |
| 1°) indien de verzekeringsonderneming niet kan worden geïdentificeerd | 1°) sur le fonds de garantie de l'Etat de l'Espace économique européen |
| : op het garantiefonds in de Staat van de Europese Economische Ruimte | où le véhicule a son stationnement habituel si l'entreprise |
| waar het voertuig gewoonlijk gestald is; | d'assurances ne peut pas être identifiée; |
| 2°) indien het betrokken voertuig niet kan worden geïdentificeerd : op | |
| het garantiefonds van de Staat van de Europese Economische Ruimte waar | 2°) sur le fonds de garantie de l'Etat de l'Espace économique européen |
| het ongeval zich heeft voorgedaan; | |
| 3°) indien het gaat om een voertuig uit een derde Staat : op het | où l'accident a eu lieu dans le cas d'un véhicule non identifié; |
| garantiefonds van de Staat van de Europese Economische Ruimte waar het | 3°) sur le fonds de garantie de l'Etat de l'Espace économique européen |
| ongeval zich heeft voorgedaan ». | où l'accident a eu lieu dans le cas d'un véhicule d'un pays tiers ». |
| Het Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds (hierna : het Fonds) | Le Fonds commun de garantie belge (ci-après : le Fonds) disposait donc |
| beschikte dus over een subrogatoir recht van verhaal tegen de voor een | d'un recours subrogatoire contre le responsable d'un accident de la |
| verkeersongeval aansprakelijke persoon teneinde de bedragen terug te | circulation afin de récupérer les montants qu'il avait déboursés en |
| vorderen die het had uitgegeven ten gunste van de door dat ongeval | faveur de la personne lésée par cet accident. |
| benadeelde persoon. B.2.1. Bij artikel 17, 2°, van de wet van 31 mei 2017 wordt een | B.2.1. L'article 17, 2°, de la loi du 31 mai 2017 insère un paragraphe |
| paragraaf 5 ingevoegd in artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989. | 5 dans l'article 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989. |
| Die paragraaf bepaalt : | Ce paragraphe dispose : |
| « In afwijking van paragraaf 1 en in het geval van artikel 19bis-11, § | « Par dérogation au paragraphe 1er et dans le cas de l'article |
| 1, 8°), heeft het Fonds ten belope van het bedrag van de vergoeding | 19bis-11, § 1er, 8°), le Fonds a un droit de recours à concurrence du |
| een recht op verhaal tegen de eigenaar van het motorrijtuig en | montant de l'indemnité contre le propriétaire du véhicule automoteur |
| eventueel tegen zijn verzekeraar. De eigenaar heeft geen enkel recht | et le cas échéant, contre son assureur. Le propriétaire ne dispose |
| om het bedrag van de schadevergoeding terug te vorderen. | d'aucun droit en vue de récupérer le montant de l'indemnisation. |
| In afwijking van het voorgaande lid blijft paragraaf 1 van toepassing | Par dérogation à l'alinéa précédent, le paragraphe 1er reste |
| indien het ongeval en de schade met opzet werden veroorzaakt ». | d'application si l'accident et les dommages ont été causés intentionnellement ». |
| B.2.2. Artikel 19bis-11, § 1, 8°), van de wet van 21 november 1989 | B.2.2. L'article 19bis-11, § 1er, 8°), de la loi du 21 novembre 1989 |
| bepaalt met name dat de benadeelde van het Fonds de vergoeding kan | prévoit notamment que la personne lésée peut obtenir du Fonds la |
| verkrijgen van de schade die door een motorrijtuig is veroorzaakt | réparation des dommages causés par un véhicule automoteur |
| wanneer geen enkele verzekeringsonderneming tot de schadevergoeding | lorsqu'aucune entreprise d'assurances n'est tenue de réparer le |
| verplicht is, inzonderheid wegens het feit dat de eigenaar van het | dommage, notamment en raison du fait que le propriétaire du véhicule |
| voertuig dat voertuig niet heeft verzekerd. | n'a pas assuré celui-ci. |
| De eigenaar is in beginsel ertoe gehouden het voertuig te verzekeren | Le propriétaire est, en principe, tenu d'assurer le véhicule en |
| met toepassing van artikel 2, § 1, van dezelfde wet. | application de l'article 2, § 1er, de la même loi. |
| B.2.3. In de parlementaire voorbereiding met betrekking tot artikel | B.2.3. Les travaux préparatoires relatifs à l'article 17, 2°, de la |
| 17, 2°, van de wet van 31 mei 2017, waarbij paragraaf 5 in artikel | loi du 31 mai 2017, qui a inséré le paragraphe 5 dans l'article |
| 19bis-14 van de wet van 21 november 1989 is ingevoegd, wordt vermeld : | 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989, mentionnent : |
| « De tweede wijziging in de verhaalmodaliteiten van het Belgisch | « La deuxième modification dans les modalités de recours du Fonds |
| Gemeenschappelijk Waarborgfonds betreft de tussenkomst van dit | commun de Garantie belge concerne l'intervention de cet organisme en |
| organisme in geval van niet-verzekering. De wet verplicht het Belgisch | cas de non-assurance. La loi oblige le Fonds commun de Garantie belge |
| Gemeenschappelijk Waarborgfonds om de slachtoffers te vergoeden in een | à indemniser les victimes dans un tel cas. Il faut en conséquence |
| dergelijk geval. Bijgevolg moet ook het recht van het Fonds tot | organiser le droit dans le chef du Fonds lui permettant d'obtenir |
| terugvordering tot terugbetaling geregeld worden aangezien er geen | remboursement car aucune relation contractuelle n'est à la base de |
| contractuele relatie aan de basis ligt van deze vergoedingsplicht. | cette obligation d'indemnisation. |
| Tot op heden bepaalde de wet dat het Fonds een recht heeft tot | Jusqu'à ce jour, la loi dispose que le Fonds peut obtenir |
| terugvordering op de voor het ongeval aansprakelijke bestuurder. | remboursement du conducteur responsable de l'accident. Cependant, |
| Echter kadert deze regeling niet in de logica van de wet. De wet legt | cette disposition ne cadre plus avec la logique de la loi. En effet, |
| immers enerzijds de verzekeringsplicht op aan de eigenaar van het | la loi précise, d'une part, que l'obligation d'assurance repose sur le |
| motorrijtuig en bepaalt anderzijds verder dat de verplichting voor de | propriétaire du véhicule automoteur et, d'autre part, que cette |
| eigenaar geschorst is voor de duur van de overeenkomst die door een andere persoon is aangegaan voor hetzelfde motorrijtuig. De eigenaar dient er bijgevolg op toe te zien dat het motorrijtuig verzekerd is, hetzij door hemzelf, hetzij door een andere persoon. Ingeval van niet-verzekering dient de eigenaar onverwijld een verzekering te sluiten ofwel het motorrijtuig uit het verkeer te nemen. De voorgestelde wijziging trekt deze logica door en kent een recht van terugvordering toe tegen de eigenaar van het niet-verzekerde motorrijtuig als hoofdverantwoordelijke voor het feit dat het Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds is dienen tussen te komen. Uiteraard blijft de bestaande reglementering van toepassing indien het | obligation est suspendue pour la durée du contrat d'assurance souscrit par une autre personne pour le même véhicule automoteur. Par conséquent, il incombe au propriétaire de vérifier si le véhicule automoteur est bien assuré soit par lui-même, soit par une autre personne. En cas de non-assurance, le propriétaire doit immédiatement souscrire une assurance ou soustraire le véhicule à la circulation. La proposition de modification poursuit cette logique en organisant un droit d'obtenir remboursement contre le propriétaire du véhicule automoteur non-assuré au motif qu'il est le responsable principal du fait que le Fonds commun de Garantie belge soit tenu d'intervenir dans ce tel cas. Bien sûr, la réglementation existante reste d'application si |
| ongeval en de schade werden veroorzaakt met opzet » (Parl. St., Kamer, | l'accident et les dommages ont été causés intentionnellement » (Doc. |
| 2016-2017, DOC 54-2414/001, pp. 14-15). | parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2414/001, pp. 14-15). |
| B.3.1. Artikel 33bis van de wet van 21 november 1989, dat is ingevoegd | B.3.1. L'article 33bis de la loi du 21 novembre 1989, qui a été inséré |
| bij artikel 25 van de wet van 31 mei 2017, bepaalt : | par l'article 25 de la loi du 31 mai 2017, dispose : |
| « De wijzigingen aan deze wet zijn van toepassing op de | « Les modifications à la présente loi sont applicables aux accidents |
| verkeersongevallen die hebben plaatsgevonden vanaf de inwerkingtreding | de la circulation qui sont survenus à partir de l'entrée en vigueur de |
| van deze wijzigingen ». | ces modifications ». |
| B.3.2. De parlementaire voorbereiding van die bepaling vermeldt : | B.3.2. Les travaux préparatoires de cette disposition mentionnent : |
| « Het betreft een bepaling die op een éénvormige manier de toepassing | « Il s'agit d'une disposition qui règle de manière uniforme |
| in de tijd regelt van de wijzigingen van de wet van 21 november 1989 | l'application dans le temps des modifications apportées à la loi du 21 |
| door deze wet, alsook de toepassing van toekomstige wijzigingen. | novembre 1989, par la présente loi, mais également l'application de |
| modifications futures. | |
| Al deze wijzigingen kunnen slechts toegepast worden op | Toutes ces modifications ne pourront être appliquées qu'aux accidents |
| verkeersongevallen die hebben plaatsgevonden na de respectievelijke | de la circulation survenus après l'entrée en vigueur respective de |
| inwerkingtreding van elk van deze wijzigingen » (ibid., p. 19). | chacune de ces modifications » (ibid., p. 19). |
| B.3.3. Daaruit volgt dat artikel 19bis-14, § 5, van de wet van 21 | B.3.3. Il en résulte que l'article 19bis-14, § 5, de la loi du 21 |
| november 1989 van toepassing is op de ongevallen die hebben | novembre 1989 est applicable aux accidents survenus à partir la date |
| plaatsgevonden vanaf de datum van inwerkingtreding van de wet van 31 | d'entrée en vigueur de la loi du 31 mai 2017, à savoir le 22 juin |
| mei 2017, namelijk 22 juni 2017. | 2017. |
| Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de prejudiciële vragen | Quant à la recevabilité des questions préjudicielles |
| B.4. Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat de eerste | B.4. Il ressort de la motivation du jugement de renvoi que la première |
| prejudiciële vraag betrekking heeft op de bestaanbaarheid van de | question préjudicielle porte sur la compatibilité des articles |
| artikelen 19bis-14 en 33bis van de wet van 21 november 1989, zoals | 19bis-14 et 33bis de la loi du 21 novembre 1989, tels qu'ils ont été |
| gewijzigd respectievelijk ingevoegd bij de wet van 31 mei 2017, met de | respectivement modifié et inséré par la loi du 31 mai 2017, avec les |
| artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in voorkomend geval in samenhang | articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison, le cas |
| gelezen met artikel 16 ervan en met artikel 1 van het Eerste | échéant, avec son article 16 et avec l'article 1er du Premier |
| Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de | protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme |
| mens, in zoverre de bestuurders van een door de eigenaar ervan | en ce que les conducteurs d'un véhicule non assuré par son |
| niet-verzekerd voertuig die aansprakelijk worden verklaard voor een | propriétaire qui sont déclarés responsables d'un accident de la |
| verkeersongeval, niet het voorwerp kunnen uitmaken van een subrogatoir | |
| verhaal van het Fonds wanneer het ongeval zich heeft voorgedaan vanaf | circulation ne peuvent faire l'objet d'un recours subrogatoire du |
| 22 juni 2017, terwijl zij van een dergelijk verhaal wel het voorwerp | Fonds lorsque l'accident est survenu à partir du 22 juin 2017, alors |
| kunnen uitmaken wanneer het ongeval zich vóór die datum heeft | qu'ils peuvent faire l'objet d'un tel recours lorsque l'accident est |
| voorgedaan. Aan het Hof wordt inzonderheid een vraag gesteld over dat | survenu avant cette date. La Cour est, notamment, interrogée sur cette |
| verschil in behandeling in zoverre het op discriminerende wijze | différence de traitement en ce qu'elle serait susceptible de |
| afbreuk zou kunnen doen aan het recht op het ongestoord genot van de | constituer une atteinte discriminatoire au droit au respect des biens |
| eigendom van de bestuurder van het niet-verzekerde voertuig, aangezien | du conducteur du véhicule non assuré, étant donné que le patrimoine de |
| diens vermogen zou worden geraakt door het subrogatoir verhaal van het | celui-ci serait affecté par le recours subrogatoire du Fonds tandis |
| Fonds terwijl dat vermogen niet zou worden geraakt indien artikel | que ce patrimoine ne serait pas affecté si l'article 19bis-14, § 5, de |
| 19bis-14, § 5, van de wet van 21 november 1989 van toepassing zou zijn | la loi du 21 novembre 1989 était applicable indépendamment de la date |
| los van de datum waarop het ongeval zich heeft voorgedaan. | de survenance de l'accident. |
| In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, worden de twee | Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les deux |
| categorieën van personen die het voorwerp uitmaken van het verschil in | catégories de personnes qui font l'objet de la différence de |
| behandeling, de in het geding zijnde bepalingen en de wijze waarop zij | traitement, les dispositions en cause et la manière dont elles |
| zouden worden geschonden, dus voldoende geïdentificeerd. | seraient violées sont donc suffisamment identifiées. |
| B.5. De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op de | B.5. La seconde question préjudicielle porte sur la compatibilité de |
| bestaanbaarheid van artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989, | l'article 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989, dans la version qui |
| in de versie die voorafgaat aan de invoeging van paragraaf 5 ervan bij | précède l'insertion de son paragraphe 5 par l'article 17, 2°, de la |
| artikel 17, 2°, van de wet van 31 mei 2017, met artikel 16 van de | loi du 31 mai 2017, avec l'article 16 de la Constitution et l'article |
| Grondwet en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het | 1er du Premier protocole additionnel à la Convention européenne des |
| Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het Fonds | droits de l'homme en ce que le Fonds dispose d'un droit de recours |
| beschikt over een recht van verhaal tegen de bestuurder van een | |
| voertuig die aansprakelijk is gehouden voor een verkeersongeval, | contre le conducteur d'un véhicule qui a été reconnu responsable d'un |
| terwijl die laatste niet wist dat de eigenaar van het voertuig dat | accident de la circulation, alors que ce dernier ignorait que le |
| voertuig niet had verzekerd. De in het geding zijnde bepaling is, | propriétaire du véhicule n'avait pas assuré celui-ci. La disposition |
| krachtens artikel 33bis van dezelfde wet, immers in die versie van | en cause est, en effet, applicable à la partie défenderesse devant le |
| toepassing op de verwerende partij voor de verwijzende rechter, | juge a quo dans cette version, en vertu de l'article 33bis de la même |
| aangezien het ongeval dat aan de oorsprong ligt van het geschil, zich | loi, étant donné que l'accident à l'origine du litige est survenu |
| vóór 22 juni 2017 heeft voorgedaan. | avant le 22 juin 2017. |
| In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, zijn de in het | Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les |
| geding zijnde bepalingen en de wijze waarop zij zouden zijn | dispositions en cause et la manière dont elles seraient violées sont |
| geschonden, voldoende geïdentificeerd. | suffisamment identifiées. |
| Ten gronde | Quant au fond |
| Wat de eerste prejudiciële vraag betreft | En ce qui concerne la première question préjudicielle |
| B.6. Het in de eerste prejudiciële vraag aan het Hof voorgelegde | B.6. La différence de traitement soumise à la Cour par la première |
| verschil in behandeling vloeit voort uit het gegeven dat twee | question préjudicielle découle de la circonstance que deux régimes |
| wettelijke regelingen elkaar opvolgen in de tijd, waarbij zij, met | légaux se succèdent dans le temps et, par application de l'article |
| toepassing van artikel 33bis van de wet van 21 november 1989, gedurende een bepaalde periode naast elkaar bestaan totdat alle geschillen die zijn ontstaan uit verkeersongevallen die zich hebben voorgedaan vóór de datum van inwerkingtreding van de nieuwe bepalingen, definitief zijn beslecht. B.7. Het staat in beginsel aan de wetgever om, wanneer hij beslist nieuwe regelgeving in te voeren, te beoordelen of het noodzakelijk of opportuun is die beleidswijziging vergezeld te doen gaan van overgangsmaatregelen. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie wordt slechts geschonden indien de overgangsregeling of de ontstentenis daarvan tot een verschil in behandeling leidt waarvoor geen redelijke verantwoording bestaat of indien aan het vertrouwensbeginsel op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. B.8. Te dezen is het criterium van de datum waarop het verkeersongeval zich heeft voorgedaan objectief, aangezien het toelaat om zonder enige moeilijkheid te bepalen welke regeling van toepassing is op de vergoeding van de slachtoffers. | 33bis de la loi du 21 novembre 1989, coexistent pendant une certaine période, jusqu'à ce que tous les litiges nés d'accidents de la circulation survenus avant la date d'entrée en vigueur des nouvelles dispositions soient définitivement tranchés. B.7. Il appartient en principe au législateur, lorsqu'il décide d'introduire une nouvelle réglementation, d'estimer s'il est nécessaire ou opportun d'assortir celle-ci de dispositions transitoires. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'est violé que si le régime transitoire ou son absence entraîne une différence de traitement dénuée de justification raisonnable ou s'il est porté une atteinte excessive au principe de la confiance légitime. B.8. En l'espèce, le critère de la date à laquelle l'accident de la circulation est survenu est objectif, dès lors qu'il permet de déterminer sans difficulté la réglementation applicable à l'indemnisation des victimes. |
| Het is relevant ten aanzien van de door de wetgever nagestreefde | Il est pertinent au regard de l'objectif poursuivi par le législateur |
| doelstelling aangezien het de toepassing mogelijk maakt van de nieuwe | puisqu'il permet l'application de la nouvelle législation aux |
| wetgeving op de ongevallen die zich hebben voorgedaan vanaf de | accidents survenus à partir de l'entrée en vigueur de celle-ci sans |
| inwerkingtreding ervan zonder de lopende procedures te raken. | affecter les procédures en cours. |
| B.9. Voor het overige veronderstelt het onderzoek van de | B.9. Au surplus, l'examen de la compatibilité avec les articles 10, 11 |
| bestaanbaarheid, met de artikelen 10, 11 en 16 van de Grondwet, in | et 16 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 1er du |
| samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij | Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de |
| het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, van de in de eerste | l'homme, de la disposition en cause dans la première question |
| prejudiciële vraag in het geding zijnde bepaling, in zoverre zij niet | préjudicielle, en ce qu'elle ne s'applique pas aux accidents survenus |
| van toepassing is op de ongevallen die zich vóór 22 juni 2017 hebben | avant le 22 juin 2017, suppose de prendre en considération les effets |
| voorgedaan, dat rekening wordt gehouden met de gevolgen van de | de la disposition qui était applicable avant cette date. Cet examen, |
| bepaling die vóór die datum van toepassing was. In zoverre het | |
| betrekking heeft op de evenredigheid van die bepaling, valt dat | en ce qu'il porte sur la proportionnalité de cette disposition, se |
| onderzoek samen met dat van de tweede prejudiciële vraag. | confond avec celui de la seconde question préjudicielle. |
| Wat de tweede prejudiciële vraag betreft | En ce qui concerne la seconde question préjudicielle |
| B.10. Met de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht om de | B.10. Par la seconde question préjudicielle, la Cour est invitée à |
| bestaanbaarheid te onderzoeken van artikel 19bis-14 van de wet van 21 | examiner la compatibilité de l'article 19bis-14 de la loi du 21 |
| november 1989, zoals het was opgesteld vóór de wijziging ervan bij | novembre 1989, tel qu'il était rédigé avant sa modification par |
| artikel 17, 2°, van de wet van 31 mei 2017, in samenhang gelezen met | l'article 17, 2°, de la loi du 31 mai 2017, lu en combinaison avec |
| artikel 2, § 1, van de wet van 21 november 1989, met artikel 16 van de | l'article 2, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989, avec l'article 16 |
| Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend | de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 1er du Premier |
| Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. | Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de |
| Uit de motieven van het verwijzingsvonnis blijkt daarenboven dat de | l'homme. Il ressort par ailleurs des motifs du jugement a quo que la question |
| vraag ook betrekking heeft op de bestaanbaarheid van de in het geding | porte également sur la compatibilité de la disposition en cause avec |
| zijnde bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| B.11.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt : | B.11.1. L'article 16 de la Constitution dispose : |
| « Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, | « Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité |
| in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en | publique, dans les cas et de la manière établis par la loi, et |
| voorafgaande schadeloosstelling ». | moyennant une juste et préalable indemnité ». |
| Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag | L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention |
| voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». B.11.2. Aangezien artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het | européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». B.11.2. L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention |
| Europees Verdrag voor de rechten van de mens een draagwijdte heeft die | européenne des droits de l'homme ayant une portée analogue à celle de |
| analoog is met die van artikel 16 van de Grondwet, vormen de erin | l'article 16 de la Constitution, les garanties qu'il contient forment |
| vervatte waarborgen een onlosmakelijk geheel met die welke zijn | un ensemble indissociable avec celles qui sont inscrites dans cette |
| opgenomen in artikel 16 van de Grondwet, zodat het Hof, bij zijn | disposition constitutionnelle, de sorte que la Cour en tient compte |
| toetsing van de in het geding zijnde bepaling, rekening houdt met de eerstgenoemde. B.11.3. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol biedt niet alleen bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van eigendom (eerste alinea, eerste zin). Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol vermeldt dat de bescherming van het eigendomsrecht « echter op geen enkele wijze het recht [aantast] dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». B.12.1. De tweede prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel | lors de son contrôle de la disposition en cause. B.11.3. L'article 1er du Premier Protocole additionnel offre une protection non seulement contre une expropriation ou une privation de propriété (premier alinéa, deuxième phrase), mais également contre toute ingérence dans le droit au respect des biens (premier alinéa, première phrase). Aux termes de l'article 1er du Premier Protocole additionnel, la protection du droit de propriété « ne [porte] pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». B.12.1. La seconde question préjudicielle porte sur l'article 19bis-14 |
| 19bis-14 van de wet van 21 november 1989, zoals het was opgesteld vóór | de la loi du 21 novembre 1989, tel qu'il était rédigé avant à |
| de invoeging van paragraaf 5 ervan bij artikel 17, 2°, van de wet van | l'insertion de son paragraphe 5 par l'article 17, 2°, de la loi du 31 |
| 31 mei 2017. Zoals in B.9 is vermeld, dient, om de evenredigheid van | mai 2017. Comme il est dit en B.9, pour examiner la proportionnalité |
| de in de eerste prejudiciële vraag in het geding zijnde bepaling te | de la disposition en cause dans la première question préjudicielle, il |
| onderzoeken, ook rekening te worden gehouden met artikel 19bis-14 in | convient également de prendre en considération l'article 19bis-14 dans |
| die redactie. | cette rédaction. |
| Het Hof wordt verzocht om de gevolgen te onderzoeken van het | |
| mechanisme van subrogatie dat voortvloeit uit de gecombineerde | La Cour est invitée à examiner les effets du mécanisme de subrogation |
| toepassing van de artikelen 19bis-11 en 19bis-14, § 1, van de wet van | qui résulte de l'application combinée des articles 19bis-11 et |
| 21 november 1989 ten aanzien van de bestuurder van het niet-verzekerde | 19bis-14, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 à l'égard du conducteur |
| voertuig die aansprakelijk is voor het ongeval. | du véhicule non assuré responsable de l'accident. |
| B.12.2. Uit het verwijzingsvonnis blijkt dat de bestuurder van het bij | B.12.2. Il ressort du jugement a quo que le conducteur du véhicule |
| het ongeval betrokken voertuig niet de eigenaar ervan was en dat hij | impliqué dans l'accident n'en était pas le propriétaire et qu'il a été |
| is vrijgesproken van de tenlastelegging van ontstentenis van | acquitté de la prévention de défaut d'assurance. La Cour limite son |
| verzekering. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot dat geval. | examen à cette hypothèse. |
| B.13. De artikelen 19bis-11 en 19bis-14, § 1, van de wet van 21 | B.13. Les articles 19bis-11 et 19bis-14, § 1er, de la loi du 21 |
| november 1989 vormen een samenhangend geheel. Bij het eerste wordt | novembre 1989 forment un ensemble cohérent. En effet, le premier |
| immers voorzien in de tegemoetkoming van het Fonds om de schade te | prévoit l'intervention du Fonds pour réparer le dommage subi par la |
| vergoeden die door de benadeelde persoon is geleden, terwijl bij het | |
| tweede het Fonds in de rechten van de benadeelde persoon treedt tegen | personne lésée tandis que le second subroge le Fonds dans les droits |
| de aansprakelijke personen, in de mate dat het die schade heeft | de la personne lésée contre les personnes responsables, dans la mesure |
| vergoed. | où il a réparé ce dommage. |
| B.14.1. De artikelen 19bis-11 en 19bis-14, § 1, van de wet van 21 | B.14.1. Les articles 19bis-11 et 19bis-14, § 1er, de la loi du 21 |
| november 1989 vinden met name hun oorsprong in artikel 50 van de wet | novembre 1989 trouvent, notamment, leur origine dans l'article 50 de |
| van 9 juli 1975 « betreffende de controle der | la loi du 9 juillet 1975 « relative au contrôle des entreprises |
| verzekeringsondernemingen ». | d'assurances ». |
| B.14.2. Uit de parlementaire voorbereiding van die bepaling blijkt | B.14.2. Il ressort des travaux préparatoires de cette disposition que, |
| dat, op algemene wijze, de wetgever tot doel had het gebrek aan | de façon générale, le législateur avait pour objectif de suppléer au |
| dekking van de burgerlijke aansprakelijkheid inzake motorrijtuigen, | défaut de couverture de la responsabilité civile en matière de |
| een sector waarin de verzekering verplicht werd gesteld, te verhelpen. | véhicules automoteurs, secteur dans lequel l'assurance a été rendue |
| Daartoe heeft hij voorzien in de oprichting van een Fonds dat tot taak | obligatoire. A cette fin, il a prévu la création d'un Fonds, ayant |
| heeft de schade te herstellen die in de in artikel 50, § 1, bedoelde | pour mission de réparer les dommages causés par un véhicule automoteur |
| gevallen door een motorrijtuig is veroorzaakt (Parl. St., Senaat, | dans les hypothèses visées à l'article 50, § 1er (Doc. parl., Sénat, |
| 1970-1971, nr. 269, p. 48). | 1970-1971, n° 269, p. 48). |
| De wetgever heeft de tegemoetkoming vanwege het Fonds willen | Le législateur a voulu garantir l'intervention du Fonds au motif que, |
| garanderen omdat « het om redenen van sociale rechtvaardiging niet | « pour des raisons de justice sociale, il ne convient pas de laisser |
| past de slachtoffers van verkeersongevallen zonder schadeloosstelling | sans réparation les victimes d'accidents de la circulation qui ne |
| te laten, wanneer deze niet kunnen worden vergoed » (Parl. St., | peuvent être dédommagées » (Doc. parl., Sénat, 1970-1971, n° 570, p. |
| Senaat, 1970-1971, nr. 570, p. 52). | 52). |
| Het Fonds wordt in de plaats gesteld « voor zover het uitbetaalt, | Le Fonds est subrogé « dans la mesure de ses paiements, puisque son |
| aangezien zijn taak er alleen in bestaat te waarborgen en niet te | rôle est uniquement de garantir et non d'assurer » (Doc. parl., |
| verzekeren » (Parl. St., Kamer, 1963-1964, nr. 851/1, p. 19). | Chambre, 1963-1964, n° 851/1, p. 19). |
| B.14.3. Daaruit volgt dat de tegemoetkoming van het Fonds ten doel | B.14.3. Il s'ensuit que l'intervention du Fonds a pour objectif de |
| heeft de schadeloosstelling van de slachtoffers te waarborgen en niet | garantir l'indemnisation des victimes et non d'exonérer du paiement |
| de voor het verkeersongeval aansprakelijke persoon of de persoon die | des dommages et intérêts le responsable de l'accident de la |
| aansprakelijk is doordat, aangezien het voertuig niet correct | circulation ou le responsable du fait que, le véhicule n'étant pas |
| verzekerd is, geen enkele verzekering is opgetreden om de slachtoffers | correctement assuré, aucune assurance n'est intervenue pour indemniser |
| van het ongeval schadeloos te stellen. | les victimes de l'accident. |
| B.15. De schuld die in voorkomend geval weegt op de bestuurder van een | B.15. La dette qui pèse, le cas échéant, sur le conducteur d'un |
| voertuig dat in een verkeersongeval is betrokken, vloeit voort uit | véhicule impliqué dans un accident de la circulation résulte de sa |
| zijn burgerlijke aansprakelijkheid tegenover de benadeelde, die haar | responsabilité civile envers la personne lésée, laquelle trouve son |
| oorsprong vindt in zijn individueel gedrag. | origine dans son comportement individuel. |
| B.16. Artikel 19bis-14, § 1, van de wet van 21 november 1989 heeft tot | B.16. L'article 19bis-14, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 a pour |
| gevolg dat het Fonds in de rechten van de benadeelde treedt tegen de | effet de subroger le Fonds dans les droits de la personne lésée contre |
| voor het verkeersongeval aansprakelijke personen en eventueel tegen | les personnes responsables de l'accident de la circulation et |
| hun verzekeraars. De subrogatie bestaat in een vervanging van | éventuellement contre leurs assureurs. La subrogation consiste en une |
| schuldeisers in de mate van de betaling die het Fonds heeft gedaan om | substitution de créanciers dans la mesure du paiement qu'a réalisé le |
| de schade te vergoeden. | Fonds pour réparer le dommage. |
| Bij artikel 19bis-14, § 1, van de wet van 21 november 1989 wordt dus | L'article 19bis-14, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 réalise donc |
| een overdracht van schuldvordering gerealiseerd van de door een | un transfert de créance de la personne lésée par un accident de la |
| verkeersongeval benadeelde persoon naar het Fonds. Wanneer de | route vers le Fonds. Lorsque le conducteur du véhicule impliqué dans |
| bestuurder van het bij het ongeval betrokken voertuig ook de eigenaar | l'accident en est aussi le propriétaire, le défaut d'assurance du |
| ervan is, vindt de ontstentenis van verzekering van het voertuig, die | véhicule, qui entraîne l'intervention du Fonds et le transfert de |
| de tegemoetkoming van het Fonds en de overdracht van schuldvordering die het gevolg ervan is, met zich meebrengt, eveneens haar oorsprong in zijn individueel gedrag. Wanneer de bestuurder die het ongeval heeft veroorzaakt, daarentegen niet de eigenaar van het voertuig is, en in het geval dat de bestuurder is vrijgesproken van de tenlastelegging van ontstentenis van verzekering, vindt de schuld die weegt op de bestuurder van het bij een verkeersongeval betrokken voertuig wanneer het Fonds het slachtoffer schadeloos heeft gesteld, haar oorsprong niet alleen in zijn individueel gedrag. In dat geval is de bestuurder die het ongeval heeft veroorzaakt, immers gehouden tot de betaling van een schuld die ook wordt veroorzaakt door het gedrag van de eigenaar van het voertuig, waarbij de tegemoetkoming van het Fonds rechtstreeks haar oorzaak vindt in de ontstentenis van verzekering die aan de eigenaar van het voertuig is toe te schrijven. B.17.1. Uit het voorgaande vloeit voort dat, wanneer de bestuurder van het voertuig die aansprakelijk is voor het ongeval is vrijgesproken van de tenlastelegging van ontstentenis van verzekering, de bij de in het geding zijnde bepaling in het leven geroepen indeplaatsstelling, een onevenredige aantasting van het recht op het ongestoord genot van zijn eigendom met zich meebrengt. De omstandigheid dat die bestuurder, in voorkomend geval, een vordering tot vrijwaring zou kunnen instellen tegen de eigenaar van het voertuig met toepassing van het gemeen recht, kan hem niet in alle gevallen beschermen tegen een dergelijke onevenredige aantasting. | créance qui en est la conséquence, trouve également son origine dans son comportement individuel. En revanche, lorsque le conducteur qui a causé l'accident n'est pas le propriétaire du véhicule, et dans l'hypothèse où il a été acquitté de la prévention du défaut d'assurance, la dette qui pèse sur le conducteur du véhicule impliqué dans un accident de la circulation lorsque le Fonds a indemnisé la victime ne trouve pas son origine uniquement dans son comportement individuel. Dans cette hypothèse, le conducteur ayant causé l'accident est en effet tenu d'une dette qui est également causée par le comportement du propriétaire du véhicule, l'intervention du Fonds trouvant directement sa cause dans le défaut d'assurance imputable au propriétaire du véhicule. B.17.1. Il résulte de ce qui précède que lorsque le conducteur du véhicule responsable de l'accident a été acquitté de la prévention du défaut d'assurance, la subrogation créée par la disposition en cause entraîne une atteinte disproportionnée au droit au respect de ses biens. La circonstance que ce conducteur pourrait, le cas échéant, introduire une action en garantie contre le propriétaire du véhicule en application du droit commun ne peut le mettre dans tous les cas à l'abri d'une telle atteinte disproportionnée. Par ailleurs, le Fonds |
| Daarenboven beschikt het Fonds, op basis van de artikelen 1382 en | dispose quant à lui, sur la base des articles 1382 et suivants de |
| volgende van het oud Burgerlijk Wetboek, over een rechtstreekse | |
| vordering tot terugvordering van zijn uitgaven tegen de eigenaar van | l'ancien Code civil, d'une action directe en récupération de ses |
| het voertuig die aansprakelijk is voor de ontstentenis van verzekering | débours à l'encontre du propriétaire du véhicule responsable du défaut |
| die tot de tegemoetkoming van het Fonds heeft geleid. | d'assurance ayant entraîné son intervention. |
| B.17.2. De tweede prejudiciële vraag dient bevestigend te worden | B.17.2. La seconde question préjudicielle appelle une réponse |
| beantwoord. | affirmative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - De artikelen 19bis-14 en 33bis van de wet van 21 november 1989 « | - Les articles 19bis-14 et 33bis de la loi du 21 novembre 1989 « |
| betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake | relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de |
| motorrijtuigen », zoals gewijzigd respectievelijk ingevoegd bij de wet | véhicules automoteurs », tels qu'ils ont été respectivement modifié et |
| van 31 mei 2017 « tot wijziging van de wet van 21 november 1989 | inséré par la loi du 31 mai 2017 « modifiant la loi du 21 novembre |
| betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake | 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en |
| motorrijtuigen », schenden niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | matière de véhicules automoteurs », ne violent pas les articles 10 et |
| in samenhang gelezen met artikel 16 daarvan en met artikel 1 van het | 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 16 de |
| Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten | celle-ci et avec l'article 1er du Premier protocole additionnel à la |
| van de mens. | Convention européenne des droits de l'homme. |
| - Artikel 19bis-14 van de wet van 21 november 1989 « betreffende de | - L'article 19bis-14 de la loi du 21 novembre 1989 « relative à |
| verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », vóór | l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules |
| de wijziging ervan bij de wet van 31 mei 2017 « tot wijziging van de | automoteurs », avant sa modification par la loi du 31 mai 2017 « |
| wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | modifiant la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », schendt artikel | obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs |
| 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste | », viole l'article 16 de la Constitution, lu en combinaison avec |
| Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de | l'article 1er du Premier protocole additionnel à la Convention |
| mens, in zoverre het van toepassing is in het geval waarin de | européenne des droits de l'homme, en ce qu'il s'applique dans |
| bestuurder van het voor het ongeval aansprakelijke voertuig is | l'hypothèse où le conducteur du véhicule ayant causé l'accident a été |
| vrijgesproken van de tenlastelegging van ontstentenis van verzekering. | acquitté de la prévention de défaut d'assurance. |
| Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 3 februari 2022. | la Cour constitutionnelle, le 3 février 2022. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| F. Daoût | F. Daoût |