Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 62/2020 van 7 mei 2020 Rolnummer 7173 In zake: de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 8 en 10, § 2, 1°, van de wet van 11 februari 2013 « houdende organisatie van het beroep van vastgoedmakelaar », geste Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 62/2020 van 7 mei 2020 Rolnummer 7173 In zake: de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 8 en 10, § 2, 1°, van de wet van 11 februari 2013 « houdende organisatie van het beroep van vastgoedmakelaar », geste Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 62/2020 du 7 mai 2020 Numéro du rôle : 7173 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 8 et 10, § 2, 1°, de la loi du 11 février 2013 « organisant la profession d'agent immobilier », posée par la cha La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 62/2020 van 7 mei 2020 Extrait de l'arrêt n° 62/2020 du 7 mai 2020
Rolnummer 7173 Numéro du rôle : 7173
In zake: de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 8 en 10, § 2, En cause : la question préjudicielle relative aux articles 8 et 10, §
1°, van de wet van 11 februari 2013 « houdende organisatie van het 2, 1°, de la loi du 11 février 2013 « organisant la profession d'agent
beroep van vastgoedmakelaar », gesteld door de kamer van beroep van immobilier », posée par la chambre d'appel de l'Institut professionnel
het Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars. des agents immobiliers.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen en Y. Kherbache, J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen et Y. Kherbache, assistée du
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij beslissing van 2 april 2019, waarvan de expeditie ter griffie van Par décision du 2 avril 2019, dont l'expédition est parvenue au greffe
het Hof is ingekomen op 13 mei 2019, heeft de kamer van beroep van het de la Cour le 13 mai 2019, la chambre d'appel de l'Institut
Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars de volgende prejudiciële vraag professionnel des agents immobiliers a posé la question préjudicielle
gesteld : suivante :
« [...] of het in artikel 8.1° lid en art. 10 § 2.2° van de wet van 11 « La présomption irréfragable contenue dans l'article 8, alinéa 1er,
februari 2013 houdende organisatie van het beroep van vastgoedmakelaar et dans l'article 10, § 2, 2°, de la loi du 11 février 2013 organisant
opgenomen onweerlegbaar vermoeden een tegenstrijdigheid in het leven la profession d'agent immobilier entraîne-t-elle une contradiction
roept met de uitzondering opgenomen in art. 8.2° lid van dezelfde wet avec l'exception contenue dans l'article 8, alinéa 2, de la même loi
en twee categorieën burgers doet ontstaan waarbij in tegenstelling tot personen die geen aandeelhouder zijn, aan personen die wél aandeelhouder zijn en verbonden zijn met een arbeidsovereenkomst en onder gezag, leiding en toezicht staan, de uitzonderingstoestand waarvan sprake in art. 8.2° lid wordt ontnomen, en het gemaakte onderscheid tussen deze categorieën burgers disproportioneel is en niet adequaat of pertinent is om het nagestreefde legitieme doel te bereiken, minstens dat het gemaakte onderscheid niet adequaat of pertinent is om het nagestreefde doel te bereiken noch proportioneel is ten aanzien van dit nagestreefde doel (toets aan het et crée-t-elle deux catégories de citoyens en ce que, contrairement aux personnes qui ne sont pas actionnaires, les personnes qui sont actionnaires et qui sont engagées dans les liens d'un contrat de travail et se trouvent sous l'autorité, la direction et la surveillance de quelqu'un, sont privées de l'exception prévue à l'article 8, alinéa 2, en ce que la distinction établie entre ces catégories de citoyens est disproportionnée et n'est pas adéquate ou pertinente pour atteindre le but légitime poursuivi, et, à tout le moins, en ce que la distinction établie n'est pas adéquate ou pertinente pour atteindre le but poursuivi et n'est pas proportionnée à ce but poursuivi (contrôle au regard du principe d'égalité, contenu
gelijkheidsbeginsel zoals opgenomen in de artt. 10 en 11 van de Grondwet) ». dans les articles 10 et 11 de la Constitution) ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de artikelen 8 en 10 B.1. La question préjudicielle porte sur les articles 8 et 10 de la
van de wet van 11 februari 2013 « houdende organisatie van het beroep loi du 11 février 2013 « organisant la profession d'agent immobilier »
van vastgoedmakelaar » (hierna : de wet van 11 februari 2013). Hoewel (ci-après : la loi du 11 février 2013). Bien que le libellé de la
de formulering van de prejudiciële vraag verwijst naar artikel 10, § question préjudicielle renvoie à l'article 10, § 2, 2°, de la loi du
2, 2°, van de wet van 11 februari 2013, blijkt uit de stukken van het 11 février 2013, il ressort des pièces du dossier que cette
dossier dat die bepaling niet van toepassing is op het voor het disposition ne s'applique pas au litige pendant devant la juridiction
verwijzende rechtscollege hangende geschil. De verwijzing naar artikel a quo. Le renvoi, dans la question préjudicielle, à l'article 10, § 2,
10, § 2, 2°, van de wet van 11 februari 2013 in de prejudiciële vraag 2°, de la loi du 11 février 2013 repose dès lors sur une erreur
berust op een materiële vergissing en de vraag moet zo worden gelezen matérielle et la question doit être lue en ce sens qu'elle porte sur
dat zij betrekking heeft op de artikelen 8, eerste lid, en 10, § 2, 1°, van de wet van 11 februari 2013. les articles 8, alinéa 1er, et 10, § 2, 1°, de la loi du 11 février 2013.
B.2. Uit de verwijzingsbeslissing kan worden afgeleid dat het Hof B.2. Il peut être déduit de la décision de renvoi que la Cour est
wordt ondervraagd over een verschil in behandeling tussen personen die interrogée au sujet d'une différence de traitement créée entre les
via een arbeidsovereenkomst verbonden zijn met een vennootschap waarin personnes qui sont liées par un contrat de travail à une société dans
activiteiten als vastgoedmakelaar worden uitgeoefend, wanneer die laquelle elles exercent des activités en qualité d'agent immobilier,
vennootschap niet zelf is ingeschreven op het tableau van lorsque cette société n'est elle-même pas inscrite au tableau des
beroepsbeoefenaars of op de lijst van stagiairs van het titulaires ni sur la liste des stagiaires de l'Institut professionnel
Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars. Indien die personen geen des agents immobiliers. Si ces personnes ne sont pas actionnaires de
aandeelhouder zijn van de betrokken vennootschap, kunnen zij de la société concernée, elles ne peuvent porter le titre professionnel
beroepstitel van vastgoedmakelaar niet voeren, maar zijn zij evenmin d'agent immobilier, mais elles ne sont pas non plus soumises aux
onderworpen aan de verplichtingen die daaraan zijn verbonden. Indien obligations qui en découlent. En revanche, si ces personnes peuvent
die personen echter kunnen worden beschouwd als een actief être considérées comme des associés actifs de la société, l'existence
aandeelhouder, kan het bestaan van een arbeidsovereenkomst krachtens d'un contrat de travail ne peut, aux termes des dispositions en cause,
de in het geding zijnde bepalingen niet verhinderen dat zij eveneens empêcher qu'elles soient également considérées comme des indépendants
als zelfstandige worden beschouwd en in die hoedanigheid onderworpen et qu'elles soient, en cette qualité, soumises à l'obligation
zijn aan de inschrijvingsplicht. d'inscription.
B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit B.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
aangewende middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.4.1. Luidens de parlementaire voorbereiding beoogt de wet van 11 B.4.1. Selon les travaux préparatoires, la loi du 11 février 2013 vise
februari 2013 het beroep van vastgoedmakelaar, dat voordien viel onder à soumettre à des règles spécifiques la profession d'agent immobilier,
de regeling van de kaderwet betreffende de dienstverlenende qui était auparavant régie par la loi-cadre « relative aux professions
intellectuele beroepen gecodificeerd bij het koninklijk besluit van 3 intellectuelles prestataires de services codifiée par l'arrêté royal
augustus 2007, te onderwerpen aan specifieke regels, zonder echter du 3 août 2007 », sans toutefois déroger fondamentalement aux
fundamenteel af te wijken van de principes van de voormelde kaderwet principes de la loi-cadre précitée (Doc. parl., Chambre, 2012-2013,
(Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2517/001, p. 5). De wetgever DOC 53-2517/001, p. 4). Le législateur a notamment estimé qu'il est
achtte het onder andere noodzakelijk « het Beroepsinstituut van
Vastgoedmakelaars van efficiëntere instrumenten in de strijd tegen het nécessaire de « doter l'Institut professionnel des agents immobiliers
bedrog van een minderheid van vastgoedmakelaars te voorzien » (ibid., d'instruments plus efficaces pour lutter contre les indélicatesses
p. 3). Meer algemeen beoogt de wetgever met de bescherming van d'une minorité de ses membres » (ibid., p. 3). De manière plus
beroepstitels een kwaliteitsvolle dienstverlening te waarborgen aan générale, le législateur, en protégeant les titres professionnels,
degene die een beroep doet op de betrokken beroepsbeoefenaars. entend garantir un service de qualité à celui qui fait appel aux
Krachtens de wet van 11 februari 2013 zijn de professionnels concernés.
vastgoedmakelaars-bemiddelaars, de vastgoedmakelaars-syndici en de En vertu de la loi du 11 février 2013, les agents immobiliers
vastgoedmakelaars-rentmeesters onderworpen aan intermédiaires, les agents immobiliers syndics et les agents
opleidingsverplichtingen en aan bijzondere controles (artikel 3). Zij immobiliers régisseurs sont soumis à des obligations de formation et à
zijn verplicht een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten des contrôles particuliers (article 3). Ils sont tenus de souscrire
(artikel 4) en zijn onderworpen aan een reeks deontologische une assurance en responsabilité (article 4) et sont soumis à une série
verplichtingen (artikel 13). d'obligations déontologiques (article 13).
B.4.2. Krachtens artikel 5, § 1, tweede lid, van de wet van 11 B.4.2. Aux termes de l'article 5, § 1er, alinéa 2, de la loi du 11
februari 2013 mag niemand het beroep van vastgoedmakelaar-bemiddelaar février 2013, nul ne peut exercer la profession d'agent immobilier
of vastgoedmakelaar-syndicus in de hoedanigheid van zelfstandige in intermédiaire ou syndic, en qualité d'indépendant, à titre principal
hoofd- of bijberoep uitoefenen, of die titel dragen, indien hij niet ou accessoire, ou en porter le titre, s'il n'est pas inscrit au
ingeschreven is op het tableau van de beoefenaars in de kolom van het tableau des titulaires, dans la colonne de la profession qu'il exerce,
beroep dat hij uitoefent of op de lijst van stagiairs in de kolom van ou sur la liste des stagiaires, dans la colonne de la profession qu'il
het beroep dat hij uitoefent. Artikel 8 van die wet bepaalt dat exerce. L'article 8 de la même loi dispose que les personnes qui
personen die het beroep van vastgoedmakelaar uitoefenen, vermoed exercent la profession d'agent immobilier sont présumées exercer cette
worden dit als zelfstandige te doen. Er is echter in een uitzondering activité à titre indépendant. Une exception est toutefois prévue pour
voorzien voor personen die de betrokken activiteiten uitoefenen in het les personnes qui exercent les activités visées dans les liens d'un
kader van een arbeidsovereenkomst. Zij moeten niet voldoen aan de contrat de travail. Elles ne doivent pas satisfaire à l'obligation
inschrijvingsplicht en de daaraan verbonden voorwaarden, maar zijn d'inscription et aux conditions qui y sont liées, mais elles ne sont
evenmin gemachtigd de titel van vastgoedmakelaar te voeren : pas non plus autorisées à porter le titre d'agent immobilier :
« Voor de toepassing van deze wet wordt op onweerlegbare wijze vermoed « Pour l'application de la présente loi, les agents immobiliers sont
dat de vastgoedmakelaars deze werkzaamheid als zelfstandige présumés, de manière irréfragable, exercer cette activité à titre
uitoefenen. indépendant.
Aan de uit het artikel 5 voortvloeiende verplichtingen moet niet Il ne faut pas satisfaire aux obligations visées à l'article 5 pour
worden voldaan om het beroep in het kader van een arbeidsovereenkomst exercer la profession dans les liens d'un contrat de travail et les
uit te oefenen en de personen, die van deze mogelijkheid gebruik personnes qui bénéficient de cette faculté ne sont pas autorisées à
maken, zijn niet gemachtigd de beroepstitel te voeren ». porter le titre professionnel ».
Bijgevolg koppelt de wet van 11 februari 2013 het voeren van de La loi du 11 février 2013 lie donc au statut d'indépendant le port du
beroepstitel van vastgoedmakelaar, en de verplichting van inschrijving titre professionnel d'agent immobilier et l'obligation d'inscription
op het tableau of op de lijst van stagiairs, aan het statuut van au tableau ou sur la liste de stagiaires.
zelfstandige.
B.4.3. Artikel 10 van de wet van 11 februari 2013 bepaalt de B.4.3. L'article 10 de la loi du 11 février 2013 prévoit les
voorwaarden voor de uitoefening van het beroep van vastgoedmakelaar in conditions d'exercice de la profession d'agent immobilier par le biais
het kader van een rechtspersoon. In artikel 10, § 1, worden de d'une personne morale. L'article 10, § 1er, énumère les conditions
voorwaarden opgesomd die van toepassing zijn indien de rechtspersoon applicables lorsque la personne morale même est inscrite au tableau
zelf is ingeschreven op het tableau van beoefenaars. Artikel 10, § 2, des titulaires. L'article 10, § 2, prévoit les conditions lorsque tel
bepaalt de voorwaarden wanneer dit niet het geval is : n'est pas le cas :
« Als de rechtspersoon niet ingeschreven is op het tableau, zijn de « Si la personne morale n'est pas inscrite au tableau, les
zaakvoerders, bestuurders en/of actieve vennoten volledig burgerlijk administrateurs, gérants et/ou associés actifs assument pleinement la
aansprakelijk voor de handelingen gesteld in de uitoefening van het responsabilité civile des actes posés dans le cadre de l'exercice de
beroep in het kader van een rechtspersoon. la profession au sein de la personne morale.
De rechtspersoon bedoeld in het vorige lid moet de volgende La personne morale visée à l'alinéa précédent doit respecter les
voorwaarden naleven : conditions suivantes :
1° de zaakvoerders, bestuurders of actieve vennoten die de 1° ses administrateurs, gérants ou associés actifs qui exercent
gereglementeerde activiteit uitoefenen en die de effectieve leiding l'activité réglementée et qui ont la direction effective des
hebben over de afdelingen waarin de activiteit wordt uitgeoefend, départements au sein desquels l'activité est exercée, doivent être
moeten ingeschreven zijn in de overeenkomstige kolom van het tableau inscrits dans la colonne correspondante du tableau ou de la liste.
of van de lijst. 2° Bij gebrek aan deze personen is de verplichting bedoeld in punt 1° 2° A défaut de ces personnes, l'obligation visée au 1° s'applique à un
van toepassing op een zaakvoerder of een bestuurder of een actieve administrateur ou un gérant ou un associé actif de la personne morale
vennoot van de rechtspersoon die hiertoe wordt aangewezen. Voor de désignée à cet effet. Pour l'application de la présente loi, ces
toepassing van deze wet wordt op onweerlegbare wijze vermoed dat deze personnes sont présumées, de manière irréfragable, exercer cette
personen deze werkzaamheid als zelfstandige uitoefenen ». activité à titre indépendant ».
B.4.4. Alle zaakvoerders, bestuurders en actieve vennoten die de B.4.4. Tous les gérants, administrateurs et associés actifs qui
gereglementeerde activiteit zelf uitoefenen of de effectieve leiding exercent personnellement l'activité réglementée ou qui ont la
hebben over de afdelingen waarin de activiteit wordt uitgeoefend, direction effective des départements au sein desquels l'activité est
moeten bijgevolg ingeschreven zijn op het tableau of de lijst (Cass., exercée doivent par conséquent être inscrits au tableau ou sur la
5 februari 2016, D.15.0010.F). Zoals is vermeld in B.4.2, houdt die liste (Cass., 5 février 2016, D.15.0010.F). Comme il est dit en B.4.2,
inschrijving in dat zij op onweerlegbare wijze vermoed worden die cette inscription emporte la présomption irréfragable qu'ils exercent
activiteit als zelfstandige uit te oefenen. Een vennoot die cette activité à titre indépendant. Un associé qui exerce
persoonlijk de gereglementeerde activiteit uitoefent, moet als een personnellement l'activité réglementée doit être considéré comme un
actieve vennoot worden beschouwd. Volgens de rechtspraak van het Hof associé actif. Selon la jurisprudence de la Cour de cassation, la
van Cassatie verhindert het feit dat een actieve vennoot eveneens circonstance qu'un associé actif est également un travailleur de la
werknemer is van de betrokken rechtspersoon, de toepassing van dat personne morale concernée n'empêche pas l'application de cette
vermoeden niet (Cass., 13 mei 2013, C.11.0762.N). In die interpretatie présomption (Cass., 13 mai 2013, C.11.0762.N). Dans cette
is het bijgevolg niet mogelijk voor actieve vennoten om aan de interprétation, il est donc impossible pour des associés actifs
inschrijvingsplicht te ontsnappen door zich te beroepen op de d'échapper à l'obligation d'inscription en invoquant l'exception
uitzondering voor werknemers op basis van artikel 8, tweede lid, van prévue pour les travailleurs sur la base de l'article 8, alinéa 2, de
de wet van 11 februari 2013. la loi du 11 février 2013.
B.5.1. In tegenstelling tot wat zou kunnen blijken uit de formulering B.5.1. Contrairement à ce qui pourrait ressortir du libellé de la
van de prejudiciële vraag, gaat het niet om een toevallige question préjudicielle, il ne s'agit pas d'une contradiction fortuite,
tegenstrijdigheid, maar wel om een bewust door de wetgever gecreëerde mais bien d'une situation délibérément créée par le législateur. Tant
situatie. Zowel artikel 8 als artikel 10, § 2, van de wet van 11 l'article 8 que l'article 10, § 2, 2, de la loi du 11 février 2013
februari 2013 vinden hun oorsprong in artikel 4 van de kaderwet trouvent leur origine dans l'article 4 de la loi-cadre « relative aux
betreffende de dienstverlenende intellectuele beroepen gecodificeerd professions intellectuelles prestataires de services codifiée par
bij het koninklijk besluit van 3 augustus 2007, dat op zijn beurt l'arrêté royal du 3 août 2007 », lequel trouve à son tour sa source
teruggaat op artikel 3 van de kaderwet van 1 maart 1976 « tot dans l'article 3 de la loi-cadre du 1er mars 1976 « réglementant la
reglementering van de bescherming van de beroepstitel en van de protection du titre professionnel et l'exercice des professions
uitoefening van de dienstverlenende intellectuele beroepen » (hierna : intellectuelles prestataires de services » (ci-après : la loi-cadre du
de kaderwet van 1 maart 1976), zoals vervangen bij artikel 2 van de 1er mars 1976), tel qu'il a été remplacé par l'article 2 de la loi du
wet van 15 juli 1985 « tot wijziging van de kaderwet van 1 maart 1976 15 juillet 1985 « modifiant la loi-cadre du 1er mars 1976 réglementant
tot reglementering van de bescherming van de beroepstitel en van de la protection du titre professionnel et l'exercice des professions
uitoefening van de dienstverlenende intellectuele beroepen » en bij intellectuelles prestataires de services » et par l'article 130 de la
artikel 130 van de wet van 30 december 1992 « houdende sociale en loi du 30 décembre 1992 « portant des dispositions sociales et
diverse bepalingen » en gewijzigd bij artikel 47 van de programmawet diverses » et modifié par l'article 47 de la loi-programme du 10
van 10 februari 1998 « tot bevordering van het zelfstandig ondernemerschap ». Dat artikel bepaalt : « Niemand mag in de hoedanigheid van zelfstandige, als hoofd- of bijberoep een ter uitvoering van deze wet gereglementeerd beroep uitoefenen of er de beroepstitel van voeren, indien hij niet is ingeschreven op het tableau van de beoefenaars van het beroep of op de lijst van de stagiairs of, indien hij gevestigd is in het buitenland, niet de toelating heeft bekomen om het beroep occasioneel uit te oefenen. Wanneer het gereglementeerd beroep wordt uitgeoefend in het kader van een rechtspersoon, is het voorgaande lid enkel van toepassing op diegene of diegenen van haar bestuurders, zaakvoerders of werkende vennoten, die persoonlijk de gereglementeerde activiteit uitoefenen of die de daadwerkelijke leiding waarnemen van de diensten waar het beroep wordt uitgeoefend. Bij ontstentenis van deze personen is de bepaling van het eerste lid van toepassing op een bestuurder, zaakvoerder of werkend vennoot van de rechtspersoon, die daartoe wordt aangewezen. février 1998 « pour la promotion de l'entreprise indépendante ». Cet article dispose : « Nul ne peut exercer en qualité d'indépendant, à titre principal ou accessoire, une profession réglementée en exécution de la présente loi, ou en porter le titre professionnel, s'il n'est inscrit au tableau des titulaires de la profession ou sur la liste des stagiaires ou si, étant établi à l'étranger, il n'a obtenu l'autorisation d'exercer occasionnellement cette profession. Lorsque la profession réglementée est exercée dans le cadre d'une personne morale, l'alinéa précédent est uniquement applicable à celui ou ceux de ses administrateurs, gérants ou associés actifs qui exercent personnellement l'activité réglementée ou qui ont la direction effective des services où elle est exercée. A défaut de ces personnes, l'obligation énoncée à l'alinéa 1er s'applique à un administrateur ou à un gérant ou à un associé actif de la personne morale désigné à cet effet.
Voor de toepassing van deze wet wordt op onweerlegbare wijze vermoed Pour l'application de la présente loi, ces personnes sont présumées,
dat die personen deze werkzaamheid als zelfstandige uitoefenen. de manière irréfragable, exercer cette activité à titre indépendant.
Aan de uit het eerste lid voortvloeiende verplichtingen moet niet Il ne faut pas satisfaire aux obligations découlant de l'alinéa 1er
worden voldaan om het beroep in het kader van een arbeidsovereenkomst pour exercer la profession dans les liens d'un contrat de travail,
uit te oefenen, doch de personen die van deze mogelijkheid gebruik mais les personnes qui bénéficient de cette faculté ne sont pas
maken zijn niet gemachtigd de beroepstitel te voeren ». autorisées à porter le titre professionnel ».
B.5.2. Artikel 3 van de kaderwet van 1 maart 1976 werd bij artikel 130 B.5.2. L'article 3 de la loi-cadre du 1er mars 1976 a été remplacé par
van de wet van 30 december 1992 vervangen, precies omdat de l'article 130 de la loi du 30 décembre 1992, précisément parce que la
oorspronkelijke versie geen rekening hield met de hypothese van de uitoefening van een gereglementeerd beroep in het kader van een vennootschap : « De thans vigerende tekst voorziet niet in de toestand van personen die binnen een vennootschap die een gereglementeerde werkzaamheid uitoefent, het statuut van zelfstandige hebben. Daardoor kunnen omtrent het toepassingsgebied ervan problemen rijzen. Derhalve zou het toepassingsgebied van de wet verduidelijkt moeten worden : deze vennootschappen moeten verplicht vertegenwoordigd zijn in het Instituut, maar enkel door diegene van de bestuurders, zaakvoerders of actieve vennoten die persoonlijk de gereglementeerde activiteit uitoefenen of die de daadwerkelijk leiding waarnemen van de diensten waar de activiteit wordt uitgeoefend. Bij ontstentenis van deze personen duidt de vennootschap daartoe een bestuurder, zaakvoerder of werkend vennoot aan. Deze personen moeten beantwoorden version initiale ne tenait pas compte de l'hypothèse de l'exercice d'une profession réglementée par le biais d'une société : « Le texte actuel ne prévoit pas la situation spécifique des personnes qui ont le statut d'indépendant au sein d'une société qui exerce l'activité réglementée, ce qui peut poser des problèmes d'interprétation quant à son champ d'application. Il convient donc de préciser le champ d'application de la loi : ces sociétés doivent être obligatoirement représentées à l'Institut, mais uniquement dans le chef des administrateurs, gérants ou associés actifs exerçant personnellement l'activité réglementée ou dirigeant effectivement les services où elle est effectuée. A défaut de ces personnes, la société désigne à cet effet un administrateur ou un gérant ou un associé actif. Ces personnes doivent répondre aux
aan de voorwaarden van de reglementering en zijn aansprakelijk, conditions de la réglementation et seront soumises à la
deontologisch verantwoordelijk en door het beroepsgeheim gebonden » responsabilité, à la déontologie et au secret professionnel » (Doc.
(Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr. 526-1, p. 37). parl., Sénat, 1992-1993, n° 526/1, p. 37).
De inschrijvingsverplichting voor actieve vennoten die de L'obligation d'inscription pour les associés actifs qui exercent
gereglementeerde activiteit uitoefenen, en het daaraan verbonden l'activité réglementée et la présomption irréfragable qui en découle,
onweerlegbaar vermoeden dat die activiteit als zelfstandige wordt selon laquelle cette activité est exercée à titre indépendant, ont été
uitgeoefend, werden ingevoerd om te verzekeren dat vennootschappen instaurées pour assurer que les sociétés par le biais desquelles
waarbinnen de activiteit wordt uitgeoefend, vertegenwoordigd zijn bij l'activité est exercée soient représentées auprès de l'Institut
het betrokken Beroepsinstituut, doordat degene van de actieve professionnel concerné en ce que ceux des associés actifs, gérants ou
vennoten, zaakvoerders of bestuurders die de gereglementeerde administrateurs qui exercent l'activité réglementée sont
activiteit uitoefenen, persoonlijk ingeschreven zijn op het tableau personnellement inscrits au tableau des titulaires. Le législateur a
van beroepsbeoefenaars. Daardoor wou de wetgever waarborgen dat die ainsi voulu garantir que ces personnes satisfont aux obligations
personen voldoen aan de deontologische verplichtingen verbonden aan de gereglementeerde werkzaamheid (ibid.). B.5.3. In het licht van die doelstellingen, is het niet zonder redelijke verantwoording te vermoeden dat een vennoot van een vennootschap die tot doel heeft een gereglementeerde activiteit te ontwikkelen, en die persoonlijk die activiteit uitoefent, als een actieve vennoot wordt beschouwd, ongeacht de omvang van zijn aandeel in de vennootschap. Het is evenmin zonder redelijke verantwoording dat de inschrijvingsplicht voor die vennoot geldt, zelfs wanneer hij eveneens via een arbeidsovereenkomst verbonden is met de betrokken vennootschap. Het onweerlegbare karakter van het vermoede statuut van zelfstandige en de daaruit volgende verplichting voor alle actieve vennoten om zich in te schrijven op het tableau dragen er immers toe bij dat het niet mogelijk is dat de actieve vennoten een vennootschap gebruiken om aan een deel van hen toe te laten de verplichtingen te omzeilen die gepaard gaan met de uitoefening van het gereglementeerde beroep. Zoals reeds is vermeld in B.4.1, zijn die verplichtingen er bovendien op gericht een kwaliteitsvolle dienstverlening te waarborgen aan degene die een beroep doet op de betrokken vastgoedmakelaars. déontologiques liées à l'activité réglementaire (ibid.). B.5.3. Eu égard à ces objectifs, il n'est pas sans justification raisonnable de présumer qu'un associé d'une société qui a pour objectif de développer une activité réglementée et qui exerce personnellement cette activité soit considéré comme un associé actif, quelle que soit l'ampleur de sa part dans la société. Il n'est pas non plus sans justification raisonnable que l'obligation d'inscription s'applique à cet associé, même lorsqu'il est également lié par un contrat de travail à la société concernée. Le caractère irréfragable du statut présumé d'indépendant et l'obligation d'inscription au tableau qui en découle pour tous les associés actifs empêchent en effet les associés actifs de recourir à une société pour permettre à certains d'entre eux de contourner les obligations liées à l'exercice de la profession réglementée. Comme il a déjà été dit en B.4.1, ces obligations visent en outre à garantir un service de qualité à celui qui fait appel aux agents immobiliers visés.
B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
De artikelen 8 en 10, § 2, 1°, van de wet van 11 februari 2013 « Les articles 8 et 10, § 2, 1°, de la loi du 11 février 2013 «
houdende organisatie van het beroep van vastgoedmakelaar » schenden de organisant la profession d'agent immobilier » ne violent pas les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. articles 10 et 11 de la Constitution.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 7 mei 2020. la Cour constitutionnelle, le 7 mai 2020.
De griffier, Le greffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, Le président,
A. Alen A. Alen
^