← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 99/2020 van 25 juni 2020 Rolnummer 7233 In zake : het beroep
tot vernietiging van het decreet van de Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging
van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erk Het Grondwettelijk
Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 99/2020 van 25 juni 2020 Rolnummer 7233 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erk Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) | Extrait de l'arrêt n° 99/2020 du 25 juin 2020 Numéro du rôle : 7233 En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « portant modification du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément et au su La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 99/2020 van 25 juni 2020 | Extrait de l'arrêt n° 99/2020 du 25 juin 2020 |
Rolnummer 7233 | Numéro du rôle : 7233 |
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Franse | En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté |
Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging van het decreet | française du 12 décembre 2018 « portant modification du décret du 13 |
van 13 oktober 2016 betreffende de erkenning en de subsidiëring van | octobre 2016 relatif à l'agrément et au subventionnement des |
partners die hulp verlenen aan rechtzoekenden », ingesteld door de vzw | partenaires apportant de l'aide aux justiciables », introduit par |
« Free Clinic » en anderen. | l'ASBL « Free Clinic » et autres. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, |
Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen en Y. Kherbache, | J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen et Y. Kherbache, assistée du |
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, | greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 juli 2019 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 10 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 12 juli | juillet 2019 et parvenue au greffe le 12 juillet 2019, un recours en |
2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van de | |
Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging van het | annulation du décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « |
decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erkenning en de | portant modification du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément |
subsidiëring van partners die hulp verlenen aan rechtzoekenden » | et au subventionnement des partenaires apportant de l'aide aux |
(bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 11 januari 2019) door de | justiciables » (publié au Moniteur belge du 11 janvier 2019) a été |
vzw « Free Clinic », de vzw « L'Atelier des Droits Sociaux » en de vzw | introduit par l'ASBL « Free Clinic », l'ASBL « L'Atelier des Droits |
« Espace Social Télé-Service », bijgestaan en vertegenwoordigd door | Sociaux » et l'ASBL « Espace Social Télé-Service », assistées et |
Mr. R. Fonteyn, advocaat bij de balie te Brussel. | représentées par Me R. Fonteyn, avocat au barreau de Bruxelles. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van het bestreden decreet, de context en de | Quant au décret attaqué, à son contexte et à sa genèse |
ontstaansgeschiedenis ervan | |
B.1.1. Het decreet van de Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « | B.1.1. Le décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « |
houdende wijziging van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de | portant modification du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément |
erkenning en de subsidiëring van partners die hulp verlenen aan | et au subventionnement des partenaires apportant de l'aide aux |
rechtzoekenden » (hierna : het decreet van 12 december 2018) bepaalt : | justiciables » (ci-après : le décret du 12 décembre 2018) dispose : |
« Artikel 1.In artikel 30 van het decreet, wordt het eerste lid |
« Article 1er.A l'article 30 du décret l'alinéa 1er est remplacé par |
vervangen door de volgende bepaling : | la disposition suivante : |
' De Regering kan aan de partners subsidies toekennen, berekend | ' Le Gouvernement peut accorder aux partenaires des subventions, |
overeenkomstig dit hoofdstuk, die bestemd zijn om de verwezenlijking | calculées conformément au présent chapitre, destinées à soutenir la |
van de opdrachten en verplichtingen verbonden met hun erkenning te | réalisation des missions et obligations liées à leur agrément. ' |
steunen. '. Art. 2.Dit voorstel treedt in werking op 1 januari 2017 ». |
Art. 2.La présente proposition entre en vigueur au 1er janvier 2017 |
B.1.2. Vóór de wijziging ervan bij het decreet van 12 december 2018, | ». B.1.2. Avant sa modification par le décret du 12 décembre 2018, |
bepaalde artikel 30 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 13 | |
oktober 2016 « betreffende de erkenning en de subsidiëring van | l'article 30 du décret de la Communauté française du 13 octobre 2016 « |
partners die hulp verlenen aan rechtzoekenden » (hierna : het decreet | relatif à l'agrément et au subventionnement des partenaires apportant |
van 13 oktober 2016) : | de l'aide aux justiciables » (ci-après : le décret du 13 octobre 2016) disposait : |
« Voor de uitoefening van de opdrachten en het nakomen van de | « Pour la réalisation des missions et obligations liées à leur |
verplichtingen in verband met hun erkenning, kent de Regering de | agrément, le Gouvernement accorde aux partenaires des subventions |
partners subsidies toe die worden berekend overeenkomstig de | |
bepalingen van dit hoofdstuk. | |
In afwijking van het eerste lid kan geen subsidie krachtens dit | calculées conformément aux dispositions du présent chapitre. |
hoofdstuk worden toegekend voor prestaties die kunnen worden bezoldigd | Par dérogation à l'alinéa 1er, les prestations pouvant être couvertes |
door subsidies die door de federale overheid worden toegekend ter | par les subventions allouées par l'autorité fédérale en exécution de |
uitvoering van artikel 69 van de wet van 30 maart 1994 houdende | l'article 69 de la loi du 30 mars 1994 portant des dispositions |
sociale bepalingen en van artikel 5, § 2, van de wet van 6 december | sociales et de l'article 5, § 2, de la loi du 6 décembre 2005 relative |
2005 betreffende de opmaak en financiering van actieplannen inzake | à l'établissement et au financement de plans d'action en matière de |
sécurité routière ne peuvent faire l'objet d'un subventionnement en | |
verkeersveiligheid ». | vertu du présent chapitre ». |
B.2. De aangelegenheid van de sociale hulpverlening aan rechtzoekenden | B.2. La matière de l'aide sociale aux justiciables est attribuée aux |
is toegewezen aan de gemeenschappen. | communautés. |
Voor de Franse Gemeenschap wordt zij geregeld bij het decreet van 13 | En Communauté française, elle est régie par le décret du 13 octobre |
oktober 2016, in werking getreden op 1 januari 2017, en bij de | 2016, entré en vigueur le 1er janvier 2017, et par ses arrêtés |
uitvoeringsbesluiten ervan. | d'exécution. |
De Franse Gemeenschap besliste om, binnen de « Directie | La Communauté française a décidé de rassembler au sein de la « |
Samenwerkingsverbanden », de verschillende diensten samen te brengen | Direction Partenariats » les différents services apportant, entre |
die, onder meer, sociale hulp verlenen aan rechtzoekenden. Die « | autres, une aide sociale aux justiciables. Ces services « partenaires |
partnerdiensten » zijn hoofdzakelijk verenigingen die zijn erkend en | » sont principalement des associations agréées et subventionnées par |
worden gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap, die hun een reeks | |
opdrachten toevertrouwt, waaronder de hulpverlening aan | la Communauté française, laquelle leur confie une série de missions, |
rechtzoekenden. | dont l'aide aux justiciables. |
De drie principes die ten grondslag lagen aan het decreet van 13 | Les trois principes qui ont présidé au décret du 13 octobre 2016 sont |
oktober 2016, zijn de harmonisering van de subsidieregeling, de modernisering van de wetgeving en de globale stabilisatie van de werkgelegenheid en van de bestaande deskundigheid. Bij dat decreet werden twee vernieuwingen doorgevoerd : enerzijds, worden de opdrachten van de partners bepaald volgens de begunstigden en niet langer volgens de actoren en, anderzijds, worden de subsidies vastgesteld in verhouding tot de opdrachten die worden uitgevoerd op basis van de behoeften van de rechtzoekende, dat wil zeggen per prestatie en niet langer per dienst. Om hun opdrachten te kunnen uitoefenen, moeten de verenigingen de Regering om een erkenning verzoeken, teneinde een subsidie te genieten om ze te verwezenlijken. De subsidies worden toegekend op grond van de uitgevoerde opdrachten. De erkenning heeft betrekking op een of meer gerechtelijke arrondissementen en is geldig voor zes jaar. | l'harmonisation des règles de subventionnement, la modernisation de la législation et la stabilisation globale de l'emploi et de l'expertise existante. Ce décret a introduit deux nouveautés : d'une part, les missions des partenaires sont définies en fonction des bénéficiaires et non plus en fonction des acteurs et, d'autre part, les subventions sont fixées d'après les missions exécutées selon les besoins du justiciable, c'est-à-dire par prestation et non plus par service. Pour pouvoir exercer leurs missions, les associations doivent demander un agrément au Gouvernement, en vue de bénéficier d'une subvention pour les réaliser. Les subventions sont accordées en fonction des missions effectuées. L'agrément couvre un ou plusieurs arrondissements judiciaires et il est valable pour une durée de six ans. |
B.3. Een voorafgaande erkenning is dus noodzakelijk voor de toekenning | B.3. L'agrément constitue donc le préalable à l'octroi des |
van subsidies. De standpunten met betrekking tot de interpretatie die | subventions. Cependant, les points de vue divergeaient en ce qui |
moest worden gegeven aan het voormelde artikel 30 van het decreet van | concerne l'interprétation à donner à l'article 30 précité du décret du |
13 oktober 2016, liepen evenwel uiteen, in het bijzonder over de vraag | 13 octobre 2016, en particulier sur le point de savoir si, une fois |
of, zodra een erkenning was verleend, de Regering ook subsidies moest | l'agrément donné, le Gouvernement était aussi tenu d'accorder des |
toekennen dan wel of de toekenning daarvan slechts een mogelijkheid | subventions ou si l'octroi de ces dernières n'était qu'une faculté. |
was. Het is in die context dat het bestreden decreet van 12 december 2018 | C'est dans ce contexte que le décret du 12 décembre 2018 attaqué a été |
werd aangenomen. | adopté. |
Ten aanzien van het tweede middel | Quant au deuxième moyen |
B.4.1. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen | |
10, 11 en 23, eerste lid, tweede lid en derde lid, 2°, van de | B.4.1. Le deuxième moyen est pris de la violation des articles 10, 11 |
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de beginselen van rechtszekerheid en niet-retroactiviteit. De verzoekende partijen klagen de retroactiviteit van het decreet van 12 december 2018 aan, dat van toepassing is op situaties die reeds vóór de inwerkingtreding ervan bestonden, en voeren aan dat het tot gevolg zou hebben dat de afloop van de door hen ingestelde gerechtelijke procedures in een welbepaalde zin wordt beïnvloed. Zij voegen eraan toe dat de oorspronkelijke bedoeling van de decreetgever, zoals uiteengezet in de parlementaire voorbereiding, onduidelijk zou zijn omdat er volgens hen oorspronkelijk een rechtstreeks verband zou zijn gelegd tussen erkenning en subsidiëring. B.4.2. De Franse Gemeenschapsregering voert aan dat het bestreden decreet een interpretatief decreet is, wat zou blijken uit de parlementaire voorbereiding, en dat, bijgevolg, het eigen is aan zulk een handeling dat zij terugwerkt tot de datum van inwerkingtreding van de oorspronkelijke handeling. | et 23, alinéas 1er, 2 et 3, 2°, de la Constitution, lus en combinaison ou non avec les principes de la sécurité juridique et de la non-rétroactivité. Les parties requérantes dénoncent la rétroactivité du décret du 12 décembre 2018, lequel s'applique à des situations qui existaient avant son entrée en vigueur, et elles allèguent qu'il aurait pour effet d'influencer dans un sens déterminé l'issue des procédures juridictionnelles qu'elles ont diligentées. Elles ajoutent que l'intention initiale du législateur décrétal, développée dans les travaux préparatoires, serait douteuse parce que, selon elles, un lien direct aurait été établi à l'origine entre l'agrément et le subventionnement. B.4.2. Le Gouvernement de la Communauté française soutient que le décret attaqué est un décret interprétatif, ce qui ressortirait des travaux préparatoires, et que, partant, il est de la nature d'un tel acte qu'il ait un effet rétroactif à la date d'entrée en vigueur de l'acte initial. |
B.5. Luidens artikel 133 van de Grondwet, kan alleen het decreet een | B.5. Aux termes de l'article 133 de la Constitution, l'interprétation |
authentieke uitlegging van de decreten geven. Een decretale bepaling is interpretatief wanneer ze aan een decretale bepaling de betekenis geeft die de decreetgever bij de aanneming ervan heeft willen geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het wezen van een dergelijke decretale bepaling dat zij terugwerkt tot op de datum van inwerkingtreding van de decretale bepaling die zij interpreteert. De waarborg van de niet-retroactiviteit van de decreten zou echter niet kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een decretale bepaling met terugwerkende kracht als een interpretatieve decretale bepaling zou worden voorgesteld. B.6.1. De parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet vermeldt : | des décrets par voie d'autorité n'appartient qu'au décret. Une disposition décrétale est interprétative quand elle confère à une disposition décrétale le sens que, dès son adoption, le législateur décrétal a voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement recevoir. C'est donc le propre d'une telle disposition décrétale de sortir ses effets à la date d'entrée en vigueur la disposition décrétale qu'elle interprète. Toutefois, la garantie de la non-rétroactivité des décrets ne pourrait être éludée par le seul fait qu'une disposition décrétale ayant un effet rétroactif serait présentée comme une disposition décrétale interprétative. B.6.1. Les travaux préparatoires du décret attaqué mentionnent : |
« Het decreet van 13 oktober 2016 [...] biedt instanties die hulp | « Le décret du 13 octobre 2016 [...] permet aux organismes qui offrent |
verlenen aan rechtzoekenden de mogelijkheid om hun erkenning aan te | une aide aux justiciables de solliciter leur agrément en qualité de ' |
vragen als ' partner ' van de Administratie. [...] | partenaires ' de l'Administration. [...] |
Naast het feit dat een partner op die manier officieel wordt erkend, | Au-delà de cette reconnaissance officielle, l'agrément permet |
biedt de erkenning hem ook de mogelijkheid om subsidies aan te vragen | également au partenaire de solliciter des subventions destinées à |
voor de realisatie van de opdrachten en verplichtingen die aan die | soutenir la réalisation des missions et obligations liées à cet |
erkenning verbonden zijn. | agrément. |
De enveloppe die voor die subsidies bestemd is, laat evenwel niet toe | L'enveloppe dédiée à ces subventions ne permet toutefois pas de |
alle instanties die overeenkomstig de erkenningsvoorwaarden | soutenir l'ensemble des organismes qui offrent une aide aux |
hulpverlening bieden aan rechtzoekenden, te ondersteunen. De regering | justiciables dans le respect des conditions d'agrément. Le |
heeft dan ook beslist bij voorrang die partners te ondersteunen die | gouvernement a donc décidé de soutenir en priorité les partenaires qui |
reeds gesubsidieerd waren krachtens de wetgeving die door het decreet | étaient déjà subventionnés en vertu des législations que le décret du |
van 13 oktober 2016 is vervangen. Die beslissing werd genomen om zich | 13 octobre 2016 est venu remplacer. Cette décision a été prise afin de |
te conformeren aan de doelstellingen van de decreetgever, te weten de | se conformer aux objectifs du législateur, à savoir la favorisation de |
stabiliteit van de betrekkingen bevorderen (art. 4, 3°, van het | la stabilité des emplois (art. 4, 3° du décret), ainsi que la |
decreet), alsook de interne deskundigheid van de partners bevorderen | constitution et la pérennisation de l'expertise interne des |
en duurzaam maken (art. 4, 4°, van het decreet). | partenaires (art. 4, 4° du décret). |
Dat neemt niet weg dat bepaalde instanties, die voordien niet | Il n'en demeure pas moins que certains organismes, non subventionnés |
gesubsidieerd waren en waarvoor thans geen aanvullend budget | précédemment, et pour lesquels aucun budget complémentaire n'est |
beschikbaar is, eveneens hun erkenning hebben aangevraagd krachtens | actuellement disponible, ont demandé également leur agrément en vertu |
het decreet van 13 oktober 2016. Die instanties bieden aan | du décret du 13 octobre 2016. Or, ces organismes offrent aux |
rechtzoekenden kwaliteitszorg die een officiële erkenning vanwege de Franse Gemeenschap verdient, ook al gaat die - in een eerste fase - niet gepaard met een subsidiëring. De huidige versie van het voorliggende decreet is onvoldoende duidelijk over de mogelijkheid die de regering wordt gelaten om een partner die daarom verzoekt te erkennen, zonder hem evenwel te subsidiëren. Nochtans is er geen enkele bepaling in het decreet die de regering verplicht om alle tenlastenemingen van de partner te subsidiëren. Krachtens artikel 33 komt het haar zelfs toe het jaarlijkse aantal gesubsidieerde tenlastenemingen vast te stellen, en het is perfect mogelijk dat aantal vast te stellen op nul indien de overheidsfinanciën geen subsidiëring toelaten (wegens ontoereikende begrotingskredieten). Het aldus ingevoerde verschil in behandeling tussen de partners is objectief en op wettige wijze gegrond op de wil van de decreetgever om de stabiliteit van de gesubsidieerde betrekkingen te bevorderen en de bestaande deskundigheid duurzaam te maken. Laten we, ter ondersteuning van die interpretatie, eraan herinneren | justiciables des prestations de qualité qui méritent une reconnaissance officielle de la part de la Communauté française, même non accompagnée - dans un premier temps - d'un subventionnement. La rédaction actuelle du présent décret manque de clarté sur la possibilité laissée au gouvernement d'agréer un partenaire qui le demande, sans pour autant le subventionner. Pourtant, rien dans le décret n'oblige le gouvernement à subventionner l'ensemble des prises en charges du partenaire. En vertu de l'article 33, il lui appartient même de fixer le nombre annuel de prises en charge subventionnées et ce nombre peut très bien être fixé à zéro si les finances publiques ne permettent pas un subventionnement (en raison du caractère limitatif des crédits budgétaires). Par ailleurs, la différence de traitement ainsi réalisée entre les partenaires est objective et légalement fondée sur la volonté du législateur de favoriser la stabilité de l'emploi subventionné et la pérennisation de l'expertise existante. |
dat, bij de behandeling van het ontwerpdecreet in de commissie, het | A l'appui de cette interprétation, rappelons que lors du passage du |
volgende werd gepreciseerd : ' [het decreet] voorziet in de | projet de décret en commission, il avait été précisé ceci : ' [le |
mogelijkheid om de erkende partners te subsidiëren per periode van | décret] prévoit la possibilité de subventionner les partenaires agréés |
drie jaar, waardoor die subsidiëring binnen de zesjarige periode van | par période de trois années, se déroulant par conséquent sur un |
erkenning gebeurt. De tenuitvoerlegging van die principes zal evenwel | sextennat d'agrément. Toutefois, la mise en oeuvre de ces principes |
geleidelijk aan plaatsvinden. De bestaande diensten zien hun | sera progressive. Les services existants voient leur pérennité |
voortbestaan gewaarborgd, meer bepaald op het vlak van de toegekende | |
middelen ' (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2015-2016, | garantie, notamment sur le plan des moyens alloués. ' (Doc., Parl. |
nr. 330-3, pp. 4 en 5). | Com. fr., 2015-2016, n° 330 - 3, pp. 4 et 5). |
Het is bijgevolg wenselijk de situatie te verduidelijken door de | En conséquence, il est souhaitable de clarifier la situation en |
voormelde interpretatie te laten bekrachtigen door het Parlement, om | faisant valider l'interprétation précitée par le Parlement, afin de |
ze een wettelijke authenticiteit te verlenen. Omwille van de | lui conférer une authenticité légale. Dans un souci de sécurité |
rechtszekerheid is het dus aangewezen die authentieke interpretatie te | juridique, il convient donc de faire rétroagir cette interprétation |
laten terugwerken tot de datum van inwerkingtreding van het decreet | authentique à la date d'entrée en vigueur du décret du 13 octobre |
van 13 oktober 2016, zijnde 1 januari 2017. Wij verwijzen naar de | 2016, soit le 1er janvier 2017. Il est renvoyé au commentaire de |
bespreking van artikel 2 voor een nadere toelichting van de | l'article 2 quant au détail de la modification rédactionnelle |
voorgestelde redactionele wijziging. | proposée. |
[...] | [...] |
Artikel 2 | Article 2 |
Aangezien dat artikel ertoe strekt de oorspronkelijke bedoeling van de | |
decreetgever opnieuw vast te stellen (zie memorie van toelichting), | Cet article visant à rétablir l'intention initiale du législateur |
dient men het, omwille van de rechtszekerheid, te laten terugwerken | (voir l'exposé des motifs), il convient, dans un souci de sécurité |
tot de dag van de inwerkingtreding van het decreet van 13 oktober | juridique, de le faire rétroagir au jour de l'entrée en vigueur du |
2016, te weten 1 januari 2017 » (Parl. St., Parlement van de Franse | décret du 13 octobre 2016, à savoir le 1er janvier 2017 » (Doc. parl., |
Gemeenschap, 2018-2019, nr. 699/1, pp. 3-4). | Parlement de la Communauté française, 2018-2019, n° 699/1, pp. 3-4). |
De parlementaire voorbereiding vermeldt voorts nog : | Les travaux préparatoires mentionnent encore : |
« De heer minister preciseert dat de regering de indiening van dit | « M. le ministre précise que le gouvernement a approuvé le dépôt de la |
voorstel van decreet heeft goedgekeurd om, zoals uiteengezet door de | présente proposition de décret afin, comme l'ont exposé les déposants, |
indieners, over te gaan tot een wijziging die ertoe strekt een | de procéder à une modification qui vise à clarifier une disposition |
bepaling van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erkenning | présente dans le décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément et au |
en de subsidiëring van de partners van de justitiehuizen te | subventionnement des partenaires des maisons de justice. |
verduidelijken. Sommige diensten, die voordien niet werden gefinancierd door de | En effet, certains services, qui n'étaient précédemment pas financés |
overheden die bevoegd waren vóór de zesde Staatshervorming en waarvoor | par les autorités compétentes avant la sixième réforme de l'Etat, et |
thans geen enkel budget beschikbaar is, hebben immers, zoals andere | pour lesquels aucun budget n'est actuellement disponible, ont |
diensten overigens, hun erkenning aangevraagd krachtens het ' | sollicité, comme d'autres services d'ailleurs, leur agrément en vertu |
samenwerkingsdecreet '. Die diensten bieden rechtzoekenden kwaliteitszorg die een officiële erkenning vanwege de Federatie Wallonië-Brussel verdient, ook al zullen zij, in een eerste fase, geen financiering genieten. Bijgevolg, en vermits de huidige versie van het decreet voor verschillende interpretaties vatbaar is wat betreft de mogelijkheid, voor de regering, om een partner die daarom verzoekt te erkennen zonder hem evenwel te subsidiëren, wordt voorgesteld het decreet te wijzigen om die bepaling te verduidelijken, die formeel gezien in de richting gaat van de parlementaire voorbereiding op het ogenblik van de bespreking van het decreet. [Een lid] wenst een antwoord te krijgen met betrekking tot de noodzaak om in een terugwerking te voorzien. De heer minister antwoordt dat er twee interpretaties met betrekking | du ' décret partenariat '. Or, ces services offrent aux justiciables des prestations de qualité qui méritent une reconnaissance officielle de la part de la Fédération Wallonie-Bruxelles et ce, même si dans un premier temps, ils ne bénéficient pas d'un financement. Dès lors et vu que la rédaction actuelle du décret est sujette à différentes interprétations quant à la possibilité laissée au gouvernement d'agréer un partenaire qui le demande, sans pour autant le subventionner, il est proposé de modifier le décret afin de clarifier cette disposition qui va formellement dans le sens présenté lors des travaux parlementaires au moment des discussions du décret. [Un membre] souhaite obtenir une réponse quant à la nécessité de prévoir une rétroactivité. M. le ministre répond qu'il existe deux interprétations des services. |
tot de diensten in omloop zijn. Het ' Centre d'expertise juridique ' | Le Centre d'expertise juridique considère que le décret en l'état |
is van oordeel dat de huidige versie van het decreet de mogelijkheid | |
biedt om te erkennen zonder subsidiëring, terwijl de Inspectie van | permet d'agréer sans subventionner alors que l'Inspection des finances |
Financiën een andere mening is toegedaan. Bijgevolg dient de | est d'un avis contraire. Il s'agit par conséquent d'assurer la |
rechtszekerheid van de tekst te worden gewaarborgd » (Parl. St., | sécurité juridique du texte » (Doc. parl., Parlement de la Communauté |
Parlement van de Franse Gemeenschap, 2018-2019, nr. 699/2, p. 3). | française, 2018-2019, n° 699/2, p. 3). |
B.6.2. De parlementaire voorbereiding van het decreet van 13 oktober | B.6.2. Les travaux préparatoires du décret du 13 octobre 2016 |
2016 bevestigt de oorspronkelijke bedoeling van de decreetgever : | confirment l'intention initiale du législateur décrétal : |
« Tot slot van zijn uiteenzetting geeft de heer minister aan dat dit | « Pour conclure son exposé, M. le Ministre indique que ce décret |
decreet de erkenning zal toelaten, door de Regering, van de | permettra l'agrément, par le Gouvernement, des associations |
verenigingen die partner zijn van de Justitiehuizen, mits zij bepaalde | partenaires des Maisons de Justice pour autant qu'elles respectent |
verplichtingen en voorwaarden in acht nemen voor een duur van zes | certaines obligations et conditions pour une durée de six années |
jaar, die kan worden verlengd. Daarnaast voorziet het in de | reconductibles. De plus, il prévoit la possibilité de subventionner |
mogelijkheid om erkende partners te subsidiëren per periode van drie | |
jaar, waardoor die subsidiëring binnen de zesjarige periode van | des partenaires agréés par période de trois années, se déroulant par |
erkenning gebeurt. | conséquent sur un sextennat d'agrément. |
De tenuitvoerlegging van die principes zal evenwel geleidelijk aan | Toutefois, la mise en oeuvre de ces principes sera progressive. Les |
plaatsvinden. De bestaande diensten zien hun voortbestaan gewaarborgd, | services existants voient leur pérennité garantie, notamment sur le |
meer bepaald op het vlak van de toegekende middelen. Daartoe zullen de | plan des moyens alloués. A cette fin, les arrêtés d'exécution en cours |
uitvoeringsbesluiten die op dit ogenblik worden uitgewerkt in overleg | d'élaboration, en concertation avec le secteur, comprendront les |
met de sector, de nadere regels voor de tenuitvoerlegging bevatten » | modalités de mise en oeuvre » (Doc. parl., Parlement de la Communauté |
(Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2015-2016, nr. 330/3, pp. 4-5). | française, 2015-2016, n° 330/3, pp. 4-5). |
Op dezelfde wijze werd tijdens de parlementaire voorbereiding van het | De même, il a été clairement précisé, au cours des travaux |
decreet van 13 oktober 2016 duidelijk gepreciseerd dat de subsidiëring | préparatoires du décret du 13 octobre 2016, que le subventionnement |
de principes van behoud van de werkgelegenheid en van de bestaande | devait respecter les principes de la stabilisation de l'emploi et de |
deskundigheid in acht moest nemen, redenen waarom de subsidiëring, | l'expertise existante, motifs pour lesquels le subventionnement a |
luidens de bespreking van artikel 31, gebeurt « binnen de perken van | lieu, aux termes du commentaire de l'article 31, « dans la limite des |
de beschikbare begrotingskredieten, op grond van een driejaarlijkse | crédits budgétaires, sur la base d'une analyse triennale des besoins |
analyse van de bestaande behoeften en opdrachten binnen het | et missions existants dans l'arrondissement judiciaire » (ibid., n° |
gerechtelijk arrondissement » (ibid., nr. 330/1, p. 13). | 330/1, p. 13). |
B.7. Uit al die elementen volgt dat het steeds de bedoeling van de | B.7. Il résulte de l'ensemble de ces éléments que l'intention du |
decreetgever was ervan uit te gaan dat de erkenning van een partner de | législateur décrétal a toujours été de considérer que l'agrément d'un |
noodzakelijke voorwaarde was om een subsidiëring te kunnen aanvragen, | partenaire était la condition nécessaire pour qu'il puisse demander |
zonder dat dit evenwel een voldoende voorwaarde was. | une subvention, sans que ce soit toutefois une condition suffisante. |
Met het bestreden decreet beoogde de decreetgever de rechtsonzekerheid | En adoptant le décret attaqué, le législateur décrétal a cherché à |
te verhelpen die was ontstaan ingevolge uiteenlopende interpretaties | remédier à l'insécurité juridique née des interprétations divergentes |
van artikel 30 van het decreet van 13 oktober 2016. Artikel 1 van het | de l'article 30 du décret du 13 octobre 2016. L'article 1er du décret |
bestreden decreet geeft aan dat artikel een betekenis die de | attaqué donne à cet article un sens que, dès son adoption, le |
decreetgever bij de aanneming ervan heeft willen geven en die het | législateur décrétal a voulu lui donner et qu'il pouvait |
redelijkerwijze kon krijgen. | raisonnablement recevoir. |
Wat artikel 2 van het decreet van 12 december 2018 betreft, is het | Quant à l'article 2 du décret du 12 décembre 2018, c'est le propre |
eigen aan een interpretatieve bepaling dat zij terugwerkt tot op de | d'une disposition interprétative de sortir ses effets à la date |
datum van inwerkingtreding van de decretale bepaling die zij | d'entrée en vigueur de la disposition décrétale qu'elle interprète, |
interpreteert, vermits zij aan de geïnterpreteerde tekst de betekenis | puisqu'elle confère au texte interprété le sens que, raisonnablement, |
geeft die hij redelijkerwijs had moeten hebben bij de aanneming ervan. | il aurait dû avoir dès son adoption. |
B.8. Het tweede middel is niet gegrond. | B.8. Le deuxième moyen n'est pas fondé. |
Ten aanzien van het eerste en het derde middel samen | Quant aux premier et troisième moyens examinés conjointement |
B.9. In het eerste middel voeren de verzoekende partijen in essentie | B.9. Par le premier moyen, les parties requérantes soutiennent en |
aan dat het decreet van 12 december 2018, in zoverre het niet bepaalt | substance que le décret du 12 décembre 2018, en ne prévoyant pas que |
dat een subsidiëring verplicht is zodra een erkenning is verkregen, een aanzienlijke vermindering tot gevolg heeft van het beschermingsniveau dat wordt geboden aan de begunstigden van de juridische bijstand die een beroep doen op hun dienstverlening. In het derde middel voeren de verzoekende partijen aan dat het decreet van 12 december 2018 een onverantwoord verschil in behandeling doet ontstaan tussen, enerzijds, de instanties voor juridische eerstelijnsbijstand die erkend en gesubsidieerd waren vóór de inwerkingtreding van het decreet van 13 oktober 2016 en, anderzijds, de instanties die erkend maar niet gesubsidieerd waren vóór die datum, waarbij zij ervan lijken uit te gaan dat de eerstgenoemden automatisch subsidieerbaar zijn, terwijl de laatstgenoemden dat niet ambtshalve zijn, ondanks een behoorlijke erkenning. B.10. Aangezien het bestreden decreet een interpretatief decreet is, wijzigt het niet de draagwijdte van het decreet dat het interpreteert. De niet-automatische subsidiëring van de partners aan wie het, via een erkenning, is toegestaan om juridische bijstand te verlenen aan rechtzoekenden, zoals bepaald in de artikelen 30 en volgende, werd in het leven geroepen door het decreet van 13 oktober 2016. De aangevoerde grieven en het bekritiseerde verschil in behandeling vinden bijgevolg niet hun oorsprong in het bestreden decreet. B.11. Het eerste en het derde middel zijn niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 25 juni 2020. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, | le subventionnement est obligatoire dès lors que l'agrément a été obtenu, a pour effet de diminuer sensiblement le niveau de protection offert aux bénéficiaires de l'aide juridique qui ont recours à leur service. Par le troisième moyen, les parties requérantes soutiennent que le décret du 12 décembre 2018 fait naître une différence de traitement injustifiée entre, d'une part, les organismes d'aide juridique de première ligne qui avaient été reconnus et subventionnés avant l'entrée en vigueur du décret du 13 octobre 2016 et, d'autre part, les organismes qui étaient agréés mais non subventionnés avant cette date, semblant considérer que les premiers sont automatiquement subventionnables, alors que les seconds ne le sont pas d'office, malgré un agrément en bonne et due forme. B.10. Le décret attaqué étant un décret interprétatif, il ne modifie pas la portée du décret qu'il interprète. Le subventionnement non automatique des partenaires qui sont autorisés par un agrément à dispenser une aide juridique aux justiciables, tel qu'il est prévu par les articles 30 et suivants, a été créé par le décret du 13 octobre 2016. Les griefs formulés et la différence de traitement dénoncée ne trouvent dès lors pas leur origine dans le décret attaqué. B.11. Les premier et troisième moyens sont non fondés. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 25 juin 2020. Le greffier, F. Meersschaut Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |