Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 134/2020 van 15 oktober 2020 Rolnummers 6971 en 6973 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 440 van het Gerechtelijk Wetboek, in samenhang gelezen met verschillende bepalingen betreffende de rechtspleging voor de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter F. Daoût, de rechters T. Merckx-Van Goey, T.(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 134/2020 van 15 oktober 2020 Rolnummers 6971 en 6973 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 440 van het Gerechtelijk Wetboek, in samenhang gelezen met verschillende bepalingen betreffende de rechtspleging voor de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter F. Daoût, de rechters T. Merckx-Van Goey, T.(...) Extrait de l'arrêt n° 134/2020 du 15 octobre 2020 Numéros du rôle : 6971 et 6973 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 440 du Code judiciaire, lu en combinaison avec différentes dispositions relatives à la procédure dev La Cour constitutionnelle, composée du président F. Daoût, des juges T. Merckx-Van Goey, T. Giet(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 134/2020 van 15 oktober 2020 Rolnummers 6971 Extrait de l'arrêt n° 134/2020 du 15 octobre 2020
en 6973 Numéros du rôle : 6971 et 6973
In zake : de prejudiciële vragen over artikel 440 van het Gerechtelijk En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 440 du
Wetboek, in samenhang gelezen met verschillende bepalingen betreffende Code judiciaire, lu en combinaison avec différentes dispositions
de rechtspleging voor de Raad van State en met de artikelen 17, 37 en relatives à la procédure devant le Conseil d'Etat et avec les articles
162quater van de wet van 21 maart 1991 « betreffende de hervorming van 17, 37 et 162quater de la loi du 21 mars 1991 « portant réforme de
sommige economische overheidsbedrijven », gesteld door de Raad van certaines entreprises publiques économiques », posées par le Conseil
State. d'Etat.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit voorzitter F. Daoût, de rechters T. Merckx-Van Goey, composée du président F. Daoût, des juges T. Merckx-Van Goey, T. Giet,
T. Giet, R. Leysen, M. Pâques en T. Detienne, en, overeenkomstig R. Leysen, M. Pâques et T. Detienne, et, conformément à l'article
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour
Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter A. Alen, bijgestaan door de constitutionnelle, du président émérite A. Alen, assistée du greffier
griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût,
Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging I. Objet des questions préjudicielles et procédure
a. Bij arrest nr. 241.883 van 22 juni 2018, waarvan de expeditie ter a. Par arrêt n° 241.883 du 22 juin 2018, dont l'expédition est
griffie van het Hof is ingekomen op 2 juli 2018, heeft de Raad van parvenue au greffe de la Cour le 2 juillet 2018, le Conseil d'Etat a
State de volgende prejudiciële vraag gesteld : posé la question préjudicielle suivante :
« Worden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in « Les articles 10 et 11 de la Constitution combinés ou non avec
samenhang gelezen met artikel 6, § 1, van het Europees Verdrag voor de l'article 6, § 1er, de la Convention européenne des droits de l'homme
rechten van de mens, geschonden door artikel 440 van het Gerechtelijk sont-ils violés par l'article 440 du Code judiciaire, combiné avec
Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 19 van de gecoördineerde l'article 19 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat du 12 janvier
wetten op de Raad van State van 12 januari 1973 (vóór de wijziging
ervan bij de wet van 20 januari 2014 houdende hervorming van de 1973 (avant sa modification par la loi du 20 janvier 2014 portant
bevoegdheid, de procedureregeling en de organisatie van de Raad van réforme de la compétence, de la procédure et de l'organisation du
State) en met de artikelen 17, 37 en 162quater van de wet van 21 maart Conseil d'Etat) et avec les articles 17, 37 et 162quater de la loi du
1991 betreffende de hervorming van sommige autonome [lees : 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques
economische] overheidsbedrijven, in zoverre die artikelen door de Raad autonomes [lire : économiques] dans la mesure où ces articles sont
van State worden geïnterpreteerd in die zin dat : interprétés par le Conseil d'Etat dans ce sens que :
a) de ondertekening van een verzoekschrift tot nietigverklaring dat a) la signature d'une requête en annulation déposée à temps auprès du
tijdig bij de Raad van State werd neergelegd door een advocaat die
handelt voor rekening van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm Conseil d'Etat par un avocat agissant pour le compte d'une entreprise
aanneemt van een naamloze vennootschap van publiekrecht, zoals de NMBS publique autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit
Holding, niet volstaat voor de ontvankelijkheid van het verzoekschrift public, comme la SNCB Holding, ne suffit pas pour la recevabilité de
indien niet het bewijs wordt geleverd van een beslissing die is genomen door de raad van bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is gemachtigd, met uitsluiting van de overlegging van een beslissing om in rechte te treden die is genomen door de vennootschap zoals vertegenwoordigd door de personen die bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen, terwijl de ondertekening van een verzoekschrift tot nietigverklaring dat tijdig bij de Raad van State werd neergelegd door een advocaat die handelt voor rekening van een naamloze vennootschap van privaatrecht wel volstaat indien het bewijs wordt geleverd van een beslissing die is genomen door het orgaan of de personen die bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen; b) het beroep tot nietigverklaring dat tijdig bij de Raad van State werd neergelegd door een advocaat die handelt voor rekening van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm aanneemt van een naamloze vennootschap van publiekrecht, zoals de NMBS Holding, niet volstaat voor de ontvankelijkheid van het verzoekschrift indien niet het bewijs wordt geleverd van een beslissing die is genomen door de raad van bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is la requête si la preuve d'une décision prise par le Conseil d'administration de la société ou de son Comité de direction ayant reçu délégation pour ce faire n'est pas produite, à l'exclusion de la production d'une décision d'agir prise par la société représentée par les personnes compétentes pour représenter la société en justice, alors que la signature d'une requête en annulation déposée à temps auprès du Conseil d'Etat par un avocat agissant pour le compte d'une société anonyme de droit privé suffit si la preuve d'une décision prise par l'organe ou par les personnes compétentes pour représenter la société en justice est produite; b) le recours en annulation déposé à temps auprès du Conseil d'Etat par un avocat agissant pour le compte d'une entreprise publique autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit public, comme la SNCB Holding, ne suffit pas pour la recevabilité de la requête si la preuve d'une décision prise par le Conseil d'administration de la société ou de son Comité de direction ayant
gemachtigd, met uitsluiting van de overlegging van een beslissing om reçu délégation pour ce faire n'est pas produite, à l'exclusion de la
in rechte te treden die is genomen door de vennootschap zoals production d'une décision d'agir prise par la société représentée par
vertegenwoordigd door de personen die bevoegd zijn om de vennootschap les personnes compétentes pour représenter la société en justice,
in rechte te vertegenwoordigen, terwijl de vordering die voor een alors que l'action introduite devant les juridictions de l'ordre
gewoon rechtscollege werd ingesteld door een advocaat voor rekening judiciaire par un avocat pour le compte d'une entreprise publique
van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm aanneemt van een autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit public,
naamloze vennootschap van publiekrecht, zoals de NMBS Holding, wel comme la SNCB Holding, suffit pour la recevabilité de son action si la
volstaat voor de ontvankelijkheid van haar vordering indien het bewijs
wordt geleverd van een beslissing die is genomen door de raad van preuve d'une décision prise par le Conseil d'administration de la
bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is société ou de son Comité de direction ayant reçu délégation pour ce
gemachtigd of van een beslissing om in rechte te treden die is genomen faire ou d'une décision d'agir prise par la société représentée par
door de vennootschap zoals vertegenwoordigd door de personen die les personnes compétentes pour représenter la société en justice est
bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen ? ». produite ? ».
b. Bij arrest nr. 241.884 van 22 juni 2018, waarvan de expeditie ter b. Par arrêt n° 241.884 du 22 juin 2018, dont l'expédition est
griffie van het Hof is ingekomen op 3 juli 2018, heeft de Raad van parvenue au greffe de la Cour le 3 juillet 2018, le Conseil d'Etat a
State de volgende prejudiciële vraag gesteld : posé la question préjudicielle suivante :
« Worden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in « Les articles 10 et 11 de la Constitution combinés ou non avec
samenhang gelezen met artikel 6, § 1, van het Europees Verdrag voor de l'article 6, § 1er, de la Convention européenne des droits de l'homme
rechten van de mens, geschonden door artikel 440 van het Gerechtelijk sont-ils violés par l'article 440 du Code judiciaire, combiné avec
Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 3, 4°, van het besluit van
de Regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de rechtspleging voor l'article 3, 4°, de l'arrêté du Régent du 23 août 1948 déterminant la
de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State en met de procédure devant la section du contentieux administratif du Conseil
artikelen 17, 37 en 162quater van de wet van 21 maart 1991 betreffende d'Etat et avec les articles 17, 37 et 162quater de la loi du 21 mars
de hervorming van sommige autonome [lees : economische] 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques autonomes
overheidsbedrijven, in zoverre die artikelen door de Raad van State [lire : économiques] dans la mesure où ces articles sont interprétés
worden geïnterpreteerd in die zin dat : par le Conseil d'Etat dans ce sens que :
a) de ondertekening van een verzoekschrift tot nietigverklaring dat a) la signature d'une requête en annulation déposée à temps auprès du
tijdig bij de Raad van State werd neergelegd door een advocaat die
handelt voor rekening van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm Conseil d'Etat par un avocat agissant pour le compte d'une entreprise
aanneemt van een naamloze vennootschap van publiekrecht, zoals de NMBS publique autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit
Holding, niet volstaat voor de ontvankelijkheid van het verzoekschrift public, comme la SNCB Holding, ne suffit pas pour la recevabilité de
indien niet het bewijs wordt geleverd van een beslissing die is genomen door de raad van bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is gemachtigd, met uitsluiting van de overlegging van een beslissing om in rechte te treden die is genomen door de vennootschap zoals vertegenwoordigd door de personen die bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen, terwijl de ondertekening van een verzoekschrift tot nietigverklaring dat tijdig bij de Raad van State werd neergelegd door een advocaat die handelt voor rekening van een naamloze vennootschap van privaatrecht wel volstaat indien het bewijs wordt geleverd van een beslissing die is genomen door het orgaan of de personen die bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen; b) het beroep tot nietigverklaring dat tijdig bij de Raad van State werd neergelegd door een advocaat die handelt voor rekening van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm aanneemt van een naamloze vennootschap van publiekrecht, zoals de NMBS Holding, niet volstaat voor de ontvankelijkheid van het verzoekschrift indien niet het bewijs wordt geleverd van een beslissing die is genomen door de raad van bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is la requête si la preuve d'une décision prise par le Conseil d'administration de la société ou de son Comité de direction ayant reçu délégation pour ce faire n'est pas produite, à l'exclusion de la production d'une décision d'agir prise par la société représentée par les personnes compétentes pour représenter la société en justice, alors que la signature d'une requête en annulation déposée à temps auprès du Conseil d'Etat par un avocat agissant pour le compte d'une société anonyme de droit privé suffit si la preuve d'une décision prise par l'organe ou par les personnes compétentes pour représenter la société en justice est produite; b) le recours en annulation déposé à temps auprès du Conseil d'Etat par un avocat agissant pour le compte d'une entreprise publique autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit public, comme la SNCB Holding, ne suffit pas pour la recevabilité de la requête si la preuve d'une décision prise par le Conseil d'administration de la société ou de son Comité de direction ayant
gemachtigd, met uitsluiting van de overlegging van een beslissing om reçu délégation pour ce faire n'est pas produite, à l'exclusion de la
in rechte te treden die is genomen door de vennootschap zoals production d'une décision d'agir prise par la société représentée par
vertegenwoordigd door de personen die bevoegd zijn om de vennootschap les personnes compétentes pour représenter la société en justice,
in rechte te vertegenwoordigen, terwijl de vordering die voor een alors que l'action introduite devant les juridictions de l'ordre
gewoon rechtscollege werd ingesteld door een advocaat voor rekening judiciaire par un avocat pour le compte d'une entreprise publique
van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm aanneemt van een autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit public,
naamloze vennootschap van publiekrecht, zoals de NMBS Holding, wel comme la SNCB Holding, suffit pour la recevabilité de son action si la
volstaat voor de ontvankelijkheid van haar vordering indien het bewijs
wordt geleverd van een beslissing die is genomen door de raad van preuve d'une décision prise par le Conseil d'administration de la
bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is société ou de son Comité de direction ayant reçu délégation pour ce
gemachtigd of van een beslissing om in rechte te treden die is genomen faire ou d'une décision d'agir prise par la société représentée par
door de vennootschap zoals vertegenwoordigd door de personen die les personnes compétentes pour représenter la société en justice est
bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen ? ». produite ? ».
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6971 en 6973 van de rol van Ces affaires, inscrites sous les numéros 6971 et 6973 du rôle de la
het Hof, werden samengevoegd. Cour, ont été jointes.
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen Quant aux dispositions en cause
B.1.1. In de prejudiciële vragen wordt het Hof verzocht de B.1.1. Les questions préjudicielles invitent la Cour à examiner la
bestaanbaarheid te onderzoeken, met de artikelen 10 en 11 van de compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6, lid 1, van combinaison ou non avec l'article 6, paragraphe 1, de la Convention
het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, van artikel 440 van européenne des droits de l'homme, de l'article 440 du Code judiciaire,
het Gerechtelijk Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 19 van de lu en combinaison avec l'article 19 des lois sur le Conseil d'Etat,
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, vóór de coordonnées le 12 janvier 1973, avant sa modification par la loi du 20
wijziging ervan bij de wet van 20 januari 2014 « houdende hervorming janvier 2014 « portant réforme de la compétence,
van de bevoegdheid, de procedureregeling en de organisatie van de Raad de la procédure et de l'organisation du Conseil d'Etat » (question
van State » (prejudiciële vraag gesteld in de zaak nr. 6971) of met préjudicielle posée dans l'affaire n° 6971), ou avec l'article 3, 4°,
artikel 3, 4°, van het besluit van de Regent van 23 augustus 1948 « de l'arrêté du Régent du 23 août 1948 « déterminant la procédure
tot regeling van de rechtspleging voor de afdeling bestuursrechtspraak devant la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat »
van de Raad van State » (prejudiciële vraag gesteld in de zaak nr. (question préjudicielle posée dans l'affaire n° 6973), et avec les
6973) en met de artikelen 17, 37 en 162quater van de wet van 21 maart articles 17, 37 et 162quater de la loi du 21 mars 1991 « portant
1991 « betreffende de hervorming van sommige economische réforme de certaines entreprises publiques économiques » (ci-après :
overheidsbedrijven » (hierna : de wet van 21 maart 1991). la loi du 21 mars 1991).
B.1.2. Artikel 440 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : B.1.2. L'article 440 du Code judiciaire dispose :
« Vóór alle gerechten, behoudens de uitzonderingen bij de wet bepaald, « Devant toutes les juridictions, sauf les exceptions prévues par la
hebben alleen de advocaten het recht te pleiten. loi, seuls les avocats ont le droit de plaider.
De advocaat verschijnt als gevolmachtigde van de partij zonder dat hij
van enige volmacht moet doen blijken, behalve indien de wet een L'avocat comparaît comme fondé de pouvoirs sans avoir à justifier
bijzondere lastgeving eist ». d'aucune procuration, sauf lorsque la loi exige un mandat spécial ».
B.1.3. Artikel 19 van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op B.1.3. L'article 19 des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12
12 januari 1973, bepaalde, vóór de wijziging ervan bij de voormelde janvier 1973, disposait, avant sa modification par la loi du 20
wet van 20 januari 2014 : janvier 2014 précitée :
« De aanvragen, moeilijkheden en beroepen tot nietigverklaring en « Les demandes, difficultés et recours en annulation et recours en
cassatieberoepen bedoeld bij de artikelen 11, 12, 13, 14 en 16, 1° tot cassation visés aux articles 11, 12, 13, 14 et 16, 1° à 6°, peuvent
6°, kunnen voor de afdeling bestuursrechtspraak worden gebracht door être portés devant la section du contentieux administratif par toute
elke partij welke doet blijken van een benadeling of van een belang en partie justifiant d'une lésion ou d'un intérêt et sont soumis par
worden schriftelijk ingediend bij de afdeling in de vormen en binnen écrit à la section dans les formes et délais déterminés par le Roi.
de termijn door de Koning bepaald.
De verjaringstermijnen voor de beroepen bedoeld bij artikel 14, § 1, Les délais de prescription pour les recours visés à l'article 14, § 1er,
nemen alleen een aanvang op voorwaarde dat de betekening door de ne prennent cours que si la notification par l'autorité administrative
administratieve overheid van de akte of van de beslissing met de l'acte ou de la décision à portée individuelle indique l'existence
individuele strekking het bestaan van die beroepen alsmede de in acht de ces recours ainsi que les formes et délais à respecter. Lorsque
te nemen vormvoorschriften en termijnen vermeldt. Indien aan die
verplichting niet wordt voldaan dan nemen de verjaringstermijnen een cette condition n'est pas remplie, les délais de prescription prennent
aanvang vier maanden nadat de betrokkene in kennis werd gesteld van de cours quatre mois après que l'intéressé a pris connaissance de l'acte
akte of van de beslissing met individuele strekking. ou de la décision à portée individuelle.
De partijen mogen zich laten vertegenwoordigen of bijstaan door advocaten die ingeschreven zijn op de tabel van de Orde der Advocaten of op de lijst van de stagiairs alsook, volgens de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek, door de onderdanen van een lidstaat van de Europese Unie die gerechtigd zijn om het beroep van advocaat uit te oefenen. De advocaten hebben steeds het recht op de griffie kennis te nemen van het dossier en een toelichtende memorie in te dienen in de voorwaarden te bepalen bij de koninklijke besluiten bedoeld bij artikel 30. Een cassatieberoep kan niet worden ingediend zonder de bijstand van een persoon bedoeld in het derde lid, die het verzoekschrift moet Les parties peuvent se faire représenter ou assister par des avocats inscrits au tableau de l'Ordre des Avocats ou sur la liste des stagiaires ainsi que, selon les dispositions du Code judiciaire, par les ressortissants d'un Etat, membre de l'Union européenne qui sont habilités à exercer la profession d'avocat. Les avocats auront toujours le droit de prendre connaissance au greffe du dossier de l'affaire et de déposer un mémoire ampliatif, dans les conditions à déterminer par les arrêtés royaux prévus à l'article 30. Un recours en cassation ne peut être introduit sans l'assistance d'une
ondertekenen ». personne visée à l'alinéa 3, qui doit signer la requête ».
Bij artikel 7, 5°, van de voormelde wet van 20 januari 2014 is in die L'article 7, 5°, de la loi du 20 janvier 2014 précitée a introduit
bepaling een laatste lid, in werking getreden op 3 februari 2014, dans cette disposition un dernier alinéa, entré en vigueur le 3
ingevoegd, luidende als volgt : février 2014, ainsi rédigé :
« Behoudens bewijs van het tegendeel, wordt de advocaat verondersteld « Sauf preuve contraire, l'avocat est présumé avoir été mandaté par la
gemandateerd te zijn door de handelingsbekwame persoon die hij beweert te vertegenwoordigen ». personne capable qu'il prétend représenter ».
In de prejudiciële vraag die in de zaak nr. 6971 is gesteld, wordt La question préjudicielle posée dans l'affaire n° 6971 précise que
gepreciseerd dat het de versie vóór die wijziging is die door het Hof c'est la version antérieure à cette modification qui doit être prise
in aanmerking moet worden genomen. en considération par la Cour.
B.1.4. Artikel 3, 4°, van het voormelde besluit van de Regent van 23 B.1.4. L'article 3, 4°, de l'arrêté du Régent du 23 août 1948 précité
augustus 1948 bepaalde, vóór de wijziging ervan bij het koninklijk
besluit van 28 januari 2014 « tot wijziging van diverse besluiten disposait, avant sa modification par l'arrêté royal du 28 janvier 2014
betreffende de procedure voor de afdeling bestuursrechtspraak van de « modifiant divers arrêtés relatifs à la procédure devant la section
Raad van State » : du contentieux administratif du Conseil d'Etat » :
« De verzoekende partij voegt bij het verzoekschrift : « La partie requérante joint à sa requête :
[...] [...]
4° indien zij een rechtspersoon is, een afschrift van haar geldende 4° dans les cas où la partie requérante est une personne morale, une
statuten en van de akte van aanstelling van haar organen, alsmede het copie des statuts en vigueur et de l'acte de désignation de ses
bewijs dat het daartoe bevoegde orgaan beslist heeft in rechte te organes ainsi que la preuve que l'organe habilité a décidé d'agir en
treden ». justice ».
Bij artikel 1 van het voormelde koninklijk besluit van 28 januari 2014 L'article 1er de l'arrêté royal du 28 janvier 2014 précité a remplacé
is artikel 3, 4°, van het besluit van de Regent van 23 augustus 1948 l'article 3, 4°, de l'arrêté du Régent du 23 août 1948 par la
vervangen door de volgende bepaling : disposition suivante :
« 4° indien zij een rechtspersoon is, een afschrift van haar « 4° dans les cas où la partie requérante est une personne morale, une
gepubliceerde statuten en van haar gecoördineerde geldende statuten copie de ses statuts publiés et de ses statuts coordonnés en vigueur
en, indien deze rechtspersoon niet door een advocaat wordt
vertegenwoordigd, een afschrift van de akte van aanstelling van haar et, si cette personne morale n'est pas représentée par un avocat, de
organen, alsmede het bewijs dat het daartoe bevoegde orgaan beslist l'acte de désignation de ses organes ainsi que la preuve que l'organe
heeft in rechte te treden ». habilité a décidé d'agir en justice ».
Hoewel dat niet wordt gepreciseerd in de prejudiciële vraag die in de
zaak nr. 6973 is gesteld, blijkt uit de motivering van het Bien que la question préjudicielle posée dans l'affaire n° 6973 ne le
verwijzingsarrest dat het de versie vóór die wijziging is die door het précise pas, il ressort des motifs de l'arrêt de renvoi que c'est la
version antérieure à cette modification qui doit être prise en
Hof in aanmerking moet worden genomen. considération par la Cour.
B.1.5. De artikelen 17, 37 en 162quater van de voormelde wet van 21 B.1.5. Les articles 17, 37 et 162quater de la loi du 21 mars 1991
maart 1991 bepalen : précitée disposent :
«

Artikel 17.§ 1. De raad van bestuur is bevoegd om alle handelingen

 «

Article 17.§ 1. Le conseil d'administration a le pouvoir
te verrichten die nodig of dienstig zijn tot verwezenlijking van het d'accomplir tous les actes nécessaires ou utiles à la réalisation de
doel van het overheidsbedrijf. l'objet social de l'entreprise publique.
De raad van bestuur houdt toezicht op het beleid van het Le conseil d'administration contrôle la gestion assurée par le comité
directiecomité. Het directiecomité doet op geregelde tijdstippen de direction. Le comité de direction fait régulièrement rapport au
verslag aan de raad. conseil.
De raad, of zijn voorzitter, onverminderd de bevoegdheden van Le conseil, ou son président, sans préjudice des pouvoirs lui conférés
laatstgenoemde, hem toegekend krachtens artikel 18, § 5, kan op elk par l'article 18, § 5, peut, à tout moment, demander au comité de
ogenblik van het directiecomité een verslag vragen betreffende de direction un rapport sur les activités de l'entreprise ou sur
activiteiten van het bedrijf of sommige ervan. certaines d'entre elles.
§ 2. De raad van bestuur kan de in § 1 bedoelde bevoegdheden geheel of § 2. Le conseil d'administration peut déléguer au comité de direction
gedeeltelijk opdragen aan het directiecomité, met uitzondering van : en tout ou en partie les compétences visées au § 1er, à l'exception de :
1° de goedkeuring van het beheerscontract, evenals van elke wijziging 1° l'approbation du contrat de gestion, de même que de toute
ervan; modification de celui-ci;
2° het vaststellen van het ondernemingsplan en het algemeen beleid; 2° l'élaboration du plan d'entreprise et la définition de la politique
3° het toezicht op het directiecomité, inzonderheid wat de uitvoering générale; 3° le contrôle du comité de direction, notamment en ce qui concerne
van het beheerscontract betreft; l'exécution du contrat de gestion;
4° de andere bevoegdheden die door deze titel en, ingeval het 4° les autres compétences qui sont réservées au conseil
overheidsbedrijf de vorm van naamloze vennootschap van publiek recht d'administration par le présent titre et, si l'entreprise publique a
heeft, door de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen la forme de société anonyme de droit public, par les lois coordonnées
uitdrukkelijk aan de raad van bestuur worden toegewezen. sur les sociétés commerciales.
[...] ». [...] ».
«

Artikel 37.De autonome overheidsbedrijven kunnen de vorm van

 «

Article 37.Les entreprises publiques autonomes peuvent adopter la
naamloze vennootschap van publiek recht aannemen. In dat geval is het forme de société anonyme de droit public. Dans ce cas, l'entreprise
betrokken overheidsbedrijf, voor al wat niet uitdrukkelijk anders is publique concernée est soumise aux dispositions légales et
geregeld door of krachtens deze titel of door of krachtens enige réglementaires de droit commercial qui sont applicables aux sociétés
specifieke wet, onderworpen aan de wettelijke en reglementaire anonymes pour tout ce qui n'est pas expressément autrement prévu par
handelsrechtelijke bepalingen die van toepassing zijn op de naamloze ou en vertu du présent titre ou par ou en vertu d'une loi spécifique
vennootschappen ». quelconque ».
«

Artikel 162quater.Het directiecomité van de NMBS is samengesteld

 «

Article 162quater.Le comité de direction de la SNCB se compose de
uit de gedelegeerd bestuurder en de leden van het directiecomité. Het l'administrateur délégué et des membres du comité de direction. Le
aantal leden van het directiecomité wordt bepaald door de raad van nombre de membres du comité de direction est déterminé par le conseil
bestuur. Dit aantal mag de helft van het aantal leden van de raad van bestuur niet overtreffen. Het directiecomité wordt voorgezeten door de gedelegeerd bestuurder. De gedelegeerd bestuurder wordt benoemd door de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, voor een hernieuwbare termijn van zes jaar. Hij wordt ontslagen door de Koning bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad. De algemeen directeur, die daartoe werd aangesteld door de raad van bestuur, en de gedelegeerd bestuurder vertegenwoordigen gezamenlijk de onderneming in al haar handelingen, met inbegrip van de vertegenwoordiging in rechte. Alle akten van beheer of akten die de onderneming verbinden, worden gezamenlijk ondertekend door de gedelegeerd bestuurder en een algemeen directeur die daartoe werd aangesteld door de raad van bestuur. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de akten waarvan de goedkeuringswijze afwijkt van dit artikel. De gedelegeerd bestuurder behoort tot een andere taalrol dan deze algemeen directeur. De raad van bestuur benoemt de leden van het directiecomité, op voorstel van de gedelegeerd bestuurder en na het advies te hebben ingewonnen van het benoemings- en bezoldigingscomité. Zij worden afgezet door de raad van bestuur. Zij mogen niet de hoedanigheid van bestuurder van de NMBS hebben. Alle leden van het directiecomité vervullen een voltijdse functie d'administration. Ce nombre ne peut dépasser la moitié du nombre de membres du conseil d'administration. Le comité de direction est présidé par l'administrateur délégué. L'administrateur délégué est nommé par le Roi, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, pour un terme renouvelable de six ans. Il est révoqué par le Roi par arrêté délibéré en Conseil des Ministres. La société est valablement représentée dans ses actes, y compris la représentation en justice, par l'administrateur délégué et le directeur général, désigné à cette fin par le conseil d'administration, agissant conjointement. Tous les actes de gestion ou qui engagent la société sont signés conjointement par l'administrateur délégué et le directeur général désigné à cette fin par le conseil d'administration. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, les actes dont le mode d'approbation déroge à cet article. L'administrateur délégué appartient à un rôle linguistique différent de celui du directeur général. Le conseil d'administration nomme les membres du comité de direction, sur proposition de l'administrateur délégué et après avoir pris l'avis du comité de nominations et de rémunération. Ils sont révoqués par le conseil d'administration. Ils ne peuvent avoir la qualité d'administrateur de la SNCB. Tous les membres du comité de direction remplissent au sein de la
binnen de NMBS of in het kader van de vertegenwoordiging van de NMBS SNCB, ou pour la représentation de celle-ci, des fonctions de plein
». exercice ».
B.2.1. De verwijzende rechter interpreteert die bepalingen in die zin B.2.1. Le juge a quo interprète ces dispositions en ce sens que la
dat de ondertekening van een bij de Raad van State neergelegd verzoekschrift tot nietigverklaring door een advocaat voor rekening van een autonoom overheidsbedrijf dat de vorm aanneemt van een naamloze vennootschap van publiek recht, vergezeld van een beslissing om in rechte te treden die is genomen door de personen die bevoegd zijn om de vennootschap in rechte te vertegenwoordigen, namelijk de gedelegeerd bestuurder en de algemeen directeur, niet volstaat opdat het verzoekschrift ontvankelijk is. Met andere woorden, de verwijzende rechter interpreteert de in het geding zijnde bepalingen in die zin dat, om ontvankelijk te zijn, het verzoekschrift met de handtekening van een advocaat vergezeld moet gaan van het bewijs van een beslissing om in rechte te treden die is genomen door de raad van bestuur van de naamloze vennootschap van publiek recht of van haar directiecomité dat daartoe is gemachtigd. De Raad van State oordeelt voorts dat de bevoegdheid van vertegenwoordiging in rechte, zoals bedoeld in artikel 162quater van signature d'une requête en annulation déposée auprès du Conseil d'Etat par un avocat pour le compte d'une entreprise publique autonome qui prend la forme d'une société anonyme de droit public, accompagnée d'une décision d'agir prise par les personnes compétentes pour représenter la société en justice, à savoir, l'administrateur délégué et le directeur général, ne suffit pas pour que la requête soit recevable. En d'autres termes, le juge a quo interprète les dispositions en cause en ce sens que, pour être recevable, la requête revêtue de la signature d'un avocat doit être accompagnée de la preuve d'une décision d'agir prise par le conseil d'administration de la société anonyme de droit public ou de son comité de direction ayant reçu délégation pour ce faire. Le Conseil d'Etat juge encore que la compétence de représentation en
de wet van 21 maart 1991, niet de bevoegdheid omvat om te beslissen in justice, visée par l'article 162quater de la loi du 21 mars 1991, ne
comprend pas le pouvoir de décider d'agir en justice, lequel demeure
rechte te treden, wat de bevoegdheid van de raad van bestuur van de « de la compétence du conseil d'administration de la « S.N.C.B. ».
N.M.B.S. » blijft.
B.2.2. Het Hof onderzoekt de in het geding zijnde bepalingen in die B.2.2. La Cour examine les dispositions en cause dans cette
interpretatie. interprétation.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de prejudiciële vragen Quant à la recevabilité des questions préjudicielles
B.3.1. De naamloze vennootschap van publiek recht « N.M.B.S. » werpt B.3.1. La Société anonyme de droit public « S.N.C.B. » soulève une
een exceptie van onontvankelijkheid van de in de zaak nr. 6971 exception d'irrecevabilité de la question préjudicielle posée dans
gestelde prejudiciële vraag op, in zoverre daarbij artikel 19 van de l'affaire n° 6971 en ce qu'elle vise l'article 19 des lois sur le
wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, wordt Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, dans sa version
beoogd, in de versie ervan vóór de wijziging ervan bij artikel 7, 5°, antérieure à sa modification effectuée par l'article 7, 5°, de la loi
van de voormelde wet van 20 januari 2014. du 20 janvier 2014 précitée.
B.3.2. Het komt niet het Hof, maar wel de verwijzende rechter toe te B.3.2. Il n'appartient pas à la Cour, mais bien au juge a quo, de
beslissen welke bepalingen van toepassing zijn op het geschil dat hem décider quelles sont les dispositions applicables au litige dont il
is voorgelegd. Slechts indien de in het geding zijnde bepalingen est saisi. Ce n'est que si les dispositions en cause n'étaient
klaarblijkelijk niet van toepassing zouden zijn, zou het Hof kunnen manifestement pas applicables que la Cour pourrait juger que la
oordelen dat de vraag geen antwoord behoeft. Zulks is te dezen niet question n'appelle pas de réponse. Tel n'est pas le cas en l'espèce.
het geval. B.3.3. In de prejudiciële vraag die in de zaak nr. 6973 is gesteld, B.3.3. La question préjudicielle posée dans l'affaire n° 6973 vise,
wordt, onder de in het geding zijnde normen, artikel 3, 4°, van het parmi les normes en cause, l'article 3, 4°, de l'arrêté du Régent du
besluit van de Regent van 23 augustus 1948 « tot regeling van de 23 août 1948 « déterminant la procédure devant la section du
rechtspleging voor de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van contentieux administratif du Conseil d'Etat ». Il n'appartient pas à
State » beoogd. Het Hof vermag niet de grondwettigheid van een besluit la Cour de se prononcer sur la constitutionnalité d'un arrêté du
van de Regent, noch de grondwettigheid van een bestuurshandeling te Régent ou sur la constitutionnalité d'un acte administratif. La
beoordelen. De prejudiciële vraag die in de zaak nr. 6973 is gesteld, question préjudicielle posée dans l'affaire n° 6973 n'est pas
is niet ontvankelijk in zoverre daarin die bepaling wordt beoogd. recevable en ce qu'elle vise cette disposition.
Ten aanzien van het eerste onderdeel van de prejudiciële vragen Quant à la première branche des questions préjudicielles
B.4.1. In het eerste onderdeel van de prejudiciële vragen wordt het B.4.1. En leur première branche, les questions préjudicielles invitent
Hof verzocht de situatie van de naamloze vennootschappen van publiek recht, waaronder de « N.M.B.S. », en de situatie van de naamloze vennootschappen van privaatrecht te vergelijken. Volgens de door de verwijzende rechter in aanmerking genomen en in B.2.1 in herinnering gebrachte interpretatie van de in het geding zijnde bepalingen, is het verzoekschrift tot nietigverklaring dat door een advocaat is ingediend uit naam van een naamloze vennootschap van publiekrecht slechts ontvankelijk indien het vergezeld gaat van het bewijs van een beslissing om in rechte te treden die is genomen door de raad van bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is gemachtigd. Daarentegen is het verzoekschrift dat door een advocaat is ingediend uit naam van een naamloze vennootschap van privaatrecht ontvankelijk zelfs indien het slechts vergezeld gaat van het bewijs van de beslissing om in rechte te treden die is genomen door de vennootschap zoals vertegenwoordigd door de organen die een algemene la Cour à comparer la situation des sociétés anonymes de droit public, parmi lesquelles la « S.N.C.B. », et la situation des sociétés anonymes de droit privé. Suivant l'interprétation des dispositions en cause retenue par le juge a quo et rappelée en B.2.1, la requête en annulation introduite par un avocat au nom d'une société anonyme de droit public n'est recevable que si elle est accompagnée de la preuve d'une décision d'agir prise par le conseil d'administration de la société ou de son comité de direction ayant reçu délégation pour ce faire. En revanche, la requête introduite par un avocat au nom d'une société anonyme de droit privé est recevable même si elle n'est accompagnée que de la preuve de la décision d'agir prise par la société représentée par les organes ayant reçu délégation générale de
delegatie van bevoegdheid hebben ontvangen voor de vertegenwoordiging pouvoir pour la représentation de la société. Il en découlerait une
van de vennootschap. Daaruit zou een verschil in behandeling tussen de différence de traitement entre les sociétés précitées en ce qui
voormelde vennootschappen voortvloeien wat betreft de concerne les conditions de recevabilité auxquelles est soumise une
ontvankelijkheidsvoorwaarden waaraan een verzoekschrift tot requête en annulation introduite au Conseil d'Etat en leur nom.
nietigverklaring is onderworpen dat uit hun naam bij de Raad van State
wordt ingediend.
B.4.2. Uit de verwijzingsarresten blijkt dat de Raad van State de B.4.2. Il ressort des arrêts de renvoi que le Conseil d'Etat a posé
prejudiciële vragen heeft gesteld op verzoek van de « N.M.B.S. » en in les questions préjudicielles à la demande de la « S.N.C.B. » et dans
de redactie die hem door die partij was gesuggereerd. Uit de door die la rédaction qui lui avait été suggérée par cette partie. Il apparaît
partij in haar proceduregeschriften voor het Hof uiteengezette de l'argumentation développée par cette partie dans ses écrits de
argumentatie blijkt dat het in dat onderdeel van de prejudiciële procédure devant la Cour que la différence de traitement en cause dans
vragen in het geding zijnde verschil in behandeling niet de door de cette branche des questions préjudicielles ne concerne pas
Raad van State gemaakte interpretatie betreft van het mandaat ad litem l'interprétation faite par le Conseil d'Etat du mandat ad litem de
van de advocaat, dat is ingesteld bij artikel 440, tweede lid, van het l'avocat, institué par l'article 440, alinéa 2, du Code judiciaire.
Gerechtelijk Wetboek. In de interpretatie die hij van het mandaat ad Dans l'interprétation qu'il donnait du mandat ad litem de l'avocat
litem van de advocaat gaf vóór de wijziging van de in B.1.3 en B.1.4 avant la modification des dispositions citées en B.1.3. et B.1.4, le
aangehaalde bepalingen, maakte de Raad van State trouwens geen Conseil d'Etat ne faisait d'ailleurs pas de différence selon que la
onderscheid naargelang de verzoekende rechtspersoon een vennootschap van publiek recht of een vennootschap van privaatrecht was. De prejudiciële vragen hebben, in het eerste onderdeel ervan, veeleer betrekking op de bepaling van het orgaan van de vennootschap dat bevoegd is om in rechte te treden. Dat orgaan zou, volgens de verzoekende partij voor de verwijzende rechter, de raad van bestuur zijn, in het geval van de « N.M.B.S. », en de organen die een algemene delegatie van bevoegdheid voor het vertegenwoordigen van de vennootschap hebben ontvangen, in het geval van de naamloze vennootschappen van privaatrecht. personne morale requérante était une société de droit public ou une société de droit privé. Les questions préjudicielles, en leur première branche, portent plutôt sur la détermination de l'organe de la société compétent pour agir en justice. Cet organe serait, d'après la partie requérante devant le juge a quo, le conseil d'administration dans le cas de la « S.N.C.B. » et les organes ayant reçu une délégation générale de pouvoir pour représenter la société dans le cas des sociétés anonymes de droit privé.
B.5.1. In dat onderdeel van de prejudiciële vragen wordt het Hof B.5.1. Cette branche des questions préjudicielles invite dès lors la
derhalve verzocht de artikelen 17 en 162quater van de wet van 21 maart Cour à comparer les articles 17 et 162quater de la loi du 21 mars
1991, enerzijds, en de wetsbepalingen met betrekking tot de naamloze 1991, d'une part, et les dispositions légales relatives à la société
vennootschap van privaatrecht, anderzijds, te vergelijken. anonyme de droit privé, d'autre part.
Artikel 7:93 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen L'article 7:93 du Code des sociétés et des associations dispose :
bepaalt : « § 1. De raad van bestuur is bevoegd om alle handelingen te « § 1er. Le conseil d'administration a le pouvoir d'accomplir tous les
verrichten die nodig of dienstig zijn tot verwezenlijking van het
voorwerp van de vennootschap, behoudens die waarvoor volgens de wet de actes nécessaires ou utiles à la réalisation de l'objet de la société,
algemene vergadering bevoegd is. à l'exception de ceux que la loi réserve à l'assemblée générale.
[...] [...]
§ 2. De raad van bestuur vertegenwoordigt de vennootschap jegens § 2. Le conseil d'administration représente la société à l'égard des
derden, met inbegrip van de vertegenwoordiging in rechte. Onverminderd tiers, en ce compris la représentation en justice. Sans préjudice de
artikel 7:85, § 1, eerste lid, kunnen de statuten aan een of meer l'article 7:85, § 1er, alinéa 1er, les statuts peuvent prévoir que la
bestuurders de bevoegdheid verlenen om de vennootschap alleen of
gezamenlijk te vertegenwoordigen. Zodanige vertegenwoordigingsclausule société est représentée par un ou plusieurs administrateurs, agissant
kan aan derden worden tegengeworpen onder de voorwaarden bepaald in seuls ou conjointement. Cette clause de représentation est opposable
artikel 2:18. aux tiers aux conditions fixées à l'article 2:18.
[...] ». [...] ».
Artikel 522 van het Wetboek van vennootschappen, dat bij die bepaling L'article 522 du Code des sociétés, que cette disposition a remplacé,
is vervangen, bepaalde : disposait :
« § 1. De raad van bestuur is bevoegd om alle handelingen te « § 1er. Le conseil d'administration a le pouvoir d'accomplir tous les
verrichten die nodig of dienstig zijn tot verwezenlijking van het doel actes nécessaires ou utiles à la réalisation de l'objet social de la
van de vennootschap, behoudens die waarvoor volgens de wet alleen de société, à l'exception de ceux que la loi réserve à l'assemblée
algemene vergadering bevoegd is. générale.
[...]. [...].
§ 2. De raad van bestuur vertegenwoordigt de vennootschap jegens § 2. Le conseil d'administration représente la société à l'égard des
derden en in rechte als eiser of als verweerder. De statuten kunnen tiers et en justice, soit en demandant, soit en défendant. Toutefois,
echter aan een of meer bestuurders bevoegdheid verlenen om alleen of les statuts peuvent donner qualité à un ou plusieurs administrateurs
gezamenlijk de vennootschap te vertegenwoordigen. Zodanige bepaling pour représenter la société, soit seuls, soit conjointement. Cette
kan aan derden worden tegengeworpen. [...] ». clause est opposable aux tiers. [...] ».
B.5.2. In de door de Raad van State in aanmerking genomen B.5.2. Dans l'interprétation des dispositions en cause retenue par le
interpretatie van de in het geding zijnde bepalingen komt de Conseil d'Etat, la compétence d'introduire une requête en annulation
bevoegdheid om bij hem een verzoekschrift tot nietigverklaring in te devant lui revient au conseil d'administration de la « S.N.C.B. » ou,
dienen toe aan de raad van bestuur van de « N.M.B.S. » of, in geval van delegatie, aan het directiecomité ervan. Bij de in B.5.1 aangehaalde bepalingen wordt ook aan de raad van bestuur van de naamloze vennootschap van privaatrecht de bevoegdheid om te beslissen een verzoekschrift tot nietigverklaring bij de Raad van State in te dienen, toevertrouwd. Zij laten ook aan een dergelijke vennootschap toe een delegatie te verlenen aan een of meer bestuurders. B.5.3. Uit verscheidene arresten van de Raad van State blijkt dat, wanneer die, vóór de toepassing van de in B.1.3 aangehaalde wijzigingsbepalingen, de ontvankelijkheid onderzocht van een verzoekschrift tot nietigverklaring dat was ingediend uit naam van een naamloze vennootschap van privaatrecht, hij van oordeel was dat bij gebrek aan een delegatie die is opgenomen in de statuten van de vennootschap en expliciet betrekking heeft op de beslissing om in rechte te treden, de door de raad van bestuur van die vennootschap genomen beslissing om het beroep in te stellen diende te worden overgelegd, aangezien de beslissing om in rechte te treden niet onder het aan de gedelegeerd bestuurder toevertrouwde dagelijkse beheer van en cas de délégation, au comité de direction de celle-ci. Les dispositions citées en B.5.1 confient également au conseil d'administration de la société anonyme de droit privé la compétence de décider d'introduire une requête en annulation au Conseil d'Etat. Elles permettent également à une telle société d'accorder une délégation à un ou plusieurs administrateurs. B.5.3. Il ressort de plusieurs arrêts du Conseil d'Etat que, lorsque celui-ci examinait, avant l'application des dispositions modificatives citées en B.1.3, la recevabilité d'une requête en annulation introduite au nom d'une société anonyme de droit privé, il jugeait qu'à défaut de délégation inscrite dans les statuts de la société portant explicitement sur la décision d'agir en justice, la décision d'introduire le recours prise par le conseil d'administration de celle-ci devait être produite, la décision d'agir en justice ne relevant pas de la gestion journalière de la société confiée à
de vennootschap valt (zie inzonderheid RvS, 12 december 2005, nr. l'administrateur délégué (voy. notamment CE, 12 décembre 2005, n°
152.522, nv « Esha België »; 17 mei 2011, nr. 213.266, nv « Belgium 152.522, NV Esha België; 17 mai 2011, n° 213.266, SA Belgium
Télévision »; 17 juni 2013, nr. 223.932, nv « Randstad Belgium »; 30 Television; 17 juin 2013, n° 223.932, SA Randstad Belgium; 30 octobre
oktober 2014, nr. 228.981, nv « Randstad Belgium »; 17 november 2014, 2014, n° 228.981, SA Randstad Belgium; 17 novembre 2014, n° 229.177,
nr. 229.177, nv « Minguet & Lejeune »). SA Minguet & Lejeune).
B.6.1. Uit het voorgaande volgt dat de naamloze vennootschappen van B.6.1. Il résulte de ce qui précède que les sociétés anonymes de droit
publiek recht en de naamloze vennootschappen van privaatrecht niet public et les sociétés anonymes de droit privé ne sont pas traitées
verschillend worden behandeld wat de vereiste betreft het bewijs te différemment en ce qui concerne l'exigence de fournir la preuve que la
leveren dat de beslissing om bij de Raad van State een beroep tot
nietigverklaring in te stellen, genomen is door het bevoegde orgaan décision d'agir en annulation devant le Conseil d'Etat a été prise par
van de vennootschap, namelijk de raad van bestuur, of eventueel door l'organe compétent de la société, à savoir le conseil
een orgaan dat handelt op diens uitdrukkelijke delegatie d'administration, ou éventuellement par un organe agissant sur
overeenkomstig de relevante wetsbepalingen. délégation expresse de celui-ci conformément aux dispositions
législatives pertinentes.
B.6.2. Aangezien het verschil in behandeling dat is vermeld in de B.6.2. La différence de traitement mentionnée dans les questions
prejudiciële vragen, in het eerste onderdeel ervan, onbestaande is, préjudicielles, en leur première branche, étant inexistante, les
kunnen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison avec
gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de
van de mens, niet geschonden zijn. l'homme, ne sauraient être violés.
Ten aanzien van het tweede onderdeel van de prejudiciële vragen Quant à la seconde branche des questions préjudicielles
B.7.1. In het tweede onderdeel van de prejudiciële vragen wordt het B.7.1. En leur seconde branche, les questions préjudicielles invitent
Hof verzocht de situatie van de naamloze vennootschappen van publiek recht, waaronder de « N.M.B.S. », te vergelijken wanneer een advocaat uit hun naam bij de Raad van State een beroep tot nietigverklaring instelt en wanneer een advocaat uit hun naam voor de gewone rechtscolleges een vordering instelt. Volgens de door de verwijzende rechter in aanmerking genomen en in B.2.1 in herinnering gebrachte interpretatie van de in het geding zijnde bepalingen, is het verzoekschrift tot nietigverklaring dat bij de Raad van State door een advocaat is ingediend uit naam van een naamloze vennootschap van publiek recht slechts ontvankelijk indien het vergezeld gaat van het bewijs van een beslissing om in rechte te treden die is genomen door de raad van bestuur van de vennootschap of van haar directiecomité dat daartoe is gemachtigd. Daarentegen is de vordering die door een advocaat bij een gewoon rechtscollege wordt ingesteld uit naam van een naamloze vennootschap van privaatrecht ontvankelijk zelfs indien zij slechts vergezeld gaat van het bewijs van de beslissing om in rechte te treden die is genomen door de vennootschap zoals vertegenwoordigd door de organen die een algemene delegatie van bevoegdheid hebben ontvangen voor de vertegenwoordiging van de vennootschap. la Cour à comparer la situation des sociétés anonymes de droit public, parmi lesquelles la « S.N.C.B. », lorsqu'un avocat introduit en leur nom un recours en annulation auprès du Conseil d'Etat et lorsqu'un avocat introduit en leur nom une action devant les juridictions de l'ordre judiciaire. Suivant l'interprétation des dispositions en cause retenue par le juge a quo et rappelée en B.2.1, la requête en annulation introduite au Conseil d'Etat par un avocat au nom d'une société anonyme de droit public n'est recevable que si elle est accompagnée de la preuve d'une décision d'agir prise par le conseil d'administration de la société ou de son comité de direction ayant reçu délégation pour ce faire. En revanche, l'action introduite par un avocat au nom d'une société anonyme de droit privé auprès d'une juridiction judiciaire est recevable même si elle n'est accompagnée que de la preuve de la décision d'agir prise par la société représentée par les organes ayant reçu délégation générale de pouvoir pour la représentation de la société.
B.7.2. Het in B.7.1 beschreven verschil in behandeling vindt zijn B.7.2. La différence de traitement décrite en B.7.1 trouve son origine
oorsprong in een verschil in interpretatie, door de Raad van State en
door het Hof van Cassatie, van het mandaat ad litem, dat is ingesteld dans une différence d'interprétation du mandat ad litem, institué par
bij artikel 440, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek. In l'article 440, alinéa 2, du Code judiciaire, par le Conseil d'Etat et
tegenstelling tot de Raad van State, interpreteert het Hof van par la Cour de cassation. En effet, contrairement au Conseil d'Etat,
Cassatie die bepaling immers in die zin dat het ervan uitgaat dat de la Cour de cassation interprète cette disposition comme présumant à la
advocaat de rechtspersoon vertegenwoordigt en dat het orgaan van die fois que l'avocat représente la personne morale et que l'organe de
rechtspersoon regelmatig de beslissing heeft genomen om in rechte te celle-ci a régulièrement pris la décision d'agir en justice.
treden. B.8.1. Bij zijn arrest nr. 42/98 van 22 april 1998 heeft het Hof B.8.1. Par son arrêt n° 42/98 du 22 avril 1998, la Cour a jugé que les
geoordeeld dat de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet waren articles 10 et 11 de la Constitution n'étaient pas violés par la
geschonden door het verschil in behandeling dat voortvloeit uit dat différence de traitement découlant de cette différence
verschil van interpretatie, waarbij dat laatste een verklaring vindt « d'interprétation, cette dernière s'expliquant « par la spécificité du
in de specifieke kenmerken van het objectieve contentieux dat aan de
Raad van State is toevertrouwd ». contentieux objectif confié au Conseil d'Etat ».
B.8.2. Weliswaar heeft de wetgever, bij het in B.1.3 aangehaalde B.8.2. Il est vrai que le législateur a, par l'article 7, 5°, de la
artikel 7, 5°, van de wet van 20 januari 2014, klaarblijkelijk loi du 20 janvier 2014 cité en B.1.3, manifestement considéré que la
geoordeeld dat de bijzondere aard van het aan de Raad van State nature particulière du contentieux confié au Conseil d'Etat ne faisait
toevertrouwde contentieux de toepassing van het mandaat ad litem, pas obstacle à l'application du mandat ad litem, tel qu'il est
zoals geïnterpreteerd door het Hof van Cassatie, niet in de weg staat. interprété par la Cour de cassation. La Cour a ensuite jugé, par son
Het Hof heeft vervolgens, bij zijn arrest nr. 120/2014 van 17 arrêt n° 120/2014 du 17 septembre 2014, qu'à la lumière de
september 2014, geoordeeld dat in het licht van de door de wetgever l'uniformité poursuivie par le législateur en ce qui concerne la
nagestreefde eenvormigheid inzake de draagwijdte van het mandaat ad portée du mandat ad litem de l'avocat, il n'y avait plus non plus de
litem van de advocaat er evenmin nog een reden was om voor het Hof raison d'appliquer des conditions de recevabilité moins souples devant
minder soepele ontvankelijkheidsvoorwaarden te hanteren. elle.
B.8.3. Uit die wetswijziging volgt echter niet dat de interpretatie B.8.3. Il ne résulte toutefois pas de cette modification législative
van het mandaat ad litem die voordien door de Raad van State in que l'interprétation du mandat ad litem qui était antérieurement
aanmerking werd genomen, zonder redelijke verantwoording was. De retenue par le Conseil d'Etat était dépourvue de justification
invoeging van het laatste lid van artikel 19 van de gecoördineerde raisonnable. L'insertion du dernier alinéa de l'article 19 des lois
wetten op de Raad van State heeft niet tot gevolg gehad dat die coordonnées sur le Conseil d'Etat n'a pas eu pour effet de rendre
bepaling, in de voorgaande versie ervan zoals zij door de Raad van cette disposition, dans sa version antérieure telle qu'elle était
State werd geïnterpreteerd, onbestaanbaar wordt gemaakt met de interprétée par le Conseil d'Etat, incompatible avec les articles 10
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 6,
met artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme.
mens. B.9. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord. B.9. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 440 van het Gerechtelijk Wetboek, in samenhang gelezen met L'article 440 du Code judiciaire, lu en combinaison avec l'article 19
artikel 19 van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, avant
januari 1973, vóór de wijziging ervan bij de wet van 20 januari 2014 « sa modification par la loi du 20 janvier 2014 « portant réforme de la
houdende hervorming van de bevoegdheid, de procedureregeling en de
organisatie van de Raad van State » en met de artikelen 17, 37 en compétence, de la procédure et de l'organisation du Conseil d'Etat »
162quater van de wet van 21 maart 1991 « betreffende de hervorming van et avec les articles 17, 37 et 162quater de la loi du 21 mars 1991 «
sommige economische overheidsbedrijven », schendt niet de artikelen 10 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques », ne
en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van het viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison
Europees Verdrag voor de rechten van de mens. avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme.
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 15 oktober 2020. la Cour constitutionnelle, le 15 octobre 2020.
De griffier, Le greffier Le président,
F. Meersschaut De voorzitter, F. Meersschaut F. Daoût
F. Daoût
^