Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 133/2021 van 7 oktober 2021 Rolnummer 7438 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 348-11 van het oud Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld ui wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging"
Uittreksel uit arrest nr. 133/2021 van 7 oktober 2021 Rolnummer 7438 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 348-11 van het oud Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld ui wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging Extrait de l'arrêt n° 133/2021 du 7 octobre 2021 Numéro du rôle : 7438 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 348-11 de l'ancien Code civil, posées par la Cour de cassation. La Cour constitutionnelle, composée de après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet des questions préjudicielles et procéd(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 133/2021 van 7 oktober 2021 Extrait de l'arrêt n° 133/2021 du 7 octobre 2021
Rolnummer 7438 Numéro du rôle : 7438
In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 348-11 van het En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 348-11
oud Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie. de l'ancien Code civil, posées par la Cour de cassation.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, des juges J.-P.
J.-P. Moerman, R. Leysen, J. Moerman en Y. Kherbache, en, Moerman, R. Leysen, J. Moerman et Y. Kherbache, et, conformément à
overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter F. Daoût, bijgestaan constitutionnelle, du président émérite F. Daoût, assistée du greffier
door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, F. Meersschaut, présidée par le président L. Lavrysen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
Bij arrest van 7 september 2020, waarvan de expeditie ter griffie van Par arrêt du 7 septembre 2020, dont l'expédition est parvenue au
het Hof is ingekomen op 28 september 2020, heeft het Hof van Cassatie greffe de la Cour le 28 septembre 2020, la Cour de cassation a posé
de volgende prejudiciële vragen gesteld : les questions préjudicielles suivantes :
« Schendt artikel 348-11 van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd « L'article 348-11 du Code civil, tel qu'il a été modifié par
bij artikel 8 van de wet van 20 februari 2017 tot wijziging van het l'article 8 de la loi du 20 février 2017 modifiant le Code civil, en
Burgerlijk Wetboek betreffende de adoptie, de artikelen 22 en 22bis ce qui concerne l'adoption, viole-t-il les articles 22 et 22bis de la
van de Grondwet, in zoverre het de adoptierechter slechts toelaat, Constitution, en ce que, sauf dans les cas fixés à l'alinéa 2, il
behalve in de in het tweede lid bepaalde gevallen, geen rekening te n'autorise le juge de l'adoption à ne pas tenir compte du refus de la
houden met de weigering van de moeder van het kind om in de adoptie mère de l'enfant de consentir à l'adoption que si elle s'est
toe te stemmen in het geval waarin zij zich niet meer om haar kind
heeft bekommerd of wanneer zij de gezondheid, de veiligheid of de désintéressée de son enfant ou en a compromis la santé, la sécurité ou
zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht, en het de la moralité, et en ce qu'il ne permet donc pas au juge de l'adoption
adoptierechter aldus niet mogelijk maakt, in het geval dat het kind d'écarter le refus de la mère de consentir à l'adoption, lorsque
kort na zijn geboorte werd geplaatst bij de persoon van wie het l'enfant a été placé peu après sa naissance auprès de la personne dont
verzoek tot adoptie uitgaat en het sindsdien gedurende lange tijd in émane la demande d'adoption et qu'il a, depuis lors, longtemps grandi
diens gezin is opgegroeid, de weigering van de moeder om in de adoptie au sein de son ménage, parce que, dans ces circonstances, il ne serait
toe te stemmen te weren, omdat het in die omstandigheden niet in het
belang van het kind zou zijn het te onttrekken aan de omgeving waarin pas dans l'intérêt de l'enfant de le soustraire à l'environnement dans
het opgroeit ? »; lequel il grandit ? »;
« Schendt artikel 348-11 van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd « L'article 348-11 du Code civil, tel qu'il a été modifié par
bij artikel 8 van de wet van 20 februari 2017 tot wijziging van het l'article 8 de la loi du 20 février 2017 modifiant le Code civil, en
Burgerlijk Wetboek betreffende de adoptie, de artikelen 10 en 11 van ce qui concerne l'adoption, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
de Grondwet, in zoverre het een onderscheid maakt tussen het geval Constitution, en ce qu'il distingue la situation dans laquelle un
waarin een ouder weigert toe te stemmen in de adoptie van het kind, in parent refuse de consentir à l'adoption de l'enfant, auquel cas le
welk geval de adoptierechter in de regel het belang van het kind niet juge de l'adoption ne peut, en règle, apprécier l'intérêt de l'enfant,
mag beoordelen, en het geval waarin een andere persoon die wettelijk et la situation dans laquelle une autre personne qui est légalement
verplicht is zijn toestemming te geven, weigert toe te stemmen in de tenue de consentir à l'adoption de l'enfant refuse de le faire, auquel
adoptie van het kind, in welk geval de adoptierechter wel rekening cas le juge de l'adoption doit tenir compte de l'intérêt de l'enfant ?
dient te houden met het belang van het kind ? ». ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling en de situering ervan Quant à la disposition en cause et à son contexte
B.1.1. De prejudiciële vragen betreffen artikel 348-11 van het oud B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 348-11 de
Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 8 van de wet van 20 l'ancien Code civil, tel qu'il a été modifié par l'article 8 de la loi
februari 2017 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, betreffende du 20 février 2017 « modifiant le Code civil, en ce qui concerne
de adoptie » (hierna : de wet van 20 februari 2017), dat bepaalt : l'adoption » (ci-après : la loi du 20 février 2017), qui dispose :
« Ingeval een persoon die overeenkomstig de artikelen 348-2 tot 348-7 in de adoptie moet toestemmen, dit weigert te doen, kan de adoptie op verzoek van de adoptant, van de adoptanten of van het openbaar ministerie toch worden uitgesproken indien de familierechtbank van oordeel is dat de toestemming op onverantwoorde wijze is geweigerd. Wanneer evenwel de vader of de moeder van het kind weigert in de adoptie toe te stemmen, kan de rechtbank de adoptie pas uitspreken wanneer na een grondig maatschappelijk onderzoek gebleken is dat deze persoon zich niet meer om het kind heeft bekommerd of de gezondheid, de veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht, behalve wanneer het gaat om een nieuwe adoptie of wanneer het gaat om de adoptie van het kind of van het adoptief kind van een echtgeno(o)t(e), van een samenwonende partner of van een voormalige partner ten aanzien van wie een gemeenschappelijk ouderlijk engagement bestaat. Om het onverantwoorde karakter te beoordelen van de weigering om toestemming te verlenen, houdt de rechtbank rekening met het belang van het kind ». « Lorsqu'une personne qui doit consentir à l'adoption en vertu des articles 348-2 à 348-7 refuse ce consentement, l'adoption peut cependant être prononcée à la demande de l'adoptant, des adoptants ou du ministère public s'il apparaît au tribunal de la famille que ce refus est abusif. Toutefois, si ce refus émane de la mère ou du père de l'enfant, le tribunal ne peut prononcer l'adoption, que s'il apparaît, au terme d'une enquête sociale approfondie, que cette personne s'est désintéressée de l'enfant ou en a compromis la santé, la sécurité ou la moralité, sauf lorsqu'il s'agit d'une nouvelle adoption ou lorsqu'il s'agit de l'adoption de l'enfant ou de l'enfant adoptif d'un époux, d'un cohabitant ou d'un ancien partenaire à l'égard duquel un engagement parental commun existe. Pour apprécier le caractère abusif du refus de consentement, le tribunal tient compte de l'intérêt de l'enfant ».
B.1.2. Volgens artikel 348-3 van het oud Burgerlijk Wetboek moeten de B.1.2. Selon l'article 348-3 de l'ancien Code civil, la mère et le
moeder en de vader, wanneer de afstamming van het kind ten aanzien van père doivent consentir tous deux à l'adoption de leur enfant, lorsque
hen beiden vaststaat, in de adoptie van hun kind toestemmen. Wanneer la filiation de l'enfant est établie à l'égard de chacun d'eux.
de afstamming van het kind slechts ten aanzien van één van zijn ouders Lorsque la filiation de l'enfant n'est établie qu'à l'égard d'un de
vaststaat, dient enkel deze in de adoptie toe te stemmen. Zowel de ses parents, seul celui-ci doit consentir à l'adoption. Tant la mère
moeder als de vader kunnen hun toestemming pas geven twee maanden na que le père ne peuvent consentir à l'adoption que deux mois après la
de geboorte van het kind (artikel 348-4, eerste lid, van het oud naissance de l'enfant (article 348-4, alinéa 1er, de l'ancien Code
Burgerlijk Wetboek). civil).
Eenieder van wie de toestemming in de adoptie vereist is, kan zulks, Selon l'article 348-8 de l'ancien Code civil, toute personne dont le
volgens artikel 348-8 van het oud Burgerlijk Wetboek, doen door middel consentement à l'adoption est requis peut l'exprimer soit par
van een persoonlijke verklaring gedaan voor de familierechtbank of een déclaration faite en personne au tribunal de la famille, soit par acte
akte verleden ten overstaan van een notaris of ten overstaan van de passé devant un notaire ou devant le juge de paix. Le consentement
vrederechter. De toestemming kan, volgens diezelfde bepaling, worden peut, selon cette même disposition, être retiré jusqu'au prononcé du
ingetrokken tot het tijdstip van de uitspraak van het vonnis en jugement et, au plus tard, six mois après le dépôt de la requête en
uiterlijk zes maanden na de indiening van het verzoekschrift tot
adoptie. De intrekking dient te geschieden in dezelfde vorm als die adoption. Le retrait doit être établi dans la même forme que celle qui
welke vereist is voor de toestemming in de adoptie. est requise pour le consentement à l'adoption.
B.2.1. Volgens het eerste lid van de in het geding zijnde bepaling kan B.2.1. Selon le premier alinéa de la disposition en cause, lorsqu'une
de adoptie, wanneer een persoon die in de adoptie moet toestemmen, personne qui doit consentir à l'adoption refuse de donner ce
weigert dit te doen, toch worden uitgesproken indien de consentement, l'adoption peut quand même être prononcée s'il apparaît
familierechtbank van oordeel is dat de toestemming op onverantwoorde au tribunal de la famille que ce refus est abusif.
wijze is geweigerd.
B.2.2. Vóór het werd vervangen bij artikel 8, 1°, van de wet van 20 B.2.2. Avant son remplacement par l'article 8, 1°, de la loi du 20
februari 2017 bepaalde het tweede lid van de in het geding zijnde
bepaling dat wanneer de vader of de moeder van het kind weigert in de février 2017, le deuxième alinéa de la disposition en cause disposait
adoptie toe te stemmen, de rechtbank de adoptie pas kan uitspreken que lorsque le père ou la mère refuse de consentir à l'adoption, le
wanneer na een grondig maatschappelijk onderzoek gebleken is dat die tribunal ne peut prononcer l'adoption que s'il apparaît, au terme
persoon zich niet meer om het kind heeft bekommerd of de gezondheid, d'une enquête sociale approfondie, que cette personne s'est
de veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft désintéressée de l'enfant ou en a compromis la santé, la sécurité ou
gebracht, behalve wanneer het gaat om een nieuwe adoptie. la moralité, sauf lorsqu'il s'agit d'une nouvelle adoption.
B.2.3.1. Bij de wet van 20 februari 2017 werd het tweede lid van de in B.2.3.1. La loi du 20 février 2017 a remplacé le deuxième alinéa de la
het geding zijnde bepaling vervangen en werd een derde lid toegevoegd. disposition en cause et en a ajouté un troisième. Il ressort des
Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat die wijzigingen zijn travaux préparatoires que ces modifications ont été motivées par
ingegeven door de bedoeling tegemoet te komen aan de bezwaren van l'objectif de répondre aux objections d'inconstitutionnalité que la
ongrondwettigheid die het Hof heeft geuit bij zijn arresten nrs. Cour avait formulées dans ses arrêts nos 93/2012 et 94/2015 (Doc.
93/2012 en 94/2015 (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1152/001, p. parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1152/001, p. 3; 2015-2016, DOC
3; 2015-2016, DOC 54-1152/002, p. 2). 54-1152/002, p. 2).
B.2.3.2. Bij zijn arrest nr. 93/2012 van 12 juli 2012 heeft het Hof B.2.3.2. Par son arrêt n° 93/2012 du 12 juillet 2012, la Cour a jugé
geoordeeld dat de artikelen 348-3 en 348-11 van het oud Burgerlijk que les articles 348-3 et 348-11 de l'ancien Code civil, dans leur
Wetboek, in hun toenmalige versie, de artikelen 10, 11, 22 en 22bis version applicable à l'époque, violent les articles 10, 11, 22 et
van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het 22bis de la Constitution, lus en combinaison avec les articles 8 et 14
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, schenden, in zoverre zij de la Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'ils ne
de rechter die ermee belast is een adoptie uit te spreken, slechts permettent au juge chargé de prononcer une adoption d'écarter le refus
toelaten geen rekening te houden met de weigering van de moeder om in de la mère de consentir à cette adoption que dans l'hypothèse où elle
die adoptie toe te stemmen, in het geval waarin zij zich niet meer om
het kind heeft bekommerd of wanneer de gezondheid, de veiligheid of de s'est désintéressée de l'enfant ou en a compromis la santé, la
zedelijkheid van het kind in het gedrang is gebracht, in de sécurité ou la moralité, dans la circonstance où le candidat adoptant
omstandigheden dat de kandidaat-adoptant een vrouw betreft met wie de est une femme avec qui la mère était mariée au moment de la naissance
moeder gehuwd was op het ogenblik van de geboorte van het kind en van de l'enfant et du dépôt de la requête en adoption, qui avait signé
de indiening van het verzoek tot adoptie, die met haar een
overeenkomst had ondertekend overeenkomstig artikel 7 van de wet van 6 avec elle une convention conformément à l'article 7 de la loi du 6
juli 2007 « betreffende de medisch begeleide voortplanting en de juillet 2007 « relative à la procréation médicalement assistée et à la
bestemming van de overtallige embryo's en de gameten » (hierna : de destination des embryons surnuméraires et des gamètes » (ci-après : la
wet van 6 juli 2007), en die de in artikel 346-2 van het oud loi du 6 juillet 2007) et qui a suivi la préparation à l'adoption
Burgerlijk Wetboek bedoelde voorbereiding op de adoptie heeft gevolgd, prévue à l'article 346-2 de l'ancien Code civil, cette adoption
waarbij die adoptie een kind betreft van wie vaststaat dat er sinds de concernant un enfant dont il est établi qu'un lien familial effectif
scheiding van de echtgenotes een daadwerkelijke familiale band met de existe et persiste avec le candidat adoptant depuis la séparation des
kandidaat-adoptant bestaat en blijft bestaan. épouses.
B.2.3.3. Bij zijn arrest nr. 94/2015 van 25 juni 2015 heeft het Hof B.2.3.3. Par son arrêt n° 94/2015 du 25 juin 2015, la Cour a jugé que
geoordeeld dat de artikelen 348-3 en 348-11 van het oud Burgerlijk les articles 348-3 et 348-11 de l'ancien Code civil, dans leur version
Wetboek, in hun toenmalige versie, de artikelen 22 en 22bis van de applicable à l'époque, violent les articles 22 et 22bis de la
Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het Constitution, lus en combinaison avec les articles 8 et 14 de la
Europees Verdrag voor de rechten van de mens, schenden, in zoverre zij Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'ils ne
het de rechtbank die wordt verzocht een adoptie uit te spreken, enkel permettent au tribunal invité à prononcer une adoption d'écarter le
mogelijk maken de weigering van de moeder om in die adoptie toe te refus de la mère à consentir à cette adoption que lorsqu'elle s'est
stemmen te weren indien zij zich niet meer om het kind heeft bekommerd
of de gezondheid, de veiligheid of de zedelijkheid van het kind in désintéressée de l'enfant ou en a compromis la santé, la sécurité ou
gevaar heeft gebracht, in de volgende omstandigheden : la moralité, dans les circonstances suivantes :
- de moeder heeft, met de vrouw die het verzoek tot gewone adoptie - la mère a, avec la femme qui introduit la requête en adoption
indient, een overeenkomst ondertekend overeenkomstig artikel 7 van de simple, signé une convention conformément à l'article 7 de la loi du 6
wet van 6 juli 2007; juillet 2007;
- de moeder van het kind en die vrouw hadden minstens een affectieve - la mère de l'enfant et cette femme avaient au moins eu une relation
relatie gehad op het ogenblik van de geboorte van het kind en zijn affective au moment de la naissance de l'enfant et se sont ensuite
nadien in het huwelijk getreden; mariées;
- de moeder heeft zich om het kind bekommerd en heeft de gezondheid, - la mère ne s'est pas désintéressée de l'enfant et n'en a pas
de veiligheid of de zedelijkheid van het kind niet in gevaar gebracht; compromis la santé, la sécurité ou la moralité;
- de moeder van het kind en de vrouw die om de gewone adoptie van het - la mère de l'enfant et la femme qui en demande l'adoption simple
kind verzoekt, waren gehuwd op het ogenblik van het indienen van het verzoek tot adoptie; étaient mariées au moment de l'introduction de la requête en adoption;
- er bestaat een daadwerkelijke familiale band tussen het kind en de - il existe un lien familial effectif entre l'enfant et la
verzoekster tot adoptie die is blijven bestaan na de scheiding van de demanderesse en adoption qui a continué à exister après la séparation
echtgenotes, onder meer door een akkoord over het omgangsrecht dat des épouses, entre autres par un accord sur le droit de visite ratifié
door de vrederechter is bekrachtigd. par le juge de paix.
B.2.4. Sinds de wijzigingen doorgevoerd bij de wet van 20 februari B.2.4. Depuis les modifications apportées par la loi du 20 février
2017 voorziet het tweede lid van de in het geding zijnde bepaling erin 2017, le deuxième alinéa de la disposition en cause prévoit que,
dat de rechtbank de adoptie, wanneer de vader of de moeder van het lorsque le père ou la mère de l'enfant refuse de consentir à
kind weigeren toe te stemmen in de adoptie, niet alleen kan uitspreken l'adoption, le tribunal peut prononcer l'adoption non seulement
wanneer na een grondig maatschappelijk onderzoek gebleken is dat die lorsqu'il est apparu, au terme d'une enquête sociale approfondie, que
persoon zich niet meer om het kind heeft bekommerd of de gezondheid, cette personne s'est désintéressée de l'enfant ou en a compromis la
de veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht santé, la sécurité ou la moralité et lorsqu'il s'agit d'une nouvelle
en bij een nieuwe adoptie, maar ook wanneer het gaat om de adoptie van adoption, mais aussi lorsqu'il s'agit de l'adoption de l'enfant ou de
het kind of van het adoptief kind van een echtgenoot, van een
samenwonende partner of van een voormalige partner ten aanzien van wie l'enfant adoptif d'un époux, d'un cohabitant ou d'un ancien partenaire
een gemeenschappelijk ouderlijk engagement bestaat. à l'égard duquel un engagement parental commun existe.
Volgens het derde lid van de in het geding zijnde bepaling, zoals Selon le troisième alinéa de la disposition en cause, inséré par
ingevoegd bij artikel 8, 2°, van de wet van 20 februari 2017, dient de l'article 8, 2°, de la loi du 20 février 2017, le tribunal doit tenir
rechtbank, om het onverantwoorde karakter te beoordelen van de compte de l'intérêt de l'enfant pour apprécier le caractère abusif du
weigering om toestemming te verlenen, rekening te houden met het
belang van het kind. refus de consentement.
Ten gronde Quant au fond
Wat de eerste prejudiciële vraag betreft En ce qui concerne la première question préjudicielle
B.3. Het Hof wordt gevraagd te onderzoeken of de in het geding zijnde B.3. Il est demandé à la Cour d'examiner si la disposition en cause
bepaling bestaanbaar is met de artikelen 22 en 22bis van de Grondwet, est compatible avec les articles 22 et 22bis de la Constitution, en ce
in zoverre zij de rechtbank, buiten het geval waarin de moeder zich que, sauf dans le cas où la mère s'est désintéressée de l'enfant ou en
niet meer om haar kind heeft bekommerd of waarin zij de gezondheid, de
veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht, a compromis la santé, la sécurité ou la moralité, cette disposition ne
niet toelaat de weigering van de moeder van het kind om in de adoptie permet pas au tribunal d'écarter le refus de la mère de l'enfant de
toe te stemmen, te weren op basis van de overweging dat het niet in consentir à l'adoption sur la base de la considération qu'il n'est pas
het belang van het kind is om het te onttrekken aan de omgeving waarin dans l'intérêt de l'enfant de le soustraire à l'environnement dans
het opgroeit, in het geval waarin het kind kort na de geboorte werd lequel il grandit, dans l'hypothèse où l'enfant a été placé peu après
geplaatst bij de persoon van wie het verzoek tot adoptie uitgaat en sa naissance chez la personne dont émane la requête en adoption et
waarbij dat kind sindsdien gedurende lange tijd in het gezin van die dans la famille de laquelle il a, depuis lors, grandi pendant une
laatste is opgegroeid. longue période.
B.4. De zaak die hangende is voor het verwijzende rechtscollege heeft B.4. L'affaire pendante devant la juridiction a quo porte sur la
betrekking op een verzoek tot volle adoptie van een kind, waarbij (1) requête en adoption plénière d'un enfant, dans le cadre de laquelle
de moeder van dat kind reeds tijdens de zwangerschap had aangegeven (1) la mère de l'enfant avait déjà indiqué au cours de la grossesse
dat zij haar kind wenste af te staan voor adoptie, (2) dat kind enkele vouloir confier son enfant à l'adoption, (2) l'enfant a été placé
dagen na de bevalling werd geplaatst bij de persoon van wie het quelques jours après l'accouchement chez la personne dont émane la
verzoek tot adoptie uitgaat, (3) de toestemming vanwege de moeder in requête en adoption, (3) le consentement à l'adoption de la mère de
de adoptie van het kind nadien werd geformaliseerd bij een notariële
akte en (4) die toestemming vervolgens binnen de in artikel 348-8 van l'enfant a ensuite été formalisé par un acte notarié et (4) ce
het oud Burgerlijk Wetboek voorgeschreven termijn werd ingetrokken. consentement a par la suite été retiré dans le délai prévu par
Uit de feiten van de zaak die hangende is voor het verwijzende l'article 348-8 de l'ancien Code civil. Il ressort en outre des faits
rechtscollege blijkt bovendien dat het kind gedurende ongeveer de l'affaire pendante devant la juridiction a quo que l'enfant a
achttien maanden is opgegroeid in het gezin van de persoon van wie de grandi pendant environ dix-huit mois au sein de la famille de la
adoptie uitgaat en dat die persoon niet de echtgenoot, de samenwonende personne dont émane la requête en adoption et que cette personne n'est
partner of de voormalige partner van de moeder van het kind is. pas l'époux, le cohabitant ou l'ancien partenaire de la mère de
Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. l'enfant. La Cour limite son examen à cette hypothèse.
B.5.1. Artikel 22 van de Grondwet bepaalt : B.5.1. L'article 22 de la Constitution dispose :
« Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn « Chacun a droit au respect de sa vie privée et familiale, sauf dans
gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald. les cas et conditions fixés par la loi.
De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen de La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent la
bescherming van dat recht ». protection de ce droit ».
B.5.2. De Grondwetgever heeft gestreefd naar een zo groot mogelijke B.5.2. Le Constituant a recherché la plus grande concordance possible
concordantie tussen artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het entre l'article 22 de la Constitution et l'article 8 de la Convention
Europees Verdrag voor de rechten van de mens (Parl. St., Kamer, européenne des droits de l'homme (Doc. parl., Chambre, 1992-1993, n°
1992-1993, nr. 997/5, p. 2). 997/5, p. 2).
De draagwijdte van dat artikel 8 is analoog aan die van de voormelde La portée de cet article 8 est analogue à celle de la disposition
grondwetsbepaling, zodat de waarborgen die beide bepalingen bieden, constitutionnelle précitée, de sorte que les garanties que fournissent
een onlosmakelijk geheel vormen. ces deux dispositions forment un tout indissociable.
B.6. Artikel 22bis van de Grondwet bepaalt : « Elk kind heeft recht op eerbiediging van zijn morele, lichamelijke, geestelijke en seksuele integriteit. Elk kind heeft het recht zijn mening te uiten in alle aangelegenheden die het aangaan; met die mening wordt rekening gehouden in overeenstemming met zijn leeftijd en zijn onderscheidingsvermogen. Elk kind heeft recht op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen. Het belang van het kind is de eerste overweging bij elke beslissing die het kind aangaat. B.6. L'article 22bis de la Constitution dispose : « Chaque enfant a droit au respect de son intégrité morale, physique, psychique et sexuelle. Chaque enfant a le droit de s'exprimer sur toute question qui le concerne; son opinion est prise en considération, eu égard à son âge et à son discernement. Chaque enfant a le droit de bénéficier des mesures et services qui concourent à son développement. Dans toute décision qui le concerne, l'intérêt de l'enfant est pris en considération de manière primordiale.
De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent ces
deze rechten van het kind ». droits de l'enfant ».
B.7.1. Artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees B.7.1. L'article 22 de la Constitution et l'article 8 de la Convention
Verdrag voor de rechten van de mens waarborgen het recht op européenne des droits de l'homme garantissent le droit au respect de
eerbiediging van het privé- en het gezinsleven, maar niet het recht om la vie privée et familiale, mais pas le droit de fonder une famille ou
een gezin te stichten of om te adopteren (EHRM, grote kamer, 22 d'adopter (CEDH, grande chambre, 22 janvier 2008, E.B. c. France, §
januari 2008, E.B. t. Frankrijk, § 41; 15 maart 2012, Gas en Dubois t. 41; 15 mars 2012, Gas et Dubois c. France, § 37; 16 décembre 2014,
Frankrijk, § 37; 16 december 2014, Chbihi Loudoudi en anderen t. Chbihi Loudoudi et autres c. Belgique, § 89), ni le droit d'être
België, § 89), noch het recht om te worden geadopteerd. adopté.
Toch zijn de relaties tussen een geadopteerde en een adoptant in Les relations entre un adopté et un adoptant n'en sont pas moins en
beginsel van dezelfde aard als de familiale relaties die door artikel principe de même nature que les relations familiales protégées par
22 van de Grondwet en door artikel 8 van het Europees Verdrag voor de l'article 22 de la Constitution et par l'article 8 de la Convention
rechten van de mens worden beschermd (EHRM, 22 juni 2004, Pini en européenne des droits de l'homme (CEDH, 22 juin 2004, Pini et autres
anderen t. Roemenië, § 140; 28 juni 2007, Wagner en J.M.W.L. t. c. Roumanie, § 140; 28 juin 2007, Wagner et J.M.W.L. c. Luxembourg, §
Luxemburg, § 121). 121).
Het recht op eerbiediging van een « gezinsleven » in de zin van die Le droit au respect d'une « vie familiale » au sens de ces
bepalingen veronderstelt het bestaan van een gezin (EHRM, 13 juni dispositions présuppose l'existence d'une famille (CEDH, 13 juin 1979,
1979, Marckx t. België, § 31) of, in uitzonderlijke omstandigheden, Marckx c. Belgique, § 31) ou, dans des circonstances exceptionnelles,
van een « gepland gezinsleven », met andere woorden een mogelijke d'une « vie familiale projetée », c'est-à-dire d'une relation
relatie die zich had kunnen ontwikkelen (EHRM, 22 juni 2004, Pini en potentielle qui aurait pu se développer (CEDH, 22 juin 2004, Pini et
anderen t. Roemenië, § 143; grote kamer, 22 januari 2008, E.B. t. autres c. Roumanie, § 143; grande chambre, 22 janvier 2008, E.B. c.
Frankrijk, § 41; 5 juni 2014, I.S. t. Duitsland, § 69; beslissing, 8 France, § 41; 5 juin 2014, I.S. c. Allemagne, § 69; décision, 8
juli 2014, D. en anderen t. België, § 49), met name wanneer het feit juillet 2014, D. et autres c. Belgique, § 49), notamment lorsque le
dat het gezinsleven nog niet volledig tot stand is gekomen, niet toe fait que la vie familiale n'est pas encore totalement établie n'est
te rekenen is aan de persoon wiens inachtneming van het gezinsleven in pas imputable à la personne dont le respect de la vie familiale est en
het geding is (EHRM, 22 maart 2012, Kautzor t. Duitsland, § 61; 22 cause (CEDH, 22 mars 2012, Kautzor c. Allemagne, § 61; 22 mars 2012,
maart 2012, Ahrens t. Duitsland, § 58; 12 februari 2013, Krisztiàn Ahrens c. Allemagne, § 58; 12 février 2013, Krisztiàn Barnabàs Tóth c.
Barnabàs Tóth t. Hongarije, § 27) of wanneer er, zoals in het Hongrie, § 27) ou lorsqu'il existe, comme dans la vie familiale (CEDH,
gezinsleven (EHRM, beslissing, 31 augustus 2010, Gas en Dubois t. décision, 31 août 2010, Gas et Dubois c. France, A.2), des liens
Frankrijk, A.2), nauwe persoonlijke banden bestaan tussen die persoon personnels étroits entre cette personne et celle avec laquelle elle
en die met wie hij een relatie zou kunnen ontwikkelen (EHRM, 21 pourrait développer une relation (CEDH, 21 décembre 2010, Anayo c.
december 2010, Anayo t. Duitsland, § § 57 en 61; 15 september 2011, Allemagne, § § 57 et 61; 15 septembre 2011, Schneider c. Allemagne, §
Schneider t. Duitsland, § § 81 en 88). § 81 et 88).
B.7.2. Artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees B.7.2. L'article 22 de la Constitution et l'article 8 de la Convention
Verdrag voor de rechten van de mens strekken in essentie ertoe het européenne des droits de l'homme tendent pour l'essentiel à prémunir
individu te beschermen tegen willekeurige inmengingen van de overheid. l'individu contre des ingérences arbitraires des pouvoirs publics. Ces
Die bepalingen kunnen ook positieve verplichtingen met zich meebrengen dispositions peuvent aussi engendrer des obligations positives
die inherent zijn aan een daadwerkelijke « eerbiediging » van het inhérentes à un « respect » effectif de la vie familiale (CEDH, grande
gezinsleven (EHRM, grote kamer, 3 oktober 2014, Jeunesse t. Nederland, chambre, 3 octobre 2014, Jeunesse c. Pays-Bas, § 106).
§ 106). De grens tussen de positieve verplichtingen en de negatieve La frontière entre les obligations positives et les obligations
verplichtingen die uit die artikelen voortvloeien, leent zich echter négatives qui découlent de ces articles ne se prête toutefois pas à
niet voor een precieze definitie. De beginselen die op beide van une définition précise. Les principes applicables aux unes et aux
toepassing zijn, zijn vergelijkbaar. In beide gevallen moet rekening autres sont comparables. Dans les deux cas, il faut avoir égard au
worden gehouden met een billijk evenwicht tussen de tegenstrijdige juste équilibre à ménager entre les intérêts concurrents de l'individu
belangen van het betrokken individu en die van de samenleving (EHRM, concerné et ceux de la société (CEDH, grande chambre, 16 juillet 2014,
grote kamer, 16 juli 2014, Hämäläinen t. Finland, § 65; grote kamer, 3 Hämäläinen c. Finlande, § 65; grande chambre, 3 octobre 2014, Jeunesse
oktober 2014, Jeunesse t. Nederland, § 106; 16 december 2014, Chbihi c. Pays-Bas, § 106; 16 décembre 2014, Chbihi Loudoudi et autres c.
Loudoudi en anderen t. België, § 92). Belgique, § 92).
In bepaalde omstandigheden leggen artikel 22 van de Grondwet en Dans certaines circonstances, l'article 22 de la Constitution et
artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens de l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme font à
overheid de positieve verplichting op om de vorming en de ontwikkeling l'autorité publique l'obligation positive de permettre la formation et
van familiale banden mogelijk te maken (EHRM, 4 oktober 2012, Harroudj le développement de liens familiaux (CEDH, 4 octobre 2012, Harroudj c.
t. Frankrijk, § 41; 16 december 2014, Chbihi Loudoudi en anderen t. France, § 41; 16 décembre 2014, Chbihi Loudoudi et autres c. Belgique,
België, § 89). Wanneer een familiale band met een kind vaststaat, § 89). Lorsqu'un lien familial avec un enfant est établi, l'autorité
dient de overheid zodanig op te treden dat die band zich kan publique doit agir de manière à permettre à ce lien de se développer
ontwikkelen en een juridische bescherming te verlenen die de et accorder une protection juridique rendant possible l'intégration de
integratie van het kind in zijn gezin mogelijk maakt (EHRM, 28 juni l'enfant dans sa famille (CEDH, 28 juin 2007, Wagner et J.M.W.L. c.
2007, Wagner en J.M.W.L. t. Luxemburg, § 119; 4 oktober 2012, Harroudj Luxembourg, § 119; 4 octobre 2012, Harroudj c. France, § 41; 16
t. Frankrijk, § 41; 16 december 2014, Chbihi Loudoudi en anderen t. décembre 2014, Chbihi Loudoudi et autres c. Belgique, § 89). Ces
België, § 89). Die positieve verplichtingen dienen in het licht van obligations positives doivent s'interpréter à la lumière de la
het Verdrag inzake de rechten van het kind (EHRM, 4 oktober 2012, Convention relative aux droits de l'enfant (CEDH, 4 octobre 2012,
Harroudj t. Frankrijk, § 42) en van artikel 22bis van de Grondwet te Harroudj c. France, § 42) et de l'article 22bis de la Constitution.
worden geïnterpreteerd. B.7.3. Om bestaanbaar te zijn met artikel 22 van de Grondwet en B.7.3. Pour être compatible avec l'article 22 de la Constitution et
artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, dient avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme,
in de inmenging van een overheid in de uitoefening van het recht op l'ingérence d'une autorité publique dans l'exercice du droit au
eerbiediging van het gezinsleven te worden voorzien bij een respect de la vie familiale doit être prévue par une disposition
wetsbepaling die voldoende precies is, dient die inmenging één van de législative suffisamment précise, poursuivre l'un des buts légitimes
in lid 2 van die laatste bepaling vervatte legitieme doelstellingen na énoncés au paragraphe 2 de cette dernière disposition et être «
te streven en « in een democratische samenleving nodig » te zijn om nécessaire dans une société démocratique » à la réalisation de ce but.
dat doel te verwezenlijken. In die context wordt een inmenging beschouwd als « in een Une ingérence est, dans ce contexte, considérée comme « nécessaire
democratische samenleving nodig » indien zij beantwoordt aan een « dans une société démocratique » si elle répond à un « besoin social
dwingende maatschappelijke behoefte » en, in het bijzonder, indien zij impérieux » et, en particulier, si elle est proportionnée au but
evenredig is met het nagestreefde legitieme doel en indien de redenen légitime poursuivi et si les motifs invoqués pour la justifier
die zijn aangevoerd om haar te verantwoorden, « relevant en toereikend
» blijken te zijn (EHRM, grote kamer, 12 juni 2014, Fernàndez Martinez apparaissent « pertinents et suffisants » (CEDH, grande chambre, 12
t. Spanje). juin 2014, Fernàndez Martinez c. Espagne).
Om evenredig te zijn met het nagestreefde doel, dient bij een Pour être proportionnée au but poursuivi, une ingérence doit non
inmenging niet alleen een afweging te worden gemaakt tussen de seulement ménager un équilibre entre les intérêts concurrents de
belangen van het individu tegenover die van de samenleving in haar l'individu et de la société dans son ensemble mais aussi entre les
geheel, maar ook tussen de tegenstrijdige belangen van de betrokken intérêts contradictoires des personnes concernées (CEDH, 6 juillet
personen (EHRM, 6 juli 2010, Backlund t. Finland, § 46; 15 januari 2010, Backlund c. Finlande, § 46; 15 janvier 2013, Laakso c. Finlande,
2013, Laakso t. Finland, § 46; 29 januari 2013, Röman t. Finland, § § 46; 29 janvier 2013, Röman c. Finlande, § 51).
51). B.8. Artikel 22bis, vierde lid, van de Grondwet verplicht de B.8. L'article 22bis, alinéa 4, de la Constitution impose aux
rechtscolleges om in de eerste plaats het belang van het kind in juridictions de prendre en compte, de manière primordiale, l'intérêt
aanmerking te nemen in de procedures die op het kind betrekking de l'enfant dans les procédures le concernant.
hebben. Bij elke beslissing aangaande een kind dient het hogere belang van dat Dans toute décision concernant un enfant, l'intérêt supérieur de
kind te primeren (EHRM, grote kamer, 26 november 2013, X t. Letland, § celui-ci doit primer (CEDH, grande chambre, 26 novembre 2013, X c.
96). Zonder op zichzelf doorslaggevend te zijn, heeft dat belang zeker Lettonie, § 96). Sans être déterminant à lui seul, cet intérêt a
een belangrijk gewicht (EHRM, grote kamer, 3 oktober 2014, Jeunesse t. assurément un poids important (CEDH, grande chambre, 3 octobre 2014,
Nederland, § 109). Jeunesse c. Pays-Bas, § 109).
Hoewel het belang van het kind de eerste overweging vormt, heeft het Si l'intérêt de l'enfant doit être une considération primordiale, il
geen absoluut karakter. Bij de afweging van de verschillende op het n'a pas un caractère absolu. Dans la mise en balance des différents
spel staande belangen, neemt het belang van het kind een bijzondere intérêts en jeu, l'intérêt de l'enfant occupe une place particulière
plaats in door het feit dat het de zwakke partij is in de familiale du fait qu'il représente la partie faible dans la relation familiale.
relatie. Uit die bijzondere plaats volgt evenwel niet dat met de Il ne ressort pas de cette place particulière que les intérêts des
belangen van de andere in het geding zijnde partijen geen rekening zou kunnen worden gehouden. B.9.1. Zoals is vermeld in B.4, betreft de zaak die hangende is voor de verwijzende rechter een verzoek tot volle adoptie van een kind, waarbij de persoon van wie het verzoek tot adoptie uitgaat niet de echtgenoot, de samenwonende partner of de voormalige partner van de moeder van het kind is. B.9.2. Volgens artikel 356-1, eerste en tweede lid, van het oud Burgerlijk Wetboek verleent de volle adoptie aan het kind en zijn afstammelingen een statuut met dezelfde rechten en verplichtingen, als ware het kind geboren uit de adoptant of uit de adoptanten, en houdt autres parties en présence ne pourraient pas être pris en compte. B.9.1. Comme il est dit en B.4, l'affaire pendante devant la juridiction a quo porte sur une requête en adoption plénière d'un enfant, sachant que la personne dont émane la requête en adoption n'est pas l'époux, le cohabitant ou l'ancien partenaire de la mère de l'enfant. B.9.2. Selon l'article 356-1, alinéas 1er et 2 de l'ancien Code civil, l'adoption plénière confère à l'enfant et à ses descendants un statut comportant des droits et obligations identiques à ceux qu'ils auraient
het kind, onder voorbehoud van de huwelijksbeletsels omschreven in de si l'enfant était né de l'adoptant ou des adoptants et l'enfant, sous
artikelen 161 tot 164 van datzelfde Wetboek, op tot zijn réserve des empêchements à mariage prévus par les articles 161 à 164
oorspronkelijke familie te behoren. du même Code, cesse d'appartenir à sa famille d'origine.
Volgens artikel 356-1, derde lid, van het oud Burgerlijk Wetboek Toutefois, selon l'article 356-1, alinéa 3, de l'ancien Code civil,
houden kinderen of adoptieve kinderen van de echtgenoot van de les enfants ou les enfants adoptifs du conjoint de l'adoptant, du
adoptant, van de persoon met wie de adoptant samenwoont of van de cohabitant de l'adoptant ou de l'ancien partenaire de l'adoptant ne
voormalige partner van de adoptant evenwel niet op te behoren tot de cessent pas d'appartenir à la famille de ce conjoint, de ce cohabitant
familie van die echtgenoot, van de persoon met wie hij samenwoont of
van de voormalige partner. ou de cet ancien partenaire.
B.9.3. De omstandigheden van de voorliggende zaak verschillen van die B.9.3. Les circonstances de l'affaire présentement examinée diffèrent
van de zaken die hebben geleid tot de in B.2.3.2 en B.2.3.3 vermelde de celles des affaires qui ont donné lieu aux arrêts de la Cour nos
arresten van het Hof nrs. 93/2012 en 94/2015, doordat het in de 93/2012 et 94/2015, cités en B.2.3.2 et B.2.3.3, en ce que, dans la
voorliggende zaak niet gaat om een verzoek tot adoptie dat uitgaat van présente affaire, la requête en adoption n'émane pas d'une personne
een persoon die samen met de moeder van het kind een gezin vormt of qui forme ou a formé une famille avec la mère de l'enfant et qui a
heeft gevormd en dat tot doel heeft het kind een dubbele juridische pour objectif de permettre à l'enfant de bénéficier d'un double lien
afstammingsband te laten genieten, meer bepaald ten aanzien van de de filiation juridique, plus précisément à l'égard de la mère et à
moeder en ten aanzien van de kandidaat-adoptant. l'égard du candidat adoptant.
B.10.1. Wanneer een kind, zoals het geval is in de zaak die hangende B.10.1. Lorsque, comme dans l'affaire pendante devant la juridiction a
is voor het verwijzende rechtscollege, kort na de geboorte wordt quo, un enfant est placé peu de temps après sa naissance chez une
geplaatst bij een persoon die later een verzoek tot adoptie van dat personne qui introduit plus tard une requête en adoption de cet enfant
kind indient, en dat kind, vóór de uitspraak van de rechtbank over het et que, avant la décision du tribunal sur la requête en adoption, cet
verzoek tot adoptie, gedurende lange tijd opgroeit in het gezin van enfant grandit pendant une longue période au sein de la famille de
die persoon, kan de relatie tussen die persoon en dat kind, ook al cette personne, la relation entre cette personne et cet enfant peut,
bestaat er geen juridische band tussen hen, in bepaalde omstandigheden même s'il n'existe pas de lien juridique entre eux, être qualifiée
worden gekwalificeerd als een gezinsleven in de zin van artikel 22 van dans certaines circonstances de vie familiale au sens de l'article 22
de Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de la Constitution et de l'article 8 de la Convention européenne des
de mens (EHRM, 27 april 2010, Moretti en Benedetti t. Italië, § § droits de l'homme (CEDH, 27 avril 2010, Moretti et Benedetti c.
48-50; 17 januari 2012, Kopf en Liberda t. Oostenrijk, § § 36-37). Italie, § § 48-50; 17 janvier 2012, Kopf et Liberda c. Autriche, § §
B.10.2. In zoverre de in het geding zijnde bepaling de rechtbank die 36-37). B.10.2. En ce qu'elle ne permet pas au tribunal qui doit statuer dans
in dergelijke omstandigheden moet oordelen over een verzoek tot
adoptie van het kind, niet toelaat om, buiten het geval waarin de de telles circonstances sur une requête en adoption de l'enfant
moeder zich niet meer om het kind heeft bekommerd of de gezondheid, de d'écarter comme abusif le refus de la mère de consentir à l'adoption,
veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht, sauf dans le cas où la mère s'est désintéressée de l'enfant ou en a
de weigering van de moeder om toe te stemmen in de adoptie als compromis la santé, la sécurité ou la moralité, la disposition en
onverantwoord te weren, vormt die bepaling een inmenging in het recht cause constitue une ingérence dans le droit au respect de la vie
op eerbiediging van het gezinsleven van de kandidaat-adoptant. In die familiale du candidat adoptant. Cette ingérence est prévue par une
inmenging is voorzien bij een voldoende precieze wetsbepaling. disposition législative suffisamment précise.
B.10.3. De relatie tussen de biologische moeder en haar kind dient B.10.3. Toutefois, la relation entre la mère biologique et son enfant
evenwel ook, minstens op het ogenblik van de geboorte van het kind, in doit également, au moins au moment de la naissance de l'enfant, être
beginsel te worden gekwalificeerd als een gezinsleven in de zin van de qualifiée en principe de vie familiale au sens des dispositions
voormelde grondwets- en verdragsbepalingen (EHRM, 5 juni 2014, I.S. t. constitutionnelle et conventionnelle précitées (CEDH, 5 juin 2014,
Duitsland, § 68). De handeling waarbij de biologische moeder haar kind I.S. c. Allemagne, § 68). L'acte par lequel la mère biologique confie
onherroepelijk afstaat voor adoptie, leidt er echter toe dat de irrévocablement son enfant à l'adoption aboutit cependant à ce que la
relatie tussen hen niet langer beantwoordt aan de notie « gezinsleven relation entre eux ne réponde plus à la notion de « vie familiale »
» (ibid.). (ibid.).
B.10.4. Uit de feiten van de zaak die hangende is voor de verwijzende B.10.4. Il ressort des faits de l'affaire pendante devant la
rechter blijkt dat de biologische moeder haar aanvankelijk bij juridiction a quo que la mère biologique a retiré son consentement à
notariële akte verleende toestemming in de adoptie van haar kind, l'adoption de son enfant, qu'elle avait initialement donné par acte
heeft ingetrokken binnen de in artikel 348-8 van het oud Burgerlijk notarié, dans le délai prévu par l'article 348-8 de l'ancien Code
Wetboek voorgeschreven termijn. Zoals is vermeld in B.1.2, voorziet civil. Comme il est dit en B.1.2, cette disposition prévoit que les
die bepaling erin dat de personen van wie de toestemming in de adoptie personnes dont le consentement à l'adoption est requis peuvent retirer
is vereist, hun eerder verleende toestemming kunnen intrekken tot de le consentement qu'elles ont préalablement donné jusqu'au prononcé du
uitspraak van het vonnis betreffende het verzoek tot adoptie en jugement relatif à la requête en adoption et, au plus tard, six mois
uiterlijk zes maanden na de indiening van dat verzoek. après le dépôt de cette requête.
Zolang de voormelde termijn niet is verstreken, kan de handeling Tant que le délai précité n'a pas expiré, l'acte par lequel la mère
waarbij de biologische moeder toestemt in de adoptie van haar kind biologique consent à l'adoption de son enfant ne peut être considéré
niet als onherroepelijk worden beschouwd, en kan de relatie tussen de comme irrévocable et la relation entre la mère biologique et son
biologische moeder en haar kind in aanmerking komen om te worden enfant est susceptible d'être qualifiée de vie familiale au sens de
gekwalificeerd als een gezinsleven in de zin van artikel 22 van de l'article 22 de la Constitution et de l'article 8 de la Convention
Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de européenne des droits de l'homme. Comme il est dit en B.7.1, dans
mens. Zoals is vermeld in B.7.1, beschermen die bepalingen in bepaalde certaines circonstances, ces dispositions protègent en effet également
omstandigheden immers ook een « gepland gezinsleven », meer bepaald une « vie familiale projetée », c'est-à-dire une vie familiale qui n'a
een gezinsleven dat nog niet volledig tot stand is kunnen komen. pas encore pu être totalement établie.
B.10.5. Het tweede lid van de in het geding zijnde bepaling is mede B.10.5. Le deuxième alinéa de la disposition en cause est notamment
ingegeven door de bedoeling het gezinsleven van de biologische moeder dicté par l'objectif de protéger la vie familiale de la mère
te beschermen en streeft aldus één van de in artikel 8, lid 2, van het biologique et poursuit ainsi l'un des buts énoncés par l'article 8,
Europees Verdrag voor de rechten van de mens vermelde doelstellingen paragraphe 2, de la Convention européenne des droits de l'homme, plus
na, meer bepaald de bescherming van de rechten en vrijheden van précisément la protection des droits et libertés d'autrui.
anderen. B.11. Uit het voorgaande volgt dat in de in B.4 omschreven B.11. Il découle de ce qui précède que, dans les circonstances
omstandigheden het gezinsleven van zowel de moeder als de décrites en B.4, tant la vie familiale de la mère que celle du
kandidaat-adoptant in het geding is. Om bestaanbaar te zijn met candidat adoptant sont en cause. Pour être compatible avec l'article
artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag voor 22 de la Constitution et avec l'article 8 de la Convention européenne
de rechten van de mens dient een wettelijke regeling die de des droits de l'homme, une réglementation législative qui confère au
familierechtbank de bevoegdheid verleent om in zulke omstandigheden tribunal de la famille la compétence de prendre des décisions dans de
beslissingen te nemen, te steunen op een billijk evenwicht tussen de telles circonstances doit reposer sur un juste équilibre entre les
tegenstrijdige belangen van de verschillende partijen. In het kader intérêts concurrents des différentes parties. Dans le cadre de cet
van dit evenwicht dient in het bijzonder rekening te worden gehouden équilibre, il y a lieu de tenir compte tout particulièrement de
met artikel 22bis, vierde lid, van de Grondwet, volgens hetwelk het l'article 22bis, alinéa 4, de la Constitution, selon lequel, dans
belang van het kind de eerste overweging is bij elke beslissing die toute décision qui le concerne, l'intérêt de l'enfant est pris en
het kind aangaat. considération de manière primordiale.
B.12.1. Het in artikel 22bis, vierde lid, van de Grondwet vermelde « B.12.1. L'« intérêt de l'enfant » mentionné dans l'article 22bis,
belang van het kind » kan niet los worden gezien van de rechten van alinéa 4, de la Constitution ne saurait être considéré indépendamment
het kind, zoals onder meer gewaarborgd door het Verdrag inzake de des droits de l'enfant, garantis notamment par la Convention relative
rechten van het kind en, wat de adoptie van kinderen betreft, door de aux droits de l'enfant et, en ce qui concerne l'adoption des enfants,
Herziene Europese Overeenkomst van 27 november 2008 inzake de adoptie par la Convention européenne du 27 novembre 2008 en matière d'adoption
van kinderen. des enfants (révisée).
Artikel 9, lid 1, van het Verdrag inzake de rechten van het kind L'article 9, paragraphe 1, de la Convention relative aux droits de
bepaalt : l'enfant dispose :
« De Staten die partij zijn, waarborgen dat een kind niet wordt « Les Etats parties veillent à ce que l'enfant ne soit pas séparé de
gescheiden van zijn ouders tegen hun wil, tenzij de bevoegde ses parents contre leur gré, à moins que les autorités compétentes ne
autoriteiten, onder voorbehoud van de mogelijkheid van rechterlijke décident, sous réserve de révision judiciaire et conformément aux lois
toetsing, in overeenstemming met het toepasselijke recht en de et procédures applicables, que cette séparation est nécessaire dans
toepasselijke procedures, beslissen dat deze scheiding noodzakelijk is l'intérêt supérieur de l'enfant. Une décision en ce sens peut être
in het belang van het kind. Een dergelijke beslissing kan noodzakelijk nécessaire dans certains cas particuliers, par exemple lorsque les
zijn in een bepaald geval, zoals wanneer er sprake is van misbruik of parents maltraitent ou négligent l'enfant, ou lorsqu'ils vivent
verwaarlozing van het kind door de ouders, of wanneer de ouders séparément et qu'une décision doit être prise au sujet du lieu de
gescheiden leven en er een beslissing moet worden genomen ten aanzien
van de verblijfplaats van het kind ». résidence de l'enfant ».
Artikel 21 van hetzelfde Verdrag bepaalt : L'article 21 de la même Convention dispose :
« De Staten die partij zijn en die adoptie erkennen en/of toestaan, « Les Etats parties qui admettent et/ou autorisent l'adoption
waarborgen dat het belang van het kind daarbij de voornaamste s'assurent que l'intérêt supérieur de l'enfant est la considération
overweging is, en : primordiale en la matière, et
a) waarborgen dat de adoptie van een kind slechts wordt toegestaan a) Veillent à ce que l'adoption d'un enfant ne soit autorisée que par
mits daartoe bevoegde autoriteiten, in overeenstemming met de van les autorités compétentes, qui vérifient conformément à la loi et aux
toepassing zijnde wetten en procedures en op grond van alle van belang procédures applicables et sur la base de tous les renseignements
zijnde en betrouwbare gegevens, bepalen dat de adoptie kan worden fiables relatifs au cas considéré, que l'adoption peut avoir lieu eu
toegestaan gezien de status van het kind wat betreft ouders, égard à la situation de l'enfant par rapport à ses père et mère,
familieleden en wettige voogden, en mits, indien vereist, de parents et représentants légaux et que, le cas échéant, les personnes
betrokkenen, na volledig te zijn ingelicht, op grond van de adviezen intéressées ont donné leur consentement à l'adoption en connaissance
die noodzakelijk worden geacht, daarmee hebben ingestemd; de cause, après s'être entourées des avis nécessaires;
[...] ». [...] ».
Artikel 5 van de Herziene Europese Overeenkomst van 27 november 2008 L'article 5 de la Convention européenne du 27 novembre 2008 en matière
inzake de adoptie van kinderen bepaalt : d'adoption des enfants (révisée) dispose :
« 1. Onder voorbehoud van de leden 2 tot 5 van dit artikel wordt de « 1. Sous réserve des paragraphes 2 à 5 du présent article, l'adoption
adoptie enkel uitgesproken ingeval ten minste de volgende n'est prononcée que si au moins les consentements suivants ont été
toestemmingen werden gegeven en niet werden ingetrokken : donnés et n'ont pas été retirés :
a) de toestemming van de moeder en van de vader; of, ingeval noch de a) le consentement de la mère et du père; ou, s'il n'y a ni père ni
vader, noch de moeder toestemming kunnen geven, de toestemming van mère qui puisse consentir, le consentement de toute personne ou de
enige persoon of enig orgaan dat bevoegd is om in de plaats van de tout organisme qui est habilité à consentir à la place des parents;
ouders toestemming te geven;
[...] [...]
3. De bevoegde autoriteit kan zich niet onttrekken aan de toestemming, 3. L'autorité compétente ne peut se dispenser du consentement ou
of de weigering van de toestemming van een van de in het eerste lid passer outre le refus de consentement de l'une des personnes ou de
bedoelde personen of organen terzijde stellen, behalve om in de l'un des organismes visés au paragraphe 1, sinon pour des motifs
wetgeving bepaalde uitzonderlijke redenen. Het is evenwel mogelijk af exceptionnels déterminés par la législation. Toutefois, il est permis
te zien van de toestemming van een kind met een handicap die het kind de se dispenser du consentement d'un enfant atteint d'un handicap qui
belet een geldige toestemming te geven. l'empêche d'exprimer un consentement valable.
[...] ». [...] ».
B.12.2. Uit de voormelde bepalingen van het Verdrag inzake de rechten B.12.2. Il ressort des dispositions précitées de la Convention
van het kind blijkt dat een kind in beginsel het recht heeft niet te
worden gescheiden van zijn ouders tegen hun wil en dat een adoptie van relative aux droits de l'enfant qu'un enfant dispose en principe du
een kind die zulk een scheiding met zich meebrengt in beginsel pas droit de ne pas être séparé de ses parents contre leur volonté et que
mogelijk is wanneer de ouders daarmee instemmen. Het recht van een l'adoption d'un enfant qui entraîne une telle séparation n'est en
kind om niet te worden gescheiden van zijn ouders tegen hun wil is principe possible que si les parents y consentent. Toutefois, le droit
evenwel niet absoluut, daar volgens artikel 9, lid 1, van hetzelfde d'un enfant de ne pas être séparé de ses parents contre leur gré n'est
Verdrag de bevoegde autoriteiten in overeenstemming met het pas absolu, puisque selon l'article 9, paragraphe 1, de la même
toepasselijke recht en de toepasselijke procedures kunnen beslissen Convention, les autorités compétentes peuvent décider conformément aux
dat een scheiding van het kind van zijn ouders in het belang is van lois et aux procédures applicables que la séparation de l'enfant de
dat kind. Diezelfde bepaling verwijst daarbij onder meer naar de ses parents est dans l'intérêt de cet enfant. Cette même disposition
situatie waarin « er sprake is van misbruik of verwaarlozing van het renvoie à cet égard notamment à la situation dans laquelle « les
kind door de ouders ». Uit artikel 5 van de Herziene Europese Overeenkomst inzake de adoptie van kinderen blijkt dat de voor de adoptie bevoegde instanties de weigering van de ouders om toe te stemmen in de adoptie van hun kind niet terzijde kunnen stellen, behalve om uitzonderlijke bij wet bepaalde redenen. B.12.3. Uit het voorgaande volgt dat het in beginsel in het belang van het kind is dat het niet van zijn ouders wordt gescheiden tegen hun wil en dat een adoptie van een kind die zulk een scheiding met zich meebrengt in beginsel niet mogelijk is zonder de toestemming van de ouders van dat kind. Slechts in uitzonderlijke omstandigheden, zoals parents maltraitent ou négligent l'enfant ». Il ressort de l'article 5 de la Convention européenne en matière d'adoption des enfants (révisée) que les autorités compétentes pour l'adoption ne peuvent passer outre le refus des parents de consentir à l'adoption de leur enfant, sinon pour des motifs exceptionnels déterminés par la législation. B.12.3. Il découle de ce qui précède qu'il est en principe dans l'intérêt de l'enfant que celui-ci ne soit pas séparé de ses parents contre leur gré, de même que l'adoption d'un enfant qui entraîne une telle séparation ne puisse en principe pas avoir lieu sans le consentement des parents de l'enfant. Ce n'est que dans des
wanneer « er sprake is van misbruik of verwaarlozing van het kind door circonstances exceptionnelles, notamment « lorsque les parents
de ouders », kan het in het belang van het kind zijn dat het door maltraitent ou négligent l'enfant », qu'il peut être dans l'intérêt de
middel van een adoptie wordt gescheiden van zijn ouders, tegen de wil l'enfant de le séparer de ses parents, contre leur volonté, au moyen
in van die laatsten. d'une adoption.
B.13.1. De in het geding zijnde bepaling, zoals geïnterpreteerd door B.13.1. La disposition en cause, telle qu'elle est interprétée par la
het verwijzende rechtscollege, brengt met zich mee dat wanneer de moeder van het kind weigert in de adoptie toe te stemmen of haar toestemming intrekt, de rechter de weigering om toestemming te verlenen niet als onverantwoord kan weren, rekening houdend met het belang van het kind, tenzij wanneer het gaat om een nieuwe adoptie, wanneer het gaat om de adoptie van het kind of het adoptief kind van een echtgenoot, van een samenwonende partner of van een voormalige partner ten aanzien van wie een gemeenschappelijk ouderlijk engagement bestaat, of wanneer de moeder zich niet meer om het kind heeft bekommerd of de gezondheid, de veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht. B.13.2. Daar het, behoudens in uitzonderlijke omstandigheden zoals wanneer er sprake is van misbruik of verwaarlozing van het kind, in beginsel in het belang van het kind is dat het niet van zijn moeder wordt gescheiden tegen haar wil in, berust de in het geding zijnde bepaling, door erin te voorzien dat de rechter de weigering van de moeder om toestemming te verlenen in de adoptie, buiten de gevallen waarin het gaat om een nieuwe adoptie of om de adoptie van het kind of juridiction a quo, a pour effet que lorsque la mère de l'enfant refuse de consentir à l'adoption ou retire son consentement, le juge ne peut écarter le refus de consentement au motif qu'il est abusif, eu égard à l'intérêt de l'enfant, sauf lorsqu'il s'agit d'une nouvelle adoption, lorsqu'il s'agit de l'adoption de l'enfant ou de l'enfant adoptif d'un époux, d'un cohabitant ou d'un ancien partenaire à l'égard duquel un engagement parental commun existe, ou lorsque la mère s'est désintéressée de l'enfant ou en a compromis la santé, la sécurité ou la moralité. B.13.2. Dès lors qu'il est en principe dans l'intérêt de l'enfant qu'il ne soit pas séparé de sa mère contre la volonté de celle-ci, sauf dans des circonstances exceptionnelles comme lorsqu'il est question de maltraitance ou de négligence de l'enfant, la disposition en cause repose sur un juste équilibre entre les intérêts concurrents de toutes les parties concernées en ce qu'elle prévoit que, sauf dans
het adoptief kind van een echtgenoot, van een samenwonende partner of le cas d'une nouvelle adoption ou de l'adoption de l'enfant ou de
van een voormalige partner ten aanzien van wie een gemeenschappelijk l'enfant adoptif d'un époux, d'un cohabitant ou d'un ancien partenaire
ouderlijk engagement bestaat, slechts als onverantwoord kan weren à l'égard duquel un engagement parental commun existe, le juge ne peut
wanneer de moeder zich niet meer om het kind heeft bekommerd of de
gezondheid, de veiligheid of de zedelijkheid van het kind in gevaar écarter le refus de la mère de consentir à l'adoption au motif qu'il
heeft gebracht, op een billijk evenwicht tussen de tegenstrijdige est abusif que lorsque la mère s'est désintéressée de l'enfant ou en a
belangen van alle betrokken partijen. compromis la santé, la sécurité ou la moralité.
B.14. Gelet op dat billijk evenwicht is de in het geding zijnde B.14. Compte tenu de ce juste équilibre, la disposition en cause est
bepaling bestaanbaar met de artikelen 22 en 22bis van de Grondwet. compatible avec les articles 22 et 22bis de la Constitution.
B.15. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden B.15. La première question préjudicielle appelle une réponse négative.
beantwoord. Wat de tweede prejudiciële vraag betreft En ce qui concerne la seconde question préjudicielle
B.16. Rekening houdend met de feiten van de zaak die hangende is voor B.16. Compte tenu des faits de l'affaire qui est pendante devant la
het verwijzende rechtscollege, wordt het Hof gevraagd te onderzoeken
of de in het geding zijnde bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 juridiction a quo, il est demandé à la Cour d'examiner si la
en 11 van de Grondwet, doordat die bepaling, buiten de gevallen waarin disposition en cause est compatible avec les articles 10 et 11 de la
het gaat om een nieuwe adoptie of om een adoptie van het kind of het Constitution, en ce que, sauf dans les cas où il s'agit d'une nouvelle
adoptief kind van een echtgenoot, van een samenwonende partner of van adoption ou de l'adoption de l'enfant ou de l'enfant adoptif d'un
een voormalige partner ten aanzien van wie een gemeenschappelijk époux, d'un cohabitant ou d'un ancien partenaire à l'égard duquel un
ouderlijk engagement bestaat, een verschil in behandeling in het leven engagement parental commun existe, cette disposition fait naître une
roept tussen personen die een verzoek tot adoptie indienen, naargelang différence de traitement entre les personnes qui introduisent une
de weigering om toe te stemmen in de adoptie uitgaat van een ouder van requête en adoption, selon que le refus de consentir à l'adoption
het kind, dan wel van een andere persoon die wettelijk verplicht is émane d'un parent de l'enfant ou d'une autre personne qui est
zijn toestemming te geven. Wanneer de weigering om toe te stemmen in légalement tenue de donner son consentement. A supposer que le refus
de adoptie uitgaat van een ouder van het kind, zou de rechter het de consentir à l'adoption émane d'un parent de l'enfant, le juge ne
belang van het kind in de regel niet kunnen beoordelen, terwijl die pourrait pas apprécier, en règle, l'intérêt de l'enfant, alors qu'il
rechter dat wel zou kunnen wanneer die weigering uitgaat van een le pourrait si ce refus émanait d'une autre personne qui est
andere persoon die wettelijk verplicht is toe te stemmen in de légalement tenue de consentir à l'adoption.
adoptie. B.17.1. Hoewel de prejudiciële vraag niet aangeeft welke personen B.17.1. Bien que la question préjudicielle ne précise pas les
precies dienen te worden begrepen onder een « andere persoon die personnes qu'il y a lieu d'entendre par « une autre personne qui est
wettelijk verplicht is zijn toestemming te geven », kan uit de bij het Hof ingediende memorie van M.C., die als eiser voor het verwijzende rechtscollege dat rechtscollege heeft verzocht prejudiciële vragen te stellen aan het Hof, worden afgeleid dat de in artikel 348-5 van het oud Burgerlijk Wetboek bedoelde personen worden beoogd. Volgens die bepaling wordt de toestemming in de adoptie door de voogd gegeven wanneer de afstamming van een kind niet vaststaat of wanneer de vader en de moeder van een kind, of de enige ouder ten aanzien van wie de afstamming vaststaat, overleden zijn, vermoedelijk afwezig zijn, geen bekende verblijfplaats hebben of in de onmogelijkheid verkeren om hun wil te kennen te geven of wilsonbekwaam zijn. In geval van adoptie door de voogd, wordt de toestemming gegeven door de légalement tenue de consentir à l'adoption », il peut se déduire du mémoire qui a été déposé à la Cour par M.C., le demandeur devant la juridiction a quo qui a demandé à cette juridiction de poser les questions préjudicielles à la Cour, que les personnes visées sont celles qui sont mentionnées à l'article 348-5 de l'ancien Code civil. Selon cette disposition, le consentement à l'adoption est donné par le tuteur lorsque la filiation d'un enfant n'est pas établie ou lorsque le père et la mère d'un enfant, ou le seul parent à l'égard duquel la filiation est établie, sont décédés, présumés absents, sans aucune demeure connue, dans l'impossibilité ou incapables d'exprimer leur volonté. En cas d'adoption par le tuteur, le consentement est donné
toeziende voogd. Wanneer de belangen van de toeziende voogd par le subrogé tuteur. Si les intérêts du subrogé tuteur sont en
tegenstrijdig zijn met die van de minderjarige, wordt de toestemming opposition avec ceux du mineur, le consentement est donné par un
gegeven door een voogd ad hoc aangewezen door de rechtbank op verzoek tuteur ad hoc désigné par le tribunal à la requête de toute personne
van iedere betrokken persoon of van de procureur des Konings. intéressée ou du procureur du Roi.
B.17.2. De tweede prejudiciële vraag betreft aldus het verschil in B.17.2. La seconde question préjudicielle concerne dès lors la
behandeling dat de in het geding zijnde bepaling in het leven roept différence de traitement que la disposition en cause fait naître entre
tussen kandidaat-adoptanten, naargelang de weigering om toe te stemmen les candidats adoptants, selon que le refus de consentir à l'adoption
in de adoptie uitgaat van een ouder van het kind, dan wel van de émane d'un parent de l'enfant ou qu'il émane du tuteur, du subrogé
voogd, de toeziende voogd of de voogd ad hoc. tuteur ou du tuteur ad hoc.
B.18. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit B.18. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
aangewende middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.19.1. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op een B.19.1. La différence de traitement en cause repose sur un critère
objectief criterium, meer bepaald het al dan niet bestaan van een band objectif, plus précisément l'existence ou non d'un lien de filiation
van afstamming in de eerste graad tussen het kind en de persoon die au premier degré entre l'enfant et la personne qui doit consentir à
dient toe te stemmen in de adoptie : terwijl de relatie tussen het l'adoption : alors que la relation entre l'enfant et ses parents se
kind en zijn ouders wordt gekenmerkt door het bestaan van een
afstammingsband in de eerste graad, is dat niet het geval voor de caractérise par l'existence d'un lien de filiation au premier degré,
relatie tussen het kind, enerzijds, en de voogd, de toeziende voogd of ce n'est pas le cas de la relation existant entre l'enfant, d'une
de voogd ad hoc, anderzijds. part, et le tuteur, le subrogé tuteur ou le tuteur ad hoc, d'autre
B.19.2. Uit het onderzoek van de eerste prejudiciële vraag is gebleken part. B.19.2. L'examen de la première question préjudicielle a fait
dat het tweede lid van de in het geding zijnde bepaling is ingegeven apparaître que le deuxième alinéa de la disposition en cause est dicté
door de doelstelling te voorkomen dat een kind, behoudens in par l'objectif d'éviter que, sauf circonstances exceptionnelles, un
uitzonderlijke omstandigheden, wordt gescheiden van zijn ouders tegen enfant soit séparé de ses parents contre leur gré, ainsi que par
hun wil, evenals door de doelstelling het gezinsleven van de ouders te l'objectif de protéger la vie familiale des parents. Ces objectifs
beschermen. Die doelstellingen zijn wettig. Het in het geding zijnde sont légitimes. La différence de traitement en cause est également
verschil in behandeling is eveneens pertinent ten aanzien van die pertinente au regard de ces objectifs. En outre, dès lors que le
doelstellingen. Daar de familierechtbank de weigering van de moeder of tribunal de la famille doit écarter le refus de la mère ou du père de
de vader om toe te stemmen in de adoptie dient te weren wanneer na een
grondig maatschappelijk onderzoek blijkt dat die persoon zich niet consentir à l'adoption s'il apparaît, au terme d'une enquête sociale
meer om het kind heeft bekommerd of de gezondheid, de veiligheid of de approfondie, que cette personne s'est désintéressée de l'enfant ou en
zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht, is de in het a compromis la santé, la sécurité ou la moralité, la disposition en
geding zijnde bepaling bovendien niet onevenredig ten aanzien van de cause n'est pas disproportionnée aux objectifs poursuivis. La
nagestreefde doelstellingen. Het in de tweede prejudiciële vraag différence de traitement visée dans la seconde question préjudicielle
beoogde verschil in behandeling is aldus redelijk verantwoord. est dès lors raisonnablement justifiée.
B.20. De in het geding zijnde bepaling is bestaanbaar met de artikelen B.20. La disposition en cause est compatible avec les articles 10 et
10 en 11 van de Grondwet. 11 de la Constitution.
B.21. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.21. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 348-11 van het oud Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij L'article 348-11 de l'ancien Code civil, tel qu'il a été modifié par
artikel 8 van de wet van 20 februari 2017 « tot wijziging van het l'article 8 de la loi du 20 février 2017 « modifiant le Code civil, en
Burgerlijk Wetboek, betreffende de adoptie », schendt de artikelen 10,
11, 22 en 22bis van de Grondwet niet, in zoverre het de ce qui concerne l'adoption », ne viole pas les articles 10, 11, 22 et
familierechtbank, buiten de gevallen waarin het gaat om een nieuwe 22bis de la Constitution, en ce que, sauf dans les cas où il s'agit
adoptie of om de adoptie van het kind of het adoptief kind van een d'une nouvelle adoption ou de l'adoption de l'enfant ou de l'enfant
echtgenoot, van een samenwonende partner of van een voormalige partner adoptif d'un époux, d'un cohabitant ou d'un ancien partenaire à
ten aanzien van wie een gemeenschappelijk ouderlijk engagement l'égard duquel un engagement parental commun existe, il ne permet au
bestaat, slechts toelaat de weigering van de moeder van het kind om in tribunal de la famille d'écarter le refus de la mère de l'enfant de
de adoptie toe te stemmen te weren wanneer de moeder zich niet meer om consentir à l'adoption que lorsque la mère s'est désintéressée de
haar kind heeft bekommerd of wanneer zij de gezondheid, de veiligheid
of de zedelijkheid van het kind in gevaar heeft gebracht. l'enfant ou en a compromis la santé, la sécurité ou la moralité.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 7 oktober 2021. la Cour constitutionnelle, le 7 octobre 2021.
De griffier, Le greffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, Le président,
L. Lavrysen L. Lavrysen
^