← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 114/2021 van 16 september 2021 Rolnummer 7015 In zake :
het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 7 mei 1999 « op de kansspelen, de weddenschappen,
de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spel Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 114/2021 van 16 september 2021 Rolnummer 7015 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 7 mei 1999 « op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spel Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.(...) | Extrait de l'arrêt n° 114/2021 du 16 septembre 2021 Numéro du rôle : 7015 En cause : le recours en annulation partielle de la loi du 7 mai 1999 « sur les jeux de hasard, les paris, les établissements de jeux de hasard et la protection des jou La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges J.-P. Moe(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 114/2021 van 16 september 2021 | Extrait de l'arrêt n° 114/2021 du 16 septembre 2021 |
Rolnummer 7015 | Numéro du rôle : 7015 |
In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 7 | En cause : le recours en annulation partielle de la loi du 7 mai 1999 |
mei 1999 « op de kansspelen, de weddenschappen, de | « sur les jeux de hasard, les paris, les établissements de jeux de |
kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers », ingesteld | hasard et la protection des joueurs », introduit par la SA « Rocoluc |
door de nv « Rocoluc ». | ». |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters | composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges J.-P. |
J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. | Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. |
Kherbache, T. Detienne en D. Pieters, en, overeenkomstig artikel 60bis | Detienne et D. Pieters, et, conformément à l'article 60bis de la loi |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, du président |
emeritus voorzitter F. Daoût en emeritus rechter T. Merckx-Van Goey, | émérite F. Daoût et de la juge émérite T. Merckx-Van Goey, assistée du |
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter F. Daoût, | greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président émérite F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 september | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 28 |
2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 2 | septembre 2018 et parvenue au greffe le 2 octobre 2018, la SA « |
oktober 2018, heeft de nv « Rocoluc », bijgestaan en vertegenwoordigd | Rocoluc », assistée et représentée par Me F. Tulkens et Me M. |
door Mr. F. Tulkens en Mr. M. Vanderstraeten, advocaten bij de balie | Vanderstraeten, avocats au barreau de Bruxelles, a, à la suite de |
te Brussel, ingevolge het arrest van het Hof nr. 109/2018 van 19 juli | l'arrêt de la Cour n° 109/2018 du 19 juillet 2018 (publié au Moniteur |
2018 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 5 september 2018), | belge du 5 septembre 2018), introduit un recours en annulation |
beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van de wet van 7 mei | |
1999 « op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en | partielle de la loi du 7 mai 1999 « sur les jeux de hasard, les paris, |
de bescherming van de spelers ». | les établissements de jeux de hasard et la protection des joueurs ». |
Op 23 oktober 2018 hebben de rechters-verslaggevers M. Pâques en E. | Le 23 octobre 2018, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la |
Derycke, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere | |
wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in | loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les |
kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te | juges-rapporteurs M. Pâques et E. Derycke ont informé la Cour qu'ils |
stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op | pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de |
voorafgaande rechtspleging. | l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
B.1. Bij een beroep dat is ingesteld op grond van artikel 4, tweede | B.1. Par un recours introduit sur la base de l'article 4, alinéa 2, de |
lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk | la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, la |
Hof, vordert de verzoekende partij de gedeeltelijke vernietiging van | partie requérante demande l'annulation partielle de la loi du 7 mai |
de wet van 7 mei 1999 « op de kansspelen, de weddenschappen, de | 1999 « sur les jeux de hasard, les paris, les établissements de jeux |
kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers » in de mate van | de hasard et la protection des joueurs » dans la mesure de |
de ongrondwettigheid die door het Hof bij zijn arrest nr. 109/2018 van | l'inconstitutionnalité constatée par la Cour par son arrêt n° 109/2018 |
19 juli 2018 is vastgesteld. | du 19 juillet 2018. |
La Cour examine le recours en tant qu'il est dirigé contre la loi du 7 | |
Het Hof onderzoekt het beroep in zoverre het is gericht tegen de | mai 1999 précitée, telle qu'elle était en vigueur à la date de |
voormelde wet van 7 mei 1999, zoals zij van kracht was op de datum van | l'introduction du recours, soit avant sa modification par la loi du 7 |
het instellen van het beroep, zijnde vóór de wijziging ervan bij de | |
wet van 7 mei 2019 « tot wijziging van de wet van 7 mei 1999 op de | mai 2019 « modifiant la loi du 7 mai 1999 sur les jeux de hasard, les |
kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de | paris, les établissements de jeux de hasard et la protection des |
bescherming van de spelers, en tot invoeging van artikel 37/1 in de | |
wet van 19 april 2002 tot rationalisering van de werking en het beheer | joueurs, et insérant l'article 37/1 dans la loi du 19 avril 2002 |
relative à la rationalisation du fonctionnement et de la gestion de la | |
van de Nationale Loterij ». | Loterie Nationale ». |
B.2. Bij zijn vernietigingsarrest nr. 108/2018 van 19 juli 2018 heeft | B.2. Par son arrêt d'annulation n° 108/2018 du 19 juillet 2018, la |
het Hof geoordeeld dat de wet van 7 mei 1999 verbiedt om spelen en | Cour a jugé que la loi du 7 mai 1999 interdit d'offrir des jeux et des |
weddenschappen van verschillende aard op dezelfde fysieke plaats aan | paris de nature différente dans le même lieu physique, que l'offre de |
te bieden, dat het aanbod van kansspelen in de reële wereld | jeux de hasard dans le monde réel est comparable à l'offre de jeux de |
vergelijkbaar is met het aanbod van kansspelen in de virtuele wereld | hasard dans le monde virtuel et que la loi du 7 mai 1999 viole les |
en dat de wet van 7 mei 1999 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet | articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle n'interdit pas le |
schendt, in zoverre zij de cumulatie, door verschillende houders, van | cumul, par plusieurs titulaires, de plusieurs licences supplémentaires |
verschillende aanvullende vergunningen van onderscheiden klassen (A+, | |
B+ en F1+) voor de uitbating van kansspelen en van weddenschappen via | de classes distinctes (A+, B+ et F1+) pour l'exploitation de jeux de |
een en dezelfde domeinnaam en de daaraan verbonden URL's niet | hasard et de paris via un seul et même nom de domaine et les URL |
verbiedt. | associées. |
Bij zijn voormelde arrest nr. 109/2018 dat op prejudiciële vraag is | Par son arrêt n° 109/2018 rendu sur question préjudicielle, précité, |
gewezen, heeft het Hof geoordeeld dat de wet van 7 mei 1999 eenzelfde houder van vergunningen van onderscheiden klassen verbiedt kansspelen te exploiteren en weddenschappen aan te nemen in eenzelfde kansspelinrichting, dat wil zeggen in dezelfde gebouwen of op dezelfde plaatsen waar één of meer kansspelen worden uitgebaat, en dat het gelijkheidsbeginsel vereist dat het een houder van verschillende aanvullende vergunningen van onderscheiden klassen verboden wordt kansspelen te exploiteren en weddenschappen aan te nemen via één en dezelfde domeinnaam en de daaraan verbonden URL's. B.3.1. De Ministerraad betwist het belang van de verzoekende partij bij het beroep. | la Cour a jugé que la loi du 7 mai 1999 interdit à un même titulaire de licences de classes distinctes d'exploiter des jeux de hasard et d'engager des paris dans le même établissement de jeux de hasard, ce qui signifie dans les mêmes bâtiments ou dans les mêmes lieux où sont exploités un ou plusieurs jeux de hasard, et que le principe d'égalité exige d'interdire à un titulaire de différentes licences supplémentaires de classes distinctes d'exploiter des jeux de hasard et d'engager des paris via un seul et même nom de domaine et les URL associées. B.3.1. Le Conseil des ministres conteste l'intérêt au recours de la partie requérante. |
B.3.2. De verzoekende partij is een naamloze vennootschap die actief | B.3.2. La partie requérante est une société anonyme active dans le |
is op het gebied van kansspelen. Zij exploiteert een | domaine des jeux de hasard. Elle exploite un établissement de jeux de |
kansspelinrichting klasse II (speelautomatenhal) waarvoor zij over een | hasard de classe II (salle de jeux automatiques) pour lequel elle |
vergunning B beschikt, en zij heeft een aanvullende vergunning B+ om | dispose d'une licence B, et elle détient une licence supplémentaire B+ |
onlinekansspelen van klasse II te exploiteren. | pour exploiter des jeux de hasard de classe II en ligne. |
B.3.3. In die hoedanigheid doet de verzoekende partij blijken van een | B.3.3. En cette qualité, la partie requérante justifie d'un intérêt à |
belang om de vernietiging te vorderen van de wet van 7 mei 1999 die de | solliciter l'annulation de la loi du 7 mai 1999 qui réglemente |
exploitatie van kansspelen regelt. | l'exploitation des jeux de hasard. |
De exceptie wordt verworpen. | L'exception est rejetée. |
B.4. Het thans onderzochte beroep tot vernietiging noopt het Hof ertoe | B.4. Le recours en annulation présentement examiné invite la Cour à |
de in het arrest nr. 109/2018 vastgestelde ongrondwettigheid te | confirmer, au contentieux de l'annulation, l'inconstitutionnalité |
bevestigen in het vernietigingscontentieux. | constatée dans l'arrêt n° 109/2018. |
B.5. Rekening houdend met de vernietiging die reeds is uitgesproken | B.5. Compte tenu de l'annulation déjà prononcée par l'arrêt n° |
bij het arrest nr. 108/2018, dient te worden nagegaan of hetgeen in | 108/2018, il y a lieu de vérifier si ce qui a été jugé dans cet arrêt |
dat arrest werd geoordeeld met betrekking tot de cumulatie, door | en ce qui concerne le cumul, par plusieurs titulaires, de licences de |
verschillende houders, van vergunningen van onderscheiden klassen met | |
het oog op de exploitatie van kansspelen en weddenschappen binnen | classes distinctes en vue de l'exploitation de jeux de hasard et de |
dezelfde kansspelinrichting of via een en dezelfde domeinnaam en de | paris au sein du même établissement de jeux de hasard ou via un seul |
daaraan verbonden URL's, geldig is wanneer dezelfde cumulatie zich | et même nom de domaine et les URL associées est valable lorsque le |
voordoet bij een zelfde houder. | même cumul se produit chez un même titulaire. |
B.6. De Ministerraad en de tussenkomende partij tonen niet aan dat de | B.6. Le Conseil des ministres et la partie intervenante n'établissent |
situatie van een zelfde houder van vergunningen van onderscheiden | pas que la situation d'un même titulaire de licences de classes |
klassen zich onderscheidt van de situatie van verschillende houders, | distinctes se distingue de la situation de plusieurs titulaires, au |
ten aanzien van de onderzochte cumulatie. | regard du cumul examiné. |
B.7.1. Bij zijn arrest nr. 109/2018 heeft het Hof geoordeeld : | B.7.1. Par son arrêt n° 109/2018, la Cour a jugé : |
« B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de artikelen 34 en | « B.1.1. La question préjudicielle porte sur les articles 34 et 43/4 |
43/4 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de | de la loi du 7 mai 1999 sur les jeux de hasard, les paris, les |
kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers. Het Hof wordt | établissements de jeux de hasard et la protection des joueurs. La Cour |
verzocht die bepalingen te onderzoeken in zoverre zij het een en | est invitée à examiner ces dispositions en ce qu'elles permettraient à |
dezelfde houder van verschillende aanvullende vergunningen van | un même titulaire de plusieurs licences supplémentaires de classes |
onderscheiden klassen mogelijk zouden maken om kansspelen te | |
exploiteren en weddenschappen aan te nemen via een en dezelfde | distinctes d'exploiter des jeux de hasard et d'engager des paris via |
domeinnaam en de daaraan verbonden URL's, terwijl zij het eenzelfde | un seul et même nom de domaine et les URL associées alors qu'elles ne |
houder van vergunningen van onderscheiden klassen niet mogelijk zouden | permettraient pas à un même titulaire de licences de classes |
maken om op een en dezelfde fysieke plaats in de reële wereld | distinctes d'exploiter des jeux de hasard et d'engager des paris dans |
kansspelen te exploiteren en weddenschappen aan te nemen. | le monde réel en un seul et même lieu physique. |
[...] | [...] |
B.2. Bij zijn arrest nr. 129/2017 van 9 november 2017 heeft het Hof | B.2. Par son arrêt n° 129/2017 du 9 novembre 2017, la Cour a jugé : |
geoordeeld : ' B.3. Uit de memories van de tussenkomende partijen blijkt echter dat | ' B.3. Il ressort toutefois des mémoires des parties intervenantes que |
meerdere verschillende vergunninghouders A+, B+ en F1+ akkoorden | plusieurs titulaires différents de licences A+, B+ et F1+ ont conclu |
hebben gesloten om op dezelfde internetsite (een enkele domeinnaam en | des accords pour proposer, sur le même site internet (un seul nom de |
eenzelfde daaraan verbonden URL) spelen en weddenschappen aan te | domaine et une même URL associée), des jeux et paris relevant de |
bieden die onder verschillende klassen vallen. De prejudiciële vraag | différentes classes. La question préjudicielle doit donc être comprise |
moet dus in die zin worden begrepen dat zij de situatie beoogt van | comme visant la situation de plusieurs titulaires distincts cumulant, |
verscheidene onderscheiden houders die samen verscheidene aanvullende | ensemble, plusieurs licences supplémentaires de classes différentes et |
vergunningen van verschillende klassen cumuleren en dezelfde | |
domeinnaam en dezelfde daaraan verbonden URL exploiteren om online op | exploitant le même nom de domaine et la même URL associée pour |
een gemeenschappelijke internetsite spelen en weddenschappen aan te | proposer des jeux et paris relevant de classes différentes en ligne |
bieden die onder verschillende klassen vallen. | sur un site internet commun. |
B.4.1. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken van de | B.4.1. La Cour est invitée à examiner la compatibilité des |
voormelde bepalingen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in | dispositions précitées avec les articles 10 et 11 de la Constitution |
zoverre de cumulatie van de uitbating van verscheidene aanvullende | en ce que le cumul de l'exploitation de plusieurs licences |
vergunningen van de onderscheiden klassen A+, B+ of F1+ op dezelfde | supplémentaires de classes distinctes A+, B+ ou F1+ sur le même nom de |
domeinnaam, dus op dezelfde internetsite, zou zijn toegestaan terwijl | domaine, donc sur le même site internet, serait autorisé alors que le |
de cumulatie van de uitbating van verscheidene vergunningen van de | cumul de l'exploitation de plusieurs licences de classes distinctes A, |
onderscheiden klassen A, B of F1 op dezelfde fysieke plaats verboden is. | B ou F1 dans le même lieu physique est interdit. |
[...] | [...] |
B.5. In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, belet de | B.5. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, la |
omstandigheid dat de vergunninghouders klasse A+, B+ of F1+ | circonstance que les titulaires de licences de classes A+, B+ ou F1+ |
noodzakelijkerwijs ook vergunninghouders klasse A, B of F1 zijn, het | sont nécessairement également titulaires d'une licence de classe A, B |
Hof niet de situatie van de exploitanten van spelen en weddenschappen | ou F1 n'empêche pas la Cour de comparer la situation des exploitants |
wanneer zij enkel in de reële wereld actief zijn en die van de | de jeux et paris lorsqu'ils ne sont actifs que dans le monde réel et |
exploitanten van spelen en weddenschappen die zowel in de reële wereld | celle des exploitants de jeux et paris lorsqu'ils développent leurs |
als via de informatiemaatschappij-instrumenten hun activiteiten | activités dans le monde réel et via les instruments de la société de |
ontwikkelen, met elkaar te vergelijken. | l'information. |
B.6.1. Ten aanzien van de doelstellingen die door de wetgever werden | B.6.1. Les objectifs poursuivis par le législateur lorsqu'il a |
nagestreefd toen hij probeerde de spelen en weddenschappen te | entrepris de réglementer les jeux et paris sont ainsi commentés dans |
reglementeren, is in de memorie van toelichting bij het ontwerp van | |
wet van 10 januari 2010 " tot wijziging van de wetgeving inzake | l'exposé des motifs du projet de loi du 10 janvier 2010 " portant |
kansspelen " toegelicht : | modification de la législation relative aux jeux de hasard " : |
" De regulering van de kansspelen is gebaseerd op de ' | " La régulation des jeux de hasard est basée sur l'' idée de |
kanalisatiegedachte '. Om te voldoen aan de klaarblijkelijke | canalisation '. Pour satisfaire le besoin manifeste du jeu chez les |
speelbehoefte van de mens wordt het illegale aanbod bestreden door het | personnes, l'offre illégale est combattue par l'autorisation d'une |
toelaten van een ' beperkt ' legaal spelaanbod. | offre de jeux légale ' limitée '. |
Het reguleren van illegale kansspelen draagt bij tot het beteugelen | La régulation des jeux de hasard illégaux contribue à réfréner la |
van deelneming aan kansspelen en is een geschikt en proportioneel | participation aux jeux de hasard et est un moyen adapté et |
middel om de aan het kansspelbeleid ten grondslag liggende | proportionné pour atteindre les objectifs qui constituent la base de |
doelstellingen te bereiken. Door het legale aanbod te beperken komt | la politique en matière de jeux de hasard. En limitant l'offre légale, |
men tegemoet aan één van de pijlers van het kansspelbeleid zijnde de | on répond à l'un des piliers de cette politique, à savoir la |
bescherming van de speler tegen gokverslaving. | protection du joueur contre l'addiction au jeu. |
[...] | [...] |
Het voorontwerp vertrekt zoals de wet van 7 mei 1999 van het principe | Comme la loi du 7 mai 1999, le projet de loi part du principe que |
dat het uitbaten van kansspelen a priori verboden is. Uitzonderingen | l'exploitation de jeux de hasard est a priori interdite. Des |
kunnen worden toegestaan door een stelsel van vergunningen. Het | exceptions peuvent toutefois être prévues par un système de licences. |
principiële exploitatieverbod blijft als uitgangspunt gehandhaafd, met | L'interdiction d'exploitation de principe est maintenue comme point de |
als gevolg dat het verlenen van vergunningen slechts in beperkte mate | départ, avec la conséquence que l'octroi de licences n'est permis que |
binnen de door de wet voorziene grenzen kan toegelaten worden " (Parl. | dans une mesure réduite compte tenu des limites prévues par la loi " |
St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1992/001, p. 4). | (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1992/001, p. 4). |
B.6.2. Er is in verband met de regulering van de kansspelen en | B.6.2. Au sujet de la régulation des jeux de hasard et paris exploités |
weddenschappen die via de informatiemaatschappij-instrumenten worden | via les instruments de la société de l'information, il est précisé : |
uitgebaat, gepreciseerd : | |
" Dergelijk doeltreffend controlebeleid is enkel mogelijk door de | " Une telle politique de contrôle efficace n'est possible que si l'on |
online spelen voor te behouden aan zij die ook in de reële wereld de | réserve les jeux en ligne à ceux qui exploitent les jeux de hasard |
kansspelen uitbaten waarbij de creatie van een extra aanbod aan online | dans le monde réel également, ce qui évite la création d'une offre |
spelen wordt vermeden. | supplémentaire de jeux en ligne. |
Enkel de entiteiten die in de reële wereld over een vergunning A, B of | Seules les entités qui disposent d'une licence A, B ou F1 dans le |
F1 beschikken, kunnen deze zelfde activiteiten aanbieden in de virtuele wereld. De spelen die zij via internet aanbieden moeten van dezelfde aard zijn als deze die in de reële wereld aangeboden worden. Zo zal een casino-uitbater met een aanvullende vergunning enkel casinospelen via internet mogen aanbieden en bijvoorbeeld geen weddenschappen. Enkel de vergunninghouders F1 die de weddenschappen inrichten kunnen maximaal over één aanvullende vergunning beschikken. Deze vergunning kan alleen maar betrekking hebben op het inrichten van online weddenschappen van dezelfde aard als deze die ze in de reële wereld aanbieden. | monde réel peuvent offrir ce type d'activité dans le monde virtuel. Les jeux qu'ils offrent via Internet doivent être de même nature que ceux qui sont offerts dans le monde réel. Ainsi, un exploitant de casino qui dispose d'une licence supplémentaire ne pourra offrir que des jeux de casino via Internet et non des paris, par exemple. Seuls les détenteurs d'une licence F1 qui organisent des paris peuvent disposer au maximum d'une licence complémentaire. Cette licence complémentaire ne peut porter que sur l'organisation de paris en ligne de même nature que ceux qu'ils offrent dans le monde réel. |
Het voorgestelde beleid beoogt de expansie van online kansspelen te | La politique proposée vise à lutter contre l'expansion des jeux de |
bestrijden " (ibid., p. 10). | hasard en ligne " (ibid., p. 10). |
B.7. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op het | |
reële of virtuele karakter van het aanbod van kansspelen en | |
weddenschappen. Terwijl in de reële wereld spelen en weddenschappen | B.7. La différence de traitement en cause repose sur le caractère réel |
van verschillende aard niet op dezelfde fysieke plaats mogen worden | ou virtuel de l'offre de jeux de hasard et de paris. Alors que dans le |
aangeboden, hetgeen de spelers die verschillende spelen willen spelen en weddenschappen willen aangaan ertoe verplicht zich naar verscheidene plaatsen te begeven, mogen diezelfde spelen en weddenschappen op dezelfde internetsite (zelfde domeinnaam en zelfde URL) worden aangeboden, hetgeen de speler de mogelijkheid biedt spelen die onder verschillende klassen vallen te spelen en weddenschappen aan te gaan zonder met verschillende sites een verbinding te moeten maken. B.8.1. Een dergelijk criterium is objectief. Het Hof dient nog te onderzoeken of het relevant is ten opzichte van de door de wetgever nagestreefde doelstelling. B.8.2. De regulering van kansspelen en de beperking van het aanbod strekken ertoe de spelers te beschermen, met name tegen de risico's van verslaving die inherent zijn aan dat soort activiteit. Het verbod om verschillende soorten spelen en weddenschappen op dezelfde fysieke plaats aan te bieden draagt bij tot de bescherming van de spelers, aangezien het hen ertoe verplicht zich te verplaatsen om toegang te hebben tot andere spelen of weddenschappen. Het heeft ook tot gevolg te vermijden dat de spelers in verleiding worden gebracht om andere spelen te spelen dan die welke zij van plan waren te spelen of weddenschappen aan te gaan terwijl zij dat niet van plan waren, aangezien zij niet rechtstreeks worden geconfronteerd met een aanbod dat zij niet hadden gezocht. B.8.3. Die doelstellingen zijn ook die welke door de wetgever werden | monde réel, des jeux et des paris de nature différente ne peuvent être offerts dans le même lieu physique, ce qui oblige les joueurs qui veulent jouer à des jeux différents et placer des paris à se déplacer en plusieurs endroits, ces mêmes jeux et paris peuvent être offerts sur le même site internet (même nom de domaine et même URL), ce qui permet au joueur de jouer à des jeux relevant de classes différentes et de placer des paris sans devoir se connecter à des sites différents. B.8.1. Un tel critère est objectif. La Cour doit encore examiner s'il est pertinent par rapport à l'objectif poursuivi par le législateur. B.8.2. La régulation de jeux de hasard et la limitation de l'offre visent à protéger les joueurs, notamment contre les risques d'assuétude inhérents à ce type d'activité. L'interdiction d'offrir divers types de jeux et paris dans le même endroit physique contribue à la protection des joueurs, dès lors qu'elle les oblige à se déplacer pour accéder à d'autres jeux ou paris. Elle a également pour effet d'éviter que les joueurs ne soient tentés de jouer à d'autres jeux que ceux auxquels ils avaient l'intention de jouer ou de placer des paris alors qu'ils n'en avaient pas l'intention, puisqu'ils ne sont pas directement confrontés avec une offre qu'ils n'avaient pas recherchée. B.8.3. Ces objectifs sont également ceux qui étaient poursuivis par le |
nagestreefd toen hij probeerde de onlinespelen en -weddenschappen te | législateur lorsqu'il a entrepris de réguler les jeux et paris en |
reguleren. Het is derhalve niet pertinent de cumulatie toe te staan | ligne. Il n'est dès lors pas pertinent d'autoriser le cumul de l'offre |
van het aanbod van verscheidene soorten spelen en weddenschappen op | de plusieurs types de jeux et de paris sur un même site internet, |
eenzelfde internetsite, waarbij een unieke domeinnaam en een daaraan | |
verbonden unieke URL worden gebruikt, terwijl een dergelijke cumulatie | utilisant un nom de domaine unique et une URL unique associée, alors |
in de reële wereld verboden is. Zoals de tussenkomende partijen | qu'un tel cumul est interdit dans le monde réel. Il est vrai, ainsi |
opmerken, is het waar dat het zeer eenvoudig is zich in de virtuele | que le relèvent les parties intervenantes, qu'il est très aisé de se |
wereld van de ene naar de andere site te begeven en dat het | déplacer dans le monde virtuel d'un site à l'autre et qu'il est facile |
gemakkelijk is op eenzelfde computer gelijktijdig verscheidene | d'ouvrir simultanément plusieurs pages internet sur un même |
internetpagina's te openen, zodat het cumulatieverbod in de virtuele | ordinateur, de sorte que l'interdiction de cumul dans le monde virtuel |
wereld niet dezelfde draagwijdte of hetzelfde gevolg heeft als het | n'a pas la même portée ou le même effet que l'interdiction de cumul |
cumulatieverbod in de reële wereld. Dat neemt niet weg dat de | dans le monde réel. Il n'en demeure pas moins que l'obligation de |
verplichting om verscheidene sites te moeten openen en zich telkens | devoir ouvrir plusieurs sites et de devoir à chaque fois s'identifier |
opnieuw te moeten identificeren voor de speler een rem kan vormen. | à nouveau peut constituer un frein pour le joueur. Par ailleurs, |
Daarenboven maakt het verbod om spelen en weddenschappen die onder | l'interdiction de proposer des jeux et paris relevant de classes |
verschillende klassen vallen op dezelfde internetsite aan te bieden | |
het mogelijk het risico te verminderen dat de speler geconfronteerd | différentes sur le même site internet permet de diminuer le risque que |
wordt met een aanbod dat hij niet heeft gezocht. | le joueur soit confronté à une offre qu'il n'a pas recherchée. |
B.9. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. In | B.9. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. En ce |
zoverre zij de cumulatie van verschillende aanvullende vergunningen | qu'elle n'interdit pas le cumul de plusieurs licences supplémentaires |
van onderscheiden klassen (A+, B+ en F1+) voor de exploitatie van | de classes distinctes (A+, B+ et F1+) pour l'exploitation de jeux de |
kansspelen en weddenschappen via een en dezelfde domeinnaam en de | hasard et de paris via un seul et même nom de domaine et les URL |
daaraan verbonden URL's niet verbiedt, is de wet van 7 mei 1999 op de | associées, la loi du 7 mai 1999 sur les jeux de hasard, les paris, les |
kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de | établissements de jeux de hasard et la protection des joueurs n'est |
bescherming van de spelers niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 | pas compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. |
van de Grondwet. | |
B.10.1. Een van de tussenkomende partijen verzoekt het Hof in uiterst | B.10.1. Une des parties intervenantes demande à la Cour, à titre tout |
ondergeschikte orde de gevolgen te handhaven van de bepalingen waarvan | à fait subsidiaire, de maintenir les effets des dispositions dont elle |
het de ongrondwettigheid zou vaststellen. | constaterait l'inconstitutionnalité. |
B.10.2. De handhaving van de gevolgen dient als een uitzondering op de | B.10.2. Le maintien des effets doit être considéré comme une exception |
declaratoire aard van het in het prejudicieel contentieux gewezen arrest te worden beschouwd. Alvorens te beslissen de gevolgen van de in het geding zijnde bepalingen te handhaven, moet het Hof vaststellen dat het voordeel dat uit de niet gemoduleerde vaststelling van ongrondwettigheid voortvloeit, buiten verhouding staat tot de verstoring die zij voor de rechtsorde met zich zou meebrengen, wat te dezen niet het geval is '. B.3. Om dezelfde redenen als die van het voormelde arrest [nr. 129/2017] dient de in deze zaak gestelde prejudiciële vraag bevestigend te worden beantwoord. Nu de in het geding zijnde wet eenzelfde houder van vergunningen van onderscheiden klassen verbiedt kansspelen te exploiteren en weddenschappen aan te nemen in eenzelfde kansspelinrichting, dat wil zeggen in dezelfde gebouwen of op dezelfde plaatsen waar één of meer kansspelen worden uitgebaat, vereist het gelijkheidsbeginsel dat het een houder van verschillende aanvullende vergunningen van onderscheiden klassen verboden wordt kansspelen te exploiteren en weddenschappen aan te nemen via één en dezelfde domeinnaam en de | à la nature déclaratoire de l'arrêt rendu au contentieux préjudiciel. Avant de décider de maintenir les effets des dispositions en cause, la Cour doit constater que l'avantage découlant du constat d'inconstitutionnalité non modulé est disproportionné par rapport à la perturbation que celui-ci impliquerait pour l'ordre juridique, ce qui n'est pas le cas en l'espèce '. B.3. Pour les mêmes motifs que ceux de l'arrêt [n° 129/2017] précité, la question préjudicielle posée dans la présente affaire appelle une réponse affirmative. Dès lors que la loi en cause interdit à un même titulaire de licences de classes distinctes d'exploiter des jeux de hasard et d'engager des paris dans le même établissement de jeux de hasard, ce qui signifie dans les mêmes bâtiments ou dans les mêmes lieux où sont exploités un ou plusieurs jeux de hasard, le principe d'égalité exige d'interdire à un titulaire de différentes licences supplémentaires de classes distinctes d'exploiter des jeux de hasard et d'engager des paris via |
daaraan verbonden URL's ». | un seul et même nom de domaine et les URL associées ». |
B.7.2. Om dezelfde redenen als die welke in dat arrest zijn vervat, is | B.7.2. Pour les mêmes motifs que ceux qui sont contenus dans cet |
het enige middel gegrond. | arrêt, le moyen unique est fondé. |
De wet van 7 mei 1999 « op de kansspelen, de weddenschappen, de | Il y a donc lieu d'annuler la loi du 7 mai 1999 « sur les jeux de |
kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers » dient dus te | hasard, les paris, les établissements de jeux de hasard et la |
worden vernietigd in zoverre zij een zelfde houder de cumulatie van | protection des joueurs » en ce qu'elle n'interdit pas, à un même |
verschillende aanvullende vergunningen van onderscheiden klassen voor | titulaire, le cumul de plusieurs licences supplémentaires de classes |
de exploitatie van kansspelen en het aannemen van weddenschappen via | distinctes pour l'exploitation de jeux de hasard et l'engagement de |
een en dezelfde domeinnaam en de daaraan verbonden URL's niet verbiedt. | paris via un seul et même nom de domaine et les URL associées. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
vernietigt de wet van 7 mei 1999 « op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers », in zoverre zij een zelfde houder de cumulatie van verschillende aanvullende vergunningen van onderscheiden klassen voor de exploitatie van kansspelen en het aannemen van weddenschappen via een en dezelfde domeinnaam en de daaraan verbonden URL's niet verbiedt. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 16 september 2021. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, | annule la loi du 7 mai 1999 « sur les jeux de hasard, les paris, les établissements de jeux de hasard et la protection des joueurs », en ce qu'elle n'interdit pas, à un même titulaire, le cumul de plusieurs licences supplémentaires de classes distinctes pour l'exploitation de jeux de hasard et l'engagement de paris via un seul et même nom de domaine et les URL associées. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 16 septembre 2021. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |