← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 105/2020 van 9 juli 2020 Rolnummer 7172 In zake: de prejudiciële
vraag betreffende artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari
1973, gesteld door de Raad van State. Het samengesteld uit de voorzitters
F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Moerman, T. (...)"
Uittreksel uit arrest nr. 105/2020 van 9 juli 2020 Rolnummer 7172 In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, gesteld door de Raad van State. Het samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Moerman, T. (...) | Extrait de l'arrêt n° 105/2020 du 9 juillet 2020 Numéro du rôle : 7172 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19, alinéa 1 er , des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, posée par le Conseil d La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 105/2020 van 9 juli 2020 | Extrait de l'arrêt n° 105/2020 du 9 juillet 2020 |
Rolnummer 7172 | Numéro du rôle : 7172 |
In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 19, eerste lid, van | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 19, alinéa 1er, |
de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, | des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, posée |
gesteld door de Raad van State. | par le Conseil d'Etat. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, |
Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. | J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. |
Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. | Moerman et M. Pâques, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée |
Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, | par le président F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging | I. Objet de la question préjudicielle et procédure |
Bij arrest nr. 244.447 van 9 mei 2019, waarvan de expeditie ter | Par arrêt n° 244.447 du 9 mai 2019, dont l'expédition est parvenue au |
griffie van het Hof is ingekomen op 13 mei 2019, heeft de Raad van | greffe de la Cour le 13 mai 2019, le Conseil d'Etat a posé la question |
State de volgende prejudiciële vraag gesteld : | préjudicielle suivante : |
« Schendt artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, | « L'article 19, alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, interprété |
in die zin geïnterpreteerd dat het vereist dat een verzoeker tijdens | comme exigeant qu'un requérant dispose d'un intérêt actuel tout au |
de gehele duur van de rechtspleging over een actueel belang beschikt, | long de la procédure, ce qui implique que l'annulation doit lui |
hetgeen impliceert dat de nietigverklaring hem de mogelijkheid moet | permettre de retrouver une chance de bénéficier de la nomination qu'il |
bieden opnieuw kans te maken het voordeel te genieten van de benoeming | |
waarnaar hij dingt, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre | sollicite, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce |
de voormelde vereiste van toepassing is zowel (1) op de geslaagde van | que l'exigence précitée s'applique tant (1) au lauréat d'une réserve |
een wervingsreserve waarvan de geldigheidsduur bij het instellen van | |
het beroep bijna is verstreken zodat hij in de loop van de | de recrutement dont la durée de validité est presque expirée lors de |
rechtspleging zijn belang bij de nietigverklaring zal verliezen, | l'introduction du recours de telle sorte qu'il perdra son intérêt à |
waarbij echter zijn middelen tot nietigverklaring door de Raad van | l'annulation au cours de la procédure mais qu'il pourra voir ses |
State zullen kunnen worden onderzocht om eventueel over te gaan tot | |
een vaststelling van onwettigheid indien zijn beroep bij het instellen | moyens d'annulation examinés par le Conseil d'Etat pour procéder à un |
ervan ontvankelijk zou zijn en indien hij een schadevergoeding tot | éventuel constat d'illégalité si son recours était recevable lors de |
herstel zou hebben gevorderd, als (2) op de geslaagde van een | son introduction et qu'il a demandé une indemnité réparatrice (2) |
wervingsreserve waarvan de geldigheidsduur bij het instellen van het | qu'au lauréat d'une réserve de recrutement dont la durée de validité |
beroep net is begonnen, die tijdens de gehele duur van de | vient de débuter lors de l'introduction du recours et qui pourra |
rechtspleging zijn belang bij de nietigverklaring zal kunnen behouden ? ». | conserver son intérêt à l'annulation tout au long de la procédure ? ». |
(...) | (...) |
III. In rechte | III. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid | Quant à la recevabilité |
B.1.1. De verzoekende partij voor de Raad van State en de Ministerraad | B.1.1. La partie requérante devant le Conseil d'Etat et le Conseil des |
betwisten dat het verschil in behandeling tussen personen die | ministres contestent le fait que la différence de traitement entre des |
benoemingsbeslissingen bestrijden, naargelang die beslissingen in het | personnes qui attaquent des décisions de nomination, selon que ces |
begin dan wel op het einde van de geldigheidsduur van een | décisions ont été prises au début ou à la fin de la durée de validité |
wervingsreserve werden genomen, zijn oorsprong vindt in de in het | d'une réserve de recrutement, trouve son origine dans la disposition |
geding zijnde bepaling. | en cause. |
De tussenkomende partijen voor de Raad van State betwisten de | Les parties intervenantes devant le Conseil d'Etat contestent la |
pertinentie van de prejudiciële vraag, omdat de Raad zich reeds zou | pertinence de la question préjudicielle, parce que le Conseil d'Etat |
hebben uitgesproken over het belang van de verzoekende partij en over | se serait déjà prononcé sur l'intérêt de la partie requérante et sur |
de grond van de zaak, en omdat de vraag zou berusten op de foutieve veronderstelling dat de verzoekende partij die haar belang bij de nietigverklaring heeft verloren, toch aanspraak kan maken op een schadevergoeding tot herstel indien zij daar tijdig om verzoekt. B.1.2. In de regel komt het de verwijzende rechter toe te oordelen of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig is voor het oplossen van het geschil. Alleen indien dat klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof beslissen dat de vraag geen antwoord behoeft. B.1.3. Uit het verwijzingsarrest kan worden afgeleid dat de Raad van State zich nog niet heeft uitgesproken over de grond van de zaak. De | le fond de l'affaire et parce que la question serait fondée sur la supposition erronée selon laquelle la partie requérante qui a perdu son intérêt à l'annulation peut tout de même prétendre à l'indemnité réparatrice si elle demande celle-ci à temps. B.1.2. C'est en règle à la juridiction a quo qu'il appartient d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est utile à la solution du litige. Ce n'est que lorsque tel n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider que la question n'appelle pas de réponse. B.1.3. Il peut être déduit de l'arrêt de renvoi que le Conseil d'Etat |
verwijzende rechter heeft de onderhavige prejudiciële vraag overigens | ne s'est pas encore prononcé sur le fond de l'affaire. Par ailleurs, |
gesteld omdat hij van oordeel is dat hij het beroep tot | la juridiction a quo a posé la présente question préjudicielle parce |
nietigverklaring, overeenkomstig de heersende interpretatie door de | que, conformément à l'interprétation prédominante de la disposition en |
Raad van State van de in het geding zijnde bepaling, onontvankelijk | cause par le Conseil d'Etat, elle estime qu'elle devrait déclarer le |
zou moeten verklaren bij gebrek aan een actueel belang vanwege de | recours irrecevable à défaut pour la partie requérante d'avoir un |
verzoekende partij. Het blijkt bijgevolg niet dat de prejudiciële | intérêt actuel. Par conséquent, il ne s'avère pas que la question |
vraag klaarblijkelijk niet nuttig zou zijn voor het oplossen van het | préjudicielle ne serait manifestement pas utile à la solution du |
geschil. | litige. |
Voor het overige staat het niet aan de partijen om de inhoud van een | Pour le surplus, il n'appartient pas aux parties de modifier le |
prejudiciële vraag te wijzigen. | contenu d'une question préjudicielle. |
B.1.4. De excepties worden verworpen. | B.1.4. Les exceptions sont rejetées. |
Ten gronde | Quant au fond |
B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 19, eerste lid, | B.2. La question préjudicielle porte sur l'article 19, alinéa 1er, des |
van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973 | lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 (ci-après : |
(hierna : de gecoördineerde wetten op de Raad van State), | les lois coordonnées sur le Conseil d'Etat), interprété comme exigeant |
geïnterpreteerd in die zin dat het vereist dat een verzoekende partij | qu'une partie requérante dispose d'un intérêt actuel tout au long de |
tijdens de gehele duur van de rechtspleging over een actueel belang | la procédure, ce qui implique que l'annulation doit lui permettre de |
beschikt, wat impliceert dat de nietigverklaring haar de mogelijkheid | retrouver une chance de bénéficier de la nomination qu'elle sollicite. |
moet bieden opnieuw kans te maken het voordeel te genieten van de | La juridiction a quo demande à la Cour si la disposition en cause, |
benoeming waarnaar zij dingt. | |
De verwijzende rechter vraagt het Hof of de in het geding zijnde | |
bepaling, in die zin geïnterpreteerd, bestaanbaar is met de artikelen | |
10 en 11 van de Grondwet in zoverre zij zowel van toepassing is op de | interprétée en ce sens, est compatible avec les articles 10 et 11 de |
geslaagde van een wervingsreserve waarvan de geldigheidsduur bij het | la Constitution en ce qu'elle s'applique tant au lauréat d'une réserve |
instellen van het beroep tot nietigverklaring bijna is verstreken, als | |
op de geslaagde van een wervingsreserve waarvan de geldigheidsduur bij | de recrutement dont la durée de validité est presque expirée lors de |
het instellen van een beroep pas is begonnen. In het tweede geval zou | l'introduction du recours en annulation, qu'au lauréat d'une réserve |
de verzoekende partij, volgens de verwijzende rechter, haar belang bij | de recrutement dont la durée de validité vient de débuter lors de |
de nietigverklaring behouden in de loop van de rechtspleging voor de | l'introduction d'un recours. Dans le second cas, la partie requérante |
Raad van State, terwijl zij in het eerste geval dat belang zou | conserverait, selon la juridiction a quo, son intérêt à l'annulation |
verliezen, waarbij echter haar middelen door de Raad van State kunnen | au cours de la procédure devant le Conseil d'Etat, alors que, dans le |
premier cas, elle perdrait cet intérêt, ses moyens pouvant toutefois | |
worden onderzocht om eventueel een onwettigheid vast te stellen indien | être examinés par le Conseil d'Etat pour constater éventuellement une |
het beroep bij het instellen ervan ontvankelijk was en indien een | illégalité si le recours était recevable lors de son introduction et |
schadevergoeding tot herstel werd gevorderd. | si une indemnité réparatrice était demandée. |
B.3.1. Bij zijn arrest nr. 117/99 van 10 november 1999 heeft het Hof | B.3.1. Par son arrêt n° 117/99 du 10 novembre 1999, la Cour a répondu |
geantwoord op een prejudiciële vraag van de Raad van State over de | à une question préjudicielle du Conseil d'Etat sur la compatibilité |
bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van | avec les articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 19 des lois |
artikel 19 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, in die | coordonnées sur le Conseil d'Etat, interprété en ce sens que l'agent |
zin geïnterpreteerd dat de ambtenaar die een benoeming bestrijdt, | qui attaque une nomination perd nécessairement son intérêt au recours |
noodzakelijk zijn belang bij het beroep verliest wanneer hij in de | |
loop van de procedure op pensioen wordt gesteld. | lorsqu'il est admis à la pension en cours de procédure. |
Het Hof oordeelde : | La Cour a jugé : |
« B.6. Door het automatisch karakter dat het verlies van belang | « B.6. Par le caractère automatique que la perte d'intérêt revêt - |
inhoudt - behalve in het bijzondere geval aangegeven in de | sauf dans l'hypothèse particulière mentionnée dans la question |
prejudiciële vraag - heeft de aan artikel 19 gegeven interpretatie | préjudicielle -, l'interprétation donnée à l'article 19 a des effets |
onevenredige gevolgen vermits zij leidt tot een beslissing van | disproportionnés car elle aboutit à une décision d'irrecevabilité du |
onontvankelijkheid van het beroep, zonder dat wordt onderzocht of er | recours, sans que soit examiné s'il subsiste, en réalité, un intérêt à |
in werkelijkheid nog een belang bij dat beroep bestaat en zonder | ce recours et sans tenir aucun compte des événements qui ont pu en |
rekening te houden met de gebeurtenissen die het onderzoek ervan | |
hebben kunnen vertragen. | retarder l'examen. |
B.7. Een verzoeker verliest niet noodzakelijk elk belang bij de | B.7. Un requérant ne perd pas nécessairement tout intérêt à |
vernietiging van een onwettige benoeming wanneer hij op pensioen wordt | l'annulation d'une nomination illégale lorsqu'il est admis à la |
gesteld. Aldus, al kan hij de functie waarvan hij de toewijzing | retraite. Ainsi, s'il est vrai qu'il ne peut plus aspirer à la |
betwist weliswaar niet meer ambiëren, toch kan hij een belang, moreel | fonction dont il conteste l'attribution, il peut néanmoins conserver |
of materieel, behouden bij de vernietiging erga omnes van de | un intérêt, moral ou matériel, à l'annulation erga omnes de la |
beslissing die hem heeft belet die functie te bekleden. Bovendien zal | décision qui l'a empêché d'y accéder. En outre, un arrêt d'annulation |
een vernietigingsarrest het hem vergemakkelijken de fout van de | facilitera l'établissement de la faute de l'administration s'il |
administratie aan te tonen indien hij voor de burgerlijke rechter een | introduit une action devant le juge civil. |
geding instelt. B.8. De gestelde vraag dient bevestigend te worden beantwoord in | B.8. Il y a lieu de répondre affirmativement à la question posée en ce |
zoverre zij betrekking heeft op een schending van de artikelen 10 en | qu'elle concerne une violation des articles 10 et 11 de la |
11 van de Grondwet, zonder dat er aanleiding is om die in samenhang te | Constitution, sans qu'il faille les combiner avec les autres |
lezen met de andere in de vraag vermelde bepalingen. | dispositions mentionnées dans la question. |
B.9. Het Hof merkt op dat artikel 19 geen vereiste vermeldt wat het | B.9. La Cour observe que l'article 19 n'exprime aucune exigence en ce |
behoud van het belang betreft en dat het artikel kan worden | qui concerne le maintien de l'intérêt et qu'il peut être interprété en |
geïnterpreteerd in de zin dat de ambtenaar die een benoeming aanvecht, | ce sens que l'agent qui attaque une nomination ne perd pas |
zijn belang bij het beroep niet noodzakelijk verliest wanneer hij in | nécessairement son intérêt au recours lorsqu'il est admis à la pension |
de loop van de procedure op pensioen wordt gesteld ». | en cours de procédure ». |
B.3.2. Bij zijn arrest nr. 13/2004 van 21 januari 2004 heeft het Hof | B.3.2. Par son arrêt n° 13/2004 du 21 janvier 2004, la Cour s'est |
zich uitgesproken over de grondwettigheid van artikel 19, eerste lid, | prononcée sur la constitutionnalité de l'article 19, alinéa 1er, des |
van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, geïnterpreteerd in | lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, interprété comme conduisant à |
die zin dat het ertoe leidt dat de verzoekende partijen die een | traiter différemment les parties requérantes qui attaquent le refus |
weigering van de aanvraag tot vrijwillig ontslag aanvechten | opposé à leur demande de démission volontaire, selon qu'elles ont ou |
verschillend worden behandeld naargelang zij al dan niet de | n'ont pas obtenu cette démission, sans effet rétroactif, au cours de |
inwilliging van hun aanvraag, zonder terugwerkende kracht, hebben | |
verkregen in de loop van het onderzoek van hun beroep tot | l'examen de leur recours en annulation. |
nietigverklaring. | |
Het Hof oordeelde : | La Cour a jugé : |
« B.6. Een verzoeker voor de Raad van State verliest niet noodzakelijk | « B.6. Un requérant devant le Conseil d'Etat ne perd pas |
elk - materieel of moreel - belang bij de vernietiging erga omnes van | nécessairement tout intérêt - moral ou matériel - à l'annulation erga |
een weigering, wanneer in het vervolg van de rechtspleging zijn | omnes d'un refus lorsque, dans la suite de la procédure, sa demande |
oorspronkelijke aanvraag zonder terugwerkende kracht wordt aanvaard. | initiale est acceptée sans effet rétroactif. |
B.7. Artikel 19 vermeldt geen vereiste wat het behoud van het belang | B.7. L'article 19 n'exprime aucune exigence en ce qui concerne le |
betreft. Het artikel kan worden geïnterpreteerd in de zin dat de | maintien de l'intérêt. Il peut être interprété en ce sens que |
officier die de weigering tot vrijwillig ontslag aanvecht, zijn belang | l'officier qui attaque le refus de sa démission volontaire ne perd pas |
bij het beroep niet noodzakelijk verliest wanneer hij vervolgens de | nécessairement son intérêt au recours lorsque sa demande est ensuite |
inwilliging van zijn aanvraag, zonder terugwerkende kracht, heeft | acceptée, sans effet rétroactif. |
verkregen. B.8. In zoverre een verzoeker voor de Raad van State wordt uitgenodigd | B.8. En tant qu'un requérant devant le Conseil d'Etat est invité à |
aan te tonen welk voordeel de vernietiging van een bestuurlijke | établir l'avantage qu'il pourrait retirer de l'annulation d'une |
weigeringsbeslissing hem nog kan opleveren, ondanks de latere | décision administrative de refus, malgré l'acceptation ultérieure, |
inwilliging, zonder terugwerkende kracht, van zijn aanvraag, is | |
artikel 19 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State niet | sans effet rétroactif, de sa demande, l'article 19 des lois |
coordonnées sur le Conseil d'Etat n'est pas incompatible avec les | |
onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Het komt | articles 10 et 11 de la Constitution. Il appartient dès lors au |
derhalve de Raad van State, en niet het Hof, toe om zich hierover in | Conseil d'Etat, et non à la Cour, de se prononcer dans chaque cas sur |
elk geval uit te spreken ». | ce sujet ». |
B.4.1. In de onderhavige zaak wordt het Hof ondervraagd over het | B.4.1. Dans la présente affaire, la Cour est interrogée sur l'exigence |
vereiste van een actueel belang bij de nietigverklaring van een | d'un intérêt actuel à l'annulation d'une nomination. Selon la |
benoeming. In casu leidt niet de oppensioenstelling van de verzoekende | juridiction a quo, en l'espèce, ce n'est pas la mise à la retraite de |
partij in de loop van de procedure voor de Raad van State, maar het | la partie requérante au cours de la procédure devant le Conseil |
verstrijken van de wervingsreserve waarop de benoeming is gebaseerd, | d'Etat, mais bien l'expiration de la réserve de recrutement sur |
volgens de verwijzende rechter ertoe dat de verzoekende partij haar | laquelle se base la nomination, qui conduit à ce que la partie |
belang bij de nietigverklaring van de benoemingsbeslissing verliest. B.4.2. De verwijzende rechter stelt vast dat de verzoekende partij, krachtens het beginsel van de niet-retroactiviteit van de bestuurshandeling, na het verval van de wervingsreserve niet meer met terugwerkende kracht in de betwiste functie kan worden benoemd, omdat zij niet kan aantonen dat zij recht had op de benoeming, nu de benoemende overheid in haar geval niet over een gebonden bevoegdheid beschikt en de wervingsreserve waaruit moest worden geput inmiddels is verstreken. | requérante perde son intérêt à l'annulation de la décision de nomination. B.4.2. La juridiction a quo constate qu'en vertu du principe de non-rétroactivité des actes administratifs, la partie requérante ne peut plus, après l'expiration de la réserve de recrutement, être nommée dans la fonction contestée avec effet rétroactif, parce qu'elle ne peut pas démontrer qu'elle avait droit à la nomination, dès lors que l'autorité investie du pouvoir de nomination ne dispose pas dans son cas d'une compétence liée et dès lors que la réserve de recrutement dans laquelle il fallait puiser a entre-temps expiré. |
B.4.3. De verwijzende rechter overweegt voorts : | B.4.3. La juridiction a quo considère en outre : |
« Daar de verzoeker niet langer de benoeming zou kunnen genieten | « Etant donné que le requérant ne pourrait plus bénéficier de la |
waarop hij aanspraak maakt, doet hij niet langer blijken van een | nomination qu'il revendique, il ne dispose plus de l'intérêt à |
belang bij de nietigverklaring van de eerste twee bestreden | l'annulation des deux premiers actes attaqués. Cependant, lors de |
handelingen. Echter, bij het instellen van het beroep was dat laatste | l'introduction du recours, celui-ci était recevable étant donné que la |
ontvankelijk, aangezien de wervingsreserve van 2008 nog geldig was en | réserve de recrutement de 2008 était encore valide et que le requérant |
de verzoeker dus deed blijken van het vereiste belang bij de | avait donc l'intérêt requis à l'annulation des deux premières |
nietigverklaring van de eerste twee betwiste beslissingen. Gelet op | décisions contestées. Eu égard au fait que le requérant a demandé une |
het feit dat de verzoeker een herstelvergoeding heeft gevorderd, staat | indemnité réparatrice, il appartient au Conseil d'Etat d'examiner les |
het aan de Raad van State de vernietigingsmiddelen te onderzoeken | moyens d'annulation afin de déterminer si une illégalité doit être |
teneinde te bepalen of een onwettigheid dient te worden vastgesteld. | constatée. |
Gelet op hetgeen voorafgaat, is de situatie van de verzoeker niet | Au regard de ce qui précède, la situation du requérant n'est pas la |
dezelfde als die in de zaak die heeft geleid tot het arrest Vermeulen | même que celle qui prévalait dans l'affaire ayant mené à l'arrêt |
tegen België van 17 juli 2018. In die zaak had de verzoeker immers ' | Vermeulen contre Belgique du 17 juillet 2018. En effet, dans cette |
geen onderzoek genoten van de middelen ten gronde die hij ter | |
ondersteuning van zijn beroep tot nietigverklaring had aangevoerd ' | affaire, le requérant n'avait pas ' bénéficié d'un examen des moyens |
(punt 52). In de onderhavige zaak, aangezien het verzoekschrift ontvankelijk was | de fond soulevés à l'appui de son recours en annulation ' (point 52). |
bij het instellen ervan en de verzoeker een herstelvergoeding vordert, | Dans la présente affaire, dès lors que la requête était recevable lors |
dienen de ' middelen ten gronde die hij ter ondersteuning van zijn | de son introduction et que le requérant demande une indemnité |
beroep tot nietigverklaring heeft aangevoerd ' door de Raad van State | réparatrice, ses ' moyens de fond soulevés à l'appui de son recours en |
te worden onderzocht, ook al doet hij niet langer blijken van een | annulation ' doivent être examinés par le Conseil d'Etat même s'il n'a |
belang bij de nietigverklaring van de eerste twee bestreden | plus d'intérêt à l'annulation des deux premiers actes attaqués. De |
handelingen. Bovendien behoudt de verzoeker de mogelijkheid een | plus, le requérant conserve la possibilité d'obtenir une réparation |
herstel te verkrijgen door middel van een vergoeding. De essentie zelf | par le biais d'une indemnité. Le droit d'accès du requérant à un |
van het recht van toegang van de verzoeker tot de rechtbank is dus | tribunal n'est donc pas atteint dans sa substance même, de telle sorte |
niet aangetast, zodat de bij artikel 6, lid 1, van het Verdrag tot | que les exigences prescrites par l'article 6, § 1er, de la Convention |
bescherming van de rechten van de mens voorgeschreven vereisten in | de sauvegarde des droits de 1'homme sont respectées ». |
acht zijn genomen ». | |
B.4.4. Op vraag van de verzoekende partij voor de Raad van State stelt | B.4.4. A la demande de la partie requérante devant le Conseil d'Etat, |
de verwijzende rechter niettemin de voormelde prejudiciële vraag. | la juridiction a quo pose néanmoins la question préjudicielle précitée. |
B.5.1. Uit de formulering van de prejudiciële vraag en uit het | B.5.1. Il ressort du libellé de la question préjudicielle et de |
verwijzingsarrest blijkt dat de in het geding zijnde bepaling zo wordt | l'arrêt de renvoi que la disposition en cause est interprétée en ce |
geïnterpreteerd dat de verzoekende partij haar belang bij de | sens que la partie requérante perd nécessairement son intérêt à |
nietigverklaring erga omnes van de benoemingsbeslissing die haar heeft | l'annulation erga omnes de la décision de nomination qui l'a empêchée |
belet de betwiste functie te bekleden, noodzakelijk verliest indien | d'occuper la fonction contestée si, par effet de l'écoulement du |
zij, door het verloop van tijd, op het ogenblik van de uitspraak van | temps, elle ne peut plus, au moment où l'arrêt est prononcé, aspirer à |
het arrest de functie waarvan zij de toewijzing betwist, niet meer kan | la fonction dont elle conteste l'attribution. |
ambiëren. B.5.2. Zoals is vermeld in B.3.1, gaat de prejudiciële vraag aldus uit van een interpretatie van de in het geding zijnde bepaling, die het Hof bij zijn arrest nr. 117/99 ongrondwettig heeft bevonden. B.5.3. De prejudiciële vraag verwijst evenwel ook naar een element dat het Hof in het voormelde arrest niet in aanmerking kon nemen, waarbij wordt vermeld dat het verlies van het belang bij de nietigverklaring niet verhindert dat de middelen door de Raad van State kunnen worden onderzocht om eventueel over te gaan tot de vaststelling van onwettigheid indien het beroep bij het instellen ervan ontvankelijk zou zijn en indien een schadevergoeding tot herstel zou zijn gevorderd. | B.5.2. Comme il est dit en B.3.1, la question préjudicielle part donc d'une interprétation de la disposition en cause que la Cour a jugée inconstitutionnelle par son arrêt n° 117/99. B.5.3. Cependant, la question préjudicielle fait également référence à un élément que la Cour ne pouvait pas prendre en considération dans l'arrêt précité, en ce que la question indique que la perte de l'intérêt à l'annulation n'empêche pas que le Conseil d'Etat puisse examiner les moyens pour procéder à un éventuel constat d'illégalité si le recours était recevable lors de son introduction et si une indemnité réparatrice avait été demandée. |
B.5.4. Sinds de voormelde arresten nrs. 117/99 en 13/2004 heeft zich | B.5.4. Depuis les arrêts précités nos 117/99 et 13/2004, un changement |
in de procedure voor de Raad van State inderdaad een wijziging | est effectivement intervenu dans la procédure devant le Conseil |
voorgedaan, waaraan wordt gerefereerd in de formulering van de | d'Etat, auquel il est fait référence dans la formulation de la |
prejudiciële vraag en in de motivering van de verwijzingsbeslissing. | question préjudicielle et dans la motivation de la décision de renvoi. |
B.6. Bij artikel 6 van de wet van 6 januari 2014 « met betrekking tot | B.6. L'article 6 de la loi du 6 janvier 2014 « relative à la Sixième |
de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden bedoeld in artikel | |
77 van de Grondwet » werd een artikel 11bis ingevoegd in de | Réforme de l'Etat concernant les matières visées à l'article 77 de la |
gecoördineerde wetten op de Raad van State, dat bepaalt : | Constitution » a inséré un article 11bis dans les lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, qui dispose : |
« Elke verzoekende of tussenkomende partij die de nietigverklaring van | « Toute partie requérante ou intervenante qui poursuit l'annulation |
een akte, een reglement, of een stilzwijgend afwijzende beslissing | d'un acte, d'un règlement ou d'une décision implicite de rejet en |
vordert met toepassing van artikel 14, § 1 of § 3, kan aan de afdeling | application de l'article 14, § 1er ou § 3, peut demander à la section |
bestuursrechtspraak vragen om haar bij wijze van arrest een | |
schadevergoeding tot herstel toe te kennen ten laste van de steller | du contentieux administratif de lui allouer par voie d'arrêt une |
van de handeling indien zij een nadeel heeft geleden omwille van de | indemnité réparatrice à charge de l'auteur de l'acte si elle a subi un |
onwettigheid van de akte, het reglement of de stilzwijgend afwijzende | préjudice du fait de l'illégalité de l'acte, du règlement ou de la |
beslissing, met inachtneming van alle omstandigheden van openbaar en | décision implicite de rejet, en tenant compte des intérêts publics et |
particulier belang. | privés en présence. |
Het verzoek tot schadevergoeding wordt uiterlijk ingediend zestig | La demande d'indemnité est introduite au plus tard dans les soixante |
dagen na de kennisgeving van het arrest waarbij de onwettigheid werd | jours qui suivent la notification de l'arrêt ayant constaté |
vastgesteld. Er wordt een uitspraak gedaan over het verzoek tot | l'illégalité. Il est statué sur la demande d'indemnité dans les douze |
schadevergoeding binnen de twaalf maanden na de kennisgeving van het arrest waarbij de onwettigheid werd vastgesteld. Bij toepassing van artikel 38, moet het verzoek tot schadevergoeding uiterlijk worden ingediend zestig dagen na de kennisgeving van het arrest waarbij de beroepsprocedure wordt afgesloten. Er wordt een uitspraak gedaan over het verzoek tot schadevergoeding binnen de twaalf maanden na de kennisgeving van het arrest waarbij de beroepsprocedure wordt afgesloten. De partij die het verzoek tot schadevergoeding heeft ingediend, kan geen burgerlijke aansprakelijkheidsvordering meer instellen om het herstel van hetzelfde nadeel te bekomen. Elke partij die een burgerlijke aansprakelijkheidsvordering instelt of heeft ingesteld, kan aan de afdeling bestuursrechtspraak geen vergoeding voor hetzelfde nadeel meer vragen ». B.7. Over de vereiste van het actuele belang in de procedure voor de Raad van State ingevolge artikel 11bis van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, heeft de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, in algemene vergadering, zich uitgesproken bij haar | mois qui suivent la notification de l'arrêt ayant constaté l'illégalité. En cas d'application de l'article 38, la demande d'indemnité doit être introduite au plus tard soixante jours après la notification de l'arrêt qui clôt la procédure de recours. Il est statué sur la demande d'indemnité dans les douze mois qui suivent la notification de l'arrêt qui clôt la procédure de recours. La partie qui a introduit la demande d'indemnité ne peut plus intenter une action en responsabilité civile pour obtenir une réparation du même préjudice. Toute partie qui intente ou a intenté une action en responsabilité civile ne peut plus demander à la section du contentieux administratif une indemnité pour le même préjudice ». B.7. La section du contentieux administratif du Conseil d'Etat s'est |
arrest-Moors nr. 244.015 van 22 maart 2019. In het voormelde arrest oordeelt de Raad van State : « Het toepasselijke kader 6. Een nietigverklaring is een bijzondere vorm van rechtsherstel die erin bestaat de bestreden rechtshandeling retroactief uit het rechtsverkeer te doen verdwijnen, wat de overheid er in bepaalde gevallen toe moet, minstens kan, aanzetten om een nieuwe beslissing te nemen. | prononcée en assemblée générale par son arrêt Moors n° 244.015 du 22 mars 2019 sur l'exigence de l'intérêt actuel dans la procédure devant le Conseil d'Etat à la suite de l'article 11bis des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat. Dans l'arrêt précité, le Conseil d'Etat a jugé : « Le cadre applicable 6. Une annulation est une forme particulière de rétablissement de la légalité consistant à faire disparaître rétroactivement l'acte attaqué de l'ordonnancement juridique, ce qui doit, ou à tout le moins peut, inciter l'autorité à prendre une nouvelle décision. |
7. Gelet op artikel 19, eerste lid, van de Raad van State-wet, kan het | 7. Eu égard à l'article 19, alinéa 1er, des lois coordonnées sur le |
beroep tot nietigverklaring bedoeld bij artikel 14 van deze wet, voor | Conseil d'Etat, le recours en annulation visé à l'article 14 de ces |
de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State worden gebracht | lois peut être porté devant la section du contentieux administratif du |
' door elke partij welke doet blijken van een benadeling of van een | Conseil d'Etat ' par toute partie justifiant d'une lésion ou d'un |
belang '. | intérêt '. |
Die vereiste is erop gericht de rechtszekerheid te dienen en een goede | Cette exigence vise à assurer la sécurité juridique et une bonne |
rechtsbedeling te verzekeren. | |
Het staat aan de Raad van State te oordelen of de verzoekende partij | administration de la justice. |
die een zaak voor de Raad brengt, doet blijken van een belang bij haar | Il appartient au Conseil d'Etat d'apprécier si la partie requérante |
beroep. De Raad van State dient er over te waken dat het | qui le saisit justifie d'un intérêt à son recours. Le Conseil d'Etat |
belangvereiste niet op een buitensporig restrictieve of formalistische | doit veiller à ce que la condition de l'intérêt ne soit pas appliquée |
wijze wordt toegepast (GwH 30 september 2010, nr. 109/2010, B.4.3; | de manière excessivement restrictive ou formaliste (C.C., 30 septembre |
EHRM 17 juli 2018, Vermeulen t. België, § § 42 e.v.). | 2010, n° 109/2010, B.4.3; C.E.D.H., 17 juillet 2018, Vermeulen c. Belgique, § § 42 e.s.). |
Het belang moet niet alleen bestaan bij het instellen van het beroep | L'intérêt doit non seulement exister au moment de l'introduction du |
maar moet voortduren tot aan de sluiting van het debat. | recours mais également perdurer jusqu'à la clôture des débats. |
8. Om als toereikend te worden beschouwd, moet het belang onder meer | 8. Pour être considéré comme suffisant, l'intérêt doit être notamment |
rechtstreeks zijn en de verzoekende partij een voordeel verschaffen | direct et procurer à la partie requérante un avantage en lien, |
dat voldoende direct verband houdt met de finaliteit van een | suffisamment direct, avec la finalité d'une annulation, à savoir la |
nietigverklaring, namelijk het doen verdwijnen van de bestreden | disparition de l'acte attaqué de l'ordonnancement juridique. |
rechtshandeling uit de rechtsorde. | Est en conséquence insuffisant pour obtenir l'annulation de la |
Onvoldoende om een nietigverklaring van de bestreden beslissing te | décision attaquée, l'intérêt d'une partie requérante qui a évolué au |
kunnen verkrijgen, is dan ook het belang van een verzoekende partij | |
dat in de loop van de annulatieprocedure is geëvolueerd naar nog | cours de la procédure d'annulation et qui se limite au seul intérêt |
uitsluitend een belang bij het onwettig horen verklaren van die | |
beslissing om de toekenning van een schadevergoeding - door de | d'entendre déclarer illégale ladite décision afin de faciliter |
rechtbanken van de rechterlijke orde, die daartoe zelf de eventuele | l'octroi d'une indemnité par les tribunaux de l'ordre judiciaire, qui |
fout van de overheid kunnen vaststellen - te faciliteren. | peuvent à cet effet constater eux-mêmes la faute éventuelle de |
9. Dit kan van aard zijn bezwaren op te roepen in het geval waarin de | l'autorité. 9. Des objections peuvent apparaître dans le cas où les circonstances |
omstandigheden waaruit het verlies van het belang van de verzoekende | à l'origine de la perte de l'intérêt ne peuvent être reprochées à la |
partij voortvloeit haar niet kunnen worden aangerekend, en de | partie requérante et lorsque le rejet de l'annulation que celle-ci |
verzoekende partij om die reden de gevorderde nietigverklaring | poursuit est prononcé pour ce motif et que les moyens qu'elle a |
afgewezen ziet worden én geen onderzoek geniet van de middelen die zij | invoqués ne sont pas examinés. |
aanvoerde. 10. Sinds de herziening van artikel 144 van de Grondwet en de | 10. Depuis la révision de l'article 144 de la Constitution et |
invoeging van artikel 11bis in de Raad van State-wet is voortaan ook | l'insertion de l'article 11bis dans les lois coordonnées sur le |
aan de Raad van State een schadevergoedingsbevoegdheid toegekend. | Conseil d'Etat, le Conseil d'Etat est désormais également investi |
Hiermee is beoogd om tegemoet te komen aan de kritiek dat de Raad van | d'une compétence d'indemnisation. L'objectif poursuivi a ainsi été de |
State in het annulatiecontentieux slechts de keuze heeft tussen | répondre à la critique selon laquelle le Conseil d'Etat a pour seul |
vernietigen en niet vernietigen, en om een meer finale geschillenbeslechting mogelijk te maken. | choix, dans le cadre du contentieux d'annulation, de procéder à une |
Gelet op dit nieuw ingevoegde artikel 11bis van de Raad van State-wet | annulation ou de ne pas y procéder et de permettre un règlement plus abouti des litiges. |
kan voortaan de Raad van State op verzoek van ' [e]lke verzoekende of | Eu égard à l'insertion de ce nouvel article 11bis, le Conseil d'Etat |
tussenkomende partij die de nietigverklaring van een akte, een | peut, à la demande de toute partie requérante ou intervenante qui |
reglement, of een stilzwijgend afwijzende beslissing vordert met | poursuit l'annulation d'un acte, d'un règlement ou d'une décision |
toepassing van artikel 14, § 1 of § 3 [van de Raad van State-wet] ' en | implicite de rejet en application de l'article 14, § 1er ou § 3, [des |
die een nadeel heeft geleden vanwege de onwettigheid van de akte, een | lois sur le Conseil d'Etat] ' et qui a subi un préjudice du fait de |
schadevergoeding tot herstel toekennen ten laste van de steller van de | l'illégalité de l'acte, allouer une indemnité réparatrice à la charge |
handeling. | de l'auteur de l'acte. |
11. De toewijzing van deze schadevergoedingsbevoegdheid brengt voor de | 11. L'attribution de cette compétence d'indemnisation implique pour le |
Raad van State de verplichting mee zich effectief van de nieuwe | Conseil d'Etat l'obligation d'exercer effectivement cette nouvelle |
bevoegdheid te kwijten telkens hem daar ontvankelijk om gevraagd | compétence chaque fois qu'il est saisi d'une demande recevable en ce |
wordt. De vordering tot schadevergoeding tot herstel kan samen met, of | sens. La demande d'indemnité réparatrice peut être introduite en même |
hangende, het beroep tot nietigverklaring worden ingesteld, dan wel | temps que le recours en annulation ou au cours de l'examen de celui-ci |
binnen zestig dagen na de kennisgeving van het arrest waarin de | ou dans les soixante jours qui suivent la notification de l'arrêt |
onwettigheid werd vastgesteld. | ayant constaté l'illégalité. |
12. In alle gevallen is voor de toekenning van de schadevergoeding tot | 12. Pour qu'une indemnité réparatrice puisse être allouée, il faut |
herstel vereist dat er een onwettigheid wordt vastgesteld in een | dans tous les cas qu'une illégalité soit constatée dans un arrêt du |
arrest van de Raad van State dat uitspraak doet over een beroep tot | Conseil d'Etat statuant sur un recours en annulation au sens de |
nietigverklaring bedoeld in artikel 14, § 1 of § 3, van de Raad van State-wet. | l'article 14, § 1er ou § 3, des lois sur le Conseil d'Etat. |
[...] | [...] |
De concrete zaak | Le cas concret |
20. De met het voorliggende annulatieberoep bestreden ordemaatregel is | 20. La mesure d'ordre attaquée par le présent recours en annulation a |
beëindigd geworden en berokkent verzoeker, zoals vastgesteld in het | pris fin et, ainsi que l'a constaté l'arrêt interlocutoire n° 241.905, |
tussenarrest nr. 241.905, geen definitief moreel nadeel meer dat nog | ne cause plus au requérant de préjudice moral définitif susceptible |
bijkomend door een nietigverklaring kan worden verholpen. Tevens werd | d'être encore réparé en plus par une annulation. Son traitement a |
zijn wedde geregulariseerd. | également été régularisé. |
21. Om de ordemaatregel alsnog te doen vernietigen argumenteert | 21. Pour encore obtenir l'annulation de la mesure d'ordre, le |
verzoeker, in het algemeen, dat de ontvankelijkheidsvereiste van een ' | requérant fait valoir, d'une manière générale, qu'il faut faire fi de |
actueel ' belang achterwege moet worden gelaten, zoals in Frankrijk | l'exigence de l'intérêt ' actuel ' requise dans le cadre de la |
het geval zou zijn. De vereiste zou ten andere reeds ' ontkracht en | recevabilité, comme tel serait le cas en France. Cette exigence aurait |
herzien ' zijn door de wet van 25 juli 2008. | par ailleurs déjà été ' neutralisée et revue ' par la loi du 25 |
22. Als reeds overwogen, beoogt de vereiste van een (actueel) belang | juillet 2008. 22. Ainsi qu'il a déjà été indiqué, l'exigence d'un intérêt (actuel) à |
bij het verkrijgen van een nietigverklaring, zoals door de Raad van | l'obtention d'une annulation, telle que le Conseil d'Etat la déduit de |
State afgeleid uit artikel 19, eerste lid, van de Raad van State-wet, | l'article 19, alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, vise à |
de rechtszekerheid en een goede rechtsbedeling. Weliswaar mogen de | garantir la sécurité juridique et une bonne administration de la |
beperkingen waartoe die vereiste leidt niet het recht op toegang tot | justice. Si les limites induites par cette exigence ne peuvent porter |
een rechter in zijn kern aantasten en moeten ze daarom evenredig zijn | atteinte à la substance du droit d'accès à un juge et doivent dès lors |
met de vermelde oogmerken, maar deze evenredigheid kan niet a priori | être proportionnées aux buts poursuivis, cette proportionnalité ne |
worden uitgesloten. Ze hangt af van de concrete bijzonderheden eigen | peut pas être exclue a priori. Elle dépend des particularités |
aan de procedure in haar geheel beschouwd. | concrètes propres à la procédure considérée dans son ensemble. |
23. Ten onrechte meent verzoeker dat de wet van 25 juli 2008 ertoe zou nopen de vereiste van een actueel belang bij het verkrijgen van een nietigverklaring te verlaten. Onder meer beoogde de wetgever met die wet, aldus het Grondwettelijk Hof in zijn arrest nr. 148/2018 van 8 november 2018, te vermijden dat de rechtzoekende die een beroep tot nietigverklaring instelt bij de Raad van State verplicht zou zijn, ten bewarende titel, een vordering tot schadevergoeding in te stellen bij de burgerlijke rechter om de verjaring van die vordering te vermijden. Precies omdat de Raad van State ook nog na de wet de mogelijkheid blijft hebben om een beroep tot nietigverklaring te verwerpen zonder de grond van de zaak te hebben onderzocht, ' met name wanneer de | 23. Le requérant estime, à tort, que la loi du 25 juillet 2008 commanderait l'abandon de l'exigence d'un intérêt actuel à l'obtention d'une annulation. Selon l'arrêt n° 148/2018 du 8 novembre 2018 de la Cour constitutionnelle, le législateur entendait notamment éviter que le justiciable qui introduit un recours en annulation auprès du Conseil d'Etat soit tenu, à titre conservatoire, d'introduire une action en réparation du dommage devant le juge civil pour éviter la prescription de cette action. C'est précisément parce que le Conseil d'Etat continue, même après la loi, d'avoir la possibilité de rejeter un recours en annulation sans avoir examiné le fond de l'affaire, ' notamment lorsque le requérant |
verzoeker, om redenen buiten zijn wil, zijn belang om in rechte te | perd son intérêt à agir en cours d'instance [...] pour des raisons qui |
treden verliest tijdens het geding ', bevindt het Grondwettelijk Hof | sont indépendantes de sa volonté ', que la Cour constitutionnelle juge |
in zijn voormeld arrest het artikel 2244 van het Burgerlijk Wetboek, | dans son arrêt précité que l'article 2244 du Code civil, complété par |
zoals het door de wet van 25 juli 2008 is aangevuld, in strijd met de | la loi du 25 juillet 2008, viole les articles 10 et 11 de la |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het geen | Constitution en ce qu'il ne confère pas un effet interruptif de la |
verjaringstuitende werking toekent aan de bij de Raad van State | prescription aux recours introduits devant le Conseil d'Etat qui |
ingestelde beroepen die niet tot een vernietigingsarrest leiden. | n'aboutissent pas à un arrêt d'annulation. |
24. Voor het overige beroept verzoeker zich voor een nietigverklaring | 24. Pour le surplus, le requérant invoque, pour une annulation, |
op de eis van daadwerkelijke rechtshulp, waarbij hij verwijst naar de | l'exigence d'un recours effectif et renvoie aux articles 6 et 13 de la |
artikelen 6 en 13 van het EVRM en 13 en 160 van de Grondwet, op de | C.E.D.H. et aux articles 13 et 160 de la Constitution, à |
leer van het arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens | l'enseignement de l'arrêt Vermeulen de la Cour européenne des droits |
van 17 juli 2018 inzake Vermeulen, en op artikel 11bis van de Raad van State-wet. Volgens hem impliceert de eis van daadwerkelijke rechtshulp het behoud van het aanvankelijk rechtmatig belang, ook wanneer dit belang er uiteindelijk, door het verstrijken van de jaren, nog alleen of hoofdzakelijk op neerkomt een onwettigheid te kunnen aantonen, en staat noch het feit dat de nodige financiële en administratieve regularisaties zijn uitgevoerd, noch het feit dat de bestreden beslissing geen definitief moreel nadeel meer berokkent, een schadevergoeding in de weg. 25. Het recht op toegang tot een rechter is een onderdeel van het recht op een eerlijk proces en wordt onder meer gewaarborgd door artikel 13 van de Grondwet en artikel 6 van het EVRM. Zoals het | de l'homme du 17 juillet 2018 et à l'article 11bis des lois sur le Conseil d'Etat. Selon lui, l'exigence d'un recours effectif implique le maintien de l'intérêt légitime initial, même lorsque, finalement, cet intérêt, en raison des années qui passent, consiste uniquement ou essentiellement à pouvoir démontrer une illégalité, et ni le fait que les régularisations financières et administratives nécessaires ont été effectuées, ni le fait que la décision attaquée ne cause plus de préjudice moral définitif n'empêchent une indemnisation. 25. Le droit d'accès à un juge constitue un aspect du droit à un procès équitable et est garanti notamment par l'article 13 de la |
voormelde arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens | Constitution et l'article 6 de la C.E.D.H. Comme le rappelle l'arrêt |
inzake Vermeulen in herinnering brengt, mogen de voorwaarden van | précité de la Cour européenne des droits de l'homme, en cause |
ontvankelijkheid van een beroep tot nietigverklaring bij de Raad van State er niet toe leiden dat ze het recht op toegang in de kern aantasten, wat het geval is wanneer deze voorwaarden niet evenredig zijn ten aanzien van het nagestreefde doel. In dit verband dient de Raad van State de annulatieprocedure in haar geheel te beoordelen en in het bijzonder rekening te houden met de eventuele invloed van de duur ervan op het verlies van het belang van een verzoekende partij. 26. In de voorliggende zaak heeft het tijdsverloop tot gevolg gehad dat de verwerende partij de bestreden beslissing intussen feitelijk heeft herroepen, door de effecten ervan ongedaan te maken. Dat verklaart ook waarom verzoeker in wezen nog alleen op de nietigverklaring van de bestreden beslissing aandringt om de onwettigheid van de beslissing te horen vaststellen, met het oog op het verkrijgen van een schadevergoeding. 27. Als hiervóór gezegd, beschikt voortaan een verzoekende partij in een dergelijk geval, waarin haar initiële belang bij de nietigverklaring is overgegaan naar nog slechts een belang om de bestreden beslissing onwettig te horen verklaren met het oog op het verkrijgen van een schadevergoeding, over de mogelijkheid van het indienen van een vordering tot schadevergoeding tot herstel op grond van artikel 11bis van de Raad van State-wet om in het kader van haar annulatieberoep toch nog de door haar aangevoerde middelen beoordeeld | Vermeulen, les conditions de recevabilité d'un recours en annulation auprès du Conseil d'Etat ne peuvent atteindre le droit d'accès dans sa substance même, ce qui est le cas lorsqu'elles ne sont pas proportionnées au but poursuivi. A cet égard, le Conseil d'Etat doit apprécier la procédure d'annulation dans son ensemble et tenir compte en particulier de l'influence éventuelle de sa durée sur la perte de l'intérêt d'une partie requérante. 26. En l'espèce, le temps écoulé a eu pour effet que la partie adverse a, dans l'intervalle, renoncé à la décision attaquée dans les faits en en mettant à néant les effets. Cela explique également pourquoi le requérant ne demande l'annulation de la décision attaquée qu'en vue d'entendre constater l'illégalité de la décision afin d'obtenir une indemnisation. 27. Comme il a été précisé plus haut, une partie requérante dispose désormais, en pareille circonstance, lorsque son intérêt initial à l'annulation se résume à entendre déclarer illégale la décision attaquée en vue d'obtenir une indemnisation, de la possibilité d'introduire une demande d'indemnité réparatrice sur la base de l'article 11bis des lois sur le Conseil d'Etat pour que les moyens qu'elle a invoqués dans le cadre de son recours en annulation soient |
te zien worden. | tout de même encore examinés. |
Deze mogelijkheid is te dezen zelfs expliciet onder de aandacht van | En l'espèce, cette possibilité a même été explicitement portée à |
verzoeker gebracht met een e-mailbericht van de Raad van State van 24 | l'attention du requérant dans un courriel du Conseil d'Etat du 24 |
oktober 2018, omdat er pas zeer recent - met de arresten van de | octobre 2018, car ce n'est que très récemment - avec les arrêts de |
algemene vergadering van de afdeling Bestuursrechtspraak nrs. 214.865 | l'assemblée générale de la section du contentieux administratif nos |
en 241.866 van 21 juni 2018 - voldoende klaarheid is gekomen over de | 241.865 et 241.866 du 21 juin 2018 - que des précisions suffisantes |
impact van artikel 11bis van de Raad van State-wet op de mogelijkheden | ont été apportées en ce qui concerne l'impact de l'article 11bis des |
van de Raad van State om in het annulatiecontentieux uitspraak te doen. | lois sur le Conseil d'Etat sur ses possibilités de statuer dans le contentieux de l'annulation. |
28. Uit het voorgaande volgt dat, rekening houdend met alle | 28. Il découle de ce qui précède que, compte tenu de toutes les |
bijzonderheden van de procedure en het proces in zijn geheel | particularités de la procédure, cette dernière étant considérée dans |
beschouwd, een afwijzing van de vordering van verzoeker tot | son ensemble, un rejet de la demande du requérant visant l'annulation |
nietigverklaring van de bestreden beslissing om reden dat hij, ten | de la décision attaquée au motif qu'il ne justifie plus d'un intérêt à |
gevolge van omstandigheden die hem niet kunnen worden verweten, zonder | la suite de circonstances qui ne peuvent lui être reprochées, |
belang erbij is geworden, zijn toegang tot de rechter niet op | n'entrave pas son accès à un juge de manière disproportionnée. En |
disproportionele wijze belemmert. Verzoeker kan immers, met het | effet, grâce à l'instrument prévu à l'article 11bis des lois sur le |
instrument waarin artikel 11bis van de Raad van State-wet voorziet, | Conseil d'Etat, le requérant peut lui-même s'adapter adéquatement aux |
zelf adequaat inspelen op de veranderde omstandigheden en zijn belang, | changements de circonstances et conserver son intérêt, eu égard au |
gelet op de gewijzigde inzet van het geschil, vrijwaren ». | nouvel enjeu du litige ». |
B.8.1. Het is deze rechtspraak waaraan de verwijzende rechter | B.8.1. C'est à cette jurisprudence que la juridiction a quo fait |
refereert in de prejudiciële vraag, waarin hij, enerzijds, artikel 19, | référence dans la question préjudicielle lorsqu'elle interprète, d'une |
eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State in die | part, l'article 19, alinéa 1er, des lois coordonnées sur le Conseil |
zin interpreteert dat het vereist dat een verzoekende partij tijdens | d'Etat en ce sens qu'il exige qu'une partie requérante dispose d'un |
de gehele duur van de rechtspleging over een actueel belang beschikt, | intérêt actuel pendant toute la durée de la procédure, et indique, |
en, anderzijds, vermeldt dat bij het verlies van het belang tijdens de | d'autre part, qu'en cas de perte de l'intérêt pendant la procédure, la |
rechtspleging « [haar] middelen tot nietigverklaring door de Raad van State zullen kunnen worden onderzocht om eventueel over te gaan tot een vaststelling van onwettigheid indien [haar] beroep bij het instellen ervan ontvankelijk zou zijn en indien [zij] een schadevergoeding tot herstel zou hebben gevorderd ». B.8.2. Het Hof zal de gestelde vraag onderzoeken, niet om zich uit te spreken over de rechtspraak van de Raad van State, wat niet onder zijn bevoegdheid valt, maar door zich te plaatsen in de in de prejudiciële vraag aangenomen veronderstelling volgens welke aan de in het geding zijnde bepaling de in de vraag geformuleerde interpretatie moet worden gegeven. B.9.1. Artikel 19, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad | partie requérante « pourra voir ses moyens d'annulation examinés par le Conseil d'Etat pour procéder à un éventuel constat d'illégalité si son recours était recevable lors de son introduction et qu' [elle] a demandé une indemnité réparatrice ». B.8.2. La Cour examine la question qui lui est posée, non pour se prononcer sur la jurisprudence du Conseil d'Etat, ce qui ne relève pas de sa compétence, mais en se plaçant dans l'hypothèse, postulée par la question préjudicielle, selon laquelle la disposition en cause doit recevoir l'interprétation qui y est formulée. B.9.1. L'article 19, alinéa 1er, des lois coordonnées sur le Conseil |
van State bepaalt : | d'Etat, dispose : |
« De aanvragen, moeilijkheden, beroepen tot nietigverklaring en | « Les demandes, difficultés et recours en annulation et recours en |
cassatieberoepen bedoeld bij de artikelen 11, 12, 13, 14 en 16, 1° tot | cassation visés aux articles 11, 12, 13, 14 et 16, 1° à 8°, peuvent |
8°, kunnen voor de afdeling bestuursrechtspraak worden gebracht door | être portés devant la section du contentieux administratif par toute |
elke partij welke doet blijken van een benadeling of van een belang en | |
worden schriftelijk ingediend bij de afdeling in de vormen en binnen | partie justifiant d'une lésion ou d'un intérêt et sont soumis par |
de termijn door de Koning bepaald ». | écrit à la section dans les formes et délais déterminés par le Roi ». |
B.9.2. De voorwaarde volgens welke de verzoekende partij moet doen | B.9.2. La condition selon laquelle la partie requérante doit justifier |
blijken van een belang bij haar beroep wordt gemotiveerd door de | d'un intérêt au recours est motivée par le souci de ne pas permettre |
bezorgdheid om de actio popularis niet toe te laten. | l'action populaire. |
B.9.3. Het « belang » wordt door de wet niet omschreven. De wetgever | B.9.3. La loi ne définit pas « l'intérêt ». Le législateur a laissé au |
heeft aan de Raad van State de zorg gelaten om dat begrip inhoud te | Conseil d'Etat le soin de préciser le contenu de cette notion (Doc. |
geven (Parl. St., Kamer, 1936-1937, nr. 211, p. 34, en nr. 299, p. | parl., Chambre, 1936-1937, n° 211, p. 34, et n° 299, p. 18). |
18). De Raad van State dient evenwel erover te waken dat het belangvereiste | Le Conseil d'Etat doit toutefois veiller à ce que la condition de |
niet op een buitensporig restrictieve of formalistische wijze wordt | l'intérêt ne soit pas appliquée de manière restrictive ou formaliste |
toegepast (zie in die zin : EHRM, 20 april 2004, Bulena t. Tsjechische | (voy., en ce sens, CEDH, 20 avril 2004, Bulena c. République tchèque, |
Republiek, § § 28, 30 en 35; 24 februari 2009, L'Erablière A.S.B.L. t. | § § 28, 30 et 35; 24 février 2009, L'Erablière A.S.B.L. c. Belgique, § |
België, § 38; 5 november 2009, Nunes Guerreiro t. Luxemburg, § 38; 22 | 38; 5 novembre 2009, Nunes Guerreiro c. Luxembourg, § 38; 22 décembre |
december 2009, Sergey Smirnov t. Rusland, § § 29-32; 11 juli 2017, | 2009, Sergey Smirnov c. Russie, § § 29-32; 11 juillet 2017, Dakir c. |
Dakir t. België, § 81; 17 juli 2018, Ronald Vermeulen t. België, § | Belgique, § 81; 17 juillet 2018, Ronald Vermeulen c. Belgique, § 54). |
54). De invulling van het begrip mag bovendien niet in strijd zijn met | En outre, le contenu de la notion ne peut pas être contraire aux |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.10.1. In de interpretatie van de verwijzende rechter vereist artikel | |
19 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State dat de | B.10.1. Dans l'interprétation donnée par le juge a quo, l'article 19 |
verzoekende partij tijdens de gehele duur van de rechtspleging over | des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat exige que la partie |
een actueel belang beschikt, wat impliceert dat de nietigverklaring | requérante dispose d'un intérêt actuel tout au long de la procédure, |
haar de mogelijkheid moet bieden opnieuw kans te maken het voordeel te | ce qui implique que l'annulation doit lui permettre de retrouver une |
genieten van de benoeming waarnaar zij dingt. Aldus wordt de | chance de bénéficier de la nomination qu'elle sollicite. Ainsi, |
nietigverklaring opgevat als een bijzondere vorm van rechtsherstel die | l'annulation est conçue comme une forme particulière de rétablissement |
erin bestaat de bestreden rechtshandeling retroactief uit het | de la légalité qui consiste à faire disparaître rétroactivement l'acte |
rechtsverkeer te doen verdwijnen, wat de overheid in bepaalde gevallen | attaqué de l'ordonnancement juridique, ce qui doit, ou à tout le moins |
ertoe moet, minstens kan, aanzetten om een nieuwe beslissing te nemen. | peut, inciter l'autorité dans certains cas à prendre une nouvelle décision. |
B.10.2. In die interpretatie leidt de in het geding zijnde bepaling | B.10.2. Dans cette interprétation, la disposition en cause fait naître |
tot een verschil in behandeling onder verzoekende partijen die een | une différence de traitement entre les parties requérantes qui |
benoeming bestrijden, naargelang de geldigheidsduur van de | attaquent une nomination, selon que la durée de validité de la réserve |
wervingsreserve waarop de benoeming is gebaseerd en waarvan de verzoekende partij deel uitmaakt, tijdens de procedure voor de Raad van State al dan niet is verstreken. In het eerste geval verliest de verzoekende partij haar belang bij de nietigverklaring, terwijl zij dat in het tweede geval behoudt. B.10.3. Het verschil in behandeling tussen de beide categorieën van rechtzoekenden berust op een objectief criterium, namelijk het feit dat de bestreden benoeming nog door de verzoekende partij kan worden geambieerd, dat ook pertinent is in het licht van de doelstelling die in de interpretatie van de verwijzende rechter met de nietigverklaring wordt nagestreefd. B.10.4. De verwijzende rechter vermeldt ook in de prejudiciële vraag en in de verwijzingsbeslissing dat het verlies van het belang bij de nietigverklaring van de bestreden akte niet verhindert dat de middelen tot nietigverklaring nog door de Raad van State kunnen worden onderzocht om eventueel over te gaan tot een vaststelling van onwettigheid, indien het beroep bij het instellen ervan ontvankelijk zou zijn en indien een schadevergoeding tot herstel werd gevorderd op grond van artikel 11bis van de gecoördineerde wetten op de Raad van State. Het verlies van belang bij de nietigverklaring, ten gevolge van het verstrijken van de wervingsreserve, heeft aldus niet noodzakelijk tot gevolg dat aan de rechtzoekende het recht op toegang tot de rechter wordt ontzegd. B.10.5. Zoals is vermeld in B.4.3, is de verwijzende rechter, in | de recrutement sur laquelle se base la nomination, et dont fait partie la partie requérante, a expiré ou non pendant la procédure devant le Conseil d'Etat. Dans le premier cas, la partie requérante perd son intérêt à l'annulation, alors qu'elle le conserve dans le second cas. B.10.3. La différence de traitement entre les deux catégories de justiciables repose sur un critère objectif, en l'occurrence le fait que la partie requérante peut encore postuler la nomination attaquée, qui est également pertinent au regard de l'objectif que poursuit l'annulation dans l'interprétation donnée par la juridiction a quo. B.10.4. La juridiction a quo indique également dans la question préjudicielle et dans la décision de renvoi que la perte de l'intérêt à l'annulation de l'acte attaqué n'empêche pas que le Conseil d'Etat puisse encore examiner les moyens invoqués en vue de l'annulation pour procéder éventuellement à un constat d'illégalité si le recours était recevable lors de son introduction et si une indemnité réparatrice avait été demandée sur la base de l'article 11bis des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat. La perte d'intérêt à l'annulation à la suite de l'expiration de la réserve de recrutement n'a donc pas nécessairement pour conséquence de priver le justiciable du droit d'accès au juge. B.10.5. Comme il est dit en B.4.3, la juridiction a quo estime, par |
verband met de mogelijkheid om schadevergoeding tot herstel te | rapport à la possibilité de demander une indemnité réparatrice fondée |
vorderen op grond van het voormelde artikel 11bis van de | sur l'article 11bis, précité, des lois coordonnées sur le Conseil |
gecoördineerde wetten op de Raad van State, van oordeel dat de | d'Etat, que la situation de la partie requérante ne peut pas être |
situatie van de verzoekende partij niet kan worden vergeleken met de | comparée à celle qui a donné lieu à l'arrêt de la Cour européenne des |
situatie die aanleiding heeft gegeven tot het arrest van het Europees | |
Hof voor de Rechten van de Mens van 17 juli 2018, waarin eveneens het | droits de l'homme du 17 juillet 2018, qui se pencha également sur la |
verlies van een belang voor de Raad van State ter discussie stond | question de la perte d'un intérêt devant le Conseil d'Etat à la suite |
ingevolge het verstrijken van een wervingsreserve. | |
Bij dat arrest heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens | de l'expiration d'une réserve de recrutement. |
geoordeeld dat in de concrete zaak de verzoekende partij een belang | Par cet arrêt, la Cour européenne des droits de l'homme a jugé que, |
had op het ogenblik dat zij haar beroep had ingediend, maar haar | dans le cas d'espèce, la partie requérante avait un intérêt au moment |
belang was verloren ten gevolge van de zeer lange duur van de | où elle avait introduit son recours, mais qu'elle avait perdu cet |
procedure voor de Raad van State. Het Europees Hof stelt vast dat de | intérêt en raison de la très longue durée de la procédure devant le |
Raad van State zich op geen enkel ogenblik vragen heeft gesteld over | Conseil d'Etat. La Cour européenne constate que le Conseil d'Etat ne |
de oorzaak van het verlies aan belang, in het bijzonder over de impact | s'est à aucun moment interrogé sur la cause de la perte d'intérêt, en |
die de duur van de procedure heeft kunnen hebben. Het Hof stelt ook | |
vast dat, doordat het beroep onontvankelijk werd verklaard, de | particulier sur l'impact qu'a pu avoir la durée de la procédure. La |
verzoekende partij geen onderzoek heeft verkregen van de middelen die | Cour constate également que, le recours ayant été déclaré irrecevable, |
zij ter ondersteuning van haar beroep tot nietigverklaring had | la partie requérante n'a pas bénéficié d'un examen des moyens qu'elle |
aangevoerd (EHRM, 17 juli 2018, Ronald Vermeulen t. België, §§ 51-52). | avait soulevés à l'appui de son recours en annulation (CEDH, 17 |
juillet 2018, Ronald Vermeulen c. Belgique, § § 51-52). | |
Besluitend werd geoordeeld dat, rekening houdend met de procedure in | En conclusion, la même Cour a jugé que, compte tenu de la procédure |
haar geheel en in het bijzonder met het feit dat de Raad van State | dans son ensemble et, en particulier, du fait que le Conseil d'Etat |
geen rekening heeft gehouden met de eventuele impact van de duur van | n'a pas tenu compte de l'impact éventuel de la durée de la procédure |
de procedure op het verlies van het belang van de verzoekende partij, | sur la perte de l'intérêt de la partie requérante, il a été porté |
afbreuk werd gedaan aan de essentie van het recht op toegang tot een | atteinte au droit d'accès à un juge dans sa substance même et que |
rechter en bijgevolg artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor | l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de |
de rechten van de mens werd geschonden (EHRM, 17 juli 2018, Ronald | l'homme a donc été violé (CEDH, 17 juillet 2018, Ronald Vermeulen c. |
Vermeulen t. België, § 58). | Belgique, § 58). |
B.10.6. De mogelijkheid om een schadevergoeding tot herstel te | B.10.6. A l'époque des faits qui ont donné lieu à l'arrêt précité, la |
vorderen op grond van artikel 11bis van de gecoördineerde wetten op de | possibilité de demander une indemnité réparatrice sur la base de |
Raad van State en om met het oog daarop, ondanks het verlies aan | l'article 11bis des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat et, dans |
belang, toch een onderzoek van de wettigheid van de bestreden bepaling | cette optique, d'obtenir quand même un examen de la légalité de la |
te kunnen bekomen, bestond nog niet ten tijde van de feiten die | disposition attaquée, malgré la perte d'intérêt, n'existait pas |
aanleiding hebben gegeven tot het voormelde arrest, zodat het Europees | |
Hof voor de Rechten van de Mens daarmee in zijn beslissing geen | encore, si bien que la Cour européenne des droits de l'homme n'a pas |
rekening kon houden. | pu en tenir compte dans sa décision. |
B.11.1. Hoewel een verzoek tot schadevergoeding op basis van artikel | B.11.1. Bien que, dans l'interprétation donnée par le juge a quo, une |
11bis van de gecoördineerde wetten op de Raad van State in de | demande d'indemnité réparatrice sur la base de l'article 11bis des |
interpretatie van de verwijzende rechter ertoe leidt dat de Raad van | lois coordonnées sur le Conseil d'Etat ait pour effet que le Conseil |
State, ondanks het verlies aan belang, alsnog de middelen ten gronde | d'Etat puisse encore, malgré la perte d'intérêt, examiner les moyens |
kan behandelen, kan de toepassing van artikel 11bis niet ertoe leiden | quant au fond, l'application de l'article 11bis ne peut conduire à ce |
dat de betwiste bestuurshandeling erga omnes en met terugwerkende | que l'acte administratif contesté disparaisse de l'ordonnancement |
kracht uit het rechtsverkeer verdwijnt. | juridique erga omnes et rétroactivement. |
B.11.2. Een verzoekende partij verliest evenwel niet noodzakelijk elk | B.11.2. Une partie requérante ne perd cependant pas nécessairement |
belang bij de nietigverklaring van een onwettige benoeming wanneer de | tout intérêt à l'annulation d'une nomination illégale lorsque la |
wervingsreserve waarvan zij deel uitmaakt tijdens de procedure voor de | réserve de recrutement dont elle fait partie arrive à échéance pendant |
Raad van State verstrijkt. Aldus, al kan zij de functie waarvan zij de | la procédure devant le Conseil d'Etat. Ainsi, s'il est vrai qu'elle ne |
toewijzing betwist weliswaar niet meer ambiëren, toch kan zij een | peut plus aspirer à la fonction dont elle conteste l'attribution, elle |
belang, moreel of materieel, behouden bij de vernietiging erga omnes | peut néanmoins conserver un intérêt, moral ou matériel, à l'annulation |
van de beslissing die haar heeft belet die functie te bekleden daar | erga omnes de la décision qui l'a empêchée d'y accéder puisqu'il n'est |
het niet uitgesloten is dat de nietigverklaring van de bestreden | pas exclu que l'annulation de la décision attaquée puisse encore lui |
beslissing haar nog een direct en persoonlijk voordeel kan | procurer un avantage direct et personnel, si minime soit-il. |
verschaffen, hoe miniem ook. B.11.3. In de interpretatie dat een verzoekende partij tijdens de | B.11.3. Dans l'interprétation selon laquelle une partie requérante est |
gehele duur van de rechtspleging over een actueel belang dient te | |
beschikken, hetgeen impliceert dat de nietigverklaring haar de | tenue de disposer d'un intérêt actuel tout au long de la procédure, ce |
mogelijkheid moet bieden opnieuw kans te maken het voordeel te | qui implique que l'annulation doit lui permettre de retrouver une |
genieten van de benoeming waarnaar zij dingt, heeft de in het geding | chance de bénéficier de la nomination qu'elle sollicite, la |
zijnde bepaling onevenredige gevolgen, vermits zij in die | disposition en cause a des effets disproportionnés, puisque dans cette |
interpretatie noodzakelijk leidt tot het verlies van het belang bij de nietigverklaring wanneer de wervingsreserve in de loop van de procedure voor de Raad van State verstrijkt, zonder dat de verzoekende partij kan aantonen dat er in werkelijkheid nog een belang bij de nietigverklaring bestaat en zonder rekening te houden met de gebeurtenissen die het onderzoek van het beroep hebben kunnen vertragen. In die interpretatie ontstaat aldus ook een niet redelijk verantwoord verschil in behandeling tussen die verzoekende partij en de geslaagde voor een wervingsreserve waarvan de geldigheidsduur bij het instellen van het beroep pas is begonnen. B.12.1. Artikel 19, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, in die zin geïnterpreteerd dat het vereist dat een | interprétation, elle conduit nécessairement à la perte de l'intérêt à l'annulation lorsque la réserve de recrutement arrive à échéance au cours de la procédure devant le Conseil d'Etat, sans que la partie requérante puisse démontrer si, en réalité, il subsiste encore un intérêt à l'annulation et sans tenir aucun compte des événements qui ont pu retarder l'examen du recours. Dans cette interprétation, il est ainsi établi également une différence de traitement injustifiée entre cette partie requérante et le lauréat d'une réserve de recrutement dont la durée de validité vient de débuter lors de l'introduction du recours. B.12.1. L'article 19, alinéa 1er, des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat, interprété comme exigeant qu'une partie requérante dispose |
verzoekende partij tijdens de gehele duur van de rechtspleging over | d'un intérêt actuel tout au long de la procédure, et comme impliquant |
een actueel belang beschikt en dat de verzoekende partij die een | que la partie requérante qui attaque une nomination perd |
benoeming bestrijdt haar belang bij de nietigverklaring noodzakelijk | nécessairement son intérêt à l'annulation lorsqu'elle ne peut plus |
verliest wanneer zij de benoeming niet meer kan ambiëren omdat de | aspirer à la nomination par le fait que la durée de validité de la |
geldigheidsduur van de wervingsreserve waarop de benoeming is | réserve de recrutement, sur laquelle se base cette nomination, arrive |
gebaseerd, in de loop van de procedure verstrijkt, zodat zij enkel nog | à échéance en cours de procédure, de sorte qu'elle ne peut plus |
een beoordeling van de grond van de zaak kan verkrijgen door in de | obtenir qu'une appréciation du fond de l'affaire qu'en introduisant |
loop van de procedure een verzoek tot schadevergoeding tot herstel in | une demande d'indemnité réparatrice en cours de procédure, viole les |
te dienen, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | articles 10 et 11 de la Constitution. |
In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden | Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une |
beantwoord. | réponse affirmative. |
B.12.2. Het Hof merkt op dat artikel 19, eerste lid, geen vereiste | B.12.2. La Cour observe que l'article 19, alinéa 1er, ne formule |
vermeldt wat het behoud van het belang betreft. De in het geding | aucune exigence en ce qui concerne le maintien de l'intérêt. La |
zijnde bepaling kan ook in die zin worden geïnterpreteerd dat de | disposition en cause peut aussi être interprétée en ce sens que la |
verzoekende partij die een benoeming bestrijdt, haar belang bij de | partie requérante qui attaque une nomination ne perd pas |
nietigverklaring niet noodzakelijk verliest wanneer zij de benoeming | nécessairement son intérêt à l'annulation lorsqu'elle ne peut plus |
niet langer kan ambiëren omdat de geldigheidsduur van de | aspirer à la nomination parce que la durée de validité de la réserve |
wervingsreserve in de loop van de procedure is verstreken. | de recrutement est arrivée à échéance en cours de procédure. |
In die interpretatie schendt artikel 19, eerste lid, van de | Dans cette interprétation, l'article 19, alinéa 1er, des lois |
gecoördineerde wetten op de Raad van State de artikelen 10 en 11 van | coordonnées sur le Conseil d'Etat ne viole pas les articles 10 et 11 |
de Grondwet niet en dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden | de la Constitution, et la question préjudicielle appelle une réponse |
beantwoord. | négative. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
- Artikel 19, eerste lid, van de wetten op de Raad van State, | - L'article 19, alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, |
gecoördineerd op 12 januari 1973, in die zin geïnterpreteerd dat het | coordonnées le 12 janvier 1973, interprété comme exigeant qu'une |
vereist dat een verzoekende partij tijdens de gehele duur van de | partie requérante dispose d'un intérêt actuel tout au long de la |
rechtspleging over een actueel belang beschikt, en dat de verzoekende | procédure, et comme impliquant que la partie requérante qui attaque |
partij die een benoeming bestrijdt, haar belang bij de | |
nietigverklaring noodzakelijk verliest wanneer zij de benoeming niet | une nomination perd nécessairement son intérêt à l'annulation |
meer kan ambiëren omdat de geldigheidsduur van de wervingsreserve | lorsqu'elle ne peut plus aspirer à la nomination par le fait que la |
waarop de benoeming is gebaseerd, in de loop van de procedure | durée de validité de la réserve de recrutement, sur laquelle se base |
verstrijkt, zodat zij enkel nog een beoordeling van de grond van de | la nomination, arrive à échéance en cours de procédure, de sorte |
zaak kan verkrijgen door in de loop van de procedure een verzoek tot | qu'elle ne peut plus obtenir une appréciation du fond de l'affaire |
schadevergoeding tot herstel in te dienen, schendt de artikelen 10 en | qu'en introduisant une demande d'indemnité réparatrice en cours de |
11 van de Grondwet. | procédure, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
- Dezelfde bepaling, in die zin geïnterpreteerd dat de verzoekende | - La même disposition, interprétée en ce sens que la partie requérante |
partij die een benoeming bestrijdt, haar belang bij de | |
nietigverklaring niet noodzakelijk verliest wanneer zij de benoeming | qui attaque une nomination ne perd pas nécessairement son intérêt à |
niet langer kan ambiëren omdat de geldigheidsduur van de | l'annulation lorsqu'elle ne peut plus aspirer à la nomination parce |
wervingsreserve in de loop van de procedure is verstreken, schendt de | que la durée de validité de la réserve de recrutement est arrivée à |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. | échéance en cours de procédure, ne viole pas les articles 10 et 11 de |
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel | la Constitution. Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, |
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
op 9 juli 2020. | la Cour constitutionnelle, le 9 juillet 2020. |
De griffier, | Le greffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
De voorzitter, | Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |