← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 4/2022 van 13 januari 2022 Rolnummer 7529 In zake : de prejudiciële
vraag betreffende artikel 4, § 2 en § 3, van de wet van 19 maart 2017 « tot oprichting
van een Begrotingsfonds voor de juridische tweedeli Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P.
Nihoul, en de rechters(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 4/2022 van 13 januari 2022 Rolnummer 7529 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, § 2 en § 3, van de wet van 19 maart 2017 « tot oprichting van een Begrotingsfonds voor de juridische tweedeli Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters(...) | Extrait de l'arrêt n° 4/2022 du 13 janvier 2022 Numéro du rôle : 7529 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4, § 2 et § 3, de la loi du 19 mars 2017 « instituant un fonds budgétaire relatif à l'aide juridique de La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. (...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 4/2022 van 13 januari 2022 | Extrait de l'arrêt n° 4/2022 du 13 janvier 2022 |
| Rolnummer 7529 | Numéro du rôle : 7529 |
| In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, § 2 en § 3, van | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4, § 2 et § |
| de wet van 19 maart 2017 « tot oprichting van een Begrotingsfonds voor | 3, de la loi du 19 mars 2017 « instituant un fonds budgétaire relatif |
| de juridische tweedelijnsbijstand », gesteld door het Hof van Beroep | à l'aide juridique de deuxième ligne », posée par la Cour d'appel |
| te Antwerpen. | d'Anvers. |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de | composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, et des juges J.-P. |
| rechters J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. | Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. |
| Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de Bethune en E. Bribosia, | Detienne, D. Pieters, S. de Bethune et E. Bribosia, assistée du |
| bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président L. Lavrysen, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
| Bij arrest van 16 februari 2021, waarvan de expeditie ter griffie van | Par arrêt du 16 février 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe |
| het Hof is ingekomen op 11 maart 2021, heeft het Hof van Beroep te | de la Cour le 11 mars 2021, la Cour d'appel d'Anvers a posé la |
| Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : | question préjudicielle suivante : |
| « Is het verenigbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet dat | « Est-il compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution que, |
| pour les affaires qui sont traitées selon la procédure civile, une | |
| voor de zaken die volgens de burgerlijke rechtspleging worden | contribution au fonds budgétaire relatif à l'aide juridique de |
| behandeld voor elke gedinginleidende akte die op een van rollen | deuxième ligne soit due pour chaque acte introductif d'instance qui |
| bedoeld in de artikelen 711 en 712 van het Gerechtelijk Wetboek wordt | est inscrit à l'un des rôles visés aux articles 711 et 712 du Code |
| ingeschreven, op het ogenblik van die inschrijving, door elke eisende | |
| partij een bijdrage aan het Begrotingsfonds voor de juridische | judiciaire, au moment de cette inscription, par chacune des parties |
| tweedelijnsbijstand verschuldigd is (art. 4 § 2 Wet 19 maart 2017) en | demanderesses (art. 4, § 2, de la loi du 19 mars 2017) et qu'en |
| in strafzaken iedere door een strafgerecht veroordeelde verdachte, | matière pénale, chaque suspect, inculpé, prévenu, accusé ou personne |
| inverdenkinggestelde, beklaagde, beschuldigde of voor het misdrijf | responsable civilement du délit qui est condamné par une juridiction |
| burgerrechtelijk aansprakelijke persoon veroordeeld wordt tot het | pénale soit condamné au paiement d'une contribution au fonds |
| betalen van een bijdrage aan het Begrotingsfonds (art. 4 § 3 Wet 19 | budgétaire (art. 4, § 3, de la loi du 19 mars 2017), alors que le |
| maart 2017), terwijl de (oorspronkelijke) beklaagde die in eerste | prévenu (initial) qui est acquitté en première instance par une |
| aanleg door een strafgerecht wordt vrijgesproken, waarna énkel hoger | juridiction pénale, cet acquittement étant ensuite suivi d'un appel |
| beroep volgt van de burgerlijke partij, mét hervorming van het | formé par la seule partie civile, avec réformation du jugement attaqué |
| bestreden vonnis in graad van hoger beroep door de bewezenverklaring | en degré d'appel du fait qu'une faute consistant en la perpétration du |
| van een fout bestaande in het plegen van het initieel vervolgde | délit initialement poursuivi a été déclarée prouvée, et qui est |
| misdrijf, in hoger beroep aangemerkt als ' verwezene ' (die niet aan | considéré en appel comme une ' personne renvoyée ' (qu'il n'y a pas |
| te merken is als ' verdachte, inverdenkinggestelde, beklaagde, | lieu de considérer comme un ' suspect, inculpé, prévenu, accusé ') ne |
| beschuldigde ') niet tot een bijdrage aan het Fonds voor de juridische | peut être condamné au paiement d'une contribution au fonds budgétaire |
| tweedelijnsbijstand kan veroordeeld worden ? ». | relatif à l'aide juridique de deuxième ligne ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De wet van 19 maart 2017 « tot oprichting van een | B.1.1. La loi du 19 mars 2017 « instituant un fonds budgétaire relatif |
| Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand » (hierna : de | |
| wet van 19 maart 2017) richt een « Begrotingsfonds voor de juridische | à l'aide juridique de deuxième ligne » (ci-après : la loi du 19 mars |
| tweedelijnsbijstand » op bij de Federale Overheidsdienst Justitie | 2017) crée un « fonds budgétaire relatif à l'aide juridique de |
| (artikel 2). De opbrengsten van het fonds worden gebruikt ter | deuxième ligne » auprès du Service public fédéral Justice (article 2). |
| financiering van de vergoedingen van de advocaten belast met de | Les recettes du fonds sont utilisées pour financer les indemnités des |
| juridische tweedelijnsbijstand, alsmede van de kosten verbonden aan de | avocats chargés de l'aide juridique de deuxième ligne ainsi que les |
| organisatie van de bureaus voor juridische bijstand (artikel 3). De | frais liés à l'organisation des bureaux d'aide juridique (article 3). |
| wetgever heeft de bijdrage aan dat fonds vastgesteld op twintig euro. | Le législateur a fixé le montant de la contribution au fonds à vingt |
| Dat bedrag wordt geïndexeerd overeenkomstig artikel 5 van de wet van | euros. Ce montant est indexé conformément à l'article 5 de la loi du |
| 19 maart 2017. | 19 mars 2017. |
| B.1.2. Het begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand | B.1.2. Le fonds budgétaire à l'aide juridique de deuxième ligne est |
| wordt gefinancierd met bijdragen die worden geïnd in het kader van | alimenté par des contributions perçues dans le cadre de procédures |
| gerechtelijke procedures. In artikel 4 van de wet van 19 maart 2017 | juridictionnelles. L'article 4 de la loi du 19 mars 2017 détermine |
| wordt bepaald in welke zaken de bijdrage verschuldigd is, wie ze dient | dans quelles affaires la contribution est due, qui doit la payer et |
| te betalen en op welke wijze ze wordt geïnd. De wetgever maakt hierbij | comment elle doit être perçue. Le législateur établit en outre une |
| een onderscheid tussen zaken die volgens de burgerlijke rechtspleging | distinction entre les affaires qui sont traitées selon la procédure |
| worden behandeld (artikel 4, § 2), zaken voor een strafgerecht | civile (article 4, § 2), les affaires portées devant une juridiction |
| (artikel 4, § 3) en zaken voor de Raad van State en de Raad voor | pénale (article 4, § 3) et les affaires portées devant le Conseil |
| Vreemdelingenbetwistingen (artikel 4, § 4). | d'Etat et le Conseil du contentieux des étrangers (article 4, § 4). |
| B.2.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 4, § § 2 en | B.2.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 4, § § 2 et |
| 3, van de wet van 19 maart 2017, dat bepaalt : | 3, de la loi du 19 mars 2017, qui dispose : |
| « § 2. Voor de zaken die volgens de burgerlijke rechtspleging worden | « § 2. Pour les affaires qui sont traitées selon la procédure civile, |
| behandeld, is voor elke gedinginleidende akte die op een van de rollen | une contribution au fonds est due pour chaque acte introductif |
| bedoeld in de artikelen 711 en 712 van het Gerechtelijk Wetboek wordt | d'instance qui est inscrit à l'un des rôles visés aux articles 711 et |
| ingeschreven, op het ogenblik van die inschrijving, een bijdrage aan | 712 du Code judiciaire, au moment de cette inscription. A défaut de |
| het Fonds verschuldigd. Zonder betaling van deze bijdrage wordt de | paiement de cette contribution, l'affaire n'est pas inscrite. |
| zaak niet ingeschreven. | Aucune contribution n'est toutefois perçue dans le chef de la partie |
| Geen bijdrage wordt evenwel geïnd van de eisende partij : | demanderesse : |
| 1° indien zij juridische tweedelijnsbijstand of rechtsbijstand geniet; | 1° si elle bénéficie de l'aide juridique de deuxième ligne ou de l'assistance judiciaire; |
| 2° indien zij een vordering inleidt, bedoeld in artikel 68 van de | 2° si elle introduit une demande visée à l'article 68 de la loi du 10 |
| Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 en bedoeld in artikel 53, | avril 1971 sur les accidents du travail et visée à l'article 53, |
| tweede lid, van de wetten betreffende de preventie van beroepsziekten | alinéa 2, des lois relatives à la prévention des maladies |
| en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit, | professionnelles et à la réparation des dommages résultant de |
| gecoördineerd op 3 juni 1970; | celles-ci, coordonnées le 3 juin 1970; |
| 3° indien zij een vordering inleidt, bedoeld in de artikelen 579, 6°, | |
| 580, 581 en 582, 1° en 2° van het Gerechtelijk Wetboek betreffende | 3° si elle introduit une demande visée aux articles 579, 6°, 580, 581 |
| vorderingen ingesteld door of tegen de sociaal verzekerden | et 582, 1° et 2°, du Code judiciaire concernant les demandes |
| persoonlijk; | introduites par ou contre les assurés sociaux personnellement; |
| 4° indien zij een vordering inleidt, bedoeld in artikel 1675/4 van het | 4° si elle introduit une demande visée à l'article 1675/4 du Code |
| Gerechtelijk Wetboek, of indien zij, als schuldenaar in het kader van | judiciaire ou si elle introduit, en tant que débiteur dans le cadre du |
| een collectieve schuldenregeling, hoger beroep instelt; | règlement collectif de dettes, une demande en appel; |
| 5° indien zij in de hoedanigheid van openbaar ministerie een vordering | 5° si elle introduit en qualité de ministère public une demande visée |
| inleidt, bedoeld in artikel 138bis Gerechtelijk Wetboek. | à l'article 138bis du Code judiciaire. |
| 6° indien zij een verzoek tot machtiging indient op grond van artikel | 6° si elle introduit une demande d'autorisation sur la base de |
| 784/1 van het Burgerlijk Wetboek. | l'article 784/1 du Code civil. |
| Tenzij de in het ongelijk gestelde partij van de juridische | Sauf si la partie succombante bénéficie de l'aide juridique de |
| tweedelijnsbijstand of rechtsbijstand geniet, of indien de rechter | deuxième ligne ou de l'assistance judiciaire, ou si le juge estime |
| oordeelt dat hij zich op het vlak van zijn bestaansmiddelen in een | qu'elle se trouve en ce qui concerne ses moyens de subsistance dans |
| situatie bevindt waarbij hij beroep zou kunnen doen op juridische | une situation où elle pourrait faire appel à l'aide juridique de |
| tweedelijnsbijstand of op rechtsbijstand vereffent het rechtscollege | deuxième ligne ou à l'assistance judiciaire, la juridiction liquide le |
| het bedrag van de bijdrage aan het Fonds in de eindbeslissing die in | montant de la contribution au fonds dans la décision définitive qui |
| de kosten verwijst. De Koning bepaalt de nadere regels voor de invordering van de bijdrage aan het Fonds. § 3. Behalve indien hij van de juridische tweedelijnsbijstand of rechtsbijstand geniet, of indien de rechter oordeelt dat hij zich op het vlak van zijn bestaansmiddelen in een situatie bevindt waarbij hij beroep zou kunnen doen op juridische tweedelijnsbijstand of op rechtsbijstand wordt iedere door een strafgerecht veroordeelde verdachte, inverdenkinggestelde, beklaagde, beschuldigde of voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijke persoon, veroordeeld tot het betalen van een bijdrage aan het Fonds. Behalve indien zij van de juridische tweedelijnsbijstand of rechtsbijstand geniet, of indien de rechter oordeelt dat hij zich op het vlak van zijn bestaansmiddelen in een situatie bevindt waarbij hij beroep zou kunnen doen op juridische tweedelijnsbijstand of op rechtsbijstand wordt de burgerlijke partij, wanneer zij het initiatief tot de rechtstreekse dagvaarding heeft genomen of wanneer een onderzoek is geopend ten gevolge van haar optreden als burgerlijke partij en zij in het ongelijk wordt gesteld, veroordeeld tot het betalen van een bijdrage aan het Fonds. Het rechtscollege vereffent het bedrag van de bijdrage aan het Fonds in de eindbeslissing die in de kosten verwijst. De bijdrage wordt ingevorderd volgens de regels van toepassing op de | prononce la condamnation aux dépens. Le Roi fixe les modalités de recouvrement de la contribution au fonds. § 3. Sauf s'il bénéficie de l'aide juridique de deuxième ligne, de l'assistance judiciaire, ou si le juge estime qu'il se trouve en ce qui concerne ses moyens de subsistance dans une situation où il pourrait faire appel à l'aide juridique de deuxième ligne ou à l'assistance judiciaire, chaque suspect, inculpé, prévenu, accusé ou personne responsable civilement du délit qui est condamné par une juridiction pénale est condamné au paiement d'une contribution au fonds. Sauf si elle bénéficie de l'aide juridique de deuxième ligne, de l'assistance judiciaire, ou si le juge estime qu'elle se trouve en ce qui concerne ses moyens de subsistance dans une situation où elle pourrait faire appel à l'aide juridique de deuxième ligne ou à l'assistance judiciaire, la partie civile, lorsqu'elle a pris l'initiative de la citation directe ou lorsqu'une enquête a été ouverte à la suite de son action en tant que partie civile et qu'elle succombe, est condamnée au paiement d'une contribution au fonds. La juridiction liquide le montant de la contribution au fonds dans la décision définitive qui prononce la condamnation aux dépens. La contribution est recouvrée selon les règles qui s'appliquent en |
| invordering van de strafrechtelijke geldboeten ». | matière de recouvrement des amendes pénales ». |
| Bij zijn arrest nr. 22/2020 van 13 februari 2020 heeft het Hof de in | Par son arrêt n° 22/2020 du 13 février 2020, la Cour a annulé, dans |
| artikel 4, § 2, eerste lid, van de wet van 19 maart 2017 vervatte | l'article 4, § 2, alinéa 1er, de la loi du 19 mars 2017, les mots « |
| woorden « door elke eisende partij » vernietigd, zodat, wanneer | |
| verscheidene eisende partijen een vordering instellen volgens de | par partie requérante », de sorte que, désormais, lorsqu'une action |
| burgerlijke rechtspleging, de bijdrage niet langer dient te worden | est introduite selon la procédure civile par plusieurs parties, la |
| betaald door elk van hen. | contribution n'est plus due par chacune d'entre elles. |
| B.2.2. Krachtens artikel 202 van het Wetboek van strafvordering | B.2.2. En vertu de l'article 202 du Code d'instruction criminelle, la |
| behoort het recht om hoger beroep in te stellen tegen de vonnissen | |
| gewezen door de politierechtbanken en de correctionele rechtbanken | faculté d'interjeter appel des jugements rendus par les tribunaux de |
| onder meer aan de burgerlijke partij, doch « alleen wat haar | police et par les tribunaux correctionnels appartient notamment à la |
| burgerlijke belangen betreft ». | partie civile, « quant à ses intérêts civils seulement ». |
| Daaruit volgt dat « bij ontstentenis van hoger beroep van het openbaar | Il s'ensuit que, « en l'absence d'appel du ministère public, l'appel |
| ministerie, [...] het hoger beroep van de burgerlijke partij, ook al | |
| is zij rechtstreeks dagende partij, tegen een beslissing waarbij de | de la partie civile, fût-elle partie citant directement, contre une |
| beklaagde wordt vrijgesproken, de strafvordering niet voor de | décision d'acquittement du prévenu, ne saisit pas le juge d'appel de |
| appelrechter [brengt] » (Cass., 11 februari 2009, Arr. Cass., 2009, | l'action publique » (Cass., 11 février 2009, Pas., 2009, n° 113). « |
| nr. 113). « Wanneer enkel de burgerlijke partij hoger beroep aantekent | |
| tegen de beslissing waarbij een beklaagde wordt vrijgesproken en de | Lorsque seule la partie civile interjette appel contre la décision |
| rechter zich onbevoegd verklaart om kennis te nemen van de burgerlijke | acquittant un prévenu et déclarant le juge incompétent pour connaître |
| rechtsvordering, [dienen] de appèlrechters over deze laatste uitspraak | de l'action civile, les juges d'appel sont tenus de se prononcer sur |
| [...] te doen », hetgeen inhoudt dat, « ook al heeft de beslissing van | cette dernière décision », ce qui implique que, « bien que la décision |
| vrijspraak bij gebrek aan hoger beroep van het openbaar ministerie | d'acquittement soit passée en force de chose jugée à défaut d'un appel |
| kracht van gewijsde, de appèlrechters moeten nagaan of de als misdrijf | par le ministère public, les juges d'appel sont tenus de vérifier si |
| gekwalificeerde feiten die aan de burgerlijke rechtsvordering ten | les faits qualifiés infraction qui servent de base à l'action civile |
| grondslag liggen, bewezen zijn en aan de burgerlijke partij schade | sont établis et s'ils ont causé un dommage à la partie civile » |
| hebben berokkend » (Cass., 11 december 2001, Arr. Cass., 2001, nr. | (Cass., 11 décembre 2001, Pas., 2001, n° 691). |
| 691). B.2.3. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag en de motivering | B.2.3. Il ressort de la formulation de la question préjudicielle et de |
| van de verwijzingsbeslissing blijkt dat aan het Hof vragen worden | la motivation de la décision de renvoi que la Cour est interrogée sur |
| gesteld over de bestaanbaarheid van artikel 4, § § 2 en 3, van de wet | la compatibilité de l'article 4, § § 2 et 3, de la loi du 19 mars 2017 |
| van 19 maart 2017 met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in | avec les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'en vertu de |
| zoverre krachtens die bepaling in graad van beroep geen bijdrage aan | cette disposition, en degré d'appel, une contribution au fonds |
| het begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand kan worden | budgétaire relatif à l'aide juridique de deuxième ligne ne peut être |
| opgelegd aan de personen die in eerste aanleg door een strafgerecht | imposée aux personnes qui ont bénéficié d'un acquittement en première |
| werden vrijgesproken, waarna uitsluitend hoger beroep wordt ingesteld | instance par une juridiction pénale, lequel est suivi d'un appel formé |
| door de burgerlijke partij en dat hoger beroep derhalve enkel kan | par la seule partie civile, cet appel pouvant dès lors uniquement |
| leiden tot een veroordeling op burgerlijk gebied, maar niet tot een | aboutir à une condamnation civile, mais pas à une condamnation pénale. |
| veroordeling op strafgebied. Zulke personen worden door het | La juridiction a quo qualifie de telles personnes de « personnes |
| verwijzende rechtscollege aangemerkt als « verwezenen ». | renvoyées ». |
| Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die situatie. | La Cour limite son examen à cette situation. |
| B.2.4. Zoals is vermeld in B.1.2, heeft de wetgever een onderscheid | B.2.4. Comme il est dit en B.1.2, le législateur a établi une |
| gemaakt tussen zaken die volgens de burgerlijke rechtspleging worden | distinction entre les affaires qui sont traitées selon la procédure |
| behandeld (artikel 4, § 2), zaken voor een strafgerecht (artikel 4, § | civile (article 4, § 2), les affaires portées devant une juridiction |
| 3) en zaken voor de Raad van State en de Raad voor | pénale (article 4, § 3) et les affaires portées devant le Conseil |
| Vreemdelingenbetwistingen (artikel 4, § 4). De door het verwijzende | d'Etat et le Conseil du contentieux des étrangers (article 4, § 4). |
| rechtscollege bedoelde « verwezenen » zijn per definitie partijen in | Les « personnes renvoyées » visées par la juridiction a quo sont par |
| een zaak voor een strafgerecht, met dien verstande dat uitsluitend nog | définition des parties dans une affaire portée devant une juridiction |
| hun burgerlijke aansprakelijkheid in het geding is. Aldus vindt het | pénale, étant entendu que seule leur responsabilité civile est encore |
| feit dat zulke personen niet zouden kunnen worden veroordeeld tot het | en cause. Ainsi, le fait que de telles personnes ne pourraient être |
| betalen van de bijdrage aan het fonds zijn oorsprong in de afbakening | condamnées au paiement de la contribution au fonds trouve son origine |
| dans la délimitation du champ d'application de l'article 4, § 3, de la | |
| van het toepassingsgebied van artikel 4, § 3, van de wet van 19 maart | loi du 19 mars 2017. En ce qu'elle porte sur l'article 4, § 2, de |
| 2017. In zoverre zij betrekking heeft op artikel 4, § 2, van diezelfde | |
| wet, dient de prejudiciële vraag bijgevolg niet te worden beantwoord. | cette même loi, la question préjudicielle n'appelle dès lors pas de |
| Het Hof kan met die bepaling evenwel rekening houden bij zijn | réponse. La Cour peut cependant prendre en compte cette disposition |
| onderzoek. | lors de son examen. |
| B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit | B.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
| dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
| ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
| en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
| Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
| rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
| en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
| gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
| er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
| aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
| B.4.1. Voor strafzaken wordt, overeenkomstig artikel 4, § 3, van de | B.4.1. Pour les affaires pénales, conformément à l'article 4, § 3, de |
| wet van 19 maart 2017, iedere door een strafgerecht veroordeelde | la loi du 19 mars 2017, chaque suspect, inculpé, prévenu, accusé ou |
| verdachte, inverdenkinggestelde, beklaagde, beschuldigde of voor het | personne responsable civilement du délit qui est condamné par une |
| misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijke persoon, veroordeeld tot het | juridiction pénale est condamné au paiement d'une contribution au |
| betalen van een bijdrage aan het begrotingsfonds voor de juridische | fonds budgétaire relatif à l'aide juridique de deuxième ligne. Lorsque |
| tweedelijnsbijstand. Wanneer de burgerlijke partij het initiatief tot | la partie civile a pris l'initiative de la citation directe ou |
| de rechtstreekse dagvaarding heeft genomen of wanneer een onderzoek is | lorsqu'une enquête a été ouverte à la suite de son action en tant que |
| geopend ten gevolge van haar optreden als burgerlijke partij en zij in | partie civile et qu'elle succombe, elle est condamnée au paiement |
| het ongelijk wordt gesteld, wordt zij veroordeeld tot het betalen van | d'une contribution au fonds. Les personnes précitées ne sont toutefois |
| een bijdrage aan het fonds. De voormelde personen worden evenwel niet | pas condamnées au paiement de la contribution si elles bénéficient de |
| veroordeeld tot de bijdrage indien ze juridische tweedelijnsbijstand genieten. | l'aide juridique de deuxième ligne. |
| B.4.2. Volgens het verwijzende rechtscollege kunnen de in B.2.3 | B.4.2. Selon la juridiction a quo, eu égard à leur acquittement au |
| omschreven « verwezenen », wanneer zij in hoger beroep door een | pénal, les « personnes renvoyées » définies en B.2.3, lorsqu'elles |
| strafgerecht worden veroordeeld op burgerlijk gebied, niet worden | sont condamnées au civil, en degré d'appel, par une juridiction |
| beschouwd als door een strafgerecht veroordeelde verdachten, | pénale, ne peuvent être considérées comme des suspects, inculpés, |
| inverdenkinggestelden, beklaagden, beschuldigden of voor het misdrijf | prévenus, accusés ou personnes responsables civilement du délit qui |
| burgerrechtelijk aansprakelijke personen in de zin van artikel 4, § 3, | sont condamnés par une juridiction pénale au sens de l'article 4, § 3, |
| van de wet van 19 maart 2017, gelet op hun vrijspraak op strafgebied. | de la loi du 19 mars 2017. Il en résulte qu'aucune contribution ne |
| Daardoor zou hun geen bijdrage aan het fonds kunnen worden opgelegd. | pourrait leur être imposée. |
| B.5.1. Het initiële wetsvoorstel dat aan de oorsprong lag van de wet | B.5.1. La proposition de loi qui se trouvait à l'origine de la loi du |
| van 19 maart 2017 beoogde uitsluitend een bijdrage op te leggen aan de | 19 mars 2017 entendait imposer une contribution aux seules personnes |
| personen die worden veroordeeld tot een strafrechtelijke sanctie of | qui sont condamnées à une sanction pénale ou qui concluent une |
| die een minnelijke schikking sluiten overeenkomstig artikel 216bis van | transaction conformément à l'article 216bis du Code d'instruction |
| het Wetboek van strafvordering (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1851/001, pp. 6-8). | criminelle (Doc. parl., Chambre 2015-2016, DOC 54-1851/001, pp. 6-8). |
| De toelichting bij dat wetsvoorstel vermeldt : | Dans les développements de la proposition de loi, il est dit : |
| « De gestage stijging van het aantal dossiers in het kader van de | « L'augmentation régulière du nombre de dossiers dans le cadre de |
| juridische tweedelijnsbijstand vergt bijkomende middelen. | l'aide juridique de deuxième ligne nécessite des moyens supplémentaires. |
| Het wetsvoorstel beoogt de oprichting van een fonds voor de juridische | La présente proposition vise donc à créer un fonds d'aide juridique de |
| tweedelijnsbijstand dat toelaat het stelsel van juridische bijstand | |
| bijkomend te financieren via nieuwe middelen zodat aan de advocaten | deuxième ligne en vue de permettre un financement supplémentaire du |
| een hogere vergoeding kan worden gegarandeerd met behoud van het door | régime de l'aide juridique, et ce, afin de garantir une rémunération |
| de Grondwet gewaarborgde recht op vrije toegang tot het gerecht » | plus élevée aux avocats, tout en conservant avant tout le droit au |
| (ibid., p. 3). | libre accès à la justice consacré par la Constitution » (ibid. p. 3). |
| B.5.2. Het advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State over | B.5.2. L'avis de la section de législation du Conseil d'Etat sur cette |
| dat wetsvoorstel vermeldt : | proposition de loi mentionne : |
| « 5. De vraag rijst wat verantwoordt dat de in het wetsvoorstel | « 5. La question se pose de savoir ce qui justifie le fait que la |
| bedoelde bijdrage enkel wordt opgelegd in het raam van | contribution visée dans la proposition de loi soit uniquement imposée |
| strafrechtelijke procedures. | dans le cadre de procédures pénales. |
| [...] | [...] |
| [...] Er valt niet in te zien waarom enkel strafrechtelijk | [...] On n'aperçoit pas pourquoi seules les personnes condamnées |
| veroordeelden of personen die een minnelijke schikking aanvaarden, | |
| gehouden zouden zijn tot het betalen van de bijdrage, en niet | pénalement ou qui acceptent une transaction seraient tenues de payer |
| bijvoorbeeld personen wier vordering in een burgerlijke procedure | la contribution, et non, par exemple, les personnes dont l'action dans |
| wordt afgewezen. De als gemachtigde aangewezen indienster van het | une procédure civile est rejetée. L'auteur de la proposition de loi, |
| wetsvoorstel verschafte (los evenwel van de vraag naar de kwalificatie | désigné comme délégué, a fourni (indépendamment toutefois de la |
| van de voorgestelde bijdrage) de volgende verantwoording voor de | question de la qualification de la contribution proposée) |
| beperking tot strafrechtelijke veroordeelden en tot de personen | l'explication suivante pour la limitation aux personnes condamnées |
| waarmee een minnelijke schikking werd gesloten : | pénalement et à celles avec lesquelles une transaction a été conclue : |
| ' De keuze om enkel personen die een strafrechtelijke inbreuk hebben | ' De keuze om enkel personen die een strafrechtelijke inbreuk hebben |
| gepleegd te laten bijdragen aan het op te richten fonds voor de | gepleegd te laten bijdragen aan het op te richten fonds voor de |
| juridische tweedelijnsbijstand wordt verantwoord door de specifieke | juridische tweedelijnsbijstand wordt verantwoord door de specifieke |
| hogere maatschappelijke kost die sowieso al gepaard gaat met een | hogere maatschappelijke kost die sowieso al gepaard gaat met een |
| strafzaak (die vereist bijvoorbeeld diverse onderzoekshandelingen | strafzaak (die vereist bijvoorbeeld diverse onderzoekshandelingen |
| zoals de verhoren waar steeds bijstand van een advocaat moet worden | zoals de verhoren waar steeds bijstand van een advocaat moet worden |
| voorzien), dit terwijl bij niet-strafrechtelijke geschillen niet | voorzien), dit terwijl bij niet-strafrechtelijke geschillen niet |
| steeds een duidelijke toerekenbare fout/wetsovertreding wordt begaan | steeds een duidelijke toerekenbare fout/wetsovertreding wordt begaan |
| door de in het ongelijk gestelde partij, deze geschillen niet | door de in het ongelijk gestelde partij, deze geschillen niet |
| automatisch voor een rechtbank moeten worden afgewikkeld, en indien | automatisch voor een rechtbank moeten worden afgewikkeld, en indien |
| dat toch zo is het voorleggen van dergelijke geschillen aan een | dat toch zo is het voorleggen van dergelijke geschillen aan een |
| rechtbank (en ook het beroep dat moet worden gedaan op een advocaat) | rechtbank (en ook het beroep dat moet worden gedaan op een advocaat) |
| niet steeds vooraf te vermijden was door de uiteindelijk in het | niet steeds vooraf te vermijden was door de uiteindelijk in het |
| ongelijk gestelde partij zelf. | ongelijk gestelde partij zelf. |
| Het gemaakte onderscheid steunt dus op het algemeen beginsel dat een | Het gemaakte onderscheid steunt dus op het algemeen beginsel dat een |
| strafrechtelijke veroordeling of minnelijke schikking per definitie de | strafrechtelijke veroordeling of minnelijke schikking per definitie de |
| schending betekent van een regel die de openbare orde raakt. De | schending betekent van een regel die de openbare orde raakt. De |
| strafrechtelijke veroordeling wordt uitgesproken door een magistraat, | strafrechtelijke veroordeling wordt uitgesproken door een magistraat, |
| de minnelijke schikking wordt afgehandeld door het openbaar | de minnelijke schikking wordt afgehandeld door het openbaar |
| ministerie, en de inbreuk op zich werd vastgesteld met (dure) | ministerie, en de inbreuk op zich werd vastgesteld met (dure) |
| gerechtelijke maatregelen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld | gerechtelijke maatregelen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld |
| administratieve sancties en onmiddellijke inningen in het | administratieve sancties en onmiddellijke inningen in het |
| wegverkeersrecht die niet worden uitgesproken na een dure, | wegverkeersrecht die niet worden uitgesproken na een dure, |
| gerechtelijke procedure. '. | gerechtelijke procedure '. |
| Deze verantwoording doet evenwel een aantal bedenkingen rijzen. Dat | Cette justification soulève toutefois un certain nombre de questions. |
| magistraten dienen te worden ingezet, geldt evenzeer voor andere | Le fait que des magistrats doivent intervenir s'applique tout autant à |
| procedures dan strafrechtelijke. Voorts wordt een deel van de kost van | des procédures autres que la procédure pénale. De surcroît, une partie |
| het strafproces gedragen door de veroordeelde doordat hij tot het | des coûts du procès pénal est supportée par la personne condamnée en |
| betalen van de gerechtskosten wordt veroordeeld. Ten slotte heeft de | ce qu'elle est condamnée au paiement des frais de justice. Enfin, |
| rechtsbijstand ter financiering waarvan de bijdrage wordt geheven, ook | l'assistance judiciaire que la contribution prélevée sert à financer |
| betrekking op de niet-strafrechtelijke procedures. De genoemde | concerne également les procédures non pénales. Les éléments avancés |
| elementen kunnen derhalve moeilijk de algehele uitsluiting | peuvent dès lors difficilement justifier l'exclusion pure et simple de |
| verantwoorden van personen die in andere procedures betrokken zijn dan | personnes impliquées dans des procédures autres que la procédure |
| strafrechtelijke » (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-1851/005, pp. | pénale » (Doc. parl., Chambre, 2015-2016, DOC 54-1851/005, pp. 6-7). |
| 6-7). B.5.3. Ingevolge dat advies werd het wetsvoorstel geamendeerd, | B.5.3. Par suite de cet avis, la proposition de loi a été amendée afin |
| teneinde de verplichting tot betaling van de bijdrage aan het fonds | d'étendre l'obligation de paiement de la contribution au fonds et de |
| uit te breiden en op te leggen in strafrechtelijke procedures, in | l'imposer dans les procédures pénales, dans les procédures civiles et |
| burgerlijke procedures en in de procedures voor de Raad voor | dans les procédures portées devant le Conseil d'Etat et le Conseil du |
| Vreemdelingenbetwistingen en de Raad van State. | contentieux des étrangers. |
| De verantwoording bij dat amendement vermeldt : | Cet amendement a été justifié comme suit : |
| « In zijn advies van 24 juni 2016 (59 626/3 en 59 627/3) op het | « Dans son avis du 24 juin 2016 (59 626/3 et 59 627/3) sur la |
| wetsvoorstel tot oprichting van een fonds voor de juridische bijstand | proposition de loi instituant un fonds d'aide juridique de deuxième |
| (Parl. St. Kamer 2015-2016, nr. 54-1851) formuleert de Raad van State | ligne (Doc. parl. Chambre, 2015-2016, DOC 54-1851), le Conseil d'Etat |
| fundamentele bemerkingen op de tekst van dit wetsvoorstel. Enerzijds wijst de Raad van State op het mogelijk discriminatoir karakter van een beperking van de bijdragebetaling tot strafrechtelijke procedures en anderzijds oordeelt de Raad van State dat in het voorstel een vrijstelling van bijdrage ontbreekt in hoofde van rechthebbenden van volledige of gedeeltelijke kosteloze juridische tweedelijnsbijstand. Tot slot is de kwalificatie van de bijdrage niet duidelijk voor de Raad van State. Het uitgangspunt van de indieners van het amendement is dat het vasthouden aan de oorspronkelijke benadering van het wetsvoorstel, met name enkel een bijdrageverplichting in hoofde van strafrechtelijk | formule quelques remarques fondamentales sur le texte de cette proposition de loi. D'une part, le Conseil d'Etat relève le caractère potentiellement discriminatoire d'une limitation du paiement d'une contribution aux procédures pénales et, d'autre part, il estime qu'il manque dans la proposition une exonération de la contribution pour les bénéficiaires d'une aide juridique de deuxième ligne entièrement ou partiellement gratuite. Enfin, la qualification de la contribution n'est pas claire pour le Conseil d'Etat. Les auteurs de l'amendement partent du principe que s'attacher à l'approche initiale de la proposition de loi, à savoir une obligation |
| veroordeelden, de discriminatietoets niet kan doorstaan en voorbij | de contribution uniquement pour les condamnés pénaux, ne peut pas |
| gaat aan de omvang van de juridische bijstand die ruim het strafrecht | résister au test de la discrimination et ignore l'ampleur de l'aide |
| sensu lato overtreft. | juridique qui va bien au-delà du droit pénal sensu lato. |
| Het wetsvoorstel heeft tot doel bij te dragen tot de financiering van | La proposition de loi a pour objectif de contribuer au financement de |
| de juridische tweedelijnsbijstand. De kosteloze juridische | l'aide juridique de deuxième ligne. L'aide juridique de deuxième ligne |
| tweedelijnsbijstand bestrijkt vele rechtsdomeinen en is niet beperkt | |
| tot bijstand in strafrechtelijke procedures. De aanvullende | gratuite couvre de nombreux domaines du droit et ne se limite pas à |
| financiering van de juridische tweedelijnsbijstand kan zich bijgevolg | une aide dans des procédures pénales. Le financement complémentaire de |
| niet beperken tot de invoering van een bijdrage in strafrechtelijke | l'aide juridique de deuxième ligne ne peut dès lors pas se limiter à |
| procedures, die trouwens slechts een relatief aandeel | l'introduction d'une contribution dans les procédures pénales, qui ne |
| vertegenwoordigen van de zaken waarin bijstand wordt verleend. Ter | représentent d'ailleurs qu'une part relative des affaires dans |
| illustratie : in 2014 werden er 781 818 niet-strafrechtelijke zaken | lesquelles une aide est accordée. A titre d'illustration : en 2014, |
| afgehandeld tegenover 324 807 strafrechtelijke zaken, wat neerkomt op | 718 818 affaires non pénales ont été traitées contre 324 807 affaires |
| een verhouding van circa 70 % tegenover 30 % (bron : Kerncijfers van | pénales, soit un rapport d'environ 70 % contre 30 % (source : |
| de gerechtelijke activiteit - Gegevens 2014, College van de hoven en | Chiffres-clés de l'activité judiciaire - Données 2014, Collège des |
| rechtbanken). Een beperking van de bijdrageplicht tot strafrechtelijke zaken is dus niet proportioneel. In dit amendement wordt bijgevolg een verplichting tot betaling van een bijdrage bepaald in strafrechtelijke procedures, in burgerlijke procedures en in administratiefrechtelijke procedures voor zover het procedures betreft voor een federaal rechtscollege samengesteld uit beroepsrechters. De keuze voor de beperking van de bijdrageplicht tot procedures die worden gevoerd voor een federaal georganiseerd rechtscollege volgt uit de stelling dat elke gebruiker van de openbare dienst van de rechtspraak baat heeft bij een goede juridische tweedelijnsbijstand. Ofwel is hijzelf gebruiker van de tweedelijnsbijstand en betaalt hij | cours et tribunaux). Une limitation de l'obligation de contribution aux affaires pénales n'est donc pas proportionnelle. L'amendement prévoit par conséquent une obligation de payer une contribution dans les procédures pénales, les procédures civiles et les procédures administratives pour autant qu'il s'agisse de procédures devant une juridiction fédérale. Le choix de limiter l'obligation de contribution aux procédures menées devant une juridiction organisée sur le plan fédéral résulte de la position selon laquelle chaque utilisateur du service public de la justice tire profit d'une aide juridique de deuxième ligne correcte. Soit il est lui-même utilisateur de l'aide juridique de deuxième ligne et il paye sa contribution personnelle pour le service dont il |
| zijn persoonlijke bijdrage voor de dienst die hij persoonlijk geniet, | bénéficie en personne, soit il n'est pas un utilisateur direct de |
| ofwel is hij zelf geen directe gebruiker van de tweedelijnsbijstand, | l'aide juridique de deuxième ligne, mais il tire profit d'une aide |
| maar heeft hij baat bij een goed functionerende tweedelijnsbijstand. | juridique de deuxième ligne qui fonctionne bien. Ce sera le cas si la |
| Dat laatste zal zijn indien zijn tegenpartij de dienst van de | partie adverse bénéficie du service d'aide juridique de deuxième ligne |
| tweedelijnsbijstand geniet en dus in een 1 op 1 verhouding gebaat is | et a donc intérêt, dans un rapport de 1 à 1, à un règlement rapide de |
| bij een vlotte afwikkeling van het geding waartoe de | la procédure à laquelle l'aide de deuxième ligne contribue. Dans le |
| tweedelijnsbijstand bijdraagt. Ook indien geen enkele partij in een | cas également où aucune partie à un procès ne bénéficie de l'aide de |
| geding tweedelijnsbijstand geniet, zijn alle partijen gebaat bij een | deuxième ligne, toutes les parties trouvent également leur compte dans |
| goede tweedelijnsbijstand. Door een kwaliteitsvolle | une aide de deuxième ligne correcte. Le fonctionnement d'un tribunal |
| tweedelijnsbijstand in het algemeen zal de werking van een rechtbank | tirera profit d'une aide de deuxième ligne de qualité en général. Si |
| daar baat bij hebben. Indien de afwikkeling van een toenemend aantal | le règlement d'un nombre croissant d'affaires se complique à cause de |
| zaken wordt bemoeilijkt omdat de tweedelijnsbijstand in die zaken | la performance insuffisante de l'aide de deuxième ligne dans ces |
| onvoldoende performant verloopt, dan heeft die verstoring | affaires, cette perturbation influera par la force des choses sur le |
| noodgedwongen invloed op de vlotte afwikkeling van andere [zaken] in | règlement rapide d'autres affaires traitées dans ce tribunal (la |
| die rechtbank (de ketting is maar zo sterk als haar zwakste schakel). | chaîne est aussi solide que son maillon le plus faible). En résumé, |
| Kortom, ook wie zelf geen beroep doet op de juridische | même la personne qui ne fait pas appel à l'aide juridique de deuxième |
| tweedelijnsbijstand geniet bij het gebruik van de openbare dienst van | ligne profite, dans l'utilisation du service public de la justice, de |
| het rechtspreken de voordelen van het bestaan van een performante | l'existence d'une aide de deuxième ligne performante. Cette |
| tweedelijnsbijstand. Deze gedachte drukt dus de retributiebenadering | philosophie est donc l'expression de l'approche de la rétribution au |
| in de brede zin uit, wat het mogelijk maakt om de bijdrage te | sens large, ce qui permet d'affecter la contribution au fonds et |
| affecteren aan het fonds en de bestemming van de gelden te verankeren | d'enraciner la destination des montants » (Doc. parl., Chambre, |
| » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-1851/006, pp. 8-9). | 2016-2017, DOC 54-1851/006, pp. 8-9). |
| B.6.1. Uit de voormelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de | B.6.1. Il ressort des travaux préparatoires précités que le |
| wetgever de bijdrageverplichting niet heeft willen beperken tot de | législateur n'a pas voulu limiter l'obligation de contribution aux |
| strafrechtelijk veroordeelden, maar die verplichting in het algemeen | personnes condamnées pénalement, mais qu'il a voulu imposer cette |
| heeft willen opleggen in de procedures voor een federaal georganiseerd | obligation, de manière générale, dans les procédures portées devant |
| rechtscollege, ongeacht of het gaat om een burgerlijke, een | une juridiction organisée au niveau fédéral, qu'il s'agisse d'une |
| strafrechtelijke of een administratiefrechtelijke procedure, op grond | procédure civile, pénale ou administrative, considérant que chaque |
| van de overweging dat elke gebruiker van de openbare dienst van de | utilisateur du service public de la justice a intérêt à une bonne aide |
| rechtspraak baat heeft bij een goede juridische tweedelijnsbijstand. | |
| Daarbij beoogt de wetgever om, in overeenstemming met artikel 23, | juridique de deuxième ligne. |
| derde lid, 2°, van de Grondwet, de juridische bijstand te waarborgen voor diegenen die anders hun fundamenteel recht op toegang tot de rechter niet zouden kunnen uitoefenen. Dat doel kan verantwoorden dat de bijdrage wordt opgelegd aan de rechtzoekenden die geacht worden over de nodige financiële draagkracht beschikken. B.6.2. In het licht van de aldus nagestreefde doelstelling is het niet redelijk verantwoord dat de bijdrage niet zou kunnen worden opgelegd aan personen die in eerste aanleg door een strafgerecht werden vrijgesproken en die vervolgens op het enkel hoger beroep van de burgerlijke partij worden veroordeeld op burgerlijk gebied, waarbij wordt vastgesteld dat de als misdrijf gekwalificeerde feiten die aan de burgerlijke vordering ten grondslag liggen, bewezen zijn en aan de burgerlijke partij schade hebben berokkend. De omstandigheid dat zulke personen geen strafrechtelijke veroordeling hebben opgelopen, vormt ten aanzien van die doelstelling immers geen pertinent criterium van onderscheid. Er valt niet in te zien waarom dergelijke veroordeelden, wat de bijdrage aan het fonds betreft, verschillend zouden moeten worden behandeld ten opzichte van personen die volgens de burgerlijke rechtspleging worden veroordeeld tot een vergoeding van de schade | Le législateur entend ainsi, en conformité avec l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, garantir l'aide juridique à ceux qui en ont besoin pour assurer leur droit fondamental à l'accès à la justice. Cet objectif peut justifier que la contribution soit imposée aux justiciables qui sont présumés disposer de la capacité financière nécessaire. B.6.2. A la lumière du but poursuivi, il n'est pas raisonnablement justifié que la contribution ne puisse être imposée aux personnes qui ont été acquittées en première instance par une juridiction pénale et qui, par la suite, sur le seul appel de la partie civile, sont condamnées civilement, sur le constat que les faits qualifiés infraction qui fondent l'action civile sont établis et ont causé un dommage à la partie civile. En effet, la circonstance que pareilles personnes n'ont pas été condamnées pénalement ne constitue pas, au regard de cet objectif, un critère de distinction pertinent. La Cour n'aperçoit pas pourquoi, en ce qui concerne la contribution au fonds, de telles personnes condamnées devraient être traitées autrement que les personnes qui sont condamnées, selon la procédure civile, à la |
| geleden door een strafbaar feit, dan wel van in eerste aanleg door een | réparation du dommage résultant d'un fait punissable ou que les |
| strafgerecht vrijgesproken personen, die vervolgens in hoger beroep | personnes acquittées en première instance par une juridiction pénale |
| niet alleen op de burgerlijke vordering maar ook op de strafvordering | qui, ensuite sont condamnées en degré d'appel, non seulement au civil |
| worden veroordeeld, omdat het openbaar ministerie eveneens hoger | mais également au pénal, parce que le ministère public a également |
| beroep heeft ingesteld. | interjeté appel. |
| B.6.3. In de aan het Hof voorgelegde interpretatie, volgens welke geen | B.6.3. Dans l'interprétation soumise à la Cour, selon laquelle une |
| bijdrage aan het begrotingsfonds voor de juridische | contribution au fonds budgétaire relatif à l'aide juridique de |
| tweedelijnsbijstand kan worden opgelegd aan personen die in eerste | deuxième ligne ne peut être imposée aux personnes qui ont été |
| aanleg door een strafgerecht werden vrijgesproken en die vervolgens op | acquittées en première instance par une juridiction pénale et qui, |
| het enkel hoger beroep van de burgerlijke partij worden veroordeeld op | ensuite, sur le seul appel de la partie civile, sont condamnées au |
| burgerlijk gebied, is artikel 4, § 3, van de wet van 19 maart 2017 | civil, l'article 4, § 3, de la loi du 19 mars 2017 n'est dès lors pas |
| bijgevolg niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden | Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une |
| beantwoord. | réponse affirmative. |
| B.7.1. Artikel 4, § 3, van de wet van 19 maart 2017 is evenwel ook | B.7.1. L'article 4, § 3, de la loi du 19 mars 2017 est toutefois aussi |
| vatbaar voor een andere interpretatie. Het in die bepaling vermelde | susceptible d'une autre interprétation. En effet, la notion de « |
| begrip « beklaagde », dat in de wet van 19 maart 2017 niet wordt | prévenu », visée dans cette disposition, qui n'est pas définie dans la |
| gedefinieerd, kan immers zo worden geïnterpreteerd dat het eveneens | loi du 19 mars 2017, peut être interprétée en ce sens qu'elle porte |
| betrekking heeft op de persoon die in eerste aanleg door een | également sur la personne qui a bénéficié d'un acquittement en |
| strafgerecht werd vrijgesproken, waarna uitsluitend hoger beroep wordt | première instance par une juridiction pénale, lequel est suivi d'un |
| ingesteld door de burgerlijke partij en dat hoger beroep derhalve | appel formé par la seule partie civile, cet appel pouvant dès lors |
| enkel kan leiden tot een veroordeling op burgerlijk gebied, maar niet | uniquement donner lieu à une condamnation civile, mais pas à une |
| tot een veroordeling op strafgebied. Een dergelijke interpretatie | condamnation pénale. Pareille interprétation est conforme à |
| sluit aan bij de in B.6.1 vermelde doelstelling van de wetgever. | l'objectif, mentionné en B.6.1, qui est poursuivi par le législateur. |
| Overigens ligt de voormelde interpretatie van het begrip « beklaagde » | Par ailleurs, l'interprétation précitée de la notion de « prévenu » à |
| in artikel 4, § 3, van de wet van 19 maart 2017 in de lijn van de | l'article 4, § 3, de la loi du 19 mars 2017 est conforme au contenu |
| invulling die aan datzelfde begrip wordt gegeven in het Wetboek van | |
| strafvordering. Dat begrip wordt onder meer gehanteerd in de artikelen | donné à cette même notion dans le Code d'instruction criminelle. Cette |
| 202, 203, 203bis, 210 en 215bis, die alle betrekking hebben op het | notion est notamment utilisée aux articles 202, 203, 203bis, 210 et |
| hoger beroep van correctionele vonnissen. Die bepalingen maken geen | 215bis, qui portent tous sur l'appel des jugements correctionnels. Ces |
| onderscheid al naargelang de beklaagde in eerste aanleg werd | dispositions ne distinguent pas selon que le prévenu a été acquitté en |
| vrijgesproken en het hoger beroep al dan niet nog tot een | première instance et selon que l'appel peut ou non aboutir à une |
| strafrechtelijke veroordeling kan leiden. Artikel 210 van het Wetboek | condamnation pénale. L'article 210 du Code d'instruction criminelle |
| van strafvordering bepaalt in het bijzonder dat, in het kader van een | |
| hoger beroep, « de beklaagde, onverschillig of hij vrijgesproken dan | dispose en particulier que, dans le cadre d'un appel, « le prévenu, |
| wel veroordeeld is », wordt gehoord voordat de rechters hun gevoelen | soit qu'il ait été acquitté, soit qu'il ait été condamné », est |
| uiten. Daaruit kan worden afgeleid dat als een beklaagde wordt | entendu avant que les juges émettent leur opinion. Il peut être déduit |
| beschouwd, elke persoon tegen wie een zaak aanhangig is gemaakt bij de | de ce qui précède qu'est considéré comme prévenu quiconque doit |
| politierechtbank of de correctionele rechtbank als vonnisgerecht, tot | comparaître devant le tribunal de police ou le tribunal correctionnel |
| op het ogenblik waarop in de desbetreffende zaak ten aanzien van die | en tant que juridiction de jugement, jusqu'au moment où, dans |
| persoon een eindbeslissing wordt uitgesproken met kracht van gewijsde, | l'affaire en question, une décision définitive coulée en force de |
| zowel op strafgebied als op burgerlijk gebied. | chose jugée a été prise à son égard, tant au pénal qu'au civil. |
| Ten slotte hanteert noch de wet van 19 maart 2017, noch het Wetboek | Enfin, ni la loi du 19 mars 2017, ni le Code d'instruction criminelle |
| van strafvordering het in de prejudiciële vraag vermelde begrip « | ne connaissent la notion, mentionnée dans la question préjudicielle, |
| verwezene », zoals ook de Ministerraad doet gelden. Uit het feit dat | de « personne renvoyée », comme le relève également le Conseil des |
| dat begrip niet wordt vermeld in de in het geding zijnde bepaling kan | ministres. Il ne peut se déduire de la circonstance que cette notion |
| bijgevolg niet worden afgeleid dat het een bewuste keuze van de | n'apparaît pas dans la disposition en cause, que le législateur aurait |
| wetgever zou zijn om de desbetreffende personen uit te sluiten van de | délibérément choisi d'exclure les personnes en question de |
| verplichting tot het betalen van een bijdrage aan het begrotingsfonds | l'obligation de payer une contribution au fonds budgétaire relatif à |
| voor de juridische tweedelijnsbijstand. | l'aide juridique de deuxième ligne. |
| B.7.2. In de in B.7.1 vermelde interpretatie bestaat het in de | B.7.2. Dans l'interprétation mentionnée en B.7.1, la différence de |
| prejudiciële vraag opgeworpen verschil in behandeling niet en dient | traitement soulevée dans la question préjudicielle n'existe pas et la |
| die vraag ontkennend te worden beantwoord. | question préjudicielle appelle une réponse négative. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - Artikel 4, § 3, van de wet van 19 maart 2017 « tot oprichting van | - L'article 4, § 3, de la loi du 19 mars 2017 « instituant un fonds |
| een Begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand », in die | budgétaire relatif à l'aide juridique de deuxième ligne », interprété |
| zin geïnterpreteerd dat geen bijdrage aan het begrotingsfonds voor de | en ce sens qu'une contribution au fonds budgétaire relatif à l'aide |
| juridische tweedelijnsbijstand kan worden opgelegd aan personen die in | juridique de deuxième ligne ne peut être imposée aux personnes qui ont |
| eerste aanleg door een strafgerecht werden vrijgesproken en die | été acquittées en première instance par une juridiction pénale et qui, |
| vervolgens op het enkel hoger beroep van de burgerlijke partij worden | sur le seul appel de la partie civile, sont ensuite condamnées au |
| veroordeeld op burgerlijk gebied, schendt de artikelen 10 en 11 van de | civil, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| Grondwet. - Dezelfde bepaling, in die zin geïnterpreteerd dat er een bijdrage | - La même disposition, interprétée en ce sens qu'une contribution au |
| aan het begrotingsfonds voor de juridische tweedelijnsbijstand kan | fonds budgétaire relatif à l'aide juridique de deuxième ligne peut |
| worden opgelegd aan personen die in eerste aanleg door een | être imposée aux personnes qui ont été acquittées en première instance |
| strafgerecht werden vrijgesproken en die vervolgens op het enkel hoger | par une juridiction pénale et qui, sur le seul appel de la partie |
| beroep van de burgerlijke partij worden veroordeeld op burgerlijk | civile, sont ensuite condamnées au civil, ne viole pas les articles 10 |
| gebied, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | et 11 de la Constitution. |
| Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel | Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, |
| 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| op 13 januari 2022. | la Cour constitutionnelle, le 13 janvier 2022. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| De voorzitter, | Le président, |
| L. Lavrysen | L. Lavrysen |